Bankowy Fundusz

Gwarancyjny

Bankowy Fundusz

Gwarancyjny

BFG

BFG

Głównym powodem narodzin
systemów gwarantowania
depozytów jest ochrona
deponentów, którzy jako
klienci banku mogą mieć
trudności w ocenie
wiarygodności finansowej
podmiotu.

Głównym organem sprawującym kontrole nad

bankami w Polsce jest Komisja Nadzoru
Finansowego, której celem jest
zagwarantowanie:



stabilności, bezpieczeństwa oraz
przejrzystości w prawidłowym funkcjonowaniu
rynku finansowego,



zaufania do instytucji bankowych,



ochrony uczestników tego rynku,

Fundamentalnym założeniem przy budowie systemów
gwarantowania depozytów było przede wszystkim to,
żeby bank spełniał warunki instytucji zaufania
publicznego

Fundamentalnym założeniem przy budowie systemów
gwarantowania depozytów było przede wszystkim to,
żeby bank spełniał warunki instytucji zaufania
publicznego

Fundamentalnym zadaniem instytucji

gwarancyjnych jest wypłata środków
pieniężnych zgromadzonych na rachunkach
bankowych osób fizycznych oraz innych
podmiotów, którzy ulokowali pieniądze w
bankach jako instytucjach zaufania
publicznego, w przypadku ich
niewypłacalności . Takie zabezpieczenie jest
głównym celem systemów gwarantowania
depozytów, które dbają o ochronę
konsumenta usług bankowych oraz
zapewniają dbałość o stabilność systemu
bankowego.

Cele i zadania systemów
gwarantowania depozytów

Cele i zadania systemów
gwarantowania depozytów



Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC)

powołana do życia w Stanach Zjednoczonych
w 1933 r. była pierwszą w świecie instytucją
gwarantującą depozyty zgromadzone w
bankach



Historia europejskich systemów

gwarantowania depozytów sięga 1966 roku.
Pierwszy europejski system gwarantowania
powstał w Niemczech

System gwarantowania w krajach UE i na
świecie

System gwarantowania w krajach UE i na
świecie

Najważniejszym dokumentem dla europejskich
systemów gwarantowania stała się Dyrektywa
94/19/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii
Europejskiej z 30 maja 1994 r. w sprawie
systemów gwarancji depozytów, która określiła
podstawowe wymagania, którym powinny
odpowiadać krajowe systemy gwarantowania
depozytów. m.in.: obowiązek utworzenia w każdym
państwie co najmniej jednej instytucji
gwarantującej depozyty, minimalny poziom limitu
gwarancyjnego, maksymalny termin wypłaty
należnych deponentom środków gwarantowanych
oraz:



wprowadził obowiązek istnienia systemów
gwarantowania depozytów we wszystkich
państwach członkowskich UE (to, co do tej
pory było jedynie zaleceniem stało się
bezwzględnym wymogiem),



zawarł zbiór rozwiązań szczegółowych,
harmonizujących (co prawda na bardzo
ogólnym poziomie) model funkcjonowania
systemów gwarantowania,



rozszerzył zakres celów działania systemów
gwarantowania o dbałość o stabilność
systemu bankowego.



wprowadził obowiązek istnienia systemów
gwarantowania depozytów we wszystkich
państwach członkowskich UE (to, co do tej
pory było jedynie zaleceniem stało się
bezwzględnym wymogiem),



zawarł zbiór rozwiązań szczegółowych,
harmonizujących (co prawda na bardzo
ogólnym poziomie) model funkcjonowania
systemów gwarantowania,



rozszerzył zakres celów działania systemów
gwarantowania o dbałość o stabilność
systemu bankowego.

Rozwój systemów gwarancyjnych oraz troska o

deponentów doprowadziła do zmian
Dyrektywy 94/19/WE w zakresie:



limitu gwarancyjnego, który został
podniesiony i ujednolicony na poziomie
100 000 euro,



maksymalnego terminu wypłaty należnych
deponentom kwot gwarantowanych, który
został skrócony do 20 dni roboczych.



Zmiany te - zgodnie z Dyrektywą 2009/14/WE
– zostały wprowadzone do porządku
prawnego państw członkowskich dnia 31
grudnia 2010 r.

W Polsce instytucja odpowiedzialną za

gwarancje i bezpieczeństwo depozytów
jest Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) z
siedziba w Warszawie, który narodził się
wraz z ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. o
Bankowym Funduszu Gwarancyjnym.
Ustawa ta weszła w życie 17 lutego 1995 r.

