Sygnalizacja abonencka i międzycentralowa
Sygnalizacja abonencka i międzycentralowa
Opr. M. Pawlaczyk
Sygnalizacja
Sygnalizacja
Sygnalizacja  to wymiana informacji (innych ni\
rozmówne)
związanych z zestawianiem i rozłączaniem połączenia,
sterowaniem połączeniem, zarządzaniem siecią,itp..
Obszary funkcjonowania sygnalizacji:
Obszary funkcjonowania sygnalizacji:
Obszary funkcjonowania sygnalizacji:
Obszary funkcjonowania sygnalizacji:
przesyłanie informacji pomiędzy stacjami abonenckimi i
węzłem komutacyjnym (sygnalizacja abonencka);
przesyłanie informacji w sieci międzycentralowej
(sygnalizacja międzycentralowa);
sygnalizacja wewnÄ…trz centrali.
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
2
Funkcje sygnalizacji:
nadzorcze  wykrywające lub realizujące zmiany stanu, np. wywołanie,
nadzorcze
zgłoszenie się centrali, rozłączenie od strony abonenta (sygn. liniowa);
wybiercze  związane z procesem zestawiania połączenia, tzn.
wybiercze
wysyłaniem i odbieraniem informacji adresowej. Poza adresem mogą
zawierać tak\
e sygnały dodatkowe, np. \
Ä…danie kolejnej cyfry lub
potwierdzenie odbioru określonego sygnału (sygn. rejestrowa);
obsługowe  zapewniają optymalizację wykorzystania sieci i ułatwiają
obsługowe
obsługowe
obsługowe  zapewniają optymalizację wykorzystania sieci i ułatwiają
administrowanie siecią. Typowe funkcje: wykrycie i wysyłanie
informacji o blokadzie w sieci, informowanie o niedostępności
wyposa\
enia na skutek uszkodzenia, przesyłanie informacji
taryfikacyjnych, przesyłanie informacji alarmowych z urządzeń
komutacyjnych bezobsługowych.
Sygnalizacja w łączu abonenckim spełnia funkcje nadzorcze i wybiercze.
Sygnalizacja w łączu międzycentralowym funkcje nadzorcze, wybiercze i
obsługowe.
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
3
Sygnalizacja
Sygnalizacja
Zbiór informacji
abonencka
Sygnalizacja
do przekazania
liniowa
Sygnalizacja
rejestrowa
Sygnalizacja
Sygnalizacja
prądem stałym
Zbiór sygnałów w paśmie
elektrycznych
Sygn. prÄ…dem
poza pasmem
przemiennym
Sygnalizacja
w szczelinie
cyfrowa
rozmównej
Zbiór procedur
poza
przekazywania
szczelinÄ…
informacji
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
4
Sygnalizacja abonencka w Å‚Ä…czu analogowym
" Sygnalizacja abonencka w Å‚Ä…czu analogowym to sygnalizacja
mieszana
mieszana:
" wykorzystuje
 sygnały prądu stałego (przepływ prądu stałego, brak
sygnały prądu stałego
przepływu prądu, zmiana kierunku przepływy prądu)
przepływu prądu, zmiana kierunku przepływy prądu)
 oraz
 sygnały prądu przemiennego ( o częstotliwości 400 Hz i
sygnały prądu przemiennego
15 ÷ 50 Hz, kodu DTMF, 2100 Hz i 1300 Hz dla FSK).
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
5
Stany charakterystyczne Å‚Ä…cza abonenckiego
" Stan spoczynku
" Stan spoczynku  mikrotelefon
aparatu odło\
ony; prÄ…d w Å‚Ä…czu nie
płynie;
" Stan wywołania centrali
" Stan wywołania centrali  od
momentu podniesienia mikrotelefonu
do chwili zgłoszenia centrali;
" Stan połączenia
" Stan połączenia
" Stan połączenia 
" Stan połączenia 
 zgłoszenie centrali,
 wybieranie numeru,
 wywołanie
 zgłoszenie się abonenta B,
 rozmowa
 rozłączenie połączenia.
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
6
W poszczególnych stanach przesyłane są grupy sygnałów:
" sygnały komutacyjne
" sygnały komutacyjne (pozwalają na realizację procesów
łączeniowych i rozłączeniowych oraz nadzorują
połączenie):
 sygnały liniowe,
 sygnały wybiercze;
 sygnały wybiercze;
" sygnały informacyjne
" sygnały informacyjne (informują o etapie połączenia, stanie
drogi połączeniowej i stanie abonenta wywoływanego)
" sygnały taryfikacyjne
" sygnały taryfikacyjne (pozwalają na kontrolę poprawności
zaliczania rozmów),
" sygnały korespondencji
" sygnały korespondencji (przenoszą wiadomości pomiędzy
abonentami).
