10 www.gazetapodatkowa.pl
Rachunkowość dla każdego
Przecena towarów w sklepie
Dla punktów obrotu detalicznego można prowadzić ewidencję wartościową i wyceniać 3. Sprzedaż towarów  według raportów fiskalnych:
towary według cen sprzedaży brutto, obejmujących cenę zakupu, marżę oraz VAT należny. a) wartość w cenach sprzedaży netto po obniżce 800 zł
Możliwość taką przewiduje art. 17 ust. 2 pkt 3 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. - Ma konto 73-0  Sprzedaż towarów ,
nr 76, poz. 694 ze zm.). b) VAT należny zawarty w zainkasowanych utargach 176 zł
Obniżenie wartości użytkowej lub handlowej towarów w sklepie wiąże się z ustaleniem - Ma konto 22  Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu
nowej, niższej ceny ich sprzedaży. W każdym przypadku obniżenia ceny towarów stan to- VAT należnego ,
warów objętych obniżką ustala się w drodze spisu z natury. Dotychczasowe ceny towarów c) razem utarg gotówkowy brutto 976 zł
objętych obniżką powinny następnie zostać przeliczone na nowe, obniżone ceny. Obliczeń - Wn konto 10  Kasa .
takich dokonują członkowie komisji powołanej przez kierownika jednostki. Dane liczbowe 4. Rozchód sprzedanych towarów według nowych cen skorygowanych
skutków posezonowej obniżki cen zamieszcza się w sporządzonym w tym celu zestawieniu o odchylenia od cen ewidencyjnych: (2.196 zł  220 zł  300 zł) = 1.676 zł
liczbowym, prezentującym dotychczasowe ceny towarów, nowe ceny towarów (po obniżce) - Wn konto 73-1  Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu ,
oraz kwotę obniżki. Podpisany przez uprawnione osoby spis z natury wraz z załączonymi - Ma konto 33  Towary .
obliczeniami skutków obniżki cen, zaakceptowany przez kierownika jednostki, stanowi 5. Odpis aktualizujący wartość towarów objętych obniżką cen przypadający
podstawę ujęcia skutków obniżki cen w księgach rachunkowych. na towary sprzedane: 700 zł
W sytuacji gdy obniża się ceny towarów ewidencjonowanych w cenach sprzedaży brutto, - Wn konto 34  Odpisy aktualizujące wartość towarów ,
sposób ujęcia obniżki w księgach rachunkowych będzie zależał od tego, czy obniżona - Ma konto 73-1  Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu .
cena będzie wyższa czy niższa od ceny zakupu. Jeżeli mimo obniżki cena sprzedaży 6. Wyksięgowanie odchyleń kredytowych od cen ewidencyjnych towarów z tytułu
towarów będzie i tak wyższa od ceny zakupu, należy obniżyć wyłącznie zarezerwo- VAT w części przypadającej na sprzedane po obniżonych cenach towary: 176 zł
wane w cenach sprzedaży brutto marżę oraz VAT. Powoduje to jedynie zmianę ceny - Wn konto 34  Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT ,
ewidencyjnej towarów objętych obniżką i księguje się jako zmniejszenie odchyleń od cen - Ma konto 73-1  Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu .
ewidencyjnych z tytułu marży i z tytułu VAT, na kontach 34  Odchylenia od cen ewiden-
cyjnych towarów z tytułu marży oraz  Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu Księgowania
VAT . Natomiast w sytuacji gdy po obniżce cena sprzedaży towarów będzie niższa
Konto 34  Odchylenia
od ceny zakupu, poza tym, że również dokonuje się obniżenia marży i VAT zawartych
Konto 76-1  Pozostałe Konto 34  Odpisy aktuali- od cen ewidencyjnych
w dotychczasowej cenie sprzedaży, to zachodzi trwała utrata wartości towarów. Z trwałą
koszty operacyjne zujące wartość towarów towarów z tytułu VAT
utratą wartości mamy bowiem do czynienia wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobień-
5) 700 700 (1
1) 700 2a) 220 396 (S.p.
stwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości
6) 176
w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych (art. 28 ust. 7
396 396
ustawy o rachunkowości). Wówczas uzasadnione jest dokonanie odpisu aktualizującego,
który obciąży pozostałe koszty operacyjne (art. 34 ust. 5 ustawy o rachunkowości).
Konto 34  Odchylenia
Ewidencję księgową skutków obniżki cen towarów ewidencjonowanych w cenach sprze-
od cen ewidencyjnych Konto 73-0  Sprze-
daży brutto w sklepie detalicznym przedstawiamy na poniższych przykładach.
