1. Administracja publiczna:
sprawowana przez państwo (lub wyodrębnione podmioty działające z upoważnienia państwa), realizuje dobro wspólne, czyli interes publiczny, po to aby przynieść jakąś korzyść ogółowi, albo też dba o interes indywidualny, reprezentując interesy całego społeczeństwa lub wspólnoty, lub ze względu na wyznawane powszechne wartości;
interes publiczny – relacja między pewnym stanem faktycznym, a jego oceną, zawierającą odpowiedź na pytanie, czy stan ten może przynieść korzyści ogółowi – ma być realizowany przez kogoś kto jest „administracją” i realizowany za pomocą działań, które można nazwać „administrowaniem”;
administracja publiczna – ma dbać o korzyści ogółu i działać, tak aby je osiągnąć i pomnażać (podstawowe zadanie administracji);
admin. publ. uzależniona jest od czynników politycznych;
administracja w znaczeniu podmiotowym (organizacyjnym) – struktury składające się z organów admin. i innych jednostek admin. – obejmuje uprawnienia sądowe admin.
administracja w znaczeniu przedmiotowym (funkcjonalnym) – działalność o charakterze admin., wykonywana przez państwo lub wskazane przez nie podmioty – obejmuje uprawnienia admin. sądów i uprawnienia admin. Ustawodawstwa;
W. Jellinek – administracją jest działalność państwowa, która nie jest ustawodawstwem ani wymiarem sprawiedliwości (definicja wielkiej reszty);
administracja wykonuje ustawy i rządzi oraz organizuje życie ponosząc odpowiedzialność za stan spraw państwowych;
administracja realizuje interes publiczny, a realizacja prawa jest dla niej tylko pośrednim środkiem do tego celu;
Jaworski – administracja to nie tylko wykonywanie ustaw, ale też działalność twórcza;
Landgrod – administracją jest planowe zgrupowanie ludzi w służbie pewnej misji publicznej, a dopiero potem – przez tych ludzi – suma urządzeń, którymi dysponują;
Boć – administracja to przejęte przez państwo i realizowane przez jego zwisłe organy, a także przez organy samorządu teryt. zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli, wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach;
Lipowicz – administracja to system złożony z ludzi zorganizowanych w celu stałej systematycznej, skierowanej ku przyszłości realizacji dobra wspólnego jako misji pub., polegającej głównie na bieżącym wykonywaniu ustaw;
opis administracji przez jej cechy:
Administracja
publiczna działa w imieniu państwa i na jego rachunek.
-W
skład admin. publ.
wchodzi:
*
admin. Państwowa
* admin.
samorządowa.
Działając
w imieniu państwa, admin. publ. może korzystać z przymusu
państwowego i dysponować władztwem administracyjnym.
Władztwo
admin publ.
- istnieje z postanowienia państwa w wydanych przez nie normach.
Wymiar władztwa jest zawsze określony w normach.
Istota
władztwa –
admin. publ. Jednostronnie decyduje o treści stos. prawnego jaki
połączy ją z podmiotem stojącym poza jej strukturami, sama
ustala jego prawa i obowiązki i sama stosuje sankcje w razie
naruszenia zakazów i nakazów.
Funkcje
admin. występują w poszczególnych systemach państw. w różnych
konfiguracjach i proporcjach dokładniej pokazujących
stopniowalność władztwa admin.
Administracja
władcza (imperium)
–
korzystanie z przymusu admin. polega na wydawaniu aktów
jednostronnych, które muszą mieć gwarancję wykonalności w
postaci przymusu.
Administracja
zwiadowcza, niewładcza tzw. gestia (dominium)
– działanie bez użycia przymusu, za pomocą środków, które w
ogóle tego przymusu nie wymagają.
Funkcja władcza w
postaci funkcji
podporządkowo-reglamentacyjnej
– przybiera tą postać w admin. porządku publ., świadczeniach
osobistych i rzeczowych, wywłaszczeniach, prawie o ruchu drogowym,
pozwoleniach, zakazach i nakazach.
Administracja
świadcząca
– stosowanie różnych śr. pomocy dla obywatela w sposób
bezpośredni lub pośredni poprzez tworzenie urządzeń i
instytucji potrzebnych obywatelowi.
Funkcja
kierująca
– polega na popieraniu rozwoju i na kierowaniu całymi
dziedzinami życia społ., gosp. i kult.
Funkcja
właścicielska
– w jej ramach admin. publ. wykonuje uprawnienia właścicielskie
w stos. do majątku publ., jaki pozostaje w jej dyspozycji.
Admin. publ. działa w interesie publicznym.
Admin. publ. działa na podstawie ustaw i w granicach przez nie określonych oraz jest związana prawem.
Admin. publ. ma charakter wykonawczy – organy admin. wykonują i konkretyzują obowiązujące prawo, a jeżeli same formułują normy prawne, to są to zawsze normy niższego rzędu, zależne od ustaw.
Wykonawczy charakter admin. publ. nie przeszkadza temu, że admin. jest aktywna i sama inicjuje część swoich zadań i działań.
Admin.
publ. organizuje życie społ. na terenie, który podlega jej
kompetencji.
Celem admin. jest realizowanie potrzeb społ., a
prawo dostarcza jej środki i jest granicą, której nie może
przekroczyć.
Admin. publ. działa w sposób ciągły i stabilny.
Admin.
publ. działa przez zawodowy personel – kadrę urzędniczą.
Organy
admin. i poszczeg. urzędnicy podlegają odpow. prawnej za swoje
działania.
Admin. publ. ma w państwie charakter monopolistyczny.
2. Administracja władcza, a administracja świadcząca.
są środkami, którymi posługują się podmioty admin.
Administracja władcza – przy użyciu środków władczych ingeruje w sferę prawną obywatela, ogranicza jego wolność bądź własność, gdy nakłada na niego obowiązek, w jakiś sposób go obciąża. W tych przypadkach admin. przeprowadza swoje nakazy i zakazy (w razie potrzeby) przy użyciu przymusu.
Administracja świadcząca – zapewnia obywatelowi świadczenia lub inne korzyści.
Ten
sam środek może stanowić działanie władcze admin. jak i
działanie świadczące – zarówno dla samego odbiorcy jak i osoby
3.
np. zbudowanie na danej ulicy sieci wodociągu komunalnego
– świadczenie dla właścicieli nieruchomości położonych przy
tej ulicy, ale na właścicieli tych nieruchomości może być
nałożony obowiązek prawny – działanie władcze – podłączenia
budynku do tej sieci wodociągu;
świadczenia i działania władcze mogą się wzajemnie uzupełniać – np. ograniczenia budowlane w zabytkowej dzielnicy miasta mogą być powiązane ze wsparciem finansowym z funduszów publ. dla inwestora w celu zapewnienia rewaloryzacji zabytkowych budowli;
działania władcze i świadczenia mogą być stosowane ambiwalentnie dla osiągnięcia określonych celów – np. można niepożądaną nadprodukcję art. rolniczych ograniczyć przez kontyngentowanie i stosowne zakazy, lub przez stosowaną polit. podatkową i subwencjonowanie produkcji alternatywnej.
3. Administracyjnoprawna metoda regulacji. (nie wiem czy dobrze – nigdzie tego nie było!)
reguluje relacje między podmiotami w stosunku pionowym, tj. wówczas gdy jeden z podmiotów może władczo kształtować sytuację prawną drugiego podmiotu
regulacja stosunku administracyjnoprawnego wynika z:
samej ustawy,
aktu administracyjnego,
umowy administracyjnej,
działań faktycznych,
działają na podstawie norm prawa materialnego
norm proceduralnych – na ich podstawie powstaje stosunek administracyjnoprawny, który ma charakter stosunku czasowego, przejściowego – powstaje z chwilą wszczęcia postępowania admin., wygasa w chwili wydania ostatecznej decyzji,
przepisów dopuszczających zaskarżanie aktów admin. do sądu admin. - na ich podstawie powstaje stos. spornoadministraycjny/ sądowo-procesowy, trwa od chwili zaskarżenia aktu admin. do czasu wydania orzeczenia
konkretnego jednorazowego działania – stosunku ad hoc np. okazanie dokumentu
praw osobistych
praw majątkowych
korzystania
z zakładów użyteczności publ.
stosunki
trwałe
4. Akt administracyjny – cechy.
czynność polegająca na zastosowaniu normy prawa admin. - za pomocą aktu admin. norma prawa abstrakcyjna i generalna zostaje przetworzona w normę konkretną i indywidualną;
indywidualność aktu
wywołuje skutki prawne poprzez zawarte w akcie określenie uprawnień lub obowiązków jego adresata;
norma konkretyzowana w akcie administracyjnym jest bezwzględnie obowiązująca
akt
admin. jest objawem woli organu administrującego;
-wola jest
wyrażana w imieniu państwa – akt podpisywany przez upoważnionego
urzędnika;
akt admin. jest czynnością władczą i jednostronną – organ administrujący za pomocą aktu wyraża swoje władztwo admin. i sam decyduje o prawach i obowiązkach – wydobywa je ze stosowanej normy prawnej przez jej połączenie z danym stanem faktycznym;
akt admin. jest dwustronnie wiążący – uprawnienia i obowiązki z niego wynikające dotyczą organu administrującego i adresata;
adresatem aktu admin. jest podmiot zewnętrzny stojący poza admin. publi,;
akt admin. wywołuje skutki zawsze w dziedzinie prawa admin., a czasem w innych dziedzinach prawa – zwłaszcza w dziedzinie prawa cywilnego.
5. Akt administracyjny – pojęcie.
władcze działanie prawne organu administracji skierowane na wywoływanie konkretnych, indywidualnie oznaczonych skutków prawnych
jego podstawą jest przepis prawny
musi pochodzić od organu uprawnionego do wydawania takich aktów, musi mieć podstawę prawną i spełniać inne warunki przewidziane przez prawo np. warunki formy;
celem aktu admin. jest wywołanie skutków prawnych – akt admin. tworzy, zmienia lub znosi prawa i/lub obowiązki bądź ustala je w sposób wiążący albo uznaje stan prawny pewnej rzeczy
jest szczególną formą czynności prawnych organów administrujących, regulowaną przez przepisy prawa admin.;
jest władczy i reguluje konkretną sprawę i wywoływanie skutków prawnych;
posiadają wobec adresata moc obowiązującą;
ich wykonanie zapewnia szereg środków, którymi admin. dysponuje we własnym zakresie.
6. Akt kierownictwa wewnętrznego.
są skierowane do podporządkowanych organów innych jednostek organizacyjnych oraz do podległych pracowników;
stosunki wewnętrzne regulowane są przez przepisy ustawowe u rozporządzenia (akty normatywne) oraz przez przepisy zawarte w instrukcjach i regulaminach (nie występują w prawie powszechnie obowiązującym)
mogą oddziaływać na stosunki zewnętrzne;
uchwały i zarządzenia;
uchwały samoistne RM;
regulaminy, wytyczne, instrukcje, okólniki, pisma okólnikowe, decyzje, opinie.
7. Akty kierownictwa wewnętrznego jako źródła prawa administracyjnego.
konstytucyjne akty prawa wewnętrznego:
uchwały RM – muszą mieć swoją podstawę ustawową, ale może nią być sama norma konstytucyjna;
zarządzenia Prezesa RM;
zarządzenia Prezydenta RP – mogą być wydawane tylko na podstawie ustawy i nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych i innych podmiotów; nie mogą być samoistne – ustawa musi określać wyraźne kompetencje danego organu do ich podjęcia;
inne akty prawa wewnętrznego:
uchwały i zarządzenia organów centralnych np. Prezesa NBP;
akty wewnętrzne wydawane przez organy administracyjne różnych rodzajów i szczebli
stanowią kategorię pozakonstytucyjną
akty wewnętrzne maja charakter samoistny (wydawane na podstawie przepisów kompetencyjnych) lub wykonawczy (podstawa prawna ma charakter ścisłego upoważnienia ustawowego)
akty generalne
akty indywidualne
akty wydawane przez organy kolegialne – uchwały
akty wydawane przez organy jednoosobowe – zarządzenia
regulaminy, wytyczne, instrukcje, okólniki, pisma okólnikowe, decyzje, opinie.
8. Akty normatywne jako forma działania administracji publicznej.
działalność administracji publicznej musi być oparta na prawie
administracja publ. działa za pomocą czynności prawnych – polegają one na objawieniu woli przez organ admin. publ. w celu wywołania określonych skutków prawnych, a więc w celi powstania, zmiany lub zniesienia stosunków prawnych:
gdy administracja działa władcza – mamy do czynienia z czynnościami administracyjnoprawnymi – regulowanymi przez prawo admin.;
mogą wywoływać skutki prawne w sferze prawa cywilnego;
mogą być egzekwowane w drodze egzekucji administracyjnoprawnych bez potrzeby występowania do sądu o wydanie orzeczenia;
gdy administracja nie działa władczo – posługuje się czynnościami (aktami) prawa cywilnego, regulowanymi przez prawo cywilne;
administracja publ. sama przeprowadza wykonanie aktów administracyjnych i w miarę potrzeby stosuje przymus państwowy – środki egzekucyjne.
9. Akty planowania jako swoiste źródła prawa administracyjnego.
dotyczą zachowań admin. publ. przewidywanych w przyszłości, determinują i warunkują te zachowania, określają ich zakres i okoliczności w jakich powinny zostać podjęte;
posługują się specyficznymi normami;
akty planowania wiążą się wprost z gospodarką i produkcją;
dotyczą kwestii finansowych (budżety), strategicznych (strategie rozwoju województw), zagadnień współpracy zagranicznej lub kwestii gospodarczo-przestrzennych;
akty planowania to np. plany zagospodarowania przestrzennego;
10. Akty prawa miejscowego jako źródła prawa administracyjnego.
określone jako źródła prawa w art. 87 ust. 2 – tzw. terenowe źródło prawa;
akty prawa miejscowego wydają organy, które są organami admin. publ., mające status organów samorządu teryt. lub terenowych organów admin. rządowej – dzięki temu samorząd teryt. uczestniczy w sprawowaniu władzy publ.;
wyposażenie organów w kompetencje prawotwórcze oznacza decentralizację procesu prawotwórczego, przekazanie go w dużej części „w dół” w hierarchii państwowej;
ich stworzenie wynika z potrzeby powiązania części regulacji prawnych z warunkami i potrzebami lokalnymi;
możliwość wydawania przepisów prawnych na szczeblu lokalnym wiąże się z powinnością admin. publ., która polega na bieżącym regulowaniu na różnorakie zdarzenia losowe, wymagające szybkiej i sprawnej interwencji prawa;
kategoria przepisów prawa miejscowego występująca pod różnymi nazwami i mająca różne odmiany istnieje od początku funkcjonowania admin. publ.;
konstytucyjne cechy aktów prawa miejscowego:
konstytucyjną kompetencje do wydawania aktów prawa miejscowego maja organy samorządu teryt. oraz terenowe organy admin. rządowej;
akty prawa miejscowego powinny być wydawane na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie – każdy akt prawa miejscowego powinien mieć podstawę ustawową, a jednocześnie do wydania każdego aktu prawa miejscowego potrzebne jest osobne upoważnienie ustawowe;
zakres przedmiotowy aktów prawa miejscowego musi się mieścić w granicach upoważnienia, które spełnia wobec nich taką samą funkcję jak wobec rozporządzeń;
akty prawa miejscowego są podustawowymi aktami powszechnie obowiązującymi, a ich różny zakres terytorialny nie wpływa na samą moc obowiązującą;
akty prawa miejscowego obowiązują tylko na obszarze wyznaczonym przez właściwość miejscową organów, które je wydały;
zasady i try wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa;
kategorie aktów prawa miejscowego:
podział na akty organów admin. rządowej i akty organów samorządu teryt.;
podział oparty na kryterium rodzaju upoważnienia ustawowego dla aktu prawa miejscowego:
akty wydawane na podstawie ogólnego upoważnienia ustawowego – akty samoistne lub samodzielne prawodawstwo miejscowe wydawane w ramach ustaw;
akty wydawane na podstawie szczegółowego upoważnienia ustawowego zawartego w różnych ustawach z zakresu prawa materialnego – akty wykonawcze;
akty porządkowe – wydawane na podstawie specjalnego upoważnienia ustawowego, skierowanego tylko na wydawanie aktów porządkowych.
11. Aspekt administracyjnoprawny rozporządzenia atrybucyjnego. (z neta – nie mogłam tego znaleźć!!)
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów określające zakres działania ministra;
wydawane jest ono niezwłocznie po powołaniu RM, a jeżeli minister został powołany w innym czasie – niezwłocznie po jego powołaniu;
rozporządzenie atrybucyjne nie określa w żadnej mierze szczegółowego zakresu działania ministra. Wyposaża go natomiast w działy, którymi ma kierować, aparat pomocniczy, środki finansowe, a także wskazuje podporządkowane;
premier, w rozporządzeniu tym, wskazuje dział, działy admin., którymi kieruje minister, a także ustala ministerstwo lub inny urząd admin. rządowej, który ma obsługiwać ministra kierującego określonym działem admin. rządowej, jak również określa organy podległe ministrowi lub przez niego nadzorowane;
12. Bezczynność, a milczenie organu.
bezczynność i milczenie stanowią zaniechanie aktywności admin.
bezczynność – jest to zaniechanie działalności admin. publ.
nie jest ani zgodą, ani odmową działania wnioskodawcą;
podlega zaskarżeniu;
milczenie – zaniechanie wywołujące skutki prawne;
milczenie można traktować jako swoistą formę działania organu administracyjnego, z pomocą którego organ wyraża milcząco swoją wolę;
milczenie polegające na niewydaniu decyzji może powodować w pewnych sytuacjach uzyskania prawa do określonego działania.
13. Bezczynność organu administracji.
bezczynność – jest to zaniechanie działalności admin. publ.
o bezczynności mówi się tylko wtedy gdy chodzi o realizację kompetencji w jakiejś konkretnej sprawie;
nie jest konkretnie uregulowane w prawie;
bezczynność można skutecznie zarzucić w momencie gdy organ nie załatwia konkretnej sprawy i nie realizuje swojej kompetencji w konkretnym stanie faktycznym wymagającym użycia tej kompetencji;
bezczynność w postępowaniu administracyjnym:
wprowadza terminy załatwienia sprawny po których powstaje stan bezczynności;
bezczynność poza postępowaniem administracyjnym:
możliwość złożenia skargi do sądu admin. w sytuacji w której organ samorządu terytorialnego nie wykonuje czynności nakazanych prawem – skarga może dotyczyć działalności uchwałodawczej rady i zarządu lub wydawania zarządzeń przez wójta w takim zakresie, w jakim przepisy prawa nakładają na te organy obowiązek wydania danego aktu.
14. Cechy administracji publicznej.
administracja jest zjawiskiem społecznym – zajmuje się sprawami wspólnoty u jej członkami, działa mając na celu interes publiczny;
administracje cechuje aktywność, inicjatywa, działalność ukierunkowana na przyszłość – admin. wykonuje ustawy, ma przekształcać rzeczywistość;
administracja podejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych i urzeczywistniania określonych przedsięwzięć – ta cecha odróżnia ją od ustawodawstwa.
15. Cechy kontroli administracji publicznej.
bezstronna – ocena kontroli działalności powinna być w pełni obiektywna;
fachowa – zdolność oceny działalności jednostki kontrolowanej z określonego pkt. widzenia;
efektywna – ocena prawidłowości działania admin., ujawnienie w tym działaniu błędów i wad, wskazywanie źródeł ich powstawania.
16. Cechy prawa administracyjnego.
jest częścią prawa publicznego;
za przedmiotem regulacji jest państwo jako podmiot władzy;
prawo admin. służy uzasadnieniu i określeniu kompetencji państwowych;
jest wynikiem woli nie każdego podmiotu, ale specjalnych podmiotów publ.;
normy prawa admin. wyrażają kompetencje specjalnych podmiotów, realizujących admin. publ.;
w granicach tego prawa są realizowane cele, interesy, dobro i zadania publiczne oraz są regulowane organizacja i działalność admin. publ.;
normy prawa admin. należą (bez wyjątku) do prawa bezwzględnie obowiązującego – ius congens;
prawo admin. reguluje stos. między państwem, a obywatelem;
podmiot prawa admin., który ma obowiązek, nie musi wobec uprawnionego świadczyć niczego ekwiwalentnie;
prawo admin. reguluje strukturę i działanie admin. publ. - jest prawem określającym status obywatela w państwie;
prawo admin. zawiera w sobie elementy WŁADZTWA – normy prawa admin. upoważniają do władztwa określone podmioty, regulują jego zakres i sposób stosowania – cel zastosowania władztwa jest partykularny i długofalowy;
prawo admin. ustala treść zachowań swoich adresatów na 2 sposoby:
konstruowanie norm prawnych tak, by bezpośrednio kształtowały one uprawnienia lub obowiązki adresata;
konstruowanie norm prawnych wymagających konkretyzacji w postaci specjalnej czynności prawnej, która powinna zostać w określonej sytuacji faktycznej podjęta przez organ administracji publicznej;
stosowanie prawa administracyjnego i kontrola jego przestrzegania mają charakter niesporny;
dziedzina prawa admin. jest „ideą porządku”.
17. Centralizacja.
polega na hierarchicznym podporządkowaniu organu lub organów admin. innemu organowi lub organom admin;
zależność pomiędzy organem stojącym niżej (podporządkowanym), a organem stojącym wyżej (organem nadrzędnym), ma :
charakter służbowy – polega on na obowiązku wykonywania wiążących poleceń służbowych wydawanych przez organ nadrzędny;
aspekt osobowy (zależność osobowa) – polega na uzależnieniu obsady stanowisk (powołań, zwolnień, awansów itd.) w ramach organu podporządkowanego od woli i decyzji organu nadrzędnego;
odpowiednikiem zależności jest – pełen nadzór podmiotu wyższego nad podmiotem niższego szczebla;
nie jest ograniczony przez ustawowe kryteria;
może dotyczyć wszystkich aspektów działania organów podporządkowanych;
pełen nadzór – polega na kierownictwie, które jest sposobem oddziaływania najbardziej charakterystycznym dla składu scentralizowanego i oznacza możność pełnego wpływania na działania podmiotu podporządkowanego;
układ scentralizowany stanowi granicę dla układu zdecentralizowanego, o tych granicach przesądzają kryteria:
strategiczny charakter rozstrzygnięcia (niezastrzeżony dla parlamentu);
niezwykła waga zadania dla bezpieczeństwa i integralności państwa;
konieczność izolacji od splotu interesów lokalnych w celu uniknięcia stronniczości rozstrzygnięcia i partykularyzmu;
niemożność późniejszej korekty lokalnego lub regionalnego błędu o dużym znaczeniu dla interesów całego państwa np. skażenie środowiska.
18. Centralizacja, a decentralizacja.
Centralizacja |
Decentralizacja |
hierarchiczne podporządkowanie organów niższych w stosunku do organów wyższych; wprowadzana przez organy wyższe; pełen nadzór nad szczeblami organizacji administracyjnej; |
brak hierarchicznego podporządkowania organów niższych, w stosunku do organów wyższych; decentralizacja wprowadzona na podstawie prawa; brak pełnego nadzoru nad organami administracyjnymi
|
19. Centralne organy administracji rządowej:
Rada Ministrów – naczelny, kolegialny organ państwowy będący konstytucyjnie władzą wykonawczą o kompetencji generalnej;
należą do niej sprawy polityki państwa niezastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego;
wszystkie zadania RM w jakiś sposób prowadzą do wywoływania skutków w dziedzinie prawa;
RM składa się w większości z podmiotów mających status oddzielnych, naczelnych lub centralnych organów admin. publ.;
skład: Prezes RM i ministrowie, podmioty fakultatywne: wiceprezesi RM i przewodniczący komitetów określonych w ustawach (obecnie: Przewodniczący Komitetu Badań Naukowych i Przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej);
powoływanie RM polega na cyklu czynności składających się na: procedurę zasadniczą i rezerwową – art. 154 konstytucji (doczytać!)
zadania i kompetencje RM:
prowadzenie polityki wew. i zagranicznej RP;
kierowanie admin. rządową;
zapewnienie wykonywania ustaw i wydawanie rozporządzeń:
zapewnienie wykonywania ustaw – dbałość o takie zachowanie organów admin. rządowej i podległych ich nadzorowi organów admin. publ., aby rzeczywiście wypełniały dyspozycje ustawowe i aby to wykonywanie było zgodne z prawem;
wydawanie rozporządzeń – działalność wykonawcza RM;
koordynowanie i kontrolowanie prac organów admin. rządowej;
wykonywanie zadań w zakresie skarbu i budżetu państwa;
wykonywanie zadań w zakresie bezpieczeństwa wew., porządku publ., bezpieczeństwa zew. i obronności;
określanie trybu i organizacji własnej pracy;
tryb pracy RM – obraduje na posiedzeniach pod przewodnictwem Prezesa RM, posiedzenie obsługuje sekretarz RM (zajmuje się przyjmowaniem i przekazywaniem projektów dokumentów rządowych, opracowywaniem protokołu ustaleń oraz rozpatrywanych dokumentów i dokumentów przedkładanych do podpisu Prezesowi RM, koordynuje również działalność legislacyjną RM i Prezesa RM);
członkowie RM – pełnią podwójną funkcję – są częścią organu kolegialnego, jednocześnie posiadając swój własny, oddzielny zakres kompetencji;
ponoszą solidarną odpowiedzialność za działania RM przed Sejmem;
każdy z nich odpowiada indywidualnie za swój zakres zadań i kompetencji;
uczestniczą w ustalaniu polityki państwa i realizują tę politykę, ponosząc odpowiedzialność za treść i realizację zadań rządu;
są zobowiązani do przedkładania inicjatyw i opracowywania projektów aktów normatywnych na posiedzeniach RM;
reprezentują w swoich wystąpieniach stanowisko zgodne z ustaleniami przyjętymi przez RM;
reprezentują rząd przez Sejmem RP;
organy wewnętrzne RM:
organy pomocnicze RM – tworzone przez Prezesa RM z władnej inicjatywy lub na wniosek członka RM – mogą to być:
stałe komitety lub komitety RM, tworzone w celu inicjowania, przygotowania i uzgadniania rozstrzygnięć;
komitety doraźne do rozpatrywania określonej kategorii spraw lub określonej sprawy;
rady i zespoły opiniodawcze lub doradcze;
komisje – tworzone w drodze rozporządzenia:
komisje do opracowywania projektów kodyfikacji;
komisje wspólne składające się z przedstawicieli rządu oraz zainteresowanej instytucji lub środowiska społecznego;
organy wewnętrzne RM:
Rada Legislacyjna przy Prezesie RM – organ opiniodawczy i doradczy w zakresie projektów rządowych ustaw oraz projektów aktów wykonawczych wydawanych przez RM;
Rządowe Centrum Legislacji przy Prezesie RM – zapewnienia obsługę prawną RM;
Kancelaria Prezesa RM – zapewnia obsługę RM, Prezesa i wiceprezesów RM, Rady Legislacji i innych organów rządowych. Kieruje nią Szef Kancelarii powoływany i odwoływany przez Prezesa RM; zadania Kancelarii:
kontrolne – kontrola realizacji zadań wskazanych przez RM lub Prezesa RM;
koordynacyjne – koordynacja polityki krajowej w admin. rządowej;
informacyjne – wydawanie Dz. U. i Monitora Polskiego, obsługa informacyjna i prasowa RM;
pełnomocnicy rządu – mogą to być sekretarze stanu albo podsekretarze stanu, a wyjątkowo wojewoda w zakresie zadań o zasięgu regionalnym – pełnomocnika powołuje i odwołuje Prezes RM;
Prezes RM – kieruje pracami RM i przewodniczy jej posiedzeniom –
kompetencje:
reprezentowanie RM, zapewnianie wykonywania jej polityki i określanie sposobów jej wykonywania oraz koordynacja i kontrola pracy członków RM
zwierzchność osobowa wobec członków RM;
kompetencje z zakresu zwierzchności służbowej;
jest odrębnym naczelnym organem admin. publ. o kompetencjach generalnych
jest podstawowym łącznikiem całej admin. publ. w państwie:
kompetencje związane z funkcją administracyjną prezesa RM:
wydawanie rozporządzeń i zarządzeń;
sprawowanie kierownictwa i nadzoru nad admin. rządową w tym sprawowanie nadzoru nad admin. rządową nieobjętą działami admin. rządowej – powoływanie i odwoływanie kierowników organów centralnych i wojewodów;
zwierzchnictwo służbowe nad pracownikami admin. rządowej oraz zwierzchnictwo nad korpusem służby cywilnej;
sprawowanie nadzoru nad pomiotami zdecentralizowanymi – zwłaszcza samorządem teryt.;
kompetencje związane z poszczególnymi dziedzinami działania admin. publ., w tym działania w indywidualnych sprawach z zakresu admin. publ.;
kompetencje organizacyjno-porządkowe, tworzenie zespołów itp.;
organy pomocnicze Prezesa RM:
wiceprezesi RM – wykonują zadania i kompetencje w zakresie powierzonym przez Prezesa RM w jego imieniu;
Ministrowie:
konstytucja – ministrowie kierują określonymi działami admin. rządowej lub wykonują zadania wyznaczone im przez Prezesa RM – ministrowie bez teki;
ustawa o RM – są członkami RM
ministrowie są naczelnymi organami rządowej admin. publ. zajmującymi się poszczególnymi dziedzinami tej admin.;
zakres działania każdego ministra jest wyznaczony przez przepisy:
przepisy ustawy o działach admin. rządowej – zamknięte katalogi spraw należące do danego działu wraz z przepisami dostosowującymi tej ustawy, które przeniosły szereg kategorii spraw admin. z dawnych resortów do nowych działów;
rozdział 3 ustawy o działach admin. rządowej – reguluje zadania ministra kierującego określonym działem admin. rządowej;
rozporządzenia Prezesa RM – wydawane na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie o RM, określające szczegółowy zakres działania wszystkich ministrów;
minister posiada kompetencje kierownicze i nadzorcze w stosunku do jednostek jemu podporządkowanych – nadrzędność służbowa i osobista ministra;
minister tworzy i likwiduje podporządkowane mu jednostki organizacyjne, powołuje i odwołuje ich kierowników z ograniczeniami przewidzianymi przez przepisy szczegółowe;
może wydawać kierownikom urzędów centralnych oraz kierownikom innych urzędów i jednostek organ. pisemne albo ustne, ale potwierdzane na piśmie, wytyczne i polecenia;
wytyczne i polecenia – mają charakter wiążący, nie mogą rozstrzygać indywidualnych spraw załatwianych w drodze decyzji admin.
nadzór ministra nad urzędami centralnymi nie jest pełen – minister ma kompetencje dotyczące powołania i odwołania kierownika urzędu centralnego i nadania temu urzędowi statutu poprzez składanie odpowiednich wniosków Prezesowi RM;
minister jako organ admin. publ – jest organem admin. publ. należącym do danego działu i to naczelnym – ma on kompetencje do wydawania rozporządzeń i zarządzeń (RM na wniosek Prezesa RM może je uchylać); wydają również decyzje admin. w indywidualnych sprawach z zakresu admin. publ.;
minister wykonuje swoje zadania przy pomocy sekretarzy i podsekretarzy stanu (wiceministrowie) powoływanych i odwoływanych przez Prezesa RM;
zakres czynności ustala minister
sekretarze i podsekretarze stanu są typowymi zastępcami organu i można ich nazwać organami administrującymi gdy wykonują kompetencje ministra w jego imieniu;
organy pomocnicze i doradcze – gabinet polityczny i komitet doradczy:
minister korzysta z ich pomocy tylko jeżeli są powołane przez RM przy danym ministrze;
ministerstwo – instytucja o dość skomplikowanej strukturze wew., stanowi aparat pomocniczy każdego z ministrów;
ministerstwo tworzy, znosi lub przekształca RM w drodze rozporządzenia
prezes RM nadaje w drodze zarządzenia statut ministerstwu określający jego szczegółową strukturę organizacyjną, a minister osobnym zarządzeniem ustala regulamin organizacyjny określający zakres i tryb zadań i pracy komórek organi. ministerstwa i jednostek organi. podległych ministrowi i nadzorowanych przez niego;
kategorie komórek organizacyjnych:
departamenty – komórki wydzielone do realizacji zadań merytorycznych ministerstwa;
biura – obsługujące pracę ministerstwa w zakresie wykon. jego zadań;
sekretariaty – jednostki obsługujące ministra, a także komitety, rady i zespoły;
w skład biur i sekretariatów wchodzą wydziały jako jednostki organizacyjne niższego rzędu;
nadzór nad tymi wszystkimi jednostkami sprawuje dyrektor generalny zatwierdzający wew. regulaminy organizacyjne;
Komitety – organy kolegialne, ich przewodniczący są członkami rządu i mają rangę i kompetencje ministrów;
Komitet do Spraw Europejskich – działa na podstawie ustawy o Komitecie do Spraw Europejskich:
przewodniczącym – minister właściwy do spraw członkostwa RP w UE, reprezentowany przez Sekretarza ds. Europejskich będącego sekretarzem stanu w urzędzie obsługującym tego ministra
ustawa o Komitecie Spraw Europejskich określa:
zasady współpracy w ramach tego komitetu członków RM i innych organów admin. rządowej w sprawach związanych z członkostwem Polski w UE;
Komitet Badań Naukowych – naczelny organ admin. rządowej powołany na podstawie uchylonej ustawy;
zajmuje się polityką naukową i naukowo-techniczną państwa;
przewodniczącym Komitetu jest minister właściwy ds. nauki;
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji – zasady i tryb działania KRRiT oraz jej organizację reguluje ustawa o radiofonii i telewizji;
jest organem stojącym na straż wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji;
rada ma kompetencje do wydawania rozporządzeń, a także wydawania uchwał w sprawach indywidualnych;
rada projektuje kierunki polityki państwa w dziedzinie radiofonii i telewizji, określa warunki prowadzenia działalności przez nadawców, wydaje koncesje na rozpowszechnianie programów, a także przeprowadza kontrolę działalności nadawców, określa opłaty abonamentowe, opłaty za udzielenie koncesji i za wpis do rejestru programów;
rada działa w składzie 5 członków – powoływanych przez Sejm (2), Senat (1) i Prezydenta RP (2) – na 6 lat – licząc od dnia powołania ostatniego członka;
przewodniczący KRRiT wykonuje jednoosobowo niektóre kompetencje i w ten sposób staje się oddzielnym organem admin. publ. - przewodniczący wybierany przez członków Radu z ich grona;
Rada Polityki Pieniężnej - wewnętrzny organ NBP zaliczany do centralnych organów admin. rządowej;
status prawny Rady Polityki Pieniężnej reguluje ustawa o NBP;
kompetencje:
coroczne ustalanie założeń polityki pieniężnej i składanie Sejmowi sprawozdań z ich wykonania;
ustalanie wysokości stóp procentowych NBP;
skład Rady:
przewodniczący Prezes NBP;
9 członków powoływanych na 6 lat przez Prezydent RP, Sejm i Senat w równej liczbie;
organy centralne – nie wchodzą w skład rządu, są to na ogół organy jednoosobowe
organem zawsze jest przewodniczący instytucji,a jednostki mu podporządkowane tworzą quasi-resort;
organy centralne są tworzone w zasadzie w drodze aktów ustawowych, a powoływane z reguły przez Prezesa RM;
każdy z organów centralnych podlega nadzorowi jakiegoś organu naczelnego – Prezesa RM lub poszczególnych ministrów;
mają własne kompetencje – przypisane przez ustawy – ograniczone do dziedziny, w której te organy działają i nie obejmują prawa do stanowienia aktów powszechnie obowiązujących;
rodzaje organów centralnych:
organy podległe RM – np. Kolegium ds. Służb Specjalnych, Komitet Polityki Ubezpieczeń Eksportowych;
organy podległe Prezesowi RM – np. Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów, Rada ds. Przeciwdziałania Narkomanii;
organy podległe szczególnym ministrom – np. Państwowa Komisja Akredytacyjna, Generalny Inspektor Informacji Finansowej.
20. Centralne organy państwa jako podmioty administracji:
Prezydent RP – kompetencje administracyjne:
wydawanie aktów normatywnych, które obejmują rozporządzenia, rozporządzenia z mocą ustawy wprowadzające stany nadzwyczajne, a także zarządzania wewnętrzne;
kompetencje kierujące – desygnowanie Prezesa RM, powoływanie RM i dokonywanie w niej zmian,a także powoływanie Rady Gabinetowej w sprawach szczególnej wagi;
zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi;
wydawanie aktów indywidualnych w niektórych kategoriach spraw administracyjnych;
organy centralne podległe Prezydentowi RP:
Komitet Ochrony Kraju;
organ pomocniczy Prezydenta RP:
Kancelaria Prezydenta RP:
na czele stoi szef w randze ministra powoływany i odwoływany przez Prezydenta;
kancelaria działa na podstaie statutu nadanego przez Prezydenta;
organ doradczy Prezydenta – Rada Bezpieczeństwa Narodowego;
Organy centralne poległe Sejmowi RP:
Główny Inspektor Pracy;
Główny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
podległość tych organów bezpośrednio Sejmowi powoduje, że ich status jest szczególny;
organy te mają częściowo charakter organów kontroli państwowej, a częściowo organów kontroli państwowej, a częściowo organów admin.
niezależność od rządu sprawia, że w istocie mają status organów naczelnych i nie należą do admin. rządowej;
Rada Ministrów;
Prezes RM;
Ministrowie;
Komitety;
KRRiT;
Rada Polityki Pieniężnej;
Organy Centralne.
21. Charakter norm prawa administracyjnego.
norma ogólna – reguła postępowania obejmująca szeroki zakres adresatów;
norma abstrakcyjna – norma prawna, której dyspozycja formułuje regułę wielokrotnego powinnego zachowania;
norma bezwzględnie obowiązująca – norma nie posiada określonego adresata, obowiązuje wszystkich;
norma o charakterze materialnym – normy regulujące stosunki pomiędzy podmiotami prawa;
normo o charakterze generalno-abstrakcyjnym – norma skierowana do większej liczby osób formułująca zasadę wielokrotnego powinnego zachowania się;
normo o charakterze władczym – są zabezpieczone przymusem państwowym;
22. Ciężary publiczne.
wszelkie obciążenia nakładane na jednostkę dla osiągnięcia celów realizowanych przez administrację publiczną. Są to najczęściej należności podatkowe, ale mogą także obejmować świadczenie niepieniężne – np. praca własna w przypadku klęsk żywiołowych;
Art. 48 Konstytucji RP: Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków określonych w ustaw;
23. Czynności materialno-techniczne.
działania faktyczne
nie wywołują skutków prawnych lub mogą wywołać pośredni skutek prawny w sferze praw i obowiązków jednostki – poprzez określone fakty mogą spowodować określoną zmianę stosunku prawnego;
typowe działanie faktycznie nie musi być ściśle określone prawem, jego podstawa prawna może się zawierać w normie kompetencyjnej albo w normie określającej zakres czynności danego urzędnika;
działania faktyczne to:
działania społeczno-organizatorskie – społeczne formy administrowania niepoparte przymusem państwowym;
działania materialno-techniczne;
zaświadczenia;
24. Czynności materialno-techniczne, a normy techniczne.
Normy techniczne: |
Czynności materialno-techniczne: |
prawne uregulowanie nakazów wzorców lub zakazów stosowanych w szeroko rozumianej technice (produkcji, budownictwie, transporcie itd.); jej powstanie prowadzi do osiągnięcia pewnego standardu technicznego lub jednolitości przyjmowanych rozwiązań; musi się znajdować w aktach prawnych; |
działanie faktyczne; ma na celu spowodować określoną zmianę stosunki prawnego, może wywołać pośredni skutek prawny w sferze praw i obowiązków działanie faktyczne nie musi być ściśle określone w prawie, może wynikać z norm kompetencyjnych, lub być określone w normie określającej zakres czynności danego urzędnika; |
25. Czynności prawne, a czynności faktyczne w administracji.
Czynności prawne: |
Czynności faktyczne: |
jest nią działanie zmierzające do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego; zawsze wywołują skutki prawne – nawiązanie, zmianę albo rozwiązanie skutku prawnego; muszą być określone prawem i opierać się na konkretnej podstawie prawnej; podstawa działania wynika z prawa materialnego; |
działanie nie wywołujące skutków prawnych; mogą wywoływać pośredni stosunek prawny w sferze praw i obowiązków jednostki; nie muszą być ściśle określone prawem; podstawa działania może zawierać się w normie kompetencyjnej, albo w normie określającej zakres czynności danego urzędnika; |
26. Decentralizacja.
decentralizacja – stanowi podstawę działania admin. publ. i jest złożona w normie konstytucyjnej – art. 15 ust. 1
polega na zagwarantowanej prawnie względnej samodzielności i niezależności jednych organów admin. publ. od innych organów admin. publ.
samodzielność i niezależność dotyczy całości kompetencji danego organu lub innego podmiotu admin. publ., przy czym różnie mogą być rozłożone jej akcenty, przez co można mówić osobno o decentralizacji zadań, odpowiedzialności, kompetencji, interesu publicznego;
w wymiarze UE decentralizacja może oznaczać względną samodzielność i niezależność państw członkowskich;
decentralizacja jest układem wprowadzonym przez prawo w specjalny sposób, który polega na wyraźnym wyznaczaniu poszczególnym kategoriom organów admin. publ. obszaru ich samodzielności i niezależności;
wyznaczenie przez ustawowe określenie ram nadzoru, jaki będzie sprawowany przez organ nadrzędny w stosunku do organu podporządkowanego;
ustawa powinna określić dokładnie organy sprawujące nadzór, jego granice podmiotowe oraz sformułować katalog środków nadzorczych będących do dyspozycji organu nadzorczego;
wszystko co nie podlega nadzorowi, jest obszarem, w którym dany organ podlega tylko prawu
sztywne określenie ustawowe daje organom zdecentralizowanym swobodę – jest ona względna, ponieważ ogranicza nadzór;
nadzór – ma charakter zwierzchni i weryfikacyjny, jego zakres jest miernikiem stopnia decentralizacji;
swoboda – jest zagwarantowana przez ustawodawcę przez wymaganą jednoznaczność i precyzję oraz roki obrony wobec ingerencji nadzorczej;
organ zdecentralizowany może kwestionować konkretną ingerencję nadzorczą np. poprzez skargę do sądu admin.;
w decentralizacji nie ma miejsca na hierarchiczne podporządkowanie ani kierownictwa lub zależności służbowej czy osobowej;
organ zdecentralizowany jest samodzielny – wykonuje swoje zadania i kompetencje ponosząc za ich wykonanie pełną odpowiedzialność
decentralizacja administracji publicznej nie polega tylko na wyposażaniu organów admin. w samodzielność i niezależność, ale także prowadzi do przekazywania funkcji i zadań admin. innym podmiotom;
formy decentralizacji – przez samorząd, przez zakłady admin., przez przekazywanie funkcji i zadań organizacjom społ.;
decentralizacja aparatu admin. może być analizowana w ujęciu:
pozytywnym – zbiera elementy samodzielności i niezależności podmiotów zdecentral.;
negatywnym – zbiera elementy ograniczające samodzielność podmiotów zdecental.;
pojęcie decentralizacji jest również podstawowym terminem w teorii zarządzania – decentralizacja jako proces rozpraszania prawa do korzystania z zasobów organizacji na wszystkie jej szczeble;
27. Decentralizacja a autonomia:
Decentralizacja: |
Autonomia: |
organy niższe są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia; podmioty administrujące mają prawnie zagwarantowaną samodzielność: samodzielność negatywna – uchylenie hierarchicznego podporządkowania organy hierarchiczne nie mogą wydawać przepisów prawa rangi ustawowej; dotyczy wykonywania prawa organy niższe są nadzorowane przez organy wyższe; |
przyznanie organom zarządzającym określoną częścią teryt. państwa kompetencji do stanowienia przepisów prawa rangi ustawowej i stanowienia ustaw; jednostka autonomiczna posiada samodzielność w zakresie stanowienia prawa i aktów bezpośrednio niższych niż ustawa zasadnicza; |
28. Decyzja administracyjna.
synonim aktu administracyjnego sensu stricto – jednostronny, zewnętrzny, indywidualny, konkretny;
decyzja admin. jest czynnością kończącą proces decyzyjny – ciąg kolejnych czynności zmierzających do wyboru rozstrzygnięcia;
decyzja ma być przedmiotem analiz z pkt. widzenia nauk pozaprawnych, w tym teorii podejmowania decyzji;
od decyzji można wnieść odwołanie;
decyzja jest głównym przedmiotem kontroli sprawowanej przez sądy admin.;
kodeksowa definicja decyzji – art. 104 k.p.a. - organ admin. publ. załatwia sprawę przez wydanie decyzji – decyzje rozstrzygającą sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji;
decyzja „załatwia sprawę” - na podstawie wybranych elementów faktycznych i prawny organ admin. decyzją konkretyzuje czyjeś uprawnienia lub obowiązki – stosuje normę prawa admin.
akt w ten sposób nazwany może mieć wyłącznie treść procesową i nie być aktem stosowania prawa;
„decyzja procesowa” nie jest aktem admin. o treści materialnej, a nazwa ta została jej nadana by ułatwić obywatelowi ochronę;
zjawisko ucieczki od formy decyzji:
ustawodawca:
omija formę decyzji i wprowadza zamiast niej niewładcze formy działania w stopniu zbyt szerokim – tam gdzie istnieje sprawa admin., którą należy załatwić poprzez decyzję admin.;
organy admin. stosujące prawo:
nie wydają decyzji tam, gdzie jest ona potrzeba, lub zastępują decyzje innego rodzaju działaniem, wobec którego nie ma środków odwoławczych;
koncepcja domniemania formy decyzji admin. - w razie wątpliwości, zwłaszcza gdy przepis prawa nic nie mówi o sposobie załatwiania sprawy, ma być wydana (gdy pytamy o to przed podjęciem działania) lub została wydana (gdy pytamy o to kontrolując podjęte działanie) decyzja admin.;
kompetencja organu do wydania decyzji admin. jest określana w przepisach, w ten sposób, że ustalają one właściwość do załatwiania określonych spraw;
29. Decyzja administracyjna – elementy.
na podstawie art. 107 k.p.a decyzja admin. powinna zawierać:
oznaczenie organu administracji publicznej;
datę wydania;
oznaczenie strony lub stron;
powołanie podstawy prawnej;
rozstrzygnięcie;
uzasadnienie faktyczne i prawne
uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej;
uzasadnienie prawne powinno zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa;
pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie;
podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji lub, jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego, powinna być opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu;
decyzja,
w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu
powszechnego
lub skarga do sądu administracyjnego, powinna
zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa
lub skargi;
30. Decyzja administracyjna – pojęcie.
podstawowa forma rozstrzygnięć organów administracji;
akt rozstrzygający władczo;
jest to jednostronne rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach konkretnej osoby w indywidualnej sprawie;
rozstrzyga sprawę co do jej istoty w całości lub części;
adresatem decyzji jest zawsze strona postępowania;
decyzja, co do zasady, powinna mieć formę pisemną;
31. Dekoncentracja.
punkt ciężkości administrowania leży w organach terenowych – wykonują większość zadań admin.;
następuję przekazanie właściwości do załatwiania spraw admin. w dół – organom niższym przy zachowaniu przez organy centralne prawa udzielania wytycznych, poleceń, rozkazów;
nie przesądza o niezależności czy samodzielności organów admin. zdekoncentrowanej;
organy admin. zdekoncentrowanej mogą być podporządkowane organom wyższym, mogą być uzależnione od centrum;
32. Działania społeczno-organizatorskie.
polegają na organizowaniu wszelkiego rodzaju akcji społ., instruktażu gospodarczego (np.agrotechnicznego) bądź w innych dziedzinach (np. służącego ochronie środowiska);
są to społeczne formy administrowania, nie poparte przymusem państwowym;
33. Działy administracji rządowej, pojęcie resortu, ministerstwa.
działy admin. rządowej
pojęcie wprowadzone art. 149 Konstytucji RP i dookreślone ustawą z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowe;
mają na celu umożliwienie Prezesowi Rady Ministrów elastycznego kształtowania liczby i kompetencji członków Rady Ministrów, a co za tym idzie, wzmocnienie pozycji premiera w rządzie;
ograniczeniem jest ustawowy wymóg, by działami: budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe kierował ten sam minister;
od początku 2010 r. jednemu ministrowi powierza się również działy: członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej i sprawy zagraniczne;
np. finanse publiczne, gospodarka, gospodarka morska, gospodarka wodna, informatyzacja,
resort:
w doktrynie prawniczej wyodrębniona organizacyjnie część administracji państwowej, zajmująca się wydzielonym i powiązanym ze sobą kompleksem spraw, którą kieruje minister lub inny organ naczelny;
w języku potocznym słowo resort jest traktowane jako synonim słowa ministerstwo (np. resort gospodarki, resort pracy);
w ścisłym znaczeniu resort obejmuje jednak, obok ministerstwa, także kierującego resortem ministra i inne podmioty jemu podporządkowane (urzędy centralne, organy terenowe i inne jednostki organizacyjne);
np. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Obrony Narodowej
ministerstwo:
urząd administracji rządowej kierowany przez ministra odpowiedzialnego za wyodrębniony dział administracji rządowej;
34. E-administracja.
elektroniczna administracja opiera się na wykorzystaniu technologii informatycznych i telekomunikacyjnych w administracji publicznej;
w jej ramach i zakłada się zmiany oraz usprawnienia organizacyjne, szeroką modernizację oraz optymalizację procesów administracyjnych pod kątem efektywności;
istotnym aspektem jest standaryzacja systemów eAdministracji w ramach państw UE;
eAdministracja poprzez widoczne poprawienie jakości świadczonych usług ma zachęcać obywateli do większego zaangażowania w procesy demokratyczne oraz wspierać funkcjonowanie mechanizmów państwa.
33. E-adminsitracja: pojęcia, założenia, cele, perspektywy.
pojęcie – administracja publiczna wykorzystująca technologie informacyjne i komunikacyjne w celu poprawy jakości usług publicznych. E-administracja ma na celu również poprawienie demokratyzacji i prowadzi do zbudowania społeczeństwa informacyjnego;
założenia:
rozwój infrastruktury sieci teleinformatycznych – w głównej mierze dostępność szerokopasmowych łącz internetowych na terenie całej Unii;
rozwój społeczeństwa informacyjnego – wdrażanie wszystkich grup społeczeństwa poprzez szkolenia np. z wykorzystaniem systemów typu e-Learning w celu podniesienia ogólnej wiedzy i umiejętności, co w wyniku umożliwi swobodne poruszanie się w ramach nowoczesnych technologii oraz skuteczne korzystanie ze wszystkich rozwiązań udostępnianych przez eAdministrację;
rozwój informatyzacji – tworzenie sieci publicznych punktów dostępowych do Internetu;
cele:
polepszenie efektywności działań europejskich organów administracji publicznej i współpracy między nimi;
perspektywy:
wydzielenie w ramach urzędu tzw. „front office” czyli działu obsługi klienta, który będzie zajmował się z jednej strony przyjmowaniem i zleceń drogą elektroniczną oraz obsługą kontaktową klinet-urząd;
stworzenie tzw. „back office” czyli działu zajmującego się realizacją zleceń – ten dział ma być transparentny dla klienta;
realizacja zleceń ma zachodzić w sposób zautomatyzowany w miarę możliwości oraz zgodnie z wewnętrznymi procedurami administracyjnymi;
36. Elementy stosunku administracyjnoprawnego.
podmiot:
zawsze organ admin. publ. upoważniony do żądania określonego zachowania się albo świadczenia;
podmiot (os. fizyczna lub prawna, jednostka organizacyjna), do którego skierowany jest nakaz lub zakaz albo który żąda określonego zachowania się od organu administracji;
jeden z podmiotów reprezentuje władztwo państwowe;
przedmiot – leży zawsze w sferze prawem określonych zadań admin. publ;
treść stosunku:
obowiązki i uprawnienia polegające na działaniu, znoszeniu lub zaniechaniu;
obowiązki i uprawnienia mają charakter osobisty i nie mogą być przenoszone na inne osoby;
37. Europeizacja prawa administracyjnego.
prawo wspólnotowe wpływa na treść norm prawa admin. tworzonego w poszczególnych państwach członkowskich UE;
ma charakter ciągły;
jest procesem dostosowującym prawo polskie do prawa europejskiego, wynikających zobowiązań pochodzących z układu stowarzyszeniowego;
38. Europejska Przestrzeń Administracja.
oznaczenie modelu admin. publ., który można określić jako europejski;
europejska przestrzeń admin. czyli konwergencja admin., zmierza w kierunku powszechnych (wspólnych czy podobnych) rozwiązań admin. w miejsce wcześniejszych odrębności admin.;
jest przeciwieństwem krajowych systemów admin.;
admin. publ. funkcjonuje i jest zarządzana na podstawie wspólnych europejskich zasad, reguł i regulacji jednolicie stosowanych na relewantnym terytorium;
39. Europejski Kodeks Dobrej Administracji.
stanowi, że prawem i to podstawowym obywatela UE jest domaganie się od organów i instytucji Unii bezstronnego, zgodnego z prawem rozpatrzenia, bez zbędnej zwłoki, sprawy wniesionej do danego organu lub instytucji;
prawu temu towarzyszy obowiązek organów i instytucji, a także wszystkich zatrudnionych w nich funkcjonariuszy, właściwego, zgodnego z prawem obywatela załatwienia sprawy;
jeżeli w wyniku działań administracji wnoszący sprawę poniósł szkodę, to przysługuje mu roszczenie o odszkodowanie.;
40. Formy działania administracji publicznej.
formą działania admin. jest określony przepisem prawa typ konkretnej czynności organu admin. - rodzaj podejmowanego działania;
prawne formy działania admin. - wszelkie działania admin. publ. powinny być oparte na podstawie prawnej, a nie istnieją działania niemieszczące się w regulacjach prawnych;
klasyfikacja form działania admin.:
kryterium władztwa:
działania władcze – podejmowane jednostronnie na podstawie unormowań publicznoprawnych w celu sformułowania nakazów lub zakazów jakiegoś zachowania;
działanie władcze są działaniami jednostronnymi – tylko admin. publ. decyduje o treści danego działania, druga strona stos. prawnego może uczestniczyć w przygotowaniu danego działania i może mieć w tym zakresie wiele uprawnień procesowych jednak nie zależy od niej treść aktu;
stopniowanie władztwa:
działania w pełni władcze – formy należące do tradycyjnie rozumianej „policji admin.” - działania reglamentacyjne, prewencyjne i represyjne, mające na celu zapewnienie realizacji przepisów prawa admin. i ochronę obywatela, bezpieczeństwa i porządku publ.
przymus admin. może być zastosowany bezpośrednio;
działania o władztwie ograniczonym – za ich pomocą admin. publ. formułuje obowiązki – decyzja podatkowa;
przymus admin. może być zastosowany pod określonymi warunkami;
działania będące źródłem uprawnień – koncesja;
przymus admin. ma charakter potencjalny i będzie realizowany wyjątkowo;
działania niewładcze – podejmowane według norm prawa cywilnego, ich podstawą jest prawo publ. jednak przy ich podejmowaniu sytuacja stron stos. administracyjnoprawnego ulega pewnemu lub całkowitemu zrównaniu (umowy admini., porozumienia admin.);
w działaniach niewładczych prawo wprowadza rozwiązania dające przewagę organom nad drugą stroną stos. prawnego – w szczególności tam gdzie organ admin. publ. występuje w sferze regulowanej prawem cywilnym w pozycji monopolisty;
mają charakter dwustronny – obie strony stos. prawnego mają taki sam (względnie jednakowy) wpływ na treść podejmowanego aktu;
kryterium skutki prawnego:
czynność prawna:
jest nią działanie zmierzające do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego;
zawsze wywołują skutki prawne – nawiązanie, zmianę albo rozwiązanie skutku prawnego;
muszą być określone prawem i opierać się na konkretnej podstawie prawnej;
podstawa działania wynika z prawa materialnego;
czynności faktyczne:
działanie nie wywołujące skutków prawnych;
mogą wywoływać pośredni stosunek prawny w sferze praw i obowiązków jednostki;
nie muszą być ściśle określone prawem;
podstawa działania może zawierać się w normie kompetencyjnej, albo w normie określającej zakres czynności danego urzędnika;
należą do nich:
działania społeczno-organizatorskie – społeczne formy administrowania niepoparte przymusem państwowym;
działania materialnotechniczne;
zaświadczenia;
kryterium stosunku do obowiązującego prawa:
działania polegające na stanowieniu prawa – admin. publ. jest upoważniona do wydawania bardzo różnorodnych aktów normatywnych (przepisów admin.) - są aktami powszechnie obowiązującymi, lecz nie źródłami prawa;
akty te związane są z bieżącym wykonywaniem zadań z zakresu admin. - ich istnienie jest niezbędne go prawidłowego funkcjonowania szczególnych działów admin. publ. I oddzielenia zadań bieżących od rządowych;
działania polegające na stosowaniu prawa – opiera się na stosowaniu prawa poprzez tworzenie następnych norm powszechnie obowiązujących;
właściwe akty stosowania prawa w ścisłym znaczeniu podlegają na tworzeniu normy indywidualnej i konkretnej;
kryterium charakteru działania prawnego:
działania oparte na normach prawa publicznego (admin.);
działania oparte na normach prawa cywilnego;
kryterium skutku prawnego:
działania zewnętrzne – akty prawa miejscowego, akt admin., umowa admin.;
powinny być oparte na ściśle określonej podstawie prawnej;
działania wewnętrzne – regulaminy, okólniki, wytyczne, polecenia służbowe;
mogą się opierać na normie kompetencyjnej;
kryterium adresata skutku prawnego:
adresatem podmiot ściśle określony;
działanie indywidualne admin. publ. pod warunkiem, że można dokładnie określić wszystkich członków danej grupy;
adresatem grupa podmiotów
działanie generalne
nowe rodzaje prawnych form działania administracji:
czynności, które mają służyć szczególnie stymulowaniu i podnoszeniu poziomu zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego w skali lokalnej, regionalnej, ogólnokrajowej i ponadpaństwowej
spotykane w: regulacjach prawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, prawa ochrony środowiska, prawa o przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz narkomani itd.;
formy te mogą być inicjowane, opracowywane, sporządzane, przyjmowane, realizowane, zarządzane, koordynowane, monitorowane, kontrolowane lub nadzorowane przez różne podmioty;
akt administracyjny – zagadnienie 4 i 5!
41. Fundacje i stowarzyszenia jako podmioty administracji.
Fundacje:
wyodrębniony podmiot prawny, oparty na majątku przeznaczonym przez jej założyciela na określone cele użyteczne społecznie lub gospodarczo (np. ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki itd.) - mogą być tworzone przez osoby fizyczne i osoby prawne, a pozostają pod nadzorem ministra lub wojewody – dłużą osiąganiu celów publicznych;
prawa publicznego – uzyskują kapitał od państwa w celu wykonywania zadań publicznych i są wyposażone w władztwo państwowe
są organizacjami podobnymi do zakładów publicznych;
cel ustanawiany jest na stałe w akcie o ustanowieniu fundacji przez fundatora;
Fundacja Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Fundacja Centrum Badania Opieki Społ., Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie, Fundacja Zakłady Kórnickie;
stowarzyszenia gmin – art. 84 o samorządzie gminny – są stowarzyszeniami w rozumieniu ustawy Prawo o stowarzyszeniach;
mogą je tworzyć z gminami, powiatami i województwami;
wymagane minimum 3 założycieli;
stowarzyszenia powiatów – stosuje się do nich przepisy ustawy Prawo o stowarzyszeniach;
mogą je tworzyć z powiatami, województwami i gminami;
wymagane jest minimum 3 założycieli;
42. Gmina.
Art. 1 ustawy o samorządzie gminnym – gmina stanowi wspólnotę samorządową oraz odpowiednie tetyt;
mieszkańcy gminy tworzą wspólnotę samorządową z mocy prawa;
miasta – zamiast wójta działa burmistrz (prezydent) – organem stanowiącym jest rada miasta, nie rada gminy;
posiada osobowość prawną;
wykonuje zadania publ. w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność;
samodzielność gminy podlega ochronie sądowej;
43. Hierarchiczne podporządkowanie.
przejawia się w podwójnej zależności:
służbowej – polega na tym, że nie ma prawnego ograniczenia sfery wydawania poleceń służbowych przez organ wyższy organom niższy;
hierarchicznie podporządkowany organ niższy nie jest wyposażony wobec organu wyższego w prawną samodzielność, względną niezależność;
organ niższy w każdej sprawie może otrzymać polecenia służbowe od organu wyższego;
osobowej – organ wyższego stopnia ma prawo obsadzania stanowisk w organach bezpośrednio lub pośrednio niższych szczebli, zwolnień, awansów, nagradzania, pociągania do odpowiedzialności (np. dyscyplinarnej, służbowej) i wymierzania kar;
zasada hierarchicznego podporządkowania występuje również w stosunkach między urzędnikami, pracownikami aparatu admin., a ich przełożonymi – posłuszeństwo służbowe;
cechy hierarchicznego podporządkowania:
poszczególni członkowie organizacji lub jednostki organizacyjne mają w układzie stopniowym określoną rangę;
ranga związana jest zasadniczo z prawem wydawania zarządzeń albo obowiązkiem ich wykonania;
stosunek nadrzędności obejmuje prawo kontroli oraz uzyskiwania informacji od jednostek podległych (otrzymywania sprawozdań);
występuje podwójna zależność: służbowa i osobowa;
zasada hierarchicznego podporządkowania może występować w admin. publ. w stosunkach pomiędzy poszczególnymi organami i w wewnętrznej strukturze organów;
44. Informatyzacja administracji publicznej. - nie wiem czy dobrze – nigdzie tego nie ma!
"Wrota Polski" (zintegrowana platforma usług administracji publicznej dla społeczeństwa informacyjnego). Do 2005 roku planowano wprowadzić elektroniczne świadczenie podstawowych usług publicznych na średnim poziomie europejskim, zwiększyć potencjalną efektywność administracji publicznej o 40% i zyskać oszczędności rzędu 10 mld złotych rocznie;
ePUAP to konkretna implementacja platformy elektronicznej, dla której rozwiązania architektoniczne i funkcjonalne bazują na wytycznych i wymaganiach zawartych w Programie Wrota Polski;
ma na celu:
projektowanie strategicznych zadań państwa w zakresie informatyzacji administracji publicznej oraz kierunków rozwoju systemów teleinformatycznych o publicznym zastosowaniu;
opracowywanie zasad tworzenia, eksploatacji i nadzoru nad systemami teleinformatycznymi wykorzystywanymi przez organy władzy publicznej oraz standardów technologicznych, jakim powinny odpowiadać te systemy;
koordynowanie działań zmierzających do utworzenia systemu e-government dla polskiej administracji publicznej; opracowywanie zasad rozwoju infrastruktury teleinformatycznej tego systemu oraz zasad bezpieczeństwa przetwarzania w nim informacji;
45. Interes faktyczny, a interes prawny.
Interes faktyczny: |
Interes prawny: |
interes zwykły; jest subiektywnym, własnym poglądem podmiotu zewnętrznego (obywatela), na działalność admin. publ., że powinna podjąć na jego rzecz jakieś działanie lub powstrzymać się od jakiegoś działania; nie jest w zasadzie chroniony przez prawo; podmiot mający interes faktyczny może proponować admin. określone działania lub kwestionować już przez nią podjęte – te zabiegi nie muszą być przez admin. przyjmowane ani honorowane – mogą stanowić impuls do jakiegoś działania; |
interes kwalifikowany; stanowi subiektywny, własny pogląd podmiotu zew. (obywatela), na to, że admin. publ. powinna podjąć jakieś działanie, lub powstrzymać się od jakiegoś działania – pogląd znajduje odzwierciedlenie w obowiązującym prawie i jest przez nie chroniony; mając interes prawny podmiot zew. uzyskuje prawo do uzyskania aktu, który potwierdzi pogląd jednostki albo mu zaprzeczy; interes prawny jest po to by uzyskać efekt, skutek prawny, najczęściej w postaci aktu stos. prawa; |
46. Interes prawny.
interes kwalifikowany;
stanowi subiektywny, własny pogląd podmiotu zew. (obywatela), na to, że admin. publ. powinna podjąć jakieś działanie, lub powstrzymać się od jakiegoś działania – pogląd znajduje odzwierciedlenie w obowiązującym prawie i jest przez nie chroniony;
mając interes prawny podmiot zew. uzyskuje prawo do uzyskania aktu, który potwierdzi pogląd jednostki albo mu zaprzeczy;
interes prawny jest po to by uzyskać efekt, skutek prawny, najczęściej w postaci aktu stos. prawa;
cechy interesu prawnego:
ma charakter osobisty, własny indywidualny – może być przypisany tylko do zindywidualizowanego podmiotu;
jest konkretny – związany z daną sytuacją faktyczną podmiotu, który się nim legitymuje;
jest oparty na normie prawnej, którą można wyodrębnić i do końca ustalić;
nie jest nigdy pochodny – nie może wynikać z innych interesów prawnych lub innych skonkretyzowanych uprawnień lub obowiązków;
47. Interes publiczny.
pojęcie zależy zawsze od przyjętego systemu wartości;
interesem publ. jest interes „większości lub to co służy realizacji „dobra publicznego”;
pojęcie należy do klauzul generalnych
próba definicji – dążność do osiągnięcia środków, która ma charakter obiektywny i nie jest własnością jednego podmiotu – przejawia się w porządku prawa podmiotowego;
interes publiczny wymaga ciągłej redefinicji;
definicja interesu publ. na użytek zagospodarowania przestrzennego – uogólniony cel dążeń i działań, uwzględniający zobiektywizowane potrzeby ogółu społeczeństwa lub lokalnych społeczności, związanych z zagospodarowaniem przestrzennym;
pojęcia uzupełniające określenie interesu publ.:
cel publiczny – służy konstruowaniu całych segmentów regulacji związanych z np. gospodarką nieruchomościami;
ciężary publiczne;
miejsce publiczne;
rzeczy publiczne;
użyteczność publiczna (str. 275 Zimmermann)
przy interesie publ. podmiot nie jest czymś zainteresowany bezpośrednio „dla siebie”, ale dla dobra wspólnego;
48. Interes publiczny, a interes indywidualny w prawie administracyjnym.
interes publ. nie jest prostą sumą interesów indywidualnych – wprowadzany jest z wartości wiązanych z interesami indywidualnymi;
kwestia kolizji interesu publ. i interesu indywidualnego:
prawo admin. jako prawo publ. posługujące się normami bezwzględnie zobowiązującymi wprowadza wiele unormowań, w których ingerencja admin. dokonywana w imię interesu publ koliduje z interesem indywid. - wręcz z nim koliduje;
admin. publ. nie powinna ingerować w interes indywid.;
admin. publ. nie powinna działać mechanicznie zawsze dając pierwszeństwo temu interesowi, który uzna za publiczny;
art. 7 k.p.a - „w toku postępowania organy admin. publ. Stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społ. i słuszny interes obywateli”;
orany admin. publ. w swojej działalności mają mieć na względzie interes społ. i interes obywateli;
49. Interna administracji.
najdawniejsze ujęcie sfery wewnętrznej admin. publ;
działalność prowadzona wew. admin. prowadzi do powstania skutków tylko wobec organów należących do aparatu admin;
interna powstały poprzez dążenie admin. do zachowania możliwości samodzielnej, nie związanej ustawą regulacji res internae – czyli spraw dotyczących ustroju admin. i wew. funkcjonowania;
50. Jawność działania administracji publicznej.
Zamierzenia, działania i projekty muszą być jawne dla jednostek;
wymóg przejrzystości władzy publ. - warunek jej skutecznego kontrolowania;
wyraz tej zasady:
reguły związane z ogłaszaniem aktów normatywnych i niektórych aktów prawnych;
art. 61 Konstytucji – prawo dostępu do informacji publicznych jako element jawności;
ustawa o dostępie do informacji publicznej;
ustawa prawo ochrony środowiska - „każdy ma prawo do informacji o stanie środowiska i jego ochronie na warunkach określonych w ustawie”;
możliwość uczestniczenia społ i jednostek w postępowaniach prowadzonych przed organami admin.;
przepisy antykorupcyjne;
prawo wstępu na posiedzenia organu pochodzącego z wyborów;
zasada jawności finansów publ.;
51. Kara administracyjna.
sensu stricto – kara nakładana przez organ admin publ. w drodze decyzji admin. jako konsekwencja naruszenia norm prawa admin. materialnego – nakazów i zakazów wynikających bezpośrednio z norm tego prawa lub z decyzji admin.
kara admin. jest tutaj instytucją prawa materialnego;
sensu largo – kara admin. obejmuje:
kary dyscyplinarne – stosowane wobec funkcjonariuszy państwowych, wobec użytkowników zakładów admin. oraz wobec osób wykonujących zawody zaufania publ.;
kary porządkowe – kary pieniężne nakładane na uczestników postępowania przez organ prowadzący postępowanie w drodze postanowienia, w celu zagwarantowania skuteczności postępowania;
w tym ujęciu kara admin. jest nie tylko instytucją prawa materialnego, ale również ustrojowego i procesowego;
funkcje kary administracyjnej:
represyjna;
prewencyjna;
52. Kierowanie.
nauka prawa admin. - działanie pewnej jednostki zmierzające do spowodowania zgodnego z jej celem zachowania innej jednostki lub jednostek;
prawo admin. - pojęcie odnosi się do relacji zachodzących w wew. sferze admin. publ., regulowanej normami prawa admin. ustrojowego – relacje między jednostkami tworzącymi układ hierarchicznego podporządkowana;
jednostka wyższa, ma zawsze możliwość kierowania jednostką podporządkowaną;
53. Klasyfikacje organów administracji.
organy naczelne i inne organy admin.
naczelne – RM, Prezydent, Premier;
inne – pozostałe organy rządowe i samorządowe;
organy centralne i terenowe;
centralnym jest organ, którego zasięg działania rozciąga się na obszar całego państwa;
terenowym jest organ, który realizuje swoje kompetencje tylko na określonej części terytorium państwa;
organy decydujące i pomocnicze:
organy decydujące – organy, które muszą rozstrzygać sprawy w drodze czynności prawnych;
organy pomocnicze – organy, które mogą występować z inicjatywą, opiniować przedstawione im sprawy przez organy decydujące bądź też wykonywać czynności kontrolne;
organy jednoosobowe (monokratyczne) i kolegialne;
organy zawodowe i społeczne;
organ zawodowy – składa się lub jest obsadzany przez osoby, które z tego tyt. otrzymują wynagrodzenie, będące źródłem utrzymania;
organ społeczny – w skład wchodzą osoby traktujące swoją pracę w organie honorowo – nie otrzymują z tego tyt. stałego wynagrodzenia;
54. Kompetencja organu administracji publicznej.
kompetencja – zespół uprawień dotyczących określonego zakresu spraw, w których organ ma prawo, a z reguły również obowiązek działania;
rodzaje właściwości (kompetencji):
właściwość rzeczowa – dotyczy przydzielonych organowi kategorii spraw – jaki organ załatwia sprawy z jakiej kategorii;
właściwość miejscowa – dotyczy przestrzeni działania organu;
właściwość instancyjna – wielostopniowa organizacja administracji, rozstrzyga którego stopnia organ jest właściwy do załatwienia sprawy;
właściwość funkcjonalna – który z wew. organów danego podmiotu jest właściwy do załatwienia sprawy;
55. Koncentracja, a dekoncentracja.
Koncentracja: |
Dekoncentracja: |
układ skoncentrowany; polega na skrajnym ujęciu, że w danej dziedzinie admin. publ. wykonuje swoje kompetencje tylko jeden organ admin. |
układ zdekoncentrowany; w danej dziedzinie admin. publ. wykonuje swoje kompetencje więcej niż jeden organ admin. |
56. Koncentracja kompetencji.
punkt ciężkości administrowania spoczywa w rękach organów naczelnych, centralnych, które decydują we wszystkich ważnych sprawach;
ciężar administrowania znajduje się w rękach nielicznych organów;
57. Kontrola.
podstawowy element nadzory;
polega na badaniu stanu istniejącego, porównywaniu go ze stanem pożądanym lub postulowaniu oraz na ustalaniu zakresu i przyczyn zauważonych rozbieżności;
kontrola występuje jako etap procedury nadzorczej, czy etap procedury kierowania – może występować również samoistnie i być przedmiotem odrębnej regulacji prawnej, określającej organy ją przeprowadzające, jej kryteria, procedurę kontrolą i efekty;
58. Koordynacja.
polega na harmonizowaniu działań podejmowanych przed jednostki organizacyjne admin. po to, by łatwiej i w sposób jednolity osiągnąć zamierzony cel;
dotyczy działań już podjętych i eliminuje rozbieżności między nimi;
może dotyczyć działań planowanych i tym samy zapobiegać ich powtarzaniu się, nakładaniu czy konkurencyjności między nimi;
nie występuje samoistnie jako osobna kategoria, czy osoby rodzaj kompetencji organów wyższego stopnia, ale łączy się z innymi układami organizacyjnymi;
najczęściej występuje w układzie zdecentralizowanym – może istnieć przy hierarchicznym podporządkowaniu;
„wzmocniona” forma koordynacji – zwierzchnictwo – zwierzchnik jest przede wszystkim koordynatorem admin. zespolonej;
59. Mediacja w administracji.
forma załatwiania spraw (w których występują strony o spornych interesach)
podjęcie przez organ admin. publ. działań w celu zawarcia ugody admin.
ugoda miała stać się alternatywną formą orzekania przez organ admin. publ. w stos. do decyzji administracyjnej;
60. Milczenie organu administracji.
zaniechanie wywołujące skutki prawne;
można je traktować jako formę działania organu admin., za pomocą której organ ten wyraża milcząco swoją wolę;
61. Nadzór.
oznacza kontrolę oraz możność podjęcia prawem przewidzianych środków wiążących nadzorowanego lub możność bezpośredniego wzruszenia jego aktów;
organ nadzorujący jest wyposażony przez prawo w środki wiążącego oddziaływania na postępowanie organów nadzorowanych;
ma prawo kontroli działań organu nadzorowanego;
ma możliwość wiążącego wpływania na podmioty nadzorowane;
środki nadzoru:
represyjnego – mogą być zastosowane w przypadku naruszenia prawa:
żądanie informacji przez organ nadzoru o wszystkich sprawach poddanych nadzorowi;
uchylenie przez organ nadzoru aktu prawnego naruszającego prawo, bądź żądania uchylenia takiego aktu przez organ, który go wydał;
zarządzenie – organ nadzoru może zarządzić, aby organ nadzorowany wykonał ciążący na nim obowiązek w wyznaczonym terminie;
zarządzenie zastępcze – jeśli organ nadzorowany nie wypełnia ciążącego na nim obowiązku i nie wykonuje zarządzenia organu nadzorczego, to organ nadzorczy może być uprawniony do wydania zarządzenia zastępczego;
ustanowienie organu komisarycznego – środek ostateczny;
prewencyjnego:
uzgodnienia aktu organu nadzorowanego z organem nadzoru;
zatwierdzenie aktu prawnego organu nadzorowanego przez organ nadzorczy;
ustalenie budżetu jednostki nadzorowanej przez organ nadzory, jeśli jednostka nadzorowana nie uchwali budżetu w określonym prawem terminie;
merytorycznego;
personalnego:
zawieszenie w czynnościach organ;
pozbawienie członkostwa w organie kolegialnym;
rozwiązanie organu kolegialnego;
62. Nadzór nad stanowieniem aktów prawa miejscowego.
bada legalność aktów prawa miejscowego
Rozstrzygnięcie nadzorcze to akt organu nadzoru kończący postępowanie nadzorcze i konkretyzujący środek nadzoru, który organ chce zastosować. Do tak rozumianych rozstrzygnięć nadzorczych zaliczano:
orzeczenie o stwierdzeniu nieważności uchwały organu gminy;
wskazanie wydania uchwały z naruszeniem prawa;
orzeczenie o niezgodności uchwały z prawem;
wstrzymanie wykonania uchwały organu gminy i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;
uchylenie uchwały i wydanie zarządzenia zastępczego;
wezwanie rady gminy do zastosowania niezbędnych środków oraz;
zawieszenie organów gminy i ustanowienie zarządu komisarycznego;
nadzór mogą stanowić:
prezes RM;
wojewodowie;
ministrowie;
RIO;
63. Nauka prawa administracyjnego.
powstała w XIX w. w następstwie wyodrębnienia się prawa admin. jako osobnej gałęzi prawa;
kierunki poprzedzające naukę prawa administracyjnego, badające administrację:
kameraliści (Austria, Niemcy);
policyści (Francja)
nauka prawa administracyjnego w Polsce:
J.B. Oczapowski;
S.A Okolski;
F.K. Kasparek;
działali oni w czasie zaborów;
J. Buzek;
F.F. Ochimowski;
K.W. Kumaniecki;
W.L. Jaworski;
F. Nasbaum-Hilarowicz;
J.S. Langrod;
B. Wasiutyński;
T. Bigo;
M. Z. Jaroszyński;
W. Klonowiecki;
J. Panejko;
działali w niepodległej Polsce;
nauka prawa admin. realizowała:
zagadnienie podręcznikowe potrzebne do akademickiego nauczania prawa admin.;
rozwijanie teorii:
aktu admin.;
samorządu teryt.;
zakładu admin.;
problematyka postępowania admin.;
sądownictwo admin.
nauka prawa admin. po II wojnie światowej:
rozwijała się i rozwija w Uniwersyteckich Katedrach i Zakładach prawa admin., postępowania admin., postępowania egzekucyjnego, postępowania sądowoadmin. oraz nauki admin.;
przedmiotem nauki prawa admin. jest prawo admin.
swoje zainteresowania badawcze koncentruje na:
problemach tworzenia prawa i jego obowiązywania
stosowania prawa oraz przestrzegania prawa;
problematyka wykładni prawa;
te działania „autonomizują się” w:
prawie admin. materialnym:
problemy związane z sposobami kształtowania praw i obowiązków podmiotów organizacyjnie nie związanych z organami admin. publ.;
prawie admin. procesowym:
zagadnienia zasad ogólnych postępowania, konstrukcji i pozycji strony, wielości stron i postępowań masowych, terminów załatwiania spraw, decyzji admin. jako aktu kończącego postępowanie, zwyczajnych i nadzwyczajnych środków prawnych i odpowiadających im procedur weryfikacji zapadłego orzeczenia;
prawie admin. ustrojowym:
specyficzny dział prawa admin. - istotna część jego norm to prawo niemające charakteru prawa powszechnego;
64. Norma prawa administracyjnego.
ustala wzorzec (regułę) zachowania się (postępowania) adresata normy we wskazanych w niej (w hipotezie i dyspozycji normy) okolicznościach (sytuacjach);
zawarte są w źródłach prawa admin. i rekonstruowane z przepisów prawnych;
normy prawa admin. mają charakter:
generalny (ogólny);
abstrakcyjny;
należą do typu norm ius cogens – w których zakodowana jest publicznoprawna metoda regulacji sos. społ.;
w prawie administracyjnym występują przepisy i normy:
walidacyjne;
derogacyjne;
odsyłające;
blankietowe;
definicyjne
normy typowe dla nauki prawa admin:
normy ustrojowe –
zawarte w źródłach prawa o powszechnej mocy obowiązującej jak i aktach kierownictwa wew.;
normy ustrojowe - regulują ustrój admin. publ.:
normy oznajmujące – kreują podmioty admin. określają ich strukturę organizacyjną oraz ustalają obszar i zakres ich działania;
normy materialnoprawne – regulują stos. organizacyjne między podmiotami admin. publ. wew. aparatu admin. - normy kompetencyjne;
normy proceduralne – określają tryb realizacji norm kompetencyjnych, uprawienia i obowiązki adresatów w toku postępowania wewątrzadministracujnego;
normy materialne – zawarte wyłącznie w źródłach prawa o powszechnej mocy obowiązującej;
mają charakter dwupodmiotowy:
skierowane do obywateli i ich zrzeszeń – określają ich uprawnienia (normy uprawniające) i obowiązki (normy zobowiązujące – nakazujące lub zakazujące)
skierowane do podmiotów admin. publ. - są normami kompetencyjnymi – normy kompetencyjne do stanowienia prawa, do stosowania norm prawa admin. materialnego, do kontroli, do podejmowania przez podmioty admin. publ. czynności materialno-technicznych;
normy bezpośrednio kształtujące syt. administracyjnoprawną;
normy pośrednio kształtujące syt. administracyjnoprawną;
normy procesowe – stanowione za pomocą źródeł prawa powszechnie obowiązującego;
służą realizacji norm prawa admin. materialnego – norm uprawniających i zobowiązujących skierowanych do obywateli jak i norm kompetencyjnych skierowanych do podmiotów admin, publ.,;
regulują postępowanie admin.;
normy procedur niejurysdykcyjnych regulują postępowanie w sprawie:
wydawania zaświadczeń;
rozpatrywania skarg i wniosków;
postępowanie w admin;
normy określające tryb stanowienia prawa przez organy admin. publ.;
normy regulujące tryb kontroli przestrzegania prawa przez obywateli i ich zrzeszenia;
normy odnoszące się do działań podmiotów admin. publ. odnoszące się do czynności rejestracyjnych, informacyjnych, planistycznych itd.;
65. Normy techniczne jako swoiste źródła prawa administracyjnego.;
stanowią one prawne uregulowanie nakazów, wzorców lub zakazów stosowanych w szeroko rozumianej technice (produkcji, budownictwie, transporcie, komputeryzacji);
uregulowanie takie jest potrzebne do prawnego wzmocnienia tych norm przez dodanie do nich sankcji prawnych, po to, aby osiągnąć odpowiedni standard techniczny lub jednolitość przyjmowanych rozwiązań;
zawarte są w aktach prawnych, które z formalnego pkt. widzenia nie charakteryzują się niczym odrębnym – ustawa z 12 września 2002 r. o normalizacji – wprowadza Polskie Normy w zakresie:
wyrobów i ich grup;
bezpieczeństwa pracy;
ochrony życia, zdrowia i środowiska;
projektowania obiektów budowlanych itd.;
specyfika norm technicznych tkwi w ich treści odwołującej się do praw fizyki i techniki.
66. Obowiązek administracyjnoprawny.
obowiązek prawny wynikający bezpośrednio lub pośrednio z normy prawa admin. materialnego, nakładany w drodze decyzji admin., a kontrola jego wykonywania należy do kompetencji organu admin. publ.;
może zostać zrealizowany przymusowo – w trybie egzekucji admin.;
w teorii prawa określa się go jako nakaz lub zakaz określonego zachowania;
elementy obowiązku prawnego:
ma swoje źródło w normie prawnej;
wyraża konieczność (powinność);
odnosi się do sfery behawioralnej, a nie do sfery przeżyć psychicznych;
ma sprecyzowanego adresata lub adresatów;
ogranicza lub wyłącza swobodę wyboru wariantów zachowań przez tego adresata;
uchybienie obowiązkowi przez jego adresata naraża go – co do zasady – na sankcję prawną;
wyodrębnione obowiązki administracyjnoprawne:
obowiązki wynikające z norm prawa admin. w sposób bezpośredni oraz w sposób pośredni;
nakazów (obowiązek działania) oraz zakazów (obowiązek powstrzymania się od działania);
obowiązek podatkowy, obowiązek szkolny, obowiązek ewidencyjny itp.;
obowiązki pieniężne oraz niepieniężne;
obowiązki bezwzględne i względne;
obowiązki samoistne (nie towarzyszą uprawnieniu) oraz komplementarne (towarzyszą uprawnieniu);
obowiązki osobiste/niezastępowalne oraz nieosobiste/zastępowalne;
obowiązki przenoszalne oraz nieprzenoszalne;
obowiązki jednopodmiotowe i wielopodmiotowe;
obowiązki indywidualne i generalne;
obowiązki osobowe i rzeczowe.
67. Obszar specjalny
1) Pojęcie- obszary poddane reżimowi prawnemu, kształtowanemu głównie przez normy prawa administracyjnego dla określenia obszarów poddanych szczególnemu reżimowi prawnemu, kształtowanemu głównie przez normy prawa administracyjnego
2) Cel- ochrona jego przestrzeni oraz wartości , jakie związane są z tą przestrzenią
Ujęcia wody pitnej
Lęgowiska ptaków
Unikalna roślinność, krajobraz
Walory zdrowotne
- ochrona przestrzeni lub jednostek pozostających poza tym obszarem
Poligony
Obszary ograniczonego użytkowania wokół obiektów jądrowych
tereny górnicze
- zapewnienie szczególnie dogodnych warunków w celu realizacji zamierzeń gospodarczych
Specjalne strefy ekonomiczne
wolne obszary celne
3) Ochrona uzasadniona jest INTERESEM PUBLICZNYM bądź INTERESEM PRYWATNYM wywodzącym się z norm prawa administracyjnego materialnego
4) Szczególny reżim prawny obowiązujący na obszarze specjalnym jest regulowany przez odpowiednie NAKAZY i ZAKAZY
nieprzestrzeganie zasad może przybrać postać WYKROCZENIA, PRZESTĘPSTWA lub
naruszenie prawa zagrożone KARĄ ADMINISTRACYJNĄ
5) Zasady tworzenia, cele i organizację przewidują przepisy ustawowe.
6) TWORZENIE KONKRETNYCH OBSZARÓW SPECJALNYCH
w drodze aktu wykonawczego do ustawy tj. rozporządzeń:
a) prezydent RP
pomniki historii
b) Rada Ministrów
parki narodowe
uzdrowiska
obszary ochrony uzdrowiskowej
specjalne strefy ekonomiczne
c) Ministrowie
w zależności od resortu
d) sejmik wojewódzki
parki krajobrazowe
rezerwaty przyrody etc.
W drodze uchwały np. uchwała rady gminy
Wprost z przepisów prawa np. obszary nadgraniczne
7) PODZIAŁ OBSZARÓW SPECJALNYCH
a) o charakterze czasowym
Obszary występowania stanów nadzwyczajnych ( stanu wojennego , wyjątkowego, klęski żywiołowej)
Obszary stanu zagrożenia epidemiologicznego i stanu epidemii
Obszary występowania choroby zakaźnej
b) obszary trwałe
Parki narodowe
Parki krajobrazowe
Rezerwaty
Uzdrowiska etc.
