Temat:Charakterystyka uwarunkowania rozwoju turystyki w
mojej miejscowości oraz pozycje jej udoskonalenia.
Miejscowość,którą będę charakteryzować pod względem walorów turystycznych jest Ostrowiec Świętokrzyski.Ostrowiec Świętokrzyski to blisko 80 – tysięczne, drugie po Kielcach, pod względem obszaru i liczby ludności, miasto województwa świętokrzyskiego. Położenie miasta wyznaczają następujące współrzędne: 50° 56' N; 21° 23' E.
Ostrowiec Świętokrzyski położony jest w obrębie trzech krain geograficznych zaliczanych do Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej. Są nimi:
• Wyżyna Opatowska
• Dolina rzeki Kamiennej
• Przedgórze Iłżeckie
Od północy miasto otaczają kompleksy leśne Puszczy Iłżeckiej. Zwarte bory, świadectwo pierwotnego krajobrazu puszczańskiego, porastają kilkadziesiąt tysięcy hektarów Przedgórza Iłżeckiego. Od południa zaś do Ostrowca przylegają wyżynne obszary Ziemi Opatowskiej. Dynamiczna ich rzeźba reprezentowana meandrami wąwozów i jarów, przełomowymi dolinami rzek Kamionki i Świśliny, stanowi mocny akcent lessowej, od ponad sześciu tysięcy lat rolniczo zagospodarowanej wysoczyzny. Od południowego zachodu w krajobrazie dominują lesiste kopuły pasm: Jeleniowskiego i Łysogórskiego prastarych Gór Świętokrzyskich. Dopełnieniem osnowy krajobrazu jest rzeka Kamienna, która od czasów zlodowacenia środkowopolskiego wytworzyła przełomową dolinę, na zboczach której amfiteatralnie rozłożyły się kępy siedzib ludzkich.
Pod względem geologicznym obszar miasta obejmuje część tzw. osłony mezozoicznej górotworu świętokrzyskiego. Położenie nad rzeką Kamienną, nad którą znajdują się także Starachowice i Skarżysko powoduje, że zalicza się go do trójmiasta nad Kamienną.
Ostrowiec znajduje się w odległości 170 km od Warszawy, 65 km od Radomia, 60 km od Kielc i 120 km od Lublina. W promieniu ok. 200 km leżą największe aglomeracje Polski: Kraków, Łódź oraz Górny Śląsk.A więc można stwierdzić,że Ostrowiec Św.położony jest w bardzo dogodnym położeniu do wyjazdów,przyjazdów,przejazdów samochodowych jak i nie tylko.
Przez miasto przebiega ważna droga krajowa nr 9 (E 371) z Radomia, przez Rzeszów do przejścia granicznego ze Słowacją w Barwinku. Inna ważna droga – droga nr 42, przebiega przez trzy główne miasta przemysłowe północy województwa: Skarżysko Kamienną, Starachowice i Ostrowiec Świętokrzyski, łącząc równocześnie jego główne drogi tranzytowe – drogę krajową nr 7 (Kraków-Warszawa-Gdańsk) z drogą krajową nr 74 (Łódź-Kielce- przejście graniczne z Ukrainą).
Dwutorowa linia kolejowa przebiegająca przez miasto łączy je z jednej strony z dużym węzłem kolejowym w Skarżysku-Kamiennej, a z drugiej z Tarnobrzegiem, Rzeszowem i Przemyślem.
Atrakcje miasta
W Ostrowcu Świętokrzyskim na szczególną uwagę zasługują:
• Układ urbanistyczny śródmieścia, rynek i sieć ulic biorących początek z jego naroży. Całość stanowi typowy przykład lokalizacji miasta z końca XVI wieku.
• Kościół Św. Michała z początku XVII wieku, zniszczony podczas najazdu księcia Siedmiogrodu Rakoczego, konsekrowany ponownie po odbudowie w roku 1672.