towarów z tytułu marży Konto 33  Towary daż towarów
2b) 300 300 (S.p. S.p.) 2.196 220 (2a 800 (3a
Przykład  cena towarów po obniżce wyższa od ceny ich zakupu
300 (2b
Dotychczasową i nową cenę ewidencyjną towarów objętych obniżką przedstawia ze-
stawienie: 1.676 (4
2.196 2.196
Wartość towarów
objętych obniżką cen
Kwota
Treść Konto 22  Rozrachunki Konto 73-1  Wartość
obniżki
przed
z urzędem skarbowym sprzedanych towarów
po obniżce
obniżką
z tytułu VAT należnego Konto 10  Kasa w cenach zakupu
Wartość według cen sprzedaży brutto 2.196 zł 1.891 zł 305 zł
176 (3b 3c) 976 4) 1.676 700 (5
Odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu VAT 396 zł 341 zł 55 zł
176 (6
Wartość według cen sprzedaży netto 1.800 zł 1.550 zł 250 zł
S.k.) 800
Odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu marży 300 zł 50 zł 250 zł
Dorota Przybyszewska
Wartość według cen zakupu 1.500 zł 1.500 zł 0 zł
Dekretacja
1. Skutki obniżki cen:
Porady eksperta
a) obniżenie marży detalicznej 250 zł
- Wn konto 34  Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu marży ,
b) obniżenie VAT zawartego w cenie ewidencyjnej 55 zł
Składka zdrowotna wspólnika
- Wn konto 34  Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT ,
c) obniżenie ceny ewidencyjnej ogółem 305 zł jednoosobowej spółki z o.o.
- Ma konto 33  Towary .
Spółka z o.o. jest płatnikiem składki zdrowotnej za jedynego wspólnika
posiadającego 100% udziałów. Wspólnik sam opłaca składki na ubezpie-
Księgowania
czenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzonej działal-
Konto 34  Odchylenia Konto 34  Odchylenia
ności gospodarczej jako osoba fizyczna. Czy spółka jest w tym przypadku
od cen ewidencyjnych od cen ewidencyjnych
płatnikiem ubezpieczenia zdrowotnego wspólnika, czy też powinien on
towarów z tytułu marży towarów z tytułu VAT Konto 33  Towary
odprowadzać składkę zdrowotną w ramach rozliczenia z ZUS jako osoba
1a) 250 300 (S.p. 1b) 55 396 (S.p. S.p.) 2.196 305 (1c
fizyczna? Jeśli spółka jest płatnikiem składki zdrowotnej, to jak należy tę
50 (S.k. 341 (S.k. S.k.) 1.891 składkę ująć w księgach rachunkowych?
Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. dla celów ubezpieczeniowych uważany jest
Przykład  cena towarów po obniżce niższa od ceny ich zakupu za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność  stanowi o tym art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy
Dotychczasową i nową cenę ewidencyjną towarów objętych obniżką przedstawia ze- z dnia 13 paz
dziernika 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r.
stawienie: nr 11, poz. 74 ze zm.). Podlega on z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom spo-
łecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Wartość towarów
Z pytania wynika, że wspólnik jednoosobowej spółki z o.o., oprócz działalności pro-
objętych obniżką cen
Kwota
Treść
wadzonej w formie spółki z o.o., prowadzi także samodzielnie działalność gospodarczą
obniżki
przed
po obniżce
i z tego tytułu odprowadza składki na ubezpieczenia społeczne. W takim przypadku
obniżką
wspólnik ten nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu bycia wspólnikiem
Wartość według cen sprzedaży brutto 2.196 zł 976 zł 1.220 zł
jednoosobowej spółki z o.o. Z przepisów wymienionej ustawy wynika bowiem, że
Odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu VAT 396 zł 176 zł 220 zł
osoba prowadząca kilka rodzajów działalności pozarolniczej jest objęta obowiązkowo
Wartość według cen sprzedaży netto 1.800 zł 800 zł 1.000 zł
ubezpieczeniami społecznymi z jednego wybranego przez siebie rodzaju działalności
(art. 9 ust. 3 wymienionej ustawy).
Odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu marży 300 zł 0 zł 300 zł
Z ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
Wartość według cen zakupu 1.500 zł 800 zł 700 zł
ze środków publicznych (Dz. U. nr 210, poz. 2135 ze zm.) wynika, że ubezpieczony
Wszystkie towary objęte obniżką cen zostały sprzedane za gotówkę. Utargi z tej sprzedaży prowadzący działalność pozarolniczą, który uzyskuje przychody z więcej niż jed-
zostały zarejestrowane za pomocą kasy fiskalnej. nego z rodzajów działalności, składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca odrębnie
od każdego rodzaju działalności (art. 82 ust. 3 ustawy zdrowotnej). Oznacza to więc,
Dekretacja że wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. składkę zdrowotną powinien opłacać w po-
1. Skutki obniżki cen towarów poniżej cen zakupu: 700 zł dwójnej wysokości: z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej oraz z tytułu bycia
- Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne , wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o.
- Ma konto 34  Odpisy aktualizujące wartość towarów . Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. ma możliwość wyboru sposobu zgłoszenia,
2. Korekta odchyleń od cen ewidencyjnych towarów objętych obniżką cen rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne, tj. może opłacać składki
doprowadzająca wartość tych towarów do wartości w cenach zakupu: sam, z własnych środków lub płatnikiem składek może być spółka z o.o.
a) z tytułu VAT zawartego w cenie ewidencyjnej 220 zł - spółki jako płatnika składek  na formularzu ZUS ZPA,
- Wn konto 34  Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT , - wspólnika spółki do ubezpieczenia zdrowotnego  na formularzu ZUS ZZA.
- Ma konto 33  Towary , Po zgłoszeniu wspólnika do ubezpieczenia zdrowotnego spółka naliczone za tę osobę
b) z tytułu marży zawartej w cenie ewidencyjnej 300 zł składki wykazuje w raporcie ZUS RZA.
- Wn konto 34  Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu marży ,
ciąg dalszy na str. 11
- Ma konto 33  Towary .
Gazeta Podatkowa nr 58 " 19.07.2007 r.