Zasady bezpieczeństwa przy obsłudze zwierząt w gospodarstwie
W gospodarstwie rolnym prowadzącym produkcję zwierzęcą znaczne
niebezpieczeństwo stanowią hodowane zwierzęta. Zasady bezpiecznej obsługi zwierząt przez
rolnika są często lekceważone, a możliwości wystąpienia wypadku wynikającego z pracy ze
zwierzętami są minimalizowane. W ciągu roku w Polsce 3500 osób odnosi obrażenia a 10
ginie. Polecam poniższy artykuł gdyż przedstawia on potencjalne zagrożenia oraz sposoby ich
uniknięcia podczas pracy ze zwierzętami.
" Obsługą zwierząt powinny zajmować się osoby dorosłe, zdrowe, odpowiednio
przeszkolone, o łagodnym usposobieniu, lubiące pracę ze zwierzętami.
" Zwierząt nie wolno straszyć, drażnić oraz wykonywać w ich pobliżu gwałtownych ruchów.
Może to doprowadzić do nieprzewidzianych reakcji zwierząt oraz agresji skierowanej
przeciwko człowiekowi.
" Niedopuszczalne jest podchodzenie do zwierząt w sposób niezauważalny oraz
wykonywanie nagłych ruchów, a także wydawanie dz
więków mogących niepokoić zwierzęta.
" Zabronione jest palenie tytoniu oraz obsługa zwierząt w stanie nietrzez
wym lub złego
samopoczucia.
" Obsługą zwierząt w miarę możliwości powinny zajmować się stale te same osoby. Ważne
jest aby nie uczestniczyły one w wykonywaniu bolesnych zabiegów weterynaryjnych.
" Wszystkie bolesne, denerwujące zwierzę zabiegi należy wykonywać przy zachowaniu
wszelkich środków bezpieczeństwa np. poskromów ograniczających gwałtowne ruchy
zwierzęcia.
" Zabiegi pielęgnacyjne racic lub kopyt powinno przeprowadzać się po unieruchomieniu
kończyny zwierzęcia.
" Zwierzęta wykazujące skłonność do gryzienia ludzi lub innych zwierząt, jeżeli przebywają
poza swoim stanowiskiem, powinny mieć nałożone kagańce.
" Zwierzęta wykazujące skłonność do kopania powinny być umieszczane w boksach, w
sposób zapewniający bezpieczną obsługę.
" Przy obsłudze buhajów powinno się zachować w szczególności następujące środki
ostrożności:
- buhaje powyżej 1 roku życia powinny być prowadzone za pomocą tyczki, o długości co
najmniej 140 cm, przymocowanej do pierścienia nosowego (tyczkę należy zapinać w czasie
przebywania buhaja w boksie!!!!),
- buhaje poniżej 1 roku życia powinny być prowadzone na uwięzie, w obecności drugiej
osoby,
- dla zwiększenia bezpieczeństwa należy na głowę buhaja nałożyć na stałe mocny, skórzany
kantar.
" Niedopuszczalny jest wypas buhajów nie uwiązanych oraz w pobliżu krów.
" Przed rozpoczęciem doju:
- krowa powinna być  uprzedzona , że się do niej zbliżamy , głosem, dotykiem ręki,
- krowy luz
no stojące należy uwiązać,
- czynności poprzedzające duj powinny być wykonywane spokojnie, starannie i bezboleśnie.
" Do doju należy zawsze przystępować z tej samej strony zwierzęcia.
" Prowadząc krowy na pastwisko należy używać łańcuchów, linek, które w razie szarpnięcia
przez zwierzę nie spowodują urazów rąk.
" Pracownicy wykonujący prace przy obsłudze bydła lub koni powinni używać obuwia
ochronnego, zabezpieczającego stopy przed urazami.
" Do konia należy zawsze podchodzić od strony łba dodatkowo głośno mówiąc.
" W pomieszczeniach inwentarskich:
- powierzchnia podłogi korytarza powinna być nienasiąkliwa i ograniczająca poślizg,
- szerokość korytarza powinna umożliwiać stosowanie urządzeń technicznych do dowozu i
dozowania pasz, zapewniać łatwy i bezpieczny dostęp do zwierząt oraz bezpieczne
wykonywanie czynności związanych z ich obsługą,
Rys.1 Zastawiony ciągów komunikacyjny utrudnia pracę, zwiększa możliwość wystąpienia
wypadku
Rys. 2 Tak składowane narzędzia stanowią poważne niebezpieczeństwo nie tylko dla rolnika
ale także dla zwierząt
- narzędzia ostre, nie używane w danej chwili powinny być ułożone i znajdować się w
miejscu przeznaczonym do ich składowania,
- kanały odprowadzające ścieki i gnojowicę powinny być odpowiednio zabezpieczone,
- drzwi powinny być otwierane na zewnątrz,
- niedopuszczalne jest umieszczanie progów w drzwiach pomieszczeń inwentarskich.
Rys. 3 Brak progów w drzwiach pomieszczeń inwentarskich chroni zwierzęta przed
przypadkowymi kontuzjami
Rys. 4 i 5 Odpowiednie wyposażenie pomieszczeń inwentarskich gwarantuje bezpieczną
obsługę
" Podczas pracy w pasiekach należy używać odzieży ochronnej oraz podkurzacza.
" Przegląd uli w pasiekach powinno się dokonywać w dni pogodne, w godzinach
przedpołudniowych, w porze najliczniejszego oblotu pszczół.
" Obsługując pasiekę należy unikać drażnienia pszczół w szczególności przez wykonywanie
gwałtownych ruchów lub silne podkurzanie.
" Podczas przeglądu pasieki powinno się unikać przechodzenia przed wlotem ula.
" W przypadku zastosowania ogrodzenia elektrycznego powinno być ono oznakowane
tablicami ostrzegawczymi.
" Aby uchronić się przed chorobami odzwierzęcymi, należy:
- do pracy ze zwierzętami należy używać odzieży przeznaczonej wyłącznie do tego celu.
W przypadku podejrzenia choroby zwierzęcia przenoszonej na ludzi, dodatkowo należy
zastosować środki chroniące górne drogi oddechowe, rękawice gumowe, buty gumowe,
- wszelkie skaleczenia, otarcia należy bezwzględnie odkazić, a w razie konieczności założyć
opatrunek.
- niedopuszczalne jest korzystanie w gospodarstwie domowym z naczyń służących do
pojenia , karmienia zwierząt,
- osoby pracujące przy obsłudze zwierząt powinny posiadać szczepienie ochronne przeciw
tężcowi,
- zwierzęta chore na choroby przenoszące się na ludzi należy odizolować od reszty stada,
produkty spożywać wyłącznie po poddaniu obróbce termicznej!
" Na zapleczu pomieszczeń inwentarskich powinna znajdować się apteczka pierwszej pomocy
dla pracowników, a także apteczka pierwszej pomocy dla zwierząt.
" Posiłki powinny być spożywane w wydzielonym pomieszczeniu, po uprzednim umyciu rąk
i twarzy.
Janusz Pawlak
Okręgowy Inspektorat Pracy Zielona Góra