W latach międzywojennych XX wieku rozbudowany i przebudowany w stylu neobarokowym według projektu Stefana Szyllera.
• Dawny zajazd pocztowy przy ul. Szerokiej 3, pochodzący z przełomu XVIII i XIX wieku, parterowy, murowany, dwutraktowy, z przejazdową sienią.
• Pozostałość cmentarza żydowskiego (usytuowanego na wzgórzu na zachód od ul. Iłżeckiej). Kirkut czynny był od lat 30-tych XVIII wieku do końca II wojny światowej. Ocalałe po wojnie macewy, zgromadzone w lapidarium, ze złożoną symboliką religijną, są przykładem dobrej, artystycznej kamieniarki. Dworki miejskie z przełomu XIX i XX wieku przy ul. Siennieńskiej 14 i 37 oraz ul. Wardyńskiego 26.
• Układ urbanistyczny dawnego miasta Denkowa z połowy XVI wieku.
• Kościół barokowy Św. Stanisława Biskupa z końca XVI wieku, przebudowywany w XVIII i XIX wieku (Denków). Obok stary cmentarz z klasycystyczną kaplicą rodziny Kotkowskich.
• Dawny
pałac Wielopolskich w Częstocicach z II połowy XIX wieku,
usytuowany w zabytkowym parku, prawdopodobnie XVIII- wiecznym.
Siedziba Muzeum
Historyczno-Archeologicznego.
Budynek dworca kolejowego, wybudowany w latach 80-tych XIX
wieku.
• Gmach Poczty Polskiej z lat 20-tych XX wieku przy alei 3 Maja, wyróżniający się monumentalną kolumnadą w stylu palladiańskim.
Sport i rekreacja
Miejski Stadion Sportowy KSZO
• Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji „Rawszczyzna”
• Ośrodek Rekreacyjny „Gutwin”
Atrakcje okolic
Mozaikę krajobrazu okolic Ostrowca tworzą:
• bory Puszczy Iłżeckiej z unikalnym w skali światowej zespołem neolitycznych kopalń krzemienia, zachowanym w rezerwacie archeologicznym im. Jana Samsonowicza w Krzemionkach koło Ostrowca Świętokrzyskiego
• bukowo-jodłowe lasy Jeleniowskiego Parku Krajobrazowego i Świętokrzyskiego Parku Narodowego, z malowniczo położonym na Łyścu klasztorem pobenedyktyńskim z XII wieku
• starożytny z okresu późno lateńskiego i rzymskiego (I-IV wieku) ośrodek hutnictwa z centrum w rejonie Nowej Słupi, i gdzie podstawowe jego zagadnienia wyeksponowano w Muzeum Starożytnego Hutnictwa im. Mieczysława Radwana
• szachownica pól Wyżyny Sandomierskiej z prastarym Ośrodkiem Miejskim Opatowem, pod którym z labiryntu piwnic kupieckich utworzono podziemną trasę turystyczną oraz dominująca nad miastem romańska kolegiata św. Marcina z XII wieku
• figurki i kapliczki przydrożne, dzieła miejscowych twórców, dokumentujące świetność ośrodka kamieniarskiego miasta Kunowa i jego okolic
• zespół fabryczno-osadniczy w Nietulisku - monumentalne ruiny walcowni dającej produkcję do początku XX wieku, jako końcowe ogniwo fabryk żelaza na rzece Kamiennej - efekt programu sformułowanego w początkach XIX wieku przez ks. Stanisława Staszica
• wytwórnia ceramiki użytkowej i artystycznej o dwusetletniej tradycji - fabryka porcelany w historycznym mieście Ćmielowie
• malownicza dolina rzeki Kamiennej z wyjątkowo krajobrazowymi odcinkami w rejonie Podgrodzia, zwanego "małym Ojcowem" i Bałtowa oraz cennymi rezerwatami przyrody w Bodzechowie i Bałtowie
• ośrodek garncarski w dawnym mieście Denkowie.