System gwarantowania w Polsce czyli Babkowy Fundusz Gwarancyjny

System gwarantowania w Polsce czyli Babkowy Fundusz Gwarancyjny



Kontrole nad działalnością Funduszu w zakresie
przestrzegania prawa oraz zgodności ze statusem pełni
minister właściwy do spraw instytucji finansowych



Każdego roku Bankowy Fundusz Gwarancyjny jest w
obowiązku przedstawić Radzie Ministrów sprawozdanie
z działalności Funduszu za rok poprzedni w tym
sprawozdanie finansowe oraz wyniki badań przez
audytora, po czym sprawozdanie przekazywane jest do
rozpatrzenia przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

Tworząc BFG ustawodawca określił zasady

gwarantowania depozytów bankowych przez tę

instytucję oraz wcielił go w system instytucji

czuwających nad bezpieczeństwem sektora

bankowego. Regulacje prawne przyjęte w ustawie o

BFG odpowiadają w pełni Dyrektywie 94/19/WE

zmienionej Dyrektywą 2009/14/WE.



zapewnienie funkcjonowania systemu gwarantowania
środków pieniężnych zgromadzonych w bankach,



udzielanie pomocy finansowej bankom, które
zagrożone są utratą wypłacalności i podejmują
samodzielną sanację,



udzielanie pomocy finansowej bankom znajdującym
się w dobrej sytuacji finansowej, które podejmują się
sanacji banków zagrożonych, włączając je w swoje
struktury organizacyjne lub stając się ich inwestorami
(właścicielami) strategicznymi,



analiza sytuacji sektora bankowego w celu wczesnej
identyfikacji potencjalnych zagrożeń sytuacji
ekonomiczno-finansowej poszczególnych banków.

Podstawowe zadania BFG to:

Podstawowe zadania BFG to:

Sytuacja, w której powstaje odpowiedzialność

BFG względem deponentów z tytułu wypłaty
środków gwarantowanych jest wydanie przez
Komisję Nadzoru Finansowego decyzji o :



zawieszeniu działalności banku,



ustanowienie zarządu komisarycznego,



złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości do
właściwego sądu.

Procedura zawieszenia działalności banku
przez Komisję Nadzoru Finansowego

Procedura zawieszenia działalności banku
przez Komisję Nadzoru Finansowego

Komisja Nadzoru Finansowego ma za zadanie podjęcie
decyzji o zawieszeniu działalności banku w przypadku gdy:

Komisja Nadzoru Finansowego ma za zadanie podjęcie
decyzji o zawieszeniu działalności banku w przypadku gdy:



wg bilansu
sporządzonego
na koniec okresu
sprawozdawczeg
o aktywa banku
nie wystarczają
na zaspokojenie
jego zobowiązań



z powodów
związanych
bezpośrednio z
sytuacją finansową
banku nie reguluje on
swoich zobowiązań
względem
deponentów w
zakresie środków
objętych
gwarancjami.



z powodów
związanych
bezpośrednio z
sytuacją finansową
banku nie reguluje on
swoich zobowiązań
względem
deponentów w
zakresie środków
objętych
gwarancjami.

Uczestnictwo w polskim systemie gwarantowania

jest dla banków

obowiązkowe

i dotyczy:



banków krajowych w rozumieniu ustawy – Prawo
bankowe (niezależnie od formy prawnej ich
działalności, tj. państwowych, w formie spółki akcyjnej
oraz spółdzielczych),



oddziałów banków z siedzibą poza obszarem UE
(oddziałów banków zagranicznych), o ile nie należą do
żadnego systemu gwarantowania lub poziom
gwarancji systemu, do którego należą, jest niższy od
tego, który zapewnia polski system.

Uczestnicy systemu gwarantowania

Uczestnicy systemu gwarantowania

Od dnia przystąpienia Polski do UE czyli 1 maja
2004r. zgodnie z ustawodawstwem unijnym – banki
(instytucje kredytowe) pochodzące z państw Unii
Europejskiej mogą prowadzić na terytorium innych
państw członków UE działalność w formie oddziału,
korzystając z licencji bankowej uzyskanej z swoim
kraju macierzystym. W ostateczności depozyty
zgromadzone z oddziale banku w Polsce SA
chronione przez system gwarantowania kraju
macierzystego tego banku.
I tak np. w Polbanku EFG, który jest oddziałem EFG
Eurobank-Ergassia S.A. z siedzibą w Grecji objęte są
gwarancjami greckiego systemu gwarantowania.

Od dnia przystąpienia Polski do UE czyli 1 maja
2004r. zgodnie z ustawodawstwem unijnym – banki
(instytucje kredytowe) pochodzące z państw Unii
Europejskiej mogą prowadzić na terytorium innych
państw członków UE działalność w formie oddziału,
korzystając z licencji bankowej uzyskanej z swoim
kraju macierzystym. W ostateczności depozyty
zgromadzone z oddziale banku w Polsce SA
chronione przez system gwarantowania kraju
macierzystego tego banku.
I tak np. w Polbanku EFG, który jest oddziałem EFG
Eurobank-Ergassia S.A. z siedzibą w Grecji objęte są
gwarancjami greckiego systemu gwarantowania.