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
7
Sygnały liniowe
 sygnał rozpoczęcia pracy
 sygnał rozpoczęcia pracy (podniesienia mikrotelefonu przez
abonenta A)  sygnał w przód w celu przełączenia wyposa\
enia
abonenckiego w centrali w stan pracy, po zainicjowaniu
połączenia przez abonenta przez podniesienie mikrotelefonu,

 sygnał rozłączenia
 sygnał rozłączenia  sygnał w przód w celu zwolnienia
urządzeń centrali uczestniczących w połączeniu (odło\
enie
mikrotelefonu przez abonenta A),
mikrotelefonu przez abonenta A),
 sygnał podniesienia mikrotelefonu
 sygnał podniesienia mikrotelefonu  sygnał wstecz
wskazujÄ…cy, \
e abonent wywoływany zgłosił się,
 sygnał poło\
enia mikrotelefonu
 sygnał poło\
enia mikrotelefonu  sygnał wstecz  abonent B
poło\
ył mikrotelefon.
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
8
Sygnalizacja: sygnały informacyjne
Rytm taktowania
Rodzaj sygnału
Emisja (ms) Przerwa (ms)
Sygnały tonowe o f=(400  425) Hz m 10%
m
m
m
sygnał zgłoszenia centrali ciągły
m100) m100)
sygnał zajętości 500 (m 500 (m
m m
m m
m100) m400)
m100) m400)
sygnał zwrotny wywołania 1000 (m 4000 (m
sygnał zwrotny wywołania 1000 (m 4000 (m
m m
m m
m m
m m
m10) m190)
sygnał ostrzegawczy (oferowania) 100 (m 1900 (m
m m
m m
m50) m50)
sygnał nieosiągalności 250 (m 250 (m
m m
m m
m5) m5)
m m
m m
sygnał marszrutowania 50 (m 50 (m
Sygnał specjalny tonowy o kolejnych emisjach:
950 (m
m50Hz)
m
m
1400 (m 330 (m do 30
m50Hz) m70)
m m
m m
1800 (m 330 (m do 30
m50Hz) m70)
m m
m m
330 (m 1000 (m
m70) m250)
m m
m m
m100) m400)
SygnaÅ‚ wywoÅ‚ania f = 15÷25 Hz lub 50 Hz 1000 (m 4000 (m
m m
m m
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
9
Realizacja usługi dodatkowej CLIP
" Usługa dodatkowa CLIP (Calling Line Identification Presentation)
 prezentacja numeru abonenta (linii) wywołującego w aparacie
abonenta wywoływanego realizowana jest równie\
na Å‚Ä…czach
analogowych.
" Realizacja polega na przesłaniu wiadomości zawierającej ten numer
w przerwie między pierwszym i drugim sygnałem wywołania
(dzwonkiem).
(dzwonkiem).
Pierwszy sygnał
Drugi sygnał
Wiadomość
t
t
t
t
dzwonka
dzwonka
1 s 4 s
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
10
Usługa CLIP w łączu analogowym
" Stosuje się dwie metody transmisji wiadomości sieciowych w
Å‚Ä…czu analogowym:
" modulacjÄ™ FSK (stosowana w Polsce);
" kod DTMF.
" Opisane sÄ… w rekomendacjach ETSI:
" EN 300 648;
" EN 300 659;
" EN 300 778.
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
11
Modulacja FSK
" FSK  skokowa modulacja częstotliwości
" FSK  skokowa modulacja częstotliwości
 polega na przyporządkowaniu logicznej  1 sygnału o
częstotliwości f1 (2100 Hz), a logicznemu  0 sygnału
o częstotliwości f2 (1300 Hz);
" Do realizacji usługi wykorzystuje się modemy z szybkością
modulacji 1200 Bd (szybkość transmisji 1200b/s) ; standard
V.23 (ITU-T zal. T.50)
V.23 (ITU-T zal. T.50)
0 1 0
0,83 ms
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
12
Format pakietu danych
Zajęcie Znacznik Typ Długość Suma
Parametry
linii początku wiadomości wiadomości kontrolna
" Zajęcie linii : 300  0 i  1 na przemian;
" Znacznik poczÄ…tku pakietu danych: 180 Ä… 25  1 ( mo\
e
być 80 ą 25  1 )
" Suma kontrolna: suma modulo 256 oktetów  typ
wiadomości ,  długość wiadomości i  parametry
" Format wiadomości CLIP
Nr bajtu Wartość bin Wartość hex znaczenie
1 0000 0010 02 identyfikacja linii wywołującej
2 00xx xxxx XX długość wiadomości
3 xxxx xxxx c cyfra 1
. . .