Ośrodek rekreacyjny "Gutwin"
Malowniczo usytuowany na peryferiach miasta i obrzeżach Puszczy Iłżeckiej ośrodek rekreacyjny Gutwin stwarza wiele możliwości do czynnego wypoczynku zwłaszcza w czasie wakacji. Ośrodek rekreacyjny określany jako „zielone płuca Ostrowca Świętokrzyskiego" dzięki swemu położeniu oraz proponowanym formom wypoczynku przyciąga liczne grono mieszkańców. Duży staw ze strzeżonymi kąpieliskami oraz wypożyczalnią sprzętu wodnego pozwala na kąpiele wodne i słoneczne w komfortowych warunkach. Dzięki zastosowanym rozwiązaniom, towarzyszącej infrastrukturze oraz dodatkowym atrakcjom, takim jak boisko do piłki plażowej, plac zabaw dla najmłodszych oraz cieszący się dużą popularnością park linowy z dwoma napowietrznymi trasami (łatwiejsza i niższa trasa składa się z 13 etapów, trudniejsza trasa dla dorosłych składa się z 17 różnych przeszkód - m.in. tyrolki, trawersu, mostu birmańskiego, „skoku indiańskiego”), Gutwin jest kompleksem rekreacyjnym z prawdziwego zdarzenia.
Miejski, turystyczny szlak rowerowy im. Mieczysława Radwana
/oznaczony znakami koloru czerwonego, długość 28 km./
Informator krajoznawczy
Ostrowieckie środowisko kulturalne
Na współczesny kształt i charakter Ostrowca Świętokrzyskiego miały wpływ wielowiekowe związki z przemysłem hutniczym, sięgające swymi korzeniami czasów rzymskich. Mimo to ogromną rolę w życiu jego mieszkańców odgrywa kultura, skupiająca się wokół różnorodnych instytucji i obiektów, kształtowana przez ciekawych, utalentowanych ludzi oraz bogatą ofertę artystyczną. Pierwszoplanową rolę w formowaniu pejzażu kulturalnego Ostrowca Świętokrzyskiego odgrywają:
• Miejskie Centrum Kultury
• Biuro Wystaw Artystycznych
• Muzeum Historyczno-Archeologiczne wraz z rezerwatem na Krzemionkach
• Miejska Biblioteka Publiczna
Zarówno młodzież jak i dorośli chętnie uczestniczą w licznych kołach, klubach i sekcjach, z których najważniejsze to:
• Sekcja tkaniny artystycznej
• Klub szachowy „Hetman”
• Orkiestra Dęta
• Chór nauczycielski „Coro Cantorum”
• Fotoklub Galeria MCK
• Sekcja Modelarska "Bunkier"
• Dziecięcy Zespół Teatralny "Perełki"
• Młodzieżowa Orkiestra Dęta
• Sekcja Muzyczna
• Sekcja Breakdance
• Sekcja Recytatorska
MCK jest również autorem zestawu imprez cyklicznych. Z jego inicjatywy lub przy współudziale odbywają się:
• Ostrowieckie Spotkania Filmowe
• Prezentacje Teatralne
• Dni Ostrowca
• Ogólnopolski Konkurs Recytatorski Literatury Współczesnej
• Prezentacje Artystyczne Szkół
• Zaduszki Jazzowe
• Dzień Twórcy i Animatora Kultury
5 czerwca 1998 roku na podstawie uchwały Rady Miasta, MCK przejęło obiekty po Zakładowym Domu Kultury przy al. 3 Maja 6. W budynku tym mieści się obecnie:
• Kino „Etiuda”
Muzeum Historyczno-Archeologiczne
Muzeum odgrywa istotną rolę w krzewieniu kultury w Ostrowcu Świętokrzyskim. Siedzibę muzeum stanowi budynek XIX wiecznego pałacu Wielopolskich. W zbiorach zwraca uwagę bogata kolekcja fajansów i porcelany ćmielowskiej.
