Centralny
region w
Polsce
Kamil Kropidłowski III LO
Region
– umownie wydzielony obszar, względnie
jednorodny, różniący się od terenów sąsiednich cechami
naturalnymi bądź nabytymi na przestrzeni dziejów.
Cechy różnicujące regiony można podzielić na dwie grupy -
naturalne i antropogeniczne. Te pierwsze to najczęściej
położenie geograficzne i cechy przyrody ożywionej lub
nieożywionej. Istotnymi dla regionalizacji cechami
antropogenicznymi bywają najczęściej odrębność językowa,
religijna lub etniczna zamieszkującej region społeczności oraz
cechy lokalnej gospodarki.
Odpowiednio do tego wyodrębnia się:
• regiony naturalne (fizycznogeograficzne, klimatyczne,
zoogeograficzne itp.),
• regiony kulturowe (o wspólnych cechach kulturowych),
• regiony gospodarcze (o wspólnych centrach bądź
powiązaniach gospodarczych - przemysłowe, rolnicze, itp.),
• regiony administracyjne (wyodrębnione prawnie jednostki
administracji terenowej - podział administracyjny).
Regiony wydziela się w celu przestrzennego usystematyzowania
materiału naukowego (regionalizacja).
Wyróżnia się cztery typy
prawnoorganizacyjne regionów mając na
uwadze status prawny i zakres zadań
instytucji regionalnych:
• region administracyjny - obszar dekoncentracji
wybranych funkcji administracji publicznej,
wykonywanych przez rządowe instytucje
terytorialne;
• region samorządowy - forma decentralizacji
administracji państwowej; regiony są jednostkami
podziału terytorialnego, w których istnieje
samorząd terytorialny;
• region autonomiczny - forma decentralizacji
działalności ustawodawczej i administracyjnej
państwa, w założeniu nie naruszająca jednolitości
państwa;
• region federalny - część składowa państwa
federalnego.
Region centralny
to łódzkie i
mazowieckie
południowy:
małopolskie i
śląskie
wschodni:
lubelskie,
podkarpackie,
podlaskie,
świętokrzyskie
północno-
zachodni:
lubuskie,
wielkopolskie,
zachodnio -
pomorskie
południowo-
zachodni:
dolnośląskie,
opolskie
Region północny
: kujawsko-
pomorskie,
pomorskie,
warmińsko –
mazurskie.
Na Mazowszu mieszka ponad 5 mln osób. Jest to największy w
Polsce region pod względem liczby ludności, z młodą i dobrze
wykształconą populacją.
Mazowsze jest największym polskim województwem pod
względem populacji. Mieszka tu ok. 5,1 mln osób – tyle, ile
wynosi połowa ludności Czech lub Węgier.
Na tle Europy Polacy są społeczeństwem młodym (połowa nie
ukończyła 33 lat), dobrze wykształconym, o silnym zmyśle
przedsiębiorczości i kreatywności. Dotyczy to szczególnie
ludności Mazowsza. Jest to region o najmniejszym w kraju
bezrobociu i największej liczbie zatrudnionych (ponad 2,5 mln
osób). Statystyczny pracujący mieszkaniec ma nieco ponad 36
lat; jest lepiej wykształcony i zarabia więcej niż osoby
zamieszkałe w innych częściach kraju. Większość ludności
mieszka w miastach (64 proc.) - głównym skupiskiem jest
aglomeracja warszawska (ponad 2,8 mln osób). Zarazem
Mazowsze jest największym w Polsce skupiskiem ludności
wiejskiej (1,8 mln osób): co czwarta osoba pracuje w rolnictwie.
Mazowsze jest centralnym regionem Polski. Zajmuje
ponad 11 proc. terytorium Polski i leży na
skrzyżowaniu najważniejszych szlaków
komunikacyjnych.