n+2 xxxx xxxx c cyfra n
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
13
CLIP przy u\
yciu FSK
" W przypadku braku numeru przesyłana wiadomość ma format:
Nr bajtu Wartość bin Wartość hex znaczenie
1 0000 0100 04 przyczyna braku identyfikacji
2 0000 0001 1 długość wiadomości 1 bajt
3 0100 1111 4F numer niedostępny
0101 0000 50 numer prywatny (CLIR)
80 ÷FF zarezerwowane dla operatorów
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
14
CLIP przy u\
yciu DTMF
" Wykorzystuje siÄ™ kod DTMF (klawiaturowy);
" Format wiadomości:
" A..numer..# np. A618692600#
" Mogą być równie\
wysłane kody:
" D 1 # ....numer nie mo\
e być wysłany, jest zastrze\
ony (CLIR),
" D 1 # ....numer nie mo\
e być wysłany, jest zastrze\
ony (CLIR),
" D 2 # ....numer nie mo\
e być wysłany, jest międzynarodowy,
" D 3 # ... numer nie mo\
e być wysłany ze względu na trudności
techniczne
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
15
Wymiana sygnałów w telefonicznym łączu abonenckim
Abonent wywołujący Centrala Abonent wywoływany
Abonent wywołujący Centrala Abonent wywoływany
Rozpoczęcie pracy ( m mtf ab.A)
Zgłoszenie centrali (s. ciągły)
Informacja adresowa
Zwrotny sygnał wywołania
Wywołanie (prąd dzwonienia)
Wiadomość CLIP
Podniesienie mikrotelefonu
Rozmowa Rozmowa
Rozłączenie połączenia
Poło\
enie mikrotelefonu
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
16
Stany charakterystyczne Å‚Ä…cza abonenckiego
i
Å‚Ä…cze ab.B
t
0
t1 t6 t7 t8
sygnał
wywołania
Å‚Ä…cze ab.A
Å‚Ä…cze ab.A
i
i
t
0
t1 t2 t3 t4 t5 t6 t7 t8
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
17
Stan
ab. B
centrali
numeru
zaliczanie
Rozmowa i
wywołanie
wywołanie
połączenia
połączenia
spoczynku
Zgłoszenie
wybieranie
siÄ™ centrali
rozłączanie
zestawianie
Sygnalizacja abonencka cyfrowa
" Sygnalizacja DSS1 :
 sygnalizacja scentralizowana we wspólnym kanale (CCS),
 dane przesyłane w kanale D,
 system sygnalizacji o strukturze warstwowym:
" warstwa 1  fizyczna,
" warstwa 2  Å‚Ä…cza danych,
" warstwa 3 - sieci
Wiadomość
sygnalizacyjna Ramka
warstwa 3
transportowa
Ramka fizyczna
warstwa 2
warstwa 1
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
18
Związki między jednostkami danych protokołów DSS1
Odnośnik składniki informacyjne
połączenia
TYP
wiadomość warstwy 3
FSC
F C dane F
ramka warstwy 2
SAPI TEI
....D........D........D........D........D........D........D..
bity w kanale D
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
19
Warstwa 3
Warstwa 1
Warstwa 2
Warstwa fizyczna
" Zadaniem warstwy 1 jest transmisja sygnału (ciągu bitów).
Standaryzacji podlegajÄ… :
 Parametry elektryczne i mechaniczne medium:
konfiguracja okablowania, kod transmisyjny, zasilanie
urządzeń, złącza,
 Sposób wykorzystania medium: zasady
zwielokrotnienia, procedury dostępu do kanałów,
zwielokrotnienia, procedury dostępu do kanałów,
 Procedury aktywacji/dezaktywacji styku.
" Styki S/T i U ró\
niÄ… siÄ™ m.in. kodami transmisyjnymi,
zasadami zwielokrotnienia, szybkością transmisji,
procedurami aktywacji i dezaktywacji styku.
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
20
Warstwa Å‚Ä…cza danych
" Główne zadanie warstwy 2: organizacja przesyłania
wiadomości sygnalizacyjnej warstwy 3 pomiędzy obiektami
pojedynczym dostępie ISDN za pomocą kanału D;
" W warstwie 2 stosuje się protokół LAP-D (Link Access
Protocol in the channel D) bazujÄ…cy na protokole HDLC;
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
21
Ramka LAPD (warstwa 2)
01111110 01111110
POLE POLE
FLAGA DANE CRC FLAGA
ADRESOWE STERUJ
CE
8 7 6 5 4 3 2 1 8 7 6 5 4 3 2 1
0
SAPI C/R TEI 1
SAPI  identyfikator punktu dostępu do usługi TEI  identyfikator terminala
SAPI  identyfikator punktu dostępu do usługi TEI  identyfikator terminala
Wartość SAPI
Rodzaj ramki
DEC BIN Rodzaj Kierunek
C/R
ramki transmisji
Sygnalizacja S 0 000000
Polecenie TE NT 0
Dane teleakcji T 12 001100
Dane dla u\
ytkownika P 16 010000 Odpowiedz
TE NT 1
Wartości krajowe 32-47 10xxxx
Polecenie NT TE 1
Dane utrzymaniowe 62 111110
Odpowiedz
NT TE 0
ZarzÄ…dzanie M 63 111111
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
22
Warstwa 3 sygnalizacji DSS1
" Główne zadanie warstwy 3 to:
 generowanie, nadawanie, odbiór i interpretacja
wiadomości sygnalizacyjnych,
 wykrywanie błędów w działaniu protokołu.
" Wiadomości sygnalizacyjne, przesyłane w polu danych ramki
LAPD, mają ściśle określoną strukturę.