Przedmiotem gwarancji są:



środki pieniężne zgromadzone na wszystkich rodzajach
imiennych rachunków bankowych, nominowanych zarówno w
złotych polskich, jak i w walutach obcych,



należności klientów wynikające z innych czynności
bankowych, potwierdzone imiennymi dokumentami (czynności
bankowe zostały zdefiniowane w ustawie – Prawo bankowe i są
nimi np. przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych
(tzw. polecenia przelewu), udzielanie gwarancji bankowych,
emitowanie bankowych papierów wartościowych),



należności z tytułu dyspozycji wkładem na wypadek śmierci
oraz z tytułu kwot wydatkowanych na koszty pogrzebu
posiadacza rachunku, o ile należności te stały się wymagalne
przed dniem zawieszenia działalności banku.

Zakres przedmiotowy gwarancji

Zakres przedmiotowy gwarancji

Należy pamiętać, że w przypadku

niektórych produktów

dostępnych klientom, bank

jedynie pośredniczy w ich

sprzedaży (dotyczy to np.

jednostek funduszy

inwestycyjnych, obligacji

skarbowych, polis

ubezpieczeniowych). Produkty te

nie są objęte gwarancjami BFG.

Należy pamiętać, że w przypadku

niektórych produktów

dostępnych klientom, bank

jedynie pośredniczy w ich

sprzedaży (dotyczy to np.

jednostek funduszy

inwestycyjnych, obligacji

skarbowych, polis

ubezpieczeniowych). Produkty te

nie są objęte gwarancjami BFG.



osoby fizyczne,



osoby prawne (czyli różnego rodzaju przedsiębiorstwa
np. spółki kapitałowe, spółdzielnie, przedsiębiorstwa
państwowe, ale także jednostki samorządu
terytorialnego, fundacje, stowarzyszenia, partie
polityczne, związki zawodowe i inne; osobowość prawną
podmiotom nadają przepisy prawne),



szkolne kasy oszczędnościowe i pracownicze kasy
zapomogowo-pożyczkowe.



jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej,
o ile posiadają zdolność prawną (przykładowo takimi
podmiotami są: wspólnota mieszkaniowa lub
niepubliczny zakład opieki zdrowotnej).

Podmioty objęte systemem
gwarantowania BFG

Podmioty objęte systemem
gwarantowania BFG

Podstawową zasadą polskiego systemu jest to, że

ubezpiecza on deponenta, a nie depozyt, czyli, ze
wysokość środków gwarantowanych należna
deponentowi wyliczana jest od sumy środków
pieniężnych zgromadzonych na wszystkich jego
rachunkach.



Jest jeden limit środków gwarantowanych dla
deponenta bez względu na liczbę umów zawartych
przez niego z bankiem. W przypadku spełnienia
warunku gwarancji, Bankowy Fundusz Gwarancyjny
wypłaca deponentom kwoty gwarantowane do
określonej ustawowo wysokości.

Wysokość gwarancji

Wysokość gwarancji



Obecnie

gwarantowane są w
100% depozyty do
równowartości
100 000 euro.
Środki
gwarantowane
wypłacane są w
złotych polskich bez
względu na to, w
jakiej walucie
nominowane były
depozyty
zgromadzone w
banku.



Do obliczania

wartości euro oraz
innych walut obcych
przyjmowany jest
kurs średni
Narodowego Banku
Polskiego z dnia
spełnienia warunku
gwarancji.



Obecnie

gwarantowane są w
100% depozyty do
równowartości
100 000 euro.
Środki
gwarantowane
wypłacane są w
złotych polskich bez
względu na to, w
jakiej walucie
nominowane były
depozyty
zgromadzone w
banku.



Do obliczania

wartości euro oraz
innych walut obcych
przyjmowany jest
kurs średni
Narodowego Banku
Polskiego z dnia
spełnienia warunku
gwarancji.

Suma

depozytów w

EUR

Wysokość

gwarancji w

EUR

Wysokość

gwarancji w

PLN

10 000

10 000

10 000 x 4,40

= 44 000

100 000

100 000

100 000 x 4,40

= 440 000

150 000

100 000

100 000 x 4,40

= 440 000

Zarząd komisaryczny banku lub podmiot uprawniony do

reprezentacji (w przypadku oddziału banku
zagranicznego) sporządza listę osób uprawnionych do
otrzymania środków gwarantowanych przez BFG wraz z
wyliczeniem należnych im kwot. Następnie Zarząd
komisaryczny banku lub podmiot uprawniony do
reprezentacji lub podmiot, z którym Zarząd Funduszu
zawrze umowę o dokonanie wypłat środków
gwarantowanych dokonuje ich wypłat. Wypłata środków
gwarantowanych następuje po przekazaniu zarządowi
komisarycznemu banku lub podmiotowi uprawnionemu
do reprezentacji lub podmiotowi, z którym Zarząd
Funduszu zawrze umowę o dokonanie wypłat środków
gwarantowanych stosownych kwot przez BFG.