68. Odpowiedzialność administracyjna
Pojęcie: ponoszenie ujemnych konsekwencji naruszenia norm prawa administracyjnego przed organami administracji publicznej
Biorąc za punkt wyjścia charakter środków odpowiedzialności administracyjnej i obszarze prawa administracyjnego powszechnego należy wyróżnić:
Odpowiedzialność realizowana w ramach postępowania egzekucyjnego- typowy sposób naruszenia norm prawa administracyjnego ,dlatego ,że :
Odzwierciedla się twórcza rola prawa administracyjnego i administracji publicznej
Aktywne kształtowanie się stosunków społecznych
W rezultacie represja do takiej funkcji ma charakter drugorzędny
Odpowiedzialność egzemplifikująca się w postaci tzw. kar administracyjnych- wymierzana jest w drodze decyzji administracyjnej
Wymierzanie kar przez właściwy organ administracji publicznej sprawia, że administracja publiczna ma łatwo dostępny środek o charakterze represyjnym tam, gdzie sankcja egzekucji nie może być zastosowana m.in. z uwagi na nieodwracalność skutków wywołanych naruszeniem normy prawa administracyjnego.
Odpowiedzialność sui generis- mamy do czynienia wszędzie tam, gdzie na skutek naruszenia nomy prawa administracyjnego powszechnego dochodzi do utraty uprawnień wcześniej udzielonych w drodze decyzji administracyjnej
przykład: instytucja cofnięcia uprawnienia
odpowiedzialność w ramach prawa administracyjnego ustrojowego
odpowiedzialność wymierza w trybie procedur nadzorczych w przypadku organów pozostających w układzie zdecentralizowanym( np. stwierdzenie nieważności uchwały)
odpowiedzialność ponoszona przez organy administracji publicznej w układzie hierarchicznego podporządkowania; związana z konsekwencją wykonywania aktów wydawanych w ramach sprawowanych przez organy nadrzędne funkcji kierowniczych
odpowiedzialność osób fizycznych tj. pracowników zatrudnionych w administracji publicznej
Cechy odpowiedzialności administracyjnej
Dotyczy osób fizycznych, organizacji tych osób, osób prawnych i jednostek organizacyjnych będących podmiotami obowiązków zakresu powszechnego prawa administracyjnego
Obowiązki, za które jest przewidziana taka odpowiedzialność są zawsze określone ustawowo (albo wynikają wprost z ustawy, albo też są ustanawiane drodze aktów stosowania prawa administracyjnego materialnego lub prawa administracyjnego procesowego, tj. postanowieniu
Środki odpowiedzialności co do ich formy są określone w ustawie
Ustawa określa organy administracji publicznej, które mają kompetencję do stosowania środków odpowiedzialności administracyjnej
Stosowanie środków odpowiedzialności administracyjnej jest ustawowo uregulowane i sformalizowane
69. Organ administracji publicznej
I. Pojęcie to zarezerwowane jest dla tych podmiotów, które:
działają za państwo bezpośrednio ORGANY ADMINISTRACJI PAŃSTWOWEJ
za pośrednictwem samorządu ORGANY ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ
Podmioty te mogą w określonym przez prawo zakresie korzystać z władztwa państwowego. W przypadku jeśli chodzi o objaśnienie podstawowego pojęcia prawa administracyjnego sformułowanie zamkniętej definicji napotyka trudności.
II. Wyróżniamy organy kolegialne i monokratyczne.
III. Warunki jakie powinien spełniać organ administracji rządowej:
stanowi wyodrębnioną część aparatu administracji rządowej
działa w imieniu i na rachunek państwa
uprawniony jest do korzystania z środków władczych
działa w zakresie przyznanych mu kompetencji (zakres działania, zadania, uprawnienia i obowiązki).
IV. Jednostki samorządu terytorialnego realizują zadania administracji publicznej przez swoje organy z wyjątkiem rozstrzygnięć podejmowanych w głosowaniu powszechnym (poprzez wybory i referendum).
Organy tych jednostek są:
wyodrębnione organizacyjnie
działają w imieniu i na rachunek danej jednostki samorządu
korzystają ze środków władczych
działają w zakresie przysługujących im kompetencji.
Inne podmioty administracji publicznej mają również swoje organy, z tym że ich organy działają w imieniu i na rachunek tych podmiotów.
Każdy zakład publiczny posiada organ jednoosobowy, a z reguły również organ kolegialny lub organy kolegialne. Organy wchodzą w skład organizacji administracji publicznej w państwie. Wszystkie organy administracji publicznej podległe są ustawom.
Organ administracji publicznej posiada uprawnienie do korzystania ze środków władczych. Element ten wyróżnia organy administracji publicznej spośród innych osób prawnych.
Na zewnątrz korzystanie ze środków władczych przejawia się w uprawnieniu do stanowienia aktów prawnych posiadających moc obowiązującą, zagwarantowaną możliwością zastosowania środków przymusu państwowego w celu doprowadzenia do ich wykonania.
Istotną cechą charakterystyczną organu jest przyznanie mu określonych prawem kompetencji.
70. Partnerstwo Publiczno-Prywatne jako forma realizacji zadań publicznych
NIE WIEM O CO CHODZI W TYM ZAGADNIENIU, NIE MOGŁAM ZNALEŹĆ TEGO W PODRĘCZNIKU. REFERAT Z GAZETY PRAWNEJ I JAKIEGOŚ REFERATU KOGOŚ TAM:
Partnerstwo publiczno-prywatne to instytucja polegająca na współpracy między jednostką publiczną a podmiotem prywatnym, która oparta jest na umowie o charakterze komercyjnym.
Polski model partnerstwa publiczno-prywatnego przewiduje ustawowe określenie realizacji celów objętych współdziałaniem. Współpraca podmiotów publicznego i prywatnego jest możliwa wyłącznie na podstawie umowy o partnerstwie publiczno- prywatnym, której celem jest realizacja zadania publicznego
Partner prywatny podejmuje się realizacji zadania z zakresu władzy publicznej na rzecz tego podmiotu administracji publicznej za odpowiednim wynagrodzeniem
Po
stronie podmiotu publicznego, jak również prywatnego może
wystąpić z inicjatywą więcej niż jeden podmiot
(W takim
przypadku partner publiczny i prywatny zawierają umowę lub
porozumienie i wyznaczają pełnomocnika do reprezentowania ich w
postępowaniu poprzedzającym zawarcie umowy o partnerstwie
publiczno- prywatnym lub do zawarcia umowy;
Realizacją przedsięwzięcia zajmuje się partner prywatny na rzecz podmiotu publicznego za wynagrodzeniem. Może robić to sam jako wykonawca zawartej umowy albo partnerzy mogą w tym celu zawiązać spółkę kapitałową;
Celem i przedmiotem działania spółki może być wyłącznie realizacja zadania wynikającego z zawartej umowy.
Podmiot
publiczny może zawrzeć umowę o partnerstwie, jeżeli przyniesie
ona korzyści dla interesu publicznego, które będą przeważały
nad korzyściami wynikającymi z innych sposobów realizacji tego
zadania
(W szczególności dotyczy to takich spraw, jak
oszczędności w wydatkach podmiotu publicznego, podniesienie
standardu świadczonych usług lub obniżenie ich uciążliwości
dla otoczenia. Zawarcie takiej umowy musi zostać poprzedzone
analizą tego przedsięwzięcia i rozpoznaniem zagrożeń z nim
związanych.)
Przedmiot umowy
Ustawodawca polski w sposób enumeratywny wskazał, co może być przedmiotem umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym:
* zaprojektowanie lub realizacja inwestycji w wykonaniu zadania publicznego,
* świadczenie usług publicznych przez okres powyżej 3 lat, jeżeli obejmuje eksploatację, utrzymanie lub zarządzanie niezbędnym do tego składnikiem majątkowym,
* działanie na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego, w tym rewitalizacji albo zagospodarowania miasta lub jego części albo innego obszaru, przeprowadzone na podstawie projektu przedłożonego przez podmiot publiczny lub połączone z jego zaprojektowaniem przez partnera prywatnego, jeżeli wynagrodzenie partnera prywatnego nie będzie zapłatą sumy pieniężnej przez podmiot publiczny,
* przedsięwzięcie pilotażowe, promocyjne, naukowe, edukacyjne lub kulturalne, wspomagające realizację zadań publicznych, jeżeli wynagrodzenie partnera prywatnego będzie pochodziło w przeważającej części ze źródeł innych niż środki podmiotu publicznego.
Na gruncie polskim największym zainteresowaniem inwestorów prywatnych cieszy się sektor wodno-kanalizacyjny, ciepłownictwo, gospodarka odpadami, komunikacja miejska. Uchwalona w lipcu 2005 r. ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym zrównuje je z innymi przedsięwzięciami, likwidując np. podwójne opodatkowanie, oraz uelastycznia zasady regulujące zamówienia publiczne, ustala zasady prawne partnerstwa publiczno-prywatnego.
71. Podział administracyjny kraju
Podział administracyjny państwa to rodzajowa postać podziału terytorialnego; jest dokonywany dla potrzeb administracyjnych, dla potrzeb administracji rządowej i samorządowej.
Mniejsze terytoria państwa służą lepszemu i sprawniejszemu wykonywaniu jego funkcji.
Celem dokonywania takiego podziału jest stworzenie podstaw terytorialnych dla działalności organów państwa, a także innych jednostek, jeśli ich działalność wiąże się z wykonywaniem zadań państwa.
Są 3 rodzaje podziału administracyjnego:
1. podstawowy (zasadniczy)
Podział zgodny z ustawą o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa z 1998 r. – jest do podstawowy akt dla potrzeb państwa i organów administracji publicznej.
To podział na gminy, powiaty i województwa.
Zasadniczy podział służy rozczłonkowaniu państwa (podział może być korygowany, ale jest względnie trwały), by za jednostkę podziału administracyjnego uważać taką jednostkę, która jest powołana trwale.
W ramach podziału administracyjnego nie będą się mieścić podziały dla potrzeb administracji sądowej lub podmiotów nienależących do organów administracji publicznej (GIODO, Państwowa Inspekcja Pracy). Został stworzony dla realizacji podstawowych działań przez organy.
2. pomocniczy
Ma charakter fakultatywny; nie jest wprowadzony przez ustawę jako podział obowiązkowy. Może zostać wprowadzony przez jednostkę lub nie.
Występuje na szczeblu gminy – jest to podział, który możemy odnaleźć w art. 5 ustawy o samorządzie gminnym.
Gmina może tworzyć sołectwa, dzielnice (to tereny bardziej zwarte, obecność funkcji usługowej; pewna wyodrębniona całość), osiedla i inne.
Jednostkę pomocniczą można utworzyć w wyniku uchwały Rady Gminy - może być podjęta po inicjatywie mieszkańców, zgody. Konsultacja z mieszkańcami jest wymagana.
3. administracyjne podziały specjalne
Tworzone są dla organów, które wykonują zadania szczególne – takie, które wymagają specjalistycznej wiedzy i specjalistycznych kompetencji, np. administracja wojskowa, skarbowa, górnicza, morska.
72. Podział terytorialny państwa
Regulacja prawna jest niejednolita. Podstawowe akty wpływające na podział:
ustawa z 98r. o zasadniczym trójstopniowym podziale teryt. państwa. Jednostkami zasadniczego podziału teryt. są gminy, powiaty i województwa. Ustawa ta weszła w życie z dniem 1 stycznia 99r.
3 ustawy samorządowe
Ustawa z 2000r. o ustroju miasta stołecznego warszawy
konstytucja
Ustawa z 98r. wprowadziła w 99r. podział państwa na 3 jednostki zasadniczego podziału:
Województwa
Utworzono 16 województw ustalając ich nazwy, stolice, siedziby wojewodów i sejmików wojewódzkich. Odstąpiono od nazywania od nazw stolic, nazwy pochodzą od regionów. W dwóch województwach siedziba wojewody i sejmiku nie znajduje się w tych samych miastach – kujawsko-pomorskie(Bydgoszcz, Toruń) i lubuskie (Gorzów Wielkopolski-wojewoda i Zielona Góra-sejmik). RM w drodze rozporządzeń dokonuje zmian granic województwa po zasięgnięciu opinii organów stanowiących jedn. sam ter. Województwa są tworzone i znoszone w drodze ustawy.
Powiat
Tworzenie, znoszenie, dzielenie i łączenie przebiega inaczej niż województw. Zmiany (m.in. łączenie, tworzenie, dzielenie) dokonuje RM w drodze rozporządzenia, ale ustalenie granic powiatu następuje poprzez wskazanie gmin wchodzących w skład powiatu. Rozporządzenia może wydać z własnej inicjatywy bądź na wniosek zainteresowanej rady powiatu, rady miasta na prawach powiatu lub rady gminy. Zmiana granic powinna być dokonywana w sposób zapewniający możliwie jednorodne ze względu na układ osadniczy i przestrzenny, uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe.
Przez łączenie powiatów należy rozumieć nie tylko łączenie np. 2 powiatów, ale również połączenie powiatu z powiatem mającym siedzibę w tym mieście (z dniem połączenia wygasają prawa powiatu posiadane dotychczas przez miasto). Przez dzielenie powiatów - wyłączenie jednej lub więcej gmin z teryt. powiatu z jednoczesnym włączeniem tej gminy do innego powiatu lub utworzeniem powiatu z gmin wyłączonych albo z tych gmin i miasta na prawach powiatu- miasto traci prawa powiatu. Zmiany granic mogą zostać wprowadzone po zasięgnięciu przez mswia opinii rad powiatów, rad miasta na prawach powiatu, poprzedzonych konsultacjami z mieszkańcami, a w przypadku zmian granic powiatów naruszających granice województw- dodatkowo opinii właściwych sejmików województw.
Dwa rodzaje powiatów:
a. ziemskie
b. grodzkie – miasta na prawach powiatu – to gminy które są zarazem powiatem. Prawa powiatu przysługują miastom, którym nadano taki status i których liczba mieszkańców liczy więcej niż 100.000, a także miastom które z dniem 1 stycznia 1999 roku przestały być siedzibami wojewodów, chyba że na wniosek właściwej rady miejskiej odstąpiono od nadania miastu praw powiatu. Funkcje organów sprawuje rada miasta i prezydent miasta. Miasto takie różni się od powiatu tym, że powiat obejmuje kilka gmin, natomiast miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą również zadania powiatu.
W powiecie brak odpowiednika wojewody. Jest starosta ale jest to organ samorządu teryt.
Gmina
Podstawowa jednostka samorządu terytorialnego. Tworzone i zmieniane na podstawie rozporządzenia RM, podobnie nadanie statusu miasta gminie lub miejscowości. Można wyróżnić 3 rodzaje gmin:
wiejskie, w skład których wchodzą tylko miejscowości niebędące miastami,
miejsko- wiejskie, w skład wchodzą miasto bądź miasta i wsie;
miejskie, w których cały obszar gminy stanowi miasto.
Przed wydaniem rozporządzenia minister właściwy ds. admin. publ. zasięga opinii zainteresowanych rad gmin, konsultacji z mieszkańcami, w przypadku zmian naruszających granice powiatów lub województw- dodatkowo opinii właściwych rad powiatów lub sejmików województwa. Wnioski takie składa rada gminy do min za pośrednictwem wojewody w terminie do 31 marca, zmiany wprowadza się 1 stycznia.
Według stanu na dzień 1 stycznia 2007 roku było w Polsce 16 województw, 314 powiatów, 65 miast na prawach powiatu, 2478 gmin, w tym 1587 wiejskich, 307 miejskich, 584 miejsko- wiejskich
73. Pojęcia nadzoru administracji publicznej
Nadzór jest pojęciem szerszym od pojęcia kontroli. Najczęściej wiąże się ze zjawiskiem decentralizacji <np. układ państwo a samorząd>. Obejmuje kontrolę oraz możliwość podjęcia prawem przewidzianych środków wiążących nadzorowanego/możność bezpośredniego wzruszenia, tj. uchylenia bądź stwierdzenia nieważności jego aktów. N. oznacza podporządkowanie częściowe.
Jest to podstawowe określenie prawa administracyjnego
Jest używane do opisywania struktur scentralizowanych jak i zdecentralizowanych
Organ nadzorczy ma określone kompetencje nadzorcze, poza które nie może wykraczać
ISTOTA NADZORU
- wyciąganie konsekwencji z zachowania organu podporządkowanego , które jest obserwowane przez organ nadzorczy z punktu widzenia określonego, wybranego kryterium nadzoru
- kryterium nadzoru jest najczęściej LEGALNOŚĆ, CELOWOŚĆ, GOSPODARNOŚĆ, RZETELNOŚĆ, SŁUSZNOŚĆ
- organ nadzorczy stosuje środki nadzoru, które są możliwościami władczego i jednostronnego oddziaływania na czynności organu nadzorowanego
INNE ZNACZENIE POJĘCIA NADZORU
- określenie pewnych specjalistycznych kompetencji o charakterze policyjnym organów administracji publicznej, wynikających z prawa materialnego
- adresatami nadzoru są najczęściej obywatele ( np. nadzór budowlany) lub jednostki gospodarujące ( nadzór sanitarny, górniczy)
Rodzaje nadzoru Zimmermann str. 149
74. Pojęcie administracji publicznej
Organ administracji publicznej, to podmiot (jednostka/grupa ludzi), stanowiący część aparatu administracji publicznej , wyodrębniony organizacyjnie, posiadający określone prawem kompetencje i władztwo administracyjne.
Organ administracji publicznej powiązane są ze sobą funkcjonalnie i organizacyjnie. Są podległe ustawom. Organy administracji rządowej działają w imieniu i na rachunek państwa a organy innych podmiotów – w imieniu i na ich rachunek.
Zgodnie z treścią art.5.§2 pkt 3. kpa, o.a.p. są:
-ministrowie,
-centralne organy adm. rząd.,
-wojewodowie,
-inne terenowe organy adm.rząd. (zespolonej i niezespolonej), działające w imieniu woj./własnym,
-organy j.s.t.,
-inne organy pań. i inne podmioty, gdy są powołane z mocy prawa/na podstawie porozumień do załatwiania określonych spraw indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji adm.
75. Pojęcie e-government
Nie mogłam tego znaleźć w książce (??) Wszystko wzięłam z NETA
Według definicji Komisji Europejskiej, jest stosowaniem technologii informatycznych w administracji publicznej. Wiąże się to ze zmianami organizacyjnymi i nowymi umiejętnościami służb publicznych, które mają poprawić jakość świadczonych przez administrację usług.
E-government to ciągły proces doskonalenia jakości rządzenia i świadczenia usług administracyjnych poprzez przekształcanie relacji wewnętrznych i zewnętrznych z wykorzystaniem Internetu i nowoczesnych środków komunikacji. Relacje zewnętrzne to relacje typu urząd-obywatel, urząd-podmiot gospodarczy oraz urząd-usługodawca, natomiast spośród relacji wewnętrznych wyróżniamy urząd-urząd oraz urząd-pracownicy.
76. Pojęcie i rodzaje samorządów
POJĘCIE SAMORZĄDU
Korporacja prawa publicznego- podmiot administracji publicznej wyposażony we władztwo administracyjne, ukonstytuowane wg zasady członkostwa i istniejący niezależnie od liczby lub zmiany członków.
Typy korporacji :
Ze względu na więź terytorialną( zamieszkanie na danym terytorium ,które determinuje należenie do wspólnoty terytorialnej):
- gmina
- powiat
- województwo
Ze względu na związanie członkostwa korporacji z własnością nieruchomości lub siedzibą przedsiębiorstwa:
- korporacja realna
Zależność od wykonywania danego zawodu albo samej woli podmiotu-uczestnika korporacji:
- korporacja personalna
CZŁONKAMI KORPORACJI SĄ NAJCZĘŚCIEJ OSOBY FIZYCZNE! ( mogą to być osoby prawne np. korporacje związków)
Istota samorządu:
Podstawą korporacji jest SAMORZĄD, któremu państwo przekazuje znaczną część swojej funkcji administracyjnej
Wyposaża go w OSOBOWOŚĆ PRAWNĄ w dziedzinie prawa publicznego
Definicje samorządu:
W sensie funkcjonalnym: PEWNA SPECYFICZNA FORMA WYKONYWANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
W sensie personalnym: Administrację publiczną wykonują zainteresowani obywatele, grupy ludzi, związki ludności- działające:
na zasadzie równouprawnienia swoich członków ,
wyposażone przez państwo w określone kompetencje
zagwarantowana możliwość korzystania z władztwa administracyjnego
Udział w grupach jest OBLIGATORYJNY i wyznaczony przez ustawę tzn. nie można stać się członkiem samorządu na skutek własnego oświadczenia woli ani nie można się z udziału samorządu wycofać.
Szerokie znaczenie SAMORZĄDU:
Zrzeszenie dobrowolne , skupiające osoby wykonujące określoną działalność . Związki publicznoprawne wykonują przez swoje organy administrację publiczną „na własne potrzeby” lub „ w swoich sprawach”, wyręczając w tym państwo.
Współczesna definicja samorządu terytorialnego- społeczność lokalna o demokratycznej organizacji wewnętrznej, która została przez ustawę wyodrębniona strukturalnie podmiotowo celu zdecentralizowanego wykonywania zasadniczej części lokalnych zadań z zakresu administracji publicznej, z prawem do korzystania z prawnych form działania charakterystycznych dla administracji publicznej.
Rola samorządu
Rola społeczna- oddanie administracji publicznej w ręce grup społecznych, przez co zostaje realizowana zasada subsydiarności i decentralizacji . ( szerzej Zimmermann str. 120)
RODZAJE SAMORZĄDÓW
Ze względu na podstawę wyodrębnienia grupy społecznej wyróżniamy następujące typy samorządów:
terytorialny (komunalny/powszechny) – ze względu na zamieszkanie na wspólnym terytorium,
specjalny
zawodowy (wspólny zawód)
możliwość tworzenia takich samorządów przewiduje KONSTYTUCJA ( „powoływanie samorządów przez osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i w celu jego ochrony art.17 ust.1 )
samorządy: adwokacki, radców prawnych, lekarski , aptekarski, notarialny etc.
IZBY SAMORZĄDU ZAWODOWEGO
- struktura samorządu jest najczęściej zbudowana z izb tego samorządu
- izby te są usytuowane najczęściej na 2 szczeblach
- podstawowy szczebel :
IZBY OKRĘGOWE ( mają osobowość prawną)
- organy izby to:
Zjazdy
Rady
komisje rewizyjne
komisje dyscyplinarne
rzecznicy odpowiedzialności zawodowej
ZADANIA SAMORZĄDU ZAWODOWEGO
- współdziałanie z organami władzy i administracji rządowej i samorządowej oraz innymi instytucjami i organizacjami społecznymi w sprawach związanych z wykonywaniem danego zawodu
- opiniowanie i występowanie z inicjatywami dotyczącymi wydawania aktów prawnych dotyczących tego zawodu, prowadzenia szkoleń etc.
- ustalanie zasad etyki danego zawodu; decydowanie o nabywaniu uprawnień przez członków korporacji i pozbawianiu ich tych uprawnień
- pociąganie do odpowiedzialności dyscyplinarnej
gospodarczy (wspólne interesy gosp., prowadzenie dz.gosp.)
związek publicznoprawny, którego uczestnicy są powiązanie więzią gospodarczą. ( art.17 ust.2 Konstytucji)
IZBY GOSPODARCZE
- jednostki organizacyjne samorządu zorganizowane na podstawie kryterium regionalnego
- organizacje dobrowolne, reprezentujące interesy gospodarcze zrzeszonych podmiotów w zakresie ich działalności wytwórczej, handlowej i budowlanej lub usługowej, w szczególności wobec organów państwowych
- zrzeszają się w KRAJOWEJ IZBIE GOSPODARCZEJ
- specjalny status prawny mają Polska Izba Ubezpieczeń Społecznych i Izby rzemieślnicze- działają na mocy odrębnych przepisów
ZADANIA SAMORZĄDU
- kształtowanie i upowszechnianie zasad etyki w działalności gospodarczej
wyznaniowy (wspólne wyznanie)
narodowościowy (wspólna narodowość)
Teorie powstania samorządu Zimmermann str.121
77. Pojęcie i rodzaje stosunku administracyjnoprawnego
Stosunki między państwem i działającymi w jego imieniu podmiotami administracji publicznej a obywatelami i innymi podmiotami oparte są na normach prawa administracyjnego.
Cechą charakterystyczną tego stosunku, różniącą go od stosunku cywilnoprawnego, jest nierównorzędność pozycji podmiotów tego stosunku, możność decydowania o treści tego stosunku przez podmiot administrujący.
Nierównorzędność podmiotów stosunku administracyjnoprawnego wynika stąd, iż prawo przyznaje jednemu z uczestników tego stosunku (organowi administracyjnemu) prawo orzekania, przesądzania o sprawie w sposób wiążący innych uczestników stosunku. W ten sposób organ administracyjny w pewnej mierze orzeka i „w swojej sprawie”. Ta sytuacja nie zachodzi w stosunku cywilnoprawnym.
PRZEDMIOT STOSUNKU ADMINISTRACYJNOPRAWNEGO
Przedmiot stosunku administracyjnoprawnego leży zawsze w sferze prawem określonych zadań administracji publicznej.
PODMIOT STOSUNKU ADMINISTRACYJNOPRAWNEGO
zawsze organ (podmiot) administracji upoważniony do żądania określonego zachowania się albo świadczenia
podmiot (osoba fizyczna lub prawna, jednostka organizacyjna), do którego skierowany jest nakaz lub zakaz albo który żąda określonego zachowania się od organu administracji.
Podmiotowość w sferze stosunków administracyjnoprawnych jest wynikiem regulacji normami prawa administracyjnego. Dlatego podmiotem stosunku administracyjnoprawnego może być np. stowarzyszenie, mimo iż nie jest osobą prawną.
W sferze wewnętrznej pozycja poszczególnych uczestników stosunku administracyjnoprawnego może być różna, poczynając od wzajemnej podległości jednego uczestnika drugiemu aż do równorzędności podmiotów.
OBOWIĄZKI I UPRAWNIENIA
Obowiązki i uprawnienia, będące treścią stosunku administracyjnoprawnego, mogą polegać na działaniu, znoszeniu lub zaniechaniu.
O tym, jakie mogą być nałożone i jakie uprawnienia mogą być przyznane, przesądzają przepisy prawa materialnego; nie może być tu dowolności.
Obowiązki i uprawnienia mają charakter osobisty i nie mogą być przenoszone na inne osoby, wygasają z chwilą śmierci osoby obowiązanej lub uprawnionej. Ważnym wyjątkiem od tej reguły są podatki i roszczenia odszkodowawcze wobec państwa, które mogą przechodzić na następców prawnych.
RODZAJE STOSUNKÓW AMDINISTRACYJNOPRAWNYCH
Stosunek administracyjnoprawny wywołujący skutki na podstawie norm prawa materialnego.
Stosunek administracyjnoprawny związany z postępowaniem administracyjnym.
Stosunek administracyjnoprawny związany z postępowaniem przed sądem administracyjnym.
Proceduralny stosunek administracyjnoprawny
ma charakter stosunku czasowego, przejściowego.
podstawą prawną tego stosunku są normy proceduralne (przepisy o postępowaniu administracyjnym).
stosunek ten nawiązany zostaje z chwilą wszczęcia postępowania administracyjnego, a wygasa z momentem wydania ostatecznej decyzji administracyjnej.
Proceduralny stosunek spornoadministracyjny.
podstawą prawną tego stosunku są przepisy prawa dopuszczające zaskarżanie aktów administracyjnych do sądu administracyjnego.
stosunek ten trwa od chwili zaskarżenia aktu administracyjnego do czasu wydania orzeczenia (wyroku, postanowienia) przez sąd.
dla stosunku spornoadministracyjnego charakterystyczna jest zrównanie pozycji podmiotów stosunku administracyjnoprawnego.
Z innego punktu widzenia można wyróżnić stosunki administracyjnoprawne ad hoc i stosunki trwałe.
1. Ad hoc- odnoszą się do konkretnego, jednorazowego działania, jak np. okazanie dokumentu, dopuszczenie do przeprowadzenia kontroli obiektu budowlanego, czy zakładu pracy.
2. Trwałe- mają w praktyce większe znaczenie prawne.
Mogą być związane z:
-prawami osobistymi, jak np. z obowiązkiem szkolnym, obowiązkiem zasadniczej służby wojskowej bądź służby zastępczej, ze stosunkiem służbowym urzędnika itp.;
-prawami majątkowymi, jak np. ze stałymi świadczeniami pomocy społecznej, obowiązkiem podatkowym itp.;
-korzystaniem z zakładów użyteczności publicznej.
Nie jest to podział ostry, gdyż taki nie jest możliwy. Dodać należy, że w związku ze sprawowaniem nadzoru występują, między organem nadzoru a podmiotem nadzorowanym, stosunki nadzoru, a w toku.
78. Pojęcie kontroli administracji publicznej
Kontrola wg J. Starościaka, to obserwowanie, ustalanie czy wykrywanie stanu faktycznego, porównywanie rzeczywistości z zamierzeniami, występowanie przeciwko zjawiskom niekorzystnym (negatywnym) i sygnalizowanie kompetentnym jednostkom o dokonanych spostrzeżeniach bez decydowania jednak o zmianie kierunku działania jednostki skontrolowanej.
Każda kontrola musi wynikać z obowiązujących norm pr. i nie wiążą się z nią stałe środki czy działania, gdyż o tym decyduje akt normatywny tworzący stosunek kontroli (pewien układ między podmiotem kontrolującym a podmiotem kontrolowanym.
W zależności od swoistych form jej wykonywania kontrola często bywa określana także za pomocą innych terminów, takich jak lustracja, rewizja, inspekcja czy wizytacja.
Kontrola musi spełniać warunki poprawności struktury, tj. być bezstronna, fachowa, efektywna, oficjalna, aktywna i proporcjonalna oraz warunki poprawnego funkcjonowania (musi występować współdziałanie podmiotu kontrolującego i kontrolowanego a zakres kontroli powinien objąć zwykłe działanie oraz funkcje kontrolne wobec podmiotu niższego, jeśli takowy występuje)
Kontrola w administracji pełni rolę wtórną, ma na celu zapobieganie błędom w działaniu administracji. Jest niezbędna a jej zakres uwarunkowany jest celem.
Pojęcie kontroli często niesłusznie mylone jest z pojęciem nadzoru.
79. Pojęcie organu administrującego
Podmiot, który ma kompetencję administracyjną przyznaną mu wyraźnie przez ustawę
Obejmuje swoim zakresem podmioty niebędące organami administracyjnymi, ale posiadające przyznaną im kompetencję administracyjną lub faktycznie wykonujące taką kompetencję
ORGANY ADMISTRUJĄCE ( przykłady)
- kierownicy państwowych osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych ( rektorów, uniwersytetów)
- agencje rządowe
- banki państwowe
- kierownicy j.s.t.
- spółki prawa publicznego
- więcej przykładów Zimmermann str. 114
Niebezpieczeństwa wynikające z nadmiernej liczby podmiotów administrujących Zimmermann str. 114
Przekazanie kompetencji organom administrującym co do zasady wymaga formy ustawowej i również stanowi materię ustawową
80. Pojęcie prawa administracyjnego
Pojęcie PRAWA ADMINISTRACYJNEGO może być definiowane na różne sposoby.
DEFINICJA PRZEDMIOTOWA jest to zespół norm regulujących administracyjną działalność państwa (funkcje administrowania).
DEFINICJA PODMIOTOWA prawem administracyjnym jest zespół norm prawnych regulujących te stosunki społeczne, które wynikają w toku działalność organów administracyjnych.
Obie definicje są niepełne. Wg definicji J. Starościaka, która jest definicją uwzględniającą elementy dwu poprzednich oraz formy działania właściwe dla organów adm., p.a. stanowi gałąź prawa, która reguluje działalność organów państwowych, podejmowaną w celu wykonania ustalonych prawem zadań organizatorskich wypełnianych w swoistych formach działania.
81. Pojęcie prawnych form działania administracji publicznej
Organy administracji publicznej mogą działać tylko w relacji do prawa.
Ich działania musza być oparte na prawie. Wówczas, gdy organ administracji nakłada obowiązki i przyznaje prawa obywatelom, jego związanie prawem jest ścisłe.
Cała działalność administracji publicznej musi być regulowana przez przepisy prawa.
Prawo reguluje środki działania i sposób postępowania podmiotów administracyjnych. Naruszenie tych norm może spowodować odpowiedzialność, np. odpowiedzialność dyscyplinarną.
Czynność prawna polega na objawieniu woli organu administracji w celu wywołania określonych skutków prawnych. Różnica między czynnością prawną a inną formą działania administracji polega na tym, że celem czynności prawnej jest wywołanie określonego skutku prawnego.
82. Pojęcie prywatyzacji zadań administracji publicznej
PATRZ ZAGADNIENIE NR. 96
83. Porozumienie administracyjne
POROZUMIENIE ADMINISTRACYJNE- instrument organizowania działalności podmiotów w sferze przydzielonych im zadań. W szczególności, prawo może obejmować sferę stosunków administracyjno-prawnych. Porozumienie może polegać na wspólnym wykonaniu zadań nałożonych na podmioty prawne albo na przeniesieniu pewnych zadań z jednego podmiotu na drugi.
Możliwe układy podmiotów prawnych
gmina & organ administracji rządowej- wykonanie/gmina, - powierzanie,
województwo & województwo - wykonanie/jednostki lokalnego s.t. z obszaru danego w. – powierzanie,
powiat & organ administracji rządowej. - wykonanie/jednostki lokalnego s.t. - powierzenie/województwo- powierzenie.
Cechy
forma współdziałania podmiotów administracji publicznej (dwustronna lub wielostronna);
prawnie skuteczne tylko w granicach kompetencji podmiotów administracji publicznej;
charakter wewnętrzny;
równorzędność podmiotów;
tryb, forma i moc wiążąca – brak konkretnych uregulowań;
wykluczona kontrola porozumień przez sąd administracyjny
Klasyfikacja form porozumienia administracyjnego (przewaga porozumień polegających na powierzeniu zadań administracyjnych)
1. Porozumienia komunalne (międzygminne, międzypowiatowe)
2. Porozumienia o wykonanie zadań z zakresu administracji rządowej
− wykonywanie przez gminę lub powiat na ich podstawie zadań powierzonych;
− powoduje przejście kompetencji administracyjnych;
− jest w istocie aktem prawa miejscowego (zawiera normy powszechnie obowiązujące) – jest w istocie jednocześnie źródłem prawa administracyjnego;
− specjalny rodzaj takiego porozumienia (nazwanego „umową”) – powierzenie jednostce samorządu terytorialnego prowadzenia instytucji państwowej;
3. Porozumienia dotyczące powierzania zadań jednostek samorządu terytorialnego innym jednostkom (między województwami albo między województwami a mniejszymi jednostkami samorządu terytorialnego) – co do istoty odpowiada kategorii poprzedniej;
4. Kontrakt wojewódzki**
− cechy publicznoprawne – przedmiot kontraktu, charakter jego stron, brak możliwości wyboru formy, kontrola;
`− cechy prywatnoprawne – rokowania;
5. Porozumienia dotyczące powierzania funkcji reprezentowania Skarbu Państwa (w postępowaniach
administracyjnych i sądowych);
− co do zasady robi to wojewoda (wyjątkowo organy administracji rządowej zespolonej lub niezespolonej);
− w zakresie zadań administracji rządowej zleconych lub powierzonych jednostkom samorządu terytorialnego, Skarb Państwa reprezentują te jednostki (lub inne samorządowe osoby prawne) – właśnie na podstawie tego porozumienia;
6. Porozumienia oparte na przepisach szczegółowych.
84. Postanowienie
akt administracyjny procesowy wydany w toku postępowania administracyjnego i dotyczący poszczególnych kwestii wynikających z toku tego postępowania ( art. 123 k.p.a.)
wyjątkowo postanowienie może rozstrzygać o istocie sprawy ( najczęściej jednak o fragmencie tej istoty, np. postanowienie o zajęciu stanowiska przez inny organ administracyjny – art. 106 k.p.a.) lub kończyć postępowanie administracyjne ( postępowanie stwierdzające niedopuszczalność odwołania- art. 134 k.p.a.)
można zaskarżyć postanowienie do SĄDU ADMINISTRACYJNEGO , jedynie gdy dotyczy następujących kategorii postanowień:
postanowienie wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie
postanowienie wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie
85. Powiat
1) Lokalna wspólnota samorządowa (ogół mieszkańców) oraz odpowiednie terytorium czyli jednostka zasadniczego podziału terytorialnego obejmująca obszar od kilku do kilkunastu gmin albo cały obszar miasta na prawach powiatu (tj. gminy o statusie miasta, której przyznane zostały prawa powiatu).
2) Organy powiatu
rada powiatu – organ stanowiący i kontrolny
zarząd
powiatu – organ wykonawczy, w jego skład wchodzi starosta,
wicestarosta
i pozostali członkowie
starosta
RADA POWIATU
organ stanowiący i kontrolny
liczba radnych: 15 – do 40 tys. mieszkańców i po 2 na każde kolejne rozpoczęte 20 tys. mieszkańców, nie więcej niż 29 radnych
zadania:
ustawa o samorz. powiat. zawiera katalog 17 spraw należących do wyłącznej właściwości rady. do tych spraw należy m.in.:
stanowienie aktów prawa miejscowego
powoływanie i odwoływanie zarządu
powoływanie i odwoływanie skarbnika i sekretarza
uchwalanie budżetu
podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia absolutorium
podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań z zakresu administracji rządowej
kontrolowanie działalności zarządu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych (powołuje w tym celu komisję rewizyjną – kompetencje jak przy radzie gminy)
wybiera ze swojego grona przewodniczącego i jego zastępców( jednego lub dwóch). Przewodniczący zajmuje się organizowaniem pracy rady i prowadzi obrady
rada może powoływać ze swego grona komisje stałe i doraźne
obraduje na sesjach zwoływanych w miarę potrzeby, ale przynajmniej raz na kwartał – procedury jak przy radzie gminy!
uchwały rady i zarządu zapadają zwykłą większością głosów, w głosowaniu jawnym
radni mogą tworzyć kluby radnych
statut powiatu określa organizację wewnętrzną i tryb pracy rady, komisji oraz zasady tworzenia klubów
ZARZĄD POWIATU.
organ wykonawczy powiatu
w jego skład wchodzi starosta, wicestarosta i pozostali członkowie
członkostwa w zarządzie nie można łączyć z:
członkowstwem w organie innej jednostki samorządowej
zatrudnieniem w administracji rządowe
mandatem posła i senatora
rada powiatu wybiera zarząd w liczbie od 3 do 5 osób ( liczbę członków określa statut). (patrz. pyt. 172)
członkiem zarządu nie może być osoba, która nie jest obywatelem polskim
zarząd może być odwołany z powodu nieudzielenia mu absolutorium, co jest równoznaczne z wnioskiem o odwołanie zarządu
odwołanie starosty lub złożenie przez niego rezygnacji = odwołanie całego zarządu lub rezygnacja przez zarząd
rada powiatu na uzasadniony wniosek starosty może odwołać poszczególnych członków zarządu zwykłą większością głosów, w głosowaniu tajnym. W przypadku odwołania członka nie będącego przewodniczącym – wybór nowego w ciągu miesiąca
zadania:
przygotowywanie projektów uchwał rady
wykonywanie uchwał rady
gospodarowanie mieniem rady
wykonywanie budżetu powiatu
zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu
podlega wyłącznie radzie powiatu
statut powiatu określa jego organizację wewnętrzną i tryb pracy
wykonuje zadania przy pomocy starostwa powiatowego i jednostek organizacyjnych powiatu
STAROSTA.
wybiera go rada powiatu bezwzględną liczbą głosów, w głosowaniu tajnym
kierownik starostwa powiatowego
zwierzchnik służbowy pracowników starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu
zwierzchnik powiatowych służb, inspekcji i straży (w uzgodnieniu z wojewodą powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek, ma wpływ na programy ich działania i w sytuacjach szczególnych kieruje nimi).
W celu realizacji zadań starosty w tym zakresie tworzy się komisję bezpieczeństwa i porządku, której starosta jest przewodniczącym i ma prawo powołać do niej 3 osoby.
Zadania starosty :
opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy
organizuje pracę zarządu i starostwa
kieruje bieżącymi sprawami powiatu
reprezentuje powiat na zewnątrz
wydaje decyzje w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej (decyzje administracyjne)
w sprawach nie cierpiących zwłoki starosta podejmuje czynności należące do zarządu,( ale bez prawa do wydawania przepisów porządkowych) jednak wymagają one zatwierdzenia na najbliższym posiedzeniu zarządu powiatu
na jego wniosek rada powołuje i odwołuje sekretarza i skarbnika
rada powiatu może odwołać starostę przez nieudzielenie absolutorium lub na wniosek ¼ ustawowego składu rady. Wniosek musi być pisemny, uzasadniać odwołanie i zaopiniowany przez komisję rewizyjną. Odwołanie następuje większością kwalifikowaną co najmniej 3/5 głosów ust. skł. radnych w głosowaniu tajnym
odwołanie starosty lub złożenie przez niego rezygnacji = odwołanie całego zarządu lub rezygnacja przez zarząd -organizację i zasady funkcjonowania starostwa powiatowego określa regulamin organizacyjny
86. Pracownik administracji publicznej
PRACOWNICY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
ZAKRES REGULACJI PRAWA URZĘDNICZEGO
główna regulacja to 3 ustawy: ustawa z 16.09.1982 o pracownikach urzędów państwowych, ustawa z 18.12.1998 o służbie cywilnej oraz ustawa z 22.03.1990 r. o pracownikach samorządowych;
+ kodeks pracy, ustawy ustrojowe, akty wykonawcze wydane na ich podstawie oraz statuty i regulaminy organów administracji publicznej
zakres zastosowania bardzo zbliżony:
ustawa o pracownikach urzędów państwowych i ustawa o pracownikach samorządowych – wskazanie urzędów administracyjnych, w których zatrudnione osoby (urzędnicy państwowi lub pracownicy samorządowi) oraz upoważnienie RM i właściwego do stanowienia statutu bądź regulaminu organ samorządowy do wyznaczenia stanowisk w urzędach, na których nawiązuje się stosunek pracy z pracownikiem w określonym trybie;
ustawa o służbie cywilnej – podlegają jej urzędnicy służby cywilnej zatrudnieni w urzędach administracji rządowej oraz innych urzędach (np. RCSS czy aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży);
ustawa z 16.09.1982 r. o pracownikach urzędów państwowych:
Kancelarii Sejmu,
Kancelarii Senatu,
Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
Sądzie Najwyższym,
Biurze Trybunału Konstytucyjnego,
Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich,
Biurze Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
Krajowym Biurze Wyborczym,
Państwowej Inspekcji Pracy,
regionalnych izbach obrachunkowych,
Biurze Rzecznika Praw Dziecka,
Biurze Rzecznika Interesu Publicznego,
Biurze Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,
Instytucie Pamięci Narodowej — Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
pracownicy administracyjni, pomocniczy, techniczni i obsługi SN i innych sądów, prokuratury;
kuratorzy zawodowi i komornicy;
rozszerzony ustawą o SC o osoby zatrudnione w:
kancelarii premiera,
urzędach ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów oraz urzędach centralnych organów administracji rządowej,
urzędach wojewódzkich oraz innych urzędach stanowiących aparat pomocniczy terenowych organów administracji rządowej podległych ministrom lub centralnym organom administracji rządowej,
Rządowym Centrum Studiów Strategicznych,
Rządowym Centrum Legislacji,
komendach, inspektoratach i innych jednostkach organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich oraz kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży, wobec których nie mają zastosowania przepisy ustawy o służbie cywilnej z 1998 r. (są to np. doradcy w zespole doradców członków Rady Ministrów).
RM oraz organy określone w art. 48 ustawy o pracownikach urzędów państwowych wyznaczają stanowiska = urzędnik państwowy;
ustawa o pracownikach samorządowych – podobne rozwiązania:
urząd marszałkowski, wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne,
starostwo powiatowe, powiatowe jednostki organizacyjne,
urząd gminy, jednostki pomocnicze gminy oraz gminne jednostki i zakłady budżetowe,
biura (ich odpowiedniki) związków jednostek samorządu terytorialnego oraz zakładów budżetowych utworzonych przez te związki,
biura (ich odpowiedniki) jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego.
różnice w zakresie regulacji pomiędzy ustawą o pracownikach samorządowych a pracownikach urzędów państwowych:
RM może rozciągnąć przepisy ustawy o pracownikach urzędów państwowych w całości lub w części na pracowników zatrudnionych w innych urzędach administracji państwowej — rada gminy uczynić tego nie może;
ustawa o pracownikach samorządowych – podstawa nawiązania stosunku pracy prawie każda (poza spółdzielczą umową o pracę), a ustawa o pracownikach urzędów państwowych jedynie na podstawie mianowania i umowy o pracę;
w adm. rząd. – powoływanie na podstawie odrębnych przepisów (natomiast związane z funkcją terenowego organu adm. rząd.), natomiast w samorządzie ustawa o pracownikach samorządowych przewiduje powołanie osób na niektóre stanowiska w urzędzie gminy (sekretarza gminy i skarbnika gminy).
STATUS PRAWNY URZĘDNIKA PAŃSTWOWEGO (w rozumieniu ustawy o pracownikach urzędów państwowych)
3 grupy pracowników urzędów państwowych:
urzędnicy państwowi mianowani,
urzędnicy państwowi zatrudnieni na podstawie umowy o pracę,
pracownicy niebędący urzędnikami państwowymi.
w grupie urzędników niemianowanych 2 szczególne podgrupy („pracownicy polityczni”) zatrudniane na podstawie umowy o pracę na czas określony, związany z czasem pełnienia funkcji przez osobę zajmującą kierownicze stanowisko państwowe:
doradcy w zespole doradców członków RM;
doradcy lub pełniący funkcje doradcze innych osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, które są wybrane lub powołane na czas określony;
status prawny urzędnika mianowanego wyznacza:
administracyjnoprawny tryb nawiązania stosunku pracy,
stałość stosunku służby,
dyspozycyjność urzędnika państwowego,
szczególna konstrukcja obowiązków urzędniczych,
zasady i tryb odpowiedzialności dyscyplinarnej,
regulacja niektórych praw urzędnika,
mieszany tryb rozstrzygania sporów ze stosunku pracy.
status prawny urzędnika niemianowanego wyznacza kodeks pracy i modyfikacje w tej ustawie;
jednakowe warunki przyjęcia do pracy:
posiadanie obywatelstwa polskiego,
ukończenie 18 lat życia i posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych oraz korzystanie z pełni praw publicznych,
nieskazitelny charakter,
odpowiednie wykształcenie i odbycie aplikacji administracyjnej,
stan zdrowia pozwalający na zatrudnienie na określonym stanowisku.
zakaz zatrudnienie w tym samym urzędzie małżonków oraz osób do 2-giego stopnia pokrewieństwa (1-wsze powinowactwa), jeśli miałby być stosunek służbowej podległości;
nawiązanie stosunku pracy (nie służby) to jednostronny akt administracyjny („mianowanie”) dokonywany przez kierownika urzędu za zgodą zainteresowanego.
wszystkie istotne elementy stosunku pracy, tzn. stanowisko służbowe i miejsce pracy, składniki i wysokość wynagrodzenia oraz datę nawiązania stosunku pracy);
złożenie pisemnego ślubowania przez urzędnika przed podjęciem pracy;
odbycie aplikacji administracyjnej (RM określa zasady i tryb);
jego konsekwencją jest także administracyjnoprawna droga rozpatrywania sporów ze stosunku pracy, dot. wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy, przeniesienia albo zlecenia innej pracy, przeniesienia na niższe stanowisko lub zawieszenia – odwołanie w ciągu 7 dni do kierownika organu nadrzędnego, a potem skarga do WSA (do 2004 do NSA)
nie można złożyć skargi na odmowę mianowania, chyba że jest to obowiązek;
inne spory o roszczenia ze stosunku pracy rozpatrywane są w trybie z kodeksu pracy;
stałość stosunku pracy – oznacza, że rozwiązanie stosunku pracy bez zgody możliwe jest jedynie w ściśle oznaczonych przypadkach, w jednym z 3 trybów:
w drodze wypowiedzenia dokonanego przez kierownika urzędu → fakulatywnie, gdy:
ujemna ocena kwalifikacyjna dwa razy z rzędu w okresie 3 miesięcy;
likwidacja/reorganizacja urzędu, gdy nie ma możliwości przeniesienia na inne stanowisko w tym samym urzędzie;
niezawiniona utrata uprawnień do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku;
trwała utrata zdolności fizycznej lub psychicznej dla danego stanowiska (orzeczenie komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia), gdy nie ma możliwości zatrudnienia na innym stanowisku odpowiednim dla stanu urzędnika lub gdy nie ma zgody urzędnika na przejście do takiej pracy;
nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów dotyczących ogółu pracowników;
bez wypowiedzenia z winy urzędnika → obligatoryjnie, gdy:
prawomocny wyrok pozbawienia praw publicznych albo prawa wykonywania zawodu;
prawomocne ukaranie karą dyscyplinarną wydalenia z pracy w urzędzie;
zawiniona utrata uprawnień koniecznych do pracy na zajmowanym stanowisku;
bez wypowiedzenia:
obligatoryjnie – utrata obywatelstwa polskiego;
fakultatywnie – nieobecność w pracy z powodu choroby trwającą dłużej niż rok lub odosobnienie ze względu na chorobę zakaźną w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a także usprawiedliwiona nieobecność w pracy z innych przyczyn, po upływie okresów przewidzianych w kodeksie pracy;
inne możliwości:
za zgodą pracownika – 3-miesięczny okres wypowiedzenia, w którym urzędnik może być zwolniony z pełnienia obowiązków z zachowaniem prawa do wynagrodzenia;
za porozumieniem stron;
wypadki przewidziane w kodeksie pracy oraz przepisach szczególnych;
dyspozycyjność – oznacza możliwość zmiany stosunku pracy w zakresie rodzaju, miejsca i czasu wykonywanej przez urzędnika pracy (większa u mianowanych);
miejsce pracy (dot. urzędnika mianowanego):
na 0,5 do 2 lat do innego urzędu w tej lub innej miejscowości, przy zachowaniu zgodności kwalifikacji i wymogów pracy i gwarancja min. dotychczasowego wynagrodzenia;
w razie reorganizacji urzędu na inne stanowisko; gwarancja takiego samego wynagrodzenia na okres 6 miesięcy;
gdy konieczne ze względu na szczególne potrzeby urzędu na inne stanowisko odpowiadające kwalifikacjom urzędnika i równorzędne pod względem wynagrodzenia;
rodzaj pracy → każdemu urzędnikowi na okres do 3 m-cy w roku wykonywanie innej pracy, gdy taka potrzeba urzędu. Obowiązkiem kierownika jest zapewnienie pracy zgodnej z kwalifikacjami i wynagrodzenia adekwatnego, ale min. takie jak dotychczasowe.
za zgodą lub na wniosek urzędnika – przeniesienie do innego urzędu w tej lub innej miejscowości;
czas pracy → zasada – 8h dziennie, średnio 40 h na tydzień przy 8 tyg. okresie rozliczeniowym;
gdy uzasadnione rodzajem i organizacją pracy praca do 12 h dziennie, ale średnio 40 h tyg. w okresie rozliczeniowym do 12 tyg.;
praca poza godzinami na zlecenie przełożonego – wynagrodzenie albo dzień wolny, wg wyboru urzędnika;
w urzędach naczelnych i centralnych na stanowiskach kierowniczych i samodzielnych za pracę w nocy lub w niedziele i święta – czas wolny;
zawieszenie w pełnieniu obowiązków przez kierownika urzędu, gdy:
fakultatywnie → wszczęto postępowanie dyscyplinarne (na 3 miesiące) przy zachowaniu prawa do wynagrodzenia i innych świadczeń; dot. tylko mianowanego;
obligatoryjnie → tymczasowe aresztowanie do czasu wygaśnięcia stosunku pracy; dot. każdego urzędnika;
obowiązki urzędników państwowych – nie mają charakteru jednorodnego:
standardy ocenne i elementy treści działalności – ochrona interesów państwa, praw i słusznych interesów obywateli → duża ogólność, stąd konieczność doprecyzowania w innych aktach normatywnych, indywidualnych (zakres czynności) czy wewnętrznych (regulaminy);
„upłynnienie” granicy między prawem a etyką, jak obowiązek godnego zachowywania się w pracy i poza nią; nieskazitelny charakter urzędnika;
konieczność samodoskonalenia, poprzez rozwijanie własnej wiedzy zawodowej;
sumienne wypełnianie poleceń służbowych przełożonych → ALE: ma prawo zgłaszania zastrzeżeń, a po pisemnym ich potwierdzeniu wykonać je, zgłaszając zastrzeżenia przełożonemu swojego przełożonego. Dotyczy sytuacji: gdy polecenie wg urzędnika niezgodne z prawem, godzi w interes społeczny, zawiera znamiona pomyłki;
bezwzględny zakaz wykonywania poleceń, których wykonanie stanowiłoby przestępstwo lub groziłoby niepowetowanymi stratami;
zakazy dotyczące różnych form działalności urzędnika:
uczestniczenie w strajku lub akcjach zakłócających działanie urzędu;
działalność sprzeczna z obowiązkami urzędnika lub wywołująca podejrzenie o stronniczość lub interesowność;
dodatkowe zatrudnienie bez zgody kierownika urzędu;
(ustawa o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne) osoby zajmujące stanowiska kierownicze w urzędach naczelnych i centralnych oraz terenowych adm. publicznej – zakaz prowadzenia określonej w ustawie działalności;
złożenie oświadczenia majątkowego przy nawiązaniu stosunku pracy lub na żądanie kierownika urzędu;
obowiązek poddania się okresowym ocenom kwalifikacyjnym, a wg rozp. RM w sprawie aplikacji administracyjnej oraz ocen kwalifikacyjnych urzędników państwowych oceny te pełnią funkcje:
stwierdzenie przydatności urzędnika na zajmowanym stanowisku;
stworzenie podstawy doboru kandydatów na poszczególne stanowiska;
wyeliminowanie urzędników, którzy nie nadają się na wyższe stanowiska lub z którymi stosunek pracy powinien zostać rozwiązany ze względu na ich nieprzydatność.
odwołanie w ciągu 7 dni do kierownika jednostki nadrzędnej;
uprawnienia urzędników państwowych:
typowe uprawnienia pracownicze (dot. wszystkich):
prawo do wynagrodzenia zależnego od zajmowanego stanowiska, posiadanych kwalifikacji zawodowych, jakości i stażu pracy;
prawo do awansu, urlopów, nagród i nagród jubileuszowych, świadczeń emerytalnych, jednorazowej odprawy w razie przejścia na emeryturę lub rentę;
inne uprawnienia:
(mianowany) świadczenie pieniężne z budżetu państwa w razie rozwiązania stosunku pracy w przypadku likwidacji/reorganizacji urzędu na okres pozostawania bez pracy, nie dłużej niż na 6 miesięcy; obliczane jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy.
(każdy) wcześniejsza emerytura, jeśli rozwiązanie stosunku pracy w przypadku likwidacji/reorganizacji urzędu (inne wymogi: wiek – m.60/k.55 i posiadają wymagany okres zatrudnienia);
odpowiedzialność prawna urzędników państwowych → karna, cywilna, porządkowa, dyscyplinarna, regulowana przepisami kodeksu pracy. Dla mianowanego najbardziej charakterystyczna jest porządkowa i dyscyplinarna;
podstawa wszczęcia obu postępowań: naruszenie obowiązków pracownika, bez sprecyzowania znamion, a jedynie nieostre kryterium „przewinienia mniejszej wagi” za które kierownik wymierza karę upomnienia (odwołanie w ciągu 3 dni do kierownika nadrzędnego);
odpowiedzialność dyscyplinarna (tylko mianowani) → zasady tej odpowiedzialności:
zasada zamkniętego katalogu kar – zakaz innych niż w ustawie i zakaz ich łączenia;
nagana,
nagana z ostrzeżeniem,
nagana z pozbawieniem możliwości awansowania przez okres do dwóch lat do wyższej grupy wynagrodzenia lub na wyższe stanowisko,
przeniesienie na niższe stanowisko,
wydalenie z pracy w urzędzie;
zasada niezależności odpowiedzialności dyscyplinarnej – możliwość wymierzenia kary ukarany w innym rodzaju postępowania (np. karny), a dłuższe przedawnienie karne wydłuża przedawnienie dyscyplinarne;
zasada przedawnienia – miesiąc od dnia uzyskania wiadomości o czynie, ale nie dłużej niż rok od czynu;
zasada prawa do sądu równych – członkami komisji dyscyplinarnej tylko urzędnicy mianowani, o stażu min. 5 lat, dający rękojmię należytego pełnienia tej funkcji;
zasada niezawisłości członków komisji – podlegają tylko ustawom i nie są związani poleceniami kierownika urzędu;
zasada dwuinstancyjności – nawet w naczelnym urzędzie, np. Kancelaria Prezydenta, wtedy II inst. to komisja działająca przy Prezydencie;
zasada kontradyktoryjności – 2 strony: rzecznik dyscyplinarny obwiniający urzędnika mianowanego o naruszenie obowiązku pracownika urzędu państwowego i obwiniony urzędnik państwowy mianowany, a szczególny tryb w rozporządzeniu RM w sprawie postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego wobec urzędników państwowych oraz w sprawie komisji dyscyplinarnych i rzeczników dyscyplinarnych;
zasada kontroli sądowej orzeczeń dyscyplinarnych – NSA w stosunku do orzeczeń II instancji;
zatarcie kary – po 2 latach od prawomocnego orzeczenia, z możliwością skrócenia na wniosek urzędnika lub przełożonego przez komisję dyscyplinarną;
5 lat dla kary wydalenia z urzędu i tylko na wniosek;
odpowiedzialność porządkowa (niemianowani) – tryb kodeksu pracy, z mołżiwością odwołania na drogę sądową;
odpowiedzialność karna i cywilna – taka jak powszechna, ale obowiązek odszkodowawczy za odpowiedzialność regresową zgodnie z kodeksem pracy ograniczony do 3-miesięcznego wynagrodzenia;
STATUS PRACOWNIKA SAMORZĄDOWEGO
tryb nawiązania stosunku pracy różnicują ustawy szczególne:
pracownicy zatrudnieni na podstawie wyboru i powołania – ustawy samorządowe;
pracownicy zatrudnieni na podstawie mianowania – ustawa o pracownikach urzędów państwowych;
pracownicy kontraktowi – kodeks pracy;
pewne warunki jednakowe dla wszystkich:
obywatelstwo polskie;
odpowiedni staż pracy i kwalifikacje;
pełnoletniość, pełna zdolność do czynności prawnych, pełnia praw publicznych;
stan zdrowia pozwalający na zatrudnienie na określonym stanowisku;
osoby z umowy o pracę – nie muszą mieć obywatelstwa, pełnoletniości, ale muszą mieć min. ograniczoną zdolność do czynności prawnych;
nie może powstać stosunek służbowej zależności między małżonkami, pokrewieństwem do 2 stopnia i powinowactwem do 1 stopnia;
mianowani:
tylko stanowiska określone w statucie gminy bądź związku gminnego;
podobne rozwiązania co do urzędników państwowych dot. treści aktu mianowania, zawieszenia (obligatoryjnego i fakultatywnego), przeniesienia do pracy w innym urzędzie, przesłanek rozwiązania stosunku pracy z urzędnikiem samorządowym (te same co z urzędnikiem państwowym mianowanym), innych trybów rozwiązania stosunku pracy, ograniczeń i zakazów dotyczących pracownika mianowanego, uprawnień emerytalnych (łącznie z możliwością przejścia na wcześniejszą emeryturę w razie reorganizacji urzędu), czasu pracy urzędników, odpowiedzialności dyscyplinarnej i porządkowej;
zmiany (wynikają z cech ustrojowych samorządu), np:
nie ma obowiązku zawiadamiania organu nadrzędnego (w przypadku zastrzeżeń co do polecenia), bo takich organów nie ma (jednoszczeblowość);
modyfikacja zasady dwuinstancyjności – komisja I instancji to osoby wybrane przez radę gminy spośród pracowników samorządowych (bez na umowę o pracę i z wyboru), a komisja II instancji składa się z radnych;
obowiązki: dbałość o wykonywanie zadań publicznych gminy, z uwzględnieniem interesu państwa, właściwej gminy i indywidualnych obywateli, w szczególności przestrzeganie prawa i wykonywanie zadań urzędu sumiennie, sprawnie, bezstronnie, czy zachowania uprzejmości i życzliwości w kontaktach ze zwierzchnikami, podwładnymi, współpracownikami oraz w kontaktach z obywatelami.
też z kodeksu pracy ze względu na generalną klauzulę odesłania do kodeksu pracy;
spory ze stosunku pracy rozstrzygają sądy pracy bez względu na podstawę prawną zawartego stosunku pracy
dwuinstancyjność: I inst. to sądy pracy w strukturze sądów rejonowych; II inst. to sądy pracy i ubezpieczeń społecznych.
87. Prawo administracyjne
1) Podmiotowe określenie prawa administracyjnego- jest to zespół norm, które regulują administracyjną działalność państwa. Jako punkt wyjścia przy tym określeniu bierze się treść działania- administrowania.
2) Przedmiotowe określenie - jest to zespół norm prawnych, regulujących te stosunki społeczne, które wynikają w toku działalności organów administracyjnych.
3) Ogólnie można powiedzieć, że prawo adm. jest gałąź prawa, która reguluje działalność organów państwowych, podejmowanych w celu wykonywania ustalonych prawem zadań organizatorskich, wypełnianych w swoistych formach działania.
Prawo adm. reguluje przede wszystkim stosunki między administracją a obywatelami i tworzy prawa i obowiązki obywateli ale zawsze wobec administracji
4) Podział prawa administracyjnego- polega na wyodrębnieniu 3 czynników: ustrojowego, materialnego, i procesowego
a) prawo ustrojowe- jest to prawo ustroju adm. publicznej, reguluje normy, zasady i działania adm. publicznej, zawiera przepisy normujące kompetencje adm. publicznej, proces realizacji celów społecznych w zakładach adm., przepisy dotyczące podziału terytorialnego kraju, przepisy określające zakres, podstawę i tryb działania organów nadzoru w systemie opartym na modelu decentralistycznego podporządkowania;
b) prawo materialne- zawiera normy i sposoby rozwiązywania konkretnych spraw, które ustalają wzajemne uprawnienia i obowiązki, wzajemne relacje pomiędzy organami a innymi podmiotami, np. prawo budowlane, wodne, o wykonywaniu działalności gospodarczej
c) prawo procesowe- proceduralne, zawiera normy dotyczące bezpośredniego toku działania adm. publicznej, składają się na nie przepisy regulujące różne procedury. K.p.a. reguluje ogólnie postępowanie adm. Normy prawa procesowego mają charakter wtórny do prawa materialnego. Wyróżniamy podział na prawo powszechnie obowiązujące, którego adresatem może być każdy podmiot oraz prawo wewnętrzne regulujące stosunki wewnętrzne.
88. Prawo administracyjne a prawo cywilne
Najtrudniej jest odgraniczyć p. administracyjne od cywilnego. Są nawet poglądy, że takie odgraniczenie nie jest teoretycznie możliwe. Problem ten w doktrynie niemieckiej ujmowany jest jako rozgraniczenie prawa publicznego od prywatnego.
Pojawiły się różne teorie na ten temat:
teoria interesu – Pr. Publiczne służy interesowi publicznemu, Pr. Prywatne interesom prywatnym.
teoria podporządkowania – bierze pod uwagę charakter stosunku prawnego, gdy występuje stosunek nadrzędności, podporządkowania obywatela państwu mamy do czynienia z prawem publicznym, jeżeli pozycja stron jest równa to z prawem prywatnym.
teoria podmiotu (teoria praw specjalnych) – do prawa publicznego zaliczamy te normy, które uprawniają lub zobowiązują do czegoś podmioty dysponujące władztwem państwowym, zaś normy, które mogą uprawniać lub zobowiązywać każdego należą do prawa prywatnego.
Żadna z tych teorii nie jest wyczerpująca. Nie ma spraw z natury rzeczy cywilnych i administracyjnych, nie istnieje nieprzekraczalna granica. Najbardziej przydatną jednak jest teoria podporządkowania, chociaż nie obejmuje przypadków, w których p. publ. reguluje stosunki oparte na zasadzie równości podmiotów (np. umowa admin.)
89. Prawo administracyjne a prawo konstytucyjne
PRAWO ADMINISTRACYJNE i PRAWO KONSTYTUCYJNE pod względem teoretyczno prawnym stanowią jedność, jednakże p.a. jest częścią konstytucyjnego porządku prawnego. P.a. jest skonkretyzowanym p.k. (ale nie należy tej tezy odnosić do większości norm, zwł. materialnego i proceduralnego p.a.). Normy p.k. są punktem wyjścia dla norm p.a., szczególnie w zakresie regulacji prawnej ustroju administracyjnego.
ZASADA DEMOKRATYCZNEGO PAŃSTWA PRAWA ( art. 2 Konstytucji)
Dla administracji publicznej rodzi obowiązek działania na podstawie i w granicach prawa wskazującego określone wartości.
Organy administracji publicznej mają obowiązek respektowania praw i wolności jednostek.
Gwarancją realizacji tej zasady jest przede wszystkim SĄDOWA KONTROLA ADMINITRACJI.
Naruszenia tej zasady- Zimmermann str. 62
ZASADA LEGALNOŚCI I PRAWORZĄDNOŚCI ( Art. 7 Konstytucji)
Zasada praworządności- każde działanie mieści się w granicach prawa tzn. jest niesprzeczne jakimkolwiek elementem porządku prawnego
Zasada legalności- każde działanie powinno mieć swoją postawę prawną. Powinno być oparte na normie ustawowej, upoważniającej do jego podjęcia w określonej formie i w określonych warunkach.
OBIE ZASADY ADMINISTRACJI POWINNY BYĆ REALIZOWANE ZAWSZE!!- zarówno w procesie stanowienia jak i stosowania prawa.
Instytucjonalne gwarancje obowiązywania zasad
Rozwiązania proceduralne ( art. 6 i 7 k.p.a.)
Kontrola administracji oparta przede wszystkim na kryterium zgodności z prawem:
Kontrola sprawowana przez Sądy Administracyjne
Trybunał Konstytucyjny
Trybunał Stanu
Rzecznik Praw Obywatelskich
Prokuratura
NIK
Kontrola zewnętrzna ETPC
Gwarancje materialne- wynikają z norm, na postawie których można uchylać decyzje wydane z naruszeniem prawa, likwidować skutki takich decyzji oraz powodować rzeczywistą odpowiedzialność za naruszenie prawa.
ZASADA RÓWNOŚCI WOBEC PRAWA ( Art. 32 Konstytucji)
Organy administracji publicznej , stanowiąc prawo, a zwłaszcza je stosując, powinny dbać o JEDNAKOWE TRAKTOWANIE ADRESATÓW swoich działań, jeśli pozostają w tej samej sytuacji prawnej i faktycznej.
Równość wobec prawa nie oznacza, że podmioty mają takie same uprawnienia i obowiązki
Wg zasady trójpodziału władzy ORGANY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ są zaliczone do WŁADZY WYKONAWCZEJ.
PODSTAWOWE UNORMOWANIA KONSTYTUCYJNE
Konstytucja określa system źródeł prawa i zamyka go w ścisłym katalogu, przez co niektóre działania administracji publicznej tracą przymiot źródeł prawa, a stają się jedynie formami jej działania
Określa strukturę organów administracji publicznej i ich podstawowe kompetencje, w tym ustanawia i reguluje strukturę oraz zadania samorządu terytorialnego.
Konstytucja formułuje publiczne prawa podmiotowe i ustanawia ich gwarancje, określając w ten sposób podstawowe zręby stosunków między państwem a obywatelem, będących istotą prawa administracyjnego.
Określa podstawowe zasady kontroli administracji publicznej ustanawia organy tej kontroli
Reguluje niektóre materie szczegółowe należące do prawa administracyjnego
Problem bezpośredniości stosowania Konstytucji przez organy administracji publicznej – Zimmermann str. 65-66
90. Prawo administracyjne materialne
Pojęcie materialnego prawa administracyjnego.
Pojęcie m.pr.a. traktowane jest jako pojęcie języka prawniczego, ale obecnie jest także pojęciem prawnym. Funkcjonuje kilka definicji tego pojęcia, przykładami mogą być def. E. Ochendowskiego i def. M. Szewczyka.
Wg E. Ochendowskiego m.pr.a., to szczegółowa część pr. adm. tworzona przez normy dotyczące konkretnych działów adm. publ.
Wg M. Szewczyka m.pr.a., to normy ujęte w aktach rangi ust./aktach wydanych n.p. i w granicach upoważnień ust., adresowane do podmiotów prawa, które w zakresie tych norm występują jako podmioty administrowane; normy te są źródłem praw i obowiązków.
Typy norm materialnego prawa administracyjnego.
Ze względu na sposób konkretyzacji (urzeczywistnienia) norm wyróżniamy takie typy, jak:
n. konkretyzowane przez akt adm. – ustalają przesłanki działania org. adm. w celu wydania aktu, n. stanowi podstawę np. do nałożenia obowiązku; PRZYKŁAD: decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości;
n. stosowane bezpośrednio - pr. i ob. adresata n. wynikają wprost z przepisu pr., adm. nie ma wpływu na te n., ma za zadanie je przestrzegać i dbać o ich przestrzeganie oraz doprowadzić do wykonania;
n. konkretyzowane przez czynności materialno – techniczne – realizacja tych n. wymaga czynności mat. – tech., najczęściej jest to cz. rejestracyjna; jest to właściwa forma dla działań pozytywnych (działania negatywne wymagają formy aktu adm.)
Działy materialnego prawa administracyjnego.
Prezentacja działów m.pr.a. w układzie resortowym zawsze odpowiada wyraźnie obowiązującemu porządkowi prawnemu.
Przyjmując punkt widzenia prawa jednostki, w które ingeruje adm., możemy wyróżnić następujące działy:
1) Wolności obywatelskie i pr. czł.
2) Status prawny jednostki
3) Wolne zawody
4) Funkcje policyjne
5) Reglamentacja działalności gosp.
6) Reglamentacja własności nieruchomości
7) Rzeczy publiczne
8) Strefy specjalne/ochronne
9) Ciężary publiczne
10) Administracja świadcząca
91. Prawo administracyjne procesowe
Zawiera normy dotyczące bezpośredniego toku działania adm. publicznej, składają się na nie przepisy regulujące różne procedury. K.p.a. reguluje ogólnie postępowanie adm.
Normy prawa procesowego mają charakter wtórny do prawa materialnego.
Wyróżniamy podział na prawo powszechnie obowiązujące, którego adresatem może być każdy podmiot oraz prawo wewnętrzne regulujące stosunki wewnętrzne.
92. Prawo administracyjne ustrojowe
Jest to prawo ustroju adm. Publicznej
reguluje normy, zasady i działania adm. publicznej, zawiera przepisy normujące kompetencje adm. publicznej, proces realizacji celów społecznych w zakładach adm., przepisy dotyczące podziału terytorialnego kraju, przepisy określające zakres, podstawę i tryb działania organów nadzoru w systemie opartym na modelu decentralistycznego podporządkowania;
93. Prawo do dobrej administracji
Jedno z podstawowych praw jednostki zaliczonych pod względem charakteru prawnego do tzw. III generacji praw człowieka
3 podstawowe rozumienia pojęcia prawa do dobrej administracji
jako kategoria prawna :
uprawnienia obywatela, z którym skorelowany jest obowiązek organu administracji,
Publiczne prawo podmiotowe, z którego można wyprowadzić skuteczne roszczenie prawne wobec organu administracji publicznej
Jako kategoria para prawna- w tym rozumowaniu pojęcie prawa do dobrej administracji rozpatrywane jest jako niewiążąca zasada prawna
Jako kategoria pozaprawna ,czyli prawo do dobrej administracji jako wieloaspektowe zjawisko społeczne
94. Prawo miejscowe
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
Wszystkie akty prawa miejscowego są hierarchicznie usytuowane niżej niż normy prawne ogólne i od tych norm są zależne. Jeśli chodzi o treść przyznanej kompetencji, to przepis wyższego rzędu bądź reguluje sam treść danej materii, upoważniając organ wydający przepisy niższego rzędu do uregulowania samego trybu wykonania tej regulacji, bądź też- w określonym przedmiocie i w określonych granicach- upoważnia organ niższy do samodzielnego regulowania stosunków w ramach tego upoważnienia. Upoważnienie może być szczegółowe lub generalne (tzw. ogólna norma kompetencyjna). Wg tego podziału aktami prawa miejscowego mogą być:
przepisy wydawane przez organy samorządu terytorialnego
przepisy wydawane przez organy administracji rządowej
oraz (podziały te mogą się krzyżować)
przepisy mające charakter samoistnych norm w ramach upoważnień ustawowych
przepisy wyłącznie wykonawcze,
Rodzaje aktów prawa miejscowego:
akty zawierające statuty (największe znaczenie mają statuty jednostek zasadniczego podziału terytorialnego, których mieszkańcy tworzą wspólnoty samorządowe – województwo – wspólnota regionalna, powiat – lokalna wspólnota samorządowa, gmina – wspólnota samorządowa)
akty zawierające przepisy wykonawcze, tj. akty wydawane na podstawie upoważnień szczegółowych
przepisy porządkowe, wydawane na podstawie upoważnień generalnych,
CECHY I ZNACZENIE AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
Akty prawa miejscowego powszechnie obowiązujące charakteryzują się możliwością normowania postępowania wszystkich kategorii adresatów, niezbędnością wyraźnego upoważnienia ustawowego do ich wydania oraz obowiązkiem ich ogłoszenia zgodnie z prawem. Przez powszechność obowiązywania należy rozumieć prawną możliwość regulowania praw i obowiązków wszystkich adresatów na terenie działania określonego szczebla samorządowego bądź terenowej admin. rządowej. Akty prawa miejscowego mogą obowiązywać tylko na określonym terenie. Ich duże znaczenie polega na tym, że są regulowane przez organy terenowe, a nie centralne, przez co bardziej dotykają problemów lokalnych.
PODSTAWY PRAWNE STANOWIENIA AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO.
Obecna Konstytucja zawiera przepisy dotyczące terenowych źródeł prawa, które nazywa aktami prawa miejscowego i zalicza do źródeł prawa powszechnie obowiązującego na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach, ustanawiają akty prawa miejscowego. Warunkiem wejścia w życie tych aktów jest ich zgodne z prawem ogłoszenie. Obecnie nie ma jednej ustawy zwykłej regulującej zasady i tryb wydawania tych aktów.
Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego regulują ustawy:
o administracji rządowej w województwie z 1998r
o samorządzie województwa z 1998r.
o samorządzie powiatowym z 1998r.
o samorządzie gminnym z 1990r.
PODMIOTY UPRAWNIONE DO STANOWIENIA AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO.
Konstytucja stanowi, że akty prawa miejscowego wydają organy samorządu terytorialnego i terenowe organy administracji rządowej na podstawie i w granicach upoważnień ustawowych. Takimi podmiotami są: sejmik województwa, rada powiatu, rada gminy, wojewoda, dyrektorzy urzędów morskich, okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego (organy administracji niezespolonej).
95. Prywatyzacja zadań publicznych
jest to jedna z głównych tendencji do we współczesnej administracji publicznej
prywatyzacja zadań publicznych w polskim systemie prawnym jest nadal marginesowana i stosowana okazjonalnie
PRYWATYZACJA ZADAŃ PUBLICZNYCH- działanie dokonane w formach prawa prywatnego , powodujące „wyjęcie” danej dziedziny z prawa administracyjnego i poszerzania się obszarów prawa leżących pomiędzy prawem administracyjnym a prawem cywilnym
Motywy prywatyzacji zadań publicznych : interesy ekonomiczne
W demokratycznym państwie prawnym nie jest możliwe traktowanie zadań publicznych jako sfery płatnych usług publicznych
Prywatyzacja zadań publicznych w polskim systemie prawnym nie jest jasno uregulowana: brak jasnych reguł i sposób kontroli prywatyzacji zadań publicznych
Pomimo braków regulacyjnych pojawiają się regulacje dotyczące zadań publicznych : „ Ustawa o partnerstwie publiczno-prawnym”
96. Przestrzeganie prawa administracyjnego
Świadome zachowanie się adresata normy prawnej ( która w danej sytuacji znajduje zastosowanie) zgodne z jej treścią.
Problem przestrzegania prawa administracyjnego odnosimy do przepisów:
nakazujących
zakazujących adresatowi określonego zachowania w danych warunkach , przy założeniu, że adresat normy zapoznał się z treścią obowiązującego prawa.
Przestrzeganie prawa administracyjnego stanowi podstawową konsekwencję obowiązywania prawa i ma swoje źródło w art. 7 Konstytucji RP, w związku z ogólną zasadą praworządności.
Obowiązek przestrzegania prawa administracyjnego skierowany jest zarówno do:
podmiotów administracji np .: organów administracji publicznej
jednostek organizacyjnie oraz służbowo niepodporządkowanych tym podmiotom np.: osób fizycznych, podmiotów zbiorowych
Przestrzeganie prawa administracyjnego może być rozpatrywane na płaszczyźnie prawa administracyjnego:
materialnego
procesowego
ustrojowego
Problematykę przestrzegania prawa administracyjnego przez przedmioty administracji należy rozważyć w działalności :
wewnętrznej, czyli w ramach aparatu administracji oraz,
zewnętrznej tych podmiotów, a to w stosunku do podmiotów organizacyjnie i służbowo niepodporządkowanych administracji, zatem w braku więzi organizacyjnych.
przy działalności wewnętrznej- podmioty administracji zobowiązane są przestrzegać norm prawa administracyjnego ustrojowego.
Przy stosunkach przełożonego oraz podporządkowanych podwładnych, można mówić o koncepcji przestrzegania prawa zakładającej bezpośredni stosunek podmiotu do treści normy prawa administracyjnego ustrojowego, co dotyczy naczelnego przełożonego w ramach struktury danej organizacji, któremu nikt nie jest kompetentny do udzielenia dyrektywy zachowania się , oraz o koncepcji, w której na świadomość obowiązywania normy nakłada się świadomość obowiązku przestrzegania dyspozycji bezpośredniego przełożonego, np.: polecenia służbowego. W efekcie przestrzegania normy prawa administracyjnego ustrojowego może zostać uruchomione np.: postępowanie dyscyplinarne.
Przestrzeganie prawa odgrywa również istotną rolę z punktu oceny realizacji określonych prawem zadań administracji w przewidzianej prawem formie.
Szczególnego znaczenia nabiera problem przestrzegania prawa w stosunkach podmiotu administracji- jednostka, w ramach, których dochodzi do konkretyzacji praw i obowiązków jednostki z jednej strony, z drugiej zaś realizacji przez przedmioty administracji norm prawa administracyjnego materialnego.
W tym ujęciu z problematyką przestrzegania prawa jest związane także zagadnienie kontroli postępowania podmiotu przestrzegającego prawo.
Istotną rolę w procesie kontroli przestrzegania prawa przez podmioty administracji odgrywają organy wyższego stopnia, jak tez sądownictwo administracyjne i instytucja skargi.
Przestrzeganie prawa przez osoby fizyczne i podmioty z nimi zrównane w obrocie prawnym, np.: stowarzyszenia, nieposiadające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne należy wiązać z normami prawa administracyjnego materialnego bezpośrednio kształtującymi sytuację prawną adresata, czyli bez potrzeby ich stosowania przez podmioty administracji, motywującymi i skłaniającymi adresatów tych norm, do zachowań z nią zgodnych- nakazanych, zakazanych.
Z kategorii norm bezpośrednio ustanawiających obowiązki, które bezpośrednio wyznaczają zachowanie się osób fizycznych, a także podmiotów zbiorowych, znajdujących się w określonej sytuacji, powiązane są normy ustanawiające kompetencje ogólne organów do kontroli rzeczywistego zachowania się podmiotów oraz, odpowiednio do sytuacji, stosowania środków egzekucyjnych bądź kwalifikowania tych zachowań jako wykroczeń.
Jednostki i podmioty zbiorowe niepodporządkowane organizacyjnie podmiotom administracji obowiązane są także przestrzegać tzw. norm konkretno- indywidualnych stanowiących element aktów stosowania normy prawa administracyjnego materialnego pośrednio kształtującej sytuację prawną adresata ( oczywiście normy te nie mają przymiotu normy generalnie- abstrakcyjnej.
Gdy więc w efekcie ukształtowania decyzją administracyjną sytuacji konkretno- indywidualnej na adresata aktu nałożono obowiązek określonego zachowania się- czynienia albo nieczyniena- a adresat tego obowiązku nie realizuje, celem doprowadzenia do stanu zgodnego z treścią aktu stosowania prawa uruchomione zostaje postępowanie egzekucyjne ( egzekucja administracyjna).
97. Przymus administracyjny
Jest etapem w czynnościach administracyjnych mających na celu wykonywanie ( egzekwowanie ) prawa administracyjnego
Administracja publiczna sama jest upoważniona do stosowania przymusu w celu wyegzekwowania obowiązków administracyjnych i w tym celu wyegzekwowanie obowiązków administracyjnych i w tym zakresie organy administracji publicznej stają się organami egzekucyjnymi
Stosunek egzekucyjny- w momencie ostatecznego skonkretyzowania obowiązku administracyjnego następuje między właściwym organem administracji publicznej a zobowiązanym zawarcie stosunku egzekucyjnego ,zgodnie z którym do obowiązku jest dołączone uprawnienie organu do stosowania przymusu w razie niewykonania tego obowiązku w sposób dobrowolny.
98. Przyrzeczenie administracyjne
Oświadczenie organu administracji publicznej , w którym zobowiązuje się on do konkretnego zachowania w przyszłości, np. do wydawania aktu administracyjnego o określonej treści
W zamian za oświadczenie wymagane są pewne działania ze strony adresata lub spełnienia przez niego pewnych warunków
Celem przyrzeczenia jest umożliwienie lub ułatwienie adresatowi podjęcia działań przygotowawczych do zamierzonego przedsięwzięcia
Przyrzeczenie administracyjne jest szczególną odmianą przyrzeczenia publicznego , głównie te, które są odmianami aktów administracyjnych ( decyzji)
Instytucja wywodzi się z prawa cywilnego ale oparta jest na prawie administracyjnym
Problem związany z dwustronnością instytucji przyrzeczenia ( Zimmermann str. 366)
INSTYTUCJA PROMESY
- przyrzecznie „zinstytucjonalizowane” tzn. mające formę aktu administracyjnego
- za pomocą promesy uzależnia się udzielanie koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej od spełnienia warunków wykonywania tej działalności
- promesa obowiązuje w określonym okresie, w którym nie można odmówić koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej
- kategoria decyzji administracyjnej dzieląca proces koncesyjny na dwa oddzielne etapy ( promesa zwykła i promesa warunkowa)
INSTYTUCJA WIZY WJAZDOWEJ ( informacje Zimmermann str. 365)
99. Publiczne prawa podmiotowe
1) Publiczne prawa podmiotowe – szczególny rodzaj uprawnienia, gdzie jednostka ma prawo domagać się od administracji uprawnienia określonej treści, jak spełnia określone prawem wymagania.
Pojęcie to ukształtowało się na gruncie nauki niemieckiego (teoria państwa prawnego XIX/XX w.) w założeniu takich uprawnień, które były przeciwstawiane kompetencjom organów administracji publicznej.
2)Res interna – organy administracji same tworzą sobie porządek i są w nim niezależne; nauka niemiecka to obaliła – organy też są związane przepisami prawa.
3)Koncepcja praw podmiotowych publicznych (triada Bernatziego) – jednostce służą trzy instrumenty w stosunku do organów administracji publicznej:
1. publiczne prawo podmiotowe
2. interes prawny
1. i 2. – kategorie uprawnień.
3. interes faktyczny – chroni naszą sferę
Cechy publicznych praw podmiotowych:
- cel: mają łagodzić nierównorzędność podmiotów stosunku administracyjnoprawnego w zakresie wyznaczonym przez prawo, bez udziału samych stron stosunku prawnego; relacja państwo – obywatel
- pozwalają na realizowanie interesu publicznego i organom administracji publicznej i obywatelom
- mają charakter osobisty; w zasadzie nie podlegają sukcesji
- nie są zbywalne -> nie można się ich skutecznie zrzec; nie ma przymusu korzystania z tych praw
- mają charakter aktualny – są związane z obowiązującą normą prawną
- prawa te nie są nigdy pochodne – nie mogą wynikać z innych praw podmiotowych, ani ze skonkretyzowanych uprawnień lub obowiązków.
Podstawowy podział jest budowany na kryterium treści:
- prawa podmiotowe pozytywne – wskazują one konkretne zachowanie się podmiotu (organu administracji publicznej), wobec którego prawa te przysługują; można żądać tylko tego, co wprost wynika z normy prawnej i należy świadczyć dokładnie to, do czego ta norma obliguje; wyodrębnia się m.in.: roszczenia o wydanie aktu administracyjnego określonej treści; roszczenia polegające na żądaniu: od organu określonego prawem zachowania się (wydania decyzji), czy żądania udziału w działaniach państwa.
- prawa podmiotowe negatywne – polega na roszczeniu o zaniechanie ingerencji w sferę uznanej uprzednio wolności (np. roszczenie o nieingerowanie w przebieg legalnej demonstracji) lub przyznanego stanu prawnego.
Nie należy utożsamiać publicznych praw podmiotowych z prawami człowieka – prawa człowieka mogą być również regulowane przez prawo prywatne, ale nie przysługują one wszystkim jednostkom administrowanym.
Ochrona publicznych praw podmiotowych wynika wprost z ich istoty. Tradycyjnym kryterium wyodrębnienia publicznego prawa podmiotowego jest możliwość kontroli sądowej.
Trzeba podkreślić, że pomimo oparcia legitymacji do wniesienia skargi sądowej na konstrukcji interesu prawnego i wprowadzenia kryterium zgodności z obiektywnym porządkiem prawnym jako kryterium kontroli sądowej podmiot, którego publiczne prawo podmiotowe zostało naruszone, uzyskuje nadal przed tym sądem pełną ochronę. Inne sposoby ochrony publicznych praw podmiotowych:
- możliwość wystąpienia ze skargą do TK w razie naruszenia podstawowych praw i wolności
- prawo do występowania do RPO z wnioskiem o pomoc w ochronie praw i wolności naruszonych działaniem władz publicznych.
100. Region
Region może być zdefiniowany w sposób ogólny jako względnie jednorodny obszar stanowiący pewną spójną całość wyodrębnioną wg określonych cech
W zależności od kryteriów wyróżnić można m.in.
Region historyczny
Region geograficzno- przyrodniczy
Region ekonomiczny
Region kulturowy
Region etniczno- językowy
Region polityczno- administracyjny
W kategoriach prawno- administracyjnych region to jednostka organizacji terytorialnej państwa usytuowana poniżej szczebla centralnego.
