Skrypt prawo administracyjne część I


1. Administracja publiczna - sposoby definiowania; administracja publiczna a administracja prywatna; sfery ingerencji administracji/funkcje.

Geneza pojęcia:

Administracja pochodzi od łac. ,ministrare' co oznacza ,służyć', zaś przedrostek ,ad' oznacza działanie skierowane na określony cel.

Administracja publiczna - przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także organy samorządu terytorialnego zaspokajanie potrzeb zbiorowych i indywidualnych obywateli, wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach. (definicja podmiotowo-przedmiotowa)

- pozytywna podmiotowa - działalność organów administracyjnych

- pozytywna przedmiotowa - działalność mająca na celu realizację zadań publicznych

- negatywno-podmiotowa - to działalność tych organów publicznych, które nie są organami ustawodawczymi i sądowymi

- negatywno-przedmiotowa - podejmowana w publicznym celu działalność państwa poza ustawodawstwem i sądownictwem

- oparta na kryterium szczególnym - część działalności państwa, w wyniku której powstaje stosunek administracyjnoprawny

Administracja publiczna a administracja prywatna:

- cele są szerokie - cele są wąskie

- zadania są zewnętrzne - zadania są wewnętrzne

- motywacja do działania - ochrona interesu publ. - ochrona interesu prywatnego, zysk

- cele wyznacza państwo - cele wyznacza rynek

- opiera się na prawie administracyjnym - opiera się na prawie cywilnym

- działalność prowadzona w imieniu państwa - w imieniu właściciela

- ma charakter trwały - przejściowy

Sfery ingerencji administracji publicznej:

!!! Zarówno świadczenia materialne, jak i niematerialne charakteryzują się tym, że są usługami nieodpłatnymi.

Funkcje administracji publicznej:

2. Sposoby definiowania prawa administracyjnego; pogranicze prawa administracyjnego.

Prawo administracyjne - zespół norm regulujący działalność administracyjną/ administracje publiczną

- prawo, które zawiera element władztwa (def. oparta o kryterium szczególne)

- prawo, które dotyczy administracji publicznej i jest dla niej swoiste, czyli obejmuje to, co jest wytworzone właśnie dla organizacji i działania administracji publicznej (def. oparta o swoistość)

Pogranicze prawa administracyjnego - pomiędzy prawem administracyjnym a innymi gałęziami prawa trudno jest postawić jakąkolwiek granicę, ponieważ p. a. wywiera ono skutki cywilnoprawne bezpośrednio (np. wywłaszczenie nieruchomości) lub pośrednio (zezwolenie na nabycie nieruchomości przez cudzoziemca) w inne dziedziny prawa (prawo cywilne). Naruszenie norm p. a. może spowodować pociągnięcia do odpowiedzialności karnej lub za wykroczenie (prawo karne, prawo wykroczeń). Również prawo konstytucyjne reguluje ustrój i kompetencje niektórych organów administracji publicznej (prawo konstytucyjne).

3. Sposoby klasyfikowania norm prawa administracyjnego.

4. Zasady ogólne prawa administracyjnego - podstawowe reguły uznane za takie przez ustawodawcę, są normami prawnymi - ich naruszenie = naruszenie prawa.

5. Europeizacja polskiego prawa administracyjnego; międzynarodowe prawo administracyjne.

Europeizacja prawa administracyjnego to dostosowywanie treści i realizacji przepisów prawnych do wymogów obowiązujących w państwach UE. Europeizacja następuje przez związanie się Traktatami Wspólnotowymi. Skutkiem tego jest przejęcie przez państwo członkowskie rozwiązań w nich zawartych oraz tych, które powstają na mocy prawa wtórnego UE. Europeizacja może nastąpić również poprzez związanie się lokalnymi umowami europejskimi związanymi z działalnością Rady Europy.

Prawo UE (prawo pierwotne i wtórne):

- zasada pierwszeństwa stosowania prawa unijnego przed prawem krajowym

- zasada bezpośredniego skutku

Europejska Karta Samorządu Lokalnego (Rada Europy) - reguluje status samorządów lokalnych w relacji do władz danego państwa oraz w relacji do władz innych państw i działających w nich samorządów. Wyprowadzono z niej:

- definicje samorządu lokalnego

- zasady samorządności terytorialnej

- zakres działania samorządu

- zasady finansowe, zasady zrzeszania się, zasady zmiany granic

Europejski Kodeks Dobrej Administracji - zawiera zasady określające stosunki miedzy instytucjami/ urzędnikami unijnymi a jednostką. Jest to akt prawny, który nie ma mocy wiążącej - są to swego rodzaju zalecenia. Zasady w nim zawarte: bezstronność, praworządność, niezależność, uczciwość, obiektywność itd.

6. Publiczne prawa podmiotowe; władztwo administracyjne; szkoda legalna.

Publiczne prawa podmiotowe - taka sytuacja prawna obywatela (jednostki zbiorowej), w obrębie której obywatel ten opierając się na chroniących jego interesy prawne normach może skutecznie żądać czegoś od państwa lub w sposób niekwestionowany przez państwo może coś zdziałać.