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
23
Struktura komunikatu warstwy 3
Dyskryminator protokołu (Q.931)
0 0 0 0 Długość odnośnika CR
F CR  pierwszy oktet
Nagłówek
F * CR  drugi oktet
0 Typ komunikatu
1-oktetowy element
1-oktetowy element
1 Identyfikator elementu informacyjn.
informacyjny
0 Identyfikator elementu informacyjn.
Długość elementu informacyjnego
Wielooktetowy element
informacyjny
Zawartość elementu informacyjnego
CR  odnośnik połączenia
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
24
Typ komunikatu - przykłady
Bity
Komunikaty
8 7 6 5 4 3 2 1
0 0 0 0 0 1 0 1 SETUP (inicjowanie zestawienia połączenia)
SETUP
0 0 0 0 1 1 0 1 SETUP ACKNOWLEDGE (\
Ä…danie dodatkowych informacji
dot. zestawianego połączenia)
0 0 0 0 0 0 0 1 ALERTING (gotowość strony wywoływanej do przyjęcia
połączenia)
połączenia)
0 0 0 0 0 1 1 1 CONNECT (zaakceptowanie połączenia przez stronę
wywoływaną)
0 1 0 0 0 1 0 1 DISCONNECT (inicjowanie rozłączenia z dowolnej strony)
0 1 0 0 1 1 0 1 REALESE (odpowiedz
na \
ądanie rozłączenia)
0 1 0 1 1 0 1 0 REALESE COMPLETE (potwierdzenie rozłączenia połączenia)
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
25
Przykładowe elementy informacyjne
Bity Maksymalna długość (w
Element informacyjny
bajtach)
b8 . . . . . . b1
0 0 0 0 1 0 0 0 Bearer capability (usługi 12
przenoszenia)
0 1 1 0 1 1 0 0 Calling party number (numer (note 4)
abonenta wywołującego)
0 1 1 1 0 0 0 0 Called party number (numer (note 4)
0 1 1 1 0 0 0 0 Called party number (numer (note 4)
abonenta wywoływanego)
0 1 1 1 1 1 0 1 High layer compatibility 5
(kompatybilność warstw wy\
szych)
0 0 0 1 1 0 0 0 Channel identification (note 4)
(identyfikacja kanału)
...... .......
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
26
Typowa sekwencja komunikatów dla zestawienia i rozłączenia połączenia
telefonicznego
Ab. A ISDN Ab. B
SETUP
Podn. mktlf
SETUP ACK
Sygnał zgłoszenia
INFO
Wybieranie
INFO
numeru
CALL PROCEDING
SETUP
SETUP
Sygnał wywołania
ALERTING
Zwrotny s. wywoł.
ALERTING
CONNECT Zgłoszenie ab. B
CONNECT
CONNECT ACK
ROZMOWA
DISCONNECT
Odło\
enie mktlf
DISCONNECT
RELEASE
RELEASE
Odło\
enie mktlf
RELEASE COMP.
RELEASE COMP.
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
27
Sygnalizacja międzycentralowa
Sygnalizacja
międzycentralowa
S. analogowa S. cyfrowa
w szczelinie
w szczelinie
poza szczelinÄ…
rozmównej
rozmówną
w systemie
PCM24
skojarzona z kanałem we wspólnym
rozmównym CAS kanale CCS
R2 SS7
CAS  Channel Assiociated Signaling
CCS  Common Channel Signaling
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
28
Struktura ramki PMC30/32
Synchronizacja Sygnalizacja
. . . . . .
29
15 16 17 18 30 31
0 1 2
8 bitów
256 bitów
Ab. 1 Ab. 1
Ab. 1 Ab. 1
Ab. 2
Ab. 2
Ab. 30 Ab. 30
Ab. 31 Ab. 31
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
29
. . .
. . .
.
.
.
Sygnalizacja skojarzona z kanałem CAS
Ka\
demu kanałowi informacyjnemu przyporządkowany
jest oddzielny podkanał sygnalizacyjny
x = 1 rezerwa
Sygnalizacja
y  alarm odległego końca
y = 0 brak alarmu
Synchronizacja
0000 xyxx
0
4 b 4b
0 1 2 15 17 18 29 30 31
16  ta szczelina
16  ta szczelina
1 1 17
0 1 2 15 17 18 29 30 31
2 2 18
0 1 2 15 17 18 29 30 31
i i i+16
0 1 2 15 17 18 29 30 31
Struktura wieloramki
sygnalizacja dla kanału i sygnalizacja dla kanału i+16
(G.704)
15 15 31
0 1 2 15 17 18 29 30 31
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
30
Wieloramka
Sygnalizacja we wspólnym kanale
Sygnalizacja we wspólnym kanale CCS:
polega na tym, \
e jeden kanał sygnalizacyjny obsługuje wiele kanałów
informacyjnych (do 1000). Ka\
da wiadomość sygnalizacyjna
zawiera informację, którego kanału danych dotyczy.
Przykładem sygnalizacji we wspólnym kanale jest system sygnalizacji
nr 7 (SS7).