Region stanowi swoisty łącznik pomiędzy państwem jako całością a pozostałymi, lokalnymi szczeblami władzy i administracji publicznej .
To usytuowanie sprawia, że regony cechuje na ogół relatywnie duża powierzchnia i znaczna liczba mieszkańców w porównaniu z innymi jednostkami podziału administracyjnego danego kraju
istota i zakres autonomii decyzyjnej władz regionalnych zależy od rozwiązań ustrojowych przyjmowanych w danym państwie, brak jest bowiem jednolitego modelu regionu jako instytucji polityczno- prawnej
W państwie unitarnym region stanowi jednostkę samorządu terytorialnego i/ lub jednostkę terenowej administracji rządowej
W przypadku regionu samorządowo- rządowego funkcjonują równolegle struktury administracji rządowej i samorządowej , regulowane głównie w drodze ustawodawstwa zwykłego
Istnienie regionu o takim charakterze jest wyrazem decentralizacji władzy wykonawczej
W regionie rządowym nie funkcjonują instytucje samorządowe, ss administracja regionalna stanowi jeden z poziomów jednolitego systemu administracji rządowej
Prawna regulacja administracji regionalnej odbywa się poprzez akty o charakterze ustawowym i wykonawczym
Wielość zasobów oraz zakres zadań i kompetencji ,z jakich korzystają regony , są określone w państwie demokratycznym zgodnie z zasadą subsydiarności
Działalność władz regionalnych uzupełnia więc i wspomaga aktywność jednostek i wspólnot lokalnych
W konsekwencji mamy do czynienia z dużym zróżnicowaniem liczby i wielkości jednostek regionalnych w poszczególnych państwach
W odniesieniu do Polski mamy do czynienia z co najmniej 3 jej poziomami:
Ponadnarodowym
Ogólnokrajowym s
Regionalnym sensu stricte
W systemie politycznym i ustrojowym Polski jednostkę terytorialną o charakterze regionalnym stanowi województwo.
Do podstawowych aktów prawnych określających organizację i zasady działania województw – regionów , także w kontekście prowadzenie polityki regionalnej , należą:
Ustawa o samorządzie województwa
Ustawa o Narodowym Planie Rozwoju
Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju
101. Regulamin jako źródło prawa administracyjnego
Statuty i regulaminy
− „swoiste źródła prawa” należące do źródeł prawa wewnętrznego, ale oddziaływujące na sferę zewnętrzną,
niekiedy mające nawet powszechne obowiązywanie (statuty gmin). Muszą mieć podstawę ustawową i mieścić się
w granicach prawa
• statut – akt podmiotu prawa publicznego, regulujący jego sprawy;
• regulamin – określa szczegółowy tryb funkcjonowania podmiotu publicznego;
− statuty i regulaminy zakładów administracyjnych – skierowane do pracowników zakładu oraz przede wszystkim
jego użytkowników. Tworzą z innymi aktami generalnymi organów zakładów administracyjnych prawo
zakładowe;
102. Rejestry i ewidencje administracyjne
Ewidencja - określenie różnego rodzaju wykazów, spisów, rejestrów wywodzi się z łaciny i oznacza oczywistość, wykaz, spis
W prawie administracyjnym występuje wiele rejestrów różnego rodzaju- zwykle są one pojmowane jako stale aktualizowane systemy rejestracji określonych danych.
Zróżnicowanie ewidencji daje podstawy do ich typizacji.
Uwzględniając podmioty prowadzące takie rejestry wyróżnić można:
rejestry prowadzone przez sądy i inne podmioty, w tym podmioty administrujące, przez organy centralne oraz terenowe.
W przedmiotowym ujęciu ewidencje te mogą dotyczyć osób, rzeczy, zakładów, faktów kształtujących (zgon, małżeństwo, aktów administracyjnych, wniosków administracyjnych, dokumentów, organizacji społecznych…)
rejestry obligatoryjne i fakultatywne.
Ponadto zważywszy na skutki prawne wywoływane przez dane zarejestrowane, wskazuje się na:
rejestry wywołujące skutki o charakterze konstytutywnym - nich wywołują określone skutki prawne tworząc bądź modyfikując określone konsekwencje prawne następujące po dokonanym wpisie
Rejestry o charakterze deklaratoryjnym- potwierdzają jedynie określone, zaistniałe już skutki prawne.
Rejestry mogą też być wyróżnione ze względu na rodzaj formy prawnej jaka związana jest z ich prowadzeniem:
może tu występować tylko czynność materialno-techniczna dokonywana przez organ administracji (przy odmowie wpisu często wymagana jest decyzja).
może to być rozstrzygnięcie sądu.
Ewidencje w prawie administracyjnym pełnią zwykle funkcje publiczne. Niekiedy również prywatno-prawne.
Przykładem może tu być rejestracja stanu cywilnego, ewidencja ludności czy rejestr pojazdów.
Funkcje publiczno-prawne wyrażają się w realizacji takich mieszczących się w niej z kolei funkcjach jak: zestawienia doniosłych prawnie danych (f. informacyjna, ostrzegawcza, kontrolna bądź fiskalna.)
Jedną z form ewidencji jest rejestracja aktów stanu cywilnego.
w piśmiennictwie wyróżnia się stan cywilny występujący obok np.: stanu politycznego człowieka
sam status osoby obejmuje stan osobowy związany ściśle z cechami osobowymi człowieka (płeć, wiek, dane osobowe).
stan człowieka obejmuje też stan rodzinny łączony z przynależnością danej osoby do rodziny.
pojęcie stanu cywilnego łączone jest z trzema fundamentalnymi dla człowieka zdarzeniami: urodzeniem, małżeństwem i zgonem. Jest to sytuacja osoby fizycznej wynikająca z relacji tego człowieka do związku małżeńskiego. W tym wąskim znaczeniu stan cywilny jest wyznaczany m.in. taki określeniem jak: zamężna, żonaty, rozwiedziony/na.
w szerokim rozumieniu stan cywilny rozumiany jest jako dobro osobiste, które wyraża się w określonych prawach i powinności człowieka wynikających z przynależności do rodziny i społeczeństwa.
103. Resort
1) Struktura resortowa- grupowanie jej przedmiotów według przedmiotu ich kompetencji
2) pojęcie resortu- element struktury prawa administracyjnego składający się z wyodrębnionego organizacyjnie zespołu organów zajmujących się sprawami jednorodnymi lub przynajmniej pokrewnymi .
Warunek formalny- wyodrębniony zespół organów i innych podmiotów administrujących był kierowany przez naczelny organ administracji publicznej albo przynajmniej przez centralny organ administracji publicznej
W państwie scentralizowanym administracja publiczna jest zorganizowana w strukturze resortowej, jednak w państwie realizuję się zasadę decentralizacji, zwłaszcza tam gdzie rozbudowany jest system samorządu terytorialnego , w tym kontekście pojęcie resortu jest zbędne.
Pojęcie resortu przestaje funkcjonować w terminologii polskiego prawa administracyjnego ,a o samej strukturze resortowej możemy mówić tylko w ogólnym znaczeniu , jako o porządkowaniu i klasyfikowaniu podmiotów administrujących według ich działania.
104. Rodzaje aktów administracyjnych
AKT AMDMINSTRACYJNY- jest podstawową formą działania administracji publicznej . Istnieje bardzo wiele podziałów aktów administracyjnych ze względu na różne kryteria.
KRYTERIUM PODZIAŁU ZWIĄZANE Z ADRESATEM
Akty generalne- skierowane do bliżej nieokreślonych adresatów , w konkretnej sprawie
Akty indywidualne- skierowanie do konkretnej osoby
KRYTERIUM PODZIAŁU ZWIĄZANE Z PRZESŁANKAMI PRAWNYMI
a) Deklaratoryjny - stwierdza ze pewien stosunek zaistniał. Akt taki podciąga dany stan faktyczny pod normy prawne w sposób wiążący. Ustala, że w danej sytuacji wynikają z mocy prawa dla adresata określone obowiązki lub uprawnienia. Akt ten działa ex tunc, czyli z mocą wsteczną. Akt ten stwierdza, że zaszły wszystkie przesłanki warunkujące nabycie prawa, dopiero od chwili wydania takiego aktu można skutecznie powoływać się na swoje prawo.
b) Konstytutywny - ma charakter twórczy, tworzy, zmienia lub znosi stosunek prawny, skutek następuje nie z mocy prawa, ale z mocy aktu, stąd działa ex nunc – stosunek prawny powstaje z chwilą ogłoszenia lub doręczenia aktu.
KRYTERIUM ZWIĄZANIA AKTU ADMINISTRACYJNEGO NORMĄ PRAWNĄ
a)Uznaniowe (swobodne) – przepis prawa pozostawia organowi swobodę co do prawnego rozstrzygnięcia w danym stanie faktycznym, daje podstawę do uznania admin., nie wpływa wiążąco na treść aktu
b)Związane – przepis prawa wskazuje tylko 1 możliwe rozstrzygnięcie dla organu
akty skierowane do osób i akty skierowane do rzeczy
akty nakazujące; akty zakazujące, kształtujące, ustalające Zimmermann str. 307
akty kwalifikujące
KRYTERIUM : ZALEŻNOŚĆ WOLI ADRESATA
Z udziałem – są to akty dające zezwolenia, np. zezwolenie na posiadanie broni, są to akty wydawane na wniosek. Szczególnym rodzajem jest akt zmieniający imię lub nazwisko (tu wpływamy na treść)
Bez udziału – są to najczęściej akty nakładające obowiązek, wydawane z urzędu
KRYTERIUM PODZIAŁU ZWIĄZANE Z TREŚCIĄ
a) Uprawniające – na jego podstawie adresat uzyskuje jakieś prawo, choć nie zawsze akt uprawniający jest pozytywny, np. żądaliśmy zasiłku w wysokości 500 zł, dostaliśmy 300zł. Zmiana tego aktu wymaga zgody adresata.
b) Zobowiązujące – nakładają obowiązki, przy zmianie zgoda
KRYTERIUM : MOŻLIWOŚĆ WNOSZENIA ŚRODKÓ ZASKARŻENIA NP. ODWOŁANIA
Ostateczne – w tych aktach brak jest możliwości
Nieostateczne – może być wniesiony środek zaskarżenia
KRYTERIUM: MOŻLIWOŚĆ PODDANIA KONTROLI DZIAŁANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ PRZEZ SĄD
Prawomocne – aktów prawomocnych nie można zaskarżać do sądów
Nieprawomocne – mogą być poddane kontroli sadowej
INNE PODZIAŁY np.
AKTY PRAWIDŁOWE I WADLIWE
Prawidłowe - Akt jest prawidłowy, jeżeli odpowiada wszelkim przesłankom stawianym mu przez prawo.
Wadliwy - jest sprzeczny z prawem, jeśli narusza jakikolwiek przepis obowiązującego prawa. Wadliwość może wynikać z niewłaściwej wykładni lub niewłaściwego zastosowania norm prawnych, ale przede wszystkim z niewłaściwego stanu faktycznego, błędnej oceny istotnych okoliczności.
AKTY NEGATYWNE I POZYTYWNE
Akty pozytywne - w całości uwzględniają żądanie adresata
akty negatywne - uważa się za akty nieuwzględniające choćby w części żądania strony i nakładające na stronę obowiązek prawny. Wymagają formy pisemnej z uzasadnieniem.
Milczenie organu może oznaczać czasami akt pozytywny. Brak wymogu faktycznego i prawnego uzasadniania aktu pozytywnego.
105. Rodzaje kontroli administracji publicznej
Kryterium: zakres kontroli
Kontrola zupełna (tzw. nieograniczona)
Kontrola ograniczona
2 płaszczyzny:
Z punktu widzenia przedmiotu działania
Kontrola zupełna – działania obejmują cały zakres przedmiotowy danej jednostki
Kontrola ograniczona – dotyczy pewnego wycinka działania
Z punktu widzenia możliwych do zastosowania kryteriów
K. zupełna – obejmuje działalność w zakresie wszystkich możliwych kryteriów. Zwykle: legalność, rzetelność i celowość
K. ograniczona – dokonywana w oparciu o jedno z możliwych kryteriów
Kryterium: inicjatywa kontroli
Z urzędu – nastawiona na ochronę interesu ogólnego (publ.), z inicjatywy organu kontrolnego
Dokonywana na wniosek - celem podstawowym jest ochrona praw jednostki (interesu indyw.). wniosek uruchamia procedurę kontrolną.
Decyduje stopień związania organu wnioskiem, a nie faktyczna możliwość złożenia wniosku (każdy może złożyć).
Kryterium: etap działania, w którym wkracza organ kontrolny
Wstępna – dotyczy badania treści samego zamiaru podjęcia. Wady: spowolnienie, opóźnienie działania oraz niewyraźna granica między kontrolą a współadministrowaniem. W praktyce stosowana rzadko.
Faktyczna – wykonywana w toku działania, w toku czynności zmierzających do określonego celu. Zalety: to działanie decyduje o skutkach, na tym etapie stosunkowo szybko można wykryć nieprawidłowości. Wady: kwestia współodp., ostrożnie z częstotliwością stosowania. Częściej stosowana w praktyce. Np. kontrola prokuratorska w ramach prawa procesowego.
Następna (następcza) – najczęściej stosowana. Występuje w momencie zakończonego już działania. Może dotyczyć kontroli efektu oraz działania, które prowadziło do tego efektu. Zatem jest to najszerszy zakres kontroli. Np. sądy admin.
Kryterium: usytuowanie organizacyjne podmiotu w stosunku kontroli
Kontrola wewnętrzna – zarówno podmiot kontrolujący i kontrolowany wchodzą w skład tej samej jednostki organizacyjnej. Lepiej określać ją jako - Kontrola wewnątrzadministracyjna – podmioty stosunku kontroli wchodzą w skład aparatu admin.
Kontrola zewnętrzna – podmiotem kontrolującym jest podmiot spoza aparatu admin. jest to podmiot niezależny, niezawisły od admin. np. sądy admin.
106. Rodzaje norm prawa administracyjnego
1) NORMY USTROJOWE- za ich pomocą konturowany jest aparat administracji publicznej
Normy te określają status prawny poszczególnych organów administracji publicznej i wzajemne powiązanie między tymi organami
Ma bezpośrednie znaczenie dla obywateli i podmiotów stojących poza administracją publiczną, ponieważ nie oni są ich adresatami
Dyspozycja tych norm jest zwrócona wyłącznie do podmiotów administracji publicznej
2) NORMY ZADANIOWE- określają zadania poszczególnych członków administracji publicznej ,sformułowane w powiązaniu z celem działania tej administracji
Określenie zadania i celu działania podmiotu administracji publicznej jest równoznaczne z NAŁOŻENIEM NA TEN PODMIOT OBOWIĄZKU WYKONANIA DANEGO ZADANIA LUB OBOWIĄZKU OSIĄGNIĘCIA WYZNACZONEGO CELU
Obowiązek nie ma charakteru jednostkowego ,ale jego realizacja musi polegać na wykonaniu czynności jedno- lub wielorodzajowych prawnych lub faktycznych
Obowiązek wpływa pośrednio na prawa obywateli , ponieważ obywatele mogą się domagać wykonania zadań wyznaczonych przez ustawę organom administracyjnym
3) NORMY KOMPETENCYJNE- zawierają upoważnienie organów administracji publicznej do działania w określonych kategoriach spraw administracyjnych na określonym obszarze lub na określonym szczeblu czy w określonej sytuacji
Dotyczą przede wszystkim sfery wewnętrznej działania administracji , ale mogą się również odnosić do stosunków zewnętrznych
4) NORMY OKREŚLAJĄCE FORMY DZIAŁANIA- przesądzają o wyborze danej formy działania w określonych sprawach
5) NORMY MATERIALNO-PRAWNE – normy ustanawiające formalno-prawne podstawy działania administracji publicznej .
Określają treść uprawnień lub obowiązków, tj. sposób zachowania się swoich adresatów w sferze prawa administracyjnego , przy czym adresatami będą podmioty znajdujące się poza administracją publiczną.
Normy te mogą kształtować ich uprawnienia lub obowiązki bezpośrednio albo też wymagać konkretyzacji odpowiedniego działania organu administracji publicznej
6) NORMY PROCESOWE – są uzupełnieniem norm materialno- prawnych zwłaszcza w obszarach funkcjonowania prawa administracyjnego
Normy procesowe pomagają w wydaniu norm materialno- prawnych wprowadzając sformalizowane reguły w tym zakresie i dając adresatowi aktu możliwość obrony, a także gwarantując mu pewien wpływ na jednostronnie wydawany akt
7) NORMY ODSYŁAJĄCE
8) NORMY PRZEJŚCIOWE
a) przepisy znoszące dotychczasowe sytuacje prawne
b) przepisy przekształcające dotychczasowe sytuacje prawne wg nowej ustawy
c) przepisy utrwalające dotychczasowe sytuacje prawne
d) przepisy pozwalające na wywodzenie z sytuacji dotychczasowych innych skutków niż założone w nowej regulacji prawnej
e) przepisy wypowiadające się co do losu aktów wykonawczych
nadużywanie norm odsyłających Zimmermann str.43
107. Rozporządzenie organów centralnych jako źródło prawa administracyjnego
POJĘCIE, CHARAKTER PRAWNY I FUNKCJE ROZPORZĄDZENIA.
Rozporządzenie jest źródłem prawa będącym formą działania administracji. Rozporządzenie jest aktem normatywnym wydawanym na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie przez organy władzy wykonawczej, stanowią przejaw prawodawstwa delegowanego. Zajmują pozycję niższą niż ustawa, ale zawierają także normy prawne powszechnie obowiązujące. Upoważnienie do wydawania rozporządzeń ma na celu odciążenie władzy ustawodawczej. Rozporządzenie nie ma zastępować ustawy, ale odciążać ją od szczegółów, uregulowań zmiennych w czasie. Rozsądne zastosowanie instytucji rozporządzeń nie prowadzi do utraty władzy przez parlament lecz przez jego odciążenie pozwala mu poświęcić więcej uwagi na rozstrzygnięcia o większej wadze politycznej.
PODMIOTY UPRAWNIONE DO WYDAWANIA ROZPORZĄDZEŃ.
Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie. Są to: Prezydent RP, Rada Ministrów, Premier, Minister kierujący resortem, KRRiT, Przewodniczący komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, Wojewodowie i terenowe organy rządowej administracji niezespolonej.
PODSTAWA PRAWNA WYDAWANIA ROZPORZĄDZEŃ.
Rozporządzenia są wydawane na podstawie upoważnienia szczegółowego zawartego w ustawie. Rozporządzenie ma służyć wyłącznie wykonaniu ustawy i nie może przekraczać jej granic. Nie ma więc możliwości wydania generalnego upoważnienia do wydawania rozporządzeń.
szczegółowość podmiotowa – upoważnienie musi określać organ właściwy do wydania rozporządzenia pełną jego nazwą (Konstytucja zawiera zakaz subdelegacji art.92 ust.2 – organ upoważniony nie może przekazać swoich kompetencji innemu)
szczegółowość przedmiotowa – upoważnienie musi określać w sposób precyzyjny zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu – muszą dotyczyć materialnego kształtu regulacji wykonawczej; wskazania dotyczące spraw proceduralnych nie mogą zastąpić wskazań merytorycznych; ustawa musi zawierać wskazania kierunków rozwiązań, które mają być zawarte w rozporządzeniu, zamiar ustawodawcy musi być czytelny; wytyczne nie muszą być zawarte w przepisie upoważniającym, ale muszą być zawarte ustawie; wytyczne mogą wskazywać rozstrzygnięcia, granice, cele, okoliczności i wymagania
Upoważnienie może mieć charakter obligatoryjny („RM określi”), gdy podmiot jest zobowiązany do wydania rozporządzenia, gdy bez rozporządzenia niemożliwe byłoby wykonanie ustawy lub fakultatywny gdy przepis zapewnia swobodę korzystania z upoważnienia.
Rozporządzenie może być wydawane przez kilka podmiotów współuczestniczących w jego wydaniu (wspólne wydanie, w porozumieniu, za uprzednią zgodą, zainicjowanie wydania). Musi być wskazany organ upoważniony do współuczestnictwa. Obowiązek uzgodnienia może wynikać z odrębnych ustaw. Rozporządzenie może być wydane po ogłoszeniu ustawy, w której zawarte jest upoważnienie ustawowe do jego wydania, nawet przed wejściem w życie tej ustawy- termin wejścia w życie rozporządzenia nie może być wcześniejszy niż dzień wejścia w życie ustawy upoważniającej.
MATERIA NORMOWANA W ROZPORZĄDZENIACH.
Rozporządzenie Jest źródłem prawa będącym jednocześnie normą działania admin. Im niższa Jest pozycja organu stanowiącego ten akt w systemie organów adm., tym bardziej bezpośrednio służy on wykonywaniu zadań admin. Rozporządzenie jest przydatne wówczas, gdy admin. w celu wykonania ustawy musi lub może regulować nie tylko indywidualne sprawy, ale znaczną liczbę równorzędnych przypadków. Rozporządzenie jest cennym instrumentem działania administracji głównie w sferach, gdzie podmiotom upoważnionym do ich wydawania pozostawia się znaczny obszar do regulacji tą drogą. Dotyczy to przede wszystkim
prawa administracyjnego, finansowego i socjalnego. Natomiast rozporządzenia z mocą ustawy - będące w stanie nadzwyczajnym, mogą dotyczyć zasad działania organów władzy publicznej, ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela oraz podstaw, zakresu i trybu wyrównywania strat majątkowych wynikających z tych ograniczeń.
UTRATA MOCY OBOWIĄZUJĄCEJ ROZPORZĄDZEŃ.
Rozporządzenia mogą być wydawane na czas określony lub nieokreślony. Rozporządzenie przestaje obowiązywać także, gdy zostanie uchylone w sposób wyraźny oraz gdy moc obowiązująca traci ustawa zawierająca upoważnienie do jego wydania. Rozporządzenia dzielą los ustawy. Wyjątkiem jest sytuacja gdy nowa ustawa zawiera przepis mówiący że dotychczasowe przepisy wykonawcze pozostają nadal w mocy, dopóki ni zostaną wydane nowe rozporządzenia do nowej ustawy albo do określonej daty (przez określony czas).
KONTROLA LEGALNOŚCI ROZPORZĄDZEŃ.
Rodzaje kontroli:
wewnątrzadministracyjna – sprawowana przez Radę Ministrów, która na wniosek Prezesa RM może uchylić rozporządzenie ministra, dotyczy legalności i celowości rozporządzenia. Kontrola ta dotyczy rozporządzeń wydawanych przez niektóre organy.
sądowa – abstrakcyjna kontrola Trybunału Konstytucyjnego rozstrzygająca o zgodności przepisów stanowionych przez organy centralne z konstytucja, umowami międzynarodowymi i ustawami. Orzeczenia TK mają moc powszechnie obowiązującą i ostateczną. Orzeczenia TK w sprawie rozporządzeń ogłaszane są w Dz.Ustaw.
Kontrola może nastąpić przez wniesienie skargi konstytucyjnej przez każdego, kogo prawa zostały naruszone, po wyczerpaniu toku instancyjnego w postaci pisma procesowego w ciągu dwóch miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji. Skarga musi być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego. Uczestnikami postępowania przed TK są skarżący, organ, który wydał zakwestionowany akt normatywny i Prokurator Generalny oraz RPO, jeżeli zgłosił swój udział w postępowaniu.
109. Rzeczy publiczne
1) Rzeczy – co do zasady są definiowane przez prawo cywilne, art. 45 KC - Rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.
Rzeczy publiczne – pojecie z dziedziny prawa administracyjnego, szersze pojecie, inna definicja niż ta z KC
- przedmioty materialne będące własnością państwa lub innego związku publicznoprawnego przeznaczone bezpośrednio do użytku powszechnego w zakresie pełnego lub ograniczonego korzystania, których status określają przede wszystkim przepisy prawa administracyjnego.
2) Cechy rzeczy publicznych:
- zakres przedmiotowy – pojęcie szersze niż w rozumieniu w KC (def. rzeczy publicznej),
- podmioty korzystają z praw właścicielskich – skarb państwa i JST,
- przeznaczone do powszechnego użytku z zamiarem realizacji bezpośredniego celu publicznego,
- możliwość wprowadzenia ograniczeń z sposobu korzystania,
- podlegają regulacji prawa publicznego,
3) Podmioty praw do rzeczy publicznych
- własność Skarbu Państwa – w stosunkach cywilnoprawnych jest podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nie należącego do innych państwowych osób prawnych (Art. 34 KC)
- osoba prawna (Art. 34 KC), która ma swoje gwarancje konstytucyjne, art. 218 konstytucji: Organizację Skarbu Państwa oraz sposób zarządzania majątkiem Skarbu Państwa określa ustawa, ale brak ustawy o skarbie państwa
- statio fisci - państwowa lub samorządowa jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która w stosunkach cywilnoprawnych działa w ramach swoich zadań w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa.
- własność Jednostek Samorządu Terytorialnego – def. JST: powstały z mocy prawa i wyodrębniony w strukturze państwa związek lokalnej społeczeństwa powołany do samodzielnego administracji publicznej i wyposażony w środki materialne umożliwiające realizację nałożonych zadań i przyznanych uprawnień. Jest to związane z niezależnością organów samorządowych, możliwością wyborów organów przedstawicielskich, stosowaniem władztwa administracyjnego oraz podległości nadzorowi państwa obejmującemu celowość i legalność.
4) Korzystanie z rzeczy publicznych
- podstawa korzystania: z mocy prawa lub na podstawie aktu administracyjnego
- rzecz publiczna jest przeznaczona do powszechnego użytku, zatem należy dbać o jej stan i o to by korzystanie z niej było powszechne.
5) Korzystanie z rzeczy publicznych z mocy prawa
- podlega reglamentacji (nie jest nieograniczone)
- może być odpłatne
- PRZYKŁADY (np. korzystanie z dróg, lasów)
6) Korzystanie z rzeczy publicznych na podstawie aktu administracyjnego
a) podstawowym warunkiem korzystania na podstawie aktu jest wydanie aktu; inaczej korzystanie byłoby nielegalne (odpowiedzialność karna, administracyjna, odszkodowawcza), akty wydawane są najczęściej na wniosek strony.
b) sposób korzystania z rzeczy:
- szersze, bardziej intensywne korzystanie, będzie wywierało inne skutki,
- może ograniczać inne podmioty w korzystaniu z rzeczy.
c) korzystanie na podstawie aktu administracyjnego jest ograniczone terminem:
- termin z góry oznaczony,
- termin nieoznaczony – moment ustania okoliczności, dla której taki akt został wydany.
d) odpłatność – korzystanie z rzeczy publicznych na podstawie decyzji administracyjnej jest co do zasady odpłatne.
e) potrzeba ochrony interesu publicznego i samej rzeczy - dlatego nie można zgodzić się na każde korzystanie.
110. Samorząd
Patrz zagadnienie 76
111. Samorząd specjalny
zawodowy (wspólny zawód)
możliwość tworzenia takich samorządów przewiduje KONSTYTUCJA ( „powoływanie samorządów przez osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i w celu jego ochrony art.17 ust.1
samorządy: adwokacki, radców prawnych, lekarski , aptekarski, notarialny etc.
IZBY SAMORZĄDU ZAWODOWEGO
- struktura samorządu jest najczęściej zbudowana z izb tego samorządu
- izby te są usytuowane najczęściej na 2 szczeblach
- podstawowy szczebel :
IZBY OKRĘGOWE ( mają osobowość prawną)
- organy izby to:
Zjazdy
Rady
komisje rewizyjne
komisje dyscyplinarne
rzecznicy odpowiedzialności zawodowej
ZADANIA SAMORZĄDU ZAWODOWEGO
- współdziałanie z organami władzy i administracji rządowej i samorządowej oraz innymi instytucjami i organizacjami społecznymi w sprawach związanych z wykonywaniem danego zawodu
- opiniowanie i występowanie z inicjatywami dotyczącymi wydawania aktów prawnych dotyczących tego zawodu, prowadzenia szkoleń etc.
- ustalanie zasad etyki danego zawodu; decydowanie o nabywaniu uprawnień przez członków korporacji i pozbawianiu ich tych uprawnień
- pociąganie do odpowiedzialności dyscyplinarnej
gospodarczy (wspólne interesy gosp., prowadzenie dz.gosp.)
związek publicznoprawny, którego uczestnicy są powiązanie więzią gospodarczą. ( art.17 ust.2 Konstytucji)
IZBY GOSPODARCZE
- jednostki organizacyjne samorządu zorganizowane na podstawie kryterium regionalnego
organizacje dobrowolne, reprezentujące interesy gospodarcze zrzeszonych podmiotów w zakresie ich działalności wytwórczej, handlowej i budowlanej lub usługowej, w szczególności wobec organów państwowych
- zrzeszają się w KRAJOWEJ IZBIE GOSPODARCZEJ
- specjalny status prawny mają Polska Izba Ubezpieczeń Społecznych i Izby rzemieślnicze- działają na mocy odrębnych przepisów
ZADANIA SAMORZĄDU
- kształtowanie i upowszechnianie zasad etyki w działalności gospodarcze
wyznaniowy (wspólne wyznanie)
narodowościowy (wspólna narodowość)
Teorie powstania samorządu Zimmermann str.121
112. Samorząd terytorialny
To wyodrębniona terytorialnie grupa społeczna( związek publicznoprawny),której członkostwo powstaje z mocy prawa, powołana do wykonywania zadań administracji publicznej w sposób samodzielny i we właściwych formach.
Administracja wykonywana jest przez organy tej grupy ma charakter przedstawicielski , pozostający pod kontrolą grupy i jest częścią dwutorowego aparatu administracji państwowej, jednocześnie jest ona zdecentralizowana i pozostaje pod nadzorem administracji rządowej'
Art. 3 ust.1 EKSL –„Samorząd terytorialny oznacza prawo i zdolność społeczności lokalnych, w granicach określonych prawem do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych na ich własną odpowiedzialność i w interesie mieszkańców „
113. Samorząd terytorialny – organy
Gmina:
rada gminy – organ uchwałodawczy i kontrolny
wójt (burmistrz, prezydent miasta) – organ wykonawczy
organy jednostek pomocniczych gminy:
sołectwo
-
zebranie wiejskie – organ uchwałodawczy
- sołtys – organ
wykonawczy
- rada sołecka – wspomaga sołtysa
dzielnica
lub osiedle
- rada – nie więcej niż 21 członków, organ
uchwałodawczy
- zarząd – z przewodniczącym na czele
-
ogólne zebranie mieszkańców – tylko jeśli statut osiedla
określa, że jest to organ uchwałodawczy
Powiat:
rada powiatu – organ stanowiący i kontrolny
zarząd
powiatu – organ wykonawczy, w jego skład wchodzi starosta,
wicestarosta
i pozostali członkowie
starosta
Województwo:
sejmik województwa – organ stanowiący i kontrolny
zarząd województwa – organ wykonawczy, w jego skład wchodzi marszałek województwa, wicemarszałek lub 2 wicemarszałków i pozostali członkowie
marszałek województwa
114. Samorząd terytorialny – struktura
W
Konstytucji z 1997 roku Ustrojodawca ujął kwestię terytorialnej
struktury samorządu terytorialnego w sposób dość ogólny.
Jednoznacznie postanowił tylko to, że gmina jest podstawową
jednostką samorządu terytorialnego. Ustrojodawca, przewidując
możliwość powołania następnych szczebli samorządu (lokalnego i
regionalnego), odnosił stosowne regulacje do „jednostek samorządu
terytorialnego". Takie ogólne określanie sprawia, że stosuje
się ono do wszystkich szczebli s
amorządu,
tj. gminy, powiatu i województwa. Regulacje te musiał też
uwzględniać ustawodawca zwykły, uchwalając w dniu 5. 06.1998 r.
trzy ustawy: o samorządzie województwa, o samorządzie
powiatowym oraz o administracji rządowej w województwie.
115. Samorząd terytorialny – zadania
POJĘCIE
samorząd terytorialny wykonuje zasadniczą część zadań publicznych w terenie
uregulowanie powinno być kompromisem między zasadą domniemania kompetencji a kazuistycznym, enumeratywnym wyliczeniem poszczególnych obszarów działania danej j.s.t.
ZADANIE- różni się od pojęcia kompetencji ; kompetencja jest przypisana konkretnemu organowi samorządu terytorialnego, zadanie dotyczy całej jednostki samorządu. Zadania ma więc : GMINA, POWIAT, a kompetencje- WÓJT, SEJMIK WOJEWÓDZKI
Zadania są uregulowane specjalną kategorią norm prawa administracyjnego, nazwanych normami zadaniowymi
KLASYFIKACJA
Ustawodawca wprowadza dualizm kompetencyjny i podstawowy podział na ZADANIA WŁASNE i ZADANIA ZLECONE( art. 166 ust.1 i 2 Konstytucji)
W tej zasadzie chodzi o to,że państwo zdecydowało się przekazać samorządowi terytorialnemu niektóre zadania w całości, a niektóre pozostawić administracji rządowej z utrzymaniem możliwości ich zlecenia samorządowi
Zasadą jest, że każda j.s.t. wykonuje przede wszystkim zadania własne , służące zaspokojeniu potrzeb danej wspólnoty samorządowej .
Zadania zlecone są wyjątkiem od zasady i obejmują pozostałą sferę administracji publicznej
Ze względu na zadania zlecone j.s.t. staje się strukturą o charakterze dualistycznym
RÓŻNICA MIĘDZY ZADANIAMI WŁASNYMI A ZLECONYMI
ZADANIA WŁASNE |
ZADANIA ZLECONE |
Generalna i ogólna klauzula kompetencyjna. J.s.t. realizują je swobodnie bez żadnego dodatkowego upoważnienia. |
Każdorazowe upoważnienie, które może być ogólne ale może dotyczyć też zadań szczegółowych |
Odpowiedzialność ponosi J.S.T |
Odpowiedzialność ponosi ADMINISTRACJA RZĄDOWA |
Wykonanie zadań wymaga wykorzystania środków własnych ( z możliwością wykorzystania środków i wspomagania z administracji rządowej) |
Wykonanie zadań – następuje po zapewnieniu środków przez administrację rządową |
Organem odwoławczym ( w sprawach załatwianych drodze decyzji administracyjnej) jest SKO |
Organem odwoławczym- ORGAN ADMINISTRACJI RZĄDWEJ ( najczęściej wojewoda) |
ZAPEWNIONA OCHRONA SĄDOWA |
BRAK SĄDOWEJ OCHRONY |
Zadania własne i zlecone na innych szczeblach samorządu terytorialnego Zimmermann str.192
ZADANIA GMINY ,POWIATU, WOJEWÓDZTWA
ZADANIA GMINY.
Do zadań gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów (domniemanie kompetencji gminy w sprawach lokalnych). Do spraw publicznych należy stanowienie aktów prawa miejscowego, wybór i odwoływanie organów gminy oraz inne sprawy rozstrzygane w sposób władczy. Zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej należy do zadań własnych gminy.
Zadania własne gminy (art. 7ust.1 ustawy) dzielą się na zadania
obowiązkowe, czyli takie, przy których gmina tylko w pewnym sensie ma swobodę, co do formy załatwienia danej sprawy, ale załatwić ją musi
pozostałe, czyli takie, o których gmina sama decyduje czy je podejmuje czy nie.
Zadania własne gmina finansuje z własnych dochodów oraz subwencji ogólnych i dotacji celowych z budżetu państwa. Przekazanie gminie w drodze ustawy nowych zadań własnych wymaga zapewnienia koniecznych środków finansowych na ich realizację.
Można wyróżnić także:
Zadania zlecone w drodze ustawowej z zakresu admin. rządowej;
Zadania powierzone na drodze porozumienia z organami admin. rządowej.
Gmina otrzymuje środki konieczne do wykonywania admin. zleconej. Przekazanie zadań na podstawie ustawy następuje w skali całego państwa, natomiast powierzenie na podstawie porozumienia – w danej jednostce. Za wykonywanie zadań własnych odp. ponosi gmina, za wykonywanie zadań zleconych admin. rządowa. Co do zadań własnych obowiązuje klauzula generalna właściwości, co do zadań zleconych- każdorazowe upoważnienie. Ochrona prawno-sądowa zagwarantowana jest co do zadań własnych, nie można dochodzić przed sądem zlecenia gminie określonych zadań z zakresu administracji rządowej.
ZADANIA POWIATU.
Powiat wykonuje zadania o charakterze ponadgminnym w dziedzinach takich jak (łącznie 22): edukacja publ., promocja, ochrona zdrowia, pomoc społeczna, gospodarka nieruchomościami, gospodarka wodna, ochrona środowiska, porządek publ., ochrona przeciwpożarowa, przeciwpowodziowa. Do zadań powiatu należy także:
zapewnienie wykonywania zadań i kompetencji kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży, do których zalicza się: komendę powiatową policji, państwową straż pożarną i powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego.
Obowiązki nałożone przez ustawy. Np. obowiązek wykonywania zadań z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.
Właściwe organy admin. rządowej mogą nałożyć na powiat obowiązki w zakresie należącym do zadań powiatu, związane z usuwaniem bezpośrednich zagrożeń dla bezp. i porządku publ. oraz z obronnością.
Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gmin. Do zadań gminy i powiaty należą podobne dziedziny, ale rozstrzygające kryterium stanowi charakter ponadgminny. Powiat może zawierać porozumienia w sprawie powierzenia zadań gminom lub wykonywania zadań z zakresu admin. rządowej, także z j.s.t. oraz z województwem. Może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami. Powiat nie może prowadzić działalności gosp., która nie miałaby na celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.
Jako miasto stołeczne Warszawa (gmina mająca status miasta na prawach powiatu) zapewnia warunki niezbędne do funkcjonowania w mieście naczelnych i centralnych organów, państwa obcych przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz przyjmowania organizacji międzynarodowych; przyjmowania delegacji zagranicznych; funkcjonowania urządzeń publicznych o charakterze infrastrukturalnym, mającym znaczenia dla stołecznych funkcji miasta- są to zadania zlecone. Funkcjonują tam jednostki pomocnicze- dzielnice zajmujące się sprawami lokalnymi.
ZADANIA WOJEWÓDZTWA.
Do zakresu działania województwa należy wykonywanie zadań publ. niezastrzeżonych ustawami na rzecz organów admin. rządowej. Do samorządu województwa należy:
określanie strategii rozwoju województwa, uwzględniającej pielęgnowanie polskości, rozwijanie tożsamości lokalnej, zachowanie wartości środowiska lokalnego, kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.
Samorząd wojew. może zawierać z RM kontrakt wojewódzki – określa zakres i tryb oraz warunki realizacji działań wynikających z regionalnych programów operacyjnych, które służą do realizacji Narodowego Planu Rozwoju. Program taki przygotowywany jest przez zarząd województwa albo zarządy województw działające w porozumieniu.
W ramach realizacji strategii rozwoju wojew. może współpracować z organizacjami międzynarod. i regionami innych państw.
Samorząd wojew. Wykonuje zadania o charakterze wojew. Określone ustawami, zwłaszcza w zakresie 15 kategorii spraw wymienionych w ustawie o samoż. Wojew., które pokrywają się ze sprawami należącymi do samorządy powiatu - o przynależności do zadań należących do samorządu wojew. decyduje wojewódzki charakter oraz przepisy ustawowe.
Organy samorządu wojew. nie mogą stanowić organów nadzoru i kontroli wobec organów powiatu i gmin ani nie są organami wyższego stopnia w postępowaniu admin. Województwa mogą zawierać porozumienia, umowy z innymi podmiotami, stowarzyszenia, tworzyć jednostki organizacyjne. W sferze użyteczności publ. może tworzyć spółki zoo i akcyjne, a także do nich przystępować.
116. Samorząd zawodowy ( patrz. Zagadnienie 76)
I. SAMORZĄD ZAWODOWY
należy do samorządów specjalnych,
skupia os.fiz. wykonujące określony zawód zaufania publicznego/pełniące szczególnie odpowiedzialną służbę,
przynależność obligatoryjna dla osób wykonujących takie zawody,
podstawa: art.17.1. K.RP (W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.)
przykłady: s.z. adwokatów, aptekarzy, architektów, weterynarzy
II. FUNKCJE SAMORZĄDU ZAWODOWEGO
reprezentacja osób wykonujących dany zawód,
sądownictwo dyscyplinarne,
piecza nad rejestracją osób wykonujących zawód,
piecza nad przestrzeganiem obowiązków zawodowych (etyki zawodowej, obowiązku szkolenia, obowiązku ubezpieczenia itp.),
działalność socjalna na rzecz członków.
117. Sposoby nawiązywania stosunków administracyjnoprawnych
Stosunki administracyjnoprawne mogą powstać tylko na podstawie ustawowej, najczęściej jednak sama ustawa nie wystarczy, gdyż konieczna jest konkretyzacja w drodze aktu administracyjnego bądź przez zawarcie umowy administracyjnej.
Ogólnie można powiedzieć, że stosunek administracyjnoprawny może być nawiązany:
Z mocy samej ustawy- powstają prawa i obowiązki w sferze podatkowej, obowiązku szkolnego, uczestników ruchu drogowego, użytkowników urządzeń publicznych itd.
na podstawie aktu administracyjnego (na podstawie decyzji)- można odroczyć obowiązek szkolny bądź też wyrazić zgodę na wcześniejsze przyjęcie dziecka do szkoły.
na podstawie ugody administracyjnej- po jej zatwierdzeniu przez organ administracyjny- wywiera takie same skutki jak decyzja administracyjna;
na skutek działania faktycznego- np. gdy przez sam fakt dopuszczenia do korzystania z gminnego urządzenia publicznego powstaje stosunek prawny z uprawnieniami i obowiązkami gminy oraz osoby korzystającej
118. Sprawa administracyjna
Jest to zespół okoliczności prawnych i faktycznych, w których:
organ
administracji publicznej stosuje normę prawa administracyjnego w
celu ustanowienia po
stronie
określonego podmiotu
( podmiotów) sytuacji prawnej w postaci udzielania żądanego
uprawnienia albo w postaci obciążenia z urzędu określonym
obowiązkiem.
119. Statut
Określane są w nim wszystkie zagadnienia ustrojowe nieunormowane w ustawie
Jest przejawem samodzielności gminy – autonomia statutowa jako jedna z cech samorządu terytorialnego
Nie może zawierać norm materialnych prawa administracyjnego
Nie może regulować uprawnień i obowiązków podmiotów zewnętrznych
Nie może norm ogólnego postępowania administracyjnego
Statut ( i regulamin) – „swoiste źródło prawa” należące do źródeł prawa wewnętrznego, ale oddziałujące na sferę zewnętrzną
Niekiedy mają nawet powszechne obowiązywanie – np. statuty gmin
Muszą mieć podstawę ustawową i mieścić się w granicach prawa
Statut jest to akt podmiotu prawa publicznego, regulujący jego sprawy
Istnieją również statuty (oraz regulaminy) zakładów administracyjnych- skierowane do pracowników zakładu oraz przede wszystkim jego użytkowników. Tworzą z innymi aktami generalnymi organów zakładów administracyjnych prawo zakładowe.
Statuty mogą być wydawane np. przez
Wojewodę – publikowane w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym
Statuty gmin
Statuty związków międzygminnych i związków powiatowych
Statuty urzędu wojewódzkiego itp.
120. Stosowanie prawa administracyjnego
WPROWADZENIE DO TEMATU U ZIMMERMANNA
Stosowanie p.a związane jest z relacją między organami administracji publicznej a wszelkimi podmiotami pozostającymi poza jej zakresem a także z działaniami administracji skierowanymi do podmiotów stojących poza administracją publiczną- jest to DYNAMIKA ADMINISTRACJI
Bez podjęcia jakichkolwiek działań wszystkie zasady administracyjne nie mają znaczenia
Sensem działania administracji w państwie prawa jest występowanie na zewnątrz= realizacja zadań publicznych.
Działalność wewnętrzna ma znaczenie drugorzędne
Każde zewnętrzne działanie administracji musi być oparte na przepisie prawa powszechnie obowiązującego
Z punktu widzenia prawa obowiązującego jest to realizowanie norm prawnych bądź ich stosowanie
Realizowanie prawa administracyjnego:
Pojęcie szersze
Dotyczy wszystkich norm – administracja działając wykorzystuje jakąś normę, a nie działając nie realizuje żadnej normy
Brak działania administracji bez upoważnienia prawa
Realizowanie prawa dotyczy przede wszystkich:
+norm zadaniowych, które określają cele i kierunki
+ norm kompetencyjnych
+ norm wewnętrznych
+ norm prawa materialnej
Stosowanie prawa administracyjnego
Dotyczy stosowania tylko norm materialnoprawnych
Polega na wyprowadzaniu z norm ogólnych i abstrakcyjnej normy indywidualnej i konkretnej
Polega na konkretyzowaniu normy prawa materialnego w jednostkowym przypadku
Na tej płaszczyźnie można mówić o modelu administracyjnego stosowania prawa
Jest to najważniejszy wycinek działalności administracyjnej
Jest to część realizacji prawa administracyjnego
Zawsze jest skierowane na zewnątrz administracji publicznej.
121. Stosunek administracyjnoprawny
Stosunek prawny obejmuje wszelkie stosunki, w których wyznaczona przez normy prawne sytuacja prawna jakiegoś podmiotu jest w jakiś sposób połączona z sytuacją drugiego podmiotu.
Konkretność i indywidualność – powiązane z konkretnych stanem faktycznym i konkretnym jednym podmiotem
Stosunek administracyjny to stosunek państwo i działające w jego imieniu podmioty publiczne oraz obywatele i inne podmioty, oparty na normach prawa administracyjnego. Jego cechą charakterystyczną jest nierównorzędność podmiotów, możność decydowania o treści stosunku administracyjnego przez org. adm.
Jest to następstwo normatywnego oddziaływania normy prawnej, w efekcie nawiązuje się pewne relacje.
Stosunek administracyjnoprawny – rodzaj stosunku prawnego opartego na normie prawa administracyjnego. Istotą stosunku są wzajemne obowiązki oparte na normie prawnej. Jest to relacja, która przybiera postać wzajemnych obowiązków opartych na normie prawnej i zagwarantowana możliwością zastosowania przymusu państwowego.
Obowiązkowi jednej ze stron przypada obowiązek drugiej strony.
Stroną stosunku jest organ administracyjny, korzyści będą pobierane przez państwo.
Elementy stosunku administracyjnoprawnego
podmiot – jest nim zawsze organ (podmiot) administracji upoważniony do żądania określonego zachowania się/świadczenia ORAZ podmiot (os. fiz./pr., jednostka org.), do którego skierowany jest nakaz/zakaz albo który żąda określonego zachowania się od org. adm.,
przedmiot – leży zawsze w sferze prawnie określonych zadań a.p.
treść - obowiązki i upr. (polegające na działaniu, znoszeniu lub zaniechaniu), określone przepisami pr. mat; mają one co do zasady charakter osobisty, wygasają z chwilą śmierci i nie mogą być przeniesione na inną os. WYJĄTEK: podatki i roszczenia odszkodowawcze wobec państwa;
Sposoby nawiązania stosunku administracyjnoprawnego.
W drodze samej ustawy
prawa i obowiązki w sferze podatkowej
obowiązki i prawa szkolne,
aktu administracyjnego/umowy administracyjnej
obowiązek szkolny nawiązany w innym terminie na mocy konkretnej decyzji
działań faktycznych
dopuszczenie do korzystania z gminnego urządzenia publicznego
Rodzaje stosunków administracyjnoprawnych.
s. materialne (w/w),
s. proceduralne
ma charakter s. czasowego, przejściowego
jego podstawą prawna są normy proceduralne
chwila wszczęcia postępowania adm. jest początkiem nawiązania stosunku zaś wydanie ostatecznej decyzji a. jego końcem
odmianą stosunku prawnego jest stosunek sporno- administracyjny/sądowo-procesowy
jego podstawą pr. są przepisy pr. dopuszczające zaskarżanie aktów administracyjnych do sądu administracyjnego
trwa od chwili zaskarżenia do czasu wydania przez sąd orzeczenia
cechuje się zrównaniem pozycji podmiotów stosunków administracyjnych w postępowaniu przed sądem;
stosunek ad hoc <odnoszą się do konkretnego, jednorazowego działania, np. okazania dokumentu> i stosunki trwałe <mają większe znaczenie pr., mogą być związane z pr. osobistymi, majątkowymi, korzystaniem z zakładów użyteczności publicznej>,
stosunek nadzoru – s. występujący między organem nadzoru a podmiotem nadzorowanym, w związku ze sprawowaniem nadzoru,
s. egzekucyjne – między organem egzekucyjnym a zobowiązanym i wierzycielem, w toku przymusowego wykonywania obowiązku administracyjnoprawnego
Stosunek administracyjnoprawny a stosunek cywilnoprawny.
Stosunek administracyjnoprawny |
Stosunek cywilnoprawny |
Nierównorzędność podmiotów- organ Administracji jednostronnie rozstrzyga o prawach i obowiązkach podmiotów, zachodzi podległość między podmiotami |
Równorzędność podmiotów |
Prawo ochrony w postaci środków odwoławczych dla podmiotów |
|
Ustaje w skutek wiążącej decyzji organów administracyjnych |
Ustaje w skutek zdarzeń cywilnoprawny |
122. Sytuacja administracyjnoprawna ZIMMERMANN STR 272
Koncepcja „przestrzeni prawnej” (F. Longchamps) – „ogół świadomych zachowań się ludzi wzajem wobec siebie pod względem prawa, a więc wziętych pod uwagę pod tym jednym względem”.
Sytuacja prawna (administracyjnoprawna) – bardziej skonkretyzowane pojęcie niż koncepcja przestrzeni prawnej
Wykształciło się w teorii prawa
„każda sytuacja społeczna określonego podmiotu, której elementy składowe zostały ukształtowane prawnie, w sposób bezpośredni lub pośredni, ze względu na konkretne zdarzenie faktyczne”.
W prawie administracyjnym jest to konstrukcja szersza od sytuacji administracyjnoprawnej, pozwalająca na ogarnięcie wszystkich więzów, które wiążą jednostkę z administracją. Elementy:
− podmiot (podmioty);
− jego (ich) zachowanie się (lub jego typ);
− system norm prawnych;
− kwalifikacja zachowań się tych podmiotów w określonych okolicznościach ze względu na ten system norm.
Pozostając w sytuacji prawnej, dany podmiot może być związany szeregiem różnorodnych stosunków prawnych.
123. Środki nadzoru
Nadzór jest pojęciem szerszym od pojęcia kontroli. Najczęściej wiąże się ze zjawiskiem decentralizacji <np. układ państwo a samorząd>.
Obejmuje kontrolę oraz możliwość podjęcia prawem przewidzianych środków wiążących nadzorowanego/możność bezpośredniego wzruszenia, tj. uchylenia bądź stwierdzenia nieważności jego aktów.
Nadzrów oznacza podporządkowanie częściowe.
Środki nadzoru- to uprawnienia organu nadzoru do władczego wpływania na jednostki nadzorowane. Organ nadzoru może stosować tylko takie środki nadzoru, jakie przyznaje mu ustawa.
ze względu na cel, wyróżniamy następujące rodzaje środków nadzoru:
Środki nadzoru represyjnego
żądanie informacji
uchylenie aktu naruszającego prawo
zarządzenie wykonania obowiązku
zarządzenie zastępcze
ustanowienie organu komisarycznego
środku nadzoru prewencyjnego
uzgodnienie aktu z organem nadzoru
zatwierdzenie aktu przez organ nadzoru
ustalenie budżetu jednostki nadzorowanej
Ze względu na przedmiot, którego dotyczą, wyróżniamy:
Środki nadzoru merytorycznego- uchylenie rozstrzygnięcia
Środki nadzoru personalnego- pozbawienie członkostwa w organie kolegialnym
124. Świadczenia publiczne- wykład 12.03.2014
a) Świadczenia publiczne sensu largo- szersze pojęcie, w jego granicach mieszczą się świadczenia publiczne sensu stricto i ciężary publiczne, które są odrębne.
b) Regulacja konstytucyjna- art. 84 k
Każdy jest zobowiązany, więc także cudzoziemiec, każda osoba fizyczna niemająca osobowości karnej
c) Świadczenie publiczne- to szczególny rodzaj obowiązku, rzadko pojawia się poza konstytucją- w ustawie o dostępie do informacji publicznych
Pojawiła się po raz pierwszy w ustawie z 1919 r - były to obowiązki osobiste i rzeczowe- art. 1 i 3,
§ Osobiste: wykonywanie określonego rodzaju prac czy usług na rzecz państwa, np. szycie mundurów
§ Rzeczowe- posiadanie pewnych rzeczy, dóbr
Wynika z przepisów prawa powszechnie obowiązującego, nie mogą być zawarte w przepisach wewnętrznych.
Mogą być nakładane w drodze rozporządzenia określonego organu administracji rządowej. Wyjątkowo mogą to być postanowienia.
Są nakładane w celu realizacji dobra ogólnego i interesu publicznego
Mają charakter nadzwyczajny- nie mają na celu dostarczenia środków do wykonywania działań- mają być wykonywane w sytuacjach zagrożeń- ale takie zagrożenia, które przekraczają możliwości organów administracji
Mają charakter niepieniężny
Nie otrzymujemy za nie zapłaty
Są wprowadzane w akcie będącym rozporządzeniem dwóch ministrów
Ograniczone w czasie
d)Ciężary publiczne:
Obowiązki, służą realizacji zadań publicznych
Nadzwyczajne obowiązki pojawiające się ze względu na zwykłą sytuację w państwie
Nieograniczone w czasie, skończą się wtedy, gdy skończy się zagrożenie
Np. podatki
Mieszczą się w świadczeniach publicznych sensu largo
125. Terenowe organy administracji rządowej
są organy realizujące swoje kompetencje tylko na określonej części terytorium państwa np. w powiecie. Przykładem o.t. może być: wojewoda.
Administracja terenowa jest podrozdziałem administracji rządowej
Zespolona
działający pod zwierzchnictwem wojewody kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach, np. Komendant Wojewódzki Policji, Komendant Wojewódzki Straży Pożarnej,
niezespolona
podmioty podporządkowane właściwym ministrom oraz kierownikom państwowych osób prawnych i kierownikom innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa, np. dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych, dyrektorzy urzędów statystycznych
126. Typologia prawnych form działania administracji publicznej
Pojęcie prawnej formy działania administracji.
Prawna forma działania administracji - prawnie określony typ konkretnej czynności organu administracji. Pojęcie to na gruncie prawa administracyjnego jest odpowiednikiem pojęcia czynności prawnej na gruncie prawa cywilnego.
prawnie określony typ konkretnej czynności nadający się do wielokrotnego stosowania (decyzja za każdym razem, gdy władczo się rozstrzyga).
Administracja ma do dyspozycji wiele form działania - wybór zastosowanej formy zależy od prawnej regulacji.
Typologia prawnych form działania administracji publicznej.
Prawne formy działania administracji publicznej możemy podzielić najogólniej na:
a)czynności prawne –objawienie woli organu administracji w celu wywołania określonych skutków prawnych, czynność prawna zawsze prowadzi do tworzenia normy porządku prawnego.
czynności administracyjnoprawne -władcze działanie administracji, regulowane przez normy prawa administracyjnego, jednostronne
obowiązki ustanowione w drodze czynności administracyjnoprawnych mogą być egzekwowane w drodze egzekucji administracyjnej bez potrzeby uzyskiwania tytułu wykonawczego w postaci sądowego orzeczenia
organ swoją wolą przesądza jaka będzie treść stosunku prawnego (adresat może mieć wpływ, ale ostatecznie decyduje organ)
powstające spory rozstrzygają same organy administracyjne, które są jednocześnie stroną stosunku; organ jest sędzią we własnej sprawie
organ administracyjny nie musi występować do sądu, sam nakłada obowiązek i sam może go egzekwować; egzekucję prowadzą organy administracji publicznej
PODZIAŁ CZYNNOŚCI ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH
akty zewnętrzne - adresatem może być ogół obywateli, bez wymogu pozostawania w stosunku zależności
akty wewnętrzne -adresatem podmioty pozostające w stosunku zależności, np. akt władz szkolnych wobec uczniów
akty generalne/normatywne
forma stanowienia norm generalno-abstrakcyjnych; akty stanowione przez administrację; normują w sposób abstrakcyjny,
sfera zewnętrzna: rozporządzenia,
sfera wewnętrzna: instrukcje, zarządzenia wewnętrzne, układ zakładowy: regulaminy
akty indywidualne – np. akt administracyjny
są podstawową formą działania administracji publicznej
sfera zewnętrzna: decyzje administracyjne,
sfera wewnętrzna: polecenia/rozkazy służbowe,
układ zakładowy: polecenia zakładowe dla użytkowników,
akty pośrednie
stopień konkretyzacji większy niż w aktach generalnych, ale bardziej ogólne niż akty indywidualne
Podział czynności administracyjnoprawnych ze względu na stopień konkretności oznaczenia adresata, od najbardziej generalnych do najbardziej zindywidualizowanych.
rozporządzenia -określają metody postępowania, bądź nastąpienie skutku w jakiejś sytuacji
akty planowania – z jednej strony mają cechy aktów stanowienia prawa, ale mają też w sobie elementy konkretności, nakładają obowiązek wykonania planu np.
MPZP – określa jakie jest przeznaczenie terenu, itd.; adresatem jest „każdy, kto (…)” – np. inwestor; rozstrzyga o konkretnym terenie
plan gospodarczy – normy planu są stanowione na pewien czas; można je przekraczać, np. osiągać wyższe mierniki niż w planie
akty tworzące sytuację prawną dla obywateli (akty obowiązujące bezpośrednio, akty subiektyne)
zakaz kąpieli, zakaz wstępu do lasu
adresat określony w sposób generalny;
reguluje konkretną sytuację;
nie nakłada bezpośrednio uprawnienia/obowiązku, ale jeśli znajdzie się w sytuacji określonej przez akt będzie zobligowany normami, dla powstania obowiązku dla adresata nie jest potrzebna konkretyzacja
akty egzekucyjne o ile są czynnościami prawnymi -doprowadzają do wykonania aktu administracyjnego
czynności/akty prawa cywilnego -niewładcze działanie administracji, regulowane przez pr. Cywilne
dwustronne czynności; autonomia (wola) stron; organ jako równorzędny partner
obie strony kształtują treść wzajemnych uprawnień i obowiązków
rozstrzygnięcie sporu pomiędzy stronami tej czynności należy do sądu powszechnego
w razie niewykonania obowiązku jest możliwość przymusu państwowego, ale tylko na podstawie wyroku; tryb postępowania sądowego przy egzekucji
b)inne działania, nie polegające na wydawaniu aktów prawa, nie będące czynnościami prawnymi , wywołanie skutku prawnego nie jest ich bezpośrednim celem, zachodzi tylko czasami; Są to działania rzeczywiste, które mają na celu zmianę w świecie rzeczywistym (np. budowa dróg, rejestry); niektóre jednak takie działania mogą powodować skutki prawne (np. doręczenie pisma):
działania społeczno – organizatorskie - społeczne formy administrowania, nie poparte przymusem państwowym
takie działania administracji publicznej, które są podobne do działań organizacji społecznych
oddziaływanie na postawy obywateli przez perswazję, uświadamianie;
stosuje się wtedy, gdy jest określone zadanie, ale nie precyzują formy jego realizacji – np. podmiot ma promować zdrowy styl życia, zwalczać nałóg palenia tytoniu; także ostrzeżenia przed niebezpieczeństwami – administracja stara się pomagać obywatelom np. wykaz KNF instytucji, które nie mają pozwolenia na działalność bankową;
te działania nie niosą ze sobą żadnego władztwa i są kierowane do grupy – nie są zindywidualizowane (adresat nie jest skonkretyzowany);
ta działalność nie jest ściśle prawnie uregulowana, ale oparta jest na przepisach prawa – art. 7 Konstytucji; głównie jest to działalność zewnętrzna, ale wewnętrznie też – np. RIO ma za zadanie prowadzić działalność instruktażową dla jednostek samorządu terytorialnego
działania faktyczne
mogą być trochę władcze i mogą wywoływać skutki prawne (ale nie muszą);
towarzyszą zarówno aktom normatywnym, jak i indywidualnym (np. poprzedzają wydanie decyzji administracyjnej);
organy mogą narzucać swoją wolę;
obywatele zobowiązani są do respektowania i do współdziałania;
pojawiają się obowiązki prawne, np. zwrot podatku; działanie faktyczne jest pojęciem szerszym niż działania materialno- techniczne
czynności materialno-techniczne -np. prowadzenie rejestrów
nie tworzy skutków prawnych przez tworzenie nowego aktu;
nie tworzy żadnych nowych norm do obowiązującego porządku prawnego; skutki z tych czynności powstają z mocy prawa;
wewnętrzna – obejmuje stosunki zachodzące między organami równorzędnymi lub podległego i nadrzędnego
zewnętrzna – czynność wykonywana wobec osób fizycznych/prawnych niepodporządkowanych organów
Czynności materialno- techniczne muszą mieć ściśle określoną podstawę prawną- może wynikać z aktów prawa wewnętrznego (jeśli czynność materialno-techniczna jest wewnętrzna) lub z prawa powszechnie obowiązującego (jeśli dotyczy sfery zewnętrznej).
Czynności wywołują skutki w sferze stosunków cywilnoprawnych – np. ustawienie znaków granicznych przez geodetę oraz administracyjnych
‘zwykłe’ poświadczenia -służy im szczególna moc dowodowa, stwierdzają istnienie określonego stanu faktycznego/prawnego
takie akty, czynności, działania, których celem jest potwierdzenie pewnego stanu prawnego lub faktycznego, np. zaświadczenia
mogą być wydawane w trybie k.p.a.,
ordynacji podatkowej lub innych przepisów szczególnych);
organ urzędowy potwierdza istniejący stan faktyczny lub prawny; zaświadczenie jest dokumentem urzędowym; można się na nie skutecznie powoływać; np.
dokumenty stwierdzające tożsamość (dowód osobisty, paszport);
świadectwa i dyplomy – dokumenty wydawane przez podmioty upoważnione do potwierdzenia uzyskania tytułu zawodowego, ukończenia szkoły, itd.
Nie tworzą uprawnień ani obowiązków, nie prowadzą do zmiany w sferze prawnej jednostki
127. Ugoda administracyjna
Ugoda administracyjna – dwa znaczenia
W prawie niemieckim – tożsama z umową administracyjną, a jednym z jej typów jest właśnie ugoda (Vergleichvertrag). Polega na zrzeczeniu się w drodze obustronnych ustępstw niepewności dotyczącej rzeczywistego stanu faktycznego lub prawnego;
W prawie polskim – układ pomiędzy stronami postępowania administracyjnego, zastępujący decyzję administracyjną
- działanie podejmowane przez dwa podmioty zewnętrzne;
- przypomina ugodę w postępowaniu sądowym, ale podlega zatwierdzeniu przez organ prowadzący postępowanie.
Ugoda administracyjna- to ugoda zawierana pomiędzy stronami postępowania administracyjnego przed organem, przed którym się ono toczy. Może być zawarta tylko w indywidualnej sprawie, tylko w czasie trwania postępowania i tylko w takiej sprawie, w której udział biorą co najmniej 2 strony o spornych interesach. Zatwierdzona przez organ adm. ugoda zastępuje decyzję w sprawie. Materia dotycząca ugody administracyjnej regulowana jest przez kpa.
Przesłanki zawarcia ugody
− tylko podczas postępowania administracyjnego;
− jest alternatywą dla aktu administracyjnego;
− zawierana między stronami;
− można ją zawrzeć, gdy „przemawia za tym charakter sprawy”;
− możliwa tylko wtedy, gdy nie sprzeciwia się jej przepis prawa;
Skutki ugody
- wywiera takie same skutki jak decyzja
- może spełniać ten warunek tylko ugoda zatwierdzona przez organ administracji publicznej, prowadzący dane postępowanie administracyjne (wtedy nabiera mocy prawnej).
Zatwierdzenie ugody nie jest możliwe, gdy
• została zawarta z naruszeniem prawa;
• nie uwzględnia wymaganego prawem stanowiska innego organu;
• narusza interes społeczny lub słuszny interes stron.
128. Umowa administracyjna
Umowa administracyjna może być zawarta z osobą, w stosunku do której w innym przypadku musiałby być wydany akt administracyjny.
Umowa administracyjna zawierana jest między organem administracji a stroną/stronami.
Może powodować nawiązanie, zmianę bądź zniesienie stosunków administracyjnoprawnych
Wprowadzenie umowy administracyjnej wymaga uregulowania prawnego co do jej formy, współdziałania osób trzecich, warunków ważności/ nieważności, zasad wypowiadania i wykonalności.
W polskim porządku prawnym nie ma generalnego upoważnienia dla organów administracji prawnej do zawierania umowy administracyjnej
Jest to działanie dwustronne lub wielostronne podejmowane przez podmiot (podmioty) należące do administracji publicznej i podmiot (podmioty) zewnętrzne. Zalicza się do tej kategorii niekiedy porozumienia i ugody
Umowa administracyjna w Niemczech (Verwaltungsvertrag) – umowa która uzasadnia (powoduje powstanie), zmienia lub znosi stosunek prawny w dziedzinie prawa publicznego, zawarta w dziedzinie prawa administracyjnego (podobna do aktu administracyjnego ze zleceniem lub warunkiem albo będącego zgodą lub przyrzeczeniem)
odróżnienie od umowy cywilnoprawnej
służy wykonaniu norm prawnych prawa publicznego;
zobowiązuje do wydania aktu administracyjnego, aktu normatywnego lub podjęcia innej czynności władczej;
określa publicznoprawne uprawnienie lub obowiązek obywatela lub zwalnia z tego obowiązku;
ochrona sądu administracyjnego;
rodzaje
umowy koordynacyjne – między stronami równorzędnymi prawnie (np. podmiotami administrującymi, podobne do porozumień administracyjnych);
umowy subordynacyjne – między podmiotami będącymi ze sobą w stosunku podległości (zastępują akt administracyjny, odpowiadają pojęciu umowy administracyjnej);
inne cechy
równorzędna wobec aktu administracyjnego;
dopuszczalna zawsze, gdy nie jest zastrzeżona forma aktu administracyjnego;
umowy „typizowane” – zredagowane na przygotowanych z góry formularzach, gotowe do podpisu, forma wynika z ich masowości (zbliżenie do formy aktu administracyjnego).
129. Umowa publicznoprawna
Umowa publicznoprawna stosowana jest najczęściej do wykonywania kompetencji dotyczących współpracy organów administracji w określonych dziedzinach.
Współpraca może mieć również postać działania równoległego ( przekazywanie, zlecanie zadań jednego podmiotu innym )
np. art. 12a “Ustawy o pomocy społecznej” przewiduje możliwość aby organ administracji publicznej zlecał w drodze umowy organizacjom społecznym , fundacjom, zadań z zakresu pomocy społecznej z obietnicą wsparcia pomocą finansową.
Umowa cywilnoprawna to forma działania przynajmniej 2 samodzielnych stron, dochodząca do skutku w wyniku zgodnego oświadczenia woli stron.
Jako forma działania administracji ma zastosowanie zwłaszcza w sferze majątkowej (kontrahentem może być osoba fizyczna, osoba prawna. bądź inny podmiot administracyjny),
stosuje się ją zwłaszcza tam, gdzie państwo występuje jako właściciel określonych dóbr i nie może korzysta z form przewidzianych w prawie cywilnym
Używana jest przez organy administracji jako prawna forma działania w celu wykonania swoich zadań.
Kwestię zawierania umowy cywilnej przez organy adm. reguluje prawo cywilne i prawo administracyjne
130. Upoważnienie do działania w imieniu organu ?? nie ma nigdzie więcej…
forma przekazania kompetencji.
„Upoważnienie” lub „powierzenie” przez organ administracyjny do prowadzenia spraw „w jego imieniu”
interpretacja pierwsza zwrotu „w imieniu” – odpowiedzialność ponosi organ upoważniający, kompetencje pozostają w całości w jego ręku, a organ upoważniony (działający „w jego imieniu”) tylko pomaga w ich realizacji;
interpretacja druga zwrotu „w imieniu” – podmiot upoważniony nabywa kompetencje po ich przekazaniu przez organ upoważniający do prowadzenia spraw „w jego imieniu” („za niego”).
131. Uprawnienie administracyjnoprawne
Uprawnienie administracyjnoprawne – możność (swoboda zachowania określonego podmiotu) w granicach określonych przez prawo wynikająca bezpośrednio lub pośrednio z normy prawa administracyjnego materialnego.
Podział uprawnień:
1. wynikające z normy prawa administracyjnego:
bezpośrednio – wprost z przepisu danej ustawy; ex lege; np. uprawnienie do zbierania owoców, runa leśnego
pośrednio – wymagają dla swojej skuteczności konkretyzacji w procesie stosowania prawa (wymóg uruchomienia postępowania administracyjnego zakończonego wydaniem decyzji administracyjnej), np. uprawnienie do uzyskania zasiłku rodzinnego
Gdy chodzi o uzyskanie uprawnienia potrzebny jest wniosek osoby uprawnionej do organu administracji publicznej. Indywidualnie oznaczony podmiot otrzymuje uprawnienie na określony czas (w przypadku zasiłku jest to okres zasiłkowy).
Gdy nieruchomość nie jest objęta MPZP, aby uzyskać pozwolenie na budowę trzeba uzyskać pozwolenie na dany dział lub lokalizację celu publicznego – kieruje się wniosek do odpowiedniego organu (wójta, burmistrza, prezydenta miasta lub innego odpowiedniego organu), który przeprowadza postępowanie administracyjne i wydaje decyzję. Wyjątkiem bez pozwolenia na budowę jest np. postawienie altanki.
2. uprawnienia o charakterze:
czasowym i które nie mają charakteru czasowego – można korzystać przez określony czas ogólnie wskazany w ustawie, ale decyzja konkretyzuje ten czas; po upływie czasu wygasają lub nie będzie można z nich korzystać lub ponownie trzeba wystąpić o uzyskanie uprawnienia, np.
Zasiłek rodzinny – na określony okres zasiłkowy (określony w ustawie, ale organ administracyjny może skrócić okres zasiłkowy); po danym okresie trzeba złożyć wniosek na następny okres zasiłkowy
Uprawnienie do rozbudowy, przebudowy, zabudowy na nieruchomości – po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na budowę są 2 lata na rozpoczęcie budowy; gdy nie rozpocznie się budowy to trzeba wystąpić o nową decyzję (powtórzyć postępowanie administracyjne) lub organ stwierdzi wygaśnięcie danego uprawnienia (organ odnotowuje, że minął czas na realizację jakiegoś uprawnienia i z urzędu stwierdza się jego wygaśnięcie)
uprawnienia, które mogą być realizowane raz (jednokrotnie)
3. uprawnienia o charakterze:
pieniężnym, np. zasiłek, pomoc społeczna, dodatek mieszkaniowy, zapomoga socjalna, stypendium
niepieniężnym – każde inne zachowanie niż otrzymanie świadczenia pieniężnego, mamy możność zachowania się innego niż odbiór świadczenia, np. prawo do zgromadzenia publicznego, prawo do zabudowy
4. uprawnienia o charakterze:
przenaszalnym – mogą być w drodze decyzji przeniesione na inny podmiot, tylko gdy zezwala ustawa, np. uprawnienie aby przenieść prawo do zagospodarowania przestrzennego na inny podmiot; trzeba wystąpić do odpowiedniego organu (do tego, który przyznał uprawnienie pierwszemu adresatowi) i ten który nie występuje o udzielenie pozwolenia przeniesienia tych uprawnień (stroną w postępowaniu również poprzedni adresat decyzji)
nieprzenaszalnym – znakomita większość, np. prawo do paszportu, do świadczenia rodzinnego, do dodatku mieszkaniowego
5. uprawnienia o charakterze:
osobistym – ściśle związane z osobą, np. prawo do zasiłku rodzinnego, stypendium naukowego; uzależnione od ściśle osobistych uwarunkowań
nieosobistym – uprawnienia rzeczowe
Typologia uprawnień:
•Uprawnienie zrelatywizowane do zakazu względnego – pozwala na swobodę określonego zachowania się w drodze decyzji mimo, że ogólnie jest to zabronione przez prawo, np. uprawnienie do posiadania broni palnej (żeby mieć broń palną, trzeba uchylić zakaz posiadania broni palnej) – uzyskanie pozwolenia w postępowaniu administracyjnym (sformalizowany wniosek); uprawnienie do zabudowy – uchylenie zakazu budowy gdziekolwiek
•Uprawnienie zrelatywizowane do wolności prawnie chronionej – np. by zbierać runo leśne (oprócz Parków Narodowych), np. uprawnienie do podjęcia nauki po spełnieniu określonych przesłanek.
132. Urząd
Pojęcie „urzędu” jest pojęciem wieloznacznym, bowiem można pod nim rozumieć:
stanowisko będące zarazem organem administracyjnym, np. urząd Prezydenta RP,
zespół osób + środków materialnych dany do pomocy organowi celem wykonywania jego zadań i kompetencji, np. urząd wojewódzki,
zorganizowany zespół pracowników państaowych/samodzielnych, przydzielony do pomocy organowi adm. i powołany do merytorycznej i technicznej jego obsługi.
Urząd – zorganizowany zespół osób związany z organem administracji publicznej i przydzielony mu do pomocy w realizacji jego funkcji i zadań (znaczenie strukturalno-organizacyjne). W tym znaczeniu na przykład: Urząd Rady Ministrów, ministerstwo, urząd wojewódzki, urząd gminy, rektorat, dziekanat, inspektorat ochrony środowiska, komenda policji.
133. Ustrój administracji publicznej – jest to w leksykonie, ale dużo i bolą mnie oczy.
Ustrój administracji publicznej – obejmuje ustrój urządzeń społecznych spełniających funkcje administracji, będący prawnie unormowany oraz cały system organów administracyjnych wraz z ich kompetencjami.
Ustrojowe prawo administracyjne – organy administracji publicznej, urzędy, klasyfikacja organów adm., władztwo organizacyjne, kompetencje i właściwości oraz zasady powiązań organów administracji publicznej.
Aparat administracyjny – [ określenie używane w polskiej nauce prawa administracyjnego] określenie zbiorcze dla oznaczenia różnych jednostek organizacyjnych wykonujących funkcje adm. publ.
Do aparatu administracyjnego zalicza się:
Organy administracji publicznej (rządowej, samorządowej)
Zakłady publiczne
Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej (tzw. komunalne)
Organizacje społeczne
Korporacje
Upoważnione osoby prywatne
Dokonuje się podziału aparatu administracyjnego wg różnych kryteriów tj:
Funkcjonalnego – kwalifikacje poszczególnych jednostek itd.
Terytorialnego – podział terytorialny i waga spraw którymi się zajmuje
Organizacyjnego – powiązania miedzy jednostkami
Podmioty administracji – jednostki wchodzące w skład aparatu administracyjnego, są ze sobą powiązane wg zasad powiązań podmiotów adm. Publ
Ustrój w administracji publ. Używany jest w celu określenia organizacji administracji jako całości i jej poszczególnych podmiotów- organów administracji publ., urzędów administracyjnych, samorządów, zakładów administr. I innych instytucji realizujących zadania z zakresu administracji publ
Pojęcie ustroju jest stosowane także dla określenia budowy systemu administracji publ
Pojęcie to ma znaczenie organizacyjne określone normami prawa administracyjnego ustrojowego materialnego i procesowego
Ustrój administracji publ jest pojęciem złożonym obejmującym swym znaczeniem pojęciowym ogół elementów, które charakteryzują kształt organizacyjny podmiotów i określają ich miejsce w systemie organizacyjnym administracji publ.
Ustrój kształtowany jest przez normy prawa, które są zawarte w aktach normatywnych i źródłach prawa administracyjnego ustrojowego, rozporządzeniach
Ustrój administracji publ. Można rozpatrywać w realnym ujęciu0 jako ustrój funkcjonujący w rzeczywistości społecznej
Między ustrojem realnym a normatywnym nie powinny występować, co do zasady, różnice
Jednak faktyczny ustrój może charakteryzować się szczególnymi rozwiązaniami organizacyjnymi
Te rozwiązania wynikają z potrzeby optymalizacji bieżących działań podmiotów administracji publ.
U podstaw tworzenia ustroju administracji publ leżą konstytucyjne zasady organizacji i funkcjonowania państwa
Ustrój można przedstawić za pomocą następującego wzoru:
U= t+o+s+z+p+k
U- ustrój pojedynczy podmiotu administracji publ.
T- utworzenie podmiotu administracji publ, co następuje na podstawie normy prawnej ustrojowej, która nadaje mu odpowiednią nazwę, ustala charakter prawny i miejsce w systemie organizacyjnym administracji publ.
O- obszar działania; normy ustrojowe określają terytorium, na którym dany podmiot wykonuje powierzone mu zadania i kompetencje
S- określa strukturę organizacyjną podmiotu administracji publ.
Z- zakres dzialania( zadania, funkcje, cele); wyodrębnia się określone zadania publ.
P- powoływanie obsady personalnej; przedmiotem regulacji są przede wszystkim stanowiska kierownicze, z którymi jest związana realizacja zadań i kompetencji w sferze zewnętrznej
K- kompetencje ustrojowe; kompetencje do oddziaływania jednych podmiotów na drugie; jest 5 typów norm kompetencyjnych, które tworzą 5 typów kompetencji:
do kierowania
do nadzoru
do koordynacji
do kontroli
do współdziałania
W- więzi organizacyjne- tworzone przez ustrojowe normy kompetencyjne i wynikające z nich kompetencje; wyróżnia się więzi zależności i niezależności organizacyjnej
W szerszym znaczeniu pojęcie ustroju administracji publ. Jest wzbogacone o kompetencje podmiotów wynikające z norm prawa administr.- materialnego i procesowego
Elementy modelowe wymienione w przestawionej wyżej formule definiującej pojęcie ustroju wyznaczają jego pozycję prawno organizacyjną regulowaną prawem ustrojowym; na nią nakłada się pozycja prawno materialna i prawno procesowa podmiotu, określona normami prawa administracyjnego
Łącznikiem wiążącym pozycję ustrojową z regulacją prawną kompetencji materialnych i proceduralnych danego podmiotu jest konstrukcja jego właściwości rzeczowej, miejscowej i funkcjonalnej
134. Uznanie administracyjne
Uznanie administracyjne (pojęcie-narzędzie) – przyznanie organom administracji publicznej możności dokonania wyboru spośród dwóch lub więcej dopuszczanych przez ustawę, a równowartościowych prawnie rozwiązań
wybór ten nie jest do końca dowolny (ograniczony przez ustawodawcę w samej normie wprowadzającej uznanie);
odnosi się do aktów swobodnych – organ administracyjny ma w ich przypadku „luz decyzyjny”, który pozwala mu na wybór konsekwencji prawnych aktu, który podejmie;
chronologicznie wybór ten (nazywany właśnie uznaniem administracyjnym) następuje po subsumcji, czyli na końcu procesu decyzyjnego (przed podjęciem rozstrzygnięcia)
nie należy mylić uznania administracyjnego ze swobodną oceną dowodów i swobodą wykładni.
Swobodne uznanie (geneza uznania administracyjnego) – to co nie jest uregulowane przez ustawy należy do „swobodnego uznania” i na tym obszarze administracja publiczna może działać bez powoływania się na jakąkolwiek podstawę prawną (nie mogła być zatem kontrolowana na podstawie kryterium zgodności z prawem - legalności). Koncepcja ta była związana z okresem państwa policyjnego i dążeniem do zachowania uprawnień władzy wykonawczej wówczas, gdy zostały one poddane władzy ustawodawczej. Współcześnie nauka prawa administracyjnego odeszła od pojęcia „swobody”, kładąc nacisk na luzy decyzyjne i elastyczność administracji.
Teorie dotyczące swobodnego uznania (modyfikujące je)
teoria granic wewnętrznych (Otto Bähr, Edmund Bernatzik) – istnieje niepisana norma, która nakazuje urzędnikowi działać zgodnie z interesem publicznym, także na obszarze nieuregulowanym przez ustawodawcę (obszarze swobodnego uznania), wobec czego istnieją granice dowolności;
swobodne uznanie w państwie prawnym (w którym nie ma sfery pozaustawowej, a administracja publiczna działa tylko w ramach prawnych) – następuje zmiana charakteru swobodnego uznania, następuje ono teraz „w ramach ustaw” i tylko one mogą wyposażyć organ administracji publicznej w swobodę. Zatem w zakresie wyznaczonym przez ustawy administracja mogła dalej działać bez konkretnego upoważnienia ustawowego i nie była kontrolowana przez sądownictwo administracyjne;
teorie rozszerzające swobodne uznanie
teoria interesu publicznego (Rudolf von Laun) – swobodne uznanie dopuszczone wszędzie tam, gdzie ustawodawca posługuje się pojęciem interesu publicznego (odwrotnie niż w teorii granic wewnętrznych);
teoria pojęć nieoznaczonych (W. Jellinek) - swobodne uznanie dopuszczone wszędzie tam, gdzie ustawodawca posługuje się pojęciami nieoznaczonymi (nieostrymi);
teoria Friedricha Teznera (aktualna do dzisiaj) – każde pojęcie, nawet nieostre ma treść obiektywną, która wiąże organ administracyjny, a interpretacja tych pojęć podlega kontroli sądowej.
Sposoby formułowania upoważnień do uznania administracyjnego
upoważnienie do uznania
• za pomocą zwrotu „organ może” (najczęściej) lub innych („organowi służy prawo”, „organ jest upoważniony”, dane rozstrzygnięcie „jest dopuszczalne” itd.);
• konstrukcje, za pomocą których ustawodawca daje organowi do wyboru dwa lub więcej konkretne rozwiązania;
uznanie a pojęcia nieostre
• luz wynikający z nieostrości pojęć ustawowych jest interpretowany przez organ administracyjny za pomocą wykładni, do czego dochodzi na wcześniejszym etapie przygotowywania aktu administracyjnego (zbieranie elementów stanu prawnego);
• luz wynikający z uznania administracyjnego następuje po dokonaniu subsumcji i nie wiąże się z wykładnią (uznanie dotyczy przyszłości);
• uznanie administracyjne i sfera interpretacji są ze sobą często powiązane – na przykład wtedy, gdy formuła ustawowa upoważniająca do uznania administracyjnego uzupełniona jest warunkami w postaci zwrotów nieostrych i jej realizacja uzależniona jest od ich interpretacji
Paradoksem jest zjawisko ograniczania uznania administracyjnego przez pojęcia nieostre – stworzenie jednej kategorii luzu (wobec pojęć nieostrych) ogranicza inną (uznanie) – odmiennie niż w epoce swobodnego uznania;
w związku z powyższym powstał pogląd, że pojęcia nieostre stanowią skrótowy sposób uregulowania prawa obywatela (znajdują się w prawie pozytywnym i są zaadresowane nie tylko do organu administracyjnego), a ich użycie przez ustawodawcę zobowiązuje organ administracyjny do starannej ich interpretacji na tle badanego stanu faktycznego tak, aby nie można było zarzucić temu organowi dowolności;
poza tym luzy wykładni podlegają pełnej kontroli sądowej, a kontrola uznania administracyjnego jest ograniczona.
Kontrola uznania administracyjnego przez sąd administracyjny – akty swobodne mogą być kontrolowane tylko w nieco ograniczonym zakresie, tzn. sąd administracyjny może tylko badać, czy nie zostały przekroczone granice uznania i czy podjęte rozstrzygnięcie nie było dowolne.
Trzy elementy powodujące aktualność problemu granic uznania administracyjnego
1. Sąd administracyjny ma kompetencje do kontroli aktu administracyjnego ze względu na kryterium zgodności z prawem;
2. Administracja wkraczająca w sferę praw jednostki wymaga wszechstronnej kontroli;
3. Istnieje grupa norm prawnych, pozostawiających administracji wybór rozwiązania, czyli uznanie.
135. Wadliwość aktu administracyjnego
Wadliwość aktu administracyjnego zachodzi wtedy, jeśli akt ten narusza jakikolwiek przepis obowiązującego prawa.
Ustawodawca wyróżnia:
wadliwość istotną- może powodować zmianę/uchylenie a.a., tj. jego wzruszalność. Wzruszalność w polskim porządku pr. dotyczy tylko aktów ostatecznych. Wzruszalność a.a. jest postacią względną nieważności.
wadliwość nieistotną nie wywołuje utraty ważności a.a.; akty dotknięte tym typem wadliwości mogą być m.in. sprostowywane czy uzupełniane. Wadą nie jest np. omyłka pisarska.Nieważność (bezwzględną) aktu powodują wyłącznie szczególnie ciężkie wady <katalog przyczyn nieważności – art.156.§1kpa>. Do usunięcia takiego aktu administracyjnego z obrotu prawa wymagana jest deklaracja nieważności (do czasu jej wydania akt pozostaje pod wpływem domniemania legalności, z tym że adresat może na własne ryzyko nie podporządkować się danemu aktowi przed wydaniem deklaracji), która działa z mocą wsteczną, tj. ex tunc. Upływ czasu może prowadzić do sanacji wady, tj. np. po upływie 5 lat nie można stwierdzić nieważności z powodu określonej wady. Wobec aktów nieważnych nie obowiązuje zasada domniemania ważności.
Instytucje wzruszalności i nieważności wadliwych aktów administracyjnych stanowią gwarancje praworządności działań administracji publicznej.
136. Władztwo zakładowe
Część władztwa państwowego
Dotyczy przede wszystkim podmiotów, które korzystają z usług zakładu publicznego, nazywanych użytkownikami lub destynatariuszami zakładu – studenci na uczelni, pacjenci w szpitalu, więźniowie w zakładzie itd.
W wyjątkowych przypadkach rozciąga się na osoby trzecie- odwiedzający pacjenta
Władztwo zakładowe polega na tym, że organy zakładu administracyjnego mają prawo do jednostronnego, elastycznego i dość swobodnego kształtowania uprawnień lub obowiązków użytkownika zakładu, oczywiście w zakresie odpowiadającym celom działania danego zakładu.
Użytkownik zakładu związany jest z obowiązkami wynikającymi z aktów zakładowych
Za ich nieprzestrzeganie podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej
Władztwo związane jest z zależnością zakładową:
Zależność- dobrowolne poddanie się użytkownika zakładu reżimowi prawnemu lub jest poddawany szczególnemu reżimowi prawnemu wiążącemu się z celem działalności zakładu.
Władztwo zakładowe to szczególny stosunek władczy wynikający z :
Ustawy – uczeń w szkole
Z mocy decyzji administracyjnej- pensjonariusz w domu opieki społecznej
Z mocy wyroku sądowego- więzień w zakładzie karnym
137. Władztwo administracyjne
W ramach władztwa zakładowego (pkt 136) można wymienić dwa jego rodzaje: władztwo administracyjne i fachowe.
