Mechanizm porodowy główki
Na każdym poziomie
miednicy główka
wstawia się do niej
tak, jak najbardziej
pasuje do jej kształtu
(zgodnie z zasadą
najmniejszego oporu)!
Wstawianie się główki do wchodu
miednicy
Główka wstawia się szwem strzałkowym w
poprzeczny lub skośny wymiar wchodu miednicy
(owalny kształt wchodu miednicy narzuca główce
poprzeczne wstawianie się)
Ułożenie główki nie jest wymuszone (nie jest ani
przygięta, ani wyraźnie odgięta)
Wymiary wchodu miednicy
kostnej
Wymiar prosty – 11 cm
Wymiar skośny – 12 cm
Wymiar poprzeczny – 13 cm
Punkty charakterystyczne główki płodu
a – szew czołowy
b – szew
strzałkowy
c – szew wieńcowy
d – szew węgłowy
e – ciemiączko
przednie
f – ciemiączko tylne
Zstępowanie główki do dna miednicy
Odległość między wchodem a dnem miednicy to
ok. 8 cm. Ta część miednicy nosi nazwę
„próżni”.
S – spojenie łonowe, 1- wchód miednicy, 2 –
próżnia miednicy, 3 – cieśń miednicy, 4 – wychód
miednicy
I akt mechanizmu porodowego- wstawianie
się i ustalanie główki we wchodzie
U pierwiastek w ciągu ostatnich dwu
tygodni, u wieloródek na początku
czynności porodowej główka płodu
ustala się w płaszczyźnie wchodu,
wstawia
się
swoim
dłuższym
wymiarem - strzałkowym - w
najszerszy
poprzeczny
wymiar
wchodu.
Tyłogłowie w tym czasie znajduje się
odpowiednio do ustawienia po lewej
lub prawej stronie.
Zwrot pierwszy –
przygięcie
główki
Do tego momentu ułożenie główki jest
dowolne, natomiast przy zetknięciu się
płaszczyzny miarodajnej główki z kresą
graniczną zaczyna się dokonywać jej
przygięcie do klatki piersiowej. Główka
przybiera wtedy położnie przymusowe,
uwarunkowane jej kształtem i kształtem
wchodu miednicy.
Zarówno przygięcie to, jak i cały ruch
postępowy główki odbywa się pod
wpływem skurczów macicy, działających
wzdłuż długiej osi płodu.
Długa oś główki, tj. szew strzałkowy, nie
zawsze przebiega idealnie w wymiarze
poprzecznym miednicy. Często główka
wstawia się do wchodu nieco skośnie.
Podobnie szew strzałkowy nie zawsze
przebiega dokładnie przez oś symetrii
wchodu, lecz może być skierowany
bardziej ku przodowi - bliżej spojenia
łonowego, albo ku tyłowi - bliżej kości
krzyżowej.
Takie nieosiowe - asynklityczne wstawianie
się główki nie jest jeszcze nieprawidłowe,
jeżeli stwierdza się je przed definitywnym
ustaleniem się główki we wchodzie.
Ułożenie potylicowe przednie, ustawie- Ułożenie potylicowe
przednie
nie pierwsze. Główka nieustalona. główka ustalona we
wchodzie.
II akt mechanizmu porodowego - przejście
główki przez kanał rodny (próżnię i cieśń) aż
do dna miednicy, do płaszczyzny wychodu
W kanale rodnym, aż do płaszczyzny wychodu,
główka
postępując
wykonuje
jednocześnie
następujące ruchy:
Ruch postępowy główki i całego ciała
, który jest
zaznaczony obniżaniem się punktu prowadzącego
w kanale rodnym. Daje się to
stwierdzić przy badaniu
per rectum
lub
wewnętrznym, a także przy badaniu zewnętrznym
przez określenie, w jakim stopniu główka wystaje
ponad spojenie łonowe.
Przygięcie
główki
jest
zwrotem
dokonującym się od momentu zetknięcia
się płaszczyzny miarodajnej główki z
wchodem miednicy. Gdy główka znajduje
się w próżni, zwrot ten jest już zwykle
ukończony.
Przy dokonanym przygięciu bródka płodu
dotyka
klatki
piersiowej,
punktem
prowadzącym jest okolica ciemiączka
tylnego
lub
potylicy,
płaszczyzną
miarodajną
- płaszczyzna podpotyliczno-
ciemieniowa.
Zwrot wewnętrzny polega na zwrocie długiej
osi główki (tj. szwu strzałkowego) z wymiaru
poprzecznego miednicy do prostego, jest zwrotem
główki wokół długiej osi płodu
Dokonuje się on poprzez jeden ze skośnych
wymiarów miednicy odpowiednio do postawy:
przy postawie pierwszej - poprzez skośny prawy,
przy postawie drugiej -przez skośny lewy. W ten
sposób tyłogłowie zwraca się w kierunku spojenia
łonowego. Zwrot ten zaczyna się od momentu
ustalenia się główki w płaszczyźnie wchodu, ale
dokonuje się głównie w próżni lub przy zetknięciu
się płaszczyzny miarodajnej z granicą cieśni
miednicy. Warto zaznaczyć, że oba ruchy -
postępowy i rotacyjny - odbywają się w próżni
jednocześnie, jest to więc jeden złożony ruch
spiralny
Ułożenie potylicowe
przednie (I), główka
ustalona w próżni
Ułożenie potylicowe przednie
(I), główka w płaszczyźnie
wychodu
III akt mechanizmu porodowego - rodzenie się
główki na zewnątrz
W tym czasie, gdy główka pokonuje przeponę
miednicy i punkt prowadzący - ciemiączko
tylne znajduje się już w szparze
sromowej, szew strzałkowy jest w wymiarze prostym
miednicy, a okolica podpotyliczna opiera się o łuk
łonowy.
