FKwChNW wykład 28.11.2012
Program rehabilitacji pulmonologicznej:
ocena chorego
trening fizyczny
edukacja
interwencja żywieniowa
wsparcie psychospołeczne
Ćwiczenia:
Efektywny wydech przez zasznurowane usta – w astmie oskrzelowej
oddychanie torem przeponowo brzusznym – w astmie oskrzelowej i POChP
wzmacnianie mm. brzucha – w astmie oskrzelowej
efektywne odkrztuszanie – w astmie oskrzelowej a szczególnie w POChP
ćwiczenia ogólnorozwojowe – zwłaszcza w POChP (dla utrzymania masy mięśniowej) oraz w astmie oskrzelowej
Wysiłek w astmie oskrzelowej :
astma wysiłkowa – przejściowy skurcz oskrzeli w trakcie intensywnego wysiłku
powysiłkowy skurcz oskrzeli (EIB)
skurcz wywołany hiperwentylacją
Występowanie Astmy wysiłkowej (powysiłkowy skurcz oskrzeli)
40-90 chorych na astmę oskrzelową
40% chorych na alergiczny nieżyt nosa
6-13% osób zdrowych
40% dzieci bez innych objawów
70% u sportowców zimowych
Skurcz w astmie wysiłkowej występuje od 3 do 10 minut po wysiłku ale może nawet po 8 godzinach po wysiłku. Ustępuje po 30-60 minut samoistnie
Przeciwwskazania do testu prowokacji wysiłkiem
bezwzględne:
ciężka obturacja: FEV1 <50% wartości należnej lub <1l
zawał serca lub udar w czasie ostatnie 3 miesięcy
źle kontrolowane nadciśnienie tętnicze
tętniak aorty
względne:
umiarkowana obturacja: FEV1 <60% wartości należnej lub <1,5l
trudność w uzyskaniu powtarzalnych pomiarów FEV1
ciąża
karmienie piersią
stosowanie inhibitorów cholinoesterazy (u chorych z miastenią)
Czynniki powodujące reaktywność oskrzeli
czynnik czas wpływu
czynniki środowiskowe – 1-3 tygodni
czynniki zawodowe – miesiąc
infekcje układu oddechowego – 6 tygodni
okres pylenia – 1 tydzień
palenie papierosów – nieokreślone
czynniki chemiczne np. chlor – dni lub miesiące
Wysiłek na bieżni: (test na bieżni)
dla astmatyków o stałym obciążeniu
pierwsze 2-3 minuty ustawiamy obciążenie odpowiednie dla pacjenta
kolejne 5-6 minut przebiega ze stałym obciążeniem (minimum 4 minuty)
HR na poziomie 80-90 % wzór na max HR 220-wiek
na koniec stopniowo zwalniamy obciążenie
wentylacja na poziomie 40-60 % maksymalnej wentylacji dowolnej
obciążenie dobieramy nie pod HR ale pod wentylację
prędkość bieżni około 4,5 km/h
Wysiłek na cykloergometrze :
docelowe obciążenie (w watach) w takcie badania obliczane z rónania 53,76 x wartości FEV1 – 11.07
w pierwszej minucie wysiłku obciążenie stanowi 60% wartości obliczonej, w 2 min 75%, w 3 min 90% w 4min 100%
z docelowym obciążeniem chory wykonuje wysiłek minimum 6 minut
Kryteria Diagnostyczne:
badanie spirometryczne – kontrola FEV1 w 5,10,15 minucie lub w 1,3,7 minucie
wynik niezadowalający 10-15% i upoważnia on do rozpoznania powysiłkowego skurczu oskrzeli
Testy diagnostyczne EIB u dzieci:
3 minutowy test schodkowy
test na bieżni w klimatyzowanym pomieszczeniu (temp około 21 st C, wilgotność około 45%)
Badania wysiłkowe w terenie
przynajmniej 6 minut
wysiłek interwałowy
uważać na pylące drzewa
uważać na niską temp (obturacja oskrzeli)
Dieta bogata w tłuszcze rybne i pokarmy ubogosolne
POChP a wysiłek
ograniczenie wentylacji
upośledzenie wymiany gazowej
dysfunkcja serca
dysfunkcja mm szkieletowych w tym mięśni oddechowych
kacheksja – ogólne wyniszczenie organizmu
Trening w celu poprawy tolerancji wysiłku:
najlepiej w okresie po zaostrzeniu
dobry sposób na poprawę jakości życia
podchodzimy indywidualnie do każdego pacjenta
trening może poprawić motywację (praca w grupie, kontakt z innymi)
trening może zmniejszyć objawy w lżejszych stanach
nie dopuszczenie do atrofii mięśni szkieletowych
zwiększona wydolność oksydacyjna
trening co najmniej 2 x w tygodniu
ćwiczenia w intensywności około 4-6 pkt w zmodyfikowanej skali Borga (10 punktowej)
Trening wytrzymałościowy :
jazda na rowerze lub chodzenie
długie sesje o intensywności przekraczającej 60% szczytowej wydolności wysiłkowej chorego
czas powinien przekroczyć 30 minut
alternatywnie trening interwałowy w krótszej formie. W przerwie pacjent nie stoi tylko zmniejsza intensywność
Trening siłowy:
zapobieganie utracie masy mięśniowej
2-4 serie po 6-12 powtórzeń z obciążeniem wymagającym użycia około 30 % siły max
trening siłowy skutkuje mniejszą dusznością
należy łączyć trening siłowy z wytrzymałościowym
SKALA BODE:
B – BMI
O – obturacja (spirometria)
D – duszność (MRC)
E – 6 MWT
Niedawny ubytek masy ciała (>10% w ciągu pół roku albo >5% w ciągu miesiąca) jest wskaźnikiem chorobowości i umieralności.
Bierzemy pod uwagę FFM (fat free mass) bo masa ciała może być zachowana przy spadku FFM