Zasady i realizacja gwarancji
BFG

Zasady i realizacja gwarancji
BFG



Wypłata środków gwarantowanych dla deponentów
powinna być dokonana nie później niż w ciągu 20 dni
roboczych od dnia spełnienia warunku gwarancji,
czyli od dnia zawieszenia działalności banku przez
Komisję Nadzoru Finansowego.



Za zgodą KNF okres ten może być przedłużony nie
dłużej jednak niż o 10 dni roboczych. Powyższy
wymóg odnośnie zakończenia procedury w tym
terminie jest także w pełni zgodny z
postanowieniami Dyrektywy 94/19/WE zmienionej
Dyrektywą 2009/14/WE.



Wypłata środków gwarantowanych jest
przeprowadzana najczęściej w placówkach
zawieszonego banku lub podmiotu, z którym
Bankowy Fundusz Gwarancyjny zawarł umowę o
dokonanie wypłat środków gwarantowanych.

Źródła finansowania działalności BFG

Źródła finansowania działalności BFG



W celu prowadzenia
działalności gwarancyjnej BFG
dysponuje środkami
finansowymi, które
gromadzone są w bankach w
ramach specjalnego,
wydzielonego funduszu. W
razie zaistnienia potrzeby
wypłaty przez BFG kwot
gwarantowanych dla
deponentów zawieszonego
banku, pozostałe banki
uczestniczące w systemie
gwarantowania dokonują
stosownych wpłat na rachunek
BFG.



Środki gromadzone w
bankach nie są jedynym
źródłem finansowania
działalności gwarancyjnej
BFG. W przypadku, gdyby
okazały się one
niewystarczające, BFG
może m.in. wykorzystać
fundusze własne, pozyskać
środki w postaci dotacji lub
pożyczki z budżetu
państwa lub zaciągnąć
krótkoterminowy kredyt w
Narodowym Banku Polskim.

Działalność pomocowa BFG jako alternatywna
opcja dla wypłat środków gwarantowanych

Działalność pomocowa BFG jako alternatywna
opcja dla wypłat środków gwarantowanych



Dodatkowo oprócz działalności
gwarancyjnej, czyli wypłaty
środków gwarantowanych
deponentom w przypadku
zawieszenia działalności banku,
ustawa o Bankowym Funduszu
Gwarancyjnym wprowadziła
dodatkowe alternatywne
rozwiązanie, mające ścisły
związek z szeroko rozumianym
systemem ochrony depozytów,
a mianowicie działalność
pomocową. BFG ma
możliwość bankom
(uczestnikom systemu
gwarantowania):



Udzielenia pomocy
finansowej na ich
samodzielna sanację,



na przejęcie banku
zagrożonego upadłością
przez bank będący w dobrej
kondycji finansowej,



na zakup akcji lub udziałów
banku będącego w
niebezpieczeństwie
niewypłacalności przez
nowych udziałowców

Statystyka

upadłości banków

Statystyka

upadłości banków

ROK

LICZBA NAKÓW

POSTAWIONYCH S

TAN UPADLOŚCI:

Komercyjnych

Spółdzielczych

1992

0

1

1993

0

10

1994

0

23

1995 przed wejściem w
życie ustawy o BFG

1

9

1995 po wejściu w życie

ustawy o BFG

2

48

1996

1

30

1997

0

6

1998

0

4

1999

1

0

2000

1

0

2001

0

1

2002-2010

0

0

Razem

6

132

Informacje o systemie

gwarantowania

Informacje o systemie

gwarantowania



Ustawa o Bankowym
Funduszu
Gwarantowania
nakłada na banki – w
związku z ich
uczestnictwem w
systemie
gwarantowania –
następujące obowiązki
informacyjne wobec
ich klientów.



Banki powinny
informować osoby
korzystające oraz
zainteresowane
korzystaniem z ich
usług o:



swojej sytuacji ekonomiczno-finansowej,



uczestnictwie w ustawowym systemie
gwarantowania i zasadach jego
funkcjonowania, w szczególności wskazując
kwotę określającą maksymalną wysokość
gwarancji oraz rodzaje podmiotów, które
mogą być uznane za deponenta
uprawnionego do odbioru świadczeń.,



braku ochrony gwarancyjnej niektórych
wierzytelności, jeśli nie wynikają one z
czynności bankowych,



braku ochrony gwarancyjnej niektórych
wierzycieli,



braku ochrony gwarancyjnej w związku z
usługami świadczonymi przez bank, w
których jest on tylko pośrednikiem a nie
stroną umowy.