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
31
System sygnalizacji SS7
" Zakres zastosowań sygnalizacji SS7:
 sieć telefoniczna i ISDN,
 sieci oparte na protokole IP,
Sygnalizacja abonencka
analogowa lub DSS1
Centrala
końcowa
końcowa
i SP
PSTN/ISDN
SS7
Centrala
końcowa
SS7
i SP
Centrala
tranzytowa
i STP
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
32
System sygnalizacji SS7
 sieć telefonii ruchomej PLMN,
PLMN
BSC
MSC
VLR
SS7
SS7
SS7
BTS
SS7
SS7 SS7
EIR
HLR
SS7
VLR
SS7 GMSC
VLR
PSTN/ISDN
MSC MSC
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
33
Zakres stosowania sygnalizacji SS7
 sieć inteligentna IN,
Sieć
inteligentna
Centrala
końcowa
i SSP
SS7
SS7
Centrala
Centrala
końcowa
SS7
i SSP
SCP
STP
Sygnalizacja abonencka
analogowa lub DSS1
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
34
Sieć sygnalizacyjna
" Węzły:
 punkty sygnalizacyjne SP (signalling points)  generujÄ… i
odbierają wiadomości sygnalizacyjne,
" punkty komutacyjne w centralach lokalnych i
tranzytowych obsługujących sygnalizację we wspólnym
kanale,
" punkty komutacji usług SSP oferujące u\
ytkownikom
" punkty komutacji usług SSP oferujące u\
ytkownikom
dostęp do baz danych i usług sieci inteligentnych,
" punkty sterowania usługami SCP  w których
zaimplementowane są usługi sieci inteligentnych;
 punkty transferu sygnalizacji STP (signalling transfer
points)  kierują wiadomości sygnalizacyjne do kolejnych
węzłów sieci;
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
35
SIEĆ SYGNALIZACYJNA
" Wiadomości sygnalizacyjne mogą być przesyłane:
 w trybie skojarzonym (wiadomości sygnalizacyjne przesyłane są bezpośrednio
trybie skojarzonym
pomiędzy punktami SP, bez pośrednictwa STP),
Centrala A Centrala B Centrala C Centrala D
A
Ä…cza A
Ä…cza A
Ä…cza
danych danych danych
SP SP A
Ä…cza SP A
Ä…cza SP
A
Ä…cza
sygnalizacyjne sygnalizacyjne
sygnalizacyjne
 w trybie quasi-skojarzonym (wiadomości sygnalizacyjne przesyłane są przez
 w trybie quasi-skojarzonym (wiadomości sygnalizacyjne przesyłane są przez
trybie quasi-skojarzonym
trybie quasi-skojarzonym
co najmniej dwa Å‚Ä…cza sygnalizacyjne i jeden STP).
Centrala A Centrala B Centrala C Centrala D
A
Ä…cza A
Ä…cza A
Ä…cza
danych danych danych
SP SP SP SP
A
Ä…cza
A
Ä…cza
sygnalizacyjne
sygnalizacyjne
STP
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
36
SIEĆ SYGNALIZACYJNA
" Ze względu na niezawodność:
 punkty transferu sygnalizacji połączone są w pary wiązką łączy typu C,
 pary punktów STP połączone są w czwórki  ka\
dy z ka\
dym
wiÄ…zkami Å‚Ä…czy typu B
 ka\
dy punkt STP w parze mo\
e realizować funkcje sygnalizacyjne
niezale\
nie,
 ka\
dy punkt sygnalizacji SP dołączony jest do dwóch punktów STP
jednej pary wiÄ…zkami Å‚Ä…czy typu A.
B
STP STP
A
A
B B
SP SP
C C
A
B
A
STP STP
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
37
Struktura warstwowa sygnalizacji SS7
" Część transferu wiadomości MTP (message transfer part)
" Część transferu wiadomości MTP (message transfer part) 
odpowiedzialna za niezawodne przesyłanie wiadomości
sygnalizacyjnych pomiędzy punktami sygnalizacyjnymi:
 poziom 1 - kanał sygnalizacyjny określa fizyczne i elektryczne
kanał sygnalizacyjny
właściwości łącza pomiędzy sąsiednimi punktami SP i STP;
 poziom 2  łącze sygnalizacyjne  zapewnia niezawodne przesyłanie
Å‚Ä…cze sygnalizacyjne
wiadomości sygnalizacyjnych pomiędzy sąsiednimi punktami SP i
wiadomości sygnalizacyjnych pomiędzy sąsiednimi punktami SP i
STP po Å‚Ä…czu sygnalizacyjnym;
 poziom 3  sieć sygnalizacyjna  odpowiada za poprawne
 sieć sygnalizacyjna
przesyłanie wiadomości sygnalizacyjnych od jednego punktu SP do
drugiego SP poprzez zbiór punktów STP;
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
38
Struktura warstwowa sygnalizacji SS7
" Poziom 4
 część sterująca połączeniami sygnalizacyjnymi SCCP
(signalling connection control part) zapewnia dostęp do
dodatkowych funkcji sieciowych (min. zestawiania
połączeń sygnalizacyjnych); część SCCP wraz z MTP
tworzą część usługową sieci NSP;
 część u\
ytkownika ISDN  ISUP,
 część aplikacyjna eksploatacji i utrzymania OMAP,
 część aplikacyjna eksploatacji i utrzymania OMAP,
 część aplikacyjna dla sieci telefonii komórkowej MAP,
 cześć aplikacyjna systemu stacji bazowej BSSAP,
 część aplikacyjna sieci inteligentnej INAP,
 część transakcji TCAP, w której mieszczą się usługi
pomocnicze dla ró\
nych zastosowań,
 i inne.
