Ewidencja przeceny towarów w sklepie
Dla punktów obrotu detalicznego mo\
na prowadzić ewidencję wartościową i wyceniać towary według cen sprzeda\
y brutto,
obejmujących cenę zakupu, mar\
ę oraz VAT nale\
ny. Mo\
liwość taką przewiduje art. 17 ust. 2 pkt 3 ustawy o rachunkowości (Dz. U.
z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.).
Obni\
enie wartości u\
ytkowej lub handlowej towarów w sklepie wią\
e się z ustaleniem nowej, ni\
szej ceny ich sprzeda\
y. W ka\
dym
przypadku obni\
enia ceny towarów stan towarów objętych obni\
ką ustala się w drodze spisu z natury. Dotychczasowe ceny towarów
objętych obni\
ką powinny następnie zostać przeliczone na nowe, obni\
one ceny. Obliczeń takich dokonują członkowie komisji
powołanej przez kierownika jednostki. Dane liczbowe skutków posezonowej obni\
ki cen zamieszcza się w sporządzonym w tym celu
zestawieniu liczbowym, prezentującym dotychczasowe ceny towarów, nowe ceny towarów (po obni\
ce) oraz kwotę obni\
ki.
Podpisany przez uprawnione osoby spis z natury wraz z załączonymi obliczeniami skutków obni\
ki cen, zaakceptowany przez
kierownika jednostki, stanowi podstawę ujęcia skutków obni\
ki cen w księgach rachunkowych.
W sytuacji gdy obni\
a się ceny towarów ewidencjonowanych w cenach sprzeda\
y brutto, sposób ujęcia obni\
ki w księgach
rachunkowych będzie zale\
ał od tego, czy obni\
ona cena będzie wy\
sza czy ni\
sza od ceny zakupu. Je\
eli mimo obni\
ki cena
sprzeda\
y towarów będzie i tak wy\
sza od ceny zakupu, nale\
y obni\
yć wyłącznie zarezerwowane w cenach sprzeda\
y brutto mar\
ę
oraz VAT. Powoduje to jedynie zmianę ceny ewidencyjnej towarów objętych obni\
ką i księguje się jako zmniejszenie odchyleń od
cen ewidencyjnych z tytułu mar\
y i z tytułu VAT, na kontach 34  Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu mar\
y oraz
 Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT . Natomiast w sytuacji gdy po obni\
ce cena sprzeda\
y towarów będzie
ni\
sza od ceny zakupu, poza tym, \
e równie\
dokonuje się obni\
enia mar\
y i VAT zawartych w dotychczasowej cenie sprzeda\
y, to
zachodzi trwała utrata wartości towarów. Z trwałą utratą wartości mamy bowiem do czynienia wtedy, gdy istnieje du\
e
prawdopodobieństwo, \
e kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub
w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych (art. 28 ust. 7 ustawy o rachunkowości). Wówczas uzasadnione jest dokonanie
odpisu aktualizującego, który obcią\
y pozostałe koszty operacyjne (art. 34 ust. 5 ustawy o rachunkowości).
Ewidencję księgową skutków obni\
ki cen towarów ewidencjonowanych w cenach sprzeda\
y brutto w sklepie detalicznym
przedstawiamy na poni\
szych przykładach.
Przykład - cena towarów po obni\
ce wy\
sza od ceny ich zakupu
Dotychczasową i nową cenę ewidencyjną towarów objętych obni\
ką przedstawia zestawienie:
Wartość towarów
Kwota
objętych obni\
ką cen
Treść
obni\
ki
przed obni\
ką po obni\
ce
Wartość według cen sprzeda\
y brutto 2.196 zł 1.891 zł 305 zł
Odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu VAT 396 zł 341 zł 55 zł
Wartość według cen sprzeda\
y netto 1.800 zł 1.550 zł 250 zł
Odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu mar\
y 300 zł 50 zł 250 zł
Wartość według cen zakupu 1.500 zł 1.500 zł 0 zł
Dekretacja
1. Skutki obni\
ki cen:
a) obni\
enie mar\
y detalicznej 250 zł
- Wn konto 34  Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu mar\
y ,
b) obni\
enie VAT zawartego w cenie ewidencyjnej 55 zł
- Wn konto 34  Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT ,
c) obni\
enie ceny ewidencyjnej ogółem 305 zł
- Ma konto 33  Towary .
Księgowania
Przykład - cena towarów po obni\
ce ni\
sza od ceny ich zakupu
Dotychczasową i nową cenę ewidencyjną towarów objętych obni\
ką przedstawia zestawienie:
Wartość towarów
Kwota
objętych obni\
ką cen
Treść
obni\
ki
przed obni\
ką po obni\
ce
Wartość według cen sprzeda\
y brutto 2.196 zł 976 zł 1.220 zł
Odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu VAT 396 zł 176 zł 220 zł
Wartość według cen sprzeda\
y netto 1.800 zł 800 zł 1.000 zł
Odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu mar\
y 300 zł 0 zł 300 zł
Wartość według cen zakupu 1.500 zł 800 zł 700 zł
Wszystkie towary objęte obni\
ką cen zostały sprzedane za gotówkę. Utargi z tej sprzeda\
y zostały zarejestrowane za pomocą
kasy fiskalnej.
Dekretacja
1. Skutki obni\
ki cen towarów poni\
ej cen zakupu: 700 zł
- Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne ,
- Ma konto 34  Odpisy aktualizujące wartość towarów .
2. Korekta odchyleń od cen ewidencyjnych towarów objętych obni\
ką cen
doprowadzająca wartość tych towarów do wartości w cenach zakupu:
a) z tytułu VAT zawartego w cenie ewidencyjnej 220 zł
- Wn konto 34  Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu
VAT ,
- Ma konto 33  Towary ,
b) z tytułu mar\
y zawartej w cenie ewidencyjnej 300 zł
- Wn konto 34  Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu
mar\
y ,
- Ma konto 33  Towary .
3. Sprzeda\
towarów - według raportów fiskalnych:
a) wartość w cenach sprzeda\
y netto po obni\
ce 800 zł
- Ma konto 73-0  Sprzeda\
towarów ,
b) VAT nale\
ny zawarty w zainkasowanych utargach 176 zł
- Ma konto 22  Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT
nale\
nego ,
c) razem utarg gotówkowy brutto 976 zł
 - Wn konto 10  Kasa .
4. Rozchód sprzedanych towarów według nowych cen skorygowanych
o odchylenia od cen ewidencyjnych: (2.196 zł - 220 zł - 300 zł) = 1.676 zł
- Wn konto 73-1  Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu ,
- Ma konto 33  Towary .
5. Odpis aktualizujący wartość towarów objętych obni\
ką cen przypadający na
towary sprzedane: 700 zł
- Wn konto 34  Odpisy aktualizujące wartość towarów ,
- Ma konto 73-1  Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu .
6. Wyksięgowanie odchyleń kredytowych od cen ewidencyjnych towarów z tytułu
VAT w części przypadającej na sprzedane po obni\
onych cenach towary: 176 zł
- Wn konto 34  Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT ,
- Ma konto 73-1  Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu .
Księgowania