Ewa Płońska IIIst. Ochrona
Środowiska
Nr. Indeksu 56390
Promotor : dr. Ewa
Pirożnikow

Wpływ

gospodarki

rolnej

na

kształtowanie

bioróżnorodno

ści

Różnorodność biologiczna

określa bogactwo gatunków lub innych
taksonów, grup ekologicznych, form
życiowych, zbiorowisk na określonej.
(Richling 2011).

Rolnictwo-

główna i

najstarsza dziedzina gospodarki,
polegająca na uprawie roślin i
hodowli zwierząt (Łabno 2007).

Co stanowi zagrożenie dla różnorodności
biologicznej, co ją zmienia?

 środki ochrony roślin,

 środki owadobójcze,

 nawozy sztuczne,

 zbyt wczesne i mechaniczne koszenie łąk,

 uprawy roślin genetycznie modyfikowanych,

 stosowanie pasz i pokarmów dla zwierząt zwierającego m.in.

antybiotyki i GMO.

Trans-rol.pl

Najważniejsze oddziaływania gospodarki
rolnej na bioróżnorodność biologiczną:

 ograniczenie powierzchni naturalnych i

półnaturalnych ekosystemów,

 zmiany warunków siedliskowych a w efekcie

przekształcanie ekosystemów i ustępowanie
gatunków wrażliwych,

 utrudnianie rozprzestrzeniania się gatunków w

wyniku tworzenia barier ekologicznych,

 tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się

gatunków inwazyjnych.(Kaczmarek 2008)

Ograniczenie powierzchni
ekosystemów naturalnych i
półnaturalnych:

Na skutek rozwoju cywilizacji i spadku udziału rolnictwa
w tworzeniu dochodu narodowego zmniejsza się obszar
gruntów rolnych na świecie. Wzrasta udział
gospodarstw
rolnych nastawionych na jak największą produkcję,
często
nieuwzględniającą wymogów środowiska
przyrodniczego
i stanowiącą duże zagrożenie dla różnorodności
biologicznej

.

Zmiany warunków siedliskowych a w efekcie
przekształcanie ekosystemów i ustępowanie
gatunków wrażliwych:

Gatunki inwazyjne wypierają gatunki rodzime
, dostosowanych do lokalnych warunków,
odpornych na choroby i niekorzystne warunki atmosferyczne.
Powodują konieczność stosowania zwiększonej dawki
nawozów i środków ochrony roślin, wysokobiałkowych pasz,
antybiotyków i hormonów. Znacząco wpływają na zwiększenie
poboru wody, erozję gleb i zwiększoną emisję dwutlenku
węgla.

Utrudnianie rozprzestrzeniania się gatunków w
wyniku tworzenia barier ekologicznych

Tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się
nowych (w tym obcych) gatunków i zasiedlania
ekosystemów:

ROLNICTWO A RÓŻNORODNOŚĆ

BIOLOGICZNA

Różnica w
intensywności
produkcji rolnej

-intensywna

-ekstensywna

Co można zrobić by zachować
bioróżnorodność?

 Zachowanie różnorodności genetycznej roślin

uprawnych i zwierząt hodowlanych,

 Upowszechnienie dobrych praktyk w rolnictwie,

 Włączenie rolników programy ochrony

bioróżnorodności,

 Zachęty finansowe i doradztwo w zakresie praktyk

respektujących bioróżnorodność,

 Włączenie rolników do ochrony na obszarach Natura

2000

 Upowszechnianie rolnictwa ekologicznego.

Zachowanie różnorodności genetycznej w
rolnictwie

Stare rasy zwierząt hodowlanych i tradycyjne
uprawy muszą w przyszłości zachować swoje
miejsce w rolnictwie, nie tylko jako część
odwiecznej tradycji hodowli, ale również jako
cenny rezerwuar zwierząt dla przyszłej hodowli i
selekcji. Uprawy i rasy o zbyt jednolitym
dziedzictwie genetycznym są bardziej narażone
na choroby i szkodniki oraz gorzej adaptują się
do zmiennych warunków środowiskowych.

Badania i innowacje w rolnictwie w służbie
bioróżnorodności

Zarówno ekonomia jak i mechanizacja, mogą pomóc w
spełnianiu potrzeb w zakresie bioróżnorodności, zachowując
przy tym konkurencyjność sektora rolnego.
Nowym zadaniem ekologii jest poznanie interakcji między
zastosowaniem metod nowoczesnego rolnictwa w celu
zachowania bioróżnorodności.
-Wyjaśnienie jak i w jakim stopniu współczesne rolnictwo
wpływa na środowisko.

- opracowanie rozwiązań służących pozytywnym zmianom w

praktykach rolniczych, służących zarówno ochronie
środowiska, przy zachowaniu opłacalności produkcji rolnej,

Rolnicy jako partnerzy w ochronie środowiska

Włączenie do programów wyzszych szkół rolniczych nowoczesnej
ekologii, stworzenie instrumentów(przymusu ekonomicznego)
właścicieli do stosowania dobrych praktyk rolniczych
Ważne jest, aby rolnicy mieli możliwość zrozumienia, dlaczego
należy zmienić aktualne praktyki rolne.
Włączenie całego społeczeństwa do programu zachowanie
bioróżnorodności o przekształcenia rolnictwa do zachowanie
bioróżnorodności.