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
39
Kanał sygnalizacyjny
" Zadanie:
" zapewnienie komunikacji cyfrowej do przesyłania
wiadomości sygnalizacyjnych pomiędzy sąsiednimi SP i STP.
" Funkcje:
 dostęp do kanałów o przepustowości 64 kb/s (lub
mniejszej);
 przekazywanie informacji jednocześnie w tych samych
 przekazywanie informacji jednocześnie w tych samych
kierunkach z tą samą szybkością;
 stosowanie kanału wyłącznie do celów sygnalizacyjnych.
" A
ącze realizowane przez wydzielenie części kanałów z traktów
łączących węzły komutacyjne;
" Charakterystyki fizyczne i elektryczne takie same jak dla sieci
międzycentralowej;
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
40
A
Ä…cze sygnalizacyjne
" Odpowiedzialne za niezawodnÄ… wymianÄ™ informacji sygnalizacyjnych
pomiędzy sąsiednimi SP i STP połączonych łączem sygnalizacyjnym.
" Funkcje:
 generowanie, nadawanie i odbieranie w sposób zsynchronizowany
jednostek sygnalizacyjnych,
 zestawianie logicznego połączenia pomiędzy nadajnikiem i
odbiornikiem w celu wymiany jednostek sygnalizacyjnych,
 detekcja i korekcja błędów transmisyjnych (przez powtarzanie
 detekcja i korekcja błędów transmisyjnych (przez powtarzanie
jednostek) oraz kontrola ich kolejności,
 sterowanie wymianÄ… jednostek przez stronÄ™ odbiorczÄ… ( w celu
uniknięcia przecią\
eń),
 wykrywanie uszkodzeń kanału przez nadzór elementowej stopy
błędów, uruchamianie procedur awaryjnych oraz przekazywanie
między nadajnikiem i odbiornikiem informacji o uszkodzeniach
występujących na poziomie 3 i 4.
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
41
Rodzaje jednostek sygnalizacyjnych
" jednostka zawierająca wiadomość MSU
MSU,
" jednostka określająca stan kanału sygnalizacyjnego LSSU,
LSSU
" jednostka wypełniająca FISU
FISU.
F B
a)
F CK SIF SIO LI I FSN I BSN F
B B
8 16 8n, n>2 8 2 6 1 7 1 7 8
b)
b)
F B
F B
F CK SF LI I FSN I BSN F
B B
8 16 8n, n>2 2 6 1 7 1 7 8
F B
c) F CK LI I FSN I BSN F
B B
8 16 2 6 1 7 1 7 8
"
" F  flaga, SF  pole stanu, SIF  pole informacji, SIO  wskaz
nik usługi, NI  wskaz
nik krajowy, LI
 wskaz
nik długości, FSN  numer kolejny w przód, FIB  bit wskaz
nikowy w przód, BIB- bit
wskaz
nikowy w tył, BSN  numer kolejny wstecz, CK  bity kontrolne
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
42
Funkcje sieci sygnalizacyjnej (transferu wiadomości)
" Obsługa wiadomości sygnalizacyjnych:
 wyró\
nianie wiadomości (określenie, czy wiadomość odebrana od
poziomu 2 dotarła do punktu przeznaczenia, czy ma być
przesyłana dalej);
 rozdziału wiadomości (dostarczanie wiadomości , które osiągnęły
punkt docelowy SP, do odpowiednich części poziomu 4 lub funkcji
zarzÄ…dzajÄ…cych poziomu 3);
 kierowanie wiadomości (określenie przęsła sygnalizacyjnego,
 kierowanie wiadomości (określenie przęsła sygnalizacyjnego,
którym ma być przesyłana wiadomość z poziomu 3 lub 4, lub
wiadomość, która nie dotarła do punktu przeznaczenia);
" Wiadomości transmitowane są w polu informacyjnym jednostki
sygnalizacyjnej MSU wraz z kodem punktu z
ródłowego, kodem
punktu docelowego, kodem Å‚Ä…cza sygnalizacyjnego oraz wskaz
nikami
identyfikującymi części poziomu 4 lub funkcji zarządzających poziomu
3, których ta wiadomość dotyczy.