Rezerwat
Archeologiczny
i Muzeum w Krzemionkach
Kompleks
prahistorycznych kopalń w Krzemionkach, koło Ostrowca
Świętokrzyskiego (Góry Świętokrzyskie) należy do największych
obiektów tego typu w Europie. Jego wyjątkowe znaczenie wynika z
doskonale zachowanego krajobrazu nakopalnianego oraz architektury
podziemi. Kopalnie te zostały odkryte w 1922 r. przez geologa Jana
Samsonowicza i były badane przez wielu archeologów. Kopalnie
pochodzą z okresu neolitu i wczesnej epoki brązu (ok. 3900-1600 l.
p.n.e.), jednakże większość szybów znajdujących się w
Krzemionkach powstało w wyniku działalności górników w latach
2900-2500 p.n.e. Wytwarzane przez nich z krzemienia siekiery,
cieszyły się dużą popularnością i rozprowadzano je w promieniu
aż do 660 km od kopalń. Pole eksploatacyjne w Krzemionkach
umiejscowione jest na obszarze wychodni wapienia jurajskiego,
górnooksfordzkiego i obejmuje krawędź istniejącej tu synkliny. Ma
ono ma kształt paraboli o dł. 4,5 km i szer. 20-200 m, to jest ok.
78,5 ha. Ilość kopalń oblicza się na ponad 4000, a ich głębokość
wynosi od 2 do 9 m.
Kopalnie w Krzemionkach są znakomitym
prahistorycznym przykładem rozwoju myśli technicznej. Wspaniale
zachowana architektura podziemi, budzi powszechny podziw i szacunek.
Zarządzeniem Prezydenta RP L. Wałęsy z dn. 8 września 1994 r.,
„Krzemionki” zostały uznane za Pomnik Historii. W rok później
teren ten uznano za rezerwat przyrody. Trwają przygotowania do wpisu
Krzemionek na listę światowego dziedzictwa ludzkości UNESCO.
REZERWAT PRZYRODNICZY
Rezerwat przyrodniczy pod nazwą „Krzemionki Opatowskie” powołano zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 27 czerwca 1995 r. ( Monitor Polski Nr 33 z dnia 17.VII. 1995 r., poz. 396). W skład jego wchodzi obszar rezerwatu archeologicznego oraz otaczające go tereny leśne i poprzemysłowe o łącznej powierzchni 378,81 ha. Celem ochrony rezerwatowej jest zachowanie dla potrzeb naukowych i dydaktycznych stanowisk występowania wielu gatunków roślin rzadkich i chronionych, związanych głównie z ciepłolubnymi i wapieniolubnymi zbiorowiskami zaroślowymi i murawowymi. Na terenie „Krzemionek” występuje 39 gatunków roślin rzadkich i chronionych, wśród których 11 gatunków podlega ochronie ścisłej, 2 gatunki są chronione częściowo, pozostałe zaś należą do gatunków roślin rzadkich. Do najciekawszych należą wawrzynek główkowy, zawilec wielkokwiatowy, goryczka krzyżowa, obuwik pospolity, lilia złotogłów, dziewięćsił bezłodygowy, ostrożeń panoński, naparstnica zwyczajna.
Świat ptaków rezerwatu jest równie bogaty. Występują tu wszystkie gniazdujące w Polsce gatunki sikor, gil, raniuszek, myszołów, puszczyk, kruk, pliszka siwa, pliszka żółta, strzyżyk, rudzik, kopciuszek, pleszka, drozd, kos, kwiczoł, paszkot, dzwoniec, pokrzewka, mysikrólik, muchołówka szara, ziemba, kowalik, pełzacz, wilga, kukułka, orzechówka, sójka, bażant, trznadel, ortolan, szczygieł i inne, w sumie łącznie ze sporadycznie zalatującymi ok. 70 gatunków. Płazy i gady są reprezentowane przez gniewosza plamistego, zaskrońca, jaszczurkę zwinkę, padalca, żabę trawną i ropuchę.Obszar rezerwatu przyrodniczego „Krzemionki” jest ostoją dla znacznej liczby saren, dzików, zajęcy. Występuje tu ponadto wiewiórka, kuna, łasica, lis i borsuk. Z drobniejszych ssaków spotkać można mysz polną, zaroślową i leśną, nornika zwyczajnego, nornicę rudą, ponadto występują dwa gatunki drobnych ssaków owadożernych: ryjówka aksamitna i ryjówka malutka.