Władztwo administracyjne – dotyczy kwestii podstawowych, związanych z samym funkcjonowaniem zakładu, jego organizacją i techniką świadczenia usług.
Realizacja tego władztwa- organy zakładu
Władztwo fachowe – związane z merytoryczną istotą świadczonych usług i służy pracownikom zakładu, którzy przy jego realizacji wykorzystują swoją wiedzę fachową
Władztwo pedagogiczne nauczycieli nad uczniami
Władztwo lekarza nad pacjentem
138. Województwo - art.1.2. u. o s.w.
regionalna wspólnota samorządowa, tworzona z mocy prawa przez mieszkańców województwa oraz odpowiednie terytorium
posiada osobowość prawną
wykonuje zadania publiczne o charakterze wojewódzkim niezastrzeżone dla organów administracja rządowej, w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
jego samodzielność podlega ochronie sądowej
zespolenie administracji samorządowe w województwie pod jednym zwierzchnikiem i w jednym urzędzie
organy samorządu wojewódzkiego nie są organami nadzoru i kontroli ani organami wyższymi w postępowaniu administracyjnym wobec organów powiatu czy gminy
jego ustrój określa jego statut uchwalony po uzgodnieniu z premierem.
Zadania województwa
zadania publiczne o charakterze wojewódzkim, niezastrzeżone ustawami na rzecz organów administracji rządowej
art.14.1. u. o s.w., np. edukacja publiczna,
kryterium odróżnienia od zadań powiatu – charakter wojewódzki i określające go przepisy ustawowe
samorząd wojewódzki określa strategię rozwoju województwa, może przy tym współpracować z organizacjami międzynarodowymi i regionami innych państw, zwłaszcza sąsiednimi
uprawnienia do tworzenia samorządowych jednostek organizacyjnych. i zawierania umów w celu realizacji zadań,
uprawnienia do porozumień,
uprawnienia do tworzenia stowarzyszeń, w tym również z gminami i powiatami,,
uprawnienia do tworzenia/przystępowania do sp. z o.o./akcyjnych w sferze użyteczności publicznej.
wybory w wojeództwie:
sejmik województwa - ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw – powszechne, równe, bezpośrednie, tajne; głosuje się raz, osobiście/przez pełnomocnika;
PRAWA WYBORCZE:
czynne – każdy obywatel polski, kończący 18 lat najpóźniej w dniu głosowania i stale zamieszkujący na obszarze działania tej rady (także obywatel UE nie będący obywatelem polskim)
NIE mają praw wyborczych osoby pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu prawomocnym orzeczeniem TS, ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu
bierne- osoba z czynnym prawem wyborczym
NIE mają prawa wyborczego osoby karane za przestępstwa umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, osoby wobec których wydano wyrok warunkowego umorzenia postępowania w w/w post., pozbawione prawa wybieralności prawomocnym orzeczeniem sądu;
zarząd województwa (marszałek woj. jako przewodniczący) – wybierani przez sejmik województwa (także spoza jego składu) w ciągu 3 mies. od ogłoszenia wyników wyborów;
wybór marszałka województwa– bezwzględna większość ustawowa głosów,
pozostali członkowie – na wniosek marszałka., zwykłą większością minimum ½ ustawowego składu sejmiku wojewódzkiego, głosowanie tajne
organy wojewódzkie
Sejmik województwa
organ stanowiący i kontrolny woj.,
kadencja – 4 lata
radni + przewodniczący + 1-3 wiceprzewodniczących
wyłączna właściwość:
uchwalanie budżetu województwa
uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego
uchwalanie podatków i opłat lokalnych,
uchwały zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej 1/2 ustawowego składu,
może powoływać ze swojego grona stałe i doraźne komisje; k. rewizyjna,
sesja przynajmniej raz na kwartał,
Zarząd Województwa
organ wykonawczy woj.,
marszałek (przewodniczący) + vicem. <1 lub 2> + pozostali członkowie
domniemanie kompetencji w zakresie zadań należących do samorządu wojewódzkiego, np.
wykonywanie uchwał sejmiku
projekt i wykonanie budżetu
gospodarowanie mieniem
uchwalanie regulaminu organizacyjnego
zadania wykonuje przy pomocy urzędu marszałkowskiego i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych
zasady i tryb działania – statut;
Marszałek województwa.
przewodniczący zarządu wojewódzkiemu
kierownik bieżących spraw wojewódzkich
kierownik urzędu marszałkowskiego i zwierzchnik jego pracowników,
reprezentant województwa na zewnątrz,
organizuje pracę zarządu i urzędu marszałkowskiego,
może wydawać decyzje administracyjne
wniosek o powołanie skarbnika i sekretarza;
Jeżeli chodzi o województwo, istnieje tu jeden urząd- urząd marszałkowski
139. Współdziałanie a koordynacja
Koordynacja – harmonizowanie działań, łączy się z innymi układami organizacyjnymi (nie występuje samoistnie)
− dotyczy działań już podjętych lub planowanych;
− występuje w układzie scentralizowanym i zdecentralizowanym;
Współdziałanie – więź zbliżona do koordynacji, występująca jedynie w układzie zdecentralizowanym.
140. Współdziałanie administracji
Współdziałanie – harmonizowanie działań w układzie zdecentralizowanym
Formy współdziałania:
• wprowadzane przez prawo ustrojowe – formuły ustawowe (na przykład współpraca kilku jednostek samorządu terytorialnego);
• wprowadzane przez prawo materialne (zgoda, uzgodnienie, porozumienie, opinia, wyrażenie stanowiska itp.), istnieją między nimi subtelne różnice, choć art. 106 k.p.a. niweczy wszelkie te rozróżnienia. W związku z tym, przynajmniej na gruncie postępowania administracyjnego, nie może być mowy o współkompetencji (coimperium);
− rozróżnienie rodzajów współdziałania ze względu na moc wiążącą stanowiska organu współdziałającego (czasami może być ono również obowiązkowe)
• wiążące (wtedy można przyjąć tezę o współkompetencji organów);
• niewiążące.
141. Zadanie publiczne
Zadanie publiczne to każde działanie administracji, które realizuje ona na podstawie ustaw. Adresatami takich zadań mogą być osoby fizyczne - obywatele, ich wspólnoty, osoby prawne oraz jednostki nie posiadające osobowości prawnej.
W zależności od sposobu działania administracji podczas realizacji konkretnego zadania, można rozróżnić trzy podstawowe grupy zadań publicznych:
świadczenie lub zapewnienie wykonania usług na rzecz mieszkańców i innych podmiotów.
dostarczanie mediów (elektrycznść, woda itp.),
odbiór i utylizacja śmieci,
organizacja komunikacji zbiorowej,
budowa i utrzymanie dróg, oświetlenie,
usługi opiekuńcze, edukacja, budowa mieszkań socjalnych
Zadania z tej sfery mogą być zlecane różnym pomiotom.
Przykładem jest służba zdrowia – realizacja zadań z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej czy prowadzenie szpitali przez niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej (NZOZ), które są na podstawie kontraktów finansowane przez państwo (Narodowy Fundusz Zdrowia).
Zadania związane ze świadczeniem usług są również przekazywane organizacjom pozarządowym. Takim przekazaniem zadania jest powierzenie lub zlecenie realizacji zadania i udzielenie na ten cel dotacji.
wydawanie decyzji administracyjnych.
jest zagwarantowane przymusem państwowym.
W ramach tych zadań administracja może zezwalać lub zakazywać określonych działań, na podstawie kryteriów określonych w ustawach, ale rozpatrywanych i odnoszonych do każdej indywidualnej sprawy.
Przykładami mogą być:
pozwolenia na budowę
koncesje na alkohol,
pozwolenia na wycinkę drzew itd.
Ta forma realizacji zadań publicznych obejmuje również uprawnienia nadzorcze i kontrolne wykonywane przez służby, inspekcje i straże (policja, inspekcja pracy, inspekcja sanitarna, straże gminne/miejskie).
Zadań o charakterze orzeczniczym, administracja nie może przekazywać podmiotom niepublicznym.
Podmioty niepubliczne nie mogą również brać udziału w procesie ich wydawania (procedurze administracyjnej), chyba, że przepisy prawa dają im status strony postępowania.
tworzenie przepisów, norm i standardów, w ramach ustawowo przewidzianych upoważnień.
Zarówno organy administracji rządowej (ministrowie, wojewodowie), jak i samorządowej (rady, sejmiki, zarządy, burmistrzowie) są upoważnione ustawami do wydawania różnego rodzaju przepisów.
Wydawanie ich odbywa się w formie zarządzeń, rozporządzeń, uchwał.
Po ich publikacji, wchodzą one w życie jako powszechnie obowiązujące.
Rola sektora pozarządowego w tej sferze zadań publicznych ogranicza się do konsultacji, ewentualnie inspiracji władz publicznych do podejmowania określonych działań w zakresie tworzenia lub zmiany takich przepisów.
Ponadto administracja publiczna może podejmować również działania niewładcze, polegające na inspirowaniu, koordynacji (ale nie przymusowej) określonych przedsięwzięć.
Celem takich działań, będzie przede wszystkim realizacja takich zadań publicznych, które przyczynią się do tworzenia lepszych lub poprawy warunków rozwoju cywilizacyjnego czy stymulowania rozwoju gospodarczego.
W realizacji tego typu zadań organizacje pozarządowe mogą być również partnerem działań administracji publicznej.
142. Zakład administracyjny
Zakład administracyjny (publiczny) – wyodrębniona jednostka organizacyjna, która otrzymuje do wykonania określony zestaw zadań publicznych od podmiotu administracji publicznej, który ją tworzy i która z tego powodu pozostaje pod stałym wpływem (nadzorem) tego podmiotu. Nie jest organem administracji publicznej (administracyjnym) – organy zakładów publicznych są jedynie organami administrującymi
Objaw decentralizacji
143. Zakres działania organu administracji publicznej
Zakres działania - wskazuje jakimi sprawami ma się zajmować dany organ. Określa się je zwykle w przepisach stanowiących dany organ, co nie oznacza ze nie można ich potem zmienić. Do podejmowania działań władczych konieczne są jednak przepisy kompetencyjne, znajdujące się zwykle w ustawach regulujących daną dziedzinę administracji np. prawo budowlane
Przepisy o zakresie działania nie są wystarczającą podstawą do podejmowania przez organ działań o charakterze władczym.
Właściwość pozwala na udzielenie odpowiedzi na pytanie, jaki podmiot administracji i jaki organ administracyjny jest powołany do załatwiania spraw administracyjnych danego rodzaju. Dokładne określenie właściwości organu jest konieczne. Przestrzeganie właściwości stanowi bezwzględny obowiązek organu. Należy bowiem zakładać, iż właściwy organ ma fachowy personel i potrzebne wyposażenie do tego, aby podejmować prawidłowe rozstrzygnięcia danej kategorii spraw
144. Zakres podmiotowy i przedmiotowy kontroli
Przedmiot sądownictwa administracyjnego
− przedmiot (zakres) kontroli (katalog aktów lub czynności administracyjnych, mogących być przedmiotem skargi);
− przedmiot (zakres) rozpoznania (zespół elementów, które bada sąd administracyjny w trakcie kontroli);
− przedmiot (zakres) wyrokowania (elementy treściowe orzeczenia sądu i jego zakres).
Sposoby określania przedmiotu (zakresu) kontroli (zaskarżenia)
− system enumeracji – obejmuje te działania administracji, które zostały wyraźnie jej poddane i wymienione w ustawie;
− system klauzuli generalnej – kontroli poddane są wszystkie działania administracji lub przynajmniej wszystkie akty administracyjne (działania nieobjęte definicją aktu administracyjnego są wyjątkami od klauzuli generalnej i powinny być enumeratywnie wyliczone w ustawie). Wyjątki ustalane są metodą enumeracji negatywnej.
Teorie dotyczące wyjątków – enumeracja negatywna (niezależnie od poniższych przedmiotem wyłączenia były w różnych okresach i systemach: sprawy wewnętrzne administracji publicznej, związane z tajemnicą państwową i ochroną państwa, akty pozostawione swobodnemu uznaniu)
1. Doktryna aktów rządowych – wyłączone są pewne kategorie działań ze względu na rangę organu, który je podejmuje albo ze względu na specjalny przedmiot (sprawy ogólnopaństwowe);
2. Doktryna immunitetu – wyłączone są niektóre organy (np. głowa państwa);
3. Doktryna szczególnych stosunków – wyłączeniu podlegają sprawy związane z zależnością zakładową lub służbową.
Przedmiot kontroli w Polsce
− w okresie międzywojennym – klauzula generalna (dotyczyła tylko ostatecznych aktów administracyjnych: orzeczeń – decyzji konstytutywnych i zarządzeń – decyzji deklaratoryjnych) z szeroko określonymi wyjątkami;
− na podstawie ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego – zasada enumeracji (wyliczenie nie obejmowało kategorii działań administracji, ale kategorie spaw, w jakich działania te były podejmowane);
− obecnie (według u.p.s.a.) – klauzula generalna (ale nie sformułowana expressis verbis) wynikająca z ogólnego i pojemnego wyliczenia działań administracji podlegających skardze oraz enumeracji negatywnej, zawierającej wyjątki.
Podmioty kontroli:
k. sprawowana przez najważniejsze organy państwa – Sejm, Senat, Prezydent,
k. sprawowana przez organy niezawisłe od administracji – TS, NIK, RPO, RPD, sądy,
k. wewnątrzadministracyjną – np. resortowa, międzyresortowa, prokuratorska, RIO,
k. społeczna – np. instytucja skargi i wniosku, k. sprawowana przez środki masowego przekaz
145. Zasady prawa administracyjnego
Zasady prawa administracyjnego wynikające z demokratycznego państwa prawa:
zasada praworządności i zasada legalności- art. 7 KRP „organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa”
zasada równości wobec prawa- art. 32KRP „wszyscy są równi wobec prawa”
lex retro non agit
zasada ochrony praw dobrze (słusznie) nabytych- art. 16 Kpa zasada trwałości decyzji administracyjnych
zasada prawa do sądu ar.45 KRP „każdy ma prawo do sprawiedliwego, i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy niezależny, bezstronny i niezawisły sąd”
zasada subsydiarności- preambuła KRP i art. 4 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego
zasada proporcjonalności- o charakterze postulatywnym- organy administracji publicznej mają ingerować w prawa obywateli w sposób rozsądny i racjonalny i nie nadużywać swoich kompetencji ze szkodą dla obywateli
zasada zrównoważonego rozwoju- art. 5 KRP „Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”
• związania administracji prawem [działanie na podstawie i w granicach prawa]
• kierownictwa
• koordynacji
• kolegialności
• jednoosobowości
• zakresu działania i kompetencji organu;
• decentralizacji- organy niższe nie są hierarchicznie podporządkowane organom wyższym, tj. mają prawnie zagwarantowaną samodzielność
• nadzoru
• kontroli
• odpowiedzialności.
146. Zaświadczenia
zaświadczenie to dokument urzędowy poświadczający określone okoliczności faktyczne lub prawne. Nie jest to akt administracyjny, kodeks stanowi, że administracja wydaje zaświadczenia, gdy:
Gdy urzędowego potwierdzenia wymaga przepis prawny
Gdy konkretna osoba ubiega się o nie ze względu na swój interes prawny
147. Zespolenie administracji
Zespolenie polega na połączeniu sił i środków administracji publicznej zajmującej się różnymi materiami w jedną całość na danym terytorium, a więc ścisła współpraca poszczególnych jej ogniw połączonych przez jeden wspólny podmiot – „zwierzchnika”.
Zespolenie w samorządzie województwa (poza nim w województwie zespolenie administracji rządowej – zespolenie w województwie realizowane dwutorowo)
− w jednym urzędzie – urzędzie marszałkowskim;
− pod jednym zwierzchnikiem – marszałkiem województwa.
148. Zwierzchnictwo a zespolenie
a) zwierzchnictwo (F. Longchamps – „zwierzchnictwo hierarchiczne”, „zwierzchnictwo nadzorcze”, „zwierzchnictwo kontrolne”) – występuje, gdy określona władza administracyjna o kompetencji ogólnej ma uprawnienia o charakterze kierowniczym wobec innych wyspecjalizowanych organów administracji publicznej (korelat podległości wynikającej z zespolenia, pojęcie zwierzchnictwa musi być opisywane łącznie z pojęciem zespolenia);
b) zespolenie (przeciwieństwo specjalizacji resortowej) – połączenie środków i sił administracji publicznej zajmującej się różnymi materiami w jedną całość na danym terytorium, inaczej współpraca połączona przez jeden podmiot – „zwierzchnika” (więzy odmienne od wynikających z pojęć „kierownictwa” i „nadzoru”)
• dotyczy działań organów zespolonych (zespolenie merytoryczne);
• obsady stanowisk w tych organach (zespolenie osobowe);
149. Zwyczaj i orzecznictwo a źródła prawa administracyjnego.
Są to tak zwane niezorganizowane źródła prawa administracyjnego
Niezorganizowane źródła prawa administracyjnego – czynniki pozaprawne, takie jak (oprócz poniższych) normy moralne, społeczne, techniczne, wiedzy nieumieszczone w systemie prawa, normy polityczne, poglądy doktryny
1. Zwyczaj – pozaprawny nawyk postępowania, przestrzegany w obrębie danej struktury (jednostki) organizacyjnej administracji. Ma znaczenie bardziej praktyczne, a pośrednio prawne. Rodzaje
− uzupełnia ustawę (consuetudo secundum legem) – dla ułatwienia jej stosowania (na przykład w zakresie interpretacji);
− formułuje zasady niezależne od ustawy, ale z nią niesprzeczne (consuetudo praeter legem) – stanowi własne prawidła działania administracji;
− administrowanych i administrujących (własny lub obiektywnie istniejący w życiu społecznym), może wytworzyć się w związku z nimi precedens (zwyczaj tworzący się przez stałą, podobną praktykę rozstrzygania podobnych spraw);
− konstruktywny i jałowy (szkodliwy).
2. Prawo sędziowskie – tworzy się poprzez orzecznictwo sądów administracyjnych. Mimo braku ich upoważnienia do wydawania rozstrzygnięć wiążących, formułują normy drugiego stopnia, a ponadto oceny wyrażone w wyrokach sądowych mogą być wiążące w danej sprawie na przyszłość. Prawo sędziowskie może powstawać dzięki przyjęciu wyodrębnionej z teorii prawa ideologii „swobodnej decyzji sądowej”.
150. Źródła prawa administracyjnego
Źródła prawa według J.S. Langroda – ustala hierarchię norm prawa, a nie hierarchię źródeł prawa w tradycyjnym tego słowa znaczeniu (koncepcja bliska poglądom Hansa Kelsena i Adolfa Merkla), dzięki czemu możliwy jest przegląd wszystkich elementów prawa administracyjnego w układzie hierarchicznym.
Źródła prawa sensu stricto (źródła prawa w rozumieniu formalnym, zgodnie z którym są nimi akty stanowienia prawa) – źródła wskazane i wyodrębnione przez Konstytucję jako powszechnie obowiązujące (tzn. ustawodawca miał możliwość skierowania aktu do wszystkich, jednak konkretny krąg adresatów aktu zależy od celu, jaki ustawodawca chce osiągnąć).
Źródła prawa sensu largo – akty prawa wewnętrznego, wymienione w Konstytucji w rozdziale „Źródła prawa” oraz różnorakie fakty prawotwórcze, dopełniające konstytucyjny katalog.
Akt normatywny – obejmuje źródła prawa sensu stricto oraz wszystkie te akty, które zawierają w sobie normy określające uprawnienie lub obowiązek adresata nieokreślonego powszechnie, ale również niewskazanego indywidualnie. Grupa ta może być wyznaczona przez sam akt, jak i poprzez określenie sytuacji faktycznej, w jakiej ma się znaleźć osoba, mająca być adresatem aktu.
System źródeł prawa – uporządkowany system, w którym ustalona jest hierarchia i wzajemne relacje pomiędzy źródłami prawa.
Zamknięty system źródeł prawa – katalog źródeł prawa wskazany jest przez samo prawo (Konstytucję) i tylko zmiana tego prawa, dokonana zgodnie z regułami zawartymi w nim samym może doprowadzić do jego modyfikacji. Konstytucja nie wyróżnia jednak przepisów administracyjnych, będących normatywnymi aktami stosowania prawa, które są typowe i konieczne do bieżącego wykonywania zadań administracyjnych. Są one źródłami prawa w prawie administracyjnym, ale w znaczeniu konstytucyjnym są jedynie formami działania administracji.
Koncepcja otwartego systemu źródeł prawa – przyjmuje, że zmiany systemu prawa mogą następować także na podstawie nieokreślonych w nim sposobów. Otwarcie to może następować „od góry" (czynniki pozaprawne, na przykład koncepcje prawa natury itp.) i „od dołu” – można tu zakwalifikować wspomniane przepisy administracyjne, a także normy wewnętrzne i tzw. źródła niezorganizowane (zwyczaj, normy pozaprawne, prawo sędziowskie, orzecznictwo sądowe, poglądy doktryny). Są to czynniki, które mają nieformalny (rzeczywisty, praktyczny) wpływ na funkcjonowanie administracji publicznej.
Źródła prawa zewnętrznego
− Konstytucja;
− ustawy;
− ratyfikowane umowy międzynarodowe;
− rozporządzenia;
− akty prawa miejscowego.
Źródła prawa wewnętrznego (zaliczono do nich tzw. uchwały samoistne Rady Ministrów, wydawanymi bez konkretnego upoważnienia ustawowego, jedynie na podstawie ogólnej normy kompetencyjnej. Nie mają one zewnętrznej mocy obowiązującej)
− uchwały rady ministrów;
− zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów, które obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu te akty.
Konstytucyjne kategorie powszechnie obowiązujących źródeł prawa administracyjnego
Znaczenie niektórych zasad konstytucyjnych dla prawa administracyjnego
1. Zasada demokratycznego państwa prawnego – rodzi dla administracji publicznej obowiązek działania na podstawie i granicach prawa, a organy administracji publicznej muszą przestrzegać praw i wolności jednostek;
2. Zasada praworządności i legalności – zasada praworządności oznacza, że każde działanie mieści się w granicach prawa, a zasada legalności, że każde działanie powinno mieć podstawę prawną (powinno być oparte na normie ustawowej). Zasady te maja swoje gwarancje formalne w postaci rozwiązań proceduralnych (art. 6 i 7 k.p.a.) i w formie kontroli administracji, opartych właśnie na kryterium zgodności z prawem. Zasady legalności nie można mylić z kryterium celowości przy kontroli nad administracją – można nawet mówić o odrębnej zasadzie zgodności działania z celem ustawowym;
3. Zasada równości wobec prawa – organy administracji publicznej powinny stanowiąc i stosując prawo jednakowo traktować adresatów swoich działań, a jakiekolwiek zróżnicowanie ich praw powinno mieć zawsze swoją podstawę ustawową i być uzasadnione;
4. Zasada podziału i równowagi władz – organy administracji publicznej są zaliczone do władzy wykonawczej.
Inne podstawowe unormowania konstytucyjne mające znaczenie dla prawa administracyjnego
1. Konstytucja określa system źródeł prawa i zamyka go w ścisłym katalogu;
2. Określa strukturę organów administracji publicznej i ich podstawowe kompetencje, w tym ustanawia i reguluje strukturę oraz zadania samorządu terytorialnego;
3. Reguluje wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela oraz środki ich ochrony;
4. Określa podstawowe sposoby kontroli administracji publicznej i ustanawia organy tej kontroli;
5. Reguluje niektóre materie szczegółowe, należące do prawa administracyjnego: zasady wprowadzania stanów nadzwyczajnych oraz status prawny Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
Problem bezpośredniego stosowania Konstytucji przez organy administracji publicznej – nie można wydać decyzji administracyjnej opierając się wyłącznie na normie konstytucyjnej (forma bezpośredniego stosowania samoistnego Konstytucji), ponieważ organy administracji publicznej nie mogą omijać poszczególnych szczebli hierarchii źródeł prawa. Organy administracyjne nie mogą także zadawać pytań prawnych Trybunałowi Konstytucyjnemu, dlatego nie mogą zastosować formy bezpośredniego stosowania Konstytucji w postaci stwierdzania konfliktu między normami konstytucyjnymi i normami niższego rzędu. Organy administracji publicznej mogą przyjąć jedynie model współstosowania norm konstytucyjnych wraz z innymi normami obowiązującego porządku prawnego.
Ustawa – wobec niemożności kodyfikacji prawa administracyjnego, jest ono zbudowane z pojedynczych ustaw, które składają się na jego system i wyznaczają zakres źródeł prawa administracyjnego
− obowiązują podmioty prawa administracyjnego w bezpośredni sposób (nie muszą korzystać z aktów wykonawczych), a podmioty spoza administracji publicznej mogą nabywać swoje uprawnienia lub obowiązki z samej ustawy;
− mają moc powszechnie obowiązującą, którą można określić jako samoistną.
Materia ustawowa – jej granice w negatywny sposób wyznaczają obszar wydawania aktów przez organy administracji publicznej. W prawie administracyjnym należy do niej
− ustalanie obowiązków obywateli i ich sytuacji wobec państwa;
− regulowanie organizacji aparatu państwowego i kompetencji administracji publicznej;
− określanie trybu przekazywania i sposobu wykonywania zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego (nie wymienione wprost w Konstytucji).
Rozporządzenia z mocą ustawy – wydaje je jedynie Prezydent w czasie stanu wojennego, gdy Sejm nie może się zebrać na posiedzenie. Ich moc czasowa jest ograniczona – podlegają zatwierdzeniu na najbliższym posiedzeniu Sejmu. Dotyczą
− zasad działania władzy publicznej oraz zakresu, w jakim mogą w stanie wojennym zostać ograniczone wolności i prawa człowieka i obywatela;
− podstaw, zakresu i trybu wyrównywania strat majątkowych, wynikających z tych ograniczeń.
Umowy międzynarodowe – stanowią część krajowego porządku prawnego i są bezpośrednio stosowane, chyba że jest to uzależnione od ustawy. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie można pogodzić z umową. Znaczenie mogą mieć także umowy nieratyfikowane, będąc przykładem, że system źródeł polskiego prawa nie jest w pełni zamknięty. W prawie administracyjnym szczególne znaczenie mają umowy dotyczące materii takich jak
− prawo celne;
− prawo drogowe;
− ochrona środowiska;
− zwalczanie chorób zakaźnych;
− przekraczanie granicy.
Doktryny dotyczące relacji między prawem wspólnotowym a prawem wewnętrznym
1. Doktryna pierwszeństwa prawa wspólnotowego – w razie sprzeczności między normami obu systemów decyduje przepis prawa wspólnotowego. Chodzi o pierwszeństwo w stosowaniu, a nie hierarchię obowiązywania norm (nie przesądza o nadrzędności prawa wspólnotowego nad normami konstytucyjnymi państw członkowskich).
2. Doktryna bezpośredniego skutku prawa wspólnotowego – przepisy prawa wspólnotowego przyznają obywatelom Unii Europejskiej prawa podmiotowe, które powinny być chronione przez sądy państw członkowskich. Na bezpośredni skutek składa się
− bezpośrednie obowiązywanie;
− bezpośrednie stosowanie.
Prawo pierwotne Unii Europejskiej – zawarte w umowach międzynarodowych.
Prawo pochodne Unii Europejskiej – ustanowione przez jej organy (ale także umowy międzynarodowe, umowy prawa prywatnego, umowy prawa publicznego, programy, regulaminy) akty prawne wymienione w art. 249 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską
1. Rozporządzenia – ogólne i abstrakcyjne akty organów Wspólnoty, mające charakter normatywny i z założenia kompletny. Obowiązują one bezpośrednio;
2. Dyrektywy – wiążą państwo członkowskie, do którego są skierowane w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawiając swobodę wyboru formy i środków jego osiągnięcia. Konieczne dlatego jest wydanie odpowiednich własnych przepisów wewnętrznych;
3. Decyzje – akty indywidualne i konkretne;
4. Zalecenia i opinie – nie mają charakteru wiążącego.
Rozporządzenia – akty wydawane na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Są tworzone przez administrację publiczną i przez nią wykonywane, są jednocześnie źródłami prawa administracyjnego i formami działania administracji.
Ustawy a rozporządzenia według J.S. Langroda
− ustawy zawierają normy „ponadadministracyjne co do rangi”, czyli „administracyjne co do treści, ale pozaadministracyjne co do genezy”;
− rozporządzenia zawierają normy „intraadministracyjne co do rangi”, czyli „administracyjne co do treści i genezy”.
Upoważnienie ustawowe – jego istnienie jest konstytucyjnym wymogiem wydania i prawidłowości rozporządzenia. Może być sformułowane obligatoryjnie lub fakultatywnie. Powinno określać
1. Konkretny organ właściwy do wydania rozporządzenia;
2. Zakres spraw przekazanych do uregulowania;
3. Wytyczne dotyczące treści aktu – powinny dotyczyć materialnego kształtu regulacji wykonawczej, ewentualnie wskazania proceduralne (nie mogą jednak zastąpić one wytycznych merytorycznych).
Prawidłowość rozporządzenia – wszystkie powyższe elementy powinny być spełnione łącznie, a rozporządzenie musi powoływać się na odpowiednie upoważnienie ustawowe. Ponadto musi mieć charakter wykonawczy.
Kontrola legalności rozporządzenia
− wewnętrznie realizowana przez Radę Ministrów;
− zewnętrznie realizowana przez Trybunał Konstytucyjny.
Obowiązywanie czasowe rozporządzenia – moc wiążąca uzależniona jest od obowiązywania ustawy „macierzystej” (wyjątkowo w przepisach przejściowych nowej ustawy może zostać ona utrzymana).
Zakaz subdelegacji – upoważnienie ustawowe dotyczy tylko organu w nim wymienionego, Konstytucja wyklucza przekazanie kompetencji innemu organowi (art. 92 ust. 2).
Wykonawczy charakter rozporządzenia – konkretyzuje normy zawarte w ustawie, która upoważniła organ do jego wydania i formułuje własne normy w taki sposób, aby realizowały one normy ustawowe. Nie jest to konkretyzacja całkowita – rozporządzenie nie może formułować norm indywidualnych i konkretnych. Ponadto rozporządzenie jest wykonawcze nie wobec całej ustawy, a jedynie wobec unormowania zawierającego upoważnienie.
Organy wydające rozporządzenia
1. Prezydent (choć w istocie nie jest on organem administracji publicznej);
2. Rada Ministrów;
3. Prezes Rady Ministrów;
4. Ministrowie kierujący działami administracji publicznej (Rada Ministrów na wniosek Prezesa Rady Ministrów może uchylić takie rozporządzenie w formie uchwały);
5. Przewodniczący komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów;
6. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.
Współrozporządzenie – upoważnienie do wydania rozporządzenia dla dwóch lub więcej organów. Może polegać na wspólnym wydawaniu, działaniu w porozumieniu, za zgodą jednego z nich lub z inicjatywy jednego z nich.
Akty prawa miejscowego (terenowego, lokalnego) – znaczenie dla prawa administracyjnego
1. Wydają je organy administracji publicznej (organy samorządu terytorialnego i terenowe organy administracji rządowej);
2. Powodują decentralizację procesu prawotwórczego;
3. Wiążą część regulacji prawnej z warunkami i potrzebami lokalnymi, co jest zgodne z zasadą pomocniczości;
4. Pozwalają administracji na bieżące reagowanie na różnorakie zdarzenia losowe, wymagające szybkiej i sprawnej interwencji państwa.
Konstytucyjne cechy aktów prawa miejscowego
− kompetencje do ich wydawania mają organy samorządu terytorialnego i terenowe organy administracji rządowej;
− muszą być wydawane na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie. Według Konstytucji upoważnienie takie powinno zawierać jedynie „własne granice”, bez wymaganego w upoważnieniu do wydania rozporządzenia wskazania organu, zakresu, czy wytycznych co do treści. Nie muszą być także wydawane „w celu wykonania” ustaw;
− w hierarchii źródeł prawa mają miejsce równe rozporządzeniom;
− mają ograniczony zasięg terytorialny – taki jak właściwość miejscowa organu wydającego (nie są nimi także akty organów centralnych obowiązujące na części terytorium państwa).
Kategorie aktów prawa miejscowego – kryterium rodzaju upoważnienia ustawowego
1. Akty wydawane na podstawie ogólnego upoważnienia ustawowego (inaczej akty „samoistne” lub samodzielne prawodawstwo miejscowe wydawane w ramach ustaw);
2. Akty wydawane na podstawie szczegółowego upoważnienia ustawowego (inaczej akty „wykonawcze”);
3. Akty wydawane na podstawie specjalnego upoważnienia ustawowego (inaczej akty „porządkowe”).
Gminne prawo miejscowe – gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego, która to kompetencja przypada radzie gminy (w formie uchwał).
Klasyfikacja gminnego prawa miejscowego (pozwalająca na wyodrębnienie trzech wymienionych powyżej kategorii aktów prawa miejscowego)
1. Na podstawie upoważnień zawartych w samej ustawie o samorządzie gminnym
− akty w zakresie
• wewnętrznego ustroju gminy i jednostek pomocniczych (statuty);
• organizacji urzędów i instytucji gminnych;
• zasad zarządu mieniem gminy;
• zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej;
− statut – określane w nim są wszystkie zagadnienia ustrojowe nieunormowane w ustawie. Jest przejawem samodzielności gminy („autonomia statutowa” – jedna z cech samorządu terytorialnego). Nie może on zawierać norm materialnych prawa administracyjnego, nie może regulować uprawnień i obowiązków podmiotów zewnętrznych, ani zawierać norm ogólnego postępowania administracyjnego;
2. Na podstawie upoważnień zawartych w innych ustawach – akty wydawane na podstawie upoważnień zawartych w ustawach z zakresu administracyjnego prawa materialnego (na przykład ochrona środowiska, komunikacja, handel, oświata);
3. Na podstawie upoważnienia generalnego zawartego w ustawie o samorządzie gminnym (choć sama regulacja zbudowana jest na zasadzie wyjątku) – przepisy porządkowe, przewidziane do realizacji funkcji administracji publicznej polegającej na bieżącym i doraźnym zapobieganiu negatywnym sytuacjom. Mogą być wydane tylko wtedy, gdy dana materia nie jest już uregulowana w innym akcie powszechnie obowiązującym i gdy są niezbędne do ochrony życia lub zdrowia oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego
− sankcje karne za naruszenie przepisów porządkowych – istnieje możliwość ich wprowadzenia (funkcja policyjna administracji). Wymierzane w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach, co oznacza, że nie są to kary administracyjne, a wymierzane przez sądy grodzkie (władza sądownicza);
− kompetencje wójta (burmistrza, prezydenta miasta) – może wydawać przepisy porządkowe w formie zarządzenia, podlegającego zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady gminy, gdyż może wydawać je jedynie, gdy nagłość sytuacji nie pozwala na czekanie na zebranie się rady gminy.
Akty prawa miejscowego wydawane przez organy samorządu powiatowego i wojewódzkiego oraz administracji rządowej w województwie – regulacje zasadniczo podobne jak w przypadku gminnego prawa miejscowego (mimo, że nie są jednakowo brzmiące), z wyjątkami
− brak rozróżnienia na akty wydawane na podstawie samych tych ustaw, tzn. o samorządzie powiatowym i województwa oraz o wojewodzie i administracji rządowej w województwie i na podstawie innych ustaw;
− przepisy dotyczące powiatu i województwa pozwalają na wydawanie przepisów porządkowych dla części ich obszaru;
− kategoria przepisów porządkowych wprowadzona tylko w ustawie o samorządzie powiatowym i o wojewodzie i administracji rządowej w województwie
• w powiecie – dodano ochronę mienia obywateli i ochronę środowiska jako możliwą podstawę wydania przepisów porządkowych. Ponadto przyczyny wydania przepisów porządkowych powinny występować na obszarze więcej niż jednej gminy. Może je wydawać również warunkowo zarząd powiatu. Poza tym regulacje takie jak w gminie;
• w województwie – wojewoda wydaje „rozporządzenia porządkowe”, regulacja poza tym taka jak w gminie.
3. Prawo wewnętrzne i tak zwane przepisy administracyjne
Konstytucyjne źródła prawa wewnętrznego
− uchwały Rady Ministrów;
− zarządzenia Prezesa Rady Ministrów;
− zarządzenia Prezydenta.
Uchwały Rady Ministrów
− akty samoistne;
− wydawane na podstawie ustawy (także normy konstytucyjnej);
− nie mogą regulować uprawnień, ani obowiązków podmiotów zewnętrznych, skierowane tylko do podmiotów wewnętrznych, w związku z czym nie mogą być powoływane jako podstawa prawna decyzji (podobnie jak nie mogą nią być akty wydane na podstawie uchwał samoistnych, ani inne akty wewnętrzne).
Zarządzenia
− nie są aktami samoistnymi;
− wydawane tylko na podstawie ustawy;
− nie mogą być podstawą decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów.
Inne akty prawa wewnętrznego (kategoria pozakonstytucyjna, bez określenia „źródła prawa”) – uchwały i zarządzenia organów centralnych (przewodniczących komitetów, Prezesa NBP) i inne akty wewnętrzne organów administracyjnych różnego szczebla.
Istota aktów prawa wewnętrznego – zaadresowane do podmiotów wewnętrznych, pośrednio mogą jednak wpływać na prawa lub obowiązki obywateli. Mają różnorodne nazwy (uchwały – organów kolegialnych, zarządzenia – organów jednoosobowych oraz regulaminy, wytyczne, instrukcje, okólniki, pisma okólne, decyzje, opinie itd.). Mogą być aktami generalnymi jaki i indywidualnymi. Mogą mieć charakter
− samoistny – wydawane na podstawie przepisów kompetencyjnych;
− wykonawczy – podstawą prawną ścisłe upoważnienie ustawowe.
Odwracanie hierarchii źródeł prawa – zagrożenie stosowania w pierwszej kolejności przepisów wewnętrznych, odsuwając ustawę na drugi plan i zagrażając legalności działania administracji publicznej.
Przepisy administracyjne – kategoria aktów prawa wewnętrznego, bardzo zróżnicowana merytorycznie.
Formy „wewnętrznego kierowania” – dopuszczone przez ustawę kompetencje wewnętrzne różnych organów administracji publicznej (na przykład Prezesa Rady Ministrów w stosunku do kierowników centralnych organów administracji publicznej – w formie wytycznych i poleceń). Są jedynie aktami wydawanymi przez przełożonego podwładnym, ale stymulującymi wszelkie ich działania. Stwarza to niebezpieczeństwo „niekonstytucyjnego zinstrumentalizowania prawa powszechnie obowiązującego”.
4. Tak zwane swoiste kategorie źródeł prawa administracyjnego
Szczególne kategorie źródeł prawa mające specjalnie znaczenie dla prawa administracyjnego
1. Akty planowania – dotyczą zachowań administracji publicznej przewidywanych w przyszłości, zwłaszcza kwestii finansowych (budżety), strategicznych (na przykład tzw. strategie rozwoju województw), zagadnień współpracy zagranicznej (na przykład wojewódzkie priorytety współpracy zagranicznej) lub kwestii gospodarczo-przestrzennych. Aktami planowania są między innymi
− Narodowy Plan Rozwoju – instytucja określająca cele rozwoju społeczno-gospodarczego, w tym wspierane cele rozwoju regionalnego. Przygotowuje się go przy wykorzystaniu innych dokumentów planistycznych (Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego, strategii sektorowych, strategii rozwoju regionalnego i innych);
− miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego – mają za zadanie ustalanie przeznaczenia terenu, rozmieszczenia tzw. inwestycji celu publicznego oraz określanie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu. Wraz z innymi przepisami ustalają sposób wykorzystywania prawa własności nieruchomości. Cechy
• uchwalane przez rady gmin (miast), jednakże ich powszechne obowiązywanie nie jest jednoznaczne, ponieważ odznaczają się cechą zarówno generalności, jak i konkretności, a ponadto zawierają normy ogólne, jak i normy indywidualne (występuje gradacja norm według ich indywidualizacji oraz konkretności);
• w ich treści można wyróżnić
o część strukturalną – określającą przewidywane tendencje rozwoju przestrzeni;
o część programową – ustalającą projekt przedsięwzięcia co do danej przestrzeni;
o część regulacyjną – określającą przeznaczenie terenu w zakresie topograficznym i geograficznym;
• zróżnicowanie formy technicznej;
• określają tryb dalszego postępowania, a nie wynik planowania;
2.
Statuty i regulaminy
-„swoiste źródła prawa”
należące do źródeł prawa wewnętrznego, ale oddziaływujące na
sferę zewnętrzną, niekiedy mające nawet powszechne
obowiązywanie (statuty gmin). Muszą mieć podstawę ustawową i
mieścić się w granicach prawa
• statut – akt podmiotu prawa publicznego, regulujący jego sprawy;
• regulamin – określa szczegółowy tryb funkcjonowania podmiotu publicznego;
− statuty i regulaminy zakładów administracyjnych – skierowane do pracowników zakładu oraz przede wszystkim jego użytkowników. Tworzą z innymi aktami generalnymi organów zakładów administracyjnych prawo zakładowe;
3. Normy techniczne – specyficzna kategoria norm, nie aktów, stanowiących prawne uregulowanie nakazów, wzorców lub zakazów stosowanych w technice.
5. Publikacja i promulgacja źródeł prawa
Katalog dzienników urzędowych Dziennik urzędowy |
Przez kogo wydawany |
Co publikuje |
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej |
Prezes Rady Ministrów |
− ustawy; − ratyfikowane umowy międzynarodowe; − oświadczenia rządowe w kwestii mocy wiążącej umów międzynarodowych; − rozporządzenia z mocą ustawy; − rozporządzenia; − uchwały Rady Ministrów uchylające rozporządzenia ministra i inne.
|
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
Urząd Oficjalnych Publikacji Komisji Europejskiej |
− rozporządzenia; − dyrektywy; − decyzje; − zalecenia, opinie i inne.
|
Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski oraz Monitor Polski B |
Prezes Rady Ministrów |
− pozostałe umowy międzynarodowe; − zarządzenia Prezydenta wydane na podstawie ustawy; − uchwały Rady Ministrów i zarządzenia Prezesa Rady Ministrów wydane na podstawie ustawy i inne.
|
dzienniki urzędowe ministrów |
- |
- |
dzienniki urzędowe urzędów centralnych |
- |
- |
wojewódzkie dzienniki urzędowe |
wojewoda |
− akty prawa miejscowego wydawane przez wojewodę i organy administracji niezespolonej; − akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik województwa, organ powiatu oraz organ gminy (w tym statuty), choć przepisy porządkowe mogą być ogłaszane także w drodze obwieszczeń, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub w środkach masowego przekaz; − statuty związków międzygminnych i związków powiatów; − akty Prezesa Rady Ministrów uchylające akty prawa miejscowego wydawane przez wojewodę i organy administracji niezespolonej; − uchwałę budżetową województwa; − statut urzędu wojewódzkiego i inne |
6. Tak zwane niezorganizowane źródła prawa administracyjnego – patrz zagadnienie wyżej
151.Rozporządzenie w sprawie zasad techniki prawodawczej - (Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad
techniki prawodawczej” (Dz.U. nr 100, poz. 908))
Zasady techniki prawodawczej
Zasada państwa prawnego jest zasadą konstytucyjną naszego państwa. Prawodawca ma obowiązek tworzyć prawo dobre. Prawo dobre to takie prawo które jest precyzyjne i komunikatywne, a oprócz tego powinno to być prawo które pozwala na osiągnięcie stanów rzeczy zamierzonych przez prawodawcę i pożądanych społecznie. Takie prawo jest gwarantem wartości takich jak stałość, bezpieczeństwo prawa, pewność. Jeśli prawo nie jest dobre, nie precyzyjne, pełne luk to takie prawo powoduje szkody społeczne a oprócz tego takie prawo pozbawia prawodawcę wpływu na to co się dzieje w państwie. Jeśli prawo jest złe to o jego treści nie decyduje prawodawca tylko organy stosujące prawo. Wynika to z tego, że czym innym jest przepis a czym innym jest norma prawna. Prawodawca powinien dbać oto aby prawo było dobre. Dobre prawo powinno być również elastyczne tzn., że powinno być adekwatne do zmieniającej się rzeczywistości. Realizacji wymogów prawa służą zasady techniki prawodawczej.
Technika prawodawcza – inaczej dyrektywy legislacyjne, jest to termin wieloznaczny, to umiejętność sporządzania poprawnych aktów normatywnych oraz poprawnego kształtowania systemu takich aktów lub jest to zespół reguł bądź dyrektyw wskazujących jak poprawnie konstruować akty normatywne, jak poprawnie włączać te akty do systemu prawa i jak je z tego systemu eliminować. Technika prawodawcza nie jest dla każdego systemu prawa taka sama. Każdy system prawa ma swoją własną technikę, wynika to z tego, że w różnych systemach prawa przyjmuje się inną kulturę prawną i sposób pojmowania prawa.
Zjawisko korespondencji dyrektyw techniki prawodawczej i dyrektyw interpretacyjnych – korespondencji czyli odpowiedniości, między tworzonymi aktami a interpretowanymi zachodzi korespondencja. Prawodawca powinien dla tych samych pojęć stosować te same znaczenia i na odwrót tzn. dla różnych pojęć stosować powinien różne znaczenia. Zjawisko korespondencji jest bardzo przydatne.
Funkcje techniki prawodawczej:
- stanowią narzędzie dla redaktora tekstu prawnego pozwalające mu rozwiązywać różne problemy legislacyjne
- mogą stanowić kryterium oceny poprawności systemu prawa z formalnego punktu widzenia (możemy ocenić czy dany akt normatywny z punktu technicznego jest poprawny lub nie)
- dyrektywy współkształtują reguły wykładni prawa oraz reguły walidacyjne (dotyczą kwestii związanych z obowiązywaniem)
Na świecie pojawiła się tendencja żeby dyrektywy techniki prawodawczej ujmować w zbiory. Mają one najczęściej charakter zbiorów urzędowych, rzadko się zdarza żeby miały charakter aktów prawa powszechnie obowiązującego częściej są to zbiory prawa wewnętrznie wiążącego. W Polsce jest 5 takich zbiorów, obecnie obowiązujący zbiór zasad techniki prawodawczej stanowi załącznik do rozporządzenia prezesa rady ministrów z dnia 20 VI 2002 roku, w sprawie zasad techniki prawodawczej. Zasady te dotyczą przygotowywania projektów ustaw, jest w tym nie konsekwencja gdyż ustawa jest aktem hierarchicznie wyższym niż rozporządzenie.
Rodzaje dyrektyw
Pierwsza dyrektywa głosi, że ustawa powinna wyczerpująco regulować daną dziedzinę spraw, nie pozostawiając poza zakresem swego unormowania istotnych fragmentów tej dziedziny (chodzi oto, że przygotowując projekt ustawy prawodawca najpierw powinien wybrać dziedzinę spraw które powinny być uregulowane przez tą ustawę, to powinna być dziedzina spraw o wyraźnych granicach, prawodawca przy wyborze spraw powinien kierować się tradycją wynikającą z dotychczasowych unormowań oraz wskazaniami nauki gdyż nauka opisuje dane dziedziny, jeśli to ma być kilka ustaw to każda z nich powinna regulować jakiś istotny i w pewien sposób zamknięty aspekt wybranej dziedziny, ustawa powinna regulować zakres przydzielonych jej spraw w sposób wyczerpujący, gdyż jeśli będzie inaczej mogło by to doprowadzić do luk lub do powtarzania się jednego zagadnienia w kilku ustawach a to powoduje trudności interpretacyjne, gdyż powtórzenie nie bywa powtórzeniem dosłownym i są różnice w brzmieniu przepisów prawnych, pojawia się też problem natury walidacyjnej (obowiązywania))
Druga dyrektywa mówi, że ustawa powinna być tak skonstruowana aby od przyjętych w niej zasad regulacji nie trzeba było wprowadzać licznych wyjątków (to oznacza, że najpierw należy przygotowując projekt ustawy przygotować wzór lub projekt zasad albo przewodnik idei, zasady te powinny decydować o sposobie kształtowania wszystkich instytucji i norm zawartych w ustawie, przy odpowiednio dobranym zespole zasad można uniknąć zbyt dużej ilości wyjątków i pozwala to wyjątki te w sposób wyraźny i prosty sformułować).
Trzecia dyrektywa mówi, że każdy akt normatywny ma określony zakres przedmiotowy ipodmiotowy (zakres przedmiotowy to zakres spraw które akt normatywny reguluje, a zakres podmiotowy to krąg podmiotów do których akt normatywny się odnosi, w ustawie nie zamieszcza się przepisów które regulowały by sprawy wykraczające poza wyznaczony przez nią zakres przedmiotowy i podmiotowy, ustawa nie może zmieniać lub uchylać przepisów regulujących sprawy, które nie nalezą do jej zakresu przedmiotowego i podmiotowego albo które się z nim nie wiążą>> chodzi oto, że jeśli prawodawca określi zakres podmiotowy i przedmiotowy to powinien być on konsekwentny i nie powinien już wprowadzać jakich kol wiek norm wykraczających poza określony zakres aby nie wprowadzać w błąd użytkowników prawa, którzy szukają jakiś przepisów itd., odstępstwa od tej reguły to: 1 wtedy gdy zmiana lub uchylenie przepisów innej ustawy jest nie zbędne do funkcjonowania ustawy przygotowywanej, 2 wtedy gdy dziedziny spraw unormowane przygotowywaną ustawa i tą której przepisy zmienia się lub uchyla są ze sobą powiązane)
Czwarta dyrektywa mówi, że przepisy ustawy redaguje się zwięźle i syntetycznie, unikając nadmiernej szczegółowości a zarazem w sposób w jaki opisuje się typowe sytuacje występujące w dziedzinie spraw regulowanych tą ustawą (zwięźle to znaczy, że powinno dążyć się do tego aby w jednym przepisie wyrazić elementy możliwie wielu norm prawnych, syntetycznie unikając szczegółowości to znaczy, że redakcja ma się dokonywać bez nadmiernej kazuistyki [to metoda formułowania przepisów oparta bardziej na przewidywaniu szczegółowych wypadków niż na wytyczaniu ogólnych zasad], sposób w jaki opisuje się typowe sytuacje to znaczy, że te typowe sytuacje mają być wyrażane języku potocznym).
Piąta dyrektywa mówi, że przepisy ustawy formułuje się tak aby dokładnie i w sposób zrozumiały dla adresatów zawartych w nim norm wyrażały intencje prawodawcy, zdania w ustawie redaguje się zgodnie z przyjętymi regułami składni języka polskiego unikając zdań wielokrotnie złożonych (jest reguła która decyduje co powinno znaleźć się na końcu i początku zdania, na początku powinien być temat, inaczej zwany datum, a dopiero później remat czyli novum [temat – datum to ten fragment treści zdania który dotyczy czegoś o czym była już mowa w tekście albo czegoś co jest logicznie pierwotne, remat – novum to fragment który zawiera nowość treściową]).
Szósta dyrektywa mówi, że w ustawie należy posługiwać się poprawnymi wyrażeniami językowymi w ich podstawowym i powszechnie przyjętym znaczeniu, należy unikać posługiwania się po 1 określeniami specjalistycznymi (profesjonalizmami) jeżeli mają odpowiedniki w języku powszechnym, po 2 należy unikać posługiwania się wyrazami obcojęzycznymi chyba, że nie mają odpowiednika w języku polskim i po 3 należy unikać neologizmów chyba, że w dotychczasowym języku polskim brak jest odpowiedniego określenia.
Siódma dyrektywa mówi, że należy posługiwać się określeniami użytymi w ustawie podstawowej w szczególności w takich ustawach jak kodeks.
Ósma dyrektywa mówi, że dla oznaczania jednakowych pojęć używa się jednakowych określeń a różnych pojęć nie oznacza się tymi samymi określeniami.
Dziewiąta dyrektywa mówi, że w ustawie nie zamieszcza się wypowiedzi które nie służą wyrażaniu norm prawnych a w szczególności nie zamieszcza się apeli, postulatów, zaleceń, upomnień oraz uzasadnień formułowanych normą (zadaniem tekstu prawnego jest to aby zawierał on normy postępowania lub dokonywania czynności konwencjonalnej [to czynność psychofizyczna która ze względu na istnienie i spełnienie pewnych reguł wywołuje szczególne skutki inne niż wynikało by to z psychofizycznego przebiegu tej czynności lub jej faktycznych skutków {przykład z szampanem}] << założenie o normatywności tekstu prawnego).
Dziesiąta dyrektywa mówi, że ustawa zawiera tytuł, przepisy merytoryczne, przepisy o wejściu ustawy w życie a jeżeli reguluje dziedzinę spraw uprzednio unormowaną przez inną ustawę to także zawiera przepisy przejściowe lub dostosowujące oraz przepisy uchylające, może też zawierać przepisy wprowadzające zmiany w innych ustawach czyli przepisy zmieniające oraz ewentualnie przepisy o wygaśnięciu jej mocy obowiązującej, kolejność elementów: 1 tytuł, 2 przepisy merytoryczne ogólne i szczegółowe, 3 przepisy zmieniające, 4 przepisy przejściowe i dostosowujące, 5 przepisy końcowe (przepisy uchylające, przepisy o wejściu ustawy w życie oraz przepisy o wygaśnięciu mocy obowiązującej ustawy).
Elementy ustawy:
- tytuł składa się zamieszczonych w oddzielnych wierszach następujących elementów: określenia rodzaju aktu, daty ustawy i ogólnego określenia przedmiotu ustawy
- przepisy merytoryczne ogólne (to przepisy zawierające następujące elementy: określenie zakresu spraw regulowanych ustawą i podmiotów których ona dotyczy, określenie spraw i podmiotów wyłączonych spod regulacji, objaśnienia użytych w ustawie skrótów i określeń i inne postanowienia wspólne dla wszystkich lub większości przepisów merytorycznych zawartych w ustawie) oraz szczegółowe (zawierają przepisy prawa materialnego, czyli przepisy które wskazują możliwie bezpośrednio i wyraźnie kto i w jakich okolicznościach jak powinien się zachować, przepisy ustrojowe to inaczej przepisy o organach, przepisy proceduralne, czyli przepisy o postępowaniu przed organami, przepisy karne, czyli przepisy o odpowiedzialności karnej, przepisy mogą być pogrupowane w grupy i nazwane)
- przepisy zmieniające (przepisy nowelizujące)
- przepisy przejściowe (zwane są inaczej przepisami intertemporalnymi, regulują wpływ nowej ustawy na stosunki powstałe pod działaniem ustawy lub ustaw dotychczasowych, np. przepisy regulujące sposób postępowań będących w toku).
- przepisy dostosowujące (regulują sposób powołania po raz pierwszy organu lub instytucji tworzonych nową ustawą albo mogą regulować sposób przekształcenia organów lub instytucji utworzonych na podstawie starego prawa w organy lub instytucje tworzonych przez nowe prawo albo mogą regulować sposób likwidacji organów lub instytucji znoszonych nowa ustawą)
Jedenasta dyrektywa mówi, że ustawa powinna wchodzić w życie w całości w jednym terminie, ale nie zawsze to jest możliwe, czasem można od tej zasady odstąpić.
Dwunasta dyrektywa, mówi, że część przepisów można umieścić w oddzielnej ustawie wprowadzającej, czyni się tak w przypadku ustaw szczególnie obszernych albo zasadniczo zmieniających dotychczasowe ustawy, w odrębnej ustawie można umieścić przepisy o wejściu w życie, przepisy zmieniające, przepisy uchylające, przepisy przejściowe i dostosowujące.
152.
Administracyjnoprawne obowiązki związane z podejmowaniem
działalności gospodarczej |
Ustawa z dnia 2 lipca 2007 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj. Dz.U. z 2013, poz. 672 ze zm. |
tego nawet nie ma w ustawie, więc pozdro!
Pierwszym obowiązkiem odnoszącym się do wszystkich przedsiębiorców bez względu
na formę prowadzenia działalności gospodarczej jest obowiązek wpisu do właściwego rejestru.
Osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą są zobowiązane uzyskać wpis do
Ewidencji Działalności Gospodarczej, natomiast inni przedsiębiorcy uzyskują wpis do Krajowego Rejestru Sądowego.
Wykonywanie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego i na równych prawach.
Wolność gospodarcza przysługująca każdemu człowiekowi nie ma jednak charakteru absolutnego.
W niektórych przypadkach, np. z racji ochrony interesu publicznego, bezpieczeństwa
kraju czy też bezpieczeństwa obywateli, doznaje ona pewnych ograniczeń polegających
na obowiązku uzyskania zgody organu administracji na wykonywanie określonego rodzaju
działalności gospodarczej. W polskim systemie prawa istnieje trzy podstawowe typy tego rodzaju zgód. Są to: koncesja, zezwolenie oraz wpis do rejestru działalności regulowanej. Z racji charakteru opracowania w tym miejscu zostaną przedstawione jedynie najważniejsze cechy każdej z nich.
Zasady funkcjonowania przedsiębiorców na rynku określają przepisy prawa cywilnego,
jak i administracyjnego. Charakter opracowania wymaga jednak wskazania najbardziej specyficznych przykładów zasad określających relacje między przedsiębiorcami, są to, jak się wydaje, zasady uczciwej konkurencji.
Nie zostały one jednak określone w sposób pozytywny. Wyliczono jedynie czyny nieuczciwej
konkurencji, które traktowane są jako niedozwolone, a ich popełnienie daje możliwość
reakcji pokrzywdzonych pomiotów.
Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami,
jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Czynami nieuczciwej konkurencji są:
1. wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa,
2. fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego,
3. wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług,
4. naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa,
5. nakłanianie do rozwiązanie lub niewykonania umowy,
6. naśladownictwo produktów,
7. pomawiania lub nieuczciwe zachwalanie,
8. utrudnianie dostępu do rynku,
9. przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną,
10. nieuczciwa reklama,
11. organizowanie systemu sprzedaży lawinowej,
12. organizowanie działalności w systemie konsorcjalnym.
Przedsiębiorca, który w wyniku dopuszczenia się czynu nieuczciwej konkurencji doznał
szkody może żądać, pod warunkiem że czyn był zawiniony, między innymi. zaniechania
niedozwolonych działań, usunięcia skutków niedozwolonych działań, złożenia jednokrotnego
lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,
naprawienia wyrządzonej szkody, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, zasądzenia
odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem
kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego.
153. Reglamentacja działalności gospodarczej.
wszelkie ograniczenia działalności gospod. nakładane na przedsiębiorców np. licencje, koncesje, wpis do rejestru działalności regulowanej;
ograniczenia - art. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i art. 20 Konstytucji
funkcje reglamentacji:
celowe kształtowanie działalności gospod.;
ograniczenie samodzielności decyzyjnej oraz wolności gospod.;
ingerencja państwa w sferę gospod. - wywołanie pożądanych skutków z pkt. widzenia interesu publ;
reglamentacja działalności gopod. dotyczy procesu produkcji – wykonywania świadczonych usług – ma na celu ochronę interesu obywateli i gospodarki państwa;
154. Koncesja jako forma reglamentacji działalności gospodarczej.
forma reglamentacji działalności gospod. przez pastwo;
jest aktem zgody państwa na podjęcie i wykonywanie działalności gospod. przez danego przedsiębiorcę;
udzielana w ściśle określonym zakresie działalności gospod. z odrębnych powodów i dla szczególnych celów;
stanowi akt admin. - mocą jego państwa upoważnia określony podmiot do prowadzenia działalności gospod., objętej wyłącznością (monopolem) lub własnością państwa;
wydanie koncesji odbywa się mocą decyzji admin.;
udziela się jej na czas oznaczony – nie krótszy niż 5 la i nie dłuższy niż 50;
155. Zezwolenie, licencja, zgoda jako formy reglamentacji działalności gospodarczej.
zezwolenie – jest warunkiem podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej;
istota zezwolenia – uchylenie ogólnie obowiązującego zakazu podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej wobec danego przedsiębiorcy w odniesieniu do określonego przez obowiązujące przepisy prawne rodzaju działalności gospod. po stwierdzeniu przez właściwy organ admin. publ., że zostały spełnione wszystkie, wymagane prawem, warunki wykonywania działalności gospodarczej objęte obowiązkiem uzyskania zezwolenia;
licencja – forma zezwolenia;
wiąże się z wypełnieniem dodatkowych warunków technicznych oraz z niespodziewanymi kontrolami;
licencji nie uzyska osoba, która była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo;
uzyskanie licencji wymaga działalność polegająca na:
byciu syndykiem mas upadłościowym;
transporcie drogowym;
transporcie kolejowym;
zgoda – uprawnia do wykonywania działalności gospod. na terenie całego kraju i przez czas nieokreślony;
156. Regulowana działalność gospodarcza.
działalność gospodarcza, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków, określonych przepisami prawa;
przedsiębiorca może wykonywać tę działalność, jeżeli spełnia szczególne warunki i uzyskał wpis w rejestrze działalności regulowanej;
wpis do rejestru działalności regulowanej polega na opłacie skarbowej;
wpis do rejestru jest dokonywany na wniosek przedsiębiorcy, po złożeniu oświadczenia o spełnianiu warunków wymaganych do wykonywania tej działalności;
działalność regulowana to np. sprzedaż alkoholu, wyrobów tytoniowych
157. Kontrola działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorce.
gdy działalność gospod. Jest prowadzona niezgodnie z przepisami, a także w razie stwierdzenia: zagrożenia życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia środowiska w wyniku prowadzonej działalności – wójt, burmistrz lub prezydent miasta zawiadamia właściwe organy admin. publ.;
organy kontroli zawiadamiają przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli;
nie zawiadamia się w przypadku gdy:
kontrola ma zostać przeprowadzona na podstawie bezpośrednio stosowanych przepisów powszech. obowiązującego prawa wspólnotowego lub na podstawie ratyf. umowy międzynarod.;
przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałaniu popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przestępstwa lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia;
kontrola przeprowadzana jest na podstawie przepisów ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw;
kontrola prowadzona jest w toku postępowania prowadzonych na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów;
przeprowadzenia kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego;
przedsiębiorca nie ma adresu zamieszkania lub adres siedziby lub doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione;
zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli zawiera:
oznaczenie organu;
datę i miejsce wystawienia;
oznaczenie przedsiębiorcy;
wskazanie zakresu przedmiotowego kontroli;
podpis osoby upoważnionej do zawiadomienia;
czynności kontrole wykonują pracownicy organów kontroli po okazaniu przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej legitymacji służbowej do wykonywania takich czynności oraz po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli;
czynności kontrolne dokonuje się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej;
kontrolę przeprowadza się w siedzibie kontrolowanego lub w miejscu wykonywania działalności gospodarczej oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospod. przez kontrolowanego;
za zgodą kontrolowanego, czynności kontrole mogą być przeprowadzane również w siedzibie organu kontroli;
działalność gospod. nie może być kontrolowana przez 2 różne organy jednocześnie;
czas trwania kontroli w roku kalendarzowym nie może przekraczać:
makroprzedsiębiorcy – 12 dni roboczych;
mali przedsiębiorcy – 18 dni roboczych;
średni przedsiębiorcy – 24 dni robocze;
pozostali przedsiębiorcy – 48 dni roboczych;
158. Mikro, mały i średni przedsiębiorca – pojęcie.
mikroprzedsiębiorca – przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z 2 ostatnich lat obrotowych:
zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników;
osiągną roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w zł 2 mln €, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w zł 2 mln €;
mały przedsiębiorca – przedsiębiorca, który co najmniej jednym z 2 ostatnich lat obrotowych:
zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników;
osiągał roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w zł 10 mln €, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w zł 10 mln €;
średni przedsiębiorca – przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z 2 ostatnich lat obrotowych:
zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników;
osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w zł 50 mln €, lub symu aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w zł 43 mln. €;
159. Reglamentacja wolnych zawodów na przykładzie zawodów prawniczych:
radca prawny:
pomoc świadczona przez radcę prawnego ma na celu ochronę prawną interesów podmiotów, na rzecz których jest wykonywana;
wykonuje zawód ze starannością wynikającą z wiedzy prawniczej oraz zasad etyki radcy prawnego;
udziela porad i konsultacji prawnych, sporządza opinie prawne, opracowuje projekty aktów prawnych oraz występuje przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy;
wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce:
cywilnej lub jawnej;
partnerskiej;
komandytowej lub komandytowo-akcyjnej;
ma obowiązek zawiadomić radę właściwej okręgowej izby radców prawnych o podjęciu wykonywania zawodu i formach jego wykonywania – adresie i nazwie kancelarii lub spółki i każdej zmianie tych informacji;
zajmuje samodzielne stanowisko podległe bezpośrednio kierownikowi jednostki organizacyjnej;
osoba będąca radcą musiała odbyć aplikację i złożyć egzamin zawodowy przed komisją;
jest wpisany na listę osób wykonujących zawód;
adwokatura:
powołana do udzielania pomocy prawnej, współdziałania w ochronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu stos. prawa;
w wykonywaniu swojego zawodu podlega tylko ustawom;
zorganizowana na zasadach samorządu zawodowego;
wykonuje swój zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce:
cywilnej lub jawnej;
partnerskiej;
komandytowej lub komandytowo-akcyjnej;
adwokat składa ślubowanie przed rozpoczęciem wykonywania czynności zawodowych;
członkiem zespołu adwokackiego może być tylko osoba wpisana na listę adwokatów;
adwokatem staje się poprzez odbycie aplikacji i zdanie egzaminu państwowego przed komisją;
notariusz:
działa jako osoba zaufania publ.;
powołany jest do dokonywania czynności, którymi strony są obowiązane lub pragną nadać formę notarialną;
może prowadzić tylko jedną kancelarię;
jest płatnikiem pobierającym podatki;
powoływany wraz z wyznaczeniem siedziby kancelarii przez Ministra Sprawiedliwości na wniosek osoby zainteresowanej, po zasięgnięciu opinii rady właściwej izby notarialnej;
notariuszem może być:
obywatel Polski lub innego państwa członkowskiego UE, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu;
korzysta w pełni z praw publ. i ma pełną zdolność do czynności prawnych;
jest nieskazitelnego charakteru i daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu notariusza;
ukończył studia wyższe prawnicze w RP i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w RP;
odbył aplikację notarialną w RP i złożył egzamin notarialny w RP
ukończył 26 lat
wymagań nie stosuje się do byłych sędziów i prokuratorów, prof. i dr. hab. nauk prawnych oraz osób które wykonywały zawód adwokata lub radcy prawnego przez co najmniej 3 lata;
160. Stan klęski żywiołowej.
może być wprowadzony dla zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia;
może być w prowadzony na obszarze, na którym wystąpiła klęska żywiołowa, lub na obszarze, na którym wystąpiły lub mogą wystąpić skutki tej klęski;
stan klęski żywiołowej wprowadza się na czas oznaczony, niezbędny dla zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia – nie dłuższy niż 30 dni;
RM w drodze rozporządzenia, może wprowadzić stan klęski żywiołowej z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody;
rozporządzenie:
określa przyczyny, datę wprowadzenia oraz obszar i czas trwania stanu klęski żywiołowej oraz rodzaje niezbędnych ograniczeń wolności praw człowieka i obywatela;
ogłasza się w Dz. U. RP i podaje do publicznej w wiadomości w drodze obwieszczenia właściwego wojewody przez rozplakatowanie w miejscach publ.;
stan klęski żywiołowej może zostać przedłużony na czas oznaczony, w drodze rozporządzenia RM, po wyrażeniu przez Sejm zgody;
stan klęski znoszony jest w drodze rozporządzenia przez RM;
161. Stan wyjątkowy.
RM podejmuje uchwałę o skierowaniu do Prezydenta RP wniosku o wprowadzenie stanu wyjątkowego w sytuacji szczególnego zagrożenia:
konstytucyjnego ustroju państwa;
bezpieczeństwa obywateli lub porządku publ., w tym spowodowanego działaniami o charakterze terrorystycznym lub działaniami w cyberprzestrzeni, które nie może być usunięte poprzez użycie zwykłych środków konstytucyjnych;
we wniosku RM określa:
przyczyny wprowadzenia i niezbędny czas trwania stanu wyjątkowego;
obszar na jakim stan wyjątkowy powinien być wprowadzony;
rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela odpowiednie do stopnia i charakteru zagrożenia;
Prezydent RP niezwłocznie rozpatruje wniosek o wprowadzeniu stanu wyjątkowego:
następnie wydaje rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na czas oznaczony nie dłuższy niż 90 dni;
lub postanawia odmówić takiego rozporządzenia;
rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego Prezydent RP przedstawia Sejmowi w ciągu 48h od jego podpisania;
w rozporządzeniu określa się:
przyczyny wprowadzenia;
czas trwania i obszar, na jakim wprowadza się stan wyjątkowy;
rodzaje ograniczeń wolności praw człowieka i obywatela;
tan wyjątkowy obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia w Dz. U. RP;
w przypadku uchylenia rozporządzenia przez Sejm, uchwałę Sejmu ogłasza się niezwłocznie w Dz.U. RP;
rozporządzenie Prezydenta RP o wprowadzeniu stanu wyjątkowego oraz inne akty prawne dotyczące tego stanu podaje się do publicznej wiadomości, w drodze obwieszczenia właściwego wojewody – rozplakatowanie w miejscach publ;
jeżeli pomimo zbliżającego się upływu czasu, na jaki stan wyjątkowy został wprowadzony nie ustały jego przyczyny oraz nie zostało przywrócone normalne funkcjonowanie państwa – prezydent RP może w drodze rozporządzenia przedłużyć czas jego trwania na okres nie dłuższy niż 60 dni;
na wniosek RM, Prezydent znosi stan wyjątkowy przed upływem czasu na jaki został wprowadzony, jeżeli ustaną przyczyny wprowadzenia takiego stanu, oraz zostanie przywrócone normalne funkcjonowanie państwa;
162. Stan wojenny.
wprowadza się go w razie zagrożenia państwa, w tym spowodowanego:
działaniami o charakterze terrorystycznym;
działaniami w cyberprzestrzeni;
zbrojnej napaści na teryt. RP;
gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji;
stan wojenny wprowadza Prezydent RP na wniosek RM, na części lub na całym teryt. państwa;
we wniosku RM określa:
przyczyny i obszar, na którym ma być wprowadzony stan wojenny;
rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela – odpowiednie do stopnia i charakteru zagrożenia;
Prezydent RP:
niezwłocznie rozpatruje wniosek RM;
wydaje rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego lub postanawia odmówić jego wydania;
rozporządzenie o stanie wojennym przedstawia Sejmowi w ciągu 48h od jego podpisania;
stan wojenny obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia w Dz. U.;
uchwałę uchylającą rozporządzenie o stanie wojennym podjęta przez Sejm RP, jest niezwłocznie ogłaszana w Dz. U.;
rozporządzenie Prezydenta o wprowadzeniu stanu wojennego i innych akty prawne dotyczące stany podaje się do publicznej wiadomości, w drodze obwieszczenia właściwego wojewody – rozplakatowanie w miejscach publ.;
163. Zmiana imienia i nazwiska.
przesłanki pozytywne – ważne powody, w szczególności:
imię lub nazwisko ośmieszające albo nielicujące z godnością człowieka;
na imię lub nazwisko używane;
na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione;
na imię i nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również posiada;
zmiana imienia lub nazwiska cudzoziemca, który uzyskał w RP status uchodźcy – można dokonać wyłącznie ze szczególnie ważnych powodów związanych z zagrożeniem jego prawa do życia, zdrowia, wolności lub bezpieczeństwa osobistego;
przesłanki negatywne – nie dokonuję się zmiany imienia i nazwiska w przypadku:
ubiegania się o zmianę na nazwisko historyczne, wsławione w dziedzinie kultury, nauki, działalności politycznej, społecznej albo wojskowej
wyjątkiem jest osoba ubiegająca się o zmianę nazwiska posiadająca członków rodziny o tym nazwisku;
skutki prawne zmiany imienia i nazwiska dla osób trzecich:
zmiana nazwiska rodziców:
rozciąga się na ich małoletnie dzieci oraz dzieci z ich małżeństwa
gdy zmiany nazwiska dokonuje jeden rodzic – rozciąga się to na dzieci wyłącznie za zgodą drugiego rodzica – gdy dziecko ukończyło 13 lat koniecznym warunkiem jest wyrażenie przez niego zgody;
obowiązek stosowania nowego imienia i nazwiska przez osobę zainteresowaną i osoby trzeciej;
zmiana danych w dokumentach, umowach itp.;
164. Pojęcie informacji publicznej, dostępu do informacji publicznej, informacja przetworzona.
informacja publiczna – każda informacja o sprawach publ.;
orzecznictwo – info. publ. stanowi każda wiadomość wytworzona przez szeroko rozumiane władze publ. oraz osoby pełniące funkcje, i inne podmioty realizujące władzę lub gospodarujące mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa;
pogląd II – info. publ. jest całość akt postępowania prowadzonego przez organ admin. publ.;
dostęp do informacji publicznej – ma każdy obywatel, jest ona z reguły bezpłatna, informacje publiczne publikowane są w BIP, jak i również w innych systemach (wymienione niżej!)
informacja przetworzona – zagadnienie niżej!
165. BIP – Biuletyn Informacji Publicznej.
tworzy się go w celu powszechnego udostępniania informacji publicznej w postaci ujednoliconego systemu stron w sieci teleinformatycznej;
informacje udostępniają w nim podmioty:
organy władzy publicznej;
organy samorządów gospodarczych i zawodowych;
podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa;
podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu tery. oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu teryt.;
podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publ. oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, j.s.t. lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą;
organizacje związkowe i organizacje pracodawców reprezentatywne;
informacje udostępniane w BIP:
informacje o polityce wewnętrznej i zagranicznej;
informacje o zasadach funkcjonowania: organów władzy publ.; organów samorządów gospodarczych i zawodowych, podmiotów reprezentujących: Skarb Państwa, państwowe osoby prawne, osoby prawne samorządu teryt., i inne państwowe jednostki organizacyjne lub jednostki organizacyjne samorządu teyt.;
o podmiotach w/w – tj. statusie prawnym lub o formie prawnej, organizacji, przedmiocie działalności i kompetencjach, majątku którym dysponują;
informacje o danych publicznych np. konkursie na wyższe stanowisko w służbie cywilnej, prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach oraz sposobach zasad udostępniania danych w nich zawartych, sposobach przyjmowania i załatwiania spraw;
informacje o majątku publicznym – np. majątku Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych, długu publicznym, ciężarach publicznych, pomocy publicznej itd.;
podmioty udostępniające informacje w BIP są zobowiązane do:
oznaczenia informacji danymi określającymi podmiot udostęp. info.;
podania info. danych określających tożsamość osoby, która wytworzyła info. lub odpowiada za treść info.;
dołączenia do info. danych określających tożsamość osoby, która wprowadziła info. do BIP;
zabezpieczenie możliwości identyfikacji czadu rzeczywistego udostępniania info.;
166. Sposoby udostępniania informacji publicznej.
ogłaszanie informacji publicznych, w tym dokumentów urzędowych, w Biuletynie Informacji Publicznej;
udostępniane na wniosek;
w drodze wyłożenia lub wywieszenia w miejscach ogólnie dostępnych;
przez zainstalowanie w miejscach ogólnie dostępnych urządzenia umożliwiającego zapoznanie się z tą informacją;
poprzez wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publ. pochodzących z wyborów powszechnych i udostępniania materiałów, w tym audiowizualnych i teleinformatycznych, dokumentujących te posiedzenia;
dostęp do informacji publicznej jest bezpłatny;
167. Pojęcie informacji przetworzonej.
gotowa informacja (dokument), która na dzień złożenia wniosku, podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publ. nie dysponuje;
do udostępnienia informacji publicznej przetworzonej po stronie podmiotu muszą być podjęte dodatkowe czynności – np. sięgnięcie do dokumentacji źródłowej;
uzyskanie informacji przetworzonej jest możliwe w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publ.;
uzyskanie informacji przetworzonej wymaga wskazania, że jej uzyskanie jest uzależnione od istnienia szczególnie istotnego interesu publ.;
168. Zasady przetwarzania danych osobowych:
jest dopuszczalne tylko w momencie, gdy:
osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych;
jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa;
jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą;
jest niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla dobra publicznego;
jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą;
administrator zbierający dane osobowe jej dotyczące, jest zobowiązany poinformować tę osobę o, jak również w przypadku zbierania danych osobowych, nie od osoby, które one dotyczą:
adresie swojej siedziby i pełnej nazwy – w przypadku os. fiz. - o miejscu swojego zamieszkania oraz imieniu i nazwisku;
celu zbierania danych;
prawie dostępu do treści swoich danych – a jeżeli taki obowiązek istnieje, o jego podstawie prawnej;
prawie dostępu do treści swoich danych oraz ich poprawiania;
administrator jest obowiązany zapewnić:
przetwarzanie danych zgodnie z prawem;
zbieranie danych znaczonych, zgodnych z prawem celów i niepoddawanie dalszemu przetwarzaniu niezgodnemu z tymi celami;
merytorycznie poprawne dane i adekwatne w stos. do celów, w jakich są przetwarzane;
przechowywanie danych w postaci umożliwiające identyfikację osób, których dotyczą, nie dłużej niż jest to niezbędne do osiągnięcia celu przetwarzania;
nie można przetwarzać danych osobowych wrażliwych – jest to jednak możliwe – patrz niżej!
169. Dane osobowe wrażliwe.
grupa szczególnie chronionych danych osobowych;
są to informacje dotyczące:
pochodzenia rasowego lub etnicznego;
poglądów polit.;
przekonań religijnych lub filozof.;
przynależności wyznaniowej, partyjnej lub związkowej;
stanu zdrowia, kodu genetycznego, nałogów, życia seksualnego;
skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych, a także orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym;
dane wrażliwe można przetwarzać, gdy:
osoba, której dotyczą wyrazi zgodę na piśmie na ich przetwarzanie (a jeśli chodzi o ich usunięcie to zgoda nie musi być udzielona);
przepis szczególny innej ustawy zezwala na ich przetwarzanie bez zgody tej osoby (jednocześnie stwarzając gwarancje ochrony tych danych);
przetwarzanie danych jest niezbędne dla ochrony żywotnych interesów tej osoby, a ona w tym czasie nie jest fizycznie lub prawne zdolna do wyrażenia zgody;
jest to niezbędne do wykonywania statutowych działań kościołów, związków wyznaniowych, stowarzyszeń, fundacji, pod warunkiem, że przetwarzanie dotyczy danych członków tych organizacji lub instytucji, osób utrzymujących stałe kontakty w związku z ich działalnością (i są zapewnione gwarancje ochrony tych danych);
przetwarzanie dotyczy danych, które są niezbędne do dochodzenia spraw przed sądem;
przetwarzanie jest związane z zatrudnieniem pracowników i innych osób;
przetwarzanie jest prowadzone w celu ochrony zdrowia, świadczenia usług medycznych i leczenia pacjentów;
przetwarzanie dotyczy danych, które zostały przez tę osobę podane do publicznej wiadomości;
przetwarzanie jest niezbędne do badań naukowych (publikowanie wyników nie może umożliwić identyfikacji osoby);
przetwarzanie jest realizowane w celu realizacji orzeczenia wydanego w postępowaniu sądowym lub administracyjnym;
170. Organ ochrony danych osobowych – organ kontroli czy organ nadzoru (ustawa o ochronie danych osobowych) :
Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych- jest organem do spraw ochrony danych osobowych i działa na podstawie ustawy z 1997r. o ochronie danych osobowych (weszła w życie w 1998 r.):
Powoływany przez Sejm za zgodą Senatu
Na tym stanowisku może być osoba, która spełnia łącznie następujące kryteria:
Jest obywatelem polskim i stale zamieszkuje terytorium RP
Wyróżnia się wysokim autorytetem moralnym
Posiada wyższe wykształcenie prawnicze
Niekarany
Kadencja trwa 4 lata , możliwa 1 reelekcja
Nie można być na tym stanowisku więcej niż dwie kadencje
Sejm, za zgodą Senatu, odwołuje Generalnego Inspektora, jeżeli:
Zrzekł się stanowiska
Stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby
Sprzeniewierzył się złożonemu ślubowaniu
Został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa
w zakresie wykonywania zadań podlega tylko ustawie; nie może zajmować innego stanowiska ( z wyj. prof. szkoły wyższej), wykonywać innych zajęć zawodowych, należeć do partii politycznych, związków zawodowych, prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością jego urzędu, korzysta z immunitetu
składa Sejmowi raz w roku sprawozdanie ze swojej działalności wraz z wnioskami wynikającymi ze stanu przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych
swoje zadania wykonuje przy pomocy Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych
Art.. 51 Konstytucji: nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby. Władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawa.
Zadania Generalnego Inspektora Ochrony danych Osobowych:
kontrola zgodności przetwarzania danych osobowych z przepisami o ochronie danych
wydawanie decyzji i rozpatrywanie skarg w sprawie wykonania przepisów o ochronie
prowadzenie rejestru zbiorów danych oraz udzielanie informacji o zgromadzonych zbiorach
Generalny Inspektor i upoważnieni przez niego inspektorzy mają prawo dokonywać czynności kontrolnych w miejscach zlokalizowania zarejestrowanych zbiorów danych jak i żądać złożenia wyjaśnień i przesłuchiwać osoby, żądać okazania dokumentów i wszelkich danych mających bezpośredni związek z problematyką kontroli oraz udostępniania do kontroli urządzeń, nośników oraz systemów informatycznych służących do przetwarzania danych
w razie naruszenia przepisów nakazuje w drodze decyzji administracyjnej przywrócenie stanu zgodnego z prawem; strona może wnieść do niego o ponowne rozpatrzenie sprawy. Na decyzję Generalnego Inspektora po ponownym rozpatrzeniu sprawy przysługuje skarga do sądu administracyjnego
171 . Klasyfikacja informacji niejawnych (Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. nr 182, poz. 1228 ze zm.)):
Postępowanie sprawdzające oraz poświadczenie bezpieczeństwa w zakresie dostępu do informacji niejawnych
Informacjom niejawnym nadaje się klauzulę „ ściśle tajne”, jeżeli ich nieuprawnione ujawnienie spowoduje wyjątkowo poważne szkody dla RP przez to, że:
Zagrozi niepodległości, suwerenności lub integralności RP
Zagrozi bezpieczeństwu wewnętrznemu
Zagrozi sojuszom lub pozycji międzynarodowej RP
Osłabi gotowość obronną RP
Więcej przykładów w ustawie ART. 5.1,
Informacjom niejawnym nadaję się klauzulę „tajne”, jeżeli ich nieuprawnione ujawnienie spowoduje szkody dla RP przez to, że :
Uniemożliwi realizację zadań związaną z ochroną suwerenności lyb porządku konstytucyjnego RP
Pogorszy stosunki RP z innymi państwami
Zakłóci przygotowania obronne państwa
Więcej przykładów w ustawie ART. 5.2
Informacjom niejawnym nadaję się klauzulę „poufne”, jeżeli ich nieuprawnione ujawnienie spowoduje wyjątkowo poważne szkody dla RP przez to, że:
Utrudni prowadzenie bieżącej polityki zagranicznej RP
Utrudni realizację przedsięwzięć obronnych
Zakłóci porządek publiczny lub zagrozi bezpieczeństwu obywateli
Więcej przykładów w ustawie ART. 5.3
Informacjom niejawnym nadaję się klauzulę „ zastrzeżone”, jeżeli nie nadano im wyższej klauzuli tajności, a ich nieuprawnione ujawnienie może mieć szkodliwy wpływ na wykonywanie przez organy władzy publicznej lub inne jednostki organizacyjne zadań w zakresie obrony narodowej, polityki zagranicznej, bezpieczeństwa publ., przestrzegania praw i wolności obywateli
Zwykłe postępowanie sprawdzające:
Przeprowadza je pełnomocnik ochrony na pisemne polecenie kierownika jednostki organizacyjnej
Zawsze musi być to wyraźne polecenie przeprowadzenia takiego postępowania wobec konkretnej osoby, czy to już zatrudnionej w jednostce organizacyjnej, czy też dopiero ubiegającej się o pracę.
Jego celem jest ustalenie, czy osoba sprawdzana daje rękojmię zachowania tajemnicy.
Zwykłe postępowanie sprawdzające sprowadza się do weryfikacji informacji podanych przez osobę sprawdzaną w wypełnionej przez siebie ankiecie bezpieczeństwa osobowego
Dane z ankiety porównuje się z danymi zgromadzonymi w ewidencjach, rejestrach i kartotekach, które są powszechnie dostępne. Tę część postępowania prowadzi pełnomocnik ochrony Ankietę porównuje się również z danymi zgromadzonymi w ewidencjach i kartotekach, które nie są powszechnie dostępne. Tę część postępowania prowadzi Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) albo Służba Kontrwywiadu Wojskowego (SKW) na pisemny wniosek pełnomocnika ochrony, a jego wyniki przekazuje pełnomocnikowi.
Zarówno ABW, jak i SKW mogą wezwać osobę sprawdzaną w celu usunięcia nieścisłości lub sprzeczności zawartych w uzyskanych informacjach.
Jeżeli tak przeprowadzone postępowanie nie pozwala na ustalenie, czy osoba sprawdzana daje rękojmię zachowania tajemnicy, należy dać sprawdzanemu możliwość osobistego ustosunkowania się do tych wątpliwości.
Na wysłuchanie można stawić się ze swoim pełnomocnikiem.
Wysłuchania nie przeprowadza się, jeżeli z jego przeprowadzeniem wiązałoby się ujawnienie informacji niejawnych oraz w sytuacji, w której w trakcie postępowania ustalono w sposób niebudzący wątpliwości, że osoba sprawdzana nie daje rękojmi zachowania tajemnicy.
Weryfikacja poszerzona:
Przeprowadza j ą ABW albo SKW na pisemny wniosek kierownika jednostki organizacyjnej lub osoby uprawnionej do obsady stanowiska lub zlecenia prac
Składają się na nią czynności sprawdzające podejmowane w postępowaniu zwykłym, poszerzone o rozmowę z przełożonymi osoby sprawdzanej oraz przeprowadzenie wywiadu w miejscu zamieszkania tej osoby.