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
43
Funkcje sieci sygnalizacyjnej
" ZarzÄ…dzanie sieciÄ… sygnalizacyjnÄ…
 Sterowanie topologiÄ… sieci i planem kierowania
wiadomości sygnalizacyjnych oraz przepływem w
przypadku wystąpienia uszkodzeń lub natłoku.
 zarzÄ…dzanie ruchem sygnalizacyjnym
 zarzÄ…dzanie ruchem sygnalizacyjnym: procedury
przenoszenia ruchu sygnalizacyjnego z uszkodzonych Å‚Ä…czy
lub dróg sygnalizacyjnych na sprawne, przywracania ruchu
sygnalizacyjnego na łącze (drogę) wcześniej niedostępne;
sygnalizacyjnego na łącze (drogę) wcześniej niedostępne;
 zarzÄ…dzanie Å‚Ä…czami sygnalizacyjnymi
 zarzÄ…dzanie Å‚Ä…czami sygnalizacyjnymi: procedury
aktywacji i dezaktywacji Å‚Ä…czy sygnalizacyjnych oraz
odtwarzania uszkodzonych Å‚Ä…czy;
 zarzÄ…dzanie drogami sygnalizacyjnymi:
 zarzÄ…dzanie drogami sygnalizacyjnymi: procedury
transmisji informacji dotyczÄ…cych stanu sieci
sygnalizacyjnej (transfer zabroniony, transfer dozwolony,
transfer sterowany, testy zestawu dróg sygnalizacyjnych).
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
44
Część u\
ytkownika
Budowa wiadomości ISUP
F B
MSU
F CK SIF SIO LI I FSN I BSN F
B B
Wskaz
nik
NI
usługi 0 1 0 1
N x 8 8 12 4 14 14
Kod punktu Kod punktu
Kod punktu Kod punktu
Typ
Typ
Dane CIC SLS
z
ródłowego docelowego
wiadomości
CIC  numer identyfikujący kanał danych (nr traktu i kanału PCM),
którego dotyczy dana wiadomość sygnalizacyjna,
SLS  kod wyboru Å‚Ä…cza sygnalizacyjnego
Dane  zawierajÄ… parametry obowiÄ…zkowe i opcjonalne dla danego typu
wiadomości
Typ wiadomości  wyró\
nia się co najmniej 44 ró\
ne wiadomości
sygnalizacyjne w części u\
ytkownika ISUP.
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
45
Wybrane typy wiadomości ISUP
Nazwa Typ wiadomości Kod Znaczenie
IAM Wstępna 01H Inicjuje połączenie, zajmuje łącze,
wiadomość zawiera adres i informacje do obsługi
adresowa połączenia
SAM Kolejna wiadomość 02H Zawiera kolejne cyfry numeru
adresowa abonenta wywoływanego
ACM Adres 06H Wskazuje na odbiór kompletnej
skompletowany informacji adresowej niezbędnej do
skompletowany informacji adresowej niezbędnej do
zestawienia połączenia
ANM Odpowiedz
: 09H Informuje o pozytywnej odpowiedzi na
zgłoszenie strony wywołanie strony wywołującej
\
Ä…danej
REL rozłączenie 0CH Informuje o rozłączeniu w dowolnym
kierunku i zwolnieniu Å‚Ä…cza
RLC Potwierdzenie 10H Potwierdza rozłączenie, przesyłana po
rozłączenia ustawieniu łącza w stan spoczynku
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
46
W polu danych umieszczane sÄ…
 parametry obowiązkowe o stałej i zmiennej długości,
 parametry opcjonalne,
właściwe dla danego typu wiadomości.
Wiadomość IAM zawiera np.. parametry obowiązkowe:
" nature of connection indicators (informacja o drodze transmisyjnej:
wskaz
niki drogi satelitarnej, kontroli ciągłości łącza, urządzenia
tłumienia echa);
tłumienia echa);
" calling party s category (kategoria abonenta: abonent zwykły, z
priorytetem, aparat samoinkasujacy, telefonistka),
" transmission medium requirement (wymagane medium transmisyjne:
kanał 64kb/s do transmisji sygnału fonicznego 3,1 kHz lub
dowolnego sygnału cyfrowego),
" called party number (numer abonenta wywoływanego)
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
47
Wymiana wiadomości podczas zestawiania i rozłączania połączenia
Centrala Centrala Centrala
TE TE
z
ródłowa tranzytowa docelowa
DSS1 DSS1/ISUP ISUP/ISUP DSS1/ISUP DSS1
SETUP
SETUP
Sygnalizacja blokowa
SETUP ACK
SETUP ACK
INFORMATION
INFORMATION
INFORMATION
INFORMATION
1
IAM
IAM
2 3
IAM
IAM
CALL PROCED.
CALL PROCED.
