Dr hab. Aleksandra Tokarz, prof.. AWF

Wykład IV z Psychologii ogólnej

r.a.2010/2011

Rozwój człowieka w biegu życia – najważniejsze

wyjaśnienia i prawidłowości

Wydział Turystyki i Rekreacji

AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

Im. B. Czecha w Krakowie

Koncepcja rozwoju

(A. Brzezińska, 2000)

CZYNNIKI ROZWOJU: co powoduje, że

człowiek się rozwija?

NATURA – wyposażenie genetyczne,

dojrzewanie

INTERAKCJA – dopasowanie

osoba/środowisko

KULTURA – oddziaływanie środowiska

materialnego i społecznego, uczenie się

Koncepcja rozwoju

(A. Brzezińska, 2000)

MECHANIZM ROZWOJU: jak człowiek

się rozwija

TEMPO ZMIAN – szybkie/wolne,

przyspieszone/opóźnione

DYNAMIKA ZMIAN – czas trwania

faz/etapów

CHARAKTER ZMIAN –

płynność/skokowość, ciągłość,

stadialność, lokalność/globalność

Koncepcja rozwoju

(A. Brzezińska, 2000)

• EFEKTY ROZWOJU
• 1.Ku czemu człowiek się rozwija?
• 2. Jaki jest kierunek zmian?

[różnicowanie/porządkowanie,
integracja/dezintegracja..?]

• Jaki jest sens /cel zmian?
Samodzielność? Odpowiedzialność?

Tożsamość? Dojrzałość?....?

Stadia cyklu życia rodzinnego

według Evelyn Duvall

• STADIUM 1
Młoda rodzina

• STADIUM 2
Rodzina opiekującej się dzieckiem

• Podjecie roli małżonka: młode,

bezdzietne małżeństwo, trwające nie

dłużej niż 5 lat

• Podjęcie roli rodzica: najstarsze

dziecko od urodzenia do 3 roku życia

Stadia cyklu życia rodzinnego

według Evelyn Duvall

• Stadium 3
Rodzina dziecka przedszkolnego

• Stadium 4
Rodzina dziecka rozpoczynającego

naukę szkolną

• Zamiana roli rodzica: najstarsze

dziecko miedzy 3 a 6 rokiem życia.

• Zamiana roli rodzica: najstarsze

dziecko miedzy 6 a 13 rokiem życia.

Stadia cyklu życia rodzinnego

według Evelyn Duvall

• Stadium 5
Rodzina dziecka dorastającego

• Stadium 6
Rodzina opuszczana

• Zamiana roli rodzica: najstarsze

dziecko miedzy 13 a 21 rokiem życia.

• Rodzice towarzyszą dzieciom w

osiąganiu przez nie niezależności

Stadia cyklu życia rodzinnego

według Evelyn Duvall

• Stadium 7
Opuszczone gniazdo

• Stadium 8
Rodzina starzejąca się

• Dramatyczna zmiana roli rodzica: od

opuszczenia domu przez ostatnie

dziecko do emerytury

• Emerytura jednego lub obojga

małżonków

Stadia rozwoju moralnego według

Lawrence’a Kohlberga

POZIOM MORALNOŚCI

PRZEDKONWENCJONALNEJ

1. Moralność unikania kary

(irracjonalny strach przed kara jest
podstawą uzasadniania sądów
moralnych)

2. Moralność własnego interesu

( korzyści osobiste podstawą
uzasadniania sądów moralnych)

Stadia rozwoju moralnego według

Lawrence’a Kohlberga

POZIOM MORALNOŚCI

KONWENCJONALNEJ

3. Moralność harmonii interpersonalnej

(uzasadnienie zależne od aprobaty

osób „znaczących” i „grzecznych”)

4. Moralność prawa i porządku

(uzasadnianie sądów moralnych

zależne od autorytetów, norm

społecznych, roli społecznej)

Stadia rozwoju moralnego według

Lawrence’a Kohlberga

POZIOM MORALNOŚCI

POKONWENCJONALNEJ

5. Moralność umowy społecznej

(uzasadnianie z p. widzenia ogólnych
norm społecznych, przy uwzględnieniu
wartości istotnych dla jednostki)

6. Moralność uniwersalnych zasad etycznych

(uzasadnienie sądów moralnych przez
odwołanie do istniejących obiektywnie i
zaakceptowanych przez siebie zasad
etycznych)