Aktualnie trwają prace nad szczegółowym opracowaniem walorów przyrodniczych rezerwatu prowadzone przez naukowców z Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach. Planowane jest również ponowne uruchomienie ścieżki dydaktycznej prezentującej bogactwo przyrodnicze rezerwatu, w tym niektóre stanowiska roślin chronionych, różne zbiorowiska leśne oraz naturalne zmiany przyrodnicze na terenach zamieszkiwanych niegdyś przez człowieka i obszarach poprzemysłowych.
PODZIEMNA TRASA TURYSTYCZNA
Pierwsze próby ochrony podziemi za pomocą budowanych nad szybami 2 i 3 drewnianych zadaszeń, wiat i szop prowadzone od lat 30-tych do 1949 r. (prace S. Krukowskiego i M. Drewko) miały doraźny charakter, tak jak i zabezpieczanie stropów neolitycznych wybierzysk drewnianymi stemplami, które stosunkowo szybko ulegały przegniciu i naturalnej destrukcji.
Kolejne metody zastosowane przez inż. T. Żurowskiego wg projektu inż. W. Hajdo polegały na zrekonstruowaniu podszybia (szyby 2 i 3) i umieszczeniu nad studniskiem szybu betonowej kopuły z hermetycznie zamykanym włazem (szyby 2, 3 i 4/606). Zwietrzałe i spękane stropy wyrobisk zabezpieczono poprzez budowę murowanych filarów, murów oporowych z kamienia wapiennego oraz częściową rekonstrukcję zniszczonych fragmentów kopalń (lata 50-te i 60-te XX w.).
W połowie lat 70-tych XX w. Jerzy Bąbel zainspirowany pracami badawczo -górniczymi na terenie kompleksu kopalń neolitycznych w Rijckholt w Holandii oraz technicznymi rozwiązaniami galerii turystycznych w polskich jaskiniach (m.in. w Jaskini „Raj”), wystąpił z projektem wykonania podziemnej trasy tunelowej w Krzemionkach. W celu realizacji tego przedsięwzięcia w 1979 r. rozpoczęto prace wykopaliskowe na linii tzw. magistrali (rejon szybów jamowych i 6/668 oraz dalej 7/610 i „Zenona”), gdzie pierwotnie miała przebiegać planowana sztolnia.
Próbnym rozwiązaniem było pogłębienie fragmentu neolitycznych wyrobisk w kopalniach nr 1, 2, 3 oraz wzmocnienie stropów odrzwiami, stalowymi filarami zaś strop nad galerią turystyczną dodatkowo betonitami (lata 1983 - 1985). W ten sposób powstała trasa turystyczna nr 1.
Z inicjatywy dyr. Muzeum Historyczno - Archeologicznego w Ostrowcu, mgr Wojciecha Kotasiaka, po badaniach archeologicznych kopalni 7/610 wybudowano nad współczesnym szybikiem „Zenon” oraz gardzielą szybu 7/610 dwa pawilony naszybowe o trwałej, przeszklonej konstrukcji. Z dna szybiku „Zenon” poprowadzono wykutą w litej skale wapiennej, jałowej pod względem archeologicznym, sztolnię otaczającą łukiem wyrobiska neolityczne (tzw. „trasa turystyczna nr 2”). Z galerii tej w 5 miejscach wybudowano punktowe wglądy do prahistorycznych podziemi, oddzielonych od zwiedzających hermetycznie uszczelnionymi szybami (lata 1983-1991).
Wszelkie prace górnicze w Krzemionkach planowane i prowadzone od połowy lat 70-tych XX w. odbywały się ścisłą kontrolą i naukową opieką dr inż. Zenona Dudy z Akademii Górniczo - Hutniczej w Krakowie.
W latach 2001-2003 wykonano z kolei szyb wentylacyjno - ewakuacyjny, z dna którego przeprowadzono wykutą w skale płonej galerię łączącą go z trasą podziemną nr 2. Miejsca styku tej sztolni z wyrobiskami neolitycznych kopalń komorowych zabezpieczono w 4 miejscach w analogiczny do powyższego sposób. Archeolodzy z Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Św. współdziałając z wyspecjalizowaną firmę górniczą inż. Adama Krawczyka „Geohydrowiert” w Kielcach wykonali badania na trasie przebiegu podziemnego tunelu łączącego obie dotychczasowe galerie, gdzie natrafiono na znakomicie zachowane kopalnie komorowe i filarowo - komorowe. Stworzono tym samym najdłuższą w Europie podziemną trasę (ponad 400 m), eksponującą fascynujący świat neolitycznych górników.
Zwiedzanie podziemi rozpoczyna się od pawilonu nr 3 ze zrekonstruowaną pracownią przyszybową oraz konstrukcją szybu oraz zadaszenia. Następnie z sąsiedniego pawilonu nr 2 szybikiem „Zenon” schodzi się do poziomu wyrobisk kopalni komorowej nr 7/610, której podziemną architekturę można podziwiać za szybami witryn aby potem podążyć wykutą w litej skale galerią w kierunku szybu wentylacyjno - ewakuacyjnego. Po drodze mijamy „wglądy” do kolejnych zabytkowych kopalń komorowych nr 612 i 615. Szyb wentylacyjno - ewakuacyjny o gł. ponad 11 m prezentuje profil geologiczny „Krzemionek” zaś wschodni ocios galerii nieprzerwany profil z ławicami konkrecji i płaskurów krzemiennych. Od szybu wentylacyjnego wędrujemy w kierunku doskonale zachowanej kopalni komorowej nr 795, będącej szczytowych osiągnięciem techniki europejskiego górnictwa neolitycznego. Przechodzimy przez jej częściowo odgruzowane wyrobiska, aby zwiedzić rejon kopalń komorowych i filarowo - komorowych nr 804, 806 i 815 i tzw. „Wielkie Komory” powstałe na skutek działalności wapiennikarzy w początkach XX w. W tym rejonie oglądamy również wyrobiska filarowo - komorowe ze słynnym rysunkiem wykonanym węglem drzewnym przez neolitycznych górników. Wychodzimy na powierzchnię w pawilonienad szybem „Stefan”, skąd powracamy na parking przed muzeum. Po drodze oglądamy powierzchnię kopalń z lejami poszybowymi i hałdami (warpiami).
REKONSTRUKCJA WIOSKI NEOLITYCZNEJ
Powstała w 1991 roku rekonstrukcja wioski neolitycznej jest kolejną atrakcją podczas zwiedzania Rezerwatu. Zajmuje ona powierzchnię ok. 1,5 ha. Mimo, iż nie jest wiernym odwzorowaniem żadnego ze znanych stanowisk archeologicznych, oglądając ją można wyobrazić sobie jak ludzie epoki kamienia i wczesnej epoki brązu organizowali przestrzeń, którą zamieszkiwali.
narzędzi krzemiennych i kamiennych, naczyń glinianych, ozdób z materiałów naturalnych, sposobów przygotowywania żywności w pradziejach i prahistorycznych technik myśliwskich). Termin warsztatów archeologicznych należy rezerwować przynajmniej na kilka tygodni przed planowaną wizytą w Rezerwacie. Istnieje możliwość indywidualnego opracowania scenariusza warsztatów.
Jak już wcześniej wspomniałam Ostrowiec Świętokrzyski