ABW i SKW nadzorując funkcjonowanie systemu ochrony informacji niejawnych w jednostkach organizacyjnych pozostających w ich właściwości określonej w ust.2 i 3 :
Prowadzą kontrolę ochrony informacji niejawnych i przestrzegania przepisów obowiązujących w tym zakresie
Realizują zadania w zakresie bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych
Prowadzą postępowania sprawdzające, kontrolne postępowania sprawdzające oraz postępowania bezpieczeństwa przemysłowego
Zapewniają ochronę informacji niejawnych wymienianych między RP a innymi państwami
Szef ABW pełni funkcję krajowej władzy bezpieczeństwa:
Krajowa władza bezpieczeństwa jest właściwa do nadzorowania systemu ochrony informacji niejawnych w stosunkach RP z innymi państwami lub organizacjami międzynarodowymi i wydawania dokumentów upoważniających do dostępu do informacji niejawnych NATO czy UE
W zakresie niezbędnym do kontroli stanu zabezpieczenia informacji niejawnych funkcjonariusze ABW mają prawo do:
Wstępu do obiektów i pomieszczeń jednostki kontrolowanej
Wglądu do dokumentów
Postępowania sprawdzające, kontrolne postępowania sprawdzające i postępowania bezpieczeństwa przemysłowego podlegają kontroli, którą sprawują:
Prezes RM- w odniesieniu do postępowań zrealizowanych przez ABW albo SKW
Odpowiednio ABW lub SKW- w odniesieniu do postępowań zrealizowanych przez pełnomocników ochrony
Prezes RM ustala w drodze rozporządzenia sposób przygotowania oraz zakres i tryb przeprowadzenia kontroli systemu zabezpieczenia informacji niejawnych, zadania funkcjonariuszy z tym związane oraz sposób udokumentowania czynności kontrolnych i sprawdzających
172. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego- Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym :
M.p.z.p. stanowi podstawę przestrzennego planowania w gminie
Jest aktem prawa miejscowego (powszechnie obowiązującym w ramach danej jednostki teryt.), sporządzanym dla części terytorium danej gminy przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta i uchwalanym przez radę gminy (miasta). Może stanowić podstawę do wydania decyzji administracyjnej. Dla jego sporządzenia wiążące są ustalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, pod rygorem nieważności planu.
Zawiera ustalenie przeznaczenia terenu a także rozmieszczenie inwestycji celu publicznego. Określa sposoby zagospodarowania i warunków zabudowy terenu.
Jego ustalenia, wraz z innymi przepisami, kształtują sposób wykonywania prawa własności nieruchomości.
Część tekstowa planu stanowi treść uchwały, część graficzna oraz wymagane rozstrzygnięcia stanowią załączniki do uchwały.
Uwagi do projektu planu miejscowego może wnieść każdy, kto kwestionuje ustalenia przyjęte w projekcie planu, wyłożonym do publicznego wglądu.
173. Zasada samodzielności planistycznej i władztwo planistyczne gminy:
Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.
Prowadzenie, w granicach swojej właściwości rzeczowej, analiz i studiów z za-kresu zagospodarowania przestrzennego, odnoszących się do obszaru powiatu i zagadnień jego rozwoju, należy do zadań samorządu powiatu;
Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej w województwie, w tym uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego województwa, należy do zadań samorządu województwa.
174. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego:
dokument sporządzany dla całego obszaru gminy, określający w sposób ogólny politykę przestrzenną i lokalne zasady zagospodarowania
Przedmiotem studium są treści:
związane ze stanem istniejącym ( diagnoza aktualnej sytuacji społeczno– gospodarczej gminy i uwarunkowań jej rozwoju)
kierunki rozwoju przestrzennego i zasady polityki przestrzennej(podstawowe reguły działania w przestrzeni przyjęte przez samorządy lokalne)
Rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zwanego „studium”.
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta sporządza studium zawierające część graficzną i tekstową
Studium sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych gminy.
Ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych.
Studium nie jest aktem prawa miejscowego.
W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające z:
dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu
stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony
stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków
stanu środowiska
warunków i jakości życia mieszkańców
zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia
potrzeb i możliwości rozwoju gminy
stanu prawnego gruntów
występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych
więcej przykładów w ustawie ART. 10 pkt 1
w studium określa się :
kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów
kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny wyłączone spod zabudowy
obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów
obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków
Jeżeli na obszarze gminy przewiduje się wyznaczenie obszarów, gdzie rozmieszczone będą urządzenia wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW w studium ustala się ich rozmieszczenie.
Tryb opracowania i uchwalenia:
Ustanowienie co najmniej 21-dniowego terminu na składanie wniosków dotyczących studium
Po podjęciu przez Radę gminy uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium ogłasza się ją w prasie miejscowej poprzez obwieszczenie
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przedstawia wojewodzie uchwałę o uchwaleniu studium
Jeżeli rada gminy nie uchwaliła studium, nie przystąpiła do jego zmiany albo, uchwalając studium, wtedy wojewoda wzywa radę gminy do uchwalenia studium lub jego zmiany w wyznaczonym terminie
Po bezskutecznym upływie tego terminu wojewoda sporządza miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego albo jego zmianę w zakresie koniecznym dla możliwości realizacji inwestycji celu publicznego
Koszty sporządzenia studium obciążają budżet gminy.
175. Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu:
Decyzja ustalająca warunki zmiany sposobu zagospodarowania terenu poprzez budowę obiektu budowlanego lub wykonaniu innych robót budowlanych.
W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
Wyróżnia się dwa rodzaje decyzji:
1) decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego- określa lokalizację inwestycji celu publicznego
2) decyzja o warunkach zabudowy-określa sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji
3) Decyzja o warunkach zabudowy:
Jest instrumentem planowania przestrzennego
Cel- ustalenie czy dane zamierzenie inwestycyjne nie naruszy lady przestrzennego
Organem samorządowym wydającym decyzję o warunkach zabudowy jest wójt (burmistrz, prezydent miasta)
176. Decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego:
Decyzja wydawana w przypadku, gdy teren pod inwestycję celu publicznego nie posiada miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
Sporządzenie projektu takiej decyzji powierza się osobie wpisanej na listę izby samorządu zawodowego urbanistów albo architektów.
ustalenie lokalizacji następuje na wniosek inwestora
Decyzja określa:
1) rodzaj inwestycji;
2) warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy:
a) warunki i wymagania ochrony i kształtowania ładu przestrzennego,
b) ochrony środowiska i zdrowia ludzi oraz dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej,
c) obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji,
d) wymagań dotyczących ochrony interesów osób trzecich,
nie wymagają decyzji roboty budowlane:
polegające na remoncie, montażu lub przebudowie nie powodujące zmiany użytkowania i zagospodarowania terenu oraz zmiany architektonicznej budynku, a także nie podlegają postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko,
nie wymagające pozwolenia na budowę
Decyzję wydają:
w przypadku inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim − wójt, burmistrz albo prezydent miasta w uzgodnieniu z marszałkiem województwa:
Jeśli decyzja nie zostanie wydana w ciągu 2 m-cy od dnia złożenia wniosku, wojewoda wzywa wójta (b, p) do jej wydania w wyznaczonym terminie, a po bezskutecznym upływie terminu wydaje decyzję na koszt gminy.
(rejestr marszałka wojew.)
w przypadku inwestycji celu publicznego o znaczeniu powiatowym i gminnym − wójt, burmistrz albo prezydent miasta:
Jeśli inwestycja wykracza poza obszar 1 gminy, decyzję wydaje wójt (b,p), na którego obszarze właściwości znajduje się największa część terenu inwestycji, w porozumieniu z zainteresowanymi wójtami (b,p)
(rejestr wójta/burmistrza/prezydenta)
w przypadku inwestycji celu publicznego na terenach zamkniętych – wojewoda, regionalny dyrektor ochrony środowiska; (rejestr wojewody)
Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publ. wiąże organ wydający decyzję o pozwoleniu na budowę. Nie można jej uchylić ani unieważnić, jeśli od jej wydania upłynęło 12 miesięcy. Decyzje te są rejestrowane w w/w rejestrach.
Wygaśnięcie d. jest stwierdzane przez organ, gdy:
inny wnioskodawca otrzymał pozwolenie na budowę
dla danego terenu uchwalono miejscowy plan zagosp. przestrzennego, którego ustalenia są inne niż w wydanej decyzji
177. Decyzja o uwarunkowaniach środowiskowych:
decyzja wydawana dla przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko
Cel- ukształtowanie planowanego przedsięwzięcia, aby w możliwie najmniejszym stopniu pogorszyło stan otoczenia
stanowi obowiązkowy element procesu uzyskiwania pozwoleń administracyjnych na realizację przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, wydaję się ją przed decyzją o lokalizacji inwestycji i decyzją o warunkach zabudowy
178. Pozwolenie zintegrowane:
Zostało wprowadzone do prawa unijnego dyrektywą UE
Pozwolenie zintegrowane- forma licencji na prowadzenie działalności przemysłowej (np. hodowla, oczyszczalnie ścieków komunalnych),
ma zastępować cząstkowe pozwolenia środowiskowe, obejmując swym zakresem wszystkie oddziaływania na środowisko
Wydawane przez starostę
179. Konstrukcja renty planistycznej:
Renta planistyczna, to forma daniny publicznej, pobieranej w sytuacji, gdy:
W związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość
Wówczas wójt (burmistrz, prezydent) pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości (nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości). Opłata ta stanowi dochód własny gminy.
Roszczenie do opłaty można zgłaszać w ciągu 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące
Wysokość opłaty ustala wójt (burmistrz, prezydent) w drodze decyzji, bezzwłocznie po otrzymaniu wypisu z aktu notarialnego
Akt notarialny jest sporządzany w ciągu 7 dni od dnia sporządzenia umowy, której przedmiotem jest zbycie nieruchomości
Wyjątek – opłaty nie pobiera się w przypadku nieodpłatnego przeniesienia przez rolnika własności nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego na następcę nieruchomości
180. Opłata adiacencka ( ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami):
opłata dotycząca właścicieli lub użytkowników wieczystych nieruchomości, których wartość wzrosła na skutek następujących zdarzeń:
scalenia i podziału nieruchomości,
budowy urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.
Opłaty adiacenckie nie obejmują nieruchomości przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele rolne lub leśne.
Opłata adiacencka ustalana jest na podstawie decyzji wójta, burmistrza, prezydenta miasta
Wysokość stawki procentowej tej opłaty ustala Rada gminy w drodze uchwały
Stawka procentowa opłaty adiacenckiej nie może przekroczyć:
30% dla wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego jej podziałem
50% dla wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego budową urządzeń infrastruktury technicznej lub przeprowadzeniem scalania i podziału nieruchomości
Ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie 3 lat od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne.
181. Pojęcie trwałego zarządu:
prawna forma władania nieruchomością państwową lub samorządową przez państwową lub samorządową jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej.
Jednostka organizacyjna ma prawo do korzystania z nieruchomości, oddanej w trwały zarząd, a w szczególności do:
Korzystania z nieruchomości w celu prowadzenia działalności należącej do zakresu jej działania
Zabudowy, odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub modernizacji obiektu budowlanego na nieruchomości za zgodą organu nadzorującego
Oddania nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę
Nieruchomości oddane w trwały zarząd ministerstwom, urzędom centralnym i urzędom woj. Mogą być oddane w dzierżawę, najem lub użyczenia za zgodą Prezesa RM lub innego upoważnionego ministra
Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa oddaje się w trwały zarząd państwowej jednostki organizacyjnej
Nieruchomości stanowiące własność gminy oddaje się w trwały zarząd komunalnej jednostce organizacyjnej
Czas oddania nieruchomości w trwały zarząd może być oznaczony albo nie oznaczony
Trwały zarząd ustanawia odpowiedni organ w drodze decyzji:
Decyzja musi zawierać:
Nazwę i siedzibę jednostki organizacyjnej, na rzecz której ustanawiany jest zarząd
Oznaczenie nieruchomości, jej przeznaczenie, powierzchnię, opis, cel, na jaki nieruchomość została oddana w trwały zarząd
Czas, na jaki został ustanowiony trwały zarząd
Objęcie nieruchomości w trwały zarząd następuje na podst. Protokołu zdawczo-odbiorczego
Wygasa z upływem terminu, na jaki został ustanowiony lub na skutek decyzji organu upoważnionego
182. Pojęcia wywłaszczenia nieruchomości:
Wywłaszczenie nieruchomości jest najdalej idącą ingerencją władzy wykonawczej w konstytucyjnie chronione prawo własności.
Konstytucja RP dopuszcza wywłaszczenie nieruchomości, jeżeli dokonywane jest w „słusznym celu” i za odpowiednim odszkodowaniem.
Praktyczne wskazówki i przesłanki określa ustawa o gospodarce nieruchomościami.
Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu lub ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości (art.112 ustawy).
Nieruchomość może być wywłaszczona tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu terytorialnego.
183. Przesłanki wywłaszczenia nieruchomości:
Wg konstytucji - „wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem”
Wg ustawy. Przesłanki wywłaszczenia:
wywłaszczeniu mogą podlegać jedynie nieruchomości, które w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego przeznaczone zostały na cele publiczne albo wobec których wydano decyzję o ustaleniu lokalizacji celu publicznego (w braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego).
Jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy (stosowane w ostateczności)
Cel publiczny – jest kategorią normatywną wynikająca z art. 6 ustawy.
Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej.
184. Zakres podmiotowy i przedmiotowy wywłaszczenia nieruchomości:
Zakres podmiotowy:
Instytucja wywłaszczenia jest podstawową klasyczną konstrukcją prawną, za pomocą której państwo pozyskuje prawa przysługujące innemu podmiotowi, jeżeli są one niezbędne do realizacji celów publicznych.
Art. 112. 1. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.
2. Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.
3. Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.
4. Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej.
Wywłaszczenie różni się od instytucji nacjonalizacji. Poprzez nacjonalizację następuje bowiem odebranie prawa własności z mocy aktu generalnego i z reguły bez odszkodowania. Wywłaszczenie różni się też od komunalizacji. To również przeniesienie prawa własności w drodze aktu generalnego bez odszkodowania , z tym że polega ono na przeniesieniu własności państwa na podmioty komunalne (jednostki samorządowe).
Art. 113. 1. Nieruchomość może być wywłaszczona tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu terytorialnego.
2. Nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa nie może być wywłaszczona. Nie dotyczy to wywłaszczenia prawa użytkowania wieczystego oraz ograniczonych praw rzeczowych obciążających nieruchomość.
3. Wywłaszczeniem może być objęta cała nieruchomość albo jej część. Jeżeli wywłaszczeniem jest objęta część nieruchomości, a pozostała część nie nadaje się do prawidłowego wykorzystywania na dotychczasowe cele, na żądanie właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości nabywa się tę część w drodze umowy na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego, w zależności od tego, na czyją rzecz następuje wywłaszczenie.
4. Jeżeli nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej lub zbioru dokumentów, przy jej wywłaszczeniu przyjmuje się inne dokumenty stwierdzające prawa do nieruchomości oraz służące do jej oznaczenia dane z katastru nieruchomości.
5. W przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym, przy jej wywłaszczeniu, przyjmuje się służące do jej oznaczenia dane z katastru nieruchomości.
6. Przez nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym rozumie się nieruchomość, dla której ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić osób, którym przysługują do niej prawa rzeczowe.
Nie ma możliwości rozszerzenia zakresu podmiotowego wywłaszczenia
185. Odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość:
Odszkodowanie ustala starosta, wykonujący zadanie z zakresu admin. rządowej, w decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości.
Wysokość odszkodowania ustala się
według stanu i wartości wywłaszczonej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu.
podstawie wartości rynkowej.
Są tu brane pod uwagę czynniki natury obiektywnej:
Rodzaj nieruchomości
Położenie nieruchomości
Zagospodarowanie nieruchomości w infrastrukturę techniczną
I dokonuje się porównania z podobnymi nieruchomościami.
Wartość nieruchomości szacuje rzeczoznawca majątkowy.
Odszkodowanie jest w formie:
Pieniężnej – wypłacane jednorazowo w terminie 14dni od dnia wydania decyzji ostatecznej
Zamiany na inną nieruchomość o tej samej wartości. Ewentualne różnice finansowe mogące powstać są wyrównywane w postaci dopłat pieniężnych
186. Zwrot wywłaszczonych nieruchomości:
Nieruchomość wywłaszczona nie może być użyta na cel inny niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, chyba że poprzedni właściciel lub jego spadkobierca nie złożą wniosku o zwrot tej nieruchomości.
Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do starosty
Warunkiem zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej
W przypadku niezłożenia wniosku o zwrot wywłaszczonej nieruchomości w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania zawiadomienia o możliwości zwrotu, uprawnienie do zwrotu nieruchomości lub jej części wygasa.
Nieruchomość uznaje się za zbędną na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu, jeżeli:
pomimo
upływu 7 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się
ostateczna, nie rozpoczęto
prac związanych z realizacją
tego celu
pomimo
upływu 10 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała
się ostateczna, cel ten nie
został zrealizowany.
Nieruchomość wywłaszczona podlega zwrotowi w stanie, w jakim znajduje się w dniu jej zwrotu
W razie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości poprzedni właściciel lub jego spadkobierca zwraca Skarbowi Państwa lub właściwej jednostce samorządu terytorialnego ustalone w decyzji odszkodowanie, a także nieruchomość zamienną, jeżeli była przyznana w ramach odszkodowania.
Odszkodowanie pieniężne podlega waloryzacji
Jeżeli zwrotowi podlega część wywłaszczonej nieruchomości, zwracaną kwotę odszkodowania ustala się proporcjonalnie do powierzchni tej części nieruchomości
O zwrocie wywłaszczonych nieruchomości orzeka starosta w drodze decyzji
187. Zasady ogólne prawa budowlanego (Ustawa z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane):
Ustawa - Prawo budowlane, zwana dalej "ustawą", normuje działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określa zasady działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach.
Ustawy nie stosuje się do wyrobisk górniczych.
Przepisy tej ustawy nie naruszają:
prawa geologicznego i górniczego - w odniesieniu do obiektów budowlanych zakładów górniczych;
prawa wodnego
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami - w odniesieniu do obiektów i obszarów wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów i obszarów objętych ochroną konserwatorską na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
w
ustawie jest mowa o:
1)
obiekcie
budowlanym:
a)budynek
wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
b)budowlę
stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i
urządzeniami
c)obiekt
małej architektury;
2
budynku
- obiekt budowlany, który jest trwale związany z
gruntem,
wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród
budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;
2a) budynku mieszkalnym jednorodzinnym
budowli - obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne i inne;
obiekcie
małej architektury
- niewielkie obiekty, a w szczególności:
a) kultu
religijnego, jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury,
b)posągi,
wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej,
c)użytkowe
służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak:
piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki
tymczasowym obiekcie budowlanym- obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem
budowie - wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego
robotach budowlanych
remoncie
urządzeniach budowlanych
terenie budowy
prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane
pozwoleniu na budowę - należy przez to rozumieć decyzję administracyjną zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego;
188. Uczestnicy procedury budowlanej:
Uczestnikami
procesu budowlanego, w rozumieniu ustawy, są:
1) inwestor;
2) inspektor nadzoru inwestorskiego;
3) projektant;
4)
kierownik budowy lub kierownik robót.
189. Prawa i obowiązki uczestników procedury budowlanej:
Do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności:
opracowanie
projektu budowlanego i innych projektów,
2) objęcie
kierownictwa budowy przez kierownika budowy,
3) opracowanie
planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
4) wykonanie i odbiór
robót budowlanych,
5) nadzór nad wykonywaniem robót
budowlanych
Inwestor może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie
Właściwy organ może nałożyć na inwestora obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego oraz obowiązek zapewnienia nadzoru autorskiego, w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania obiektu lub robót budowlanych bądź przewidywanym wpływem na środowisko.
Podstawowe obowiązki projektanta:
opracowanie projektu budowlanego
uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów
wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań;
sprawowanie
nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu w
zakresie:
a) stwierdzania w toku wykonywania robót
budowlanych zgodności realizacji z projektem,
b) uzgadniania
możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych niż te
przewidziane w projekcie
Projektant ma obowiązek zapewnić sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego pod względem zgodności z przepisami przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane lub rzeczoznawcę budowlanego.
Projektant,
w trakcie realizacji budowy, ma prawo do:
1) wstępu na teren
budowy i dokonywania zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej
realizacji;
2) żądania wpisem do dziennika budowy
wstrzymania robót budowlanych w razie:
a) stwierdzenia
możliwości powstania zagrożenia,
b) wykonywania ich
niezgodnie z projektem.
Kierownik budowy jest obowiązany sporządzić lub zapewnić sporządzenie, przed rozpoczęciem budowy, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
Obowiązki kierownika budowy:
protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi,
prowadzenie dokumentacji budowy
zorganizowanie budowy i kierowanie budową obiektu budowlanego
koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia
przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego
głoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad
Kierownik
budowy ma prawo:
1) występowania do inwestora o zmiany w
rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione
koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót
budowlanych lub usprawnienia procesu budowy;
Nie można łączyć funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego
Do
podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy:
1) reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie
kontroli zgodności jej realizacji z projektem i pozwoleniem na
budowę,
2) sprawdzanie jakości wykonywanych robót
budowlanych
3) sprawdzanie i odbiór robót budowlanych
ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i
odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i
przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach
odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do
użytkowania;
4) potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy.
Inspektor
nadzoru inwestorskiego ma prawo:
1) wydawać kierownikowi
budowy lub kierownikowi robót polecenia dotyczące: usunięcia
nieprawidłowości lub zagrożeń, wykonania prób lub badań oraz
przedstawienia ekspertyz dotyczących prowadzonych robót
budowlanych
2) żądać od kierownika budowy lub kierownika
robót dokonania poprawek bądź ponownego wykonania wadliwie
wykonanych robót, a także wstrzymania dalszych robót budowlanych
w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź
spowodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub
pozwoleniem na budowę.
190 . Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie:
działalność
związana z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub
samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i
technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności
działalność obejmującą:
1) projektowanie,
2)
kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi;
3)
kierowanie
4) wykonywanie nadzoru inwestorskiego;
5)
sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych;
6) rzeczoznawstwo budowlane.
Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, stwierdzone decyzją, zwaną dalej "uprawnieniami budowlanymi", wydaną przez organ samorządu zawodowego.
Warunkiem uzyskania uprawnień budowlanych jest zdanie egzaminu ze znajomości procesu budowlanego oraz umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej.
Samodzielne
funkcje techniczne w budownictwie mogą również wykonywać osoby
będące obywatelami państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego
oraz Konfederacji Szwajcarskiej, które:
1)
posiadają w
tych państwach prawo wykonywania czynności odpowiadających
samodzielnym funkcjom technicznym w budownictwie;
2)
ukończyły
studia wyższe zagraniczne uznane w Polsce za równorzędne;
3)
odbyły
dwuletnią praktykę przy sporządzaniu projektów lub na budowie.
191. Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego:
Zadania
administracji architektoniczno-budowlanej wykonują następujące
organy:
1) starosta;
2) wojewoda;
3) Główny
Inspektor Nadzoru Budowlanego.
2.
Zadania nadzoru budowlanego wykonują następujące organy:
1)
powiatowy inspektor nadzoru budowlanego;
2) wojewoda przy
pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego jako kierownika
wojewódzkiego
nadzoru budowlanego, wchodzącego w skład zespolonej administracji
wojewódzkiej;
3) Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.
Do
podstawowych obowiązków organów administracji
architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego należy:
1)
nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego
Organy
nadzoru budowlanego lub osoby działające z ich upoważnienia mają
prawo wstępu:
1) do obiektu budowlanego;
2) na teren:
a) budowy,
b) zakładu pracy,
Czynności kontrolne, związane z wykonywaniem uprawnień organów nadzoru budowlanego, przeprowadza się w obecności inwestora, kierownika budowy lub robót, kierownika zakładu pracy lub wyznaczonego pracownika, bądź osób przez nich upoważnionych albo w obecności właściciela lub zarządcy obiektu, a w lokalu mieszkalnym - w obecności pełnoletniego domownika i przedstawiciela administracji lub zarządcy budynku
Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego przy wykonywaniu zadań mogą żądać od uczestników procesu budowlanego, właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego, informacji lub udostępnienia dokumentów:
1)
związanych z prowadzeniem robót, przekazywaniem obiektu budowlanego
do użytkowania, utrzymaniem i użytkowaniem obiektu budowlanego;
2)
świadczących o dopuszczeniu wyrobu budowlanego do obrotu
Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego, w razie powstania uzasadnionych wątpliwości co do jakości wyrobów budowlanych lub robót budowlanych, a także stanu technicznego obiektu budowlanego, mogą nałożyć, w drodze postanowienia, obowiązek dostarczenia w określonym terminie odpowiednich ocen technicznych lub ekspertyz. Koszty ocen i ekspertyz ponosi osoba zobowiązana do ich dostarczenia.
Organem administracji architektoniczno-budowlanej pierwszej instancji jest starosta.
Wojewoda jest organem administracji architektoniczno-budowlanej wyższego stopnia w stosunku do starosty oraz organem pierwszej instancji w niektórych sprawach obiektów i robót budowlanych
Organy
administracji architektoniczno-budowlanej:
1) prowadzą
rejestr wniosków o pozwolenie na budowę i rejestr decyzji o
pozwoleniu na budowę;
2) przekazują bezzwłocznie organom
nadzoru budowlanego:
a) kopie ostatecznych decyzji o
pozwoleniu na budowę wraz z zatwierdzonym projektem budowlanym,
3)
uczestniczą, na wezwanie organów nadzoru budowlanego, w
czynnościach inspekcyjnych i kontrolnych oraz udostępniają
wszelkie dokumenty i informacje związane z tymi czynnościami.
Do
zadań organów nadzoru budowlanego należy:
1) kontrola
przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego;
2)
kontrola działania organów administracji
architektoniczno-budowlanej;
3) badanie przyczyn powstawania
katastrof budowlanych;
4) współdziałanie z organami
kontroli państwowej.
Kontrolę działalności organów administracji architektoniczno-budowlanej wykonują Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego oraz wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego, który wykonuje tę kontrolę w stosunku do starosty.
Współdziałanie
organów nadzoru budowlanego z organami administracji
architektoniczno-budowlanej i organami kontroli państwowej obejmuje
w szczególności:
1) uzgadnianie w miarę potrzeb planów
kontroli i prowadzenie wspólnych działań kontrolnych
2)
przekazywanie i wymianę informacji o wynikach kontroli.
Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego jest powoływany przez starostę spośród co najmniej trzech kandydatów wskazanych przez wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego. Jeżeli starosta nie powoła powiatowego inspektora nadzoru budowlanego w terminie 30 dni od dnia przedstawienia kandydatów, wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego wskazuje spośród nich kandydata, którego starosta powołuje na stanowisko powiatowego inspektora nadzoru budowlanego
Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego wykonuje swoje zadania przy pomocy powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego:
W
uzasadnionych przypadkach zakres działania powiatowego inspektora
nadzoru budowlanego może obejmować więcej niż jeden powiat.
Wojewoda, na wniosek właściwych starostów, może rozszerzyć
zakres działania powiatowego inspektora nadzoru budowlanego na
więcej niż jeden powiat.
Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego jest powoływany przez wojewodę spośród co najmniej trzech kandydatów wskazanych przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. W przypadku niepowołania inspektora nadzoru budowlanego w terminie 30 dni od dnia przedstawienia kandydatów, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wskazuje spośród nich kandydata, którego wojewoda powołuje na stanowisko wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego jest centralnym organem administracji rządowej w sprawach administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego.
Kadencja Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego trwa 5 lat
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wykonuje zadania określone przepisami prawa budowlanego:
pełni funkcję organu wyższego stopnia w stosunku do:
wojewodów i wojewódzkich inspektorów nadzoru budowlanego oraz sprawuje nadzór nad ich działalnością
kontroluje działanie organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego;
prowadzi centralne rejestry:
a)
osób posiadających uprawnienia budowlane,
b) rzeczoznawców
budowlanych,
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wykonuje swoje zadania przy pomocy Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego.
192. Decyzja o pozwoleniu na budowę:
Roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę
Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu
Pozwolenie na budowę dotyczy całego zamierzenia budowlanego
Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć:
cztery egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami
oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane
decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
Projekt budowlany podlega zatwierdzeniu w decyzji o pozwoleniu na budowę.
Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego właściwy organ sprawdza:
zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu, a także wymaganiami ochrony środowiska
zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi;
kompletność projektu budowlanego
Wykonanie
Właściwy organ wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę, jeżeli na terenie, którego dotyczy projekt zagospodarowania działki lub terenu, znajduje się obiekt budowlany, w stosunku do którego orzeczono nakaz rozbiórki.
W
decyzji o pozwoleniu na budowę właściwy organ, w razie potrzeby:
1) określa szczególne warunki zabezpieczenia terenu budowy i
prowadzenia robót budowlanych;
2) określa czas użytkowania
tymczasowych obiektów budowlanych;
3) określa terminy
rozbiórki:
a) istniejących obiektów budowlanych
nieprzewidzianych do dalszego użytkowania,
b) tymczasowych
obiektów budowlanych;
4) określa szczegółowe wymagania
dotyczące nadzoru na budowie;
Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 2 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 2 lata.
Decyzję o pozwoleniu na budowę właściwy organ przesyła niezwłocznie wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta albo organowi, który wydał decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
193. pojęcie samowoli budowlanej:
Samowola budowlana jest budową obiektu budowlanego bez pozwolenia na budowę, bez zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu do zgłoszenia. Samowolą będzie więc nie tylko wybudowanie domu bez pozwolenia na budowę, ale już samo przystąpienie do robót budowlanych bez pozwolenia lub bez zgłoszenia.
Popełnienie samowoli budowlanej możliwe jest także w stosunku do budynków, na które nie jest potrzebne pozwolenie na budowę, ale konieczne jest zgłoszenie.
W każdym przypadku decyzję o tym, czy nastąpiło przekroczenie przepisów prawa budowlanego i czy wybudowany obiekt stanowi samowolę budowlaną, podejmuje inspektor nadzoru budowlanego.
Ustawa Prawo budowlane przewiduje zasadę, że jeżeli inwestor dopuści się samowoli budowlanej, to inspektor nadzoru budowlanego powinien nakazać rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, który jest w budowie albo został już wybudowany bez wymaganego pozwolenia na budowę.
Możliwa jest legalizacja samowoli budowlanej
194. Legalizacja samowoli budowlanej:
Zgodnie z art. 48 ust. 2 prawa budowlanego z możliwości zalegalizowania samowoli budowlanej można skorzystać jedynie w sytuacji, gdy określona budowa:
- jest zgodna z przepisami o zagospodarowaniu i planowaniu przestrzennym( z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego)
- jest zgodna z ustaleniami ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
- nie może naruszać przepisów - w tym techniczno-budowlanych
195. Obowiązek meldunkowy – kto podlega, na czym polega, organy właściwe, zakres oraz tryb realizacji obowiązku meldunkowego:
Obywatel polski przebywający na terytorium RP jest obowiązany wykonywać obowiązek meldunkowy określony w ustawie
Polega na:
1) zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego;
2) wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego;
3) zgłoszeniu wyjazdu poza granice RP oraz powrotu z wyjazdu poza granice RP
Osoba nieposiadająca zdolności do czynności prawnych lub posiadającą ograniczoną zdolność do czynności prawnych- obowiązek meldunkowy wykonuje jej przedstawiciel ustawowy, opiekun prawny lub inna osoba sprawująca nad nią faktyczną opiekę w miejscu ich wspólnego pobytu.
Obywatel polski przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego najpóźniej w 30 dniu, licząc od dnia przybycia do tego miejsca.
Równocześnie można mieć jedno miejsce pobytu stałego i jedno miejsce pobytu czasowego
Obywatel polski dokonuje zameldowania się na pobyt stały lub czasowy w formie pisemnej na formularzu w organie gminy właściwym ze względu na położenie nieruchomości, w której zamieszkuje, przedstawiając do wglądu dowód osobisty lub paszport.
Przy zameldowaniu na pobyt czasowy należy wskazać deklarowany okres pobytu w tym miejscu.
Zameldowanie na pobyt stały lub czasowy służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma na celu potwierdzenie faktu pobytu osoby w miejscu, w którym się zameldowała
W formularzu zgłoszenia pobytu stałego zamieszcza się:
1) nazwisko i imię (imiona);
2) numer PESEL, o ile został nadany;
3) datę i miejsce urodzenia;
4) kraj urodzenia;
5) adres dotychczasowego miejsca pobytu stałego;
6) kraj poprzedniego miejsca zamieszkania;
7) adres nowego miejsca pobytu stałego;
8) podpis właściciela lokalu lub innego podmiotu dysponującego tytułem prawnym do lokalu;
9) nazwisko i imię pełnomocnika, o ile został ustanowiony.
W formularzu zgłoszenia pobytu czasowego zamieszcza się:
1) nazwisko i imię (imiona);
2) numer PESEL, o ile został nadany;
3) datę i miejsce urodzenia;
4) kraj urodzenia;
5) adres miejsca pobytu stałego;
6) adres miejsca pobytu czasowego;
7) deklarowany okres pobytu;
8) adres dotychczasowego miejsca pobytu czasowego, o ile go posiadał;
9) podpis właściciela lokalu lub innego podmiotu dysponującego tytułem prawnym do lokalu;
10) nazwisko i imię pełnomocnika, o ile został ustanowiony.
Obywatel polski, który opuszcza miejsce pobytu stałego albo opuszcza miejsce pobytu czasowego przed upływem deklarowanego okresu pobytu obowiązany jest wymeldować się.
Obowiązek meldunkowy cudzoziemców:
1)Cudzoziemiec przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany wykonywać obowiązek meldunkowy
2)Cudzoziemiec będący obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatelem państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub obywatelem Konfederacji Szwajcarskiej, przebywający na terytorium RP jest obowiązany zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego najpóźniej w 30 dniu, licząc od dnia przybycia do tego miejsca.
3)Członek rodziny cudzoziemca, który nie spełnia kryteriów w/w. podlega również obowiązkowi meldunkowemu jak wyżej.
4)Cudzoziemiec, który nie spełnia kryteriów w/w. z punktu 2 i 3 musi się zameldować w ciągu 4 dni najpóźniej
5) Od wykonywania obowiązku meldunkowego zwolnieni są:
szefowie i członkowie personelu przedstawicielstw dyplomatycznych oraz urzędów konsularnych państw obcych, łącznie z członkami ich rodzin
Cudzoziemcy, jeżeli ich pobyt na terytorium RP nie przekracza 14 dni.
6) W celu rejestracji miejsca pobytu stałego lub czasowego cudzoziemców, organ gminy prowadzi rejestr zamieszkania cudzoziemców.
196. Pojęcie oraz funkcje ewidencji ludności:
Ewidencja ludności polega na rejestracji określonych w ustawie podstawowych danych identyfikujących tożsamość oraz status administracyjnoprawny osób fizycznych.
Ewidencja
ludności polega na:
- rejestracji danych o miejscu pobytu
osób,
- o urodzeniach,
- dotyczących obowiązku
wojskowego,
- zmianach stanu cywilnego,
- obywatelstwa,
-
imion i nazwisk
- oraz o zgonach.
Ewidencja ludności prowadzona jest w formie elektronicznej w Powszechnym Elektronicznym Systemie Ewidencji Ludności, zwanym dalej „rejestrem PESEL”, w rejestrach mieszkańców oraz rejestrach zamieszkania cudzoziemców.
Funkcje:
Ewidencja ludności polega na rejestracji określonych w ustawie podstawowych danych identyfikujących tożsamość oraz status administracyjnoprawny osób fizycznych.
197. pojęcie, zakres oraz tryb realizacji obowiązku meldunkowego- patrz punkt 196
198. Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności (PESEL):
Rejestr PESEL jest centralnym zbiorem danych; Rejestr mieszkańców jest prowadzony zgodnie z właściwością miejscową przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta)
W rejestrze PESEL gromadzone są dane:
1) obywateli polskich zamieszkujących na terytorium RP;
2) obywateli polskich zamieszkujących poza granicami RP w związku z ubieganiem się o polski dokument tożsamości;
3) cudzoziemców zamieszkujących na terytorium RP w związku z:
a) uzyskaniem prawa stałego pobytu przez obywatela państwa członkowskiego UE, EFTA i obywatela Konfederacji Szwajcarskiej
b) uzyskaniem prawa stałego pobytu przez członka rodziny obywatela państwa członkowskiego UE, EFTA i Konfederacji Szwajcarskiej
c) udzieleniem zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE,
d) uzyskaniem statusu uchodźcy,
e) uzyskaniem ochrony uzupełniającej,
f) uzyskaniem azylu,
g) uzyskaniem zgody na pobyt tolerowany,
h) uzyskaniem ochrony czasowej
W rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców gromadzone są następujące dane:
1) nazwisko i imię (imiona);
2) nazwisko rodowe;
3) imiona i nazwiska rodowe rodziców;
4) data urodzenia;
5) miejsce urodzenia;
6) kraj urodzenia;
7) stan cywilny;
8) numer aktu urodzenia i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, w którym ten akt został sporządzony;
9) płeć;
10) numer PESEL;
11) obywatelstwo albo status bezpaństwowca;
12) imię i nazwisko rodowe oraz numer PESEL małżonka, jeżeli został mu nadany;
13) data zawarcia związku małżeńskiego, numer aktu małżeństwa i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, w którym ten akt został sporządzony, data rozwiązania związku małżeńskiego, sygnatura akt i oznaczenie sądu, który rozwiązał małżeństwo, sygnatura akt i oznaczenie sądu, który ustalił nieistnienie małżeństwa, sygnatura akt i oznaczenie sądu, który unieważnił małżeństwo, data zgonu małżonka albo data znalezienia jego zwłok, numer jego aktu zgonu i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, w którym ten akt został sporządzony;
14) adres i data zameldowania na pobyt stały;
15) kraj miejsca zamieszkania;
16) kraj poprzedniego miejsca zamieszkania;
17) data wymeldowania z miejsca pobytu stałego;
18) adres i data zameldowania na pobyt czasowy oraz data upływu deklarowanego terminu pobytu;
19) data wymeldowania z miejsca pobytu czasowego;
20) data wyjazdu poza granice RP trwającego dłużej niż 6 miesięcy i wskazanie kraju wyjazdu;
21) data powrotu z wyjazdu poza granice RP trwającego dłużej niż 6 miesięcy;
22) seria, numer i data ważności ostatniego wydanego dowodu osobistego obywatela polskiego oraz oznaczenie organu wydającego dokument;
23) seria, numer i data ważności ostatniego wydanego paszportu obywatela polskiego;
24) seria, numer i data ważności dokumentu podróży cudzoziemca
25) data upływu deklarowanego przez cudzoziemca terminu pobytu;
26) data zgonu albo data znalezienia zwłok, numer aktu zgonu i oznaczenie urzędu stanu cywilnego, w którym ten akt został sporządzony.
Rejestracji
danych w rejestrze PESEL dokonują:
1) kierownik urzędu stanu
cywilnego właściwy do sporządzenia aktu urodzenia i dokonywania w
nim zmian-szczegóły
patrz ustawa o ewidencji ludności i dowodach osobistych
2)organ gminy właściwy do zameldowania na pobyt stały i czasowy obywatela polskiego
3) wojewoda właściwy ze względu na miejsce zameldowania na pobyt stały
4) organy właściwe do wydania paszportu
5) organ gminy właściwy do zameldowania na pobyt stały i czasowy cudzoziemca
6) organ gminy właściwy do złożenia wniosku o nadanie numeru PESEL
Dane z rejestru PESEL są przekazywane do rejestrów mieszkańców oraz do rejestrów centralnych,
Minister właściwy do spraw wewnętrznych, uwzględniając potrzebę zapewnienia ochrony danych osobowych określa w drodze rozporządzenia:
1) tryb rejestracji danych w rejestrze PESEL oraz w rejestrach mieszkańców i rejestrach zamieszkania cudzoziemców, z uwzględnieniem przypadków szczególnych;
2) tryb przekazywania danych pomiędzy rejestrami mieszkańców a rejestrem PESEL;
3) tryb postępowania wyjaśniającego i usuwania niezgodności danych
4) sposób zapisu i gromadzenia w rejestrach danych o imionach i nazwiskach cudzoziemców.
Osobie, której dane są gromadzone w rejestrze PESEL i rejestrze mieszkańców, nadaje się numer identyfikacyjny PESEL
Numer PESEL jest to jedenastocyfrowy symbol numeryczny, jednoznacznie identyfikujący osobę fizyczną, zawierający datę urodzenia, numer porządkowy, oznaczenie płci oraz liczbę kontrolną
Numer PESEL jest nadawany z urzędu
Numer PESEL nadaje minister właściwy do spraw wewnętrznych
Nadanie numeru PESEL jest czynnością materialno-techniczną.
nadanie numeru PESEL z urzędu występują odpowiednio:
kierownik urzędu stanu cywilnego sporządzający akt urodzenia
organ gminy właściwy do zameldowania na pobyt stały albo pobyt czasowy
organ wydający polski dokument tożsamości
Numer PESEL jest zmieniany w przypadku:
1) sprostowania daty urodzenia;
2) zmiany płci;
3) nadania numeru PESEL na skutek omyłki organu administracji publicznej mającej wpływ na numer PESEL lub wprowadzenia w błąd organu administracji publicznej co do tożsamości osoby.
Raz nadany numer PESEL nie może być ponownie nadany innej osobie.
199 . Dowód osobisty i paszport jako dokument urzędowy – domniemania prawne, moc dowodowa:
Na podstawie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, dowód osobisty jest dokumentem stwierdzającym tożsamość osoby i poświadczającym obywatelstwo polskie.
Z chwilą uzyskania przez RP statusu pełnoprawnego członka Unii Europejskiej dowód osobisty stał się nie tylko potwierdzeniem obywatelstwa krajowego.
Dowodzi również obywatelstwa UE, z którym związane są różne uprawnienia, nie tylko o charakterze politycznym, lecz również prawo do swobodnego poruszania się po obszarze Unii Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nie należących do Unii Europejskiej oraz państw nie będących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym
Dowód osobisty reguluje status prawny jednostki
200. Definicja, funkcje dowodu osobistego:
Dowód osobisty jest dokumentem stwierdzającym tożsamość i obywatelstwo polskie osoby na terytorium RP oraz innych państw członkowskich UE, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do UE oraz państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, których obywatele mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi oraz na podstawie jednostronnych decyzji innych państw, uznających ten dokument za wystarczający do przekraczania ich granic.
Dowód osobisty uprawnia do przekraczania granic państw
W dowodzie osobistym zamieszcza się:
1) dane dotyczące osoby:
a) nazwisko,
b) imię (imiona),
c) nazwisko rodowe,
d) imiona rodziców,
e) datę i miejsce urodzenia,
f) płeć,
g) wizerunek twarzy,
h) numer PESEL,
i) obywatelstwo;
2) dane dotyczące dowodu osobistego:
a) serię i numer dowodu osobistego,
b) datę wydania,
c) datę ważności,
d) oznaczenie organu wydającego dowód osobisty.
201. Prawo a obowiązek posiadania dowodu osobistego, zasady i tryb wydawania dowodów osobistych:
Prawo do posiadania dowodu osobistego przysługuje każdemu obywatelowi RP
Pełnoletni obywatel RP zamieszkujący na jej terytorium jest obowiązany posiadać dowód osobisty.
Osoba
będąca obywatelem polskim i zamieszkała w RP jest obowiązana
posiadać dowód osobisty:
1) od ukończenia 18 roku życia;
2)
od ukończenia 15 roku życia, jeżeli pozostaje w stosunku pracy
lub nie zamieszkuje wspólnie z osobami, pod których władzą
rodzicielską lub opieką się znajduje, albo nie pozostaje pod
władzą rodzicielską lub opieką.
Osoba będąca obywatelem polskim ma prawo otrzymać dowód osobisty od ukończenia 13 roku życia.
Na uzasadniony wniosek rodziców lub opiekunów dowód osobisty może być wydany osobie, która nie ukończyła 13 roku życia.
Roszczenie o wydanie dowodu osobistego jest zatem publicznym prawem podmiotowym.
Zasady i tryb wydawania:
Dowód osobisty wydaje się obywatelowi RP
Obywatel RP może posiadać jeden ważny dowód osobisty
Dowód osobisty wydany osobie, która nie ukończyła 5 roku życia, jest ważny przez okres 5 lat od daty wydania dowodu osobistego.
Dowód osobisty wydany osobie, która ukończyła 5 rok życia jest ważny przez okres 10 lat od daty wydania dowodu osobistego.
Dowody osobiste wydają organy gmin.
Wydawanie, wymiana i unieważnianie dowodów osobistych są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej.
Dowód osobisty wydaje się nieodpłatnie.
Dowód osobisty wydaje się na wniosek:
Wniosek o wydanie dowodu osobistego składa się w organie dowolnej gminy na terytorium RP
Wydanie dowodu osobistego następuje nie później niż w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin ten może zostać przedłużony, o czym należy zawiadomić wnioskodawcę.
Wniosek o wydanie dowodu osobistego składa osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.
W imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych ubiegającej się o wydanie dowodu osobistego wniosek składa rodzic, opiekun prawny lub kurator.
Osoba obowiązana do posiadania dowodu osobistego może złożyć wniosek nie wcześniej niż 30 dni przed datą 18 urodzin
Wniosek o wydanie dowodu osobistego zawiera:
1) numer PESEL;
2) nazwisko i imię (imiona);
3) nazwisko rodowe;
4) imię ojca;
5) imię i nazwisko rodowe matki;
6) datę i miejsce urodzenia;
7) płeć;
8) obywatelstwo;
9) powód ubiegania się o wydanie dowodu osobistego;
10) adres do korespondencji, opcjonalnie adres poczty elektronicznej lub numer telefonu;
––11) własnoręczny czytelny podpis wnioskodawcy,
Do wniosku o wydanie dowodu osobistego dołącza się aktualną fotografię
Dowód osobisty odbiera się osobiście w siedzibie organu gminy, w którym został złożony wniosek.
Odbiór dowodu osobistego potwierdza się na formularzu odbioru dowodu osobistego
202. Wymiana, utrata, unieważnienie i zwrot dowodu osobistego:
Wydanie nowego dowodu osobistego następuje w przypadku:
1) upływu terminu ważności dowodu osobistego;
2)
zmiany danych zawartych w dowodzie osobistym
3) zmiany wizerunku
twarzy posiadacza dowodu osobistego w stosunku do wizerunku
twarzy
zamieszczonego w dowodzie osobistym w stopniu
utrudniającym lub uniemożliwiającym identyfikację jego
posiadacza;
4) utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego w stopniu utrudniającym lub uniemożliwiającym identyfikację jego posiadacza;
5) przekazania do organu gminy lub do placówki konsularnej RP przez osobę trzecią znalezionego dowodu osobistego;
Z wnioskiem o wydanie nowego dowodu osobistego występuje się:
co najmniej 30 dni przed upływem terminu ważności dowodu osobistego lub niezwłocznie w przypadku jego utraty lub zniszczenia
Posiadacz dowodu osobistego, którego dowód osobisty został utracony lub uszkodzony, zgłasza niezwłocznie, osobiście ten fakt organowi dowolnej gminy
Posiadacz dowodu osobistego przebywający poza terytorium RP zgłasza ten fakt dowolnej placówce konsularnej RP
Takiej osobie wydaje się zaświadczenie o utracie dowodu osobistego, które jest ważne nie dłużej niż 2 miesiące
W okresie ważności dowód osobisty unieważnia się w przypadkach:
zmiany danych zawartych w dowodzie osobistym
zmiany wizerunku twarzy posiadacza dowodu osobistego w stosunku do wizerunku twarzy zamieszczonego w dowodzie osobistym w stopniu utrudniającym lub uniemożliwiającym identyfikację jego posiadacza;
utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego w stopniu utrudniającym lub uniemożliwiającym identyfikację jego posiadacza;
przekazania do organu gminy lub do placówki konsularnej RP przez osobę trzecią znalezionego dowodu osobistego;
Organem właściwym do unieważnienia dowodu osobistego jest:
1) organ gminy, do którego zgłoszono utratę lub uszkodzenie dowodu osobistego lub do którego został przekazany znaleziony dowód osobisty;
2) organ gminy, który wystawił dowód osobisty
3) organ gminy wydający nowy dowód osobisty
nieważność dowodu osobistego stwierdza się dla dowodu wydanego osobie, która we wniosku o jego wydanie podała nieprawdziwe dane.
Stwierdzenie tej nieważności wydaje się w postaci decyzji administracyjnej
203. Definicja, funkcje, rodzaje paszportów:
dokument tożsamości wydany przez uprawniony organ państwa, uprawniający do przekraczania granic państwowych
Konstytucja RP stanowi, że każdy może swobodnie opuścić terytorium Polski.
Rodzaje paszportów:
Tymczasowy- wydaje się:
1) osobom przebywającym za granicą, na czas oczekiwania przez nie na doręczenie paszportu sporządzonego w RP;
2) osobom przebywającym czasowo w RP i za granicą, na powrót do miejsca stałego pobytu;
3) osobom przebywającym w RP i za granicą, w udokumentowanych nagłych przypadkach związanych z chorobą lub pogrzebem członka rodziny;
4) osobom przebywającym w RP i za granicą, w udokumentowanych nagłych przypadkach związanych z prowadzoną działalnością zawodową
Dyplomatyczny- W paszporcie dyplomatycznym zamieszcza się dodatkowo stopień dyplomatyczny, funkcję, stanowisko lub tytuł posiadacza paszportu:
Uprawnionymi do otrzymania paszportu dyplomatycznego są:
1) Prezydent RP;
2) Marszałek i wicemarszałkowie Sejmu;
3) Marszałek i wicemarszałkowie Senatu;
4) Prezes i wiceprezesi Rady Ministrów;
5) ministrowie, sekretarze i podsekretarze stanu;
6) posłowie i senatorowie;
7) posłowie do Parlamentu Europejskiego wybrani w RP;
8) Prezes, Wiceprezes i sędziowie Trybunału Konstytucyjnego;
9) Pierwszy Prezes i Prezesi Sądu Najwyższego;
10) Prezes i wiceprezesi Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Uprawnionymi do otrzymania paszportu dyplomatycznego są również osoby zajmujące stanowiska lub pełniące funkcje:
- w służbie zagranicznej, które posiadają stopień dyplomatyczny;
- związane z przywilejami i immunitetami dyplomatycznymi
- w wyniku skierowania do pracy w organizacjach międzynarodowych.
Paszport ten przysługuje też członkom rodziny
Służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych- przysługuje członkom służby zagranicznej nieposiadającym stopnia dyplomatycznego oraz innym osobom skierowanym do wykonywania obowiązków służbowych w placówce zagranicznej.
Paszportem dyplomatycznym i paszportem służbowym Ministerstwa Spraw Za-granicznych można się legitymować wyłącznie w trakcie podróży służbowej lub w związku z wykonywaniem czynności służbowych poza granicami kraju.
204 . paszport jako dokument urzędowy – domniemania prawne, moc dowodowa:
Dokumenty paszportowe w okresie ich ważności stanowią własność RP
205. definicja, funkcje, rodzaje dokumentów paszportowych:
Dokument paszportowy – należy przez to rozumieć: paszport, paszport tymczasowy, paszport dyplomatyczny, paszport służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych;
Dokument paszportowy uprawnia do przekraczania granicy i pobytu za granicą oraz poświadcza obywatelstwo polskie, a także tożsamość osoby w nim wskazanej w zakresie danych, jakie ten dokument zawiera.
Dokumenty paszportowe w okresie ich ważności stanowią własność RP
Dokument paszportowy wydaje się na wniosek osoby pełnoletniej po przedłożeniu wymaganych dokumentów, pobraniu danych biometrycznych i uiszczeniu należnej opłaty.
Dokument paszportowy zawiera dane biometryczne- należy przez to rozumieć wizerunek twarzy i odciski palców umieszczone w dokumentach paszportowych w formie elektronicznej;
206.tryb wydawania dokumentów paszportowych:
Wniosek o wydanie dokumentu paszportowego składa się osobiście, z wyjątkiem następujących przypadków:
1) wniosek o wydanie dokumentu paszportowego osobie małoletniej składają rodzice lub ustanowieni przez sąd opiekunowie albo jeden z rodziców lub ustanowionych przez sąd opiekunów wraz z pisemną zgodą drugiego z rodziców lub ustanowionego przez sąd opiekuna
2) wniosek o wydanie dokumentu paszportowego osobie ubezwłasnowolnionej całkowicie pozostającej pod władzą rodzicielską składają rodzice, a niepozostającej pod władzą rodzicielską składa opiekun ustanowiony przez sąd.
Na wydanie dokumentu paszportowego osobie małoletniej jest wymagana pisemna zgoda obojga rodziców, chyba że na podstawie orzeczenia sądu jeden z rodziców został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub władza ta została ograniczona.
Sąd rodzinny może zadecydować o wydaniu dla dziecka paszportu w przypadku braku zgodności stanowisk rodziców lub niemożności uzyskania zgody jednego z nich
Odbiór dokumentu paszportowego następuje osobiście, z wyjątkiem osoby mało-letniej i ubezwłasnowolnionej całkowicie, dla których odbioru dokumentu pasz-portowego może dokonać jeden z rodziców lub ustanowionych przez sąd opiekunów.
Osoba odbierająca dokument paszportowy sprawdza za pomocą czytnika elektronicznego, czy dane osobowe i biometryczne zamieszczone w tym dokumencie są zgodne ze stanem faktycznym.
Wydania
dokumentu paszportowego odmawia się na wniosek:
1)
sądu prowadzącego przeciwko osobie ubiegającej się o dokument
paszportowy postępowanie w sprawie karnej lub postępowanie w
sprawie o przestępstwo skarbowe, postępowanie w sprawie
nieletniego lub prowadzącego postępowanie cywilne
2) organu
prowadzącego postępowanie przygotowawcze, organu postępowania
wykonawczego w sprawie karnej, w tym o przestępstwo skarbowe,
przeciwko osobie ubiegającej się o wydanie dokumentu
paszportowego.
207. okres ważności, utrata i unieważnienie dokumentów paszportowych:
Ważność i utrata ważności:
Paszport jest ważny przez 10 lat od momentu jego wydania
Paszport wydany małoletniemu, który nie ukończył 13 lat, jest ważny 5 lat od daty jego wydania
Paszport tymczasowy jest ważny przez okres w nim wskazany, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od daty jego wydania.
Paszport dyplomatyczny i paszport służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych są ważne przez okres w nich wskazany, z tym że okres ich ważności nie może przekroczyć 10 lat od daty ich wydania.
Utrata ważności dokumentu paszportowego nie pozbawia jego posiadacza prawa wjazdu na podstawie tego dokumentu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Dokument paszportowy traci ważność:
1) z dniem zawiadomienia o jego utracie, zniszczeniu lub znalezieniu;
2) z dniem utraty obywatelstwa polskiego przez posiadacza dokumentu paszportowego;
3) z dniem śmierci jego posiadacza;
4) po upływie 60 dni od dnia doręczenia ostatecznej decyzji administracyjnej lub prawomocnego orzeczenia sądu stwierdzającego zmianę danych
Unieważnienie paszportu:
Dokument paszportowy podlega unieważnieniu:
1) na wniosek:
a) sądu prowadzącego przeciwko posiadaczowi dokumentu paszportowego postępowanie w sprawie karnej lub postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe, postępowanie w sprawie nieletniego lub prowadzącego postępowanie cywilne,
b) organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze, organu postępowania wykonawczego w sprawie karnej, w tym o przestępstwo skarbowe, przeciwko posiadaczowi dokumentu paszportowego;
2) jeżeli został wydany z naruszeniem przepisów ustawy;
Unieważnienie i odmowa wydania dokumentu paszportowego następuje w drodze decyzji administracyjnej.
Osoba, wobec której wydano decyzję o unieważnieniu dokumentu paszportowe-go, jest obowiązana do jego zwrotu organowi paszportowemu.
Utrata paszportu lub jego zniszczenie:
W takim przypadku należy niezwłocznie zgłosić ten fakt organowi paszportowemu ,który dokument wydał lub organ paszportowy właściwy ze względu na miejsce pobytu tej osoby
Odnaleziony dokument paszportowy nie podlega zwrotowi osobie, której został uprzednio wydany.
Jeżeli osoba odnalazła własny dokument paszportowy wcześniej zgłoszony jako utracony musi go zwrócić właściwemu miejscowo organowi paszportowemu. Obowiązek zwrotu dokumentu paszportowego następuje bez względu na to, czy osoba posiada już nowy dokument wydany w miejsce utraconego, czy też o wydanie nowego dokumentu nie występowała.
208. Zasada powszechnej dostępności paszportu i jej ograniczenia:
Prawo do posiadania dowodu osobistego przysługuje każdemu obywatelowi Rzeczypospolitej Polskiej
Ograniczenia:
Wydania dokumentu paszportowego odmawia się na wniosek:
sądu prowadzącego przeciwko osobie ubiegającej się o dokument paszportowy postępowanie w sprawie karnej lub postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe, postępowanie w sprawie nieletniego lub prowadzącego postępowanie cywilne
organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze, organu postępowania wykonawczego w sprawie karnej, w tym o przestępstwo skarbowe, przeciwko osobie ubiegającej się o wydanie dokumentu paszportowego.
W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem osoby ubiegającej się o dokument paszportowy, pomimo istnienia przesłanek o odmowie jego wydania, konsul może wydać paszport tymczasowy. O wydaniu takiego paszportu konsul informuje organ, który wystąpił z wnioskiem o niewydawanie dokumentu paszportowego.
209. Definicja, cechy stowarzyszenia:
Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych.
Stowarzyszenie samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności.
Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej członków; do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników.
Występują dwa rodzaje stowarzyszeń:
Zwykłe
Rejestrowe
Różnica pomiędzy nimi jest formalna- stowarzyszenie zarejestrowane w przeciwieństwie do zwykłego ma osobowość prawną.
210.wolność zrzeszania się i jej ograniczenia:
Prawo tworzenia stowarzyszeń przysługuje :
Obywatelom polskim o pełnej zdolności do czynności prawnych, posiadającym prawa publiczne
Małoletnim w wieku od 16 do 18 lat, którzy mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych, mogą należeć do stowarzyszeń i korzystać z czynnego i biernego prawa wyborczego
Małoletnim poniżej 16 lat mogą( za zgodą przedstawicieli ustawowych), bez prawa udziału w głosowaniu na walnych zebraniach członków oraz bez korzystania z czynnego i biernego prawa wyborczego do władz stowarzyszenia
Cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania na terytorium RP
Cudzoziemcy nie mający miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogą wstępować do stowarzyszeń, których statuty przewidują taką możliwość.
Tworzenie stowarzyszeń przyjmujących zasadę bezwzględnego posłuszeństwa ich członków wobec władz stowarzyszenia jest zakazane.
Nikogo nie wolno zmuszać do udziału w stowarzyszeniu lub ograniczać jego prawa do wystąpienia ze stowarzyszenia.
Nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do stowarzyszenia albo pozostawania poza nim.
211. Tryb zakładania stowarzyszenia właściwego (rejestrowego):
Co najmniej 15 osób, które chcą założyć stowarzyszenie, uchwalają statut stowarzyszenia i wybierają komitet założycielski.
Najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków.
Stowarzyszenie jest obowiązane posiadać zarząd i organ kontroli wewnętrznej.
Komitet założycielski składa do sądu rejestrowego wniosek o rejestrację wraz ze statutem, listą założycieli, własnoręczne podpisy założycieli, protokół z wyboru komitetu założycielskiego, informację o adresie tymczasowej siedziby stowarzyszenia.
Wniosek o zarejestrowanie stowarzyszenia sąd rejestrowy rozpoznaje niezwłocznie, a rozstrzygnięcie powinno nastąpić nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
Sąd rejestrowy wydaje postanowienie o zarejestrowaniu stowarzyszenia po stwierdzeniu, że jego statut jest zgodny z przepisami prawa i założyciele spełniają wymagania określone ustawą.
Stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.
212. Definicja oraz cechy charakteryzujące stowarzyszenie zwykłe:
Procedura zakładania stowarzyszenia zwykłego jest o wiele mniej skomplikowana.
Założyciele stowarzyszenia uchwalają regulamin. Następnie powiadamiają o tym zdarzeniu organ nadzorczy, którym podobnie jak w przypadku stowarzyszenia zarejestrowanego jest co do zasady starosta.
Informacje tą należy dostarczyć w formie pisemnej zamieszczając następujące informacje: nazwę, cel działalności, teren, środki działania, siedzibę,
Stowarzyszenia zwykłe mają one zbyt skomplikowanej struktury organizacyjnej.
Ustawa wspomina jedynie o reprezentancie stowarzyszenia przed organem nadzorczym.
W przeciwieństwie do stowarzyszeń posiadających osobowość prawną ich uproszczone formy nie mogą zarówno tworzyć swoich terenowych jednostek organizacyjnych, wstępować w związki stowarzyszeń a także zrzeszać osób prawnych.
213. Nadzór nad stowarzyszeniami:
Nadzór nad działalnością stowarzyszeń należy do:
1) wojewody właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia − w zakresie nadzoru nad działalnością stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego,
2) starosty właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia − w zakresie nadzoru nad innymi niż wymienione w pkt 1 stowarzyszeniami
Organ nadzorujący ma prawo:
żądać dostarczenia przez zarząd stowarzyszenia, w wyznaczonym terminie, odpisów uchwał walnego zebrania członków (zebrania delegatów),
żądać od władz stowarzyszenia niezbędnych wyjaśnień
organ nadzorujący może zadecydować o likwidacji danego stowarzyszenia , jeżeli jego działalność jest niezgodna z prawem lub narusza postanowienia statutu
Sąd, na wniosek organu nadzorującego lub prokuratora, może:
1) udzielić upomnienia władzom stowarzyszenia,
2) uchylić niezgodną z prawem lub statutem uchwałę stowarzyszenia,
3) rozwiązać stowarzyszenie, jeżeli jego działalność wykazuje rażące lub uporczywe naruszanie prawa albo postanowień statutu
Jeżeli stowarzyszenie nie posiada zarządu zdolnego do działań prawnych, sąd, na wniosek organu nadzorującego lub z własnej inicjatywy, ustanawia dla niego kuratora:
Kurator jest obowiązany do zwołania w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy walnego zebrania członków (zebrania delegatów) stowarzyszenia w celu wyboru zarządu.
Do czasu wyboru zarządu, kurator reprezentuje stowarzyszenie w bieżących sprawach majątkowych
Sąd wydaje postanowienie o rozwiązaniu stowarzyszenia ( na wniosek organu nadzorującego), gdy:
liczba członków stowarzyszenia zmniejszyła się poniżej liczby członków wymaganych do jego założenia
stowarzyszenie nie posiada przewidzianych w ustawie władz i nie ma warunków do ich wyłonienia w okresie nie dłuższym niż rok.
214. Pojęcie i cechy zgromadzenia publicznego:
Zgromadzeniem jest zgrupowanie co najmniej 15 osób, zwołane w celu wspólnych obrad lub w celu wspólnego wyrażenia stanowiska.
Każdy może korzystać z wolności pokojowego zgromadzania się.
Prawo organizowania zgromadzeń przysługuje :
osobom mającym pełną zdolność do czynności prawnych,
osobom prawnym,
innym organizacjom,
grupom osób.
W zgromadzeniach nie mogą uczestniczyć osoby posiadające przy sobie:
broń, materiały wybuchowe, wyroby pirotechniczne lub inne niebezpieczne materiały lub narzędzia.
Postępowanie w sprawach dotyczących zgromadzeń należy do zadań zleconych organów gminy.
Zgromadzenia organizowane na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonych imiennie osób
215. Prawa i obowiązki organizatora zgromadzenia publicznego:
Zgromadzenie publiczne powinno mieć przewodniczącego, który otwiera zgromadzenie, kieruje jego przebiegiem oraz zamyka zgromadzenie.
Przewodniczącym jest organizator zgromadzenia
Przewodniczący odpowiada za zgodny z przepisami prawa przebieg zgromadzenia oraz jest obowiązany do przeprowadzenia go w taki sposób, aby zapobiec powstaniu szkód z winy uczestników zgromadzenia, i podejmuje w tym celu przewidziane w ustawie środki.
W trakcie trwania zgromadzenie przewodniczący jest obowiązany do nieprzerwanego posiadania elementów wyróżniających, w tym identyfikatora zawierającego:
1) określenie funkcji jako przewodniczącego zgromadzenia;
2) zdjęcie przewodniczącego zgromadzenia;
3) imię i nazwisko przewodniczącego zgromadzenia;
4) podpis właściwego przedstawiciela organu gminy;
5) pieczęć organu gminy.
Przewodniczący może zażądać opuszczenia zgromadzenia przez osobę, która swoim za-chowaniem narusza przepisy ustawy albo uniemożliwia lub usiłuje udaremnić zgromadzenie.
Przewodniczący może rozwiązać zgromadzenie, gdy uczestnicy nie stosują się do przepisów ustalonych odnośnie zgromadzenia
przewodniczący zgromadzenia może podlegać karze grzywny za niestosowanie się do przepisów dotyczących zgromadzenia
Organizator zgromadzenia publicznego zawiadamia o nim organ gminy w taki sposób, aby wiadomość o zgromadzeniu dotarła nie później niż na 3 dni robocze, a najwcześniej 30 dni przed datą zgromadzenia.
Obowiązki organizatora:
zapewnienie bezpieczeństwa osobom obcym;
ma obowiązek współdziałać z Policją;
należy uzgodnić przebieg zgromadzenia z organem, który zarządza droga publiczną;
ma obowiązek powiadomić przedsiębiorstwa komunikacyjne o przebiegu zgromadzenia;
ma obowiązek przekazać informacje do wiadomości publicznej o planowanym zgromadzeniu i utrudnieniach w ruchu;
ma obowiązek na polecenie organy zarządzającego droga publiczną przedstawić projekt organizacji ruchu drogowego.
216. Wolność zgromadzeń i jej ograniczenia:
Każdy może korzystać z wolności pokojowego zgromadzania się.
Prawo organizowania zgromadzeń przysługuje :
osobom mającym pełną zdolność do czynności prawnych,
osobom prawnym,
innym organizacjom,
grupom osób
217. Zawiadomienie o zamiarze odbycia zgromadzenia publicznego:
Zgromadzenia publiczne wymagają uprzedniego zawiadomienia organu gminy właściwego ze względu na miejsce zgromadzenia
Jeżeli zgromadzenia organizowane są w pobliżu siedzib przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych, misji specjalnych i organizacji między-narodowych korzystających z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych, organ gminy zawiadamia właściwego komendanta policji oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
Rada gminy może określić miejsca, w których organizowanie zgromadzeń publicznych nie wymaga zawiadomienia.
Zawiadomienie powinno zawierać następujące dane:
1) imię, nazwisko, datę urodzenia i adres organizatora oraz nazwę i adres osoby prawnej lub innej organizacji, jeżeli w jej imieniu organizuje on zgromadzenie;
2) imię, nazwisko, datę urodzenia, zdjęcie i adres przewodniczącego zgromadzenia;
3) cel i program oraz język, w którym będą porozumiewać się uczestnicy zgromadzenia;
4) miejsce i datę, godzinę rozpoczęcia, czas trwania, przewidywaną liczbę uczestników, a w przypadku gdy planowane jest przejście uczestników zgromadzenia także trasę przejścia ze wskazaniem miejsca jego rozpoczęcia i zakończenia;
5) określenie planowanych przez organizatora środków służących zapewnieniu pokojowego przebiegu zgromadzenia oraz środków, o których dostarczenie zwraca się do organu gminy.
218. Zakaz odbycia zgromadzenia publicznego, a charakter prawny decyzji o zakazie zgromadzenia:
Organ gminy zakazuje zgromadzenia publicznego, jeżeli:
1) jego cel lub odbycie sprzeciwiają się ustawie lub naruszają przepisy ustaw karnych;
2) odbycie zgromadzenia może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach.
Decyzję o zakazie zgromadzenia publicznego doręcza się organizatorowi na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej w terminie 3 dni od dnia zawiadomienia, nie później jednak niż na 24 godziny przed datą zgromadzenia( kopię tej decyzji wraz z aktami sprawy otrzymuje wojewoda)
Odwołanie od decyzji o zakazie zgromadzenia publicznego wnosi się bezpośrednio do wojewody w terminie 24 godzin od otrzymania decyzji (Wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji !!!)
219. Rozwiązanie zgromadzenia publicznego:
O rozwiązaniu zgromadzenia może zadecydować:
Przewodniczący- gdy uczestnicy nie stosują się do przepisów ustalonych odnośnie zgromadzenia
Przedstawiciel organu gminy- jeżeli jego przebieg zagraża życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach lub gdy narusza przepisy ustawy albo przepisy ustaw karnych, a przewodniczący, uprzedzony o konieczności rozwiązania zgromadzenia, wzbrania się to uczynić.
Rozwiązanie zgromadzenia przez przedstawiciela organu gminy następuje przez wydanie decyzji ustnej podlegającej natychmiastowemu wykonaniu
Decyzja ta poprzedzona jest trzykrotnym ostrzeżeniem uczestników zgromadzenia o możliwości jego rozwiązania
Następnie ogłoszona jest przewodniczącemu
Decyzję tę doręcza się organizatorowi na piśmie w terminie 72 godzin od jej podjęcia.
Organizatorowi oraz uczestnikowi zgromadzenia przysługuje prawo odwołania się od decyzji w sprawie rozwiązania zgromadzenia w terminie 3 dni od dnia rozwiązania zgromadzenia;
220. Zasady odbywania zgromadzeń na terenie uczelni:
Organizować zgromadzenie na terenie wyższej uczelni mają prawo studenci, doktoranci i pracownicy uczelni.
art. 230 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym: „1. Pracownicy uczelni, doktoranci i studenci mają prawo organizowania zgromadzeń na terenie uczelni. (...)”
Na zorganizowanie takiego zgromadzenia potrzebna jest zgoda rektora, a o zamiarze zorganizowania zgromadzenia organizatorzy zawiadamiają rektora co najmniej 24 godziny przed jego rozpoczęciem.
art. 230 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym: „(...) Na zorganizowanie zgromadzenia w lokalu uczelni niezbędna jest zgoda rektora. 2. O zamiarze zorganizowania zgromadzenia organizatorzy zawiadamiają rektora co najmniej na 24 godziny przed rozpoczęciem zgromadzenia. W sytuacjach uzasadnionych nagłością sprawy rektor może przyjąć zawiadomienie złożone w krótszym terminie. (...)”
Rektor odmawia udzielenia zgody, jeżeli byłoby naruszenie przepisów prawa przez cel lub program zgromadzenia.
Organizatorzy zgromadzenia ponoszą odpowiedzialność przed organami uczelni za jego przebieg.
Rektor ma możliwość bezpośredniego albo przez przedstawicieli rozwiązania zgromadzenia, jeżeli przebiega ono w sposób niezgodny z prawem.
221. Pojęcie i rodzaje imprez masowych:
Impreza masowa- impreza masowa artystyczno-rozrywkowa, masowa impreza sportowa (w tym mecz piłki nożnej) z wyjątkiem imprez:
organizowanych w teatrach, operach, operetkach, filharmoniach, kinach, muzeach, bibliotekach, domach kultury i galeriach sztuki lub w innych podobnych obiektach
organizowanych w szkołach i placówkach oświatowych przez zarządzających tymi szkołami i placówkami,
organizowanych w ramach współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży,
sportowych organizowanych dla sportowców niepełnosprawnych,
sportu powszechnego o charakterze rekreacji ruchowej, ogólnodostępnym i nieodpłatnym, organizowanych na terenie otwartym
zamkniętych organizowanych przez pracodawców dla ich pracowników
Wyróżnia się następujące rodzaje imprez masowych:
Impreza masowa artystyczno-rozrywkowa- o charakterze artystycznym, rozrywkowym lub zorganizowane publiczne oglądanie przekazu telewizyjnego na ekranach. Odbywa się:
na stadionie, w innym obiekcie niebędącym budynkiem lub na terenie umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej, na których liczba miejsc dla osób wynosi nie mniej niż 1000
w hali sportowej lub w innym budynku umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej, w których liczba miejsc dla osób wynosi nie mniej niż 500;
masowa impreza sportowa- mającą na celu współzawodnictwo sportowe lub popularyzowanie kultury fizycznej, organizowaną na:
stadionie lub w innym obiekcie niebędącym budynkiem, na którym liczba miejsc dla osób wynosi nie mniej niż 1000, a w przypadku hali sportowej lub innego budynku umożliwiającego przeprowadzenie imprezy masowej – nie mniej niż 300,
terenie umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej, na którym liczba udostępnionych miejsc dla osób wynosi nie mniej niż 1000;
mecz piłki nożnej - masowa impreza sportowa mająca na celu współzawodnictwo w dyscyplinie piłki nożnej, organizowana na stadionie lub w innym obiekcie sportowym, na którym liczba miejsc dla osób wynosi nie mniej niż 1000;
impreza
masowa podwyższonego ryzyka-
w czasie których istnieje obawa wystąpienia aktów przemocy lub
agresji;
222. Obowiązki i uprawnienia organizatora imprezy masowej:
OBOWIĄZKI :
Odpowiada za bezpieczeństwo imprezy masowej w miejscu i w czasie jej trwania
Zapewnienie bezpieczeństwa uczestnikom
Zapewnienie porządku publicznego
Zapewnienie zabezpieczenia medycznego
zapewnienia odpowiedniego stanu technicznego obiektów budowlanych wraz ze służącymi tym obiektom instalacjami i urządzeniami technicznymi, w szczególności przeciwpożarowymi i sanitarnymi
minister ds. zdrowia w drodze rozporządzenia ustala minimalne zabezpieczenie medyczne imprezy masowej
organizator musi spełniać wymogi prawa budowlanego, przepisów sanitarnych, przepisów ochrony przeciwpożarowej
zapewnia udział służb porządkowych, służb informacyjnych oraz kierującego tymi służbami kierownika do spraw bezpieczeństwa
zapewnia zaplecze higieniczno-sanitarne
wyznacza drogi ewakuacyjne oraz drogi dojazdu dla Policji i Straży Pożarnej
łączność między podmiotami zajmującymi się zabezpieczeniem imprezy
sprzęt ratowniczy i gaśniczy oraz środki gaśnicze
wydzielone pomieszczenia dla służb zabezpieczających
opracowuje regulamin imprezy oraz regulamin obiektu, na którym odbywa się impreza masowa i udostępnia go- reg. Zawiera warunki uczestnictwa i zachowania się
opracowuje instrukcję zachowania się w razie pożaru lub innego zagrożenia
musi organizator prowadzić sprzedaż biletów wstępu tylko na miejsca siedzące
organizator musi utrwalać przebieg imprezy , szczególnie zachowań osób w niej uczestniczących( za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk)
musi zgłaszać do prokuratury (do prokuratora rejonowego, miejscowo właściwego), do komendanta powiatowego Policji i dostarczyć materiały ,które stanowią dowód pozwalający na wszczęcie postępowania karnego, postępowania w sprawie o wykroczenia, lub będące dowodem dla toczących się już spraw
materiały,które nie stanowią dowodów (jak powyżej) organizator imprezy musi przechowywać przez co najmniej 60 dni od zakończenia imprezy, a po tym czasie komisyjnie je zniszczyć
2)UPRAWNIENIA :
może zażądać okazania dokumentu potwierdzającego tożsamość, w czasie sprzedaży biletów wstępu
może odmówić wstępu na imprezę masową i przebywania osobie wobec której wydano orzeczenie o zakazie wstępu na imprezę masową, orzeczenie nakazujące powstrzymanie się od przebywania w miejscach imprez masowych( orzeczenie wydane przez sąd związane z warunkowym zawieszeniem wyk. Kary pozbawienia wolności)
może odmówić wstępu osobie, wobec której wydano zakaz klubowy lub zakaz zagraniczny
odmówić wstępu osobie, wobec której występuje uzasadnione podejrzenie,że w czasie trwania imprezy może powodować zagrożenie dla bezpieczeństwa imprezy
223. Zezwolenie na przeprowadzenie imprezy masowej.
Właściwy organ
w sprawie wydawania zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej właściwy jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
Wniosek
Organizator musi zgłosić wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) chęć zorganizowania imprezy masowej. Musi to uczynić najpóźniej 30 dni przed datą planowanej imprezy. W zgłoszeniu musi być wniosek o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej.
Do wniosku należy załączyć szereg dokumentów:
Opinie właściwego miejscowo komendanta Policji,
Opinię właściwego miejscowo Komendanta Państwowej Straży Pożarnej,
Opinię właściwego miejscowo kierownika pogotowia ratunkowego,
Opinię właściwego miejscowo państwowego inspektora sanitarnego,
Graficzny plan obiektu ,
Regulamin obiektu,
Program i regulamin imprezy masowej,
Informację o prognozowanej liczbie osób uczestniczącej w imprezie,
Polisę ubezpieczeniową
Informację dotyczącą ochrony, planu ewakuacji oraz osoby odpowiedzialnej za porządek i bezpieczeństwo.
Opłata
Za rozpatrzenie wniosku i wydanie decyzji należy zapłacić. Opłata skarbowa w sprawie o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej wynosi 82 zł. Opłatę tę należy wnieść na rachunek bankowy urzędu gminy albo w kasie urzędu. Dowód uiszczenia opłaty skarbowej należy dołączyć wniosku.
Decyzja
Zezwolenie na przeprowadzenie imprezy masowej (analogicznie odmowę wydania zezwolenia) następuje w formie decyzji administracyjnej. Organ ma na to 14 dni d dnia złożenia wniosku.
Odwołanie
Od decyzji zezwalającej na przeprowadzenie imprezy masowej lub decyzji o odmowie wydania zezwolenia służy odwołanie. Odwołanie wnosi się na piśmie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w terminie 14 dni od doręczenia decyzji. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem wójta, burmistrza, prezydenta, który wydał decyzję.
224. Bezpieczeństwo meczu piłki nożnej.
Organizator przeprowadza identyfikację osób uczestniczących
Obiekty wykorzystywane do meczów piłki nożnej wyposażane są w kompatybilne systemy elektroniczne do identyfikacji osób, sprzedaży biletów, kontroli przebywania w czasie i miejscu trwania meczu, kontroli dostępu do określonych miejsc i weryfikacji informacji
Tworzy się też osobne systemy weryfikacji uczestników meczów rozgrywanych w ramach ligii zawodowej i spoza niej
Administratorami danych w systemach są : podmiot zarządzający rozgrywkami ligii zawodowej lub właściwy związek sportowy
Kompatybilność systemów oznacza działanie tych systemów na postawie numeru identyfikacyjnego nadawanego przez administratora danych
Nadaje się uczestnikowi tylko 1 nr identyfikacyjny; taki numer ma być niepowtarzalny i zindywidualizowany
Zakres przetwarzanych danych identyfikujących osoby uczestniczące w meczu : imię , nazwisko, pesel lub nr dowodu osobistego, wizerunek twarzy, informacja o podmiocie który wydał numer
Gromadzenie i przetwarzanie danych w systemie identyfikacji bezpieczeństwo meczu piłki nożnej
Dane do systemów przekazują w zakresie swojej właściwości : właściwy związek sportowy, podmiot zarządzający rozgrywkami ligi zawodowej, Komendant Główny Policji, podmiot upoważniony do dystrybucji biletów
Dane te muszą by c kompletne, prawdziwe i aktualne( za to odpowiadają osoby przekazujące dane)
Dostęp do danych w systemach: właściwy związek sportowy, podmiot zarządzający rozgrywkami ligi zawodowej, Komendant Główny Policji, podmiot upoważniony do dystrybucji biletów
Policja w zakresie weryfikacji poprawności informacji o osobach ( z zakazem klubowym, zakazem sądowym uczestniczenia/wstępu na imprezy masowe) w zw. Z prowadzonym postępowaniem przygotowawczym lub czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi
Dane są przechowywane przez 2 lata od wygaśnięcia ważności numeru identyfikacyjnego (5 lat)
organizator meczu piłki nożnej może wydać zakaz klubowy, który zabrania udziału/wstępu na kolejne imprezy masowe przeprowadzane przez organizatora meczu piłki noznej, wobec osoby, która naruszyła regulamin obiektu (terenu) lub reg. Imprezy masowej
zakaz klubowy dotyczy również kolejnych imprez masowych przeprowadzanych z udziałem drużyny organizatora, przeprowadzonych poza siedziba organizatora
okres trwania zakazu nie może być dłuższy niż 2 lata od dnia jego wydania; w ciągu 7 dni od zastosowania zakazu, informuje osobę, której zakaz dotyczy( ta osoba ma prawo odwołania się od tej decyzji do podmiotu prowadzącego rozgrywki)
zakaz może wydać zw. Sportowy lub osoba prowadząca rozgrywki ligii zawodowej; wtedy osoba na która nalożony został zakaz, może złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy
powyższe podmioty ustalają w regulaminie tryb, sposób, termin złożenia wniosku; tryb i termin jego rozpatrzenia; powinno być tak,ze od dat złożenia wniosku do rozpatrzenia nie minęło 14 dni; orzeczenie podmiotu po złożeniu odwołania jest ostateczne
informacja o zakazie jest przetwarzana w systemach
sprzedaż biletów wstępu tylko za okazaniem dokumentu potwierdzającego tożsamość
na bilecie : dane (wyżej wypisane), nr miejsca siedzącego, nr identyfikacyjny
możliwa odmowa wstępu czyt. O tych zakazach
wstęp na mecz osoby MAŁOLETNIEJ do lat 13 tylko pod opieką osoby dorosłej
minister właściwy ds. wewnętrznych w porozumieniu z min. Ds. kultury fizycznej oraz min. Ds. budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określają w drodze rozporządzenia ,warunki bezp. Jakie muszą spełniać stadiony na których mogą odbywać się mecze piłki nożnej : rozwiązania techniczne przepływu i kontroli osób uczestniczących, wprow. Identyfikacji osób-uczestników, infrastruktura – zintegrowane stanowiska dowodzenia, rozmieszczenia uczestników,system kontroli wejść i wyjść, zaplecze parkingowe, węzły komunikacyjne
225. Kontrola bezpieczeństwa imprez masowych.
organ kontroluje imprezę masową podwyższonego ryzyka poprzez warunki konieczne do spełnienia w zezwoleniu na przeprowadzenie takiej imprezy :
informacje o przewidywanych zagrożeniach
opinia komendanta powiatowego(rejonowego, miejskiego) Policji
wcześniejsze złożenie wniosku o przeprowadzenie imprezy
Kontrola imprezy masowej niebędącej imprezą podwyższonego ryzyka tak samo, poprzez spełnienie warunków zezwolenia
Organ może korzystać z sił i środków właściwych miejscowo : komendant powiatowego Policji, komendanta powiatowego Straży Pożarnej, dysponenta zespołów Ratownictwa Medycznego i Państwowego Inspektora Sanitarnego
Organ w zw. Z kontrolą ma prawo do :
Żądania od organizatora dokumentów i danych niezbędnych do kontroli
Swobodnego wstępu do miejsca przeprowadzanej imprezy masowej i innych pomieszczeń z nią związanych
Przeprowadzania lustracji powyższych miejsc
Żądania od osób działających w imieniu lub na rzecz organizatora imprezy informacji w formie ustnej lub pisemnej, informacji niezbędnych do kontroli
Jeśli nie zostaną spełnione warunki określone w zezwoleniu, organ wydaje decyzję o przerwaniu imprezy masowej, rygor wykonalności natychmiastowy, powiadamia wojewodę , decyzja dostarczona w terminie 7 dni organizatorowi od dnia przerwania imprezy
Organ wydaje decyzję o zakazie przeprowadzenia imprezy, jeśli po wydaniu zezwolenia stwierdzi, ze zostały naruszone warunki bezpieczeństwa dające podstawę jego wydania
Przysługuje odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego od tej decyzji , rozpatruje SKO w terminie 4 dni od wniesienia odwołania
W przypadku wydania negatywnej oceny STANU BEZPIECZEŃSTWA i PORZĄDKU PUBLICZNEGO w zw. Z planowaną imprezą masową WOJEWODA w drodze decyzji administracyjnej, może zakazać przeprowadzenia imprezy na całym terenie(obiekcie) lub w wydzielonych jego sektorach; może też na czas OKREŚLONY lub NIEKOKREŚLONY wprowadzić ZAKAZ przeprowadzenia przez organizatora imprez masowych na terenie województwa lub jego części
Przysługuje od tej decyzji odwołanie do ministra ds. wew. , rozpatruje w terminie 14 dni; odwołanie nie wstrzymuje wykonania decyzji
Wojewoda może przerwać imprezę masową w drodze DECYZJI ADM. Jeśli jej dalszy przebieg zagraża życiu lub zdrowiu osobom albo mieniu w ZANCZNYCH ROZMIARACH,a działania organizatora imprezy są niewystarczające do zapewnienia bezpieczeństwa i porządku
Wydając decyzję, wojewoda bierze tez pod uwagę zagrożenie bezpieczeństwa , które może spowodować przerwanie imprezy masowej
226. Pojęcie obywatelstwa polskiego i zasady dotyczące obywatelstwa polskiego.
Obywatelstwo polskie – w myśl prawa polskiego, obywatelami polskimi są osoby, które posiadają obywatelstwo polskie.
Będąc obywatelem polskim i równocześnie obywatelem innego państwa, nie można powoływać się ZE SKUTKIEM PRAWNYM na to inne obywatelstwo przed polskimi organami władzy państwowej.
Osoba, która posiada obywatelstwo polskie oraz obywatelstwo innego kraju, ma takie same prawa i obowiązki, jak osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie
Wejście w związek małżeński z obywatelem innego kraju nie powoduje automatycznie zmiany obywatelstwa współmałżonka.
wyprowadzić możemy 3 główne zasady :
zasada ciągłości obywatelstwa polskiego;
art. 2 |
W dniu wejścia w życie niniejszej ustawy obywatelami polskimi są osoby, które posiadają obywatelstwo polskie na podstawie dotychczasowych przepisów. |
Oznacza to, że osoby, które uzyskały obywatelstwo polskie na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów nie tracą go, nawet w przypadku wprowadzenia w nowej ustawie odmiennych uregulowań prawnych od tych, na których podstawie osoby te uzyskały obywatelstwo;
zasada wyłączności obywatelstwa polskiego;
art. 3 |
1.