W tym miejscu na wychodzie znajduje się zagięcie osi
kanału rodnego ku przodowi. Wyrzynająca się przez
szparę sromową główka płodu rodzi się w ułożeniu
przygięciowym do momentu oparcia okolicy karku, tzn.
okolicy podpotylicznej, o łuk łonowy; od tego momentu
główka wykonuje odgięcie.
Przebieg odgięcia główki.
Punkt oparcia w miednicy dla rodzącej się główki
jest stały - jest to łuk łonowy. Główka opiera się
zawsze tą częścią, która znajduje się w okolicy
łuku łonowego w momencie, gdy jej płaszczyzna
miarodajna (największa płaszczyzna dla danego
ułożenia) przebyła płaszczyznę wychodu i ukazuje
się
w
szparze
sromowej.
Przy
ułożeniu
potylicowym punktem oparcia jest okolica
podpotyliczna – kark płodu
Punkt ten stanowi oś obrotu dla rodzącej
się części twarzowej czaszki. Odgięcie
główki kończy się, gdy na zewnątrz szpary
sromowej ukaże się twarz oraz bródka.
Punkt na główce, który stanowi oś obrotu,
nazywa się hypomochlion - jest to punkt
podparcia dla dźwigni.
Przez odgięcie zostaje pokonana krzywizna
osi miednicy, ostatni opór na drodze
rodzącej się główki. Mechanizm odgięcia
zmniejsza opór części miękkich dna
miednicy i chroni krocze przed rozdarciem.
Kolejność rodzenia się poszczególnych
części główki przez szparę sromową na
zewnątrz
jest
następująca:
najpierw
ukazuje się w szparze sromowej punkt
prowadzący; w ułożeniu potylicowym jest
to ciemiączko tylne i niewielka część
potylicy.
Następnie
rodzi
się
całe
tyłogłowie, które opiera się okolicą karku o
dolny brzeg spojenia łonowego.
Od tej pory ruch postępowy główki ulega
zahamowaniu i zamienia się na ruch
obrotowy wokół osi obrotu (hypomochlion).
Za pomocą odgięcia rodzą się w dalszym
ciągu przodogłowie, czoło, twarz i bródka
płodu.
Linia
twarzowa
biegnąca
w
przedłużeniu szwu czołowego przez grzbiet
nosa i dołek bródkowy znajduje się w
wymiarze prostym lub lekko skośnym
miednicy
Ułożenie potylicowe przednie (I).
Przebieg odgięcia: A- początek odgięcia, B - odgięcie wzdłuż osi
obrotu.
IV akt mechanizmu porodowego - poród
barków i reszty ciała płodu
Po urodzeniu się na zewnątrz główka
wykonuje ostry zwrot.
Zwrot zewnętrzny
- jest to obrót główki
wokół długiej osi płodu, zależnie od
ustawienia w ten sposób, że twarz płodu
zwraca się w kierunku tego uda, po
którego stronie znajdują się części drobne
płodu,
a
tyłogłowie
-
w
stronę
odpowiadającą grzbietowi płodu. Zwrot ten
jest
zależny
od
ułożenia
płodu
i
mechanizmu rodzenia się barków, a ten z
kolei jest także zależny od ułożenia płodu.
Mechanizm rodzenia się barków
Gdy główka płodu znajduje się w płaszczyźnie
wychodu, obręcz barkowa wstawia się wymiarem
międzybarkowym w poprzeczny wymiar miednicy,
przy czym łopatki znajdują się od strony spojenia
łonowego, a obojczyki - od strony kości krzyżowej.
Przy dalszym postępie porodu, gdy główka płodu
rodzi się na zewnątrz, barki, przechodząc do
próżni, dokonują wewnętrznego zwrotu z wymiaru
poprzecznego w wymiar prosty miednicy.
Mechanizm rodzenia się
barków
W tym czasie główka dokonała właśnie zwrotu
zewnętrznego i przy następnym, a nawet tym
samym skurczu pod spojeniem łonowym ukazuje
się bark przedni. Bark ten wytwarza punkt obrotu
wokół kąta podłonowego (hypochlion). Tylny bark,
znajdujący się od strony zagłębienia krzyżowo-
biodrowego, wytacza się ruchem półkolistym po
kroczu na zewnątrz. Wytoczenie może być
samoistne lub za pomocą rękoczynu wykonanego
przez osobę udzielającą pomocy przy porodzie.
Następnie rodzą się rączki, tułów i miednica płodu
oraz
nóżki
bez
zachowania
specjalnego
mechanizmu i bez specjalnych trudności