Strukturyzacja pracy albo Organizacja i strukturyzacja pracy
Strukturyzacja
pracy- to proces tworzenia nowych i modyfikowania istniejących
struktur pracy. Głównym celem jest poprawa efektywności
zarządzania zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwie.
Strukturyzacja
pracy polega na celowym kształtowaniu treści i warunków pracy na
poziomie określonego stanowiska lub grupy stanowisk pracy. Tym samym
stwarza się warunki wykorzystania istniejącego w przedsiębiorstwie
potencjału pracy oraz możliwości jego rozwoju.
Elementarną
strukturą pracy jest stanowisko pracy.
Generalna tendencja →
scalanie pracy, zwiększanie odpowiedzialności i odpowiedzialności
pracowników. Jakimi cechami powinny się odznaczać współczesne
stanowiska pracy
kompleksowość i urozmaicenie czynności
możliwości komunikowania się
mozliwości eksperymentowania
wymagać szerokiego zakresu kompetencji
modele strukturyzacjinpracy (podejścia) wyróżnia się trzy modele:
Strukturyzacja korygująca- chodzi o likwidację różnych deficytów stwierdzonych na stanowiskach pracy, może to być deficyt w sensie ergonomicznym, ale również psychologicznym
Strukturyzacja prewencyjna- na etapie planowania nowych struktur pracy przewidzieć ewentualne deficyty, by im zapobiec.
Strukturyzacja prospektywna- Na etapie planowania i projektowania należałoby przewidzieć możliwości rozwoju.
Strukturyzacja prospektywna i jej formy:
kształtowanie
treści pracy → treść pracy to ogół czynności i funcji
spełnianych przez pracownika lub grupę pracowników na
powierzonych im stanowiskach pracy. Jest kategorią dynamiczną
która ciągle ulega zmianie. Stawia coraz to nowe wyzwania pod
adresem wykonawców. Treść pracy można pojmować jako zakres
czyjegoś działania. Na ten zakres działania składają się 2
zakresy cząstkowe: zakres wykonywanych czynności oraz zakres
decyzyjno kontrolny. To będzie oznaczało zmianę zakresu
działania. Jeżeli te zmiany dotyczą zakresu czynności to są to
zmiany o charakterze ilościowym, albo są to zmiany horyzontalne.
Jeżeli zmiany dotyczą zakresu decyzjno-kontrolnego oznacza to
zmiany jakościowe. Albo wertykalno pionowe. Mogą się albo
zmniejszać, albo zwiększać.
Innowacyjne sposoby
kształtowania treści pracy. Jest to celowa i planowa
rotacja stanowisk pracy,
jest to rozszerzanie
zakresu zadań
(powiększenie zakresu wykonywanych na danym stanowisku czynności),
jest to wzbogacanie
treści pracy
(istotą wzbogacania jest jakościowe rozszerzanie treści pracy
wykonywanej na określonych stanowiskach pracy,k to polega nie tylko
na zwiększaniu zakresu wykonywanych czynności, ale również na
zwiększaniu obszaru decyzyjno kontrolnego. Takie zmiany mają duży
wpływ na motywację pracowników.)
grupowe formy pracy- ich istota sprowadza się do przekazania określonej grupie pracowników do samodzielnego wykonywania różnych zadań i funkcji o charakterze wykonawczym, planistycznym i kontrolnym, oraz delegowania na grupę odpowiedzialności za ich wykonanie. Zazwuczaj chodzi o tak zwane małe grupy pracwnicze liczące od 5 do 15 osób i gryp te zwykło się dzielić na zadaniowo projektowe, funkcjonalne, rozwojeowe, ale również koleżeńskie. Cechy: wspólne zadania, samoorganizacja grupy, elastyczne wykorzystanie poszczególnych osób, wspólny czas pracy, odpowiedzialnosć grupy za wynik pracy, wybrany przez grupę rzecznik jej interesów. W praktyce spotykamy grupy w pełni autonomiczne, ale częściej są to grupy cześciowo autonomiczne. Zależy to od tego jak realizuje się w przedsiębiorstwie koncepcję parcytypacji.
elastyczna
organizacja czasu pracy- organizacja czasu pracy polega na ustaleniu
chronometrycznych i chronologicznych wymiarów czasu w którym
pracownik stawia do dyspozycji przedsiębiorstwa swój potencjął
pracy. Pod pojęciem elsatycznych form organizacji czasu pracy
rozumie się ogół przedsiębśięc oraz powstających w ich wyniku
rozwiązań praktycznych odnoszących się do kształtowania
chronometrycznych i chronologocznych wymiarów czasu pracy, które
powinny stanowić kompromis między wymogami wynikającymi z celów
przedsiębiorstwa, oraz potrzebami i oczekiwaniami pracowników.
Przy uwzględnieniu zaleceń medycyny pracy. Pracodawca jest
zainteresowany optimum produkcyjnym czasu pracy i optimum wydajnosci
pracy. Z badań wynika, że optimum produkcyjne mieści się w
granicach 7-9h. Jeśli chodzi o tydzień 35-48h. W zależności od
złożoności wykonywanej pracy.
Taka długośc czasu pracy
oprzy której pracownik osiąga najwyższą jednostkową (godzinową)
wydajność pracy 42-44h tydzień.
Z badań fizjologów wynika,
że dzienny czas pracy nie powinien być dłuższy niż 8,5h przy
założeniu 2 dni wolnych od pracy i 42,5h w tygodniu
pracy.
Kierunki uelastyczniania czasu pracy- jest to
uelastycznianie chronometrycznych wymiarów czasu pracy (zmiany
długaści czasu pracy, które mogą dotyczyć dziennego,
tygodniowego, rocznego oraz życiowego czasu pracy)<skracanie
czasu pracy, praca w niepełnym wymiarze czasu, ruchome wyjście z
życia zawodowego>. Uelastycznianie chronologicznych wymiarów
czasu pracy (stwarzanie pracownikom możliwości wyboru i
umiejscowienia obowiązującego ich czasu pracy w ciągu doby
tygodnia roku a nawet życia, wymiar chronometryczny jest
obowiązujący <ruchomy (dynamiczny) czas pracy, specjalne
urlopy, kafeterie)). Jest to jednoczesne uelastycznianie w wymiarze
chrnonometrycznym i chronologicznym (praca okresowa, podział czasu
pracy, roczny czas pracy, praca zmianowa, czas pracy a'la carte, at
home, telepraca)