Obywatel polski posiadający równocześnie obywatelstwo innego
państwa ma wobec Rzeczypospolitej Polskiej takie same prawa i
obowiązki jak osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo
polskie. |
zasada równouprawnienia małżonków w obywatelstwie RP;
art. 5 |
Zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą niebędącą obywatelem polskim nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków. |
227. Sposoby nabycia obywatelstwa polskiego:
a. z mocy prawa
b. w drodze aktu indywidualnego
c. formy uproszczone
nabycie obywatelstwa art.4 ustawy :
z mocy prawa - URODZENIE - Dziecko nabywa obywatelstwo polskie przez urodzenie, gdy co najmniej jeden z rodziców jest obywatelem polskim, lub gdy urodzi się na terytorium Polski, a jego rodzice są nieznani, nie posiadają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone, lub gdy został znaleziony na terytorium RP,a rodzice są nieznani;
jeśli małoletni cudzoziemiec został przysposobiony przez o. polskiego ,lub obywateli, przysposobienie było pełne zanim skończył 16 lat, przyjmuje się,ze taki małoletni nabywa obywatelstwo polskie z dniem urodzenia
nadanie obywatelstwa
uznanie za obywatela polskiego
przez przywrócenie obywatelstwa polskiego te 3 formy-naturalizacja
zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą niebędącą obywatelem polskim, nie zmienia nic w obywatelstwie małżonków
zmiany w ustaleniu osoby albo obywatelstwa 1 lub obojga rodziców są uwzględniane przy określaniu obywatelstwa małoletniego, jeśli zmiany były przed upływem roku od dnia narodzin dziecka
zmiany w ustaleniu osoby ojca ,wynikające z orzeczenia sądu na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa lub unieważnienie uznania ojcostwa, są uwzględniane przy określaniu obywatelstwa małoletniego , chyba ze małoletni osiągnął już pełnoletniość lub za jego zgodą, jeśli ukonczył 16 lat
nadanie obywatelstwa, zrzeczenie się , uznanie za obywatela rodziców, obejmuje także małoletniego pozostającego pod ich władzą rodzicielska
nadanie …itd.1 z rodzciów obejmuje tez małoletniego,jesli drugiemu nie przysługuje wł. Rodzicielska lub jeśli złożył oświadczenie o wyrażeniu zgody na nabycie lub utratę przez małoletniego obywatelstwa polskiego
oświadczenia zw. Z nadaniem lub utratą obywatelstwa przyjmuje do protokołu : wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu (ale z wyłączeniem pobytu na zas. Wizy lub w ruchu bezwizowym ) lub konsul
228. Nadanie obywatelstwa polskiego.
Nadaje Prezydent RP
Na wniosek cudzoziemca
Nadanie obywatelstwa małoletniemu cudzoziemcowi na wniosek jego przedstawicieli ustawowych
Kiedy nie ma porozumienia między przedstawicielami, mogą zwrócić się do sądu po ROZSTZRYGNIĘCIE
WNIOSEK ZAWIERA : dane cudzoziemca, adres zamieszkania, informacje o rodzicach cudzoziemca i dalszych zstępnych, jeśli posiadali obywatelstwo polskie; informacje o posiadaniu obywatelstwa polskiego w przeszłości, jego utracie oraz dacie nabycia obywatelstwa innego państwa ; informacje o źródłach utrzymania ,osiągnięciach zawodowych oraz działalności społecznej i politycznej; informacje o znajomości jezyka polskiego; dane małżonka cudzoziemca, informacje czy cudzoziemiec ubiegał się o nadanie obywatelstwa polskiego w przeszłości ; uzasadnienie
Jeśli cudzoziemiec sprawuje władzę rodzicielską nad małoletnim cudzoziemcem , to we wniosku zawrzeć musi dane małoletniego
Przedstawiciel ustawowy ,który składa wniosek o nadanie obywatelstwa małoletniemu cudzoziemcowi ,musi we wniosku zawrzeć dane (jak we wniosku powyżej) oraz imie,nazwisko, adres zamieszkania przedstawiciela
Do wniosku – fotografia, dokumenty poświadczające tożsamość , dokumenty poświadczające o informacjach o rodzicach i posiadaniu obywatelstwa polskiego w przeszłości
Wzór wniosku określają przepisy
Wniosek sklada się za pośrednictwem WOJEWODY lub KONSULA osobiście lub przez korespondencję z podpisem urzędowo poświadczonym
Wojewoda lub konsul przekazują wniosek Prezydentowi za pośrednictwem ministra ds. wew. Z dokumentami oraz własną opinią
Minister po przekazaniu wniosku zwraca się do Komendanta Głównego Policji oraz do Szefa ABW, a w razie potrzeby także do innych organów, by udzielili informacji, które mogą być istotne w sprawie o nadanie obywatelstwa + sporządza opinię dot. wniosku
Organy te w ciągu 30 dni pisemnie muszą odpowiedzieć na zapytanie ministra , w szczególnych syt. Do 3 msc
Jeśli na podstawie dokumentów do wniosku o nadanie obywatelstwa wojewoda poweźmie wątpliwość czy cudzoziemiec ma obywatelstwo polskie wszczyna z urzędu postępowanie w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa
Gdy na podst. dokumentów Prezydent, minister ds. wew., konsul powezmą wątpliwość czy cudzoziemiec posiada obywatelstwo przekazanie wniosku do wojewody w celu przeprowadzenia postępowania o potwierdzenie posiadania obywatelstwa
Gdy w toku postępowania w sprawie potwierdzenia zostanie stwierdzone, ze cudzoziemiec posiada obywatelstwo ,wydaje decyzję o potwierdzeniu
Jeśli wniosek o nadanie obywatelstwa został złożony w czasie prowadzenia wobec cudzoziemca postępowania o UZNANIE OBYWATELSTWA albo O PRZYWRÓCENIE, postępowanie o uznanie za obywatela albo przywrócenie obywatelstwa umarza się
Wojewoda/konsul przekazują bezpośrednio do Prezydenta wniosek, jeśli tylko Prezydent tak postanowi , bez względu na stadium postępowania
Prezydent nadaje obywatelstwo lub odmawia jego nadania
Szef kancelarii prezydenta przekazuje ministrowi ds. wew. Kopię postanowienia prezydenta
Cudzoziemiec nabywa obywatelstwo w dniu wydania przez Prezydenta postanowienia o nadaniu obywatelstwa polskiego
Szef kancelarii sporządza akt nadania lub zawiadomienia o odmowie nadania obywatelstwa
Przekazuje ministrowi ds. zagranicznych akty w celu doręczenia wnioskodawcy , jeśli wnioskodawca złożył wniosek za pośrednictwem KONSULA i wojewodzie ,który przyjął wniosek
Min. Ds. zagranicznych za pośrednictwem konsula, który przyjął wniosek informuje o nadaniu lub odmowie nadania obywatelstwa (telefonicznie lub na piśmie)
Wojewoda,który przyjął wniosek ,doręcza wnioskodawcy zawiadomienie o odmowie lub akt nadania obywatelstwa
229. Uznanie za obywatela polskiego.
Za obywatela polskiego uznaje się :
Cudzoziemca który przebywa na terytorium Polski co najmniej od 3 lat na podst. zezwolenia na osiedlenie się , zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub na podstawie prawa stałego pobytu, który posiada na terytorium RP stałe i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego
Cudzoziemca przebywającego w Polsce co najmniej od 2 lat na podst. zezwolenia na osiedlenie się itd.(co w ptk1.),który :
Pozostaje w związku małżeńskim od 3 lat zawartym z obywatelem polskim
Lub nie posiada żadnego obywatelstwa
Cudzoziemca, który przebywa w Polsce co najmniej 2 lata na podstawie zezwolenia na osiedlenie się związanego z posiadaniem STATUSU UCHODŹCY nadanego w RP
Małoletniego cudzoziemca ,którego jeden z rodziców ma obywatelstwo polskie na podstawie zezwolenia na osiedlenie się , prawa stałego pobytu, jest długoterminowym cudzoziemcem, a drugie z rodziców wyraziło na to uznanie zgodę
Małoletniego cudzoziemca, którego co najmniej 1 z rodzicow przywrócono obywatelstwo , jeżeli małoletni przebywa na terytorium RP na podstawie zezwolenia na osiedlenie się ,zezwolenia na pobyt rezydenta długterminowego lub prawa stałego pobytu ,a drugie z rodziców nie posiada obywatelstwa polskiego, ale wyraziło zgodę na uznanie
Cudzoziemca przebywającego legalnie i nieprzerwanie w Polsce co najmniej od 10 lat ,który spełnia łącznie warunki:
Posiada zezwolenie na osiedlenie się ,zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego lub prawo stałego pobytu
Posiada w RP stałe i regularne źródło dochodu i tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego
Cudzoziemca, który przebywa w RP co najmniej od 2 lat na podst. zezwolenia na osiedlenie się ze względu na polskie pochodzenie
Cudzoziemiec ubiegający się o uznanie za obywatela powinien znać język polski- urzędowo poświadczone świadectwem ukończenia szkoły w RP lub szkoły za granicą z wykładowym jęz. Polskim
Cudzoziemcowi odmawia się uznania jeśli nie spełnia powyższych kryteriów oraz jeśli uznanie go za obywatela zagraża obronności kraju, bezp. Kraju oraz bezp. I porządkowi publicznemu
Uznanie cudzoziemca następuje na jego wniosek; w przypadku małoletniego na wniosek ustawowych przedstawicieli; w przypadku braku porozumienia miedzy nimi ,mogą udac się do sądu po rozstrzygnięcie
WNIOSEK : DANE, ADRES ZAMIESZKANIA, INFORMACJE ŹRÓDŁACH UTRZYMANIA W RP, ZAJMOWANYM LOKALU, OSIĄGNIĘCIACH ZAWODOWYCH, DZIAŁALNOŚCI POLIT. I SPOŁ. , DANE MAŁŻONKA, INFORM. CZY CUDZOZIEMIEC UBIEGAŁ SIĘ JUŻ O NABYCIE OBYWATELSTWA POLSKIEGO ORAZ CZY POSIADAŁ OBYW. POL. W PRZESZŁOŚCI + EW. DANE OSOBY MAŁOLETNIEJ NAD KTÓRA SPRAWUJE WŁ. RODZICIELSKĄ + DOKUMENTY POŚWIADCZAJĄCE TOŻSAMOŚĆ ,DANE I INFORMACJE WE WNIOSKU, ŚWIADECTWO UKOŃCZENIA SZKOŁY W POLSCE LUB ZA GRANICĄ, POŚWIADCZENIE URZĘDOWE O ZNAJOMOŚCI JĘZ. POLSKIEGO
Wniosek o uznanie za obywatela - do wojewody
Gdy wniosek o uznanie jest złożony w czasie prowadzenia postępowania o nadanie obywatelstwa, postępowanie o uznanie umarza się
Gdy wniosek jest złożony w czasie prowadzenia postępowania o przywrócenie obywatelstwa, postępowanie o uznanie zawiesza się do czasu rozstrzygnięcia postęp. O przywrócenie
Decyzję o uznaniu za obywatela wydaje WOJEWODA WŁAŚCIWY MIEJSCOWO – miejsce zamieszkania cudzoziemca
Wojewoda przed wydaniem decyzji zwraca się do Komendanta Wojewódzkiego Policji , dyrektora Delegatury ABW, o udzielenie informacji, czy nabycie przez cudzoziemca obywatelstwa nie zagraża obronności kraju i bezpieczeństwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego
Minister ds. wew. Określa w drodze rozporządzenia formularz wniosku o uznanie za obywatela polskiego
230. Potwierdzenie obywatelstwa polskiego
Wydaje się na wniosek zainteresowanego podmiotu lub podmiotu, który wykaże interes prawny lub ciążący na nim obowiązek uzyskania decyzji
WOJEWODA w drodze decyzji wydaje potwierdzenie obywatelstwa polskiego (właściwość miejscowa- miejsce zamieszkania podmiotu zainteresowanego )
Postępowanie może być także wszczęte z urzędu
WNIOSEK: DANE, DANE JEJ WSTĘPNYCH DO II STOPNIA; INFO O ISTOTNYCH OKOLICZNOŚCIACH DLA USTALENIA STANU PRAWNEGO I FAKTYCZNEGO + DOSTARCZYĆ DOKUMENTY POTWIERDZAJĄCE TE INFORMACJE
Wniosek
do wojewody; jeśli osoba mieszka poza granicami RP to wniosek za
pośrednictwem KONSULA właściwego ze względu na jej miejsce
zamieszkania; konsul niezwłocznie wniosek i dokumenty o osobie
przekazuje wojewodzie
231. Przywrócenie obywatelstwa polskiego.
Przywraca się obywatelstwo cudzoziemcowi, który stracił je przed 1 stycznia 1999r.
Nie przywraca się obywatelstwa temu kto : dobrowolnie wstąpił w okresie od 1.09.1939 do państw osi (służby w wojskach tych państw) lub ich sojuszników ; pełnił w okresie od 1.09 funkcje (urzędy) publiczne w p. osi ; działał na szkodę Polski, szczeg. Przeciw jej suwerenności , niepodległości, łamał prawa człowieka
Nie przywraca się obywatelstwa, jeśli grozi to bezpieczeństwu państwa, obronności albo ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego
OBYWATELSTWO PRZYWRACA MINISTER DS. WEWNĘTRZNYCH W DRODZE DECYZJI
NABYCIE OBYWATELSTWA W DNIU KIEDY WYDANA DECYZJA STAŁA SIĘ OSTATECZNA
WNIOSEK : DANE, ADRES ZAMIESZKANIA, OŚWIADCZENIE O POSIADANIU OBYWATELSTWA W PRZESZLOSCI, OKOLICZNOŚCI JEGO UTRATY, ADRES ZAMIESZKANIA PRZED UTRATA OBYW. , ŻYCIORYS + DOKUMENTY - poświadczające tożsamość, obywatelstwo, potwierdzające zmianę imienia i nazwiska ,potwierdzające utratę obywatelstwa ,fotografia
Jeśli wniosek o przywrócenie obywatelstwa został złożony w czasie ,gdy wobec cudzoziemca prowadzone jest postępowanie o nadaniu obywatelstwa, to ten pierwszy się umarza
Jeśli wniosek o przywrócenie obyw. Został złożony w czasie, gdy wobec cudzoziemca prowadzone jest postępowanie o uznanie , to postępowanie o uznanie ZAWIESZA SIĘ do czasu zakończenia tego drugiego
WNIOSEK SKŁADA SIĘ DO MINISTRA DS. WEWNĘTRZNYCH
Jeśli cudzoziemiec mieszka poza granicami RP, składa wniosek za pośrednictwem KONSULA właściwego ze względu na jego miejsce zamieszkania ( konsul niezwłocznie wniosek z informacjami, danymi i dokumentami przekazuje ministrowi)
Minister przed wydaniem decyzji, zasięga informacji u Komendanta Głównego Policji, szefa ABW, czy przywrócenie obywatelstwa nie stwarza zagrożenia dla obronności (itd.) i czy cudzoziemiec nie działał na szkodę Polski ,jej niepodległości i suwerenności, nie łamał praw człowieka – nie uczestniczył w ich łamaniu
Minister może zwrócić się do Prezesa IPN – Komisji ścigania zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu o uzyskanie informacji i dokumentów na temat osoby ubiegającej się o przywrócenie obywatelstwa
Jeśli minister poweźmie wątpliwość czy cudzoziemiec posiada obywatelstwo, przekazuje wniosek do wojewody o potwierdzenie posiadania ; jeśli zostanie potwierdzone, wojewoda wydaje decyzję o potwierdzeniu, a wnioskowi o przywrócenie obywatelstwa nie nadaje się dalszego biegu
Formularz wniosku w drodze rozporządzenia ustalają w porozumieniu minister ds. wew. Z min. Ds. zagranicznych
232. Utrata obywatelstwa polskiego
Obywatel polski traci obywatelstwo po uzyskaniu zgody Prezydenta na zrzeczenie się obywatelstwa
Zgoda na wniosek zainteresowanego
W wypadku małoletniego obywatela polskiego, pozstającego pod wyłączną władzą rodzicielską lub osób nieposiadających obywatelstwa polskiego , zrzeczenie na wniosek ustawowych przedstawiciel
Gdy miedzy nimi brak porozumienia sąd może rozstrzygnąć
WNIOSEK : OŚWIADCZENIE WNIOSKODAWCY O ZREZCZENIU, DANE, ADRES, DANE MAŁŻONKA, INFO O OSTATNIM MIEJSCU ZAMIESZKANIA W POLSCE, JEŚLI WNIOSKODAWCA NIE MIESZKA JUŻ W POLSCE
DODATKOWO W PRZYPADKU MAŁOLETNIEGO DANE O NIM; GDY JEST TO USTAWOWY PRZEDSTAWICIEL- IMIE, NAZWISKO, ADRES PRZEDSTAWICIELA
Do wniosku dokumenty poświadczające informacje wymagane we wniosku, dokumenty poświadczające, ze osoba jest obywatelem polskim , dokumenty o byciu obywatelem inneg państwa lub przyrzeczenie jego nadania, fotografia
Wniosek składa się osobiście lub korespondencyjnie z urzędowym podpisem, za pośrednictwem konsula lub wojewody
Jeśli wniosek nie zawiera wszystkich informacji, dokumentów, organ wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia/usunięcia braków w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania z pouczeniem ,ze bez usunięcia braków, wniosek zostanie pozostawiony bez rozpatrzenia
Wojewoda lub konsul niezwłocznie taki wniosek i dokumenty przekazują do Prezydenta RP za pośrednictwem ministra ds. wew.
Minister zanim przed przekazaniem wniosku do Prezydenta , zasięga informacji od Komendanta Głównego Policji , Szefa ABW, które mogą być istotne dla sprawy zrzeczenia się obywatelstwa polskiego + formułuje własną opinię dot. wniosku
Jeśli Prezydent tak zadecyduje, to wojewoda ,konsul, min. Ds. wew. Bezpośrednio przekazują mu wniosek, niezależnie od stadium postępowania
Prezydent w formie POSTANOWIENIA wyraża zgodę lub odmawia jej wyrażenia na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego
Utrata obywatelstwa następuje po upływie 30 dni od wydania postanowienia; może nastąpić w terminie krótszym, ustanowionym w postanowieniu
Szef kancelarii prezydenta przekazuje kopie postanowienia min.ds.wew.
Szef …. -||- -||- sporządza ZAWIADOMIENIA o treści postanowień w sprawach o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa
ZAWIADOMIENIE ZAWIERA :
Informacje o treści postanowienia Prezydenta, datę wydania ,numer
Dane osoby, której postanowienie dotyczy – imię, nazwisko, data ,miejsce urodzenia, imię ojca, matki,
Oznaczenie organu sporządzającego zawiadomienie oraz datę jego sporządzenia
Wzór formularza wniosku zrzeczenie się obywatelstwa ustala Prezydent w formie rozporządzenia
233. Narodowość a obywatelstwo polskie
W Polsce odróżnia się narodowość od obywatelstwa. Chociaż preambuła Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej posługuje się zwrotem My, Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, to jednak zwrot Naród Polski należy traktować szerzej niż obywatele Rzeczypospolitej.
Nie zaprzecza się narodowości polskiej Polaków zamieszkałych w innych krajach, a nie posiadających obywatelstwa polskiego np. w USA, na terenach Kresów Wschodnich.
W języku polskim słowo narodowość oznacza przynależność lub pochodzenie narodowościowe i etniczne, ale niekiedy używane jest także w znaczeniu obywatelstwo, co wydaje się być efektem wpływów konwencji panujących w krajach zachodnich. W większości z nich, w szczególności we Francji, pojęcie narodowości jest równoznaczne z obywatelstwem zarówno formalno-prawnie, jak i w potocznym znaczeniu]. Najczęściej więc w krajach zachodnich polskie pojęcie „narodowość” tłumaczone jest, dla podkreślenia niezależności od obywatelstwa, poprzez słowo etniczność (w językach tych krajów). Analogicznie, polskie pojęcie „mniejszości narodowych” w językach zachodnich, jeśli przedstawiciele danej mniejszości nie posiadają obywatelstwa innego państwa niż te na terenie którego mieszkają, określa się mianem „mniejszości etnicznych”.
W Polsce ciągle zdarzają się przypadki stosowania przez instytucje kwestionariuszy z pytaniami o narodowość. Pytania takie są jednak powszechnie krytykowane jako niemające podstaw prawnych i wynikają zwykle z powielania formularzy opracowanych w okresie PRL.
Polska tradycja rozróżnienia subiektywnej kategorii narodowości od prawnego pojęcia obywatelstwa wywodzi się ze spuścizny wielonarodowej. Rzeczypospolitej Obojga Narodów, kiedy organizm państwowy składał się z trzech wyraźnych i różnych grup etnicznych: polskiej, rusińskiej i litewskiej, a jej trwałość wynika m.in. z okresu zaborów, gdy brak własnego państwa, nie pozwalał Polakom na utożsamienie swej narodowości z państwową przynależnością do państw zaborczych.
Przy przyjętej przez GUS definicji oraz ustawy regulującej formę spisu powszechnego w 2011: „Narodowość (przynależność narodowa lub etniczna) jest deklaratywną (opartą na subiektywnym odczuciu) cechą indywidualną każdego człowieka, wyrażającą jego związek emocjonalny (uczuciowy), kulturowy lub genealogiczny (ze względu na pochodzenie rodziców) z określonym narodem”. Podczas przeprowadzonego w 2011 roku spisu powszechnego według oficjalnych wyników 93,72% ankietowanych mieszkańców Polski zadeklarowało narodowość polską (w tym 91,56% jako jedyną deklarację).
234. Cudzoziemiec – pojęcie
Cudzoziemcem jest każdy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego
Ustawy nie stosuje się do m.in. : szefów i członków misji dyplomatycznych, kierowników urzędów konsularnych, członków personelu konsularnego innych państw , na zasadzie wzajemności i jeśli posiadają dokumenty potwierdzające pełnione przez nich funkcje, uprawniających do wyjazdu oraz pobytu na terytorium RP; obywateli państw członkowskich UE , państw członkowskich EFTA- Porozumienia o wolnym handlu i inne.
Cudzoziemców starających o ochronę na podstawie ustawy o udzielaniu ochrony cudzoziemcom na terytorium RP
Cudzoziemców polskiego pochodzenia i członków najbliższej rodziny repatrianta (ust. O repartiacji)
235. Kategorie cudzoziemców w obowiązującym prawie polskim
Cudzoziemcy
w polskim prawie
Zgodnie z art. 2 ustawy o cudzoziemcach
„cudzoziemcem
jest każdy kto nie posiada obywatelstwa polskiego.”
Oznacza
to, że ustawa wskazuje na negatywną legalną definicję
cudzoziemca. Według art. 5 ustawy o cudzoziemcach – cudzoziemca,
który jest obywatelem dwóch lub większej liczby państw traktuje
się jako obywatela tego państwa, którego dokumentu użył podczas
wjazdu na terytorium RP. Stąd dwupaństwowców trzeba traktować
jakby byli obywatelami tylko jednego państwa. W Polsce sprawami
cudzoziemców zajmuje się Urząd do Spraw Cudzoziemców z siedzibą
w Warszawie . Oprócz ustawy z dnia 13.06.2003 r. status
cudzoziemców regulują również inne akty prawne jak np.
Konstytucja RP z 1997 r.– zgodnie z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP każdy „kto się znajduje pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolności i praw zapewnionych w Konstytucji.” Stąd na terenie władztwa RP cudzoziemca trzeba traktować tak jak obywatela polskiego. Istnieją od tego oczywiście wyjątki (art. 37 ust. 2 „wyjątki od tej zasady, odnoszące się do cudzoziemców, określa ustawa.”) np. urzędnikiem samorządowym może być tylko obywatel polski, jak wynika z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych.
umowy międzynarodowe – np. Traktat o Unii Europejskiej – ze względu na przynależność do Wspólnoty inaczej traktuje się cudzoziemców posiadających obywatelstwo Unii Europejskiej, a inaczej tych którzy go nie posiadają.
Ustawy nie stosuje się m.in. do:
cudzoziemców uprzywilejowanych do których zaliczamy m.in. szefów i członków personelu misji dyplomatycznych, kierowników urzędów konsularnych i członków personelu konsularnego państw obcych,
obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej,
cudzoziemców ubiegających się o ochronę oraz objętych ochroną na podstawie ustawy z dnia 13.06.2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
cudzoziemców polskiego pochodzenia i członków najbliższej rodziny repatrianta, w zakresie uregulowanym w ustawie z dnia 9.11.2000 r. o repatriacji.
Podział cudzoziemców :
Cudzoziemcy posiadający obywatelstwo innego państwa – należy podzielić ich na tych, którzy posiadają obywatelstwo Unii Europejskiej i na tych, którzy go nie posiadają:
obywatelstwo UE – na podstawie okazania dokumentu potwierdzającego jego tożsamość i obywatelstwo np. paszport lub dowód osobisty mogą przebywać na terytorium RP do 3 miesięcy;
brak obywatelstwa UE – cudzoziemiec taki musi posiadać ważny dokument podróży tj. paszport oraz jeśli jest to wymagane być w posiadaniu wizy, jeżeli chce przekroczyć terytorium RP. Pozostałe wymagania to: posiadanie niezbędnych środków do pokrycia kosztów dojazdu na terytorium RP (np. okazanie waluty polskiej), przejazdu przez nie, pobytu i wyjazdu z terytorium RP (np. bilet powrotny do kraju pochodzenia).
Apatryda (bezpaństwowiec) – jest to osoba nieposiadająca żadnego obywatelstwa. Przyczyny takiego stanu faktycznego mogą być różnorodne np. nieznani są rodzice dziecka. Polska ustawa o obywatelstwie dąży do tego, aby istniała jak najmniejsza ilość bezpaństwowców m.in. ze względu na skutki jak np. brak ochrony ze strony państwa czy brak posiadania praw politycznych. Wyrażone jest to w art. 47 ust. 1 ustawy o obywatelstwie polskim – zrzeczenie się obywatelstwa tylko na wniosek osoby, nigdy nie można komuś zabrać obywatelstwa ze względu na np. poglądy polityczne bądź nieodpowiednie zachowanie oraz art. 2 ustawy o obywatelstwie polskim. Zgodnie z art. 137 Konstytucji RP „Prezydent Rzeczypospolitej nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.” Aby nie doprowadzić do sytuacji, w której ktoś zrzekłby się swojego jedynego obywatelstwa, nie posiadając innego (a więc zwiększa liczbę bezpaństwowców), co do zasady Prezydent RP nie wyrazi zgody na zrzeczenie się go.
Cudzoziemcy uprzywilejowani – są to osoby nie posiadające obywatelstwa polskiego, ale w stosunku do nich zniesione są ograniczenia nałożone na pozostałych cudzoziemców. Przyczyną jest tu pełniona przez nich funkcja tj. szefowie i członkowie personelu misji dyplomatycznych, kierownicy urzędów konsularnych i członkowie personelu konsularnego państw obcych. Przywileje dotyczą też obywateli Unii Europejskiej oraz ich rodzin, obywateli Europejskiego Obszaru Gospodarczego, cudzoziemców ubiegających się o ochronę oraz objętych ochroną na podstawie ustawy z dnia 13.06.2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP oraz cudzoziemców polskiego pochodzenia i członków najbliższej rodziny repatrianta na podstawie ustawy z dnia 9.11.2000 r. o repatriacji.
236. Dokument podróży oraz wiza
DOKUMENT PODRÓŻY - Dokument uznany przez właściwy organ RP , uprawniający do przekroczenia granicy, wydany cudzoziemcowi przez organ państwa obcego,organ polski lub organizację międzynarodową albo podmiot upoważniony przez organ państwa obcego lub obcą władzę o charakterze państwowym
WIZA -zezwolenie wydane cudzoziemcowi przez organ polski lub organ którego właściwość w tej sprawie wynika z postanowień umów międzynarodowych obowiązujących Rzeczpospolitą Polską lub organ państwa obszaru Schengen uprawniające go do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub innych państw obszaru Schengen, przejazdu przez to terytorium i pobytu na nim w czasie, w celu i na warunkach w nim określonych oraz na warunkach określonych w Konwencji Wykonawczej z dnia 19 czerwca 1990 r. do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. między Rządami Państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach
Wiza krajowa – wydana przez polski organ, art.18 konwencji wyk.schengen
Cudzoziemca będącego obywatelem dwóch lub więcej państw traktuje się jako obywatela tego państwa, którego dokument podróży stanowił podstawę wjazdu na terytorium RP(art.5)
237. Zezwolenie na zamieszkanie cudzoziemca na terytorium RP na czas oznaczony
Organy przeprowadzające to postępowanie pouczają cudzoziemca w zrozumiałym dla niego języku o zasadach i trybie postępowania ,przysługujących mu prawach i obowiązkach
W przypadku postępowania o wydalenie cudzoziemca bierze się i uwzględnia informacje o możliwości zamieszkania cudzoziemca na czas oznaczony na okres trwania postępowania karnego toczącego się przeciwko PODMIOTOWI POWIERZAJĄCEMU WYKONANIE PRACY , w którym cudzoziemiec występuje jako POKRZYWDZONY :
przez przestępstwo powierzenia wykonywania pracy w warunkach
szczególnego wykorzystania
małoletniego przebywającego bez ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, któremu powierzono wyk.pracy
podjęcia innych działań przeciwko podmiotowi powierzającemu wykonywanie prac cudzoziemcowi, w szczególności zawiadomienia właściwych organów
jeśli w sprawie wydalenia z Polski cudzoziemca wszczyna się postępowanie na wniosek organu,który zatrzymał cudzoziemca,to on ma go pouczyć o jego prawach i obowiązkach
dokumenty, wnioski ,które reguluje ta ustawa sporządza się w języku polskim
ZEZWOLENIA UDZIELA SIĘ :
1) posiada zezwolenie na pracę albo pisemne oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia cudzoziemcowi wykonywania pracy, jeżeli zezwolenie na pracę nie jest wymagane,
2) prowadzi działalność gospodarczą na podstawie przepisów obowiązujących w tym zakresie w Rzeczypospolitej Polskiej, korzystną dla gospodarki na-rodowej, a w szczególności przyczyniającą się do wzrostu inwestycji, transferu technologii, wprowadzania korzystnych innowacji lub tworzenia nowych miejsc pracy,
3)zamierza jako osoba o uznanym dorobku artystycznym kontynuować twórczość na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
4) bierze udział w szkoleniach i stażach zawodowych realizowanych w ramach programów Unii Europejskiej,
5) zamierza jako członek rodziny zamieszkiwać wspólnie z pracownikiem migrującym, o którym mowa w Europejskiej Karcie Społecznej, sporządzonej w Turynie dnia 18 października 1961 r.
6) jest małżonkiem obywatela polskiego,
7) jako członek rodziny cudzoziemca, o którym mowa w art. 54, przybywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przebywa na tym terytorium w celu połączenia z rodziną,
8) jest małoletnim dzieckiem cudzoziemca urodzonym na terytorium Rzeczy-pospolitej Polskiej, przebywającym na tym terytorium bez opieki,
9) jest małżonkiem lub pełnoletnim dzieckiem cudzoziemca, o którym mowa w art. 54, i przebywał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej przez okres 5 lat na podstawie zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonych w związku z okolicznościami, o których mowa w pkt 7,
10) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w pkt 7, w przypadku owdowienia, rozwodu, sep-racji lub śmierci wstępnego lub zstępnego pierwszego stopnia, gdy przemawia za tym szczególnie ważny interes cudzoziemca,
11) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w pkt 6, w przypadku owdowienia lub rozwodu, gdy przemawia za tym szczególnie ważny interes cudzoziemca,
12) jest małoletnim dzieckiem cudzoziemca, posiadającego zezwolenie na za-mieszkanie na czas oznaczony, urodzonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
13) posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, udzielone przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej, oraz zamierza wykonywać pracę lub prowadzić działalność gospodarczą na podstawie przepisów obowiązujących w tym zakresie w Rzeczypospolitej Polskiej, podjąć lub kontynuować studia lub szkolenie zawodowe lub wykaże, że zachodzą inne okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
14) jest członkiem rodziny cudzoziemca, o którym mowa w pkt 13, z którym przebywał na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, towarzyszącym mu lub chcącym się z nim połączyć,
15) jest ofiarą handlu ludźmi w rozumieniu decyzji ramowej Rady z dnia 19 lip-ca 2002 r. w sprawie zwalczania handlu ludźmi i spełnia łącznie następujące warunki:
a) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
b) podjął współpracę z organem właściwym do prowadzenia postępowania w sprawie zwalczania handlu ludźmi,
c) zerwał kontakty z osobami podejrzanymi o popełnienie czynów zabronionych związanych z handlem ludźmi,
16) przybywa lub przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu pod-jęcia lub kontynuacji stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na tym terytorium, zwanych dalej „studiami”, także w przypadku gdy podjął studia na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które zamierza kontynuować lub uzupełnić na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
17) jest naukowcem, który przybywa lub przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu prowadzenia badań naukowych na podstawie umowy o przyjęciu w celu realizacji projektu badawczego, zawartej z placówką naukową zatwierdzoną przez ministra właściwego do spraw nauki,
18) posiada dokument pobytowy, o którym mowa w rozporządzeniu Rady zwanego dalej rozporządzeniem z adnotacją „naukowiec”, wydany przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej, jeżeli umowa o przyjęciu w celu realizacji projektu badawczego, zawarta z właściwą placówką naukową tego państwa, przewiduje przeprowadzenie badań naukowych także na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
19) posiada uprawnienie do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach określonych w aktach prawnych wydanych przez or-gany powołane na mocy Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, podpisanego w Ankarze dnia 12 września 1963 r.
– jeżeli okoliczność, która jest podstawą ubiegania się o to zezwolenie, uzasadnia jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące.
Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony można udzielić cudzoziemcowi, który:
1) zamierza na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podjąć lub kontynuować:
a) naukę lub
b) szkolenie zawodowe,
2) ze względu na więzi o charakterze rodzinnym zamierza dołączyć do obywatela polskiego lub obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, zamieszkującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub z nim przebywać,
3) jest duchownym, członkiem zakonu lub osobą pełniącą funkcję religijną w kościołach i związkach wyznaniowych, których status jest uregulowany umową międzynarodową, przepisami ustaw o stosunku państwa do kościoła lub innego związku wyznaniowego lub które działają na podstawie wpisu do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych i jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest związany z pełnioną funkcją lub przygotowaniem do jej pełnienia,
3a) jest pokrzywdzonym, o którym mowa w art. 10 ust. 1a pkt 2,
3b) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia udzielonego na czas trwania postępowania karnego toczącego się przeciwko podmiotowi powierzającemu wykonywanie pracy cudzoziemcowi, który zamierza kontynuować pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do czasu otrzymania zaległego wynagrodzenia od podmiotu powierzającego wykonywanie pracy albo podmiotu, o którym mowa w art. 6 lub art. 7 usta-wy z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli przemawia za tym szczególnie ważny interes cudzoziemca,
4) wykaże, że zachodzą okoliczności inne niż określone w pkt 1–3b lub w art. 53 ust. 1
jeżeli okoliczność, która jest podstawą ubiegania się o zezwolenie, uzasadnia jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące.
2. Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony można udzielić cudzoziemcowi, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nielegalnie, jeżeli:
1) przepisy prawa polskiego wymagają od cudzoziemca osobistego stawiennictwa przed polskim organem władzy publicznej;
2) wyjątkowa sytuacja osobista wymaga obecności cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
3) wymaga tego interes Rzeczypospolitej Polskiej;
4) organ właściwy do prowadzenia postępowania w sprawie zwalczania handlu ludźmi stwierdza, że cudzoziemiec jest prawdopodobnie ofiarą handlu ludźmi w rozumieniu decyzji ramowej Rady z dnia 19 lipca 2002 r. w sprawie zwalczania handlu ludźmi
Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, o którym mowa w art. 53 ust. 1 pkt 7, udziela się członkowi rodziny cudzoziemca zamieszkującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
1) na podstawie zezwolenia na osiedlenie się;
2) na podstawie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
3) posiadającego status uchodźcy;
3a) w związku z udzieleniem ochrony uzupełniającej
4) co najmniej 2 lata na podstawie zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony, w tym bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony dla członka rodziny – na podstawie zezwolenia wydanego na okres pobytu nie krótszy niż rok;
5) na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, o którym mowa w art. 53 ust. 1 pkt 17 i 18;
6) na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji.
Organ prowadzący postępowanie o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony cudzoziemcowi będącemu małżonkiem obywatela polskiego lub małżonkiem cudzoziemca zamieszkującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 54, ustala, czy związek małżeński nie został zawarty w celu obejścia przez cudzoziemca przepisów o udzielaniu zezwolenia na za-mieszkanie na czas oznaczony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że:
1) jedno z małżonków przyjęło korzyść majątkową w zamian za wyrażenie zgody na zawarcie małżeństwa, o ile nie wynika to ze zwyczaju ugruntowanego w danym państwie lub grupie społecznej;
2) małżonkowie nie wypełniają prawnych obowiązków wynikających z zawar-cia małżeństwa;
3) małżonkowie nie zamieszkują wspólnie;
4) małżonkowie nie spotkali się nigdy przed zawarciem małżeństwa;
5) małżonkowie nie mówią językiem zrozumiałym dla obojga;
6) małżonkowie nie są zgodni co do dotyczących ich danych osobowych i innych istotnych okoliczności, które ich dotyczą;
7) jedno z małżonków lub oboje małżonkowie w przeszłości zawierali już małżeństwa dla pozoru.
1.Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się na wniosek cudzoziemca.
2. Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, o którym mowa w art. 53 ust. 1 pkt 7, udziela się na wniosek cudzoziemca zamieszkującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 54, z tym że do udzielenia zezwolenia małoletniemu dziecku, o którym mowa w art. 53 ust. 2 pkt 3 i 4, jest wymagana zgoda osób, które sprawują nad nim władzę rodzicielską.
3. Wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, o którym mowa w ust. 1, może obejmować dzieci cudzoziemca lub inne osoby pozostają-ce pod jego opieką.
4. Wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony zawiera:
1) dane cudzoziemca oraz dane objętych wnioskiem dzieci i innych osób wpisanych do dokumentu podróży cudzoziemca, w zakresie niezbędnym do wydania zezwolenia;
2) miejsce zamierzonego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
3) imię, nazwisko, datę urodzenia, płeć, obywatelstwo i miejsce zamieszkania członków rodziny cudzoziemca zamieszkałych w Rzeczypospolitej Polskiej, z określeniem stopnia pokrewieństwa;
4) informacje o:
a) podróżach i pobytach zagranicznych w okresie ostatnich 5 lat,
b) poprzednich pobytach w Rzeczypospolitej Polskiej;
5) wskazanie środków utrzymania.
5. Cudzoziemiec jest obowiązany uzasadnić wniosek, przedstawić ważny dokument podróży oraz dołączyć do wniosku:
1) fotografie osób objętych wnioskiem;
2) dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie zezwolenia na za-mieszkanie na czas oznaczony.
238. Zezwolenie na osiedlenie się + 240. Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE
1. Zezwolenia na osiedlenie się udziela się cudzoziemcowi, który:
1) jest małoletnim dzieckiem cudzoziemca, posiadającego zezwolenie na osiedlenie się, urodzonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) pozostaje w związku małżeńskim, zawartym z obywatelem polskim co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku i bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej przez 2 lata na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony;
3) bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres nie krótszy niż 10 lat na pod-stawie zgody na pobyt tolerowany udzielonej na podstawie art. 97 ust. 1 pkt 1 lub 1a lub ust. 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przez okres 5 lat w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej;
4) jest dzieckiem obywatela polskiego i pozostaje pod jego władzą rodzicielską.
2. Cudzoziemcowi przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt tolerowany udzielonej w związku z rozpatrzeniem wniosku o nadanie statusu uchodźcy zalicza się do okresu nieprzerwanego pobytu, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, także okres pobytu w czasie postępowania w sprawie nadania statu-su uchodźcy, choćby cudzoziemiec był w tym okresie umieszczony w strzeżonym ośrodku lub areszcie w celu wydalenia.4. Pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się za nieprzerwany, gdy żadna z przerw w nim nie była dłuższa niż 6 miesięcy i nie przekroczyła łącznie 10 miesięcy w okresach, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lub 3, chyba że przerwa była spowodowana:
1) wykonywaniem obowiązków zawodowych lub świadczeniem pracy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na podstawie umowy zawartej z pracodawcą,którego siedziba znajduje się na terytorium RP
2) towarzyszeniem małżonkowi w czasie wykonywania obowiązków zawodowych/pracy
3)leczeniem cudzoziemca
5. Zezwolenia na osiedlenie się udziela się na czas nieoznaczony.
6. Zezwolenie na osiedlenie się wygasa z mocy prawa z dniem uzyskania przez cudzoziemca zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE.
Art.65
1. Zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE udziela się cudzoziemcowi przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bezpośrednio przed złożeniem wniosku, legalnie i nieprzerwanie, co najmniej przez 5 lat, który posiada:
1) stabilne i regularne źródło dochodu wystarczającego do pokrycia kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu;
2) ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu przepisów o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do cudzoziemca:
1) przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu odbywania studiów lub szkolenia zawodowego;
2) posiadającego zgodę na pobyt tolerowany, azyl, status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej lub korzystającego z ochrony uzupełniającej lub ochrony czasowej;
3) ubiegającego się o nadanie statusu uchodźcy lub o udzielenie azylu;
4) pracownika „au pair”, sezonowego, delegowanego przez usługodawcę w ce-lu transgranicznego świadczenia usług lub usługodawcy świadczącego usługi transgraniczne;
5) przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy Schengen upoważniającej tylko do wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczy-pospolitej Polskiej w celu, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 26, lub zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, udzielonego na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 lub 7 lub art. 53a ust. 1 pkt 1 lit. a lub ust. 2;
6) o którym mowa w art. 110.
3. Dochód, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, po odliczeniu kosztów zamieszkania, przypadający na każdego członka rodziny pozostającego na utrzymaniu cudzoziemca lub na cudzoziemca, gdy jest osobą samotną, musi być wyższy niż wysokość dochodu od której przyznaje się świadczenia pieniężne z pomocy społecznej na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
3a. Uważa się, że koszty zamieszkania, o których mowa w ust. 3, obejmują co naj-mniej wysokość stałych opłat związanych z eksploatacją zajmowanego lokalu w rozliczeniu na liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu, a ponadto opłaty za dostawy do lokalu energii, gazu, wody oraz odbiór ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych.
4. Do okresu pobytu, o którym mowa w ust. 1, nie zalicza się pobytu cudzoziemca:
1) zatrzymanego, umieszczonego w strzeżonym ośrodku, w areszcie w celu wydalenia, w stosunku do którego został zastosowany środek zapobiegawczy w postaci zakazu opuszczania kraju lub pozbawionego wolności na podstawie orzeczeń wydanych na podstawie ustaw;
2) jako pracownika „au pair”, sezonowego, delegowanego przez usługodawcę w celu transgranicznego świadczenia usług lub usługodawcy świadczącego usługi transgraniczne;
3) na podstawie wizy Schengen upoważniającej tylko do wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 26, wizy wydanej w celu podjęcia lub kontynuowania nauki lub zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, udzielonego na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 lub 7 lub art. 53a ust. 1 pkt 1 lit. a lub ust. 2;
4) jako szefa, członka personelu misji dyplomatycznej, kierownika urzędu konsularnego i członka personelu konsularnego państwa obcego oraz innej oso-by zrównanej z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych.
5. Do okresu pobytu, o którym mowa w ust. 1, zalicza się połowę okresu pobytu cudzoziemca na podstawie wizy udzielonej w związku z odbywaniem studiów lub szkolenia zawodowego lub na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 53 ust. 1 pkt 16 lub w art. 53a ust. 1 pkt 1 lit. b.
6. Do ustalenia, że pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest nieprzerwany, stosuje się art. 64 ust. 4.
6a. Do pięcioletniego okresu pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w ust. 1, zalicza się łączny okres legalnego pobytu na terytorium Unii Europejskiej, jeżeli cudzoziemiec przebywał na tym terytorium na podstawie dokumentu pobytowego, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia (WE) nr 1030/2002, z adnotacją „Niebieska Karta UE” nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat, w tym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – przez co najmniej 2 lata bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE na podstawie zezwolenia na zamieszka-nie na czas oznaczony, o którym mowa w art. 63a.
6b. Pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiący pod-stawę do udzielenia mu zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, jest nieprzerwany, jeżeli żadna z przerw w nim nie była dłuższa niż 12 miesięcy i nie przekroczyła łącznie 18 miesięcy w okresie legalnego pobytu na terytorium Unii Europejskiej, o którym mowa w ust. 6a.
7. Zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE udziela się na czas nieoznaczony.
art.71
1. Zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE udziela się na wniosek cudzoziemca.
2. Wniosek o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się może obejmować dzieci cudzoziemca lub inne osoby pozostające pod jego opieką
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) dane cudzoziemca, w zakresie niezbędnym do udzielenia zezwolenia;
2) dane objętych wnioskiem dzieci i innych osób wpisanych do dokumentu podróży cudzoziemca, w zakresie niezbędnym do wydania zezwolenia, w przypadku wniosku o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się;
3) informację o podróżach i pobytach zagranicznych odbytych w okresie ostatnich 5 lat.
4. Wniosek o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt prezydenta długoterminowego UE składa się na formularzu.
5. Cudzoziemiec jest obowiązany uzasadnić wniosek, przedstawić ważny dokument podróży oraz dołączyć do wniosku:
1) fotografie osób objętych wnioskiem;
2) dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
3) tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego, w którym przebywa lub zamierza przebywać, w przypadku ubiegania się o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się na podstawie art. 64 ust. 1 pkt 3 lub o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE.
6. Za tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego, w którym cudzoziemiec przebywa lub zamierza przebywać, nie uznaje się umowy użyczenia lokalu, chyba że użyczającym jest jego zstępny, wstępny lub małżonek, rodzice małżonka, lub rodzeństwo cudzoziemca.
7. W szczególnie uzasadnionym przypadku, gdy cudzoziemiec nie posiada ważne-go dokumentu podróży i nie ma możliwości jego uzyskania, może przedstawić inny dokument potwierdzający jego tożsamość.
Art.71 b
1. Decyzję w sprawie udzielenia zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca.
2. Przed wydaniem decyzji o udzieleniu zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamierzonego pobytu cudzoziemca jest obowiązany zwrócić się do komendanta oddziału Straży Granicznej, komendanta wojewódzkiego Policji i Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby także do innych organów, z wnioskiem o przekazanie informacji, czy wjazd i pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanowią zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.
3. W przypadku innym niż wydanie decyzji o udzieleniu zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamierzonego pobytu cudzoziemca informuje Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego o złożeniu przez cudzoziemca wniosku o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE i sposobie załatwienia sprawy.
4. Organy, o których mowa w ust. 2, są obowiązane, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku, przekazać informacje, czy wjazd i pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanowią zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.
5. Jeżeli organy, o których mowa w ust. 2, nie przekażą informacji w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku, uznaje się, że wymóg uzyskania informacji został spełniony.
6. W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin, o którym mowa w ust. 4, może być przedłużony do 3 miesięcy, o czym organ obowiązany do przekazania informacji zawiadamia wojewodę.
6a. Jeżeli dane cudzoziemca znajdują się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu, a zachodzą poważne przyczyny do udzielenia zezwolenia na osiedlenie się określone w art. 66 ust. 2, oraz przed wydaniem zezwolenia
mowa w art. 25 ust. 1 Konwencji Wykonawczej Schengen, za pośrednictwem Komendanta Głównego Policji.
7. Decyzję o cofnięciu zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca, z urzędu lub na wniosek Ministra Obrony Narodowej, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Komendanta Głównego Straży Granicznej, Komendanta Głównego Policji, komendanta oddziału Straży Granicznej lub komendanta wojewódzkiego Policji.
7a. W postępowaniu w sprawie udzielenia lub cofnięcia zezwolenia na osiedlenie się, przy wykonaniu czynności mających na celu ustalenie okoliczności, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 6 lub w art. 68 ust. 1 pkt 2, nie stosuje się art. 79 Kodeksu postępowania administracyjnego.
8. Wojewoda informuje Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców o udzieleniu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, gdy cudzoziemiec posiada takie zezwolenie udzielone przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej.
9. W przypadku, o którym mowa w art. 25 ust. 1 Konwencji Wykonawczej Schen-gen, wojewoda informuje właściwy organ państwa obszaru Schengen, za pośrednictwem Komendanta Głównego Policji, o wydaniu zezwolenia na osiedle-nie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE.
10. W przypadku, o którym mowa w art. 25 ust. 2 Konwencji Wykonawczej Schengen, wojewoda informuje właściwy organ państwa obszaru Schengen, za pośrednictwem Komendanta Głównego Policji, o braku przesłanek do cofnięcia zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE
Art.71c
1. Załatwienie sprawy udzielenia zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE powinno zakończyć się nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, a w postępowaniu odwoławczym – w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania.
2. W razie niezałatwienia sprawy w terminach, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy art. 36–38 Kodeksu postępowania administracyjnego
240. Decyzja o wydaleniu cudzoziemca z terytorium RP, a decyzja o zobowiązaniu cudzoziemca do opuszczenia terytorium RP
Art.88
1. Cudzoziemcowi wydaje się decyzję o wydaleniu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:
1) przebywa na tym terytorium bez ważnej wizy, jeżeli jest wymagana, lub innego ważnego dokumentu uprawniającego do wjazdu i pobytu na tym terytorium;
1a) nie opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po wykorzystaniu dopuszczalnego czasu pobytu na terytorium państw obszaru Schengen przez 3 miesiące w okresie 6 miesięcy liczonych od dnia pierwszego wjazdu;
2) wykonywał pracę niezgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy albo podjął działalność gospodarczą niezgodnie z przepisami obowiązującymi w tym zakresie w Rzeczypospolitej Polskiej;
3)
nie posiada środków finansowych niezbędnych do pokrycia kosztów
pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i nie może wskazać
wiarygodnych źródeł ich uzyskania;
4) jego dane są wpisane
do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany, jeżeli wjazd
cudzoziemca na to terytorium nastąpi w okresie obowiązywania wpisu;
4a) jego dane znajdują się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów od-mowy wjazdu, jeżeli cudzoziemiec przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ruchu bezwizowym lub na podstawie wizy Schengen, z wyłączeniem wizy upoważniającej tylko do wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
5) jego dalszy pobyt stanowiłby zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego albo naruszał-by interes Rzeczypospolitej Polskiej;
6) niezgodnie z przepisami przekroczył lub usiłował przekroczyć granicę;
7) dobrowolnie nie opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie określonym w decyzji:
a) o zobowiązaniu do opuszczenia tego terytorium,
b) o odmowie udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony,
c) o cofnięciu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony;
8) nie wywiązuje się z zobowiązań podatkowych wobec Skarbu Państwa;
9) zakończył odbywanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w Rzeczypospolitej Polskiej za umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;
10) został skazany w Rzeczypospolitej Polskiej prawomocnym orzeczeniem na karę pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu i istnieją podstawy do przeprowadzenia postępowania o przekazanie go za granicę w celu wykonania orzeczonej wobec niego kary;
11) przebywa poza strefą przygraniczną, w której zgodnie z zezwoleniem na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego może przebywać;
12) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po upływie okresu pobytu, do którego był uprawniony na podstawie zezwolenia na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego.
Art.90
1. W decyzji o wydaleniu:
1) określa się termin dobrowolnego opuszczenia przez cudzoziemca terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który wynosi od 7 do 30 dni, z wyłączeniem przypadków, w których decyzja podlega przymusowemu wykonaniu na podstawie art. 95;
2) można określić trasę przejazdu do granicy i miejsce przekroczenia granicy;
3) można wyznaczyć cudzoziemcowi miejsce zamieszkania do czasu wykonania decyzji i zobowiązać go do zgłaszania się w określonych odstępach czasu do organu wskazanego w decyzji;
4) orzeka się o zakazie ponownego wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i państw obszaru Schengen, i określa okres tego zakazu.
1a. Termin, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, może być przedłużony jednorazowo do 1 roku, jeżeli przepisy polskiego prawa wymagają od cudzoziemca osobistego stawiennictwa przed polskim organem władzy publicznej lub obecności cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wymaga jego wyjątkowa sytuacja osobista lub interes Rzeczypospolitej Polskiej.
1b. Przedłużenie terminu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, może nastąpić, na wniosek cudzoziemca, w drodze decyzji, także po wydaniu decyzji o wydaleniu.
2. Decyzji o wydaleniu można nadać rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli wymagają tego względy, o których mowa w art. 88 ust. 1 pkt 5.
3. Decyzja o wydaleniu powoduje z mocy prawa unieważnienie wizy krajowej, cofnięcie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony oraz zezwolenia na pracę.
4. Decyzja o wydaleniu wydana na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 11 lub 12 powoduje z mocy prawa unieważnienie zezwolenia na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego.
Art. 90a.
Decyzje o wydaleniu mogą być przekazywane za pośrednictwem urządzeń umożliwiających odczyt i zapis znaków pisma na nośniku papierowym oraz za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnych i doręczane cudzoziemcowi w formie uzyskanej w wyniku takiego przekazu.
Art. 91.
Cudzoziemcowi nie wolno opuścić miejsca zamieszkania wyznaczonego w decyzji o wydaleniu bez zgody organu, który wydał decyzję.
Art.
92.
1. Decyzję o wydaleniu cudzoziemca wydaje, z urzędu
lub na wniosek Ministra Obrony Narodowej, Szefa Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, Komendanta
Głównego Straży Granicznej, Komendanta Główne-go Policji,
komendanta oddziału Straży Granicznej, komendanta wojewódzkiego
Policji, komendanta placówki Straży Granicznej lub organu Służby
Celnej, wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca
lub miejsce ujawnienia faktu albo zdarzenia będącego podstawą
wystąpienia z wnioskiem o wydalenie cudzoziemca.
2. Wojewoda odnotowuje wydanie decyzji o wydaleniu w dokumencie podróży cudzoziemca oraz niezwłocznie informuje o jej wydaniu organ, który wystąpił z wnioskiem o wydanie decyzji o wydaleniu.
3. W przypadku przekazania decyzji o wydaleniu za pośrednictwem urządzeń umożliwiających odczyt i zapis znaków pisma na nośniku papierowym lub za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnych i doręczenia cudzoziemcowi decyzji w formie uzyskanej w wyniku takiego przekazu wydanie decyzji o wydaleniu odnotowuje w dokumencie podróży cudzoziemca organ obowiązany do wykonania decyzji
Art. 93.
1. Organ występujący z wnioskiem o wydanie decyzji o wydaleniu cudzoziemca lub komendant wojewódzki Policji właściwy ze względu na siedzibę wojewody, który wydał decyzję na wniosek Ministra Obrony Narodowej, organu Służby Celnej lub z urzędu, pobiera od cudzoziemca, któremu wydano decyzję o wyda-leniu, odciski linii papilarnych, jeżeli nie zostały one pobrane na podstawie art. 14 ust. 2, art. 98 ust. 4 lub art. 101 ust. 3, oraz sporządza jego fotografię, chyba że fotografia została sporządzona wcześniej w postępowaniu karnym na podstawie art. 74 § 2 pkt 1 Kodeksu postępowania karnego lub w postępowaniu o na-danie statusu uchodźcy na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 czerw-ca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Przepis art. 14 ust. 3 stosuje się do pobierania odcisków linii papilarnych od cudzoziemca, któremu wydano decyzję o wydaleniu.
Art. 93a.
1. Organ, który wydał decyzję o wydaleniu, na wniosek cudzoziemca, dokonuje, w języku zrozumiałym dla cudzoziemca, pisemnego tłumaczenia podstawy prawnej decyzji, rozstrzygnięcia oraz pouczenia, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie.
2. Organ odwoławczy prowadzący postępowanie w sprawie wydania decyzji o wydaleniu zapewnia cudzoziemcowi, który nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim, możliwość korzystania z pomocy tłumacza.
Art.94
2. Cudzoziemca małoletniego można wydalić tylko pod opieką przedstawiciela ustawowego, chyba że decyzja o wydaleniu jest wykonywana w taki sposób, że małoletniego przekazuje się przedstawicielowi ustawowemu albo przedstawicielowi właściwych władz państwa, do którego następuje wydaleni
Art. 95.
1. Decyzja o wydaleniu podlega przymusowemu wykonaniu przez doprowadzenie cudzoziemca do granicy albo do granicy państwa, do którego zostaje wydalony, lub do portu lotniczego albo morskiego tego państwa, jeżeli:
1) cudzoziemiec przebywa w strzeżonym ośrodku lub areszcie w celu wydalenia;
2) cudzoziemiec nie opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie określonym w decyzji o wydaleniu lub w decyzji zawierającej orzeczenie o wydaleniu;
3) wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego albo interes Rzeczypospolitej Polskiej;
4) została wydana w związku z okolicznością, o której mowa w art. 88 ust. 1 pkt 7.
2. Obowiązek doprowadzenia cudzoziemca do granicy wykonuje komendant od-działu Straży Granicznej właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca.
3. Obowiązek doprowadzenia cudzoziemca od granicy do portu lotniczego albo morskiego państwa, do którego następuje wydalenie, wykonuje Komendant Główny Straży Granicznej lub komendant oddziału Straży Granicznej właściwy ze względu na miejsce, w którym cudzoziemiec przekracza granicę.
4. Komendant placówki Straży Granicznej odnotowuje w rejestrze spraw dotyczących wydalenia z Rzeczypospolitej Polskiej datę opuszczenia przez cudzoziemca tego terytorium lub informuje o tym niezwłocznie wojewodę, który wydał decyzję o wydaleniu.
Art.
98.
1. Decyzję o zobowiązaniu cudzoziemca do opuszczenia
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wydaje komendant wojewódzki
Policji, komendant powiatowy (miejski) Policji, komendant oddziału
Straży Granicznej lub komendant placów-ki Straży Granicznej.
2. Od decyzji, o której mowa w ust. 1, przysługuje odwołanie do wojewody właściwego ze względu na siedzibę organu, który wydał decyzję.
3. Organ, o którym mowa w ust. 1, odnotowuje wydanie decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w dokumencie podróży cudzoziemca oraz niezwłocznie informuje o jej wydaniu właściwe-go miejscowo wojewodę, a w przypadku, o którym mowa w art. 88 ust. 1 pkt 11 lub 12, informuje ponadto ministra właściwego do spraw zagranicznych
4. Organ, o którym mowa w ust. 1, pobiera od cudzoziemca, któremu wydano decyzję o zobowiązaniu do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, odciski linii papilarnych, jeżeli nie zostały one pobrane na podstawie art. 14 ust. 2, art. 93 ust. 1 lub art. 101 ust. 3.
5. Do pobierania odcisków linii papilarnych od cudzoziemca, któremu wydano decyzję o zobowiązaniu do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, stosuje się przepis art. 14 ust. 3.
6. Komendant placówki Straży Granicznej odnotowuje w rejestrze spraw dotyczących zobowiązania do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej datę opuszczenia przez cudzoziemca tego terytorium lub informuje o tym niezwłocznie organ, który wydał decyzję o zobowiązaniu cudzoziemca do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
241. Deportacja cudzoziemca
Art. 99.
W przypadku gdy w stosunku do cudzoziemca zobowiązanego w drodze decyzji do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zostanie wydana decyzja o wyda-leniu:
1) organ, który wydał decyzję o wydaleniu, stwierdza wygaśnięcie decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z dniem wydania decyzji o wydaleniu;
2) postępowanie odwoławcze od decyzji o zobowiązaniu do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlega umorzeniu.
Art. 100.
1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb postępowania organów w postępowaniu w sprawie wydalenia cudzoziemca, a w szczególności: wymogi, jakim powinien odpowiadać wniosek o wydanie decyzji o wydaleniu cudzoziemca oraz czynności, które powinny być podjęte w przypadku, gdy cudzoziemiec podlegający wydaleniu nie po-siada dokumentu podróży, uwzględniając potrzebę zapewnienia sprawności i prawidłowości postępowania;
2) sposób odnotowywania w dokumencie podróży wydania decyzji o zobowiązaniu do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub decyzji o wydaleniu, zapewniający możliwość ustalenia podczas kontroli dokumentu podróży cudzoziemca, że takie decyzje zostały wydane.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób obliczania kosztów:
1) przejazdu cudzoziemca do granicy albo do granicy państwa, do którego cudzoziemiec się udaje lub zostaje doprowadzony, lub do portu lotniczego al-bo morskiego tego państwa;
2) związanych z doprowadzeniem cudzoziemca;
3) pobytu w strzeżonym ośrodku lub areszcie w celu wydalenia;
4) pobrania odcisków linii papilarnych oraz wykonania fotografii zaliczanych do kosztów wydalenia.
Tranzyt cudzoziemca drogą powietrzną
Art. 100a.
1. Jeżeli doprowadzenie cudzoziemca do portu lotniczego państwa, do którego ma być wydalony, nie jest możliwe z uzasadnionych praktycznych powodów przy wykorzystaniu lotu bezpośredniego z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Komendant Główny Straży Granicznej występuje z wnioskiem do centralnego organu innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej o zezwolenie na prze-jazd cudzoziemca przez obszar portu lotniczego tego państwa, zwany dalej „tranzytem drogą powietrzną”.
2. W przypadku gdy jest to niezbędne, wniosek o zezwolenie na tranzyt drogą po-wietrzną dotyczy także wszystkich osób, które są odpowiedzialne za cudzoziemca podczas tranzytu, w tym osób sprawujących nad nim opiekę medyczną i tłumaczy, zwanych dalej „eskortą”.
3. Komendant Główny Straży Granicznej doręcza wniosek o zezwolenie na tranzyt drogą powietrzną centralnemu organowi państwa członkowskiego Unii Europejskiej co najmniej 48 godzin przed rozpoczęciem tranzytu.
4. W szczególnie pilnych przypadkach terminu, o którym mowa w ust. 3, nie stosu-je się.
5. Do tranzytu drogą powietrzną można przystąpić po uzyskaniu zezwolenia centralnego organu innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, chyba że co innego wynika z dwustronnych lub wielostronnych porozumień lub umów.
6. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza wniosku o zezwolenie na tranzyt drogą powietrzną, uwzględniając postanowienia dyrektywy Rady 2003/110/UE z dnia 25 listopada 2003 r. w sprawie pomocy w przypadkach tranzytu do celów deportacji drogą powietrzną (Dz. Urz. UE L 321 z 06.12.2003).
Art. 100b.
1. Komendant Główny Straży Granicznej uzgadnia z centralnym organem innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej zakres pomocy w tranzycie drogą powietrzną i sposób jego przeprowadzenia zapewniający zakończenie tranzytu w czasie nie dłuższym niż 24 godziny.
2. W przypadku gdy tranzyt drogą powietrzną nie może być zakończony w ciągu 24 godzin, Komendant Główny Straży Granicznej może uzgodnić z organem centralnym innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej jego przedłużenie, nie więcej jednak niż o 48 godzin.
Art. 100e.
Jeżeli doprowadzenie cudzoziemca do portu lotniczego państwa, do którego ma być wydalony z terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, nie jest możliwe przy wykorzystaniu lotu bezpośredniego z terytorium tego państwa, Komendant Główny Straży Granicznej, na wniosek centralnego organu innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, udziela zezwolenia na tranzyt drogą powietrzną przez obszar polskiego lotniska.
Art. 100f.
1. Komendant Główny Straży Granicznej zawiadamia o udzieleniu lub odmowie udzielenia zezwolenia na tranzyt drogą powietrzną centralny organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej w terminie 48 godzin od otrzymania wniosku.
2. W uzasadnionych przypadkach termin, o którym mowa w ust. 1, może być przedłużony o kolejne 48 godzin.
Art. 100g.
1. Komendant Główny Straży Granicznej może odmówić udzielenia zezwolenia na tranzyt drogą powietrzną, w przypadku gdy:
1) cudzoziemiec jest oskarżony w Rzeczypospolitej Polskiej o popełnienie przestępstwa lub jest poszukiwany w celu wykonania wyroku;
2) tranzyt przez terytorium innych państw lub przyjęcie cudzoziemca przez państwo, do którego jest wydalany, nie są wykonalne;
3) wykonanie decyzji o wydaleniu wymaga zmiany lotniska na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4) cudzoziemiec stanowi zagrożenie dla porządku i bezpieczeństwa publiczne-go, zdrowia publicznego lub interesu Rzeczypospolitej Polskiej;
5) udzielenie pomocy w wykonaniu tranzytu jest niemożliwe.
2. Komendant Główny Straży Granicznej może cofnąć zezwolenie na tranzyt drogą powietrzną, jeżeli okoliczności, o których mowa w ust. 1, wyjdą na jaw po jego udzieleniu.
3. Komendant Główny Straży Granicznej niezwłocznie zawiadamia centralny organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej:
1) o odmowie udzielenia lub cofnięciu zezwolenia na tranzyt drogą powietrzną;
2) o najbliższym terminie, w którym wykonanie tranzytu drogą powietrzną bę-dzie możliwe – w przypadku odmowy udzielenia lub cofnięcia zezwolenia na tranzyt drogą powietrzną na podstawie ust. 1 pkt 5.
Art. 100h.
1. Komendant Główny Straży Granicznej, na wniosek centralnego organu innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, może udzielić pomocy w tranzycie drogą powietrzną przez obszar polskiego lotniska, polegającej w szczególności na:
1) przejęciu cudzoziemca na pokładzie statku powietrznego i konwojowaniu go w obszarze lotniska;
2) zapewnieniu cudzoziemcowi oraz jego eskorcie:
a) niezbędnej opieki medycznej,
b) wyżywienia;
3) odbiorze, przechowywaniu i przekazywaniu dokumentów podróży cudzoziemca;
4) powiadamianiu centralnego organu innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej o miejscu i czasie odlotu cudzoziemca, jeżeli tranzyt odbywa się bez eskorty;
5) przekazywaniu centralnemu organowi innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej istotnych informacji dotyczących wykonania tranzytu;
6) zapewnieniu cudzoziemcowi zakwaterowania w czasie wykonywania tranzytu;
7) przeciwdziałaniu próbom uniemożliwienia wykonania tranzytu podejmowanym przez cudzoziemca.
2. Komendant Główny Straży Granicznej po zakończeniu tranzytu drogą powietrzną przez obszar polskiego lotniska, występuje do centralnego organu innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej o pokrycie kosztów udzielonej po-mocy.
Art. 100n.
1. Decyzji o wydaleniu cudzoziemca wydanej przez organ wydającego państwa członkowskiego nie wykonuje się, gdy:
1) zachodzą przesłanki do udzielenia zgody na pobyt tolerowany;
2) cudzoziemiec jest małżonkiem obywatela polskiego albo cudzoziemca po-siadającego zezwolenie na osiedlenie się lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
3) wobec cudzoziemca toczy się postępowanie o nadanie statusu uchodźcy;
4) cudzoziemiec przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy Schengen upoważniającej tylko do wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 26, lub zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 15 lub art. 53a ust. 2;
5) cudzoziemiec posiada zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, zezwolenie na osiedlenie się lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zgodę na pobyt tolerowany;
6) cudzoziemiec jest pozbawiony wolności na skutek wykonania orzeczeń wy-danych na podstawie ustaw lub stosuje się wobec niego środek zapobiegawczy w postaci zakazu opuszczania kraju;
7) właściwy organ wydającego państwa członkowskiego:
a) nie przekazał dokumentów niezbędnych do potwierdzenia, że decyzja o wydaleniu jest w dalszym ciągu wykonalna,
b) nie potwierdził gotowości zwrotu kosztów wykonania tej decyzji.
2. Decyzja o wydaleniu cudzoziemca lub członków jego rodziny, posiadających do-stęp do rynku pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach określonych w aktach prawnych wydanych przez organy powołane na mocy Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, podpisanego w Ankarze dnia 12 września 1963 r., wydana przez organ innego państwa członkowskiego, może być wykonana tylko wtedy, gdy jednocześnie zachodzą przesłanki do wydalenia cudzoziemca z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, określone w przepisach rozdziału 5 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin.
Art. 100o.
1. Cudzoziemca, którego dotyczy decyzja organu wydającego państwa członkowskiego podlegająca wykonaniu przez polskie organy, doprowadza się do granicy albo granicy państwa, do którego zostaje wydalony, lub do portu lotniczego albo morskiego tego państwa.
2. Jeżeli właściwy organ innego państwa członkowskiego nie cofnął zezwolenia pobytowego wydanego cudzoziemcowi, o którym mowa w ust. 1, cudzoziemiec może być doprowadzony do granicy tego państwa lub do portu lotniczego albo morskiego tego państwa.
3. O opuszczeniu terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez cudzoziemca, o którym mowa w ust. 1 lub 2, Komendant Główny Straży Granicznej informuje właściwy organ wydającego państwa członkowskiego.
242. Zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości
Usunięcie może nastąpić po otrzymaniu zezwolenia od wójta, burmistrza, prezydenta miasta na wniosek :
Posiadacza nieruchomości- za zgodą właściciela nieruchomości
Właściciela urządzeń- o nich w art.49 k.c, jeżeli krzewy i drzewa zagrażają funkcjonowaniu tych urządzeń
Zgoda właściciela nieruchomości nie jest wymagana,jeśli wniosek został złożony przez użytkownika wieczystego nieruchomości
Zezwolenie na usunięcie krzewów lub drzew z nieruchomości wpisanej w rejestr zabytków wydaje WOJWEWÓDZKI KONSERWATOR ZABYTKÓW
Zezwolenie na usunięcie drzew w obrębie pasa drogowego drogi publicznej ( z wyłączeniem obcych gat.topoli) wydaje się po uzgodnieniu z REGIONALNYM DYREKTOREM OCHRONY ŚRODOWISKA
Jeśli w ciągu 30 dni nie wyrazi on opinii, przyjmuje się /uznaje się to za zezwolenie
Organ wydający zezwolenie, zanim je wyda, dokonuje oględzin zadrzewień gatunków chronionych
Wydanie zezwolenia może wiązać się z przesadzeniem drzew lub krzewów w miejsce wyznaczone przez organ wydający zezwolenie na ich usunięcie z danego miejsca /nieruchomości albo zastąpienia tych roślin innymi, w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych
WNIOSEK :
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę posiadacza i właściciela nieruchomości albo właściciela urządzeń, o którym mowa w ust. 1 pkt 2;
2) tytuł prawny władania nieruchomością, z tym że wymóg ten nie dotyczy wniosku właściciela urządzeń, o którym mowa w ust. 1 pkt 2;
3) nazwę gatunku drzewa lub krzewu;
4) obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm;
5) przeznaczenia terenu, na którym rośnie drzewo lub krzew;
6) przyczynę i termin zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu;
7) wielkość powierzchni, z której zostaną usunięte krzewy;
rysunek lub mapę określającą usytuowanie drzewa lub krzewu w stosunku do granic nieruchomości i obiektów budowlanych istniejących lub budowanych na tej nieruchomości.
Wydanie zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach parku narodowego albo rezerwatu przyrody wymaga uzyskania zgody odpowiednio dyrektora parku narodowego albo regionalnego dyrektora ochrony środowiska
PRZEPISÓW NIE STOSUJE SIĘ DO DRZEW I KRZEWÓW :
1) w lasach;
2) owocowych, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz w granicach parku narodowego lub rezerwatu przyrody – na obszarach nieobjętych ochroną krajobrazową;
3) na plantacjach drzew i krzewów;
4) których wiek nie przekracza 10 lat;
5) usuwanych w związku z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoo-logicznych
7) usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu z obszarów położonych między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wyso-kim brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, z wałów przeciwpowodziowych i terenów w odległości mniejszej niż 3 m od stopy wału;
8) które utrudniają widoczność sygnalizatorów i pociągów, a także utrudniają eksploatację urządzeń kolejowych albo powodują tworzenie na torowiskach zasp śnieżnych, usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu;
9) stanowiących przeszkody lotnicze, usuwanych na podstawie decyzji właści-wego organu;
usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu ze względu na potrze-by związane z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych szczegółowych.
Usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości, na wniosek właściciela urządzeń, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, następuje za odszkodowaniem na rzecz właściciela nieruchomości, a w przypadku gdy na nieruchomości jest ustanowione prawo użytkowania wieczystego – na rzecz użytkownika wieczystego nie-ruchomości. Odszkodowanie przysługuje od właściciela urządzeń.
Ustalenie wysokości odszkodowania za drzewa i krzewy oraz za ich usunięcie następuje w drodze umowy stron.
W przypadku gdy strony nie zawrą umowy w terminie 30 dni od dnia usunięcia drzew lub krzewów, odszkodowanie ustala organ, który wydał zezwolenie na ich usunięcie, stosując odpowiednio przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami dotyczące odszkodowania za wywłaszczenie nie-ruchomości.
Opłatę za usunięcie drzew ustala się na podstawie stawki zależnej od obwodu pnia oraz rodzaju i gatunku drzewa.
Stawki opłat za usuwanie drzew nie mogą przekraczać za jeden centymetr obwodu pnia mierzonego na wysokości 130 cm:
1) 270 zł15) – przy obwodzie do 25 cm;
2) 410 zł – przy obwodzie od 26 do 50 cm;
3) 640 zł – przy obwodzie od 51 do 100 cm;
4) 1000 zł – przy obwodzie od 101 do 200 cm;
5) 1500 zł – przy obwodzie od 201 do 300 cm;
6) 2100 zł – przy obwodzie od 301 do 500 cm;
7) 2700 zł – przy obwodzie od 501 do 700 cm;
8) 3500 zł – przy obwodzie powyżej 700 cm.
Jeżeli drzewo rozwidla się na wysokości poniżej 130 cm, każdy pień traktuje się jako odrębne drzewo.
Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia:
1) stawki dla poszczególnych rodzajów i gatunków drzew,
2) współczynniki różnicujące stawki w zależności od obwodu pnia – kierując się zróżnicowanymi kosztami produkcji poszczególnych rodzajów i gatunków drzew oraz wielkościami przyrostu obwodu pni drzew.
Stawkę za usunięcie jednego metra kwadratowego powierzchni pokrytej krzewami ustala się w wysokości 200 zł
Nie pobiera się opłat za usunięcie drzew:
1) na których usunięcie nie jest wymagane zezwolenie;
2) na których usunięcie osoba fizyczna uzyskała zezwolenie na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej;
3) jeżeli usunięcie jest związane z odnową i pielęgnacją drzew rosnących na te-renie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków;
4) które zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych lub funkcjonowaniu urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego;
5) które zagrażają bezpieczeństwu ruchu drogowego oraz kolejowego albo bezpieczeństwu żeglugi;
6) w związku z przebudową dróg publicznych i linii kolejowych;
7) które posadzono lub wyrosły na nieruchomości po zakwalifikowaniu jej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele budowlane;
8) z terenów zieleni komunalnej, z parków gminnych, z ogrodów działkowych i z zadrzewień, w związku z zabiegami pielęgnacyjnymi drzew i krzewów;
9) które obumarły lub nie rokują szansy na przeżycie, z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości;
10) topoli o obwodzie pnia powyżej 100 cm, mierzonego na wysokości 130 cm, nienależących do gatunków rodzimych, jeżeli zostaną zastąpione w najbliższym sezonie wegetacyjnym drzewami innych gatunków;
11) jeżeli usunięcie wynika z potrzeb ochrony roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową lub ochrony siedlisk przyrodniczych;
12) z grobli stawów rybnych;
13) jeżeli usunięcie było związane z regulacją i utrzymaniem koryt cieków naturalnych, wykonywaniem i utrzymaniem urządzeń wodnych służących kształtowaniu zasobów wodnych oraz ochronie przeciwpowodziowej w za-kresie niezbędnym do wykonania i utrzymania tych urządzeń.
Obowiązek uiszczenia opłat, o których mowa w art. 84 ust. 1, przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin uiszczenia opłaty.
Nie można wydać decyzji w sprawie ustalenia wysokości opłaty, jeżeli od końca roku, w którym usunięto drzewa lub krzewy, upłynęło 5 lat.
Uiszczenie opłaty następuje w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja ustalająca wysokość opłaty stała się ostateczna.
W razie nieterminowego uiszczenia opłaty pobiera się odsetki za zwłokę w wysokości odsetek pobieranych za nieterminowe regulowanie zobowiązań podatkowych.
Opłaty nieuiszczone w terminie, o którym mowa w ust. 3, podlegają wraz z od-setkami za zwłokę przymusowemu ściągnięciu w trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Na wniosek, złożony w ciągu 14 dni od dnia, w którym decyzja, o której mowa w ust. 2, stała się ostateczna, opłatę można rozłożyć na raty lub przesunąć termin jej płatności, na okres nie dłuższy niż 3 lata, jeżeli przemawia za tym sytuacja materialna wnioskodawcy.
Decyzje w sprawach rozłożenia opłaty na raty lub przesunięcia terminu płatności podejmuje organ wydający zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów.
243.
Administracyjna kara pieniężna za usunięcie drzew lub krzewów bez
wymaganego zezwolenia
1. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta wymierza administracyjną karę pieniężną za:
1) zniszczenie terenów zieleni albo drzew lub krzewów spowodowane niewłaściwym wykonywaniem robót ziemnych lub wykorzystaniem sprzętu mechanicznego albo urządzeń technicznych oraz zastosowaniem środków chemicznych w sposób szkodliwy dla roślinności;
2) usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia;
3) zniszczenie drzew, krzewów lub terenów zieleni spowodowane niewłaściwym wykonaniem zabiegów pielęgnacyjnych.
2. Uiszczenie kary następuje w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja ustalająca wysokość kary stała się ostateczna.
3. Termin płatności kar wymierzonych na podstawie ust. 1 odracza się na okres 3 lat, jeżeli stopień uszkodzenia drzew lub krzewów nie wyklucza zachowania ich żywotności oraz możliwości odtworzenia korony drzewa i jeżeli posiadacz nie-ruchomości podjął działania w celu zachowania żywotności tych drzew lub krzewów.
4. Kara jest umarzana po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o odroczeniu kary i po stwierdzeniu zachowania żywotności drzewa lub krzewu albo odtworzeniu korony drzewa.
5. W razie stwierdzenia braku żywotności drzewa lub krzewu albo nieodtworzenia korony drzewa karę uiszcza się w pełnej wysokości, chyba że drzewa lub krze-wy nie zachowały żywotności z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości.
6. Karę nałożoną za zniszczenie terenów zieleni umarza się w całości, jeżeli posiadacz nieruchomości odtworzył w najbliższym sezonie wegetacyjnym zniszczony teren zieleni.
7. Na wniosek, złożony w ciągu 14 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary, o której mowa w ust. 1, stała się ostateczna, karę można rozłożyć na raty na okres nie dłuższy niż 5 lat.
8. Decyzje w sprawach, o których mowa w ust. 3–7, podejmuje wójt, burmistrz al-bo prezydent miasta.
Art. 89.
1. Administracyjną karę pieniężną, o której mowa w art. 88 ust. 1, ustala się w wysokości trzykrotnej opłaty za usunięcie drzew lub krzewów ustalonej na podstawie stawek, o których mowa w art. 85 ust. 4–6.
2. Jeżeli ustalenie obwodu lub gatunku zniszczonego lub usuniętego bez zezwolenia drzewa jest niemożliwe, z powodu wykarczowania pnia i braku kłody, dane do wyliczenia administracyjnej kary pieniężnej ustala się na podstawie informacji zebranych w toku postępowania administracyjnego, powiększając ją o 50%.
3. Jeżeli ustalenie obwodu zniszczonego lub usuniętego bez zezwolenia drzewa jest niemożliwe, z powodu braku kłody, obwód do wyliczenia administracyjnej kary pieniężnej ustala się, przyjmując najmniejszy promień pnia i pomniejszając wy-liczony obwód o 10%.
4. Jeżeli ustalenie wielkości powierzchni zniszczonych lub usuniętych bez zezwolenia krzewów nie jest możliwe, z powodu usunięcia gałęzi i korzeni, wielkość tę przyjmuje się na podstawie informacji zebranych w toku postępowania administracyjnego.
5. Stawki kar za zniszczenie jednego metra kwadratowego terenu zieleni wynoszą:
1) dla trawników – 46 zł17);
2) dla kwietników – 395 zł18).
6. Kary ustalone, nieuiszczone w wyznaczonym terminie, podlegają wraz z odsetkami za zwłokę przymusowemu ściągnięciu w trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
7. Kary nie uiszcza się po upływie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin jej wniesienia.
8. Stawki kar, o których mowa w ust. 5, podlegają z dniem 1 stycznia każdego roku waloryzacji o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej.
9. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, tryb nakładania administracyjnych kar pieniężnych, o których mowa w art. 88 ust. 1, kierując się potrzebą przeciwdziałania niszczeniu terenów zieleni, drzew i krzewów oraz usuwaniu drzew i krzewów bez wymaganego zezwolenia.
Art. 90.
Czynności, o których mowa w art. 83–89, w zakresie, w jakim wykonywane są one przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, w odniesieniu do nieruchomości będących własnością gminy, wykonuje starosta.
244. EPUAP- elektroniczna platforma usług publicznych
System teleinformatyczny , w którym instytucje publiczne udostępniają usługi przez pojedynczy punkt dostępowy w sieci Internet
Minister ds. informatyzacji zapewnia funkcjonowanie ePUAP
Minister właściwy do spraw informatyzacji zamieszcza na ePUAP informację o adresach elektronicznych skrzynek podawczych udostępnionych przez podmioty publiczne.
Minister właściwy do spraw informatyzacji jest administratorem danych użytkowników ePUAP w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.
Minister właściwy do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, zakres i warunki korzystania z ePUAP, z uwzględnieniem roli ePUAP w procesie realizacji zadań publicznych drogą elektroniczną oraz zasad przetwarzania i ochrony danych osobowych.
Art. 19b.
1. Minister właściwy do spraw informatyzacji w ramach ePUAP prowadzi centralne repozytorium wzorów dokumentów elektronicznych, zwane dalej „centralnym repozytorium”.
2. W centralnym repozytorium umieszcza się, przechowuje i udostępnia wzory pism, które uwzględniają niezbędne elementy struktury dokumentów elektronicznych określone w przepisach wydanych na podstawie art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2011 r. Nr 123, poz. 698 i Nr 171, poz. 1016).]
W centralnym repozytorium umieszcza się, przechowuje i udostępnia wzo-ry dokumentów, które uwzględniają niezbędne elementy struktury dokumentów elektronicznych określone w przepisach wydanych na podstawie art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach
Punkt potwierdzający profil zaufany ePUAP dokonuje potwierdzenia profi-lu zaufanego ePUAP, które polega na weryfikacji zgodności danych zawar-tych w profilu użytkownika ze stanem faktycznym oraz nadaniu uprawnień wynikających z posiadania profilu zaufanego ePUAP, jak również dokonuje przedłużenia ważności i unieważnienia profilu zaufanego ePUAP.
Funkcję punktu potwierdzającego pełni:
1) konsul;
2) naczelnik urzędu skarbowego;
3) wojewoda;
4) Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Funkcję punktu potwierdzającego, za zgodą ministra właściwego do spraw informatyzacji, może pełnić:
1) podmiot publiczny inny niż wymieniony w ust. 2;
2) bank krajowy, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe
3) operator pocztowy, o którym mowa w art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 23 li-stopada 2012 r. – Prawo pocztowe
4) oddział instytucji kredytowej, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 18 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe.
245. Profil zaufany na EPUAP
Zestaw informacji identyfikujących i opisujących podmiot lub osobę będącą użytkownikiem konta na ePUAP, który został w wiarygodny sposób potwierdzony przez organ podmiotu określonego w art.2
Art. 2.
1. Z zastrzeżeniem ust. 2–4, przepisy ustawy stosuje się do realizujących zadania publiczne określone przez ustawy:
1) organów administracji rządowej, organów kontroli państwowej i ochrony prawa, sądów, jednostek organizacyjnych prokuratury, a także jednostek sa-morządu terytorialnego i ich organów,
2) jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,
3) funduszy celowych,
4) samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz spółek wyko-nujących działalność leczniczą w rozumieniu przepisów o działalności lecz-niczej,
5) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Spo-łecznego,
6) Narodowego Funduszu Zdrowia,
7) państwowych lub samorządowych osób prawnych utworzonych na podsta-wie odrębnych ustaw w celu realizacji zadań publicznych
– zwanych dalej „podmiotami publicznymi”.
2. Przepis art. 13 ust. 2 pkt 1 stosuje się również do podmiotu, któremu podmiot publiczny powierzył lub zlecił realizację zadania publicznego, jeżeli w związku z realizacją tego zadania istnieje obowiązek przekazywania informacji do lub od podmiotów niebędących organami administracji rządowej.
246. pl.ID – projekt polskiej karty tożsamości
Polska ID Karta – elektroniczny dowód tożsamości
Projekt pl.ID stanowi kontynuację i rozwój prac realizowanych w ramach projektu PESEL2. Projekt pl.ID korzystać będzie z rezultatów i doświadczeń nie tylko projektu PESEL2, ale również bazuje na rozwiązaniach wypracowanych w trakcie budowy i wdrażania.
Projekt pl.ID jest projektem o strategicznym znaczeniu, który umożliwiać będzie w sposób
niebudzący wątpliwości potwierdzanie tożsamości osób, poprzez wdrożenie wielofunkcyjnego elektronicznego dokumentu tożsamości.
Pierwszą właściwością tego dokumentu jest zawieranie danych biometrycznych w standardzie analogicznym do standardu określonego dla paszportów biometrycznych.
Drugą właściwością tego dokumentu jest możliwość zastosowania go, jako dokumentu dostępowego do różnych systemów administracji rządowej i samorządowej a także możliwość wykorzystania go, jako karty dostępowej do systemów płatniczych w bankach, dostępu do stref w firmach.
W mikroprocesorze dedykowanym zostaną zapisane następujące informacje :
* dane alfanumeryczne widoczne na dokumencie;
* wizerunek twarzy;
* skróty logiczne danych biometrycznych zamieszczonych w
dokumencie;
* adres;
* możliwość zapisania informacji o posiadanych dzieciach w
postaci: imion, nazwisk, numeru PESEL;
* możliwość zapisu certyfikatu kwalifikowanego
Cele projektu :
• Wdrożenie wielofunkcyjnego, elektronicznego dokumentu tożsamości wyposażonego mikroprocesor zawierający podpis elektroniczny, który umożliwiać będzie potwierdzanie
tożsamości obywateli,
• Przebudowa i integracja istniejących rejestrów państwowych,
• Informatyzacja rejestrów Urzędu Stanu Cywilnego,
• Zwiększenie zakresu i podniesienie jakości usług publicznych,
• Modernizacja gminnych systemów informatycznych wraz z zapewnieniem sprawnego systemu komunikacji z centralnymi rejestrami państwowymi (kontynuacja projektu
PESEL2).