Zachowanie elementów
tradycyjnej struktury użytków
rolnych i sposobu ich
użytkowania

Przez pokolenia działalność rolnicza doprowadziła do zwiększenia
liczebności gatunków i siedlisk, które są dzisiaj chronione.
Utrzymanie zrównoważonego użytkowania gruntów ma kluczowe
znaczenie dla ochrony bioróżnorodności i ochrony dziedzictwa
kulturowego oraz pomaga uniknąć opuszczania gruntów rolnych.
Wiele dzikich zwierząt i roślin, które postanowiono chronić,
rozprzestrzeniło się w całej Europie dzięki rolnictwu. Wiele z nich
znamy jako gatunki synantropijne (dzikie gatunki żyjące w pobliżu
ludzi).
Wiele siedlisk w naturalnym stanie zależnych jest od ekstensywnego
rolnictwa i każda zmiana intensywności upraw – intensyfikacja, ale
też zaniechanie – ma
negatywny wpływ na gatunki autochtoniczne. Tradycyjne siedliska na
łąkach, zarówno na terenach górskich, jak i w dolinach oraz na
torfowiskach charakteryzują bogactwem gatunków. Kontynuacja
ekstensywnego wypasu może ochronić bioróżnorodność, a dobre
zarządzanie łąkami może ją nawet umocnić.

Zachęty finansowe i doradztwo w

zakresie praktyk respektujących

bioróżnorodność

W wielu przypadkach, odchodzenie od metod gospodarowania
lub ich niepraktykowanie związane jest z czynnikami
ekonomicznymi oraz z czynnikami związanymi z pracą.
Gospodarowanie przystosowane do ochrony środowiska
pociąga za sobą dodatkowe koszty, a w wielu przypadkach,
powoduje również mniejsze zbiory. Dlatego też, dobrowolne
instrumenty ochrony przyrody będą przyjęte jedynie wtedy,
kiedy rolnicy będą otrzymywali odpowiednie wsparcie
finansowe.
Wiele programów które mają na celu ochronę
bioróżnorodności mogło być między innymi zrealizowanych
dzięki darowiznom fundacji, stowarzyszeń na rzecz ochrony
przyrody, stowarzyszeń łowieckich i pszczelarskich oraz dzięki
udziałowi organizacji rolnych i ich członków. Ukierunkowane
szkolenie pozwala nie tylko na znaczne polepszenie
skuteczności instrumentów ochrony przyrody, ale również na
ograniczenie strat finansowych.

Natura 2000 – sukces jest możliwy tylko we
współpracy z rolnictwem

Niemal jedna czwarta siedlisk uznanych ze godne ochrony zależy
od rolnictwa lub korzysta z niego, głównie z rolnictwa
ekstensywnego. Wiele roślin i zwierząt zasługujących na ochronę
jest zależnych od siedlisk dostarczanych przez rolnictwo, na
przykład kuropatwa, chomik, zając. Wiele zwierząt zasługujących
na ochronę żyje poza terenami chronionymi, występują tam
również rzadkie odmiany roślin. Dlatego też wielu rolników
uprawiających ziemię w pobliżu terenów chronionych staje wobec
rosnących wymagań w zakresie ochrony środowiska.

Produkcja ekologiczna powinna łączyć przyjazne środowisku praktyki
gospodarowania, wspomagać wysoki stopień różnorodności biologicznej,
wykorzystywać naturalne procesy oraz zapewnić dobrostan zwierząt.
Bardzo często podkreśla się dwoistą naturę systemu rolnictwa
ekologicznego. Przede wszystkim jest to system wpływający pozytywnie na
środowisko naturalne, co też przyczynia się do osiągania szeroko
rozumianych korzyści rolnośrodowiskowych. Z drugiej jednak strony
rolnictwo ekologiczne jest odpowiedzią na zmieniającą się strukturę popytu
na rynku. Konsumenci skłaniają się ku tym produktom, chcą je kupować i
zazwyczaj płacą za nie wyższą cenę niż za produkty, które nie zostały
wytworzone takimi metodami.

ROLNICTWO EKOLOGICZNE:

LITERATURA:
1.Richling A, Solon J, Ekologia Krajobrazu. Wydanie V.
Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa .2011<różnorodność
biologiczna>
2. Łabno G. ,Ekologia słownik encyklopedyczny. Wydanie II. Wyd.
Europa. Warszawa. 2007.<rolnictwo>
3. www.mos.gov.pl – obrazek przy slajdzie 2
4.

http://pl.wikipedia.org/wiki

/Pole_(rolnictwo) <obrazek

rolnictwa>
5.

http://bioroznorodnosc.org.pl/index.php?m=rolnictwo

<4slajd>
6.

http://www.trans-rol.home.pl/rolnictwo/galeria/produkty

<slajd4 obrazki>
7.Kaczmarek.S,Krajobraz i bioróżnorodność. Wyd. Uniwersytetu
Kazimierza Wielkiego.Bydgoszcz.2008<slajd5>
8.

https://

www.mos.gov.pl/g2/big/2010_04/69cab80cf68d3389a764d4e8f72
0a3e5.pdf

<opis slajd6 i 7>
9. http://www.copa-cogeca.be/CMS.aspx?
page=Environment&path=%2f&&folderContentPage=2
(bioróżnorodność w rolnictwie)
10.

http://

www.minrol.gov.pl/pol/Jakosc-zywnosci/Rolnictwo-ekologiczne
[slajd 18]