SETUP
SETUP
4
ACM ALERTING
ACM ALERTING
ACM
ACM
ACM
ACM
ALERTING
ALERTING
ALERTING
ALERTING
CONNECT
5 CONNECT
6 ANM
ANM
ANM CONNECT ACK
ANM CONNECT ACK
CONNECT
CONNECT
Rozmowa
DISCONNECT
DISCONNECT 7
REL
REL
REL
REL
DISCONNECT
DISCONNECT
8
9
RLC
RLC
RLC
RLC
RELEASE
RELEASE
RELEASE
RELEASE
RELEASE
RELEASE
RELEASE
RELEASE
COMPLETE
COMPLETE
COMPLETE
COMPLETE
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
48
1  rozpoznanie rodzaju połączenia (lokalne czy wychodzące), wybór i zajęcie wolnego łącza danych w kierunku
centrali docelowej w zale\
ności od numeru ab. Wywoływanego, typu połaczenia i wymagań dotyczących
przebiegu sygnalizacji. Na podstawie elementu informacyjnego  bearer capability komunikatu SETUP nadawana
jest odpowiednia wartość parametru  transmission medium requirement wiadomości IAM. Jeśli abA przesyła
oprócz n-ru abB subadres urządzenia końcowego to subadres jest przesyłany w parametrze  access transport . NR
abB przesyłany jest w parametrze  called party number . Wiadomość IAM zawiera tak\
e numer ab.
Wywołującego i inne informacje związane z usługami dodatkowymi. Po wysłaniu IAM rozpoczyna się
odmierzanie czasu oczekiwania na wiadomość ACM (adres skompletowany).
2  centrala tranzytowa na podstawie parametrów wiadomości IAM wybiera wolne łacze danych do następnej
centrali i wysyła IAM dalej. Mo\
e zmodyfikować niektóre parametry wiadomości.
3  w centrali docelowej analizowany jest numer ab wywoływanego (parametr  called party number ) i sprawdza
3  w centrali docelowej analizowany jest numer ab wywoływanego (parametr  called party number ) i sprawdza
mo\
liwość realizacji połączenia i ew. mo\
liwość realizacji usług dodatkowych (pozostałe parametry w IAM). W
sygnalizacji nakładkowej etap realizowany po odbiorze ostatniej wiadomości SAM.
4 - Wysłanie do abB komunikatu SETUP, następnie wysyłana wiadomość ACM  numer skompletowany (ab.
analogowy  od razu, ab ISDN  po odebraniu komunikatu ALERTING)
5  odebranie wywołania przez abB (komunikat CONNECT) powoduje zestawienie łącza danych i wysłanie
wiadomości ANM do centrali wywołującej.
6  zestawione kompletne połączenie z abB i rozpoczęcie naliczania opłaty za połączenie.
7  po odebraniu \
ądania rozłączenia centrala rozłącza kanał u\
ytkowy i wysyła wiadomość REL do następnej
centrali
8  centrala tranzytowa rozłącza łącze danych i wysyła wiadomości RCL oraz REL
9  Centrala docelowa rozłącza łącze danych i wysyła wiadomości RCL oraz powiadamia abonenta
wywoływanego o rozłączeniu połączenia.
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
49
Wymiana wiadomości podczas zestawiania i rozłączania połączenia
Centrala Centrala Centrala
TE TE
z
ródłowa tranzytowa docelowa
DSS1 DSS1/ISUP ISUP/ISUP DSS1/ISUP DSS1
SETUP
SETUP
Sygnalizacja nakładkowa
SETUP ACK
SETUP ACK
INFORMATION
INFORMATION
IAM
IAM
IAM
IAM
INFORMATION
INFORMATION
SAM
SAM
SAM
SAM
CALL PROCED.
CALL PROCED.
SETUP
SETUP
ACM ALERTING
ACM ALERTING
ACM
ACM
ACM
ACM
ALERTING
ALERTING
ALERTING
ALERTING
CONNECT
CONNECT
ANM
ANM
ANM CONNECT ACK
ANM CONNECT ACK
CONNECT
CONNECT
Rozmowa
DISCONNECT
DISCONNECT
REL
REL
REL
REL
DISCONNECT
DISCONNECT
RLC
RLC
RLC
RLC
RELEASE
RELEASE
RELEASE
RELEASE
RELEASE
RELEASE
RELEASE
RELEASE
COMPLETE
COMPLETE
COMPLETE
COMPLETE
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
50
Przykład realizacji usługi w sieci inteligentnej:
połączenie bezpłatne
SCP
(3) Z SSP do SCP wysłanie \
Ä…dania
(3) 800660000
przesłania informacji z baz danych
systemu (przetłumaczenia numeru
(4)
Centrala
713500000
na numer katalogowy abonenta)
końcowa
(4) Przesłanie przetłumaczonego
i SSP
Strona Strona
numeru do węzła SSP
wywołująca wywoływana
(5) Procedura realizacji połączenia z
(5)
właściwym numerem
(1)
(1)
katalogowym.
katalogowym.
0800660000 713500000
(2)
Kroki 3 i 4 realizowane sÄ… z
wykorzystaniem komponentów
(1) Procedura zestawiania połączenia w sieci
części aplikacji INAP (INAP
(abonent wybiera numer zaczynajÄ…cy siÄ™ od
initialDP oraz INAP Connect)
0800)
(2) W SSP sprawdzenie numeru ab. wywoływanego
i uaktywnienie procesu obsługi procesu
SSP  punkt komutacji usług sieci IN
połączenia do sieci IN
(często w centralach tranzytowych)
SCP  punkt sterowania usługami
Systemy i urzÄ…dzenia komutacyjne
51