Korzyści dla obywateli i przedsiębiorców :
• Możliwość korzystania z usług administracji w dogodny dla obywatela
sposób,
• Skrócenie czasu poświęcanego na załatwienie spraw urzędowych,
• Umożliwienie korzystania z usług publicznych bez konieczności osobistego
stawiennictwa,
• Umożliwienie korzystania z usług administracji poza godzinami pracy
urzędów,
• Ograniczenie liczby dodatkowych dokumentów koniecznych do dołączenia
przy realizacji sprawy urzędowej,
• Możliwość uzyskania odpisu z księgi stanu cywilnego w dowolnym miejscu
w Polsce,
• Możliwość weryfikacji danych osobowych zgromadzonych w rejestrach
państwowych.
Korzyści dla Administracji :
• Możliwość udostępnienia obywatelom drogą elektroniczną usług publicznych wymagających silnego uwierzytelnienia, np. złożenie wniosku o zmianę w księgach wieczystych,
• Wyeliminowanie błędów i sprzeczności dotyczących danych obywatela zawartych w rejestrach,
• Ograniczenie liczby wydawanych odpisów dokumentów urzędowych, a przez to oszczędność czasu i kosztów,
• Możliwość wykorzystywania mechanizmu uwierzytelnienia obywatela w obecnych oraz przyszłych systemach dziedzinowych i uzyskanie szybkiego, autoryzowanego dostępu do danych gromadzonych w tych systemach, jak np.:
• numer identyfikacji podatkowej i ewentualnie dane podmiotu gospodarczego w przypadku działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną,
• orzeczenie o niepełnosprawności,
• pełnomocnictwa urzędowe, itp.
247. Pojęcie fundacji i jej typy
Fundacja – forma prawna organizacji pozarządowej, której istotnym substratem jest kapitał przeznaczony na określony cel oraz statut zawierający reguły dysponowania tym kapitałem. Fundacje są po stowarzyszeniach drugą co do popularności formą prawną wśród organizacji pozarządowych.
Fundacja jest zakładem (osobą prawną typu zakładowego), a więc – w odróżnieniu od np. stowarzyszeń, związków zawodowych, partii, samorządów zawodowych i innych korporacji – nie ma członków (jest bezosobowa). Jest przez to bardziej niezależna niż korporacja od osób fizycznych, o celu, majątku, zasadach działania decyduje jej twórca.
Fundacje w Polsce
W Polsce podstawowym aktem prawnym regulującym problematykę fundacji, ich zakładania i funkcjonowania jest ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach.
Zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego– nie zaliczano fundacji do organizacji społecznych, co uzasadniano właśnie tym, że fundacja nie jest korporacją obywateli, ale wyodrębnioną masą majątkową (Postanowienie NSA w Warszawie z dnia 12 stycznia 1993 r.; I SA 1762/92, ONSA 1993/3/75). W związku z tym odmawiano fundacjom np. prawa uczestnictwa w postępowaniach administracyjnych na prawach strony (które to uprawnienie organizacjom społecznym przyznaje art. 31 Kodeksu postępowania administracyjnego), czy też prawa do składania skarg do sądów administracyjnych w sprawach dotyczących innych osób (uprawnienie przyznane organizacjom społecznym na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Jednak pogląd ten został przełamany przez uchwałę siedmiu sędziów NSA, w której stwierdzono, iż także fundacjom przysługuje status organizacji społecznych (Uchwała 7 sędziów NSA z dnia 12 grudnia 2005 r.; II OPS 4/05).
1 października 2010 w rejestrze REGON zarejestrowanych było 12 tys. Fundacji.
Rodzaje fundacji :
Art.1
Fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami
Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, w szczególności,
takich jak: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie,
kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami.
Art. 2.
1. Fundacje mogą ustanawiać osoby fizyczne niezależnie od ich obywatelstwa i
miejsca zamieszkania bądź osoby prawne mające siedziby w Polsce lub za granicą.
2. Siedziba fundacji powinna znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 3.
1. Oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji powinno być złożone w formie aktu
notarialnego. Zachowania tej formy nie wymaga się, jeżeli ustanowienie fundacji
następuje w testamencie.
2. W oświadczeniu woli o ustanowieniu fundacji fundator powinien wskazać cel
fundacji oraz składniki majątkowe przeznaczone na jego realizację.
3. Składnikami majątkowymi, o których mowa w ust. 2, mogą być pieniądze, papiery
wartościowe, a także oddane fundacji na własność rzeczy ruchome i nieruchomości.
Art. 4.
Fundacja działa na podstawie przepisów niniejszej ustawy i statutu.
Art. 5.
1. Fundator ustala statut fundacji, określający jej nazwę, siedzibę i majątek, cele zasady,
formy i zakres działalności fundacji, skład i organizację zarządu, sposób
powoływania oraz obowiązki i uprawnienia tego organu i jego członków. Statut może zawierać również inne postanowienia, w szczególności dotyczące prowadzenia
przez fundację działalności gospodarczej, dopuszczalności i warunków
jej połączenia z inną fundacją, zmiany celu lub statutu, a także przewidywać
tworzenie obok zarządu innych organów fundacji.
2. Fundator może wskazać ministra właściwego ze względu na cele fundacji.
Oświadczenie fundatora w tej sprawie powinno być dołączone do statutu i przekazane
sądowi prowadzącemu rejestr fundacji.
3. Fundacja, która ma prowadzić działalność na terenie jednego województwa, powinna
mieć siedzibę na terenie województwa objętego działalnością tej fundacji.
4. Jeżeli w statucie określa się przeznaczenie środków majątkowych fundacji po jej
likwidacji, środki te powinny być przeznaczone na cele, o których mowa w art.1.
5. Fundacja może prowadzić działalność gospodarczą w rozmiarach służących realizacji
jej celów. Jeżeli fundacja ma prowadzić działalność gospodarczą, wartość
środków majątkowych fundacji przeznaczonych na działalność gospodarczą
nie może być mniejsza niż tysiąc złotych.
6. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może określić ulgi i zwolnienia z tytułu
przeznaczenia zysków z działalności gospodarczej fundacji na realizację jej
zadań statutowych, inne niż ulgi i zwolnienia określone w innych ustawach.
Art. 6.
1. Fundator może odstąpić od osobistego ustalenia statutu i upoważnić do jego
ustalenia inną osobę fizyczną lub prawną.
2. Do ustalenia statutu, stosownie do przepisu ust. 1, mają zastosowanie przepisy
dotyczące ustalenia statutu przez fundatora.
3. Jeżeli fundator ustanowił fundację w testamencie, a nie ustalił jej statutu i nie
upoważnił do tej czynności innej osoby, stosuje się odpowiednio przepisy księgi
IV Kodeksu cywilnego o poleceniu.
Fundacje działające okazjonalnie – jeden, dwa razy w roku organy fundacji odbywają swoje statutowe posiedzenie, w celu zatwierdzenia bilansu za okres poprzedni, rozliczenia majątku i podziału zysku na pomoc lub nagrody. Fundacje te nie prowadzą działalności gospodarczej, żyją z darowizn, zbiórek publicznych oraz procentów od ulokowanych kapitałów. Członkowie zarządu pełnią swoje funkcje honorowo, a ewentualne wynagrodzenia wypłaca się okazjonalnie, za konkretne czynności. Funkcje kontrolne spełnia fundator oraz organ administracji państwowej.
Fundacje prowadzące rozwiniętą, codzienną działalność – w tym działalność gospodarczą, najczęściej mają rozwiniętą strukturę organizacyjną: poza zarządem – np. Radę Nadzorczą, Radę Fundatorów, Zgromadzenie Fundatorów, Komisję Rewizyjną i pracowników etatowych. Fundacje te na cele statutowe czerpią środki z dywidend od dobrze ulokowanego majątku, z darowizn i zbiórek pieniężnych oraz z działalności gospodarczej. Muszą działać operatywnie i elastycznie, więc zarząd powinien być wyposażony w szerokie kompetencje, inne niż w pierwszej grupie. Niektórzy członkowie zarządu mogą pełnić swoje funkcje etatowo lub otrzymywać wynagrodzenie za konkretne efekty swojej pracy. Najczęściej fundacje tego typu mają na etacie kierownika biura i odpowiednich pracowników.
W każdej fundacji, bez względu na jej rodzaj, oświadczenie woli w sprawach finansowych powinny składać co najmniej dwie osoby: członek zarządu i pełnomocnik fundatora lub pełnomocnik uprawniony przez zarząd. Decyzję w tej sprawie podejmują fundatorzy i zapisują swoją wolę w statucie.
248-251.
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach
1. Pojęcie
fundacji i jej typy
2. Rejestracja fundacji
3.
Utworzenie fundacji.
4. Nadzór nad fundacjami.
Fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, w szczególności, takich jak: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami. Fundacje mogą ustanawiać osoby fizyczne niezależnie od ich obywatelstwa i miejsca zamieszkania bądź osoby prawne mające siedziby w Polsce lub za granicą. Siedziba fundacji powinna znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Zachowania tej formy nie wymaga się, jeżeli ustanowienie fundacji następuje w testamencie. W oświadczeniu woli o ustanowieniu fundacji fundator powinien wskazać cel fundacji oraz składniki majątkowe przeznaczone na jego realizację. Składnikami majątkowymi mogą być pieniądze, papiery wartościowe, a także oddane fundacji na własność rzeczy ruchome i nieruchomości. Fundacja działa na podstawie przepisów niniejszej ustawy i statutu. Fundator ustala statut fundacji, określający jej nazwę, siedzibę i majątek, cele zasady, formy i zakres działalności fundacji, skład i organizację zarządu, sposób powoływania oraz obowiązki i uprawnienia tego organu i jego członków. Statut może zawierać również inne postanowienia, w szczególności dotyczące prowadzenia przez fundację działalności gospodarczej, dopuszczalności i warunków jej połączenia z inną fundacją, zmiany celu lub statutu, a także przewidywać tworzenie obok zarządu innych organów fundacji. Fundator może wskazać ministra właściwego ze względu na cele fundacji. Oświadczenie fundatora w tej sprawie powinno być dołączone do statutu i przekazane sądowi prowadzącemu rejestr fundacji. Fundacja, która ma prowadzić działalność na terenie jednego województwa, powinna mieć siedzibę na terenie województwa objętego działalnością tej fundacji. Jeżeli w statucie określa się przeznaczenie środków majątkowych fundacji po jej likwidacji, środki te powinny być przeznaczone na cele, o których mowa w art. 1. Fundacja może prowadzić działalność gospodarczą w rozmiarach służących realizacji jej celów. Jeżeli fundacja ma prowadzić działalność gospodarczą, wartość środków majątkowych fundacji przeznaczonych na działalność gospodarczą nie może być mniejsza niż tysiąc złotych. Fundator może odstąpić od osobistego ustalenia statutu i upoważnić do jego ustalenia inną osobę fizyczną lub prawną. Jeżeli fundator ustanowił fundację w testamencie, a nie ustalił jej statutu i nie upoważnił do tej czynności innej osoby, stosuje się odpowiednio przepisy księgi IV Kodeksu cywilnego o poleceniu. Fundacja podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Fundacja uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego. Sąd dokonuje wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego fundacji po stwierdzeniu, że czynności prawne stanowiące podstawę wpisu zostały podjęte przez uprawnioną osobę lub organ i są ważne. Postanowienie o wpisaniu fundacji do Krajowego Rejestru Sądowego sąd wydaje ponadto po stwierdzeniu, że cel i statut fundacji są zgodne z przepisami prawa. O wpisaniu fundacji do Krajowego Rejestru Sądowego sąd zawiadamia ministra właściwego ze względu na zakres jego działania oraz cele fundacji, oraz właściwego ze względu na siedzibę fundacji starostę, przesyłając jednocześnie statut. Zarząd fundacji kieruje jej działalnością oraz reprezentuje fundację na zewnątrz. Podjęcie przez fundację działalności gospodarczej nie przewidzianej w statucie wymaga uprzedniej zmiany statutu. Zmiana statutu fundacji wymaga wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego. O zgodności działania fundacji z przepisami prawa i statutem oraz z celem, w jakim fundacja została ustanowiona, orzeka sąd w postępowaniu nieprocesowym na wniosek właściwego ministra lub starosty. Fundacja składa corocznie właściwemu ministrowi sprawozdanie ze swojej działalności. Sprawozdanie jest przez fundację udostępnione do publicznej wiadomości. Właściwy minister lub starosta może wystąpić do sądu o uchylenie uchwały zarządu fundacji, pozostającej w rażącej sprzeczności z jej celem albo z postanowieniami statutu fundacji lub z przepisami prawa. Organ ten może jednocześnie zwrócić się do sądu o wstrzymanie wykonania uchwały do czasu rozstrzygnięcia sprawy. Jeżeli działanie zarządu fundacji w istotny sposób narusza przepisy prawa lub postanowienia jej statutu albo jest niezgodne z jej celem, organ, o którym mowa może wyznaczyć odpowiedni termin do usunięcia tych uchybień w działalności zarządu albo może żądać dokonania w wyznaczonym terminie zmiany zarządu fundacji. Po bezskutecznym upływie terminu albo w razie dalszego uporczywego działania zarządu fundacji w sposób niezgodny z prawem, statutem lub celem fundacji, organ może wystąpić do sądu o zawieszenie zarządu fundacji i wyznaczenie zarządcy przymusowego. W razie osiągnięcia celu, dla którego fundacja była ustanowiona, lub w razie wyczerpania środków finansowych i majątku fundacji, fundacja podlega likwidacji w sposób wskazany w statucie. Jeżeli statut nie przewiduje likwidacji fundacji lub jego postanowienia w tym przedmiocie nie są wykonywane organ zwraca się do sądu o likwidację fundacji. Jeżeli statut fundacji nie określa przeznaczenia środków majątkowych pozostających po jej likwidacji, sąd orzeka o przeznaczeniu tych środków z uwzględnieniem celów, którym fundacja służyła. Nabycie przez fundację w drodze spadku, zapisu lub darowizny pieniędzy lub innych rzeczy ruchomych albo praw majątkowych jest wolne od podatku od spadków i darowizn. Spory majątkowe, których stroną jest fundacja, rozpoznaje sąd.
252. Pojęcie organizacji pożytku publicznego.
Organizacja pożytku publicznego (OPP) − termin wprowadzony w Polsce 1 stycznia 2004 przepisamiustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie[1].
W praktyce często mylone są pojęcia "organizacji pożytku publicznego" i "działalności pożytku publicznego". Działalność pożytku publicznego jest pojęciem szerszym. Każda organizacja pożytku publicznego musi prowadzić działalność pożytku publicznego, choć nie każda organizacja, która prowadzi działalność pożytku publicznego, musi mieć status organizacji pożytku publicznego.
Status OPP może uzyskać organizacja pozarządowa (z wyjątkiem partii politycznych i należących do nich fundacji, związków zawodowych, organizacji pracodawców oraz samorządów zawodowych), jak równieżspółka kapitałowa powołana w celu nie związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej, jeżeli prowadzi przez co najmniej dwa lata działalność w obszarach tzw. pożytku publicznego, które zostały określone ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ponadto organizacja musi spełniać dodatkowe kryteria, dotyczące m.in. jawności działania, kontroli w organizacji. Status OPP nadają organizacjom wydziały gospodarcze Krajowego Rejestru Sądowego sądów rejonowych odpowiednich dla adresu siedziby organizacji. Status ten jest nadawany na własny wniosek organizacji aspirującej, po sprawdzeniu jego formalnej i merytorycznej poprawności. Status ten może być odebrany wyłącznie na drodze sądowe
253-255.Ustawa z dnia 29 września 1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego
1. Akt stanu cywilnego – pojęcie.
2. Znaczenie aktów stanu cywilnego dla prawa administracyjnego.
3. Rodzaje aktów stanu cywilnego.
Akt stanu cywilnego jest to pojedynczy wpis w księdze stanu cywilnego, który rejestruje stan cywilny osoby poprzez urzędowe odnotowanie określonych zdarzeń. Akty stanu cywilnego stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdzonych, ich niezgodność z prawdą może być udowodniona jedynie w postępowaniu sądowym. W prawie polskim istnieją trzy rodzaje aktów stanu cywilnego: akt urodzenia; akt małżeństwa; akt zgonu. Księgi stanu cywilnego, do których wpisuje się akty stanu cywilnego, prowadzi się w urzędach stanu cywilnego. Urzędy stanu cywilnego wchodzą w skład urzędu gminy.
Właściwość organów
Kierownik
urzędu stanu cywilnego: Czynności z zakresu rejestracji stanu
cywilnego dokonuje kierownik urzędu stanu cywilnego lub jego
zastępca (zastępcy).
Wojewoda: Wojewodowie sprawują
nadzór nad działalnością urzędów stanu cywilnego w zakresie
realizacji obowiązków określonych w ustawie z dnia 29 września
1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego. Wojewoda jest również
organem odwoławczym od orzeczeń administracyjnych wydanych przez
kierownika usc.
Minister Spraw Wewnętrznych: Minister
Spraw Wewnętrznych sprawuje nadzór nad rejestracją stanu
cywilnego.
Konsul : konsulowie są uprawnieni do
dokonywania następujących czynności z zakresu rejestracji stanu
cywilnego: wydawania zaświadczenia o zdolności prawnej do zawarcia
małżeństwa za granicą; pośredniczenia w zgłoszeniu we właściwym
urzędzie stanu cywilnego w Rzeczypospolitej Polskiej faktu urodzenia
lub zgonu za granicą; przekazywania właściwym urzędom stanu
cywilnego w Rzeczypospolitej Polskiej protokołów o urodzeniach i
zgonach, które nastąpiły na polskich statkach morskich i
powietrznych oraz na okrętach wojennych i wojskowych statkach
powietrznych; przyjmowania oświadczeń o uznaniu ojcostwa;
przyjmowaniu od rozwiedzionego małżonka oświadczenia o powrocie do
nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa, przyjmowania
oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński oraz o nazwisku
małżonków i ich dzieci, jeżeli osoby zawierające małżeństwo
są obywatelami polskimi.
Minister Spraw Zagranicznych:
Minister Spraw Zagranicznych sprawuje nadzór nad czynnościami z
zakresu rejestracji stanu cywilnego dokonywanymi przez konsula.
Odpisy / zaświadczenia z ksiąg stanu cywilnego: Z ksiąg stanu cywilnego wydaje się: odpisy zupełne i skrócone aktów stanu cywilnego, zaświadczenia o dokonanych w księgach stanu cywilnego wpisach lub o ich braku, zaświadczenia o zaginięciu lub zniszczeniu księgi stanu cywilnego. Odpisy oraz zaświadczenia wydaje się na wniosek: sądu lub innego organu państwowego; osoby, której stan cywilny został w akcie stwierdzony; jej wstępnego, zstępnego, rodzeństwa, małżonka lub przedstawiciela ustawowego; innych osób, które wykażą w tym interes prawny; organizacji społecznej, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi takiej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny; zaświadczenie o zaginięciu lub zniszczeniu księgi stanu cywilnego może być także wydane na wniosek innych zainteresowanych osób. Ograniczony krąg podmiotów, które są uprawnione do uzyskania odpisu lub zaświadczenia z ksiąg stanu cywilnego jest wyrazem jednej z podstawowych zasad rejestracji stanu cywilnego tj. zasady ograniczonej jawności ksiąg i aktów stanu cywilnego.
Właściwym do wydania odpisów aktów stanu cywilnego jest kierownik USC, w którego księgach akty stanu cywilnego zostały sporządzone.
Ubiegając się o wydanie odpisu aktu stanu cywilnego należy wskazać dane osoby, której akt dotyczy, datę i miejsce zdarzenia, dane dotyczące rodziców, a w przypadku rejestracji wyznaniowej (do końca 1945 roku) – wyznanie osoby oraz nazwę parafii, w której księgach wpisano urodzenie, małżeństwo lub zgon.
Do odpisów aktów stanu cywilnego i zaświadczeń wydawanych przez kierownika USC, które są przedkładane do obrotu prawnego za granicą, należy dołączyć apostille (poświadczenie). Apostille wydawane jest przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Departament Konsularny
Zmiany w aktach stanu cywilnego: W aktach stanu cywilnego nie można dokonywać żadnych zmian, chyba że ustawa stanowi inaczej (zasada trwałości aktów stanu cywilnego). Przewidziane przepisami prawa wyjątki to: Wzmianka dodatkowa: Jeżeli po sporządzeniu aktu stanu cywilnego nastąpią zdarzenia, które mają wpływ na jego treść lub ważność, zmiany z nich wynikające wpisuje się do aktu w formie wzmianki dodatkowej. Podstawę do wpisania powyższej wzmianki stanowią prawomocne orzeczenia sądów, ostateczne decyzje, odpisy z akt stanu cywilnego oraz inne dokumenty mające wpływ na treść lub ważność aktu. Oczywisty błąd pisarski: Jeżeli w akcie stanu cywilnego znajduje się oczywisty błąd pisarski kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy ze względu na miejsce sporządzenia aktu - z urzędu lub na wniosek strony – prostuje go. Błędne lub nieścisłe zredagowanie: Jeżeli akt stanu cywilnego został błędnie lub nieściśle zredagowany podlega on – na wniosek osoby zainteresowanej, prokuratora lub kierownika urzędu stanu cywilnego - sprostowaniu przez sąd w postępowaniu nieprocesowym. Uzupełnienie aktu stanu cywilnego: Akt stanu cywilnego niezawierający wszystkich danych przewidzianych przepisami prawa podlega uzupełnieniu. Postępowanie w sprawie uzupełnienia aktu stanu cywilnego wszczyna się na wniosek strony lub z urzędu. Decyzję w przedmiotowej sprawie wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego.
Unieważnienie aktu stanu cywilnego: Akt stanu cywilnego podlega unieważnieniu z następujących powodów: stwierdza zdarzenie niezgodne z prawdą; uchybienia powstałe przy sporządzeniu aktu zmniejszają jego moc dowodową; istnieją dwa akty stwierdzające to samo zdarzenie. W dwóch pierwszych przypadkach właściwy jest sąd, który rozpoznaje sprawę w postępowaniu nieprocesowym. W ostatnim przypadku unieważnienia dokonuje wojewoda, właściwy dla kierownika urzędu stanu cywilnego, który sporządził akt późniejszy. Urzędy stanu cywilnego nie prowadzą poszukiwań aktów stanu cywilnego dla celów genealogicznych. Kierownik urzędu stanu cywilnego przekazuje właściwym archiwom państwowym księgi stanu cywilnego po upływie 100 lat od ich zamknięcia.
Właściwość organów
Urodzenie dziecka należy zgłosić w ciągu 14 dni od dnia urodzenia w urzędzie stanu cywilnego właściwym ze względu na jego miejsce urodzenia.
Jeżeli dziecko urodziło się na polskim statku morskim lub powietrznym, takie zdarzenie rejestruje się w urzędzie stanu cywilnego właściwym dla dzielnicy Śródmieścia miasta stołecznego Warszawy.
Jeżeli żadne z rodziców dziecka nie ma miejsca zamieszkania na obszarze właściwości urzędu stanu cywilnego, na terenie którego nastąpiło urodzenie dziecka, zgłoszenia urodzenia można dokonać w urzędzie stanu cywilnego miejsca zamieszkania rodziców lub jednego z nich.
Osoby zobowiązane do zgłoszenia urodzenia dziecka: Ojciec dziecka; Matka dziecka, jeżeli jej stan zdrowia na to pozwala; Inna osoba obecna przy porodzie; Lekarz albo położna; Jeżeli urodzenie dziecka nastąpiło w zakładzie opieki zdrowotnej, do zgłoszenia urodzenia obowiązany jest ten zakład. Dokumenty konieczne do sporządzenia aktu urodzenia: Pisemne zgłoszenie urodzenia dziecka wystawione przez lekarza, położną lub zakład opieki zdrowotnej. Skrócony odpis aktu małżeństwa, jeżeli rodzice dziecka pozostają w związku małżeńskim. Skrócony odpis aktu urodzenia, skrócony odpis aktu małżeństwa z adnotacją o rozwodzie, skrócony odpis aktu zgonu współmałżonka – jeżeli matka dziecka jest odpowiednio: panną, rozwódką lub wdową. Po sporządzeniu aktu urodzenia, kierownik urzędu stanu cywilnego - na wniosek osoby zgłaszającej urodzenie - wydaje 3 bezpłatne odpisy skrócone aktu urodzenia. Wybór imienia (imion) dla dziecka: Zgłaszając urodzenie dziecka rodzice wybierają dla dziecka imię (imiona). Wybór imienia jest atrybutem władzy rodzicielskiej i podlega jedynie następującym ograniczeniom przewidzianym przez przepisy prawa: Nie jest dopuszczalne nadanie dziecku więcej niż dwóch imion. Nie jest dopuszczalne nadanie dziecku: imienia niepozwalającego odróżnić płci dziecka, imienia w formie zdrobniałej, imienia nieprzyzwoitego, imienia ośmieszającego. Jeżeli przy sporządzeniu aktu urodzenia rodzice nie dokonali wyboru imienia (imion), kierownik urzędu stanu cywilnego wpisuje do aktu urodzenia jedno z imion zwykle w kraju używanych. Rodzice mogą - w ciągu 6 miesięcy od daty sporządzenia aktu urodzenia - złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne oświadczenie o zmianie imienia (imion) dziecka wpisanego do aktu w chwili jego sporządzenia. Uznanie ojcostwa jest jedną z form ustalenia ojcostwa, polegającą na tym, że mężczyzna, od którego dziecko pochodzi składa oświadczenie, że jest ojcem dziecka, natomiast matka dziecka – potwierdza jednocześnie lub w ciągu trzech miesięcy od dnia oświadczenia mężczyzny, że ojcem dziecka jest ten mężczyzna. Uznanie ojcostwa może nastąpić przed następującymi organami: każdym kierownikiem USC, sądem opiekuńczym, polskim konsulem – jeżeli uznanie następuje za granicą, a przynajmniej jedno z rodziców dziecka jest obywatelem polskim, notariuszem, wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta), starostą, marszałkiem województwa, sekretarzem powiatu albo gminy – jeżeli życiu ojca lub matki dziecka grozi bezpośrednie niebezpieczeństwo. Odmowa przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa przez kierownika USC lub konsula, umożliwia uznanie ojcostwa wyłącznie przed sądem opiekuńczym. Przesłanki niedopuszczalności uznania ojcostwa przed kierownikiem USC: osiągnięcie przez dziecko pełnoletności, przyjęcie oświadczeń koniecznych do uznania bądź odmowa ich przyjęcia przez innego kierownika USC lub konsula, wątpliwość co do pochodzenia dziecka, wszczęcie postępowania sądowego o ustalenie ojcostwa, nieposiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych przez osoby składające oświadczenia. Ojcostwo można uznać w stosunku do dziecka: poczętego, urodzonego, do 18 roku życia, zmarłego przed osiągnięciem pełnoletniości - w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym mężczyzna składający oświadczenie o uznaniu dowiedział się o śmierci dziecka, nie później jednak niż do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletniość. Dziecko, którego ojcostwo zostało ustalone przez uznanie nosi nazwisko: jednego z rodziców albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka - w sytuacji zgodnych oświadczeń rodziców dziecka w sprawie nazwiska dziecka; składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca dziecka – w sytuacji braku zgodnych oświadczeń rodziców dziecka w sprawie nazwiska dziecka. W przypadku, gdy nie nastąpiło uznanie ojcostwa lub sądowe ustalenie ojcostwa – i nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki – do aktu urodzenia dziecka wpisuje się jako imię ojca – imię wskazane przez matkę (przedstawiciela ustawowego) dziecka, a w braku takiego wskazania – jedno z imion zwykle w kraju używanych oraz jako nazwiska ojca i jego nazwisko rodowe – nazwisko matki.
Akt
małżeństwa
Akt małżeństwa zawartego przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego sporządza się niezwłocznie po jego zawarciu. Akt małżeństwa wyznaniowego wywołującego skutki cywilno-prawnePodstawą sporządzenia aktu małżeństwa zawartego przed duchownym jest przekazanie przez duchownego - kierownikowi urzędu stanu cywilnego właściwemu ze względu na miejsce zawarcia małżeństwa - zaświadczenia stwierdzającego, że oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński zostały złożone w jego obecności. Zaświadczenie to podpisują: duchowny, małżonkowie i dwaj pełnoletni świadkowie. Powyższe zaświadczenie wraz z zaświadczeniem wystawionym przez kierownika urzędu stanu cywilnego stwierdzającym brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa duchowny przekazuje do urzędu stanu cywilnego przed upływem pięciu dni od zawarcia małżeństwa. Akt małżeństwa sporządza się niezwłocznie, nie później jednak niż w następnym dniu roboczym, po dniu, w którym do urzędu stanu cywilnego nadeszły w/w dokumenty. Akt małżeństwa zawartego przed konsulem. Jeżeli zawarcie małżeństwa następuje przed konsulem, sporządza on protokół stwierdzający złożenie przez przyszłych małżonków oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński. Powyższy protokół, podpisany przez małżonków, świadków i konsula, stanowi podstawę do sporządzenia aktu małżeństwa w polskich księgach stanu cywilnego. W tym celu protokół wraz z zapewnieniami osób wstępujących w związek małżeński, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie przez nie małżeństwa, oraz z oświadczeniem o nazwisku (nazwiskach), które będą nosić po jego zawarciu, a także o nazwisku dzieci zrodzonych z tego małżeństwa - konsul przesyła niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego m.st. Warszawy. Po sporządzeniu aktu małżeństwa, na wniosek osób zawierających małżeństwo, kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje bezpłatnie 3 odpisy skrócone tego aktu.
Właściwość organów: Zgon osoby rejestruje się w urzędzie stanu cywilnego miejsca tego zdarzenia. W razie stwierdzenia zgonu lub uznania za zmarłego w postępowaniu sądowym albo w razie zgonu na polskim statku morskim lub powietrznym, zgonu żołnierza w czynnej służbie wojskowej i innej osoby przydzielonej do jednostki wojskowej, poległych lub zmarłych w związku z działaniami wojennymi – zgon rejestruje się w urzędzie stanu cywilnego właściwym dla dzielnicy Śródmieścia miasta stołecznego Warszawy. W wyjątkowych wypadkach zgłoszenia zgonu można dokonać w urzędzie stanu cywilnego ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego lub miejsca jego pochowania.
Zgon osoby należy zgłosić najpóźniej w ciągu 3 dni od dnia zgonu. Jeśli zgon nastąpił wskutek choroby zakaźnej, zgłoszenie powinno nastąpić w ciągu 24 godzin od zgonu. Osoby zobowiązane do zgłoszenia zgonu: Małżonek lub dzieci zmarłego; Najbliżsi krewni lub powinowaci; Osoby zamieszkałe w lokalu, w którym nastąpił zgon; Osoby, które były obecne przy zgonie lub naocznie się o nim przekonały; Administrator domu, w którym nastąpił zgon; Jeżeli zgon nastąpił w szpitalu lub innym zakładzie, do jego zgłoszenia obowiązany jest szpital lub zakład. Dokumenty konieczne do sporządzenia aktu zgonu: Wystawiona przez lekarza karta zgonu, Dowód osobisty zmarłego ( w przypadku cudzoziemca –paszport). Po sporządzeniu aktu zgonu, kierownik urzędu stanu cywilnego - na wniosek osoby zgłaszającej zgon - wydaje 3 bezpłatne odpisy skrócone aktu zgonu.
256. Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
Decyzja o uwarunkowaniach środowiskowych
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (w skrócie decyzja środowiskowa, DŚU) - decyzja wydawana dla przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Została ona wprowadzona ustawą z dnia 18 maja 2005 o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw. Znowelizowana ustawą z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. To decyzja administracyjna, której zadanie polega na takim ukształtowaniu planowanego przedsięwzięcia, aby w możliwie najmniejszym stopniu pogorszyło stan otoczenia. Ta rola szczególnie widoczna jest w przypadku, gdy decyzję środowiskową poprzedza procedura oceny oddziaływania na środowisko. Decyzja środowiskowa stanowi obowiązkowy element procesu uzyskiwania pozwoleń administracyjnych na realizację przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Jest ona pierwszym etapem tego procesu, poprzedzając choćby takie decyzje administracyjne jak: decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu; decyzja o pozwoleniu na budowę. Kolejność ta jest tym istotniejsza, że decyzja środowiskowa wiąże organy wydające późniejsze decyzje w procesie inwestycyjnym, determinując już na samym jego początku wiele istotnych cech planowanego przedsięwzięcia.
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach określa środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia. Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wymagane dla planowanych: przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko; przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem: decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych oraz decyzji o pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części – wydawanych na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane; decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę obiektów jądrowych; decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – wydawanej na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż, podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz podziemne składowanie odpadów; decyzji określającej szczegółowe warunki wydobywania kopaliny; pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych; decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych i inne. Organ właściwy do wydania decyzji dotyczących przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, podaje do publicznej wiadomości informacje o wydanej decyzji i o możliwościach zapoznania się z jej treścią oraz z dokumentacją sprawy. Postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wszczyna się na wniosek podmiotu planującego podjęcie realizacji przedsięwzięcia. Do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach należy dołączyć:
1) w przypadku przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko – raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;
2) w przypadku przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko – kartę informacyjną przedsięwzięcia;
3) poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej obejmującej przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie;
Organem właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest: regionalny dyrektor ochrony środowiska – w przypadku:
a) będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko:
– dróg,
– linii kolejowych,
– napowietrznych linii elektroenergetycznych,
– instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych, substancji chemicznych lub gazu,
– sztucznych zbiorników wodnych,
– obiektów jądrowych,
– składowisk odpadów promieniotwórczych,
b) przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych,
c) przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich,
d) zmiany lasu, niestanowiącego własności Skarbu Państwa, na użytek rolny,
e) przedsięwzięć polegających na realizacji inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego,
f) inwestycji w zakresie terminalu,
g) inwestycji związanych z regionalnymi sieciami szerokopasmowymi,
h) przedsięwzięć polegających na realizacji inwestycji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych;
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska – w przypadku inwestycji w zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej i inwestycji towarzyszących realizowanej na podstawie ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących; starosta – w przypadku scalania, wymiany lub podziału gruntów; dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych – w przypadku zmiany lasu, stanowiącego własność Skarbu Państwa, na użytek rolny; wójt, burmistrz, prezydent miasta – w przypadku pozostałych przedsięwzięć.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przez organy Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska kieruje wystąpienie, którego treścią może być w szczególności wniosek o stwierdzenie nieważności tej decyzji. Jeżeli jest przeprowadzana ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach organ właściwy do wydania tej decyzji: uzgadnia warunki realizacji przedsięwzięcia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska i, w przypadku gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim, z dyrektorem urzędu morskiego. Przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach organ właściwy do jej wydania zapewnia możliwość udziału społeczeństwa w postępowaniu, w ramach którego przeprowadza ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Jeżeli była przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, właściwy organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, biorąc pod uwagę:
1) wyniki uzgodnień i opinii, o których mowa w art. 77 ust. 1;
2) ustalenia zawarte w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;
3) wyniki postępowania z udziałem społeczeństwa;
4) wyniki postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone.
2. Właściwy organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach po stwierdzeniu zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony. Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika zasadność realizacji przedsięwzięcia w wariancie innym niż proponowany przez wnioskodawcę, organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, za zgodą wnioskodawcy, wskazuje w decyzji wariant dopuszczony do realizacji lub, w razie braku zgody wnioskodawcy, odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia. Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia. W decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wydawanej po przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, właściwy organ określa: rodzaj i miejsce realizacji przedsięwzięcia, warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji lub użytkowania przedsięwzięcia, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ochrony cennych wartości przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz ograniczenia uciążliwości dla terenów sąsiednich, wymagania dotyczące ochrony środowiska konieczne do uwzględnienia w dokumentacji wymaganej do wydania decyzji; wymogi w zakresie przeciwdziałania skutkom awarii przemysłowych, wymogi w zakresie ograniczania transgranicznego oddziaływania na środowisko w odniesieniu do przedsięwzięć, dla których przeprowadzono postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko; w przypadku gdy z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika potrzeba: wykonania kompensacji przyrodniczej – stwierdza konieczność wykonania tej kompensacji, zapobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko – nakłada obowiązek tych działań; przedstawia stanowisko w sprawie konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko;
Charakterystyka przedsięwzięcia stanowi załącznik do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W analizie porealizacyjnej, dokonuje się porównania ustaleń zawartych w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko i w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w szczególności ustaleń dotyczących przewidywanego charakteru i zakresu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz planowanych działań zapobiegawczych z rzeczywistym oddziaływaniem przedsięwzięcia na środowisko i działaniami podjętymi dla jego ograniczenia. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wymaga uzasadnienia. Organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach poda-je do publicznej wiadomości informacje o wydanej decyzji i o możliwościach zapoznania się z jej treścią oraz z dokumentacją sprawy, w tym z uzgodnieniem dokonanym z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska.
257.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska
1.
Pozwolenie zintegrowane
Pozwolenie zintegrowane jest decyzją
administracyjną regulującą zasady wprowadzania substancji lub
energii, powodujących zanieczyszczenie, do wszystkich komponentów
środowiska z niektórych rodzajów instalacji, wskazanych w
rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002r. w sprawie
rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie
poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako
całości (Dz.U. Nr 122, poz,. 1055) wydanego na podstawie art. 201
ust.2 ustawy – Prawo ochrony środowiska. Posiadanie pozwolenia
zintegrowanego warunkuje w praktyce możliwość prowadzenia
(funkcjonowania) tego typu instalacji. Prowadzący instalacje
wymienione w tym rozporządzeniu zobowiązani są posiadać
pozwolenie zintegrowane, obejmujące wszystkie znaczące aspekty
wpływu na środowisko (pobór wody, odprowadzenie ścieków, emisje
do powietrza, hałas, powstawanie odpadów, w tym odpadów
niebezpiecznych, ograniczanie skutków awarii przemysłowej) w
zakresie wymaganym przez prawo. Takie instalacje muszą ponadto
spełniać wymagania najlepszej dostępnej techniki (ang. best
available technique –BAT), a ich eksploatacja nie może powodować
pogorszenia jakości środowiska oraz przekraczania tzw. granicznych
wielkości emisyjnych, o ile zostały one określone w drodze
rozporządzenia Ministra Środowiska. Warunki pozwolenia
zintegrowanego nie mogą być mniej restrykcyjne niż wynikające z
BAT. Jedną z podstawowych zasad zintegrowanego podejścia jest
również takie ustalenie sposobów korzystania ze środowiska, aby w
miarę możliwości unikać zmniejszania obciążeń środowiska w
jednym komponencie, kosztem wzrostu obciążenia pozostałych
komponentów. Koncepcja pozwolenia zintegrowanego wprowadzona została
do polskiej praktyki administracyjnej w procesie transpozycji wymagań
prawnych Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska, a w
szczególności Dyrektywy Rady Unii Europejskiej 96/61/WE w sprawie
zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń, znanej
jako Dyrektywa IPPC. Akronim „IPPC” stanowi
skrót od angielskiego tytułu Dyrektywy (Council Directive 96/61/EC
of 24 September 1996) – Integrated Pol-lution Prevention and
Control. Ideą Dyrektywy IPPC jest: wprowadzenie mechanizmów
prawnych wymuszających zapobieganie emisjom do środowiska, lub
ograniczanie oddziaływania instalacji przemysłowych na środowisko;
stworzenie jednolitych wymagań ochrony środowiska w całej Unii,
mających na celu ograniczenie nierówności podmiotów na rynkach
międzynarodowych, jakie mogłyby powstać przy braku takich
standardów.
Pozwolenie zintegrowane musi określać nie tylko dopuszczalne wielkości emisji, ale także techniczne warunki prowadzenia instalacji zgodnie z wymogami najlepszej dostępnej techniki. Posiadanie pozwolenia zintegrowanego jest warunkiem prowadzenia wybranych rodzajów instalacji. Wydawana jest jedna decyzja regulująca zasady wprowadzania substancji lub energii do wszystkich komponentów środowiska – podejście zintegrowane. Instalacja wymagająca pozwolenia zintegrowanego musi spełniać wymogi najlepszej dostępnej techniki. Prowadzący instalacje, które nie spełniają powyższego wymogu, mogą ubiegać się w pewnych sytuacjach wskazanych w ustawie, o ustalenie tzw. programu dostosowawczego, który stanowić będzie część decyzji w sprawie pozwolenia zintegrowanego. Właściwy do wydania pozwolenia zintegrowanego organ ma obowiązek je analizować i może zmienić jego treść w trybie określonym w ustawie (POŚ art. 195 ust 1 pkt. 1 i 2)-co najmniej raz na 5 lat i każdorazowo z uwagi na zmiany BAT lub konieczność dostosowania sposobu prowadzenia instalacji do zmienionych wymogów prawnych (POŚ– art. 216 i 217). Inicjatywa organu w sprawie zmiany pozwolenia zintegrowanego może być wyrażona poprzez cofnięcie lub ograniczenie pozwolenia (POŚ– art. 199). Przeprowadzenie rozprawy wodnoprawnej przestało być obligatoryjne. Zapewnienie udziału społeczeństwa w postępowaniu w sprawie wydania pozwolenia zintegrowanego, a także w sprawie jego zmiany jest obowiązkiem organu właściwego do wydania pozwolenia, a uprawnieniem dla społeczeństwa.
Pozwolenia zintegrowanego wymaga prowadzenie instalacji, której funkcjonowanie, ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej w niej działalności, może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. W pozwoleniu zintegrowanym ustala się dopuszczalną wielkość emisji gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza z instalacji, niezależnie od tego, czy wymagane byłoby dla niej, zgodnie z ustawą, uzyskanie pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. W pozwoleniu zintegrowanym określa się warunki wytwarzania i sposoby postępowania z odpadami na zasadach określonych w przepisach ustawy o odpadach, niezależnie od tego, czy dla instalacji wymagane byłoby, zgodnie z tymi przepisami, uzyskanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów. W pozwoleniu zintegrowanym ustala się także, na zasadach określonych w ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, warunki poboru wód powierzchniowych lub podziemnych, jeżeli wody te są pobierane wyłącznie na potrzeby instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego. Minister właściwy do spraw środowiska gromadzi informacje o najlepszych dostępnych technikach oraz rozpowszechnia je na potrzeby organów właściwych do wydawania pozwoleń oraz zainteresowanych podmiotów korzystających ze środowiska. Wniosek o wydanie pozwolenia zintegrowanego powinien także zawierać:
1) informacje, dotyczące instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego, o:
a) oddziaływaniu emisji na środowisko jako całość,
b) istniejącym lub możliwym oddziaływaniu transgranicznym na środowisko,
c) proponowanej wielkości emisji hałasu wyznaczonej przez poziomy hałasu powodowanego poza zakładem na terenach sąsiednich oraz o akustycznym oddziaływaniu na rodzaje terenów a także o rozkładzie czasu pracy źródeł hałasu dla doby, wraz z przewidywanymi wariantami,
d) proponowanej ilości, stanie i składzie ścieków, o ile ścieki nie będą wprowadzane do wód lub do ziemi,
e) proponowanej ilości wykorzystywanej wody
f) proponowanych sposobach zapobiegania występowaniu i ograniczania skutków awarii
Organ właściwy do wydania pozwolenia przedstawia niezwłocznie ministrowi właściwemu do spraw środowiska albo osobie fizycznej lub prawnej zapis wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego w wersji elektronicznej na informatycznych nośnikach danych. Warunkiem rozpatrzenia wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego jest wniesienie opłaty rejestracyjnej. Wysokość opłaty rejestracyjnej nie może być wyższa niż 3000 euro. Minister właściwy do spraw środowiska prowadzi rejestr wniosków o wydanie pozwolenia zintegrowanego
oraz wydanych pozwoleń zintegrowanych. Przed dokonaniem zmian w instalacji objętej pozwoleniem zintegrowanym, polegających na zmianie sposobu funkcjonowania instalacji, prowadzący instalację jest obowiązany poinformować o planowanych zmianach organ właściwy do wydania pozwolenia. Organ może uznać, że planowane zmiany w instalacji wymagają zmiany niektórych warunków wydanego pozwolenia zintegrowanego i zobowiązać prowadzącego instalację, w terminie 30 dni od otrzymania informacji, do złożenia wniosku o zmianę pozwolenia.
Przed dokonaniem istotnych zmian w instalacji objętej pozwoleniem zintegrowanym prowadzący instalację jest obowiązany poinformować organ właściwy do wydania pozwolenia o planowanych zmianach i złożyć wniosek o zmianę wydanego pozwolenia zintegrowanego. Organ właściwy do wydania pozwolenia co najmniej raz na 5 lat dokonuje analizy wydanego pozwolenia zintegrowanego. Wydane pozwolenie zintegrowane analizowane jest również, jeżeli nastąpiła zmiana w najlepszych dostępnych technikach, pozwalająca na znaczne zmniejszenie wielkości emisji bez powodowania nadmiernych kosztów, lub wynika to z potrzeby dostosowania eksploatacji instalacji do zmian przepisów o ochronie środowiska.
258-260.Ustawa
z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji
1. Pojęcie
repatriacji.
2. Nadanie obywatelstwa polskiego w drodze repatriacji.
3.
Uznanie za repatrianta.
Repatriacja – powrót do kraju
ojczystego osób (np. jeńców wojennych, osób internowanych lub
przymusowo przesiedlonych), które wskutek różnych przyczyn
znalazły się poza jego granicami. Często termin używany jest
błędnie na oznaczenie deportacji, depatriacji albo też
ekspatriacji, czyli przymusowych wysiedleń lub przesiedleń. W
czasach PRL-u oficjalna propaganda nazywała „repatriantami”
Polaków − mieszkańców Kresów Wschodnich, których po II wojnie
światowej przymusowo wysiedlano z ich ziem ojczystych i osadzano na
Ziemiach Odzyskanych.
Repatriantem jest osoba pochodzenia polskiego, która przybyła do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy w celu repatriacji z zamiarem osiedlenia się na stałe. Za osobę polskiego pochodzenia ustawa uznaje osobę deklarującą narodowość polską i spełniającą łącznie dwa warunki: 1. co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej (warunek ten uważa się za spełniony, jeśli ww. przodkowie potwierdzili swoją przynależność do Narodu Polskiego), 2. wykaże ona swój związek z polskością, w szczególności przez pielęgnowanie polskiej mowy, polskich tradycji i zwyczajów. Za osobę polskiego pochodzenia uznaje się również osobę wykazującą związek z polskością i deklarującą narodowość polską, która posiadała w przeszłości obywatelstwo polskie lub co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków posiadało obywatelstwo polskie.
Decyzję
w sprawie uznania wnioskodawcy za osobę polskiego pochodzenia wydaje
konsul.
W
drodze
repatriacji
obywatelstwo polskie nabywa również niepełnoletni pozostający pod
władzą rodzicielską repatrianta. W przypadku, gdy repatriantem
jest tylko jedno z rodziców, niepełnoletni nabywa obywatelstwo
polskie jedynie za zgodą drugiego z rodziców, wyrażoną w
oświadczeniu złożonym przed konsulem. Nabycie obywatelstwa przez
niepełnoletniego, który ukończył 16 lat, może nastąpić jedynie
za jego zgodą. Ustawa przewiduje ponadto możliwość uznania
za repatrianta
osób, które zamieszkują
już na terenie RP.
Decyzję o uznaniu za repatrianta wydaje wojewoda.
Z
możliwości uznania za repatrianta
może skorzystać osoba polskiego pochodzenia, która: przed dniem
wejścia w życie ustawy zamieszkiwała na stałe na terytorium
Republiki
Armenii, Republiki Azerbejdżańskiej, Republiki Gruzji, Republiki
Kazachstanu, Republiki Kyrgyskiej, Republiki Tadżykistanu, Republiki
Turkmenistanu, Republiki Uzbekistanu albo azjatyckiej części
Federacji Rosyjskiej
i przebywała w Polsce na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na
czas
oznaczony,
udzielonego w związku z pobieraniem nauki w szkole wyższej jako
stypendyście strony polskiej na podstawie przepisów o podejmowaniu
i odbywaniu studiów przez osoby nie będące obywatelami polskimi
(wniosek do wojewody musi być złożony w terminie 12 miesięcy od
ukończenia szkoły wyższej). Zgodnie z art. 8 ustawy
wiza repatriacyjna nie może być wydana
osobie, która: utraciła obywatelstwo polskie nabyte w drodze
repatriacji na podstawie niniejszej ustawy o repatriacji, lub
repatriowała się z terytorium RP albo PRL na podstawie umów
repatriacyjnych zawartych w latach 1944 - 1957 przez RP albo PRL z
Białoruską SRR, Ukraińską SRR, Litewską SRR i ZSRR do jednego z
państw będących stroną tych umów, lub w czasie pobytu poza
granicami RP działała na szkodę podstawowych interesów RP, lub
uczestniczyła lub uczestniczy w łamaniu praw człowieka. Zgodnie
z art. 10 ustawy Rada
Ministrów może określić w drodze rozporządzenia inne państwa
lub inne części Federacji Rosyjskiej, których obywatele polskiego
pochodzenia będą mogli ubiegać się o wydanie wizy w celu
repatriacji,
zwłaszcza jeśli są oni dyskryminowani ze względów religijnych,
narodowościowych lub politycznych.
Osoba ubiegająca się o wydanie wizy w celu repatriacji składa wniosek o jej wydanie we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania Konsulacie RP. Do wniosku należy dołączyć również: dwie aktualne, wyraźne fotografie o wymiarach 5 cm x 4 cm, przedstawiające osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami, dowody potwierdzające polskie pochodzenie, określone w art. 6 ustawy o repatriacji, inne dowody potwierdzające okoliczności podane we wniosku o wydanie wizy repatriacyjnej. Należy także przedstawić ważny dokument paszportowy (dzieci, które nie posiadają własnego paszportu powinny być wpisane do dokumentu paszportowego rodziców). Zgodnie z art. 6 dowodami potwierdzającymi polskie pochodzenie mogą być dokumenty, wydane przez polskie władze państwowe lub kościelne, a także przez władze byłego ZSRR, dotyczące wnioskodawcy lub jego rodziców, dziadków lub pradziadków, a w szczególności: polskie dokumenty tożsamości; akty stanu cywilnego lub ich odpisy albo metryki chrztu poświadczające związek z polskością; dokumenty potwierdzające odbycie służby wojskowej w Wojsku Polskim, zawierające wpis informujący o narodowości polskiej; dokumenty potwierdzające fakt deportacji lub uwięzienia, zawierające wpis informujący o narodowości polskiej; dokumenty tożsamości lub inne dokumenty urzędowe zawierające wpis informujący o narodowości polskiej. Dowodami potwierdzającymi polskie pochodzenie mogą być również inne dokumenty, a w szczególności: dokumenty o rehabilitacji osoby deportowanej zawierający wpis informujący o jej narodowości polskiej; potwierdzające prześladowanie osoby ze względu na jej polskie pochodzenie. Konsul na podstawie przedstawionych dokumentów i faktów ustalonych w trakcie rozmowy z osobą ubiegającą się o wydanie wizy w celu repatriacji oraz innych posiadanych informacji ocenia, czy warunki, o których mowa w art. 5 ustawy są spełnione i wydaje decyzję o uznaniu bądź odmowie uznania wnioskodawcy za osobę polskiego pochodzenia. Następnie przekazuje wniosek o wydanie wizy repatriacyjnej wraz z decyzją o uznaniu wnioskodawcy za osobę polskiego pochodzenia w rozumieniu art. 5 ustawy o repatriacji do ministra właściwego do spraw wewnętrznych, w celu uzyskania zgody na wydanie wizy repatriacyjnej. Po uzyskaniu zgody konsul wydaje wizę repatriacyjną. Wiza jest wklejana do paszportu repatrianta i zachowuje ważność przez 12 miesięcy od dnia wydania. Aby konsul mógł wydać wizę w celu repatriacji, wnioskodawca musi przedstawić dowód potwierdzający posiadanie przez niego lub zapewnienie mu przez inne osoby lokalu mieszkalnego i źródeł utrzymania w RP, zwanych warunkami do osiedlenia. Dowodami potwierdzającymi zapewnienie warunków do osiedlenia są najczęściej: uchwała Rady Gminy zawierająca zobowiązanie do zapewnienia repatriantowi lokalu mieszkalnego, lub zaproszenie sporządzone w formie aktu notarialnego wystosowane przez tzw. osobę prawną, czyli np. przedsiębiorstwo, stowarzyszenie, fundację, itp., lub przez najbliższą rodzinę (rodziców, rodzeństwo, dzieci), gwarantujące repatriantowi miejsce zamieszkania po przesiedleniu się do Polski. Dowodami potwierdzającymi posiadanie warunków do osiedlenia się w Polsce również mogą być: akt własności mieszkania w Polsce umowa przedwstępna kupna /sprzedaży nieruchomości oraz posiadanie środków na jej zakup po przybyciu do RP, lub umowa najmu lokalu mieszkalnego lub umowa użyczenia lokalu mieszkalnego, stanowiące do niego tytuł prawny. Dowodami potwierdzającymi posiadanie w Polsce źródeł utrzymania są: wynagrodzenie otrzymywane za pracę w Polsce; emerytura lub renta z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych; inne środki finansowe (darowizny, pieniądze otrzymane ze sprzedaży mieszkania za granicą, stypendia) pozwalające repatriantowi na zapewnienie utrzymania sobie i rodzinie; zobowiązanie osoby lub firmy zapraszającej repatrianta do zapewnienia mu utrzymania, pokrywania kosztów leczenia, ubezpieczenia itp., do chwili jego usamodzielnienia się. Repatrianci w wieku emerytalnym, którzy mają prawo do polskiej emerytury, nie muszą przedstawiać dowodu potwierdzającego posiadanie źródła utrzymania. W dniu 1 stycznia 1999 r. weszła w życie ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 z późn. zm.). Zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, repatriantom w wieku emerytalnym uwzględnia się wszystkie okresy zatrudnienia za granicą i przyznaje się polską emeryturę.
Zgodnie
z art. 11 ustawy o repatriacji, osobie, która nie posiada
zapewnionego w RP lokalu mieszkalnego i utrzymania, a spełnia
pozostałe warunki do uzyskania wizy w celu repatriacji, konsul
wydaje decyzję o przyrzeczeniu wydania wizy w celu repatriacji.
Za pośrednictwem konsula, kandydat na repatrianta może skorzystać
z danych dotyczących lokali mieszkalnych i źródeł utrzymania
zamieszczonych w ewidencji prowadzonej przez ministra właściwego do
spraw wewnętrznych (baza "Rodak"). Dane te będą w
pierwszej kolejności udostępniane osobom deportowanym i
prześladowanym z przyczyn narodowościowych lub politycznych,
których wiek i zły stan zdrowia uzasadnia szybką repatriację do
Polski. Osoby, przybywające do Rzeczypospolitej Polskiej na
podstawie wizy w celu repatriacji nabywają obywatelstwo z mocy
prawa z dniem przekroczenia granicy RP (fakt przekroczenia
granicy potwierdza stempel kontroli granicznej).
Po
przybyciu na miejsce osiedlenia repatrianci mają obowiązek:
zarejestrować w miejscowym Urzędzie Stanu Cywilnego swoje akty
stanu cywilnego (urodzenia, ślubu itp.) wraz z ich tłumaczeniem
dokonanym przez tłumacza przysięgłego na język polski, zgłosić
się do Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Wojewódzkiego
właściwego dla miejsca zamieszkania, aby otrzymać od wojewody
poświadczenie obywatelstwa polskiego. Poświadczenie jest wydawane
na podstawie paszportu z wklejoną wizą w celu repatriacji oraz po
przedstawieniu odpisów aktów stanu cywilnego sporządzonych w
polskim USC, złożyć w Urzędzie Miasta lub Gminy wniosek o wydanie
dowodu osobistego, zameldować się na pobyt stały oraz wystąpić o
nadanie numeru PESEL.
261. Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej
1. Formy ochrony cudzoziemców:
a)
nadanie statusu uchodźcy
b) ochrona uzupełniająca
c)
udzielenie azylu
d) pobyt tolerowany
e) ochrona czasowa
Ustawa określa zasady, warunki i tryb udzielania cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz organy właściwe w tych sprawach.
Każdy wniosek cudzoziemca o udzielenie ochrony rozpatruje się jako wniosek o nadanie statusu uchodźcy, chyba że cudzoziemiec wyraźnie ubiega się o udzielenie azylu lub żądanie ochrony wynika z wydanego przez sąd orzeczenia o niedopuszczalności wydania cudzoziemca albo z rozstrzygnięcia Ministra Sprawiedliwości o odmowie jego wydania. Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji lub postanowienia wydanego na pod-stawie ustawy, jeżeli wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Decyzje lub postanowienia wydane w sprawach określonych w ustawie mogą być przekazywane za pośrednictwem urządzeń umożliwiających odczyt i zapis znaków pisma na nośniku papierowym oraz za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnych i doręczane cudzoziemcowi w formie uzyskanej w wyniku takiego przekazu. Ilekroć w ustawie jest mowa o doręczeniu decyzji, rozumie się przez to także jej ogłoszenie.
Cudzoziemcowi nadaje się status uchodźcy, jeżeli na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem w kraju pochodzenia z powodu rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych lub przynależności do określonej grupy społecznej nie może lub nie chce korzystać z ochrony tego kraju. Status uchodźcy nadaje się także małoletniemu dziecku cudzoziemca, który uzyskał status uchodźcy w Rzeczypospolitej Polskiej, urodzonemu na tym terytorium. Prześladowanie, musi: ze względu na swoją istotę lub powtarzalność stanowić poważne naruszenie praw człowieka, być kumulacją różnych działań lub zaniechań, w tym stanowiących naruszenie praw człowieka.
Prześladowanie może polegać w szczególności na:
1) użyciu przemocy fizycznej lub psychicznej, w tym przemocy seksualnej;
2) zastosowaniu środków prawnych, administracyjnych, policyjnych lub sądowych w sposób dyskryminujący lub o charakterze dyskryminującym;
3) wszczęciu lub prowadzeniu postępowania karnego albo ukaraniu, w sposób, który ma charakter nieproporcjonalny lub dyskryminujący;
4) braku prawa odwołania się do sądu od kary o charakterze nieproporcjonalnym lub dyskryminującym;
5) wszczęciu lub prowadzeniu postępowania karnego albo ukaraniu z powodu odmowy odbycia służby wojskowej podczas konfliktu, jeżeli odbywanie służby wojskowej stanowiłoby zbrodnię
6) czynach skierowanych przeciwko osobom ze względu na ich płeć lub małoletniość. Cudzoziemcowi, który nie spełnia warunków do nadania statusu uchodźcy, udziela się ochrony uzupełniającej, w przypadku gdy powrót do kraju pochodzenia może narazić go na rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy przez: orzeczenie kary śmierci lub wykonanie egzekucji, tortury, nieludzkie lub poniżające traktowanie albo karanie, poważne i zindywidualizowane zagrożenie dla życia lub zdrowia wynikające z powszechnego stosowania przemocy wobec ludności cywilnej w sytuacji międzynarodowego lub wewnętrznego konfliktu zbrojnego i ze względu na to ryzyko nie może lub nie chce korzystać z ochrony kraju pochodzenia. Ochrona przed prześladowaniem lub ryzykiem doznania poważnej krzywdy jest zapewniona, gdy podmioty, podejmują niezbędne środki w celu zapobieżenia prześladowaniom lub poważnej krzywdzie, w szczególności przez zapewnienie skutecznego systemu prawnego w zakresie rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania czynów stanowiących prześladowania lub poważną krzywdę oraz karania za takie czyny, i gdy zapewniają osobom prześladowanym lub doznającym poważnej krzywdy dostęp do takiej ochrony. Cudzoziemiec może powoływać się na uzasadnioną obawę przed prześladowaniem lub rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy, spowodowane wydarzeniami, które nastąpiły po opuszczeniu kraju pochodzenia.
Jeżeli na części terytorium kraju pochodzenia nie zachodzą okoliczności uzasadniające obawę cudzoziemca przed prześladowaniem lub doznaniem poważnej krzywdy i istnieje uzasadnione przypuszczenie, że cudzoziemiec będzie bez przeszkód mógł zamieszkać na tej części terytorium, uznaje się, że nie istnieje uzasadniona obawa przed prześladowaniem lub rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy w kraju pochodzenia.
Cudzoziemcowi odmawia się nadania statusu uchodźcy, jeżeli:
1) nie istnieje uzasadniona obawa przed prześladowaniem w kraju pochodzenia;
2) korzysta z ochrony lub pomocy organów lub agencji Narodów Zjednoczonych innych niż Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców, pod warunkiem że w danych okolicznościach cudzoziemiec ma praktyczną i prawną możliwość powrotu na terytorium, gdzie taka ochrona lub pomoc jest dostępna, bez zagrożenia jego życia, bezpieczeństwa osobistego lub wolności;
3) istnieją poważne podstawy, aby sądzić, że: popełnił zbrodnię przeciwko pokojowi, zbrodnię wojenną lub zbrodnię przeciwko ludzkości w rozumieniu prawa międzynarodowego, jest winny działań sprzecznych z celami i zasadami Narodów Zjednoczonych, popełnił zbrodnię o charakterze innym niż polityczny poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przed złożeniem wniosku o nadanie statusu uchodźcy; jest uważany przez organy władzy Rzeczypospolitej Polskiej za osobę mającą prawa i obowiązki związane z posiadaniem obywatelstwa polskiego.
Cudzoziemcowi odmawia się udzielenia ochrony uzupełniającej, jeżeli: nie istnieje rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy; istnieją poważne podstawy, aby sądzić, że patrz punkt 3 powyżej; popełnił na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zbrodnię lub popełnił poza tym terytorium czyn, który jest zbrodnią według prawa polskiego, stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa lub społeczeństwa. Cudzoziemcowi, który przed przybyciem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej popełnił inny czyn, który jest przestępstwem według prawa polskiego zagrożonym karą pozbawienia wolności, można odmówić udzielenia ochrony uzupełniającej, jeżeli opuścił on kraj pochodzenia wyłącznie w celu uniknięcia kary.
Cudzoziemca pozbawia się statusu uchodźcy, jeżeli po nadaniu tego statusu właściwy organ stwierdził, że cudzoziemiec: dobrowolnie ponownie przyjął ochronę państwa, którego jest obywatelem; utraciwszy obywatelstwo kraju pochodzenia, ponownie dobrowolnie je przyjął; przyjął nowe obywatelstwo i korzysta z ochrony państwa, którego obywatelstwo przyjął; ponownie dobrowolnie osiedlił się w państwie, które opuścił lub poza którego granicami przebywał z powodu obawy przed prześladowaniem; nie może dłużej odmawiać korzystania z ochrony państwa, którego jest obywatelem, z powodu ustania okoliczności, w związku z którymi uzyskał status uchodźcy, i nie przedstawił przekonywających powodów związanych z prześladowaniami, w związku z którymi uzyskał ten status, lub innych powodów uzasadnionej obawy przed prześladowaniem, uzasadniających jego odmowę korzystania z ochrony państwa, którego obywatelstwo posiada; będąc bezpaństwowcem, może powrócić do państwa, w którym miał poprzednio stałe miejsce zamieszkania, z powodu ustania okoliczności, w związku z którymi uzyskał status uchodźcy, i nie przedstawił przekonywających powodów związanych z prześladowaniami, w związku z którymi uzyskał ten status, lub innych powodów uzasadnionej obawy przed prześladowaniem, uzasadniających jego odmowę powrotu do tego państwa; popełnił zbrodnię przeciwko pokojowi, zbrodnię wojenną lub zbrodnię przeciwko ludzkości w rozumieniu prawa międzynarodowego; jest winny działań sprzecznych z celami i zasadami Narodów Zjednoczonych; zataił informacje lub dokumenty albo przedstawił fałszywe informacje lub dokumenty o istotnym znaczeniu dla nadania statusu uchodźcy.
Cudzoziemca pozbawia się ochrony uzupełniającej, w przypadku gdy: okoliczności, z powodu których była udzielona, przestały istnieć lub zmieniły się w taki sposób, że ochrona nie jest już wymagana; wyjdzie na jaw, że zataił informacje lub dokumenty albo przedstawił fałszywe informacje lub dokumenty o istotnym znaczeniu dla udzielenia ochrony uzupełniającej.
Wnioskodawcy oraz osobie, w imieniu której wnioskodawca występuje, zapewnia się pomoc socjalną i opiekę medyczną oraz można zapewnić: pomoc w dobrowolnym powrocie do kraju, do którego mają prawo wjazdu, zwaną dalej „pomocą w dobrowolnym powrocie”; pomoc w przypadku przeniesienia cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o nadanie statusu uchodźcy.
Pomoc socjalna obejmuje:
1) pomoc udzielaną w ośrodku, w tym:
a) zakwaterowanie,
b) całodzienne wyżywienie zbiorowe lub ekwiwalent pieniężny w zamian za wyżywienie,
c) kieszonkowe na drobne wydatki osobiste,
d) stałą pomoc pieniężną na zakup środków czystości i higieny osobistej,
e) jednorazową pomoc pieniężną lub bony towarowe na zakup odzieży i obuwia,
f) naukę języka polskiego i podstawowe materiały niezbędne do nauki tego języka,
g) pomoce dydaktyczne dla dzieci korzystających z nauki i opieki w publicznych placówkach, szkołach podstawowych, gimnazjach lub szkołach ponadgimnazjalnych,
h) pokrycie, w miarę możliwości, kosztów zajęć pozalekcyjnych i rekreacyjno-sportowych dzieci,
i) finansowanie przejazdów środkami transportu publicznego:
– w celu wzięcia udziału w postępowaniu w sprawie nadania statusu uchodźcy,
– w celu leczenia lub poddania się szczepieniom ochronnym,
– w innych szczególnie uzasadnionych przypadkach albo
2) pomoc udzielaną poza ośrodkiem, polegającą na wypłacie świadczenia pieniężnego na pokrycie we własnym zakresie kosztów pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem kosztów opieki medycznej, zwaną dalej „świadczeniem pieniężnym”.
Pomoc w dobrowolnym powrocie można zapewnić cudzoziemcowi:
w stosunku do którego wszczęto postępowanie w sprawie nadania mu statusu uchodźcy, które zakończyło się decyzją o odmowie nadania mu statusu uchodźcy lub udzielenia mu ochrony uzupełniającej; który po złożeniu wniosku o nadanie statusu uchodźcy zrezygnował z ubiegania się o ten status. Pomoc w dobrowolnym powrocie można cudzoziemcowi zapewnić kolejny raz nie wcześniej niż po upływie 2 lat od dnia, w którym opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z wykorzystaniem tej pomocy. Pomoc w dobrowolnym powrocie obejmuje pokrycie: kosztów podróży cudzoziemca; opłat administracyjnych związanych z uzyskaniem dokumentu podróży oraz niezbędnych wiz i zezwoleń; kosztów wyżywienia w podróży; kosztów opieki medycznej w podróży; kosztów organizacji dobrowolnego powrotu przez podmiot, do którego statutowych obowiązków należy organizacja dobrowolnych powrotów.
Cudzoziemcowi można, na jego wniosek, udzielić azylu w Rzeczypospolitej Polskiej, gdy jest to niezbędne do zapewnienia mu ochrony oraz gdy przemawia za tym ważny interes Rzeczypospolitej Polskiej. Cudzoziemca pozbawia się azylu, jeżeli: ustały przyczyny, dla których azyl został udzielony; prowadzi on działalność skierowaną przeciwko obronności lub bezpieczeństwu państwa lub bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu.
Cudzoziemcowi udziela się zgody na pobyt tolerowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli jego wydalenie: mogłoby nastąpić jedynie do kraju, w którym zagrożone byłoby jego prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa osobistego, w którym mógłby zostać poddany torturom albo nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu lub być zmuszony do pracy lub pozbawiony prawa do rzetelnego procesu sądowego albo być ukarany bez podstawy prawnej w rozumieniu Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności; naruszałoby prawo do życia rodzinnego lub naruszałoby prawa dziecka; jest niewykonalne z przyczyn niezależnych od organu wykonującego decyzję o wydaleniu i od cudzoziemca. Cudzoziemcowi można udzielić zgody na pobyt tolerowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli jego wydalenie mogłoby nastąpić jedynie do kraju, do którego wydanie cudzoziemca jest niedopuszczalne na podstawie orzeczenia sądu o niedopuszczalności wydania cudzoziemca albo na podstawie rozstrzygnięcia Ministra Sprawiedliwości o odmowie jego wydania, uwzględniając przyczynę, z powodu której odmówiono wydania cudzoziemca, oraz interes Rzeczy-pospolitej Polskiej. Cudzoziemcowi, któremu udzielono zgody na pobyt tolerowany, przysługują uprawnienia cudzoziemca, któremu udzielono zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, o ile przepisy ustawy lub innych ustaw nie stanowią inaczej. Cudzoziemcowi, któremu udzielono zgody na pobyt tolerowany, wydaje się kartę pobytu. Karta pobytu wydana cudzoziemcowi, któremu udzielono zgody na pobyt tolerowany, jest ważna rok. Cudzoziemiec jest obowiązany zwrócić kartę pobytu niezwłocznie po doręczeniu dokumentu potwierdzającego nabycie obywatelstwa polskiego, decyzji ostatecznej o cofnięciu zgody na pobyt tolerowany, decyzji o nadaniu statusu uchodźcy, decyzji o udzieleniu ochrony uzupełniającej, decyzji o udzieleniu zezwolenia na osiedlenie się lub w dniu zawiadomienia Szefa Urzędu o zrzeczeniu się prawa do korzystania ze zgody na pobyt tolerowany. Cudzoziemcowi, który posiada zgodę na pobyt tolerowany, nie można wydać decyzji o zobowiązaniu do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ani decyzji o wydaleniu. Decyzji o cofnięciu zgody na pobyt tolerowany nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności. Zgoda na pobyt tolerowany wygasa z mocy prawa z dniem: nadania cudzoziemcowi statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej; nabycia przez cudzoziemca obywatelstwa polskiego; zawiadomienia przez cudzoziemca, na piśmie, Szefa Urzędu o zrzeczeniu się prawa do korzystania ze zgody na pobyt tolerowany; uzyskania zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony lub zezwolenia na osiedlenie się. Zgody na pobyt tolerowany udziela: wojewoda, Szef Urzędu.
Cudzoziemcom masowo przybywającym do Rzeczypospolitej Polskiej, którzy opuścili swój kraj pochodzenia lub określony obszar geograficzny, z powodu obcej inwazji, wojny, wojny domowej, konfliktów etnicznych lub rażących naruszeń praw człowieka, można udzielić ochrony czasowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez względu na to, czy ich przybycie miało charakter spontaniczny, czy też było wynikiem pomocy udzielonej im przez Rzeczpospolitą Polską lub społeczność międzynarodową. Ochrony czasowej udziela się do chwili, gdy możliwy stanie się powrót cudzoziemców do uprzedniego miejsca ich zamieszkania, jednakże nie dłużej niż na okres roku. Jeżeli po upływie roku nie ustaną przeszkody do bezpiecznego powrotu cudzoziemców do uprzedniego miejsca ich zamieszkania, okres ochrony czasowej przedłuża się o dalsze 6 miesięcy, jednak nie więcej niż dwa razy. Cudzoziemcowi korzystającemu z ochrony czasowej wydaje się wizę, jeżeli jest to niezbędne do jego wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Po przyjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemcowi korzystającemu z ochrony czasowej Szef Urzędu udziela zezwolenia na pobyt czasowy na okres roku i wydaje kartę pobytu. Jeżeli okres ochrony czasowej został przedłużony, Szef Urzędu udziela, z urzędu, kolejnego zezwolenia na pobyt czasowy na okres, na który przedłużono udzielanie ochrony czasowej, i wydaje kartę pobytu.
262.-
263.Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka
1.
Warunki Przyznania Karty Polaka
2. Uprawnienia posiadacza Karty Polaka
Karta Polaka – dokument potwierdzający przynależność do narodu polskiego, który może być przyznany osobie nieposiadającej obywatelstwa polskiego albo zezwolenia na osiedlenie się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz deklarującej przynależność do narodu polskiego i spełniającej określone ustawą warunki.
Karta Polaka może być przyznana osobie, która deklaruje przynależność do Narodu Polskiego i spełni łącznie następujące warunki:
1)wykaże swój związek z polskością przez przynajmniej podstawową znajomość języka polskiego, który uważa za język ojczysty, oraz znajomość i kultywowanie polskich tradycji i zwyczajów;
2)w obecności konsula Rzeczypospolitej Polskiej lub upoważnionego pracownika organizacji złoży pisemną deklarację przynależności do Narodu Polskiego;
3)wykaże, że co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej lub posiadało obywatelstwo polskie, albo przedstawi zaświadczenie organizacji polskiej lub polonijnej działającej na terenie jednego z państw potwierdzające aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej przez okres co najmniej ostatnich trzech lat.
Karta Polaka może być przyznana wyłącznie osobie posiadającej w dniu złożenia wniosku o wydanie Karty Polaka obywatelstwo Republiki Armenii, Republiki Azerbejdżańskiej, Republiki Białoruś, Republiki Estońskiej, Gruzji, Republiki Kazachstanu, Republiki Kirgiskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej, Republiki Tadżykistanu, Turkmenistanu, Ukrainy albo Republiki Uzbekistanu.
Karta Polaka może być także przyznana osobie będącej obywatelem jednego z powyższych państw, której polskie pochodzenie zostało prawomocnie stwierdzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji. Karta Polaka może być przyznana wyłącznie osobie nieposiadającej obywatelstwa polskiego albo zezwolenia na osiedlenie się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Karta Polaka jest dokumentem potwierdzającym przynależność do Narodu Polskiego. Karta Polaka poświadcza uprawnienia wynikające z niniejszej ustawy.
Posiadacz Karty Polaka może ubiegać się o zwolnienie z opłaty za wydanie wizy pobytowej długoterminowej uprawniającej do wielokrotnego wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub refundację tej opłaty. Refundacja jest finansowana z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zagranicznych. Posiadacz Karty Polaka ma prawo do: zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę na zasadach określonych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy; podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatele polscy na zasadach określonych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej; podejmowania i odbywania studiów, studiów doktoranckich oraz innych form kształcenia, a także uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych na zasadach określonych w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym; korzystania z form kształcenia na zasadach określonych w ustawie o systemie oświaty; korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w stanach nagłych, w zakresie określonym w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, przewiduje zasady bardziej korzystne;
ulgi 37 % przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych, na podstawie biletów jednorazowych, na zasadach określonych w ustawie o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego; bezpłatnego wstępu do muzeów państwowych.
Posiadacz Karty Polaka lub osoba, której stwierdzono pochodzenie polskie zgodnie z ustawą o repatriacji, korzysta z pierwszeństwa przy ubieganiu się o pomoc finansową udzielaną osobom fizycznym ze środków budżetu państwa lub budżetów samorządów terytorialnych przeznaczonych na wspieranie Polaków za granicą. Posiadacz Karty Polaka podejmujący kształcenie zachowuje prawo do ubiegania się o stypendia i inną pomoc przewidzianą dla cudzoziemców w odrębnych przepisach. Przyznanie Karty Polaka nie oznacza nabycia polskiego obywatelstwa ani stwierdzenia polskiego pochodzenia w rozumieniu odrębnych przepisów. Karta Polaka nie jest dokumentem uprawniającym do przekraczania granicy ani do osiedlenia się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Koszty świadczeń opieki zdrowotnej są finansowane z budżetu państwa, z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zdrowia, na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
264-266. Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym
1. Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego.
2. Zasady organizowania publicznego transportu zbiorowego.
3. Umowa o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego (tryb, wybór operatora, charakter prawny umowy)
Głównym celem planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego (planu transportowego) jest zaplanowanie usług przewozowych w przewozach o charakterze użyteczności publicznej.
Zasady organizacji rynku transportu publicznego, zarządzania usługami przewozowymi na tym rynku oraz kwestie związane z finansowaniem transportu publicznego w zakresie przewozów o charakterze użyteczności publicznej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz w strefie transgranicznej reguluje ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowy. Publiczny transport zbiorowy jest to powszechnie dostępny regularny przewóz osób wykonywany w określonych odstępach czasu i po określonej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej. Organizatorem publicznego transportu zbiorowego jest właściwa jednostka samorządu terytorialnego albo minister właściwy do spraw transportu, zapewniający funkcjonowanie publicznego transportu zbiorowego na danym obszarze. Do zadań organizatora publicznego transportu zbiorowego należy planowanie rozwoju transportu, organizowanie publicznego transportu zbiorowego oraz zarządzanie nim. Jednostki samorządu terytorialnego oraz minister właściwy do spraw transportu, w związku z wykonywaniem zadań organizatora transportu zbiorowego, zobowiązani są do opracowania, przyjęcia i aktualizacji planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego, zwanego planem transportowym mającego rangę aktu prawa miejscowego.
Plany transportowe w przypadku organizowania przewozów o charakterze użyteczności publicznej przygotowują:
gminy liczące co najmniej 50 tys. mieszkańców,
powiaty liczące co najmniej 80 tys. mieszkańców,
związki i porozumienia międzygminne zrzeszające 80 tys. mieszkańców,
związki i porozumienia powiatów obejmujące 120 tys. mieszkańców,
województwa,
minister właściwy ds. transportu.
Przy opracowywaniu planu transportu zbiorowego organizator publicznego transportu zbiorowego będzie zobowiązany do przeprowadzenia konsultacji społecznych.
Plan transportowy określa w szczególności:
sieć komunikacyjną, na której jest planowane wykonywanie przewozów o charakterze użyteczności publicznej,
ocenę i prognozy potrzeb przewozowych,
przewidywane finansowanie usług przewozowych,
preferencje dotyczące wyboru rodzaju środków transportu,
zasady organizacji rynku przewozów,
pożądany standard usług przewozowych o charakterze użyteczności publicznej,
przewidywany sposób organizowania systemu informacji dla pasażera.
Na podstawie art. 28pa ust. 1-3 ustawy o transporcie kolejowym, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego opiniuje projekt planu transportowego, w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich. Organizator publicznego transportu kolejowego przekazuje Prezesowi UTK projekt planu transportowego przed jego uchwaleniem lub wydaniem wraz z dokumentacją stanowiącą podstawę oceny uwarunkowań w tym: stan zagospodarowania przestrzennego, sytuację społeczno-gospodarczą danego obszaru, wpływ transportu na środowisko, potrzeby zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego, w szczególności potrzeby osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej zdolności ruchowej, w zakresie usług przewozowych. Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym wprowadza także pojęcie operatora publicznego transportu zbiorowego. Jest nim samorządowy zakład budżetowy oraz przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, który zawarł z organizatorem publicznego transportu zbiorowego umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, na linii komunikacyjnej określonej w umowie.
Organizator przewozów dokonuje wyboru operatora publicznego transportu zbiorowego w trybie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi albo poprzez bezpośrednie zawarcie umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.
Umowa o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego to umowa między organizatorem publicznego transportu zbiorowego, a operatorem publicznego transportu zbiorowego, która przyznaje temu operatorowi prawo i zobowiązuje go do wykonywania określonych usług związanych z wykonywaniem przewozu o charakterze użyteczności publicznej. Umowy o świadczenie usług publicznych zawierane są przez organizatorów publicznego transportu kolejowego wyłącznie na podstawie i w zakresie określonym w obowiązujących planach transportowych. W transporcie kolejowym umowa o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego zawierana ma być na czas oznaczony, nie dłuższy niż 15 lat.
Przewóz o charakterze użyteczności publicznej – powszechnie dostępna usługa w zakresie publicznego transportu zbiorowego wykonywana przez operatora publicznego transportu zbiorowego w celu bieżącego i nieprzerwanego zaspokajania potrzeb przewozowych społeczności na danym obszarze.
Do zadań Prezesa UTK w zakresie regulacji transportu kolejowego należy również opiniowanie projektów umów o świadczenie usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich. Ustawa o transporcie kolejowym precyzuje to zadanie poprzez wskazanie, że Prezes UTK opiniuje, pod względem zgodności z planem transportowym, projekt umowy o świadczenie usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich, w terminie 21 dni od dnia jego doręczenia. Ponadto, organizator publicznego transportu kolejowego jest zobowiązany do przekazania do zaopiniowania Prezesowi UTK projektu umowy o świadczenie usług publicznych na 30 dni przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia w trybie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych lub wszczęciem postępowania o zawarcie umowy koncesji w trybie przepisów ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi albo przed bezpośrednim zawarciem umowy. Niezajęcie stanowiska w powyższym terminie, uznaje się za pozytywne zaopiniowanie projektu umowy o świadczenie usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich.
Publiczny transport zbiorowy odbywa się na zasadach konkurencji regulowanej, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie oraz z uwzględnieniem potrzeb zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego.
Publiczny transport zbiorowy może odbywać się na podstawie:
1) umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego;
2) potwierdzenia zgłoszenia przewozu;
3) decyzji o przyznaniu otwartego dostępu.
Określone w ustawie zadania organizatora wykonuje, w przypadku:
1) gminy – wójt, burmistrz albo prezydent miasta;
2) związku międzygminnego – zarząd związku międzygminnego;
3) miasta na prawach powiatu – prezydent miasta na prawach powiatu;
4) powiatu – starosta;
5) związku powiatów – zarząd związku powiatów;
6) województwa – marszałek województwa.
Do zadań organizatora należy: planowanie rozwoju transportu; organizowanie publicznego transportu zbiorowego; zarządzanie publicznym transportem zbiorowym.
W projekcie planu transportowego opracowanym przez:
1) marszałka województwa – uwzględnia się ogłoszony plan transportowy opracowany przez ministra właściwego do spraw transportu,
2) starostę, zarząd związku powiatów – uwzględnia się ogłoszony plan transportowy opracowany przez marszałka województwa,
3) wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarząd związku międzygminnego – uwzględnia się ogłoszony plan transportowy opracowany przez starostę, zarząd związku powiatów, o ile jest utworzony, lub marszałka województwa– w zakresie linii komunikacyjnych, na których jest planowane wykonywanie przewozów o charakterze użyteczności publicznej.
Plan transportowy może być, w zależności od uzasadnionych potrzeb, poddawany aktualizacji.
Przy opracowywaniu planu transportowego należy uwzględnić w szczególności:
1) stan zagospodarowania przestrzennego oraz ustalenia odpowiednio:
a) koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju,
b) planu zagospodarowania przestrzennego województwa,
c) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy,
d) miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;
2) sytuację społeczno-gospodarczą danego obszaru;
3) wpływ transportu na środowisko;
4) potrzeby zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego, w szczególności potrzeby osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej zdolności ruchowej, w zakresie usług przewozowych;
5) potrzeby wynikające z kierunku polityki państwa, w zakresie linii komunikacyjnych w międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich;
6) rentowność linii komunikacyjnych;
7) w zakresie transportu kolejowego – dane dotyczące przepustowości infrastruktury oraz standard jakości dostępu otrzymane od zarządcy infrastruktury kolejowej.
Marszałek województwa przedstawia sejmikowi województwa do uchwalenia projekt planu transportowego. Starosta lub zarząd związku powiatów, o ile jest utworzony, przedstawia odpowiednio radzie powiatu albo zgromadzeniu związku powiatów do uchwalenia projekt planu transportowego: Wójt, burmistrz, prezydent miasta lub zarząd związku międzygminnego przedstawia odpowiednio radzie gminy albo zgromadzeniu związku międzygminnego do uchwalenia projekt planu transportowego uzgodniony z właściwymi organami sąsiednich gmin lub zarządem sąsiedniego związku międzygminnego, o ile jest utworzony, w zakresie linii komunikacyjnych przebiegających na obszarach ich właściwości.
Organizowanie publicznego transportu zbiorowego polega w szczególności na:
1) badaniu i analizie potrzeb przewozowych w publicznym transporcie zbiorowym, z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej zdolności ruchowej;
2) podejmowaniu działań zmierzających do realizacji istniejącego planu transportowego albo do aktualizacji tego planu;
3) zapewnieniu odpowiednich warunków funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego, w szczególności w zakresie: standardów dotyczących przystanków komunikacyjnych oraz dworców, korzystania z przystanków komunikacyjnych oraz dworców, funkcjonowania zintegrowanych węzłów przesiadkowych, funkcjonowania zintegrowanego systemu taryfowo-biletowego, systemu informacji dla pasażera;
4) określaniu sposobu oznakowania środków transportu wykorzystywanych w przewozach o charakterze użyteczności publicznej;
5) ustalaniu stawek opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych i dworców
6) określaniu przystanków komunikacyjnych i dworców
7) przygotowaniu i przeprowadzeniu postępowania prowadzącego do zawarcia umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego;
8) zawieraniu umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego;
10) ustalaniu opłat za przewóz oraz innych opłat
11) ustalaniu sposobu dystrybucji biletów za usługę świadczoną przez operatora w zakresie publicznego transportu zbiorowego;
Do zadań własnych gminy w zakresie publicznego transportu zbiorowego należą budowa, przebudowa i remont: przystanków komunikacyjnych oraz dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest gmina; wiat przystankowych lub innych budynków służących pasażerom, posadowionych na miejscu przeznaczonym do wsiadania i wysiadania pasażerów lub przylegających do tego miejsca, usytuowanych w pasie drogowym dróg publicznych bez względu na kategorię tych dróg.
Organizator dokonuje wyboru operatora w trybie:
1) ustawy Prawo zamówień publicznych
2) ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi
3) art. 22 ust. 1.
Przy udzielaniu zamówienia publicznego na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego, w specyfikacji istotnych warunków zamówienia można uwzględnić w szczególności normy jakości i powszechną dostępność świadczonych usług, w tym:
1) liczbę i rodzaj środków transportu, niezbędnych do realizacji usług wraz z odpowiednim personelem oraz zapleczem technicznym, zabezpieczającym ich obsługę, które przedsiębiorca posiada w chwili składania oferty lub w których posiadaniu będzie najpóźniej w chwili rozpoczęcia świadczenia usług;
2) rozwiązania techniczne zastosowane w środkach transportu służące zwłaszcza zapewnieniu ochrony środowiska oraz dogodnej obsługi pasażerów, w tym osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej zdolności ruchowej;
3) standard wyposażenia środków transportu.
Organizator może określić iż świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego na danej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej, które są nierentowne, będzie wiązało się ze świadczeniem takich usług przez tego samego operatora na innej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej, które są rentowne.