O Polsce mówi się często jako o „sercu Europy”, ale
określenie to należy się właśnie Mazowszu. Polska
leży w centrum Europy, a Mazowsze – w centrum
Polski. Województwo jest węzłowym dla Polski
punktem komunikacyjnym. Tu mieści się
najważniejszy polski port lotniczy – Okęcie, który
obsługuje ponad 80 proc. przylatujących do Polski
pasażerów. Przez Mazowsze przebiegają ważne dla
europejskiej gospodarki szlaki,
m.in. droga Paryż – Berlin –
Warszawa – Moskwa (główna europejska oś
komunikacyjna na szlaku wschód – zachód),
a także droga z północnego wschodu Europy
do Europy Środkowej. Rozbudowana sieć
drogowa i kolejowa łączy Mazowsze z
pozostałymi regionami kraju.
Województwo mazowieckie w dzisiejszym kształcie
zajmuje obszar ponad 35,5 tys. km2, co stanowi
ponad 11 proc. terytorium Polski. Główną rzeką
regionu jest Wisła z prawobrzeżnymi dopływami –
Narwią i Bugiem. Region niemal nie ma jezior:
największe znaczenie mają dwa sztuczne zbiorniki:
Zalew Zegrzyński koło Warszawy i Jezioro Włocławskie
między Włocławkiem a Płockiem.
Głównymi miastami Mazowsza są pełniąca funkcję
stolicy Polski Warszawa oraz Radom, Płock, Siedlce,
Ciechanów i Ostrołęka.
Podobnie jak większość obszaru Polski,
Mazowsze ma klimat umiarkowany – pośredni
między kontynentalnym a atlantyckim.
Latem temperatury sięgają + 20C,
zimą spadają poniżej 0C.
Województwo łódzkie położone jest w centrum
kraju, w promieniu 200 km leży większość
najważniejszych miast Polski, a w obrębie
1500 km – prawie wszystkie stolice
europejskie. Taka lokalizacja ma kluczowe
znaczenie dla naszego regionu i czyni z niego
atrakcyjne miejsce do lokalizacji inwestycji
oraz ośrodek dystrybucji towarów w skali kraju
i Europy (w okolicach Strykowa i Piotrkowa
Trybunalskiego zlokalizowane są ważne
krajowe centra logistyczne).
Miasto na prawach powiatu w środkowej Polsce.
Siedziba władz województwa łódzkiego , powiatu
łódzkiego wschodniego oraz gminy Nowosolna.
Przejściowa siedziba władz państwowych w 1945
roku.
Ośrodek akademicki (6 uczelni państwowych oraz 22
prywatne), a także kulturalny. Sześć kilometrów od
centrum Łodzi znajduje się Międzynarodowy Port
Lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta.
Łódź jest trzecim miastem w Polsce pod
względem liczby ludności zameldowanej (715 360) i
czwartym pod względem powierzchni (293,25 km²).
Przed przemianami polityczno-gospodarczymi w
1989 r. wiodący ośrodek przemysłu włókienniczego i
filmowego, dziś poszukujący swojej nowej
tożsamości i kierunków aktywności gospodarczej.
Najdalej wysunięte granice miasta
na północ
51°51′040″N
na południe
51°41′011″N
na zachód
19°20′041″E
na wschód
19°38′030″E
Położenie geograficzne Łodzi
Pochodzenie nazwy Łódź nie zostało
dotąd przekonująco wyjaśnione.
Istnieje kilka hipotez pochodzenia
nazwy miasta:
• według jednej z nich ma się wywodzić od
szlacheckiego nazwiska rodowego Łodzic, a herb
miasta od jego wizerunku, na którym
przedstawiona jest łódź,
• według drugiej od staropolskie
imienia męskiego Włodzisław,
• według kolejnej pochodzi od staropolskiego
określenia wierzby – „łozy”,
• kolejna zupełnie błędnie wywodzi ją od nazwy
rzeki Łódka, bo to rzeka wzięła nazwę od miasta.
• następna łączy nazwę miasta z „łódką” wodnym
środkiem komunikacji.