Wyróżniamy 2 rodzaje publicznych praw podmiotowych:

Cechy publicznych praw podmiotowych:

- mają na celu łagodzenie nierównorzędności podmiotów stosunku administracyjnego

- pozwalają na realizowanie interesu publicznego także obywatelom

- mają charakter osobisty i nie podlegają sukcesji, nie można powoływać się na prawa osobiste osób trzecich

- są niezbywalne

- aktualne - zgodne z obowiązującymi normami prawnymi

- oparte na normie prawa administracyjnego, którą można do końca wyodrębnić i ustalić

Dziedziny praw:

- wolnościowe (wybór zawodu, prawo zrzeszania się), polityczne (prawo wyborcze), do świadczeń państwa (do zasiłku), osobowe (rejestracja urodzonego dziecka)

władztwo administracyjne - możliwość jednostronnego rozstrzygania sytuacji indywidualnych przez organ administracji publicznej (brak równorzędności podmiotów - administrujący nad administrowanym, rozstrzygnięcie nie podlega negocjacjom, zabezpieczone przymusem - możliwość użycia, nie obowiązek)

szkoda legalna - szkoda spowodowana legalnym wykonywaniem funkcji władczych przez organy administracji publicznej, a także szkoda poniesiona wskutek wykonywania określonych praw podmiotowych lub rozwijania działalności na podstawie ustawowego upoważnienia. Szkoda ta musi być nie do uniknięcia tzn. że dana działalność musi pociągać za sobą szkodliwe skutki dla innych podmiotów, a wyrządzający szkodę musi mieć uprawnienia do podjęcia działania.

7. Pojęcie i rodzaje źródeł prawa administracyjnego; cechy źródeł prawa administracyjnego. 8. Źródła prawa administracyjnego w świetle regulacji Konstytucji.

źródła prawa administracyjnego - sposoby, w jakich tworzy się, utrzymuje i zmienia prawo.

- w znaczeniu normodawczym - to ten, kto stanowi prawo

- źródeł znaczeniu walidacyjnym - to formy tworzenia aktów prawnych (np. ustawy, rozporządzenia)

- źródeł znaczeniu informacyjnym - teksty aktów prawnych

Rodzaje źródeł prawa administracyjnego ( wg art. 87. Konstytucji RP)

(zarządzenia, uchwały, regulaminy, statuty - niewymienione w Konstytucji jako źródła powszechnie obowiązującego prawa - mają zatem charakter wewnętrzny, są jednak zorganizowanymi źródłami prawa)

(doktryna, orzeczenia sądów, zwyczaj - niezorganizowane źródła prawa)

Cechy źródeł prawa administracyjnego:

9. Skuteczność norm prawa międzynarodowego w prawie wewnętrznym w świetle Konstytucji.

Źródłami norm prawa międzynarodowego są traktaty, umowy, porozumienia itp. Zawarcie umowy oznacza, że państwa określiły wzajemne prawa i obowiązki. Umowa staje się źródłem prawa wewnętrznego po jej ratyfikacji, a następnie po jej ogłoszeniu. Ratyfikacja oznacza, że państwo zobowiązuje się do przestrzegania norm zawartych w umowie. Ratyfikacji dokonuje Prezydent RP za uprzednią zgodą Sejmu wyrażoną w ustawie.

Ratyfikacji podlegają umowy, które dotyczą:

Umowy niewymagające ratyfikacji są przedstawiane Sejmowi przez Prezesa RM w postaci zawiadomienia.

Ratyfikowana umowa międzynarodowa stanowi część wewn. porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie wymaga wydania ustawy. W szczególnych sytuacjach umowy te mogą mieć pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli nie da się jej pogodzić z ustawą.

10. Rozporządzenia jako źródła prawa administracyjnego.

Rozporządzenia zawierają przepisy wykonawcze do ustaw, stanowią ich uzupełnienie. W ustawie musi znajdować się upoważnienie do jego wydania. Upoważnienie to powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia, określić zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz zawierać wytyczne dotyczące treści aktu rozporządzenia. W RP rozporządzenia mogą wydawać:

11. Lokalne źródła prawa administracyjnego - zarys systemu.

Lokalne źródła prawa administracyjnego są to akty prawne charakteryzujące się ograniczonym zakresem terytorialnym, tzn. że są powszechnie obowiązujące, ale tylko na terenie podlegającym jednostce, która go wydała. Normy prawne pochodzące od tych aktów wiążą jedynie jednostki, które przynależą do danego terytorium - przynależność ta wynika ex lege. Upoważnione do wydawania tego rodzaju aktów są organy samorządu terytorialnego oraz administracji rządowej terenowej. W skład systemu lokalnych źródeł prawa administracyjnego wchodzą:

- prawo miejscowe

- prawo zakładowe

- prawo samorządów specjalnych

12. Samorządowe akty prawa miejscowego.

Art. 94 Konstytucji RP mówi, że ,,organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.”

!!! Jednak w należy pamiętać, że terenowe organy administracji rządowej nie stanowią samorządowych aktów prawa miejscowego, bo nie są organami samorządowymi!!!