Art. 22. Ust 1. Organizator może bezpośrednio zawrzeć umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, w przypadku gdy: średnia wartość roczna przedmiotu umowy jest mniejsza niż 1 000 000 euro lub świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego dotyczy świadczenia tych usług w wymiarze mniejszym niż 300.000 kilometrów rocznie albo świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego ma być wykonywane przez podmiot wewnętrzny, powołany do świadczenia usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego albo świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego ma być wykonywane w transporcie kolejowym albo wystąpi zakłócenie w świadczeniu usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego lub bezpośrednie ryzyko powstania takiej sytuacji zarówno z przyczyn zależnych, jak i niezależnych od operatora, o ile nie można zachować terminów określonych dla innych trybów zawarcia umowy o świadczenie publicznego transportu zbiorowego.
W przypadku, gdy przedmiotem umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, zawartej w trybie, o którym mowa w ust. 1 art. 22, ma być świadczenie usług przewozowych w komunikacji miejskiej, umowa powinna przyjąć formę koncesji na usługi.
Umowa o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego może dotyczyć:
1) linii komunikacyjnej albo
2) linii komunikacyjnych albo
3) sieci komunikacyjnej.
Umowa jest zawierana na czas oznaczony, nie dłuższy niż: 10 lat – w transporcie drogowym; 15 lat – w transporcie kolejowym; 15 lat – w transporcie innym szynowym, linowym, linowo-terenowym, morskim i w żegludze śródlądowej. W umowie określa się w szczególności: opis usług wynikających z zamówienia; linię komunikacyjną, linie komunikacyjne lub sieć komunikacyjną, których dotyczy umowa; czas trwania umowy; warunki dotyczące norm jakości oraz podnoszenia jakości usług świadczonych w zakresie publicznego transportu zbiorowego; wymagania w stosunku do środków transportu, w tym dotyczące wprowadzania nowoczesnych rozwiązań technicznych, a także ich dostosowania do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej zdolności ruchowej i inne. Po zawarciu umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego organizator wydaje operatorowi zaświadczenie, o ile jest wymagane. Załącznikiem do zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1, jest rozkład jazdy. Zaświadczenie potwierdza posiadanie przez operatora uprawnień do wykonywania publicznego transportu zbiorowego na danej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej. Zaświadczenie oraz aktualny rozkład jazdy powinny znajdować się w środku transportu, w którym wykonywany jest publiczny transport zbiorowy w transporcie drogowym i powinny być okazywane na żądanie uprawnionego organu kontroli. Właściwy organizator wydaje zaświadczenia w liczbie odpowiadającej liczbie środków transportu, którymi będzie wykonywany publiczny transport zbiorowy w transporcie drogowym.
267.
Ustawa z dnia 15 marca 1933 r. o zbiórkach publicznych
1.
Reglamentacja zbiórek publicznych
Reglamentacja: regulowanie bądź ograniczanie kupna, produkcji lub sprzedaży pewnych artykułów; ograniczanie praw i wolności obywatelskich.
Wszelkie publiczne zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze na pewien z góry określony cel wymaga uprzedniego pozwolenia władzy. Pozwoleń na przeprowadzenie zbiórki udzielają, w drodze decyzji administracyjnej: wójt, burmistrz (prezydent miasta) – jeżeli zbiórka ma być przeprowadzona na obszarze gminy lub jego części; starosta – jeżeli zbiórka ma być przeprowadzona na obszarze powiatu lub jego części obejmującej więcej niż jedną gminę; marszałek województwa – jeżeli zbiórka ma być przeprowadzona na obszarze województwa lub jego części obejmującej więcej niż jeden powiat; minister właściwy do spraw administracji publicznej – jeżeli zbiórka ma być przeprowadzona na obszarze obejmującym więcej niż jedno województwo oraz w przypadku, gdy zebrane ofiary mają być zużyte poza granicą państwa. Pozwolenie na zbiórkę publiczną może być udzielone tylko wówczas, gdy cel zbiórki nie jest przeciwny prawu oraz ze stanowiska interesu publicznego jest godny poparcia. Za takie cele uważa się przede wszystkim cele: religijne, państwowe, oświatowe, zdrowotne, kulturalno-społeczne i społeczno-opiekuńcze. Zbiórki publiczne, urządzane w interesie osobistym, są wzbronione!!! Pozwolenie na zbiórkę publiczną może być udzielone jedynie stowarzyszeniom i organizacjom, posiadającym osobowość prawną, albo komitetom, organizowanym dla przeprowadzenia określonego celu. Cel zbiórki winien być zgodny ze statutem stowarzyszenia lub organizacji, bądź z aktem organizacyjnym komitetu. W pozwoleniu winien być określony czas, w którym zbiórka ma być przeprowadzona. W pozwoleniu mogą być wymienione warunki co do sposobu przeprowadzenia zbiórki. Zbiórki publiczne mogą być przeprowadzane jedynie przez członków tej instytucji która pozwolenie otrzymała, lub przez członków instytucji, mających cele pokrewne, albo przez osoby, przez te instytucje imiennie zaproszone. Osobami przeprowadzającymi zbiórkę jako członkowie instytucji, o których mowa w lub jako osoby imiennie zaproszone przez te instytucje mogą być również: małoletni powyżej 16 roku życia; inni małoletni, jeżeli przeprowadzają zbiórkę na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, pod nadzorem osób pełnoletnich odrębnie upoważnionych do tego przez tę organizację. Osoby, organizujące lub przeprowadzające zbiórkę, nie mogą za swe czynności otrzymywać wynagrodzenia. Władza, która udzieliła pozwolenia, może w każdym czasie sama lub przez podległe sobie władze i organa informować się o stanie akcji zbiórkowej w szczególności przez wgląd w akta, księgi oraz dokumenty kasowe, przeprowadzać rewizję kasy, żądać ustnych i pisemnych wyjaśnień oraz wysyłać swoich delegatów na posiedzenia instytucji. Instytucje te winny zawiadamiać władzę przynajmniej na 24 godziny naprzód o posiedzeniach, na których mają być omawiane sprawy zużytkowania zebranych ofiar. Wynik zbiórki i sposób zużytkowania zebranych ofiar powinien być podany do wiadomości organu, który udzielił pozwolenia, oraz ogłoszony w terminie 1 miesiąca w prasie, w rozumieniu przepisów Prawa prasowego, o zasięgu obejmującym co najmniej obszar, na którym zbiórka została przeprowadzona. Władza, która pozwolenie wydała, może je cofnąć w każdym czasie, jeżeli zbiórka przeprowadzana jest niezgodnie z postanowieniami ustawy o zbiórkach publicznych, lub jeżeli ujawnione zostanie, że dalsze prowadzenie zbiórki może zagrażać bezpieczeństwu, spokojowi lub porządkowi publicznemu, albo jeśli władza stwierdzi że ofiary, uzyskiwane ze zbiórki, nie są przeznaczane na właściwy cel. Ustawa niniejsza nie ma zastosowania: do zbierania ofiar na cele religijne, kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, naukową, oświatową i wychowawczą oraz utrzymanie duchownych i członków zakonów, jeżeli odbywają się w obrębie terenów kościelnych, kaplic oraz w miejscach i okolicznościach zwyczajowo przyjętych w danej okolicy i w sposób tradycyjnie ustalony, do zbiórek, przeprowadzanych w drodze loterii pieniężnych lub fantowych, jeżeli zbiórki te nie są przeprowadzane w miejscach publicznych, do zbiórek, przeprowadzanych w lokalach prywatnych wśród grona osób znajomych osobiście przeprowadzającym zbiórkę, do zbiórek wśród młodzieży szkolnej w lokalach szkolnych, odbywających się na podstawie pozwolenia władz szkolnych, do zbiórek koleżeńskich w lokalach urzędów publicznych na cele godne poparcia, odbywających się na podstawie pozwolenia przełożonego urzędu.
268 – 270 -Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych
1. Charakter prawny dodatku mieszkaniowego.
2. Podmioty uprawnione do ubiegania się o dodatek mieszkaniowy
3. Kryteria przyznania dodatku mieszkaniowego
Dodatek
mieszkaniowy nie ma charakteru uznaniowego, lecz przyznawany
jest według zasad ściśle określonych przepisami prawaakt
deklaratoryjny i przysługuje:
- osobom posiadającym tytuł
prawny do lokalu mieszkalnego, tzn.
- najemcom oraz
podnajemcom lokali mieszkalnych,
- członkom
spółdzielni mieszkaniowych zamieszkującym na podstawie
spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego,
- osobom
zajmującym lokale mieszkalne w budynkach stanowiących ich własność
i właścicielom lokali mieszkalnych,
- innym osobom mającym
tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym
wydatki związane z jego zajmowaniem,
- osobom zajmującym lokal
mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekującym na przysługujący im
lokal zamienny lub socjalny.
Dodatek mieszkalny przysługuje
na podstawie tylko jednego z wyżej wymienionych tytułów!!
Kryteria
i warunki udzielenia pomocy: :
Jeżeli średni miesięczny
dochód brutto na jednego członka gospodarstwa domowego w
okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku
o przyznanie dodatku mieszkaniowego nie przekracza 175%
kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym lub
125% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym, obowiązującej
w dniu złożenia wniosku, tj. odpowiednio 1.181,43 zł i 843,88
zł; (najniższa emerytura wynosi 675,10 zł) wnioskodawca nie
traci uprawnień do dodatku mieszkaniowego, jeżeli przekroczenie
dochodu nie jest wyższe od kwoty przyznanego dodatku
mieszkaniowego,
Osoby zajmującym lokal mieszkalny o
powierzchni użytkowej nie przekraczającej normatywnej
powierzchni o więcej niż 30% albo 50% pod warunkiem, że udział
powierzchni pokoi i kuchni w powierzchni użytkowej tego lokalu nie
przekracza 60%.
Normatywna powierzchnia użytkowa lokalu
mieszkalnego (domu jednorodzinnego) uprawniająca do korzystania z
dodatku mieszkaniowego w przeliczeniu na liczbę członków
gospodarstwa domowego wynosi:
• 35 m2 - dla 1 osoby,
•
40 m2 - dla 2 osób,
• 45 m2 - dla 3 osób,
• 55 m2 -
dla 4 osób,
• 65 m2 - dla 5 osób,
• 70 m2 - dla 6
osób, w razie zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym większej liczby
osób dla każdej kolejnej osoby zwiększa się normatywną
powierzchnię tego lokalu o 5 m2.
W przypadku, gdy w lokalu
mieszkalnym zamieszkuje osoba niepełnosprawna poruszająca
się na wózku lub osoba niepełnosprawna, jeżeli
niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju,
normatywną powierzchnię powiększa się o 15 m2. Wskazanie o
uprawnieniu do oddzielnego pokoju orzekają powiatowe zespoły ds.
orzekania o niepełnosprawności.
Tryb
załatwienia sprawy: :
Dodatek mieszkaniowy przyznaje się
na okres 6-ciu miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca
następującego po dniu złożenia wniosku, w drodze decyzji
administracyjnej, wydanej w ciągu miesiąca od dnia złożenia
wniosku przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
Tytuł prawny do zajmowanego lokalu: umowa najmu, przydział, akt notarialny, umowa użyczenia (umowa użyczenia wraz z aktem notarialnym mieszkania użyczanego), umowa darowizny, inny
Zaświadczenia
o dochodach
- zaświadczenia o dochodach z miejsca pracy,
umów zleceń, lub dzieło (po odliczeniu kosztów uzyskania
przychodu, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na
ubezpieczenia chorobowe),
- dokument potwierdzający osiągane
przychody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej: (np.
książka przychodów i rozchodów, ewidencja sprzedaży lub inne)
-
zaświadczenie z ZUS o wysokości pobranych świadczeń,
-
zaświadczenia o wysokości pobranych wszelkich świadczeń
alimentacyjnych,
- zaświadczenie z uczelni o wysokości
pobranego stypendium naukowego, socjalnego lub innych świadczeń
(dotyczy osób uczących się),
- zaświadczenie o wysokości
pobranego zasiłku dla bezrobotnych, składek z tytułu ubezpieczenia
zdrowotnego dla bezrobotnych odprowadzanych przez Urząd Pracy do
NFZ, dodatku szkoleniowego lub wynagrodzenia za staż (dotyczy osób
pobierających takie świadczenie)
- zaświadczenie z Urzędu
Skarbowego o zwrocie nadpłaty podatku dochodowego
- inne
Zaświadczenia
z MOPR
- zaświadczenie o wysokości pobranych świadczeń
z tytułu umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej
-
zaświadczenie o pobierania dodatku: dla sierot zupełnych,
-
inne
Zaświadczenie
z Urzędu Pracy– dotyczy osób bezrobotnych
-
potwierdzające rejestrację w Urzędzie Pracy - dotyczy osób bez
prawa do zasiłku. Osoby te zobowiązane są osobiście złożyć
oświadczenie na temat źródła utrzymania.
Zaświadczenie o ilości posiadanych hektarów przeliczeniowych – dotyczy osób posiadających gospodarstwa rolne.
W
przypadku osób rozwiedzionych, żyjących w separacji lub takich,
które podały współmałżonka o wypłatę świadczeń
alimentacyjnych:
- wyrok sądu dot. rozwodu lub separacji lub
jego odpis
- wyrok sądu dot. zasądzonych świadczeń
alimentacyjnych lub jego odpis
- zaświadczenie od komornika
dot. skuteczności ściągania świadczeń alimentacyjnych
Przez
gospodarstwo domowe rozumie się gospodarstwo prowadzone przez
osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy, samodzielnie
zajmującą lokal albo gospodarstwo prowadzone przez tę osobę
wspólnie z małżonkiem i innymi osobami stale z nią
zamieszkującymi i gospodarującymi, które swoje prawa do
zamieszkiwania w lokalu wywodzą z prawa tej osoby.
Za
dochód uważa się wszelkie przychody po odliczeniu
kosztów ich uzyskania oraz po odliczeniu składek na
ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe,
określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, chyba
że zostały już zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Do
dochodu nie wlicza się świadczeń pomocy materialnej dla uczniów,
dodatków dla sierot zupełnych, jednorazowych zapomóg z tytułu
urodzenia się dziecka, dodatku z tytułu urodzenia dziecka, pomocy w
zakresie dożywiania, zasiłków pielęgnacyjnych, zasiłków
okresowych z pomocy społecznej, jednorazowych świadczeń
pieniężnych i świadczeń w naturze z pomocy społecznej, dodatku
mieszkaniowego oraz zapomogi pieniężnej dla niektórych emerytów,
rencistów i osób pobierających świadczenia przedemerytalne albo
zasiłek przedemerytalny w 2007r.
RODZAJE
WYDATKÓW STANOWIĄCYCH PODSTAWĘ OBLICZENIA DODATKU
MIESZKANIOWEGO.
Wydatkami poniesionymi przez osobę
ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy są świadczenia okresowe
ponoszone przez gospodarstwo domowe w związku z zajmowaniem lokalu
mieszkalnego:
- czynsz,
- opłaty związane z
eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach
przypadających na lokale mieszkalne w spółdzielni mieszkaniowej,
-
zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną,
-
odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego,
-
inne, niż wymienione powyżej, opłaty za używanie lokalu
mieszkalnego,
- opłaty za energię cieplną, wodę,
odbiór nieczystości stałych i płynnych,
- wydatek
stanowiący podstawę obliczania ryczałtu na zakup opału.
271
– 274 -Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
1.
Pojęcie i cele pomocy społecznej.
2. Organizacja pomocy społecznej.
3. Świadczenia pieniężne z pomocy społecznej.
4. Świadczenia niepieniężne z pomocy społecznej.
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspo-kojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa w art. 2 ust. 1, przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.
Pomoc społeczna polega w szczególności na:
1) przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń, pracy socjalnej; prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej; analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej; realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych; rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.
Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje: osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany – w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego; mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin
posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu: ubóstwa, sieroctwa; bezdomności; bezrobocia; niepełnosprawności; długotrwałej lub ciężkiej choroby; przemocy w rodzinie; potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi; potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności; bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych; trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą; trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego; alkoholizmu lub narkomanii; zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej; klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom także poprzez udzielenie dotacji przedmiotowej do posiłków sprzedawanych w barach mlecznych. Dotacje przedmiotowe do posiłków sprzedawanych w barach mlecznych mogą być udzielane na wniosek przedsiębiorcy, w zakresie określonym w ustawie budżetowej na dany rok.
Prawo
do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:
1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 461 zł, zwanej dalej „kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej”,
2) osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 316 zł, zwanej dalej „kryterium dochodowym na osobę w rodzinie”,
3) rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, zwanej dalej „kryterium dochodowym rodziny”
Za
dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca
poprzedzające-go złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z
miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł
i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.
W przypadku stwierdzenia przez pracownika socjalnego marnotrawienia przyznanych świadczeń, ich celowego niszczenia lub korzystania w sposób niezgodny z przeznaczeniem bądź marnotrawienia własnych zasobów finansowych może nastąpić ograniczenie świadczeń, odmowa ich przyznania albo przyznanie pomocy w formie świadczenia niepieniężnego. Brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym lub asystentem rodziny, o którym mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia lub przerwanie szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych lub prac społecznie użytecznych, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. W przypadku odmowy przyznania albo ograniczenia wysokości lub rozmiaru świadczeń z pomocy społecznej należy uwzględnić sytuację osób będących na utrzymaniu osoby ubiegającej się o świadczenie lub korzystającej ze świadczeń. W przypadku stwierdzonych przez pracownika socjalnego dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją majątkową osoby lub rodziny, wskazującą, że osoba ta lub rodzina jest w stanie przezwyciężyć trudną sytuację życiową, wykorzystując własne zasoby majątkowe, w szczególności w przypadku posiadania znacznych zasobów finansowych, wartościowych przedmiotów majątkowych lub nieruchomości, można odmówić przyznania świadczenia. Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej.
Obowiązek zapewnienia realizacji zadań pomocy społecznej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej w zakresie ustalonym ustawą.
2. Gmina i powiat, obowiązane zgodnie z przepisami ustawy do wykonywania zadań pomocy społecznej, nie mogą odmówić pomocy osobie potrzebującej, mimo istniejącego obowiązku osób fizycznych lub osób prawnych do zaspokajania jej niezbędnych potrzeb życiowych.
Świadczeniami z pomocy społecznej są:
świadczenia pieniężne: zasiłek stały, zasiłek okresowy, zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy, zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie, pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki, świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd.
Zasiłek stały przysługuje:
1) pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2) pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, zasiłek stały nie przysługuje.
Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:
1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2) rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.
W przypadku podjęcia zatrudnienia przez osobę objętą kontraktem socjalnym pobierającą zasiłek okresowy, może być on wypłacany nadal niezależnie od dochodu, do dnia wynikającego z decyzji przyznającej zasiłek okresowy, nie dłużej jednak niż do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba została zatrudniona. Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.
W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne. Zasiłek celowy może być przyznany w formie biletu kredytowanego. Zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego. Zasiłek celowy może być przyznany także osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej. Zasiłek celowy może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.
Osobie albo rodzinie gmina może przyznać pomoc w formie pieniężnej lub rzeczowej, w celu ekonomicznego usamodzielnienia. Pomoc w formie pieniężnej w celu ekonomicznego usamodzielnienia może być przyznana w formie jednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki. Warunki udzielenia i spłaty pożyczki oraz jej zabezpieczenie określa się w umowie z gminą. Pożyczka może być umorzona w całości lub w części, jeżeli przyczyni się to do szybszego osiągnięcia celów pomocy społecznej. Pomoc w formie rzeczowej w celu ekonomicznego usamodzielnienia następuje przez udostępnienie maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających pracę niepełnosprawnym. Podstawą odmowy przyznania albo ograniczenia rozmiarów pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie może być uchylanie się przez osobę lub rodzinę ubiegającą się o pomoc od podjęcia odpowiedniej pracy w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy albo poddania się przeszkoleniu zawodowemu. Pomoc w celu ekonomicznego usamodzielnienia nie przysługuje, jeżeli osoba lub rodzina ubiegająca się otrzymała już pomoc na ten cel z innego źródła. Rada gminy, w drodze uchwały, określa wysokość oraz szczegółowe warunki i tryb przyznawania i zwrotu zasiłku celowego na ekonomiczne usamodzielnienie.
Świadczenia niepieniężne: praca socjalna, bilet kredytowany, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składki na ubezpieczenia społeczne, pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie, sprawienie pogrzebu, poradnictwo specjalistyczne, interwencja kryzysowa, schronienie, posiłek, niezbędne ubranie, usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy, specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia, mieszkanie chronione, pobyt i usługi w domu pomocy społecznej, pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie – w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych.
275. System świadczeń rodzinnych w Polsce.
świadczenia dla rodziny finansowane są z budżetu państwa;
prawo do nich zależy od tego, w jakiej sytuacji znajduje się rodzina osoby, która występuje o świadczenie;
świadczenia rodzinne są przyznawane nawet wówczas, gdy osoba uprawniona mieszka na terytorium innego państwa niż to, które jest zobowiązane do wypłaty tych świadczeń;
świadczenia rodzinne przyznawane są także wtedy, gdy twoja rodzina mieszka w innym państwie niż to, które przyznało świadczenia, np. twoje dzieci mieszkają w Polsce, a ty pracujesz we Francji;
276. Zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłki rodzinnego.
ma na celu częściowe pokrycie na utrzymanie dziecka;
przysługuje:
rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka;
opiekunowi faktycznemu dziecka;
osobie uczącej się;
przysługuje jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza określonej kwoty, dziecko nie przekroczyło 18 lat, lub nadal się uczy;
dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu:
urodzenia dziecka;
opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
samotnego wychowywania dziecka;
wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;
kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;
rozpoczęcia roku szkolnego;
podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania;
277. Świadczenie opiekuńcze.
świadczenie rodzinne:
zasiłek pielęgnacyjny:
przyznawany bez względu na dochód;
przysługuje:
niepełnosprawnemu dziecku;
osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia,
osobie, która ukończyła 75 lat;
specjalny zasiłek opiekuńczy - przysługuje osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji;
specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekraczającą pewnej kwoty;
w przypadku gdy łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę przekracza kwotę uprawniającą daną osobę do specjalnego zasiłku opiekuńczego o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który jest ustalany, specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym. W przypadku przekroczenia dochodu w kolejnym roku kalendarzowym specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje;
za dochód rodziny osoby wymagającej opieki, uważa się dochód następujących członków rodziny:
w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia;
osoby wymagającej opieki;
rodziców osoby wymagającej opieki;
małżonka rodzica osoby wymagającej opieki;
osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko;
pozostających na utrzymaniu osób - dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia
z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz;
w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia:
osoby wymagającej opieki;
małżonka osoby wymagającej opieki;
osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko;
pozostających na utrzymaniu osób - dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia;
z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko;
świadczenie pielęgnacyjne – przysługuje z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej:
matce albo ojcu;
opiekunowi faktycznemu dziecka;
osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną;
nnym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności;
jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
278. Nawiązanie i ustanie stosunku studenta i doktora.
nawiązanie stos. przez studenta:
spełnienie warunków rekrutacji określonej przez uczelnie
posiada świadectwo dojrzałości – w przypadku ubiegania się o przyjęcie na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie;
tytuł magistra, licencjata, inżyniera lub równorzędnych w przypadku o ubiegania się o przyjęcie na studia drugiego stopnia;
po pozytywnym zdaniu egzaminów wstępnych;
nawiązanie stosunku przez doktoranta:
przyjęcie go i otwarcie przewodu doktorskiego na podstawie pracy magisterskiej po złożeniu wniosku
ustanie stos. przez studenta i doktora – ukończenie etapu studiów/ przewodu doktorskiego po zdaniu wszystkich egzaminów lub rezygnacja ze studiów;
279. Odpowiedzialność dyscyplinarna studentów.
za naruszenie przepisów obowiązujących w uczelni oraz za czyny uchybiające godności studenta, student ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną przed komisją dyscyplinarną albo przed sądem koleżeńskim samorządu studenckiego - „sąd koleżeński”
za ten sam czyn student może być ukarany przez sąd koleżeński i komisję dyscyplinarną;
kary dyscyplinarne:
upomnienie;
nagana;
nagana z ostrzeżeniem;
zawieszenie w określonych prawach studenta na okres do jednego roku;
wydalenie z uczelni;
280. Samorząd studencki i samorząd doktorancki.
samorząd studencki:
tworzony przez studentów studiów pierwszego i drugiego stopnia oraz jednolitych magisterskich prowadzonych przez uczelnię;
organy samorządu studenckiego są wyłącznym reprezentantem ogółu studentów uczelni;
działa na podstawie ustawy i uchwalonego przez uczelniany organ uchwałodawczy samorządu regulaminu, który określa:
zasady organizacji i tryb działania samorządu;
rodzaje organów kolegialnych i jednoosobowych – sposób ich wyłaniania i kompetencje;
samorząd studencki działa zgodnie ze statutem uczelni;
regulamin samorządu wchodzi w życie po stwierdzeniu przez senat uczelni jego zgodności z ustawą i statutem uczelni;
prowadzi na terenie uczelni działalność w zakresie spraw studenckich – w tym socjalo-bytowych i kulturalnych studentów;
jest zobowiązany do opracowywania i promowania kodeksu etyki studenta;
organy samorządu studenckiego decydują w sprawach rozdziały środków finansowych przeznaczonych przez organy uczelni na cele studenckie;
organy samorządu przedstawiają organom uczelni sprawozdanie z rozdziału tych środków nie rzadziej niż 1 w roku;
rektor uchyla uchwałę organu samorządu studenckiego niezgodną z przepisami prawa, statutem uczelni, regulaminem studiów lub regulaminem samorządu;
samorząd doktorancki:
tworzony przez uczestników studiów doktoranckich prowadzonych w uczelni lub jednostce naukowej;
uczelniane samorządy doktorantów są zobowiązane do opracowania i promowania kodeksu etyki doktoranta;
organy samorządu doktoranckiego są wyłącznym reprezentantem ogółu doktorantów uczelni;
działa na podstawie ustawy i uchwalonego przez uczelniany organ uchwałodawczy samorządu regulaminu, który określa:
zasady organizacji i tryb działania samorządu;
rodzaje organów kolegialnych i jednoosobowych – sposób ich wyłaniania i kompetencje;
samorząd doktorancki działa zgodnie ze statutem uczelni;
regulamin samorządu wchodzi w życie po stwierdzeniu przez senat uczelni jego zgodności z ustawą i statutem uczelni;
prowadzi na terenie uczelni działalność w zakresie spraw studenckich – w tym socjalo-bytowych i kulturalnych doktoranckich;
jest zobowiązany do opracowywania i promowania kodeksu etyki doktorancki;
organy samorządu doktoranckiego decydują w sprawach rozdziały środków finansowych przeznaczonych przez organy uczelni na cele doktoranckie;
organy samorządu przedstawiają organom uczelni sprawozdanie z rozdziału tych środków nie rzadziej niż 1 w roku;
rektor uchyla uchwałę organu samorządu doktoranckiego niezgodną z przepisami prawa, statutem uczelni, regulaminem studiów lub regulaminem samorządu;
281. Rodzaje uczelni.
akademia morska;
akademia wojskowa;
akademia wychowania fizycznego;
państwowa wyższa szkoła zawodowa;
uczelnia artystyczna;
uczelnia ekonomiczna;
uczelnia medyczna;
uczelnia MSWiA;
uczelnia niepubliczna;
uczelnia pedagogiczna;
uczelnia rolnicza;
uczelnia techniczna;
uczelnia teologiczna;
uniwersytet;
politechnika;
282. Tryb utworzenia, przekształcenia, likwidacji uczelni niepublicznej.
utworzenie publ. uczelni zawodowej, jej likwidacja, przekształcenia (zmiana nazwy oraz połączenie z inną) następuje w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego – na wniosek odpowiednio sejmiku województwa lub rektora;
likwidacja uczelni publ., jej połączenie z inną oraz zmiana nazwy następują po zasięgnięciu opinii senatu lub senatorów uczelni, których akty dotyczą;
uczelnie publiczną tworzy się aktem prawnym – określa on jej nazwę i siedzibę;
pierwszego rektora uczelni publ. powołuje minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego;
minister nadaje statut;
z wnioskiem o pozwolenie na utworzenie uczelni niepublicznej może wystąpić do ministra os. fiz. albo os. prawna nie będącą samorządową ani państwową os. prawną;
utworzenie uczelni niepublicznej wymaga zgodny ministra szkolnictwa wyższego;
po uzyskaniu pozwolenia, założyciel składa w drodze aktu notarialnego oświadczenie woli o założeniu uczelni niepublicznej - „akt założycielski”:
określa nazwę, siedzibę i szczegółowy zakres działalności uczelni;
wielkość środków majątkowych przeznaczonych na utworzenie uczelni;
283.Organy monokratyczne uczelni.
rektor – kieruje działalnością uczelni i reprezentuje ją na zewnątrz, jest przełożonym pracowników, studentów i doktorantów uczelni;
kierownicy podstawowych jednostek organizacyjnych – wydziału, dziekan – jego kompetencje określa statut uczelni;
284. Organy kolegialne uczelni.
senat – określa statut uczelni
rady podstawowych jednostek organizacyjnych – działają w zakresie określonym w statucie;
konwent (działający obok w/w) – działa w zakresie określonym w statucie;
w organach kolegialnych są reprezentowani nauczyciele akademiccy, doktoranci, studenci oraz pracownicy nie będący nauczycielami akademickimi;
285. Typy szkół.
szkoły publiczne i niepubliczne dzielące się na:
6-cio letnią szkołę podstawową – w ostatnim roku sprawdzian;
3 letnie gimnazjum – w ostatnim orku przeprowadza się egzamin;
szkoły ponadgimnazjalne:
3 letnią zasadniczą szkołę zawodową – ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie – umożliwia dalsze kształcenie począwszy od klasy 2 lo dla dorosłych;
3 letnie LO – ukończenie umożliwia uzyskania świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego;
4-letnie technikum – ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu stwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie oraz uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego;
szkołę policealną dla osób posiadających wykształcenie średnie, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku – umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie;
3 letnią szkołę specjalną przysposabiającą do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprężonymi – umożliwia uzyskanie świadectwa potwierdzającego przysposobienie do pracy;
285. Wychowanie przedszkolne i obowiązek przedszkolny:
art. 2 ust. 1 ustawy – wskazuje, że system oświaty obejmuje przedszkola ( wszelkiego rodzaju, w tym: integracyjne, specjalne oraz inne formy wychowania przedszkolnego).
Art. 5a → wychowanie, kształcenie i opieka przedszkolna mieszczą się w ramach zadań oświatowych gmin
przedszkole lub inna forma wychowania przedszkolnego:
charakter publiczny
przedszkole publiczne
publiczna inna forma wychowania przedszkolnego
charakter niepubliczny
przedszkole niepubliczne
zakładana i prowadzona przez:
jednostkę samorządu terytorialnego ( tylko szkoły publiczne! )
inną osobę prawną
osobę fizyczną
UWAGA! Należy zwrócić uwagę, że niektóre rodzaje szkół SĄ zakładane i prowadzone przez odpowiednich Ministrów (np.: do spraw oświaty i wychowania, do spraw rolnictwa, Sprawiedliwości ) → art. 5 ust. 3a-3e (można zajrzeć).
Art. 14a – wychowanie przedszkolne:
OBEJMUJE
dzieci 3-6 lat - od początku roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 3 lata, do końca roku kalendarzowego, w którym kończy lat 6
UWAGA → orzecznie o potrzebie kształcenia specjalnego – możliwość objęcia dziecka powyżej 6 lat do lat 8
UWAGA → obowiązek szkolny dzieci z orzeczeniem kształcenia specjalnego może być odroczony do końca roku szkolnego, w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy lat 8.
WYJĄTEK – dziecko, które ukończyło 2,5 roku
realizowane w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego
5 lat – obowiązek odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego w przedszkolu lub innej formie wych.przedszkol. → z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończy ten wiek
dziecko z orzeczeniem → z początkiem roku szkolnego poprzedającego rok szkolny, w którym ma rozpocząć spełnienie obowiązku
dziecko w wieku 3-4 lata MA PRAWO korzystania z wychowania przedszkolnego – warunki do spełnienia mieszczą się w ramach zadań własnych gminy poprzez:
zapewnienie możliwości korzystania z wych.przedszkol.
w przedszkolu publicznym, innej formie wychowania publicznego prowadzonych przez gminę lub inną osobę prawną/osobę fizyczną na terenie gminy
niepublicznym przedszkolu lub innej niepublicznej formie wychowania przedszkolnego na terenie gminy
na działanie w tym zakresie gmina otrzymuje dotację celową z budżetu państwa (pomniejszenie tej dotacji nie zwalnia gminy z zapewnienia odpowiednich warunków)
brak możliwości przyjęcia dziecka do przedszkola z powodu zbyt dużej ilości zgłoszonych do rekrutacji (procedura):
dyrektor przedszkola informuje o takim fakcie wójta (burmistrza, prezydenta)
wójt (B lub P) – OBOWIĄZEK pisemnego wskazania rodzicom innej placówki o zbliżonych kryteriach
informacje o dzieciach nieprzyjętych przekazywane są przez dyrektora przedszkola lub wojta ( B lub P ) lub wojewodę oraz zawierają: imię, nazwisko, datę urodzenia, PESEL, dane rodziców, adres zamieszkania dziecka i rodziców
regulacja opłat za wychowanie przedszkolne:
określane przez Radę Gminy:
przedszkole publiczne – wymiar zajęć przekroczony
inna forma wych.przedszkol. - wymiar zajęć bezpłatnych przekroczony
mogą zostać określone częściowe opłaty lub całkowite zwolnienia ( dokonuje tego organ prowadzący lub dyrektor przedszkola na podstawie upoważnienia od tegoż organu)
max. 1 zł/h zajęć, podlega waloryzacji
2. Obowiązki rodziców dziecka podlegającemu obowiązkowi szkolnemu:
zgłoszenie dziecka do przedszkola lub innej formy wych.przedszkol.
Zadbanie o regularne uczęszczanie dziecka na zajęcia
przekazanie info.dla dyrektora placówki o realizacji obowiązku do 30 września każdego roku
3. Kontorowalnie spełnienie obowiązku należy do dyrektora placówki, do której przynależy na danym terenie dziecko
dyrektorzy oraz nauczyciele publicznych i niepublicznych przedszkoli są zobowiązani powiadomić dyrektora szkoły podstawowej o spełnieniu obowiązku
Inna forma wychowania przedszkolnego – prowadzona przez osobę prawną lub fizyczną, zajęcia prowadzone przez nauczyciela wykwalifikowanego w zakresie wychowania i nauczania przedszkolnego.
286. Obowiązek szkolny i obowiązek nauki:
NAUKA OBOWIĄZKOWA do 18 roku zycia
OBOWIĄZEK SZKOLNY rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego, w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat
OBOWIĄZEK SZKOLNY trwa do ukończenia gminazjum ( nie dłużej niż do 18 r.ż.)
wniosek rodziców – dziecko kończące 5 lat w danym roku kalendarzowym przy psychofizycznej dojrzałości do podjęcia nauki:
decyzję podejmuje dyrektor szkoły po zapoznaniu się z opinią odpowiedniej poradnii
wcześniejsze przyjęcie zwalnia z obowiązkowego przygotowania do przedszkola w wieku 5 lat
szczególne, uzasadnione przypadki – odroczenie obowiązku szkolnego (nie dłużej niż na rok), decyzja = dyrektor publicznej szkoły podstawowej z danego obwodu + opinia poradnii
obowiązek szkolny spełniony poprzez uczęszczanie do szkoły podstawowej i dalej gimnazjum
obowiązek nauki spełniony poprzez uczęszczanie do szkoły ponadgimnazjalnej lub realizowanie kształcenia zawodowego u pracodawcy
obowiązek przygotowania do przedszkola, obowiązek szkolny i obowiązek nauki mogą być realizowane za granicą (na podst. umów m-dowych lub prozumień bezpośrednich o współpracy między szkołami) lub przy przedstawicielstwie dyplomatycznym innego państwa w PL
istnieje możliwość spełnienia obowiązku nauki poprzez uczęszczanie do szkoły wyższej – w przypadku gdy uczeń ukończył szkołę ponadgimnazjalną przed 18 r.ż.
Spełnieniem obowiązku przygotowania do przedszkola, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki jest także udział dzieci i młodzieży głęboko upośledzonej w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych
spełnienie wyżej wymienionych obowiązków może nastąpić poza przedszkolem i poza szkołą jeśli:
rodzice złożyli o to wniosek o wydanie zezwolenia do 31 maja + opinię poradnii psychologiczno-pedagogicznej + oświadczenie o zapewnieniu odpowiednich warunków umożliwiających realizowanie podstawy programowej kształcenia + zobowiązanie o przystępowaniu dziecka do egzaminów kwalifikacyjnych (po ich zdaniu dziecko otrzymuje świadectwo ukończenia danego etapu)
zezwoleni wydał dyrektor odpowiedniej placówki w drodze DECYZJI
dziecko takie ma prawo uczestniczenia w zajęciach szkolnych
może dojść do cofnięcia zezwolenia:
na wniosek rodziców
dziecko nie przystąpiło do egzaminu klasyfikacyjnego z przyczyn nieusprawiedliwionych lub ich nie zdało
wydane zezwolenie z naruszeniem prawa
spełenienie obowiązku szkolnego wiąże się z zagwarantowaniem odpowiedniej ilości szkół publicznych – tak by stworzyć możliwość wywiązania się dla wszystkich dzieci objętych takim zobowiązaniem
Rodzice dziecka podleającemu obowiązkowi szkolnemu muszą:
zgłosić dziecko do szkoły
pilnować regularnego uczęszczania do szkoły
zapewnić warunki umożliwające przygotowanie do zajęc
na żądanie wójta dostarczać informacji o formie spełniania obowiązku szkolnego i zmianach
kontrolą wykonywania obowiązku szkolnego zajmują się dyrektorzy szkół podstawowych i gimnazjalnych
kontrolą wykonywania obowiązku nauki zajmuje się gmina ( odnośnie dzieci i młodzieży zamieszkałych na jej terenie):
kontroluje obowiązki rodziców w tym zakresie
współdziałaj z rodzicami w zakresie stworzenie odpowiednich warunków
prowadzi ewidencję spełnienia obowiązku szkolnego i nauki
niespełnienie obowiązku przygotowania do przedszkola, obowiązku szkolnego lub nauki → nieusprawiedliwiona nieobecność w wymiarze co najmniej 50%/miesiąc w dniach zajęć w danej placówce; podlega to egzekucji zgodnie z przepisami postępowania egzekucyjnego w administracji;
289.Pomoc materialna dla uczniów.
Opieka nad uczniami z trudnościami materialnymi jest gwarancją systemu oświaty
ze środków budżetu państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego
udzielana w celu zlikwidowania barier i różnić w dostąpie do edukacji lub w celu nagrodzenia i wspierania uczniów zdolnych
przysługuje:
uczniom szkół publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół poblicznych dla młodziezy i dorosłych (max do 24r.z)
słuchaczom publicznych kolegiów nauczycielskich, nauczycielskich kolegiów języków obcych (max do 24r.z) + niepublicznych
słuchaczom kolegiów pracowników służb społecznych (max do 24r.z)
dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym/ z niepełnosprawnościami wpływającym na brak spełnienia obowiązku szkolnego i nauki – do czasu ukończenia realizacji tego obowiązku
dwa charaktery:
pomoc materialna socjalna:
stypendium szkolne ( ze względu na niskie dochody/osobę w rodzinie, bezrobocie, niepełnosprawność, wielodzietność, cięża i długotrwała choroba, alkoholizm, narkomania itp.) → pokrycie kosztów udziału w zajęciach lub pomoc rzeczowa, realizowane co miesiąc;nie przysługuje uczniowi, który otrzymuje inne stypendium socjalne ze środków publicznych ( chyba, że kwota łączna tych stypendiów nie przekracza 20-krotności kwoty z art. 6 ust.2 pkt 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych); wniosek składa się do dnia 15 września danego roku szkolnego
zasiłek szkolny ( dla ucznia z przejściowymi kłopotami finansowymi z powodu zdarzenia losowego) → pomoc pieniężna lub rzeczowa raz lub kilka razy w roku (niezależnie od otrzymywanego stypendium szkolnego), można się o niego ubiegać do dwóch miesięcy od wystąpienia zdarzenia losowego
udzialanie świadczeń o takim charakterze jest zadaniem własnym gminy
świadczenie pomocy materialnej socjalnej jest przyznawane przez wójta (B lub P) lub z upoważnienia Rady Gminy przez Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej
w sprawach tych świadczeń wydaje się decyzje administracyjne
wydawane: na wniosek rodziców lub pełnoletniego ucznia, na wniosek dyrektora lub kolegium nauczycielskiego + mogą być przyznawane z urzędu!
Wniosek o przyznanie : dane personalne ucznia i jego rodziców, adres, dane uzasadniające przyznanie świadczenia (zaświadczenie o wysokości dochodów)
pomoc materialna motywacyjna:
stypendium za wyniki w nauce lub osiągnięcia sportowe ( wysoka średnia ocen, wysokie wyniki we współzawodnictwie), ubieganie się nie wcześniej niż po ukończeniu pierwszego semestru, nie dotyczy uczniów klas I - III
na potrzeby tego procesu powołuje się komisję stypendialną – dyrektor szkoły
wniosek o stypendium za wyniki w nauce lub osiągnięcia sportowe składa do komisji stypendialnej wychowawca klasy
stypendium Prezesa RM (mozliwe tylko w szkołach, które umożliwiają uzyskanie świadectwa dojrzałości, najwyższa średnia ocen w szkole, tylko dla jednego ucznia w szkole w okresie roku) – finansowane z budżetu państwa
stypendium ministra ds. oświaty i wychowania (dla laureatów konkursów, olimpiad, uczestników zajęć w uczelni) – finansowane z części, której dysponentem jest ów minister
stypendium ministra ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego – finansowane z części, której dysponentem jest ów minister
pomoc materialna socjalna i motywacyjna mogą być przyznane jednocześnie
regulamin przyznawania pomocy socjalnej ustala Rada Gminy:
sposób ustalania wysokości pomocy i okoliczności ich przyznawania
formy udzielania
tryb i sposób udzielania zasiłku szkolnego
pomoc materialna w postaci stypendiów może zostać przekazana przez osobę fizyczną lub osobę prawną inną niż JST → warunki i tryb określony we własnym regulaminie, zatwierdzonym przez Ministra ds. oświaty i wychowania
rodzice ucznia, pełnoletni uczeń, który otrzymuje stypendium są zobowiązani poinformować o ustaniu przyczyn dla których stypendium było pobierane → wstrzymanie lub cofnięcie stypendium
należności z tytułu nienależnie pobranego stypendium szkolnego podlegają zwrotowi w trybie postępowania egzekucyjnego w administracjii; wysokość ustalana w drodze decyzji administracyjnej
odstąpienie od zwrotu tych należności może nastąpić w przypadku gdy działanie to nadmiernie obciążyłoby osobę zobowiązaną lub zniweczyłoby skutki przyznanej pomocy
możliwość tworzenia programów wyrównywania szans edukacyjnych i wspierania dzieci zdolnych (regionalne i lokalne przez JST)
możliwość tworzenia programów wsparcia dla regionalnych i lokalnych programów z JST przez Radę Ministrów (rządowy program)
290. Formy ochrony zabytków.
Wpis do rejestru zabytków.:
a) zabytek nieruchomy:
Rejestr zabytków na terenie województwa prowadzi WOJEWÓDZKI KONSERWATOR ZABYTKÓW (dalej WKZ).
Wpisuje się do niego zabytek nieruchomy na podstawie decyzji WKZ z urzedu lub na wniosek właściciela zabytku lub użytkownika wieczystego gruntu, na którym znajduje się zabytek;
w wyżej wymienionym trybie może być wpisana nazwa geograficzna, otoczenie zabytku już wpisanego do rejestru, nazwa historyczna lub tradycyjna
Wpisanie zabytku nieruchomego do rejestru pojawia się w księdze wieczystej danej nieruchomości, jeśli WKZ złozy w tej sprawie wniosek na podstawie decyzji o wpisie do rejestru tego zabytku (wolne od opłat)
decyzja o wpisie zabytku nieruchomego do rejestru stanowi podstawę wpisu w katastrze nieruchomości (rejestr publiczny o gruntach i budynkach)(wolne od opłat)
może być ogłoszone w wojewódzkim dzienniku urzędowym jeśli WKZ złoży o to wniosek
Starosta (w uzgodnieniu z WKZ) może umieścić na zabytku tego typu znak informujący o jego ochronie (szczegoły w rozprządzeniu Min. ds. Kultury...)
b) zabytek ruchomy:
na podstawie decyzji WKZ wydanej na wniosek właściciela tego zabytku
WKZ może wydać taką decyzję gdy istnieje prawdopodbieństwo zniszczenia, uszkodzenia lub wywiezienia za granicę zabytku
c) wpis do rejestru NIE gdy: zabytek jest wpisany do inwentarza muzeum lub wchodzi w skład narodowego zasobu bibliotecznego
d) zabytek zniszczony, bez wartości historycznej, artystycznej itp., na stałe wywieziony za granicę zgodnie z przepisami, będący w inwentarzu muzeum lub składzie biblioteki narodowej zostaje skreślony z rejestru (łącznie ze skreśleniem otoczenia zabytku) → skreślenie na podstawie decyzji Min. ds. Kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, postępowanie w tej sprawie – z urzędu lub na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego gruntu, wykreślenie zabytku nieruchomego z rejestru skutkuje skreśleniem wpisu w księdze wieczystej – wolne od opłat, na wniosek WKZ – skreślenie wpisu z katastru nieruchomości - wolne od opłat (wniosek na podstawie decyzji o skreśleniu zabytku nieruchomego z rejestru); możliwość ogłoszenia tego działania w WdzU.
Uznanie za pomnik historii:
może uznać Prezydent RP w drodze rozporządzenia, na wniosek Min. ds Kultury … zabytek nieruchomy wpisany do rejestru lub park kulturowy o szczególnej wartości ;
wniosek Min. ds Kultury... może zostać złożony po uprzednim zasięgnięciu opinii Rady Ochrony Zabytków;
cofnięcie działania → w trybie uznania za pomnik historii
Utworzenie parku kulturowego:
może go utworzyć Rada Gminy, po zasięgnięciu opinii WKZ, drogą uchwały w celu ochrony krajobrazu kulturowego, zachowania wyróżniających się terenów
uchwała określa: nazwę, granice, sposoby ochrony, ograniczenia i zakazy
plan ochrony parku kulturowego sporządza wójt (B lub P) za zgodą WKZ → wymaga zatwierdzenia przez Radę Gminy.
Rada Gminy może stworzyć jednostkę organizacyjną do zarządzania parkiem
może zostać utworzony park kulturowy na terenie dwóch gmin pod warunkiem zgodnego funkcjonowania uchwał tych gmin w tym zakresie
utworzenie parku kulturowego zobowiązuje do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
Ustalenie ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego:
uwzględnia w szczególności:
ochronę zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia
innych zabytków nieruchomych znajdujących się w ewidencji gminnej zabytków
parków kulturowych
projekty i zmiany zagospodarowania przestrzennego województwa oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego podlegają uzgodnieniu z WKZ
→ podstawą stworzenia programów opieki nad zabytkami jest EWIDENCJA ZABYTKÓW (województwo, powiat, gmina)
→ krajowa ewidencja zabytków – GENERALNY KONSERWATOR ZABYTKÓW(GKZ) = zbiór kart ewidencyjnych zabytków z woj. + zbiór kart informacyjnych – krajowy wykaz zabytków skradzionych, wywiezionych za granicę nielegalnie
→ wójt – (B lub P) gminna ewidencja zabytków = zbiór kart adresowych zabytków nieruchomych
→ karta ewidencyjna zabytku ruchomego niewpisanego do rejestru – włączenie do zbioru za zgodą właściciela zabytku
→ WKZ, Policja, Straż Graniczna, organy administracji celnej – obowiązek przekazania do GKZ informacji o zabytku skradzionym lub nielegalnie wywiezionym
→ formy ksiąg są określane w drodze rozporządzenia odpowiedniego Ministra.
291. Realizacja zadań z zakresu przeciwdziałania alkoholizmowi.
Obowiązkiem organów administracji rządowej i JST jest:
podejmowanie działań organiczających spożycie alkoholu
inicjowanie i wspieranie działań mających na celu zmianę sposobu spożywania alkoholu
działania na rzecz trzeźwości w miejscu pracy
przeciwdziałaniu i usuwaniu następstw spożywania alkoholu
wspieraniu organizacji społecznych i zakładów pracy w takich przeciwdziałaniach (popieranie tworzenia organizacji propagujących trzeźwość, pomagającym rodzinom alkoholików, mogą współdziałać z Kościołem Katalockim lub innym lub związkami wyznaniowymi).
Zadania w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi realizuje się przez:
działalność wychowawczą i informacyjną
ograniczenie dostępności alkoholu
ustalenie właściwego poziomu i truktury produkcji alkoholu
leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzależnionych od alkoholu
usuwanie negatywnych następsw nadużycia alkoholu i ich zapobieganie
przeciwdziałanie przemocy w rodzinie
wspieranie zatrudnienia socjalnego (finansowanie centrów integracji społecznej)
UWAGA! Wymienione zadania znajdują się w Narodowym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych(dalej NPPiRPA) – zatwierdzony przez RM.
Profilaktyka i rozwiązywanie problemów – Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (podlega Min. ds.zdrowia, przygotowuje NPPiRPA, działalność informacyjna, edukacyjna, udziela pomocy merytorycznej samorządowym, instytucjom, stworzyszeniom i os.fiz., zleca i finansuje zadania rozwiązujące problemy alkoholowe; państwowa jednostka budżetowa,
prowadzenie działań profilaktycznych , rozwiązujących problemy alkoholowe i integrujących osoby uzależnione należy do zadań własnych gminy!:
duża dostępność pomocy terapuetycznej i rehabilitacyjnej
pomoc psychospołeczna i prawna dla rodzin z problemami alkoholowymi
przeciwdziałanie przemocy w rodzinie
profilaktyczna działalność edukacyjna, wychowawczna i integracyjna, szczególnie dla dzieci i młodziezy (również w zakresie narkomanii) – tworzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, dozywianie dzieci itp.
Fundusz Zajęć Sportowych dla uczniów
wspomaganie instytucji, stowrzyszeń działających przeciw alkoholizmowi
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych → coroczny, uchwalany przez RG, realizowany przez ośrodek pomocy społecznej lub inną wskazaną jednostkę + wójt(B lub P) może powołać do tego celu pełnomocnika
Gminne Komisje Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (skład: osoby przeszkolone w zakresie działań profilaktycznych i rozwiązujących problemy alkoholowe, powołana przez wójta lub B lub P)→ inicjowanie działań profilaktycznych, zapobiegawczych i rozwiązywanie problemów + podejmowanie czynności sprowadzających do orzeczenia wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie leczenia odwykowego
wiedza o szkodliwości alkoholu w programach nauczania + zapewnienie odpowiedniej ilości wykształconych pracowników z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
na obrót wyrobami alkoholowymi wydaje się zezwolenia na wniosek pisemny przedsiębiorcy (płatne), zezwolenie może być wydane icofnięte przez Min. ds.gospodarki i marszałka woj.
występują ograniczenia, co do warunków prowadzenia działalności z wyrobami alkoholowymi (np.: konieczność obrotu wyrobami z akcyzą, tylko alkohole wymienione w zezwoleniu, tytuł prawny do korzystania z magazynu dostosowanego do przechoywywania )
zabrania się reklamy i promocji wyrobów alkoholowych ( z wyjątkiem piwa ), ale reklama piwa nie może być skierowana do małoletnich, nie może przedstawiać małoletnich, nie może łączyć spożywania alkoholu z prowadzeniem pojazdów bądź pracą fizyczną, nie może stwierdzać, ze alkohol ma właściwości lecznicze, nie może zachęcac do nadmiernego spozycia alkoholu, nie wykazuje związku alkoholu z seksualnością, nauką, praca, relaksem lub suckcesem zawodowym
nie stosuje się reklamy w radiu, telewizji, nośnikach elektronicznych, czasopismach dla dzieci i młodzieży lub innych
zakazy te i inne dotyczą osób fizycznych, prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających os. pr.
w miejscach sprzedaży wyrobów alkoholowych nakazuje się widoczne umieszczenie informacji o szkodliwości tej substancji
zabrania się spożywania, sprzedwania, podawania napojów alkoholowych w:
szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, domach studenckich (?! hehe )
zakładach pracy i zbiorowych miejscach żywienia pracowników (stołówki, bufety itp.).
w czasie masowych zgromadzeń
w środkach komunikacji publicznej
w obiektach wojskowych
ulice, parki, palce – z wyjąkiem miejsc przeznaczonych do tego
alkohol na imprezach na otwartym powietrzu tylko za zewoleniem i w miejscu przeznaczonym
zabrania się sprzedaży i podawania alkoholu osobom nietrzeźwym (niepełnoletniość delikwenta uprawnia nakazania okazana dkomentu stwierdzającego wiek)
zabrania się wnoszenia alkoholu w miejsca pracy, stadiony, na imprezy sportowe lub rozrywkowe i inne
leczenie odwykowe:
odpowiednie podmioty prowadzące działalność całodobową, ambulatoryjną
przystapienie jest dobrowolne
bezpłatne
organizowane przez zarząd województwa → wojewódzkie ośrodki terpaii uzależniania i współuzależnienia ; starosta na terenie powiatu inne niż te
pomoc dla rodziny osoby uzależnionej:
bezpłatne świadczenia zdrowotne, rehabilitacyjne i terapeutyczne
dzieci – bezpłatnie pomoc psychologiczna, socjoterepautyczna w określonych placówkach, może być stosowana wbrew woli rodziców
UWAGA! Osobę, która poprzez nadużywanie alkoholu przyczynia się trwale do rozpadu życia rodzinnego, demoralizuje małoletnich, uchyla się od pracy, zakłóca spokój i porządek publiczny kieruje się(Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych właściwa miejscem zamieszkania lub pobytu osoby) na badania do biegłego celem wykazania konieczności poddania się leczeniu. → obowiązek ten określa sąd rejonowy właściwy dla miejsca zamieszkania w postępowaniu nieprocesowym, obowiązek ten trwa tak długo, jak wymaga tego osoba leczona, ale nie dłużej niż 2 lata
prowadzenie izb wytrzeźwień – organy samorządu terytorialnego ( opieka nad osobami w stanie nietrzeźwości, wykonywanie zadań sanitarno-higienicznych, pierwsza pomoc, detoksykacja).
292. Zasady zwalczania chorób zakaźnych zwierząt.
Obowiązkiem zwalczania podlegaja choroby np.: ( w załączniku do ustawy)
choroba niebieskiego języka
zaraza płucna bydła
wścieklizna
wąglik
podejrzenie choroby zakaźnej u zwierząt stanowi o:
niezwłocznym zawiadomieniu organu Inspekcji Weterynaryjnej, wójta(dokonuje tego powiadomienia niezwłocznie) lub najbliższego podmiotu świadczącego usługi weterynaryjne
pozostawieniu zwierząt w miejscu ich przebywania i niepwprowadzania tam innych
uniemożliwieniu osobom postronnym wejścia w takie miejsca
powstrzymaniu się od wynoszenia, wywożenia z miejsca wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt, przedmiotów, wody i innych (szczegolnie mięso, zwłoki)
udostępnieniu organom IW zwierząt lub zwłok do badania i udzieleniu pomocy przy ich wykonywaniu
udzielaniu ważnych w tym zakresie informacji mających znaczny wpływ
powzięcie informacji o możliwości wystąpienia choroby zakaźnej przez podmioty działające w zakresie:
przetwarzania, pozyskiwania, wytwarzania lub obrotu niejadalnymi produktami pochodzenia zwierzęcego
produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w rozumieniu przepisów o wymaganiach weterynaryjnych
Obowiązkom tym podlega także osoba mająca kontakt z zakażonymi zwierzętami – realizująca obowiązki zawodowe, służbowe ( z tym, że lekarz wet. wezwany do takiego zwierzęcia informuje jego posiadacza o obowiązku zawiadomienia IW i nadzoruje jego wykonanie.
Powiatowym lekarz weterynarii po otrzymaniu zawiadomienia podejmuje niezwłocznie kroki mające na celu wykrycie lub wykluczenie choroby zakaźnej poprzez:
nakazanie posiadaczowi dokonanie spisu zwierząt wszyskich lub zwłok
ustala ilość produktów pochodzenia zwierzęcego: mięsa, mleka, ściółki nawozów i innych
badanie kliniczne zwierząt
pobiera próbki i wysyła je do badań laboratyryjnych
ustala okres, w którym choroba się rozwijała i inne gospodarstwa, w których choroba mogła się rozwijać
drogi przemieszczania się ludzi, zwierzat, przedmiotów, które mogły być przyczyną przemieszczania się zakażenia w anym okresie
w przypadku uzasadnionego podejrzenia choroby lekarz stosuje środki mające na celu jej zwalczenie
Powiatowy Lekarz Weterynarii kieruje powiadomienie (również elektronicznie) do Wojewódzkiego lekarza weterynarii o podejrzeniu, wystąpieniu i o podjętych czynnościach → Woj.lek.wet przekazuje tą informacje do Głównego Lekarza Weterynarii
Powiatowy lekarz weterynarii może w drodze rozporządzenia aktu miejscowego, na czas określony wyznaczyć wokół gospodarstwa obszar na kórym będzie stosowac się środki zwalczające chorobę
zakaz wykonywania szczepień dla wyróżnionych w załączniku nr 4 chorób ( nie stosuje się go jeśli szczepionka została podana dla celów badań laboratoryjnych lub naukowych lub badań szczepionek – po uprzednim zawiadomieniu Głównego Lek.Wet.)
dopuszcza się takie szczepienia, gdy stanowia o tym przepisy UE
badania z żywym czynnikiem zakaźnym mogą być wykonywane w odpowiednich, zatwierdzonych pomieszczeniach , obiektach i laboratoriach jeśli przepisu UE tak stanowią
zatwierdzenia dokonuje Gł.Lek.Wet na wniosek podmiotu zamierzającego prowadzić badania, jeśli dane pomieszczenie i metody badan są zgodne z wymaganiami bezpieczeństwa biologicznego określonych w przepisach Inspekcji Weterynaryjnej i UE:
wniosek zawiera: dane personalne, adres lub siedzibę i adres wnioskodawcy
rodzaj i zakres prowadzonych badań
lokalizację pomieszczenia
opinię krajowego laboratorium referencyjnego właściwego dla rodzaju badań o spełnieniu wymogów lub KLR z innego państwa członkowskiego UE gdy nie ma krajowego lub wspolnotowego LR
kontroli pomieszczenia dokonuje GIW w ciągu 30 dni od dnia otrzymania wniosku i opinii
wyniki przeprowadzonej kontroli przekazuje w formie decyzji: zatwierdza pomieszczenie(spełnienie wymagań) lub odmawia zatwierdzenia(niespełnienie wymagań)
w przypadku stwierdzenia naruszenia wyżej wymienionych wymagań, co do pomieszczenia Gł.Lek.Wet cofa zatwierdzenie w drodze decyzji – rygor natychmiastowej wykonalności
uprawnienia Powiatowego Lekarza Weterynarii w zakresie chorób zakaźnych:
dla zwalczania chorób zakaźnych w drodze decyzji może:
nakazać odosobnienie, strzeżenie lub obserwację zwierząt
zaznaczyć ognisko choroby
zakazać wydawania świadectwa zdrowia, dokumentów przewozowych i handlowych
nakazać zabicie lub ubój
nakazać oczyszczenie lub odkażanie miejsc i środków transportu lub rzeczy i osób, mających kontakt z zakażonymi zwierzętami
zakazać osobom, które znajdowały się w ognisku choroby jego opuszczania
określać sposób postępowania ze zwierzętami chorymi
+ podobne dla podejrzenia wystąpienia chorób zakaźnych
decyzja ma charakter natychmiastowej wykonalności
dla wystąpienia zagrożenia chorobą zakaźną lub jej wystąpienia w drodze rozporządzenia może:
określić obszar na którym występuje choroba
wprowadzić czasowa ograniczenia przemieszczania się osób lub pojazdów
czasowo ograniczyc organizowanie widowisk, targów, wystaw itp.
nakazac zaopatrywanie zwierząt w świadectwa zdrowia wystawiane przez urzędowego lekarza weterynarii
nakazuje przyetrzymywanie, karmienie i pojenie zwierząt w określony sposób
rozporządzenie to wchodzi w życie z dniem podania go do wiadomości publicznej w trybie przewidzianym na danym terenie
dotyczy tylko obszaru jednego powiatu
uchylone niezwłocznie po ustaniu zagrożenia przez powiatowego lekarza weterynarii
informacje o zagrożeniu chorobą zakaźną:
jeśli obszar zagrozony chorobą przekracza obszar jednego powiatu powiatowy lekarz wet.informuje woj.lek.wet o rodzaj choroby, obszarze i uzasadnionych środkach przeciwdziałaniach
informacje te i związane z nimi środki zapobiegania wojewoda przekazuje w drodze rozporządzenia
rozporządzenie wchodzi w życie z dniem jego ogłoszenia publicznie w trybie zwyczajowo przyjetym
uchylenie następuje na wniosek woj.lek.wet przez wojewodę
w zakresie informacji uprawnienie ma także minister rolnictwa( wprowadza ograniczenia i środki zwalczania w drodze rozporządzenia)
możliwośc prowadzenia szkoleń edukacyjnych → z upowaznienia woj.lek.wet. Powstałego w drodze decyzji ; podmiot przedstawia warunki, program i sposób przeprowadzenia szkolenia; Min. ds. Rolnictwa określi szczegóły takich szkoleń: liste tematów, wzór zaświadczenia o ukończeniu itp.
właściwość organu w sprawach zwalczania chorób zakaźnych u zwierząt:
właściwość ma Powiatowy Lekarz Weterynarii
indywidywidualne rozstrzygnięcia w drodze decyzji
Minister rolnictwa wydaje zakazy i nakazy w drodze rozporządzenia, określa też zadania lub czynności określone w przepisach UE wykonywanych przez organy Inspekcji Weterynarii
odszkodowania za zwierzęta:
w wyniku zabiegów dokonywanych przez organy z budżetu państwa w wysokości rynkowej wartości
jeśli mięso nadaje się do spożycia przez ludzi – odszkodowanie pomniejsza się o kwotę ze sprzedaży tego mięsa
oszacowanie wartości: powiatowy lekarz weterynarii i 2 rzeczoznawców → średnia z tych kwot
odszkodowanie nie przysługuje jeśli posiadacz zwierzęcia nie zastosował się do przepisów o rejestracji, identyfikacji zwierzęcia lub nałożonych obowiązków w kwestii zwalczania chorób zakaźnych; jeśli wiedział o chorobie zwierzęcia a mimo to wprowadził je do gospodarstwa, jeśli zwierzę pochodziło z nielegalnego źródła
odszkodowanie zostaje przyznane w drodze decyzji ostatecznej, adresat decyzji może jednak zaskarżyć taką decyzję do sądu rejonowego w ciągu miesiąca od dnia doręczenia
zapomoga za padłe zwierzę:
przysługuje jeśli posiadacz zwierzęcia dopełnił obowiązków w związku z podejrzeniem wystąpienia choroby zakaźnej a zwierzę to padło zanim stosowna informacja dotarła do organu Inspekcji Weterynaryjnej na tą chorobę
w wysokości 2/3 wartości rynkowej
ustalenie zapomogi następuje w trybie przepisów o odszkodowaniu
system informacji o występowaniu chorób zakaźnych:
organy Inspekcji Weterynaryjnej – system zbierania, przetwarzania, analizowania danych o występowaniu chorób zakaźnych
podmioty świadczące usługi z zakresu weterynarii przekazują powiatowemu lekarzowi weterynarii informacje odnośnie występowania, rodzaju i odporności chorób zakaźnych
powiatowy lekarz weterynarii prowadzi księgi zawierające informacje o występowaniu, notyfikacji w UE, obowiązku zwalczania i rejestracji
powiatowy lekarz weterynarii przekazuje woj.lek.wet informacje zawarte w księgach
powiatowy lekarz weterynarii przekazuje niezwłocznie informacje odnośnie wystąpieniu lub podejrzeniu wystąpienia chorób do: sąsiedniego powiatu , państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu informację o wystąpieniu choroby odzwierzęcej lub odzwierzęcego czynnika chorobotwórczego podlegających obowiązkowi monitorowania
woj.lek.wet przekazują otrzymane informacje Głównemu Lekarzowi Weterynarii, który analizuje i przechowuje ja, a także informuje inne państwa o występowaniu lub podejrzeniu wystąpienia chorób zakaźnych , w związku z uczestnictwem w umowach międzynarodowych
Minister rolnictwa w drodze rozporządzenia określa wykaz chorób podlegających notyfikacji w UE, sposób, czas, terminy działania organów weterynaryjnych
obowiązki producentów produktów pochodzenia zawierzęcego:
przekazanie próbek do badań laboratoryjnych w kierunku chorób odzwierzęcych lub czynników odzwierzęcych
mają obowiązek przechowywania wyników badań przez 2 lata
obowiązek przechowywania produktów, które mogły stać się przyczyną choroby zakaźnej lub podejrzewa się, ze mogły się stać → dla udostępnienia do badań lab.
Laboratoria przechowuję izolaty odzwierzęcych czynników chorobotwórczych i przekazują je krajowym laboratoriom refrencyjnym
rodzaje i częstotliwość przekazywania próbek określa minister rolnictwa w poroz.z ministrem zdrowia w drodze rozporządzenia
ewidencja leczenia zwierząt gospodarskich → obowiązek posiadacza zwierząt gosp.; lekarze weterynarii muszą prowadzić dokumentację z wykonywania zabiegiów leczniczych i profilkatycznychm, stosowania leków i pasz leczniczych; lekarz weterynarii dokonuje wpisów do ewidencji
sposób,wzory i zakres prowadzenia ewidencji określa minister rolnictwa po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej w drodze rozporządzenia
powiatowy, wojewódzki i główny lekarz weterynarii w zakresie swoich właściwości przygotowują i aktualizują plany gotowości zwalczania poszczególnych chorób zakaźnych; plany gotowości zawierają:
opis choroby zakaźnej
wykaz aktów prawnych dotyczących choroby
sposób i źródło finansowania procesu zwalczania
strukturę i sposób organizowania zespołówkryzysowych powiatowego, wojewódzkiego i głównej lek.wet
jeśli jest taka potrzeba to organy administracji rządowej i JST mogą współpracować z organami Inspekcji Weterynaryjnej przy opracowaniu i realizacji planów gotowości
sprządzanie, działanie i aktualizacja w ramach planów gotowości ma miejsce na zasadzie współpracy powiatowego, wojewódzkiego i głównego lekarza weterynarii z odpowiednimi dla ich szczebla zespołu kryzysowego (woj.powiat.i kraj.)
zespół kryzysowy = pracownicy Inspekcji Weterynaryjnej + przedstawiciele administracji rządowej + przedstawiciele JST + inni potrzebni ( wyznaczeni przez odpowiedni IW, Arz i JST na wniosek odpowiednio: powiat.woj.lub Głownego lek.wet.)
Główny Lekarz Weterynarii przedstawa do zatwierdzenia krajowe plany gotowości Komisji Europejskiej i informuje o zmianach
kontrola przestrzegania przepisów UE na terenie kraju → z Komisją Europejską współpracuje w tym zakresie Główny Lekarz Weterynarii dla zapewnienia jednolitości stosowania przepisów dotyczących zwalczania chorób zakaźnych
kontrole przeprowadza się poprzez wizytację gospodarstw
obowiązek ochronnego szczepienia psów przeciwko wściekliźnie:
psy po ukończeniu 3 miesięcy i lisy wolno żyjące na obszarze określonym przez Ministra Rolnictwa
posiadacze – w terminie 30 dni od ukończenia 3 miesięcy i najrzadziej raz w roku
szczepień dokonuje lekarz weterynarii, psy zaszczepione podlegają wpisowi do rejestru u lekarza
po szczepieniu wydaje się właścicielowi zaświadczenie lub dokonuje wpisu w paszporcie
szczepienia lisów dokonuje woj.lek.wet
Główny Lekarz Weterynarii:
programy zwalczania chorób zakaźnych zwierząt, w tym chorób odzwierzęcych
programy mające na celu wykrycie występowania zakażeń czynnikami wywołującymi choroby zakaźne zwierząt lub poszerzenie wiedzy o ryzyku wystąpienia takich chorób
krajowe programy zwalczania chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników chorobotwórczych
jest organem właściwym do zatwierdzania programów kontroli oraz do przechowywania wyników tych kontroli
Główny Lekarz Weterynarii wydaje decyzję o zatwierdzeniu programów kontroli przedsiębiorstw paszowych i żywnościowych
Główny Lekarz Weterynarii, na wniosek organizacji zrzeszającej podmioty prowadzące działalność w zakresie utrzymywania zwierząt gospodarskich, może opracować program zwalczania chorób zakaźnych zwierząt innych mając na względzie ułatwienie handlu zwierzętami i produktami pochodzenia zwierzęcego
Organy Inspekcji Weterynaryjnej w celu oceny stanu epizootycznego oraz zapewnienia zdrowia publicznego i zdrowia zwierząt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części prowadzą badania kontrolne zakażeń zwierząt.
Główny Lekarz Weterynarii występuje do Komisji Europejskiej z wnioskiem o uznanie terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub regionu położonego na tym terytorium za urzędowo wolne lub wolne od danej choroby zakaźnej zwierząt, jeżeli są spełnione wymagania w tym zakresie
Organy Inspekcji Weterynaryjnej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Farmaceutycznej , Inspekcji Handlowej, Inspekcji Transportu Drogowego, Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz jednostki samorządu terytorialnego współpracują przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, w tym chorób odzwierzęcych.
293. Realizacja zadań z zakresu ochrony zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych:
kształtowanie polityki zdrowotnej, ekonomicznej i społecznej, do której należy:
1) ochrona prawa niepalących do życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego,
2) promocja zdrowia przez propagowanie stylu życia wolnego od nałogu palenia papierosów i używania wyrobów tytoniowych,
2a) działalność wychowawcza i informacyjna,
3) tworzenie warunków ekonomicznych i prawnych zachęcających do ograniczenia używania tytoniu,
4) informowanie o szkodliwości palenia tytoniu i zawartości substancji szkodliwych na opakowaniach wyrobów tytoniowych i informacjach o wyrobach tytoniowych,
5) obniżanie norm dopuszczalnych zawartości substancji szkodliwych w wyrobach tytoniowych,
6) leczenie i rehabilitacja osób uzależnionych od tytoniu.
Zabrania się palenia tytoniu na terenach jednostek organizacyjnych oświaty, uczelniach, miejscach udzielania świadczeń zdrowotnych, w miejscach kultury i wypoczynku, lokalach gastronomicznych, na przystankach komunikacji, w pomieszczeniach użytku publicznego itp.
właściciel zarządzający obiektem może wyznaczyć PALARNIĘ: w hotlach, w domach pomocy społecznej/spokojnej starości(?!), na terenie uczelni, obiektach podróżnych, w lokalach gastronomicznych
Zabrania się sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom do lat 18. W miejscu sprzedaży wyrobów tytoniowych umieszcza się widoczną i czytelną informację o treści: „Zakaz sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom do lat 18 + inne zakazy → art. 6 ustawy
Zabrania się stosowania w procesie produkcji wyrobów tytoniowych dodatków zwiększających właściwości uzależniające od nikotyny.
Zabrania się reklamowania i promocji wyrobów tytoniowych, rekwizytów tyto-niowych i produktów imitujących wyroby lub rekwizyty tytoniowe oraz symboli związanych z używaniem tytoniu → art. 8 ustawy
Na każdym opakowaniu jednostkowym papierosów wprowadzanych do obrotu handlowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powinny być w sposób wi-doczny, czytelny i trwały umieszczone:
1) dwa różniące się treścią ostrzeżenia przed szkodliwością używania tytoniu, jedno powszechne i jedno dodatkowe,
informacje o zawartości substancji smolistych, nikotyny i tlenku węgla w jednym papierosie.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, dopuszczalną zawartość substancji smolistych, nikotyny i tlenku węgla w dymie papierosowym, sposób ustalania i wykaz laboratoriów kontrolnych uprawnionych do ustalania za-wartości tych substancji, a także treść, formę graficzną i sposób umieszczania ostrze-żeń i informacji
Leczenie uzależnienia od używania tytoniu jest finansowane na zasadach określo-nych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Kara grzywny podmioty wymienione w art. 12,12a i 12b,13 ustawy:
kto produkuje, wprowadza do obrotu handlowego, reklamuje, promuje lub sponsoruje → kara grzywny do 200 000 lub kara ograniczenia wolności lub obie te kary łącznie
złe napisy na opakowaniach, sugerujące mniejsza szkodliwość wyrobów tytniowych → kara grzywny 200 000 albo ograniczenia wolności lub łącznie
stosowanie w produkcji dodatków zwiększających uzależnienie od nikotyny → kara grzywny do 500 000 lub ograniczenia wolności lub obie te łącznie
sprzedawanie wyrobów tytniowych bez uwzględnienia wieku sprawcy, nieumieszczenie informacji o szkodliwości → do 2 000 zł grzywny
palenie w miejscach objętych zakazem → do 500 zł grzywny
294. Własność wód – w świetle konstrukcji rzeczy publicznych:
należy uznać, że w świetle prawa cywilnego woda nie jest rzeczą z uwagi na brak samoistności jako bytu materialnego
wody stanowią własność Skarbu Państwa, osób fizycznych lub innych osób prawnych
Wody morza terytorialnego, morskie wody wewnętrzne wraz z morskimi wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej, śródlądowe wody powierzchniowe płynące oraz wody podziemne stanowią własność Skarbu Państwa.
Wody stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego są wodami publicznymi.
Płynące wody publiczne nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie.
Grunty pokryte wodami powierzchniowymi płynącymi, stanowiącymi własność Skarbu Państwa, są zasobem nieruchomości Skarbu Państwa
*Nie potrafię zweryfikować czy rozdział II tej ustawy pt: Prawo własności wód może w całości odnieść się do tego zagadnienia – dlatego też wypisałam najogólniejsze wnioski.
295. Korzystanie z wód publicznych – aspekty administracyjnoprawne: (art. od 31 ustawy
* Wody publiczne → Wody stanowiące własność Skarbu Państwa, do których należą: morze terytorialne, śródlądowe wody powierzchniowe, wody podziemne, o ile ustawa Prawo wodne nie stanowi inaczej, oraz inne wody śródlądowe na mocy specjalnych porozumień
Każdemu przysługuje prawo do powszechnego korzystania ze śródlądowych powierzchniowych wód publicznych, morskich wód wewnętrznych wraz z morskimi wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej, i z wód morza terytorialnego, jeżeli przepisy nie stanowią inaczej. → art 34!!!!!
powszechne korzystanie z wód nie obejmuje np.: wydobywania kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów z morskich wód wewnętrznych wraz z wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej oraz z wód morza terytorialnego
kąpieliska – art. 34a
296. Własność dróg – w świetle konstrukcji rzeczy publicznych:
Drogi krajowe stanowią własność Skarbu Państwa.
Drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy.
297. Korzystanie z dróg publicznych – aspekty administracyjnoprawne:
ustawa expresis verbis określa obowiązek korzystania z dróg publicznych po uprzednim uiszczeniu opłaty z tego tytułu za:
postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania
opłaty pobierane w określonych miejscach, określonym czasie ( w dni robocze lub całodobowo) w strefach płatnego parkowania (które mogą powstać z ustalenia RG na wniosek wójta w miejscu deficytu miejsc postojowych, RG ustala wysokość opłaty, sposób jej pobierania i może ustalić opłatę abonamentową lub zryczałtowaną)
stawki opłat – zróżnicowane, w zależności od miejsca postoju
nieuiszczenie opłaty = pobranie opłaty dodatkowej do opłaty podstawowej
wysokość opłaty dodatkowej ustalana przez RG
opłata dodatkowa pobierana przez zarządcę drogi lub zarząd drogi
przejazd po drogach krajowych pojazdów samochodowych (także zespołu pojazdów → samochód + przyczepa, naczepa o masie powyżej 3,5t oraz autobusów)
opłata elektroniczna – liczba kilometrów x stawka za jeden kilometr
wysokość i sposób obliczenia stawki/km określa RM w drodze rozporządzenia
odcinki, na których pobierana jest opłata ustalane są przez RM w drodze rozporządzenia
opłata elektroniczna jest pobierana przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad = przychód Krajowego Funduszu Drogowego
ten sam może zlecić pobór opłaty innemu operatorowi
za nieuiszczenie opłaty elektronicznej w całości – kara grzywny 3000zł, w części – 1500zł
zwolniony z opłat ten, kto wykonuje przejazd w ramach pomocy humanitarnej lub medycznej → zwolnienie dokonywane drogą decyzji administracyjnej przez ministrwa transportu na wniosek podmiotu występującego o zwolenienie
ustawa określa możliwość pobierania opłat za: ( warto zerknąć pobierznie na art. od 13d - 13e)
przejazd mostem lub tunelem w ciągach dróg publicznych
przeprawy promowe na drogach publ. (zwolnione ciągniki i maszyny rolnicze oraz pojazdy posiadające kartę parkingową)
Ustawa zwalnia od wyżej wymienionych opłat pojazdy:
Policji, ABW, Inspekcji Transportu Drogowego, CBA, Agencji Wywiadu, BOR-u,Straży Granicznej, Służby Celnej, służb ratowniczych, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Więziennej
zarządów dróg
Sił Zbrojnych RP, sił zbrojnych państw obcych (jeżeli stanowi o tym umowa m-dowa, której stroną jest Polska).
Autobusy szkolne
298. Pomoc osobom uprawnionym do alimentów – aspekty administraycjnoprawne.
Świadczenia alimentacyjne przysługują:
obywatelom polskim
cudzoziemcom(jesli wynika to z wiążących umów m-dowych)
przebywających na terenie RP na podstawie zezwolenia na pobyt stały, pobyt rezydenta długoterminowego, pobyt czasowy związany z okolicznością
osoba ze statusem uchodźcy lub statusem ochrony uzupełniającej
gdy zamieszkują na terenie państwa przez okres otrzymywania świadczenia alimentacyjnego(tylko w tym kolorze)
Zasady pomocy państwa osobom uprawnionym do alimentów na podstawie tytułu wykonawczego w przypadku bezskuteczności egzekucji oraz działania podejmowane wobec dłużników alimentacyjnych:
bezskuteczność = możliwość złożenia wniosku do organu właściwego wierzyciela wniosku o podjęcie działań wobec dłużnika
wniosek musi zawierać zaświadczenie o bezskuteczności prowadzonej egzekucji (stan, przyczyny bezskuteczności, działania podjęte w celu wegzekwowania) od organu prowadzącego
wniosek bez zaświadczenia → organ właściwego wierzyciela wzywa organ prowadzący egzekucję do przesłania takiego zaświadczenia w ciągu 14 dni od dnia otrzymania wezwania + organ egzekucji jest zobowiązany każdorazowo w podanym terminie odpowiadać na wniosek org.właś.wierz.i org.właś.dłuż o stanie egzekucji(od otrzymania wezwania) lub informacjach wpływających na zmianę tego stanu (od powstania danych okoliczności)
organ właściwego wierzyciele kieruje wniosek do organu właściwego dłużnika o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego
po otrzymaniu wniosku organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny: ustalenie sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej, stanu zdrowia oraz przyczyn zaniechania łożenia na osobę uprawnioną
dłużnik alimentacyjny w wyniku wywiadu jest zobowiązany przekazać oświadczenie majątkowe pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań (pouczenie przed przez organ)
dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się z obowiązku alimentacyjnego z powodu braku zatrudnienia:
obowiązek zarejestrowania się jako bezrobotny lub poszukujący pracy
organ informuje właściwy powiatowy urząd pracy o konieczności aktywizacji dłużnika
utrudnienie lub odmówienie przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego lub złożenia oświadczenia majątkowego lub zarejestrowania się jak wyżej lub odmówił przyjęcia propozycji pracy, szkolenia, stazu, robót publicznych, prac interwencyjnych → wszczęcie postępowania dotyczącego uchylania sią od obowiązku alimentacyjnego
decyzji takiej nie wydaje się gdy w ciągu 6 ostatnich miesięcy dłużnik alimentacyjny wywiązał się z zobowiązań w wysokości co najmniej 50% ustalonej kwoty w każdym miesiącu
decyzja ostateczna = organ właściwy dłuznika kieruje do starosty wniosek o zatrzymanie prawa jazdy ( odpis decyzji + wniosek o ściganie za przestępstwo kodeksu karnego „uchylanie się od alimentów”), decyzja wydana na podstawie wniosku; uchylenie tej decyzji następuje na wniosek organu właściwego dłużnika gdy ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy lub gdy dłużnik w ciągu 6 msc wywiązał się w każdym miesiącu[...],
lub utracił status dłużnika alimentacyjnego
istnieje możliwość wytoczenia powództwa na rzecz obywateli w sprawach o roszczenia alimentacyjne przez organ właściwy wierzycielowi lub dłużnikowi
w postępowaniu przed sądem stosuje się przepisy o udziale prokuratora w post. Cywilnym
sąd przesyła organowi właściwemu wierzyciela lub dłużnika orzeczenia wydane na podstawie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w sprawach w których osoba uprawniona otrzymuje świadczenia z funduszu alimentacyjnego (14 dni od momentu uprawomocnienia)
możliwość pisemnego upoważnienia zastępcy, pracownika urzedu lub kierownika ośrodka pomocy społecznej przez organu właściwego dłużnika do podejmowania działań wobec dłużnika alimentacyjnego, prowadzenia postępowania i wydawania decyzji
299. Ograniczenia reklamy – zagadnienia administracyjnoprawne.
Alkohol:
napojem alkoholowym, zgodnie z definicją prawną, jest produkt przeznaczony do spożycia zawierający alkohol etylowy pochodzenia rolniczego w stężeniu objętościowym przekraczającym 0,5% alkohol
Bezpośrednim skutkiem szerokiego zdefiniowania reklamy napojów alkoholowych jest objęcie zakresem tego pojęcia każdego przekazu, w którym występuje choćby w niewielkim stopniu element popularyzacji oznaczeń indywidualizujących napój alkoholowy, nawet jeżeli w przekazie przeważa neutralna, chociaż kierowana do konsumentów, informacja pochodząca od producenta lub dystrybutora danego produktu. Z zakresu pojęcia reklamy ustawodawca jednoznacznie wyłączył tylko informację używaną do celów handlowych w stosunkach między przedsiębiorcami zajmującymi się produkcją, obrotem hurtowym i handlem napojami alkoholowymi.
Wspomniana już reklama i promocja piwa, w przeciwieństwie do innych napojów alkoholowych, jest dozwolona, pod warunkiem że:
nie jest kierowana do małoletnich,
nie przedstawia osób małoletnich,
nie łączy spożywania alkoholu ze sprawnością fizyczną bądź kierowaniem pojazdami,
nie zawiera stwierdzeń, że alkohol posiada właściwości lecznicze, jest środkiem stymulującym, uspakajającym lub sposobem rozwiązywania konfliktów osobistych,
nie zachęca do nadmiernego spożycia alkoholu,
nie przedstawia abstynencji lub umiarkowanego spożycia alkoholu w negatywny sposób,
nie podkreśla wysokiej zawartości alkoholu w napojach alkoholowych jako cechy wpływającej pozytywnie na jakość napoju alkoholowego,
nie wywołuje skojarzeń z:
atrakcyjnością seksualną,
relaksem lub wypoczynkiem,
nauką lub pracą,
sukcesem zawodowym lub życiowym.
Dodatkowe dotyczą formy reklamy i promocji piwa, która nie może być prowadzona:
w telewizji, radiu, kinie i teatrze między godziną 6°° a 20°°, z wyjątkiem reklamy prowadzonej przez organizatora imprezy sportu wyczynowego lub profesjonalnego w trakcie trwania tej imprezy;
na kasetach wideo i innych nośnikach;
w prasie młodzieżowej i dziecięcej;
na okładkach dzienników i czasopism;
na słupach i tablicach reklamowych i innych stałych i ruchomych powierzchniach wykorzystywanych do reklamy, chyba że 20% powierzchni reklamy zajmować będą widoczne i czytelne napisy informujące o szkodliwości spożycia alkoholu lub o zakazie sprzedaży alkoholu małoletnim;
przy udziale małoletnich.
Należy podkreślić, że wszystkie wymienione wyżej zakazy dotyczą osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, które uczestniczą w prowadzeniu reklamy nie tylko w charakterze zleceniodawcy, ale także zleceniobiorcy niezależnie od sposobu i formy jej prezentacji.
bezwzględne zakazy dotyczą reklamowania i promocji wyrobów tytoniowych, rekwizytów tytoniowych i produktów imitujących wyroby lub rekwizyty tytoniowe oraz symboli związanych z używaniem tytoniu (tak: art. 8 ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych)
reklamowania usług lekarzy (art. 56 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty),
reklamowania usług doradców podatkowych (art. 38 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym).
szeroko zakreślono ograniczenia w reklamowaniu: gier na automatach, zakładów wzajemnych czy wideoloterii (art. 8 ustawy o grach i zakładach wzajemnych),
ograniczenia w reklamowaniu produktów leczniczych (rozdział 4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne), czy środków spożywczych specjalnego przeznaczenia, w tym przeznaczonych dla niemowląt (art. 25 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia).
Niedopuszczalna w świetle polskiego prawa cywilnego jest również reklama będąca czynem nieuczciwej konkurencji. Norma prawna zawarta w art. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r., o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji określa przesłanki uznania konkretnego zachowania za czyn nieuczciwej konkurencji. Jest nim działanie lub zachowanie, podjęte w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, które jest szkodliwe, ponieważ zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy lub klienta, jeżeli jednocześnie jest bezprawne jako sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami.
Sprzeczność z prawem może dotyczyć czynów: zabronionych i zagrożonych sankcją kamą lub dyscyplinarną, zakazanych przepisami administracyjnymi a także zabronionych przepisami cywilnymi lub administracyjnymi.
Zastosowane skróty:
B – burmistrz; P – Prezydent miasta ;WKZ – Wójewódzki konserwator zabytków ;woj.lek.wet – wojewódzki lekarz weterynarii; RG – Rada Gminy; RM – Rada Ministrów ;GKZ – Generalny Konserwator Zabytków