Zasady bezpieczeństwa w transporcie rolniczym
Produkcja rolnicza nierozerwalnie związana jest z ciągłym transportem
(nawozów, ziemiopłodów) nie tylko w obrębie gospodarstwa ale także po drogach
publicznych, często na znaczne odległości. Prace transportowe nie stanowią
niebezpieczeństwa dla rolnika oraz innych uczestników ruchu drogowego o ile
wykonywane są one z zachowaniem przepisów BHP. Statystyki informują nas o blisko
100 ofiarach śmiertelnych transportu rolniczego każdego roku. W artykule tym
chciałbym przedstawić zasady bezpiecznego transportu w rolnictwie.
" Zestaw transportowy musi być sprawny technicznie (układ hamulcowy, oświetlenie),
posiadać ważne badania techniczne, dowód rejestracyjny a osoba kierująca posiadać
odpowiednie kwalifikacje.
Rys.1. Trójkąt ostrzegawczy zwiększa bezpieczeństwo podczas transportu po drogach
publicznych
" Materiały objętościowe przewożone po drogach publicznych powinny być tak umieszczone
i przymocowane (za pomocą uniwersalnych ściągaczy taśmowych), aby nie spadały i nie
stwarzały zagrożenia dla innych użytkowników drogi. Powinny mieć one rozmiary zgodne
z przepisami ruch drogowego (maksymalna wysokość mierzona od powierzchni drogi to 4 m,
zaś maksymalna szerokość 2,5 m).
" Na transportowanych ziemiopłodach i innych materiałach (burakach, ziemniakach,
drewnie), a w szczególności na ładunkach objętościowych, nie wolno przewozić osób ani
żadnych przedmiotów.
" Przyczepy rolnicze wyposażone
w hamulce typu bezwładnościowego mogą być agregatowane z ciągnikiem, pod warunkiem,
że łączna masa przyczepy
z transportowanym ładunkiem nie przekroczy 5000 kg.
" W razie holowania dwóch przyczep układy hamulcowe całego zestawu powinny być
połączone.
Sprzęt rolniczy doczepiany do ciągnika, nie posiadający sprawnego układu hamulcowego,
powoduje silne pchanie, co może doprowadzić do przewrócenia się ciągnika.
" Niedopuszczalne jest:
a) przechylanie skrzyń ładunkowych przyczep wywrotek na jednym sworzniu lub przy
całkowitym kącie wychylenia większym niż 50 stopni.
b) dokonywanie wywrotu ładunku
w kierunku pochylenia terenu.
b) nierównomierne rozmieszczenie ładunku lub przekraczania jego ładowności.
Unikaj przeładowania przyczepy  zabieraj mniej ładunku niż to jest dopuszczalne.
" Wioząc wysoki ładunek należy jechać ostrożnie - jazda bez gwałtownego hamowania,
ruszania, skrętów.
" Skrzynie ładunkowe przyczep wywrotek powinny być zabezpieczone sworzniami ze
wszystkich stron.
" Używając przyczep ciągnikowych do przewozu osób do pracy i z pracy należy je
odpowiednio do tego celu przystosować poprzez zamontowanie siedzeń, podwyższenie burt
(min.110 cm).
" Do przewozu zwierząt należy stosować przyczepy przeznaczone do tego celu,
a w razie używania przyczep ogólnego przeznaczenia należy je przystosować do rodzaju
transportowanych zwierząt.
" Przyczepy przeznaczone do przewozu zbóż i słomy powinny posiadać burty podwyższone
do 1,5 m.
" Dla zmniejszenia prawdopodobieństwa upadku z przyczepy należy wyposażyć je w schodki,
drabinki i uchwyty, a podesty robocze w barierki ochronne. Należy dbać, aby były one
solidnie przymocowane i na bieżąco oczyszczane (np. ze smarów, błota).
Rys. 2. Przyczepa posiadająca drabinkę; w najbliższym czasie rolnik zamierza
zaopatrzyć podest roboczy w barierkę ochronną
" Aby ułatwić sprzęganie przyczepy z ciągnikiem i ograniczyć udział drugiej osoby, należy
montować zaczepy podwieszane na sprężynach lub wyposażonych w podpórki, a ciągnik
wyposażyć w układ  HITCH-TRONIC i szybkosprzęg.
" Sprzęg przyczepy należy wykonywać samemu: nie wolno dopuszczać, by między
ciągnikiem i doczepianą przyczepą przebywały inne osoby.
Rys. 3. Zastosowanie sprężyny nie tylko ułatwi pracę ale wyeliminuje udział drugiej
osoby narażonej na przygniecenie w czasie sprzęgania
Rys. 4. Brak sprężyny podtrzymującej dyszel może zakończyć się zmiażdżeniem stóp
" Podczas prac załadunkowych
i wyładunkowych, silnik pojazdu powinien być wyłączony.
W czasie zwózki należy zabierać ze sobą na pole długą drabinę, aby po załadunku użyć jej do
zejścia. Nie należy pozwalać na zeskakiwanie z przyczepy, wchodzenia lub schodzenia po
dyszlach i kołach.
" Podczas podnoszenia ciężarów należy stosować zasadę  zgięte nogi, proste plecy, płynnie
do góry i do przodu .
Niedopuszczalne jest  bez narażania się na ujemne skutki zdrowotne  podnoszenie
i przenoszenie ciężarów większych niż 50 kg w przypadku mężczyzn i 25 kg w przypadku
kobiet.
Janusz Pawlak
Okręgowy Inspektorat Pracy Zielona Góra