- w gminie oraz w powiecie: wydaje je organ upoważniony - upoważnienie wynika z ustawy

- w województwie - wyłączna kompetencja sejmiku województwa - wynika z ustawy

Wchodzą w życie co do zasady po 14 dniach od dnia ogłoszenia (akt może przewidywać dłuższe vacatio legis lub krótsze, ale wtedy musi być to poparte ważnym interesem państwa)

13. Statutowe akty prawa miejscowego.

Są to akty normatywne, w których reguluje się wewnętrzny ustrój i funkcjonowanie jednostek organizacyjnych administracji publicznej - jednostki samorządu terytorialnego. Wydawane są na podstawie ogólnego upoważnienia zawartego w ustawie. Przedmiotem ich regulacji jest w szczególności podział pracy, zakres czynności, układy zależności organizacyjnych, zasady wewnętrznej koordynacji działań, a także kwestie kontroli wewnętrznej. Wśród statutów ważne miejsce zajmują statuty: województw, powiatów, gmin oraz statuty ich urzędów. Funkcją tego rodzaju źródeł prawa jest wyeliminowanie swobody i dowolności w zakresie organizacji i funkcjonowania jednostek organizacyjnych administracji publicznej. Statuty muszą być zgodne z prawem powszechnie obowiązującym, czyli m. in. z Konstytucją.

14. Porządkowe akty prawa miejscowego.

Przepisy porządkowe:

15. Akty prawa miejscowego stanowione przez terenowe organy administracji rządowej.

16. Prawo zakładowe w warunkach uczelni publicznej oraz szkoły publicznej.

Prawo zakładowe - prawo niemające charakteru powszechnie obowiązującego, określa ono prawa i obowiązki pracowników oraz użytkowników danego zakładu np. statut uczelni wyższej, regulamin studiów, statut szkoły podstawowej itd.

a) Uczelnia publiczna: umocowanie do stanowienia statutu (2/3 senatu do przyjęcia), zawiera ustalenia dotyczących warunków i trybu rekrutacji oraz regulaminów. Prawem zakładowym są także normy dotyczące pomocy materialnej przyznawanej przez rektora. Statut uczelni wyższej określa ustrój i funkcjonowanie nieregulowane ustawą lub jeśli ustawia zostawia to w gestii danego statutu

Regulamin uczelni wyższej określa organizacje i tok studiów oraz związane z nimi prawa i obowiązki studentów (ustawa określa przypadki skreślenia z listy studentów)

b) Szkoła publiczna: posiadają mniejszą swobodę w stanowieniu prawa zakładowego.

- statut- pierwszy jest ustalany przez odpowiedni organ samorządowy (rada gminy/rada powiatu), następne mogą być ustalane już przez samą radę danej szkoły

- regulamin - analogicznie do uczelni wyższej

17. Sądowa kontrola aktów prawa miejscowego a nadzór nad aktami prawa miejscowego.

Kontrola polega na:

- ustaleniu stanu faktycznego

- porównaniu go ze stanem projektowanym, postulowanym

- przekazaniu wyników

Kontrola nie ma charakteru władczego, bo mimo ustalenia wyników nie może ona ingerować w danej sprawie.

Nadzór polega na władczej kontroli między administrującymi w stosunku ustrojowym. Sądy nie prowadzą nadzoru administracji oraz aktów, które od niej pochodzą.

Organem, który może uchylić uchwałę rady gminy jest Prezes RM lub wojewoda, czyli organy znajdujący się wyżej w strukturze administracji i które są do tego upoważnione z ustawy.

18. Orzecznictwo sądów i trybunałów jako źródło prawa administracyjnego; prawo sędziowskie.

W RP sądy nie mają kompetencji prawotwórczej. Orzecznictwo sądów wywiera wpływ na sposób rozumienia prawa, w szczególności przepisów niejasnych, niesprecyzowanych, źle zbudowanych, zawierających sprzeczności. Jeżeli NSA ustali znaczenie jakiejś normy w indywidualnej sprawie, wówczas znaczenie to będzie stosowane także w innych przypadkach rozpatrywanych przez sądy administracyjne.

Prawo sędziowskie tworzone jest poprzez orzecznictwo sądów administracyjnych i należy do niezorganizowanych źródeł prawa. Prawo to wskazuje jak należy stosować dane normy, a także dokonuje ich wykładni, gdyż sędziowie mają dużą swobodę interpretacyjną. Dzieje się tak ze względu na autorytet i fachowość sądów oraz sędziów.

19. Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych zawierających przepisy powszechnie obowiązujące.

Organami promulgacyjnymi w RP przeznaczonymi do publikacji źródeł prawa powszechnie obowiązującego i niektórych innych aktów prawnych, oświadczeń i informacji są Dziennik Ustaw RP oraz Wojewódzki Dziennik Urzędowy. Ogłoszenie aktu normatywnego w dzienniku urzędowym jest obowiązkowe. W Dzienniku Ustaw RP ogłasza się akty prawne obowiązujące na terenie całego kraju, zaś w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym ogłasza się akty prawa miejscowego, które także są powszechnie obowiązujące, ale na terytorium podległym jednostce, która je wydała. Dziennik Ustaw RP wydawany jest przez Prezesa RM, a Wojewódzki Dziennik Urzędowy przez wojewodę. Akty prawne ogłasza się niezwłocznie, czyli bez zbędnej zwłoki. Wchodzą w życie, co do zasady po 14 dniach od dnia ogłoszenia

20. Stosunki a sytuacje administracyjnoprawne.

Stosunek administracyjnoprawny zawsze dotyczy dwóch podmiotów. Obowiązek jednego jest ściśle skorelowany z uprawnieniem drugiego. Natomiast sytuacja administracyjnoprawna jest ukazaniem praw i obowiązków jednego tylko podmiotu niezależnie od innych. Może ona wynikać z wielu stosunków prawnych nawiązywanych z wieloma podmiotami (organami administrującymi).

21. Cechy charakterystyczne stosunków administracyjnoprawnych.

?????22. Rodzaje stosunków administracyjnoprawnych.

Ze względu na charakter normy prawnej będącej podstawą stosunku:

  1. proceduralne - w postępowaniu przed organami administracji

  2. sporne - w postępowaniu przed sądem - organ administrujący i podmiot administrowany mają równe prawa

  3. egzekucyjne - zmierzają do przymusowego wykonania obowiązku wynikającego ze stosunku materialnoprawnego z zastosowaniem środków administracyjnych

Ze względu na adresata decyzji:

Ze względu na sposób powstania:

Ze względu na stosunek do prawa cywilnego:

  1. bezpośrednio - decyzja o wywłaszczenie nieruchomości

  2. pośrednio - zezwolenie na nabycie nieruchomości przez cudzoziemca

23. Sposoby powstawania sytuacji administracyjnoprawnych i nawiązywania stosunków administracyjnoprawnych.

Sytuacje i stosunki administracyjnoprawne powstają w ten sam sposób:

24. Pojęcie form działania administracji publicznej; kryteria klasyfikowania form działania administracji publicznej. 25. Władcze a niewładcze formy działania administracji publicznej.

prawne formy działania administracji - prawnie uregulowane czynności administracji publicznej (jej organów). (nie są to metody działania)

Rodzaje:

26. Statut województwa a statut urzędu wojewódzkiego; statut gminy a statut uczelni publicznej.

Statut województwa:

- uchwalany przez Sejmik Województwa po uzgodnieniu z Prezesem RM

- określa funkcjonowanie oraz ustrój województwa

- publikowany w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym

Statut urzędu wojewódzkiego:

- nadawany przez wojewodę, podlega zatwierdzeniu przez Prezesa RM

- ogłaszany w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym

- określa nazwę i siedzibę urzędu, nazwy stanowisk dyrektorów wydziałów i innych komórek organizacyjnych urzędu itp., nazwy i siedziby delegatur

- zatwierdzony statut nie podlega zmianie, można go jedynie aktualizować w sprawach wykazu jednostek podporządkowanych wojewodzie lub przez niego nadzorowanych

Statut gminy:

- jest to uchwała wykonawcza do przepisów ustawy o samorządzie gminnym

- nadawany wyłącznie przez Radę Gminy w drodze uchwały

- reguluje ustrój gminy, zasady jej funkcjonowania, zasady tworzenia jednostek pomocniczych

- projekt statutu gminy powyżej 300 000 mieszkańców podlega zatwierdzeniu przez Prezesa RM, na wniosek ministra właściwego ds. administracji publ.

- ogłaszany w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym

Statut uczelni publicznej:

- pierwszy statut nadawany jest przez Ministra właściwego ds. szkolnictwa wyższego; kolejne - uchwalane przez Senat - wymaga 2/3 większości głosów statutowego składu Senatu

- określa zasady funkcjonowania uczelni, porusza sprawy nieuregulowane w ustawie, która pozostawiła je do rozstrzygnięcia samej uczelni

- zawiera normy wewnątrz obowiązujące

- podejmowany na podstawie upoważnienia ustawowego (ustawa o systemie oświaty, ustawa o szkolnictwie wyższym)

27. Statut uczelni publicznej a statut publicznego gimnazjum.

Statut uczelni publicznej:

- pierwszy statut nadawany jest przez Ministra właściwego ds. szkolnictwa wyższego; kolejne - uchwalane przez Senat - wymaga 2/3 większości głosów statutowego składu Senatu

- określa zasady funkcjonowania uczelni, porusza sprawy nieuregulowane w ustawie, która pozostawiła je do rozstrzygnięcia samej uczelni

- zawiera normy wewnątrz obowiązujące

- podejmowany na podstawie upoważnienia ustawowego (ustawa o systemie oświaty, ustawa o szkolnictwie wyższym)

Statut publicznego gimnazjum:

- ma charakter symboliczny

- ma słabszą pozycję od statutu uczelni publicznej

- określa nazwę i status szkoły

- określa organizację wewn. Szkoły, jej organy

- określa zasady rekrutacji uczniów

- określa prawa i obowiązki uczniów

28. Rozporządzenie wojewody a zarządzenie wojewody; rozporządzenie Rady Ministrów a rozporządzenie porządkowe wojewody.

Rozporządzenie wojewody:

- ma charakter powszechnie obowiązujący

- ma charakter wykonawczy

Zarządzenie wojewody:

- ma charakter wewnątrz obowiązujący - tylko w strukturze hierarchicznego podporządkowania wojewodzie

- określa zakres kompetencji i zadań np. wicewojewodów, organizację pracy urzędu wojewódzkiego

Rozporządzenie Rady Ministrów:

- ma charakter powszechnie obowiązujący

- ma charakter wykonawczy w stosunku do ustaw

- wydawane na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie

- nakaz ogłoszenia w Dzienniku Ustaw

- zakaz subdelegacji - jeżeli w upoważnieniu wskazana jest RM, to tylko ona może je wydać

Rozporządzenie porządkowe wojewody:

- mają charakter powszechnie obowiązujący tylko na terytorium podległym danemu wojewodzie

- wydawane są samodzielnie, jeśli niezbędne są do ochrony życia, zdrowia, mienia; zapewnienia porządku , spokoju i bezpieczeństwa publicznego

- przekazywane niezwłocznie Prezesowi RM, marszałkowi województwa, starostom, wójtom/burmistrzom/prezydentom miast na terytorium województwa

- może zostać uchylone przez Prezesa RM w trybie nadzoru, jeśli jest ono niezgodne z ustawami lub aktami wydanymi w celu ich wykonania

29. Regulamin studiów w Uniwersytecie Wrocławskim jako forma działania administracji; regulamin studiów w Uniwersytecie Wrocławskim w świetle przepisów rozdziału III Konstytucji.

Regulamin studiów UWr tworzy prawo zakładowe (a więc nie jest aktem powszechnie obowiązującym), ponieważ UWr jest zakładem administracyjnym. Normy w nim zawarte stanowią konkretyzację norm ustawowych, a więc regulacja, jaką jest regulamin musi mieć upoważnienie ustawowe. Normy w nim zawarte nie mogą być sprzeczne z Konstytucją, czyli nie może zwiększać ani zmniejszać praw i obowiązków użytkowników oraz pracowników UWr. Regulamin podlega kontroli prawnej z punktu widzenia zgodności z Konstytucją RP oraz z ustawami

30. Władcze formy działania organów uczelni publicznej.

- przyznawanie praw i obowiązków użytkownikom zakładu

- stanowienie statutów, regulaminów

- uchwały, zarządzenia

- akty administracyjne - np.. decyzja o przyznaniu stypendium socjalnego

31. Akt administracyjny a akt normatywny (na przykładzie administrowania organu wykonawczego gminy).

Akt administracyjny - podstawowa forma działania administracji, jest to władcze rozstrzygnięcie organu administracji publicznej skierowane do konkretnego adresata w konkretnej sprawie (zasada podwójnej konkretności - zawiera normy indywidualne i konkretne). Konsumuje się w wyniku jednorazowego zastosowania (ale są wyjątki od tej zasady).

Akt normatywny administracji - taki akt normatywny, który pochodzi od administracji, jest to władcze rozstrzygnięcie organu administracji państwowej zawierający normy postępowania i skierowany jest do generalnie określonego adresata w abstrakcyjnie określonej sytuacji, jest to każdy akt prawny niebędący ustawą!!! Nie konsumuje się w wyniku jednorazowego zastosowania.

Organem wykonawczym gminy jest wójt. Aktami administracyjnymi, które wydaje są decyzje np. w sprawie przyznania nagród pieniężnych lub zmiany składu komisji np. konkursowej. Zaś akty normatywne przez niego wydawane to zarządzenia np. w sprawie zmian w budżecie danej gminy na dany rok.

32. Akt administracyjny - pojęcie, sposoby klasyfikowania.

Akt administracyjny - podstawowa forma działania administracji, jest to władcze rozstrzygnięcie organu administracji publicznej skierowane do konkretnego adresata w konkretnej sprawie (zasada podwójnej konkretności - zawiera normy indywidualne i konkretne). Konsumuje się w wyniku jednorazowego zastosowania (ale są wyjątki od tej zasady - koncesje, licencje, zezwolenia, prawo jazdy (licencja)

Akty administracyjne mogą mieć postać: decyzji, postanowienia (w trakcie postępowania)

Rodzaje aktów administracyjnych:

33. Akty administracyjne „dwustronne”/zależne od woli adresata a niewładcze działania administracji.

Akty administracyjne dwustronne - zależne od woli adresata, ich treść jest równorzędnie ustalana przez organ oraz przez adresata, organ może negocjować treść aktu, ale nie pozbawia to aktu charakteru jednostronnej czynności (akty mianowania, powołania)

Akty administracyjne niewładcze - podejmowane wg normy prawa cywilnego - umowy cywilnoprawne, przy ich podejmowaniu dochodzi do pewnego rodzaju zrównania stron, strony dobrowolnie wiążą się umową i wspólnie negocjują warunki jej zawarcia, dot. też ugody, porozumienia

34. Swobodne uznanie-uznanie administracyjne; uznanie administracyjne a sądowa kontrola administracji publicznej.

Uznanie administracyjne - możliwość podjęcia różnych rozstrzygnięć przez organ administracji publicznej przy danym stanie faktycznym; samodzielności tej udziela norma blankietowa.

Kontroli sądowej podlega każde działanie administracji publicznej np. czy nie przekroczono upoważnienia ustawowego, czyli także uznanie, jednak kontroli tej nie podlegają sądy wartościujące, na podstawie których organ podjął rozstrzygnięcie.

35. Formy aktów administracyjnych.

- decyzja - akt administracyjny stanowiący jednostronne ustalenie przez organ administracji publicznej o wiążących konsekwencjach normy prawa administracyjnego, decyzje rozstrzygają sprawy w całości, co do ich istoty, kończą postępowanie w sprawie. Decyzje nadają, cofają uprawnienia, nakładają obowiązki lub z ich zwalniają itd. Przysługuje możliwość odwoławcza od decyzji wydanej w I instancji - wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Zaś na decyzję wydaną w II instancji - skarga do NSA.

Decyzja administracyjna powinna składać się z następujących elementów:

  1. data

  2. oznaczenie organu wydającego decyzję - obligatoryjne

  3. adresat decyzji - obligatoryjne

  4. podstawa prawna

  5. treść decyzji - obligatoryjne

  6. uzasadnienie (w przypadku decyzji odmownej uzasadnienie jest obligatoryjne)

  7. pouczenie o możliwości odwołania się

  8. podpis - obligatoryjne

- zezwolenie - ustala uprawnienia w sferze prawa administracyjnego lub wyraża zgodę na dokonanie przedsięwzięcia lub podjęcia czynności dopuszczonej normami prawa administracyjnego - zezwolenie na osiedlenie się cudzoziemca na teryt. RP. Wydawane są na czas oznaczony lub nieoznaczony. Mogą być cofnięte jeżeli działalność prowadzona na ich podstawie jest prowadzona z naruszeniem prawa lub szczególnych warunków określonych w zezwoleniu. Dzielą się na reglamentacyjne (ochrona interesów gospodarczych, ochrona przed konkurencją zagraniczną) i policyjne (ochrona zdrowia, bezpieczeństwa …).

- koncesja - akt administracyjny nadający uprawnienia osobie fizycznej do wykonywania określonej działalności produkcyjnej lub usługowej, jest to akt nadający nowe uprawnienia, wydawana na czas nieoznaczony. Może zostać cofnięta.

- licencja - akt administracyjny ustalający uprawnienia do wykonywania określonej pracy zawodowej, gdy wykonywanie jej jest związane z posiadaniem odpowiednich kwalifikacji np. licencja lotnicza. Mogą być wydawane na czas oznaczony lub nieoznaczony. Może zostać cofnięta w przypadku rozbieżności między stanem faktycznym a stanem stwierdzonym w licencji.

- postanowienie - dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w trakcie postępowania administracyjnego, lecz nie rozstrzygają sprawy, co do jej istoty, składa się z tych samych elementów, co decyzja.

36. Decyzja administracyjna a polecenia służbowe; akty administracyjne organów zakładów administracyjnych.

Decyzja administracyjna - zachodzi pomiędzy administrującym a administrowanym, kierowana jest na zewnątrz administracji, zabezpieczona przymusem państwowym (co do nałożenia obowiązku). Nie może namawiać do przestępstwa, podlega kontroli sądowej.

Polecenia służbowe - indywidualny akt wewnętrzny wynikający ze stosunku podległości w ramach określonej struktury organizacyjnej (przełożony-podwładny). Zabezpieczone odpowiedzialnością dyscyplinarną. Jeżeli polecenie w przekonaniu pracownika jest niezgodne z prawem lub godzi w interes społeczny pracownik powinien zgłosić swoje zastrzeżenia przełożonemu. Jeżeli przełożony potwierdzi polecenie na piśmie - należy wykonać polecenie zawiadamiając o zastrzeżeniach kierownika urzędu. Odpowiedzialność za skutki wykonania polecenia ponosi przełożony. Pracownik nie może wykonać polecenia będącego przestępstwem lub gdyby groziło to niepowetowanymi stratami. Polecenie służbowe podlega kontroli sądowej.

Akty administracyjne organów zakładów administracyjnych - skierowane są do użytkowników zakładów administracyjnych. Dzielą się na:

37. Samodzielność organów administracji publicznej w podejmowaniu aktów administracyjnych.

Akty administracyjne wydawane są w celu konkretyzowania norm prawnych w indywidualnych sytuacjach. Prawodawca nie mógł przewidzieć wszystkich sytuacji, dlatego pozostawił administracji pewien margines swobody, dzięki której może ona zapewnić odpowiednią elastyczność w stosowaniu prawa.

Samodzielność pozostawiona administracji przejawia się w :

38. Formy działań faktycznych - zarys systemu; działania faktyczne w sprawach paszportowych (lub w sprawach z zakresu obowiązku meldunkowego).

Działania faktyczne są dopuszczalną i niewadliwą kategorią działań administracji publicznej, uzupełniającą działania prawne administracji. Często mają postać czysto fizyczną np. zapisanie, doręczenie itp. Podejmowane na podstawie i w granicach prawa. Kształtują stosunki poprzez fakty, a nie normy prawne. Od działań prawnych różnią się tym, że w ogóle nie są określone prawem lub są określone, ale w sposób niewystarczający, czyli np. z pominięciem treści lub formy. Podstawą prawną działań faktycznych mogą być normy ustrojowe, materialne lub procesowe. Działaniami faktycznymi są:

39. Umowy publicznoprawne a umowy cywilne jako formy działania administracji.

Umowa jest niewładczą formą działania administracji publicznej. Jest ona zawierana w warunkach większej swobody niż korzystanie z innych form działania. Umowy dzielą się na:

  1. porozumienia komunalne (zawierane przez gminy, powiaty, województwa w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych)

  2. związki komunalne (w celu wspólnego wykonywania zadań publ. przez gminy)

  3. porozumienia o wykonywanie zadań z zakresu administracji rządowej

  4. kontrakty wojewódzkie (zawierane pomiędzy RM a samorządem województwa reprezentowanych przez ministra i marszałka województwa, celem jest określenie zakresu, trybu, warunków realizacji zadań określonych w programach wojewódzkich i wspieranych przez rząd oraz zadań nadzorowanych przez ministrów wspieranych przez jst i inne uprawnione podmioty)

40. Identyfikacja i charakterystyka źródeł prawa administracyjnego/form działania administracji publicznej: wyrok WSA we Wrocławiu uwzględniający skargę na decyzję administracyjną; Regulamin studiów w Uniwersytecie Wrocławskim; wysłuchanie wykładu z prawa administracyjnego; wyrok TK uchylający rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające granice powiatów; unieważnienie paszportu.

- wyrok WSA we Wrocławiu uwzględniający skargę na decyzję administracyjną - niezorganizowane źródło prawa, orzecznictwo, prawo sędziowskie o ile ustala nowe znaczenie danego przepisu czy słowa (jeżeli są one nieprzejrzyste)

- Regulamin studiów w Uniwersytecie Wrocławskim - prawo zakładowe, akt normatywny regulujący wewnętrzny ustrój i funkcjonowanie jednostek organizacyjnych, tok studiów, prawa i obowiązki studentów

- wysłuchanie wykładu z prawa administracyjnego - nie jest źródłem ani formą działania

- wyrok TK uchylający rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające granice powiatów - niesamodzielne źródło prawotwórcze, charakter powszechnie obowiązujący

- unieważnienie paszportu - akt administracyjny - decyzja, władcza forma działania, zawiera normy konkretne i indywidualne

41. Identyfikacja i charakterystyka źródeł prawa administracyjnego/form działania administracji publicznej: ustawa o samorządzie gminnym; wygłoszenie wykładu z prawa cywilnego; wyrok WSA we Wrocławiu stwierdzający nieważność aktu prawa miejscowego; unieważnienie dowodu osobistego; usprawiedliwienie nieobecności na egzaminie z prawa administracyjnego.

- ustawa o samorządzie gminnym - moc powszechnie obowiązująca

- wygłoszenie wykładu z prawa cywilnego - nie jest źródłem ani formą działania

- wyrok WSA we Wrocławiu stwierdzający nieważność aktu prawa miejscowego - niezorganizowane źródło prawa, orzecznictwo

- unieważnienie dowodu osobistego - akt administracyjny - decyzja, działanie z zakresu administracji rządowej

- usprawiedliwienie nieobecności na egzaminie z prawa administracyjnego - ………………………………….

CZĘŚĆ II

42. Typy podziału terytorialnego państwa; rodzaje miejscowości.

- podział zasadniczy - ze względu na potrzebę wykonywania zadań publicznych o podstawowym znaczeniu dla państwa, w Polsce podział ten jest trójstopniowy:

- gmina

- powiat

- województwo

- podział pomocniczy - tworzony dla organów o charakterze pomocniczych wobec organów podstawowych, nie mających najczęściej własnych oddzielnych kompetencji z zakresu administracji publicznej, wykonujących zadania z zakresu zarządzania i korzystania z mienia publicznego i rozporządzania w pewnym zakresie dochodami gminy. Dotyczy głównie gminy.

- w gminach wiejskich: sołectwa (mogą być podzielone na kolonie), miasta położone na terenie gminy

- w gminach miejskich: dzielnice, osiedla

- delegatury urzędów wojewódzkich na obszarach wchodzących w skład województw

- podział specjalny - dla specjalnych zadań państwa, których specyfika wymaga nietypowych warunków terenowych (obszary garnizonów podległe urzędom morskim, okręgi kolejowe itd.) lub istnieją poza administracją publiczną (rejony i okręgi sądownictwa) lub poza organami państwa. Tworzone tylko dla potrzeb administracji niezespolonej, dla wymiaru sprawiedliwości i samorządów zawodowych.

Obszar specjalny - kategoria poza podziałem terytorialnym, wydzielony dla prowadzenia na jego terenie specjalnego reżimu prawnego (obszary górnicze, parki narodowe, strefa graniczna itd.)

Rodzaje miejscowości:

miejscowość - jednostka osadnicza lub inny obszar zabudowany odróżniająca się od innych miejscowości odrębną nazwą, a przy jednakowej nazwie - odmiennym określeniem ich rodzaju

jednostka osadnicza - wyodrębniony przestrzennie obszar zabudowy mieszkaniowej wraz z obiektami

infrastruktury technicznej zamieszkany przez ludzi

rodzaj miejscowości - określenie charakteru miejscowości ukształtowanej w procesie rozwoju osadnictwa, w

szczególności: miasto, osiedle, wieś, osada, kolonia, przysiółek i ich części;

leśniczówka (rodzaj osady leśnej), gajówka (rodzaj osady leśnej), kolonia, przysiółek, osiedle, osada młyńska, osada leśna, osada rybacka, osada kolejowa, osada po byłym PGR, osada, miasto, wieś, inny

43. Rodzaje gmin (jako jednostek podziału terytorialnego).

- gmina wiejska - gmina, która na swoim terytorium posiada wyłącznie wsie

- gmina miejska - gmina o statusie miasta

- gmina miejsko-wiejska - gmina, na terytorium której znajduje się miasto

44. Zasady i tryb dokonywania zmian w podziale terytorialnym państwa.

45. Podmiot administracji publicznej/organ administracji publicznej/urząd w administracji publicznej.

Podmiot administracji publicznej - posiada zdolność prawną, adresat podmiotowości publiczno- prawnej, niektóre tylko posiadają osobowość cywilną. Stoją na szczycie „organizacji prawa AP”, są posiadaczami władztwa administracyjnego ale nie wykonują go samodzielnie, są niejako tworem abstrakcyjnym (niespersonalizowanym) Np. państwo, jst, zakłady administracyjne, spółki z.o.o.

Organ administracji publicznej (w znaczeniu ustrojowym)- zdolność do czynności prawnej, tzw. nosiciel władztwa, działa w imieniu i na rzecz podmiotu, nigdy nie może być „oderwany” od struktury organizacyjnej (musi być związany z podmiotem). Np. rada gminy, wojewoda, prezydent, *starosta

1. Wyodrębnienie organizacyjne

2. Charakterystyczny sposób działania

3. upoważnienie do stosowania środków władczych

4. działanie w interesie publicznym

5. działanie w ramach kompetencji

Urząd administracji publicznej- aparat pomocniczy organu, szczególna (mylna) nazwa organu, prowadzący sprawy zlecone z mocy kompetencji podmioty wykonywane przez organ. np. inspektorat, urząd wojewódzki.

Podmiot= władztwo/ organ= nosiciel

Zadania kierujemy do podmiotów/ kompetencje kierujemy do organów

*kompetencja- zdolność (umocowanie) do możliwości korzystania z form działania administracji

Organ działa we własnym imieniu- skrót myślowy, bo tak naprawdę działa w imieniu podmiotu

Organ ZAŁATWIA SPRAWY, pracownik (urząd) ROZPATRUJE

46. Monokratyczne a kolegialne organy administracji publicznej.

47. Pełnomocnictwo administracyjne (upoważnienie administracyjne).

-upoważnienie od organu,

-jest aktem indywidualnym, imiennym,

-upoważniony zachowuje się jak organ, ale nim nie jest,

-to organy mają kompetencje, pozostali wykonują kompetencje,

-organ bez cofania upoważnienia może zająć się daną sprawą,

-zakaz subdelegacji- upoważniony pracownik działający w imieniu organu nie może przekazać nikomu kompetencji.

KPA Art. 268a. Organ administracji publicznej może w formie pisemnej upoważniać pracowników kierowanej jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń.

Ustawa o wojewodzie Art. 19. Wojewoda może upoważnić na piśmie pracowników urzędu wojewódzkiego,

niezatrudnionych w urzędach obsługujących inne organy rządowej administracji zespolonej w województwie, do

załatwiania określonych spraw w jego imieniu i na jego odpowiedzialność, w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń, z tym że upoważnienie nie może dotyczyć wstrzymania egzekucji administracyjnej, o której mowa w art.27 ust. 1.

Ustawa o samorządzie gminnym art. 39 ust. 2. Wójt może upoważnić swoich zastępców lub innych pracowników urzędu gminy do wydawania decyzji administracyjnych, o których mowa w ust. 1, w imieniu wójta.

*upoważnienie dotyczy spraw z sfery prawa administracyjnego, pełnomocnictwo- dotyczy cywilnego

48. Centralizacja a decentralizacja.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zacharko !, Prawo administracyjne (część szczególna)
prawo administracyjne, Część Pierwsza: zagadnienia i pojęcia ogólne Teorii prawa administracyjnego
bezrobocie -Rysiu I ja, WSPiA bezpieczeństwo wewnętrzne, II ROK, IV semestr, prawo administracyjne c
KPA BorkAdam skrypt, Prawo administracyjne ogólne, materialne, procesowe
Prawo Finansowe - skrypt, prawo i administracja - studia
adm.szcz, prawo administracyjne- część szczegółowa
Skrypt prawo administracyjne - E. Ochendowski, Administracja - studia, VI semestr, Prawo administrac
Prawo administracyjne - czesc szczegolna - nasze, Prawo administracyjne (część szczególna)
Skrypt prawo administracyjne, Prawo Administracyjne(49)
STOWARZYSZENIA, WSPiA bezpieczeństwo wewnętrzne, II ROK, IV semestr, prawo administracyjne część szc
PRAWO ADMINISTRACYJNE CZ 16.12.2007, prawo administracyjne- część szczegółowa
pr.adm. wykad 1, Prawo administracyjne (część szczególna)
pr.adm.wykad 5, Prawo administracyjne (część szczególna)
adm.szcz.1, prawo administracyjne- część szczegółowa
Prawo administracyjne II GRUPA, Prawo administracyjne (część szczególna)
policja administracyjna-notatki matana, Prawo administracyjne (część szczególna)
Prawo Adm, Prawo administracyjne (część szczególna)

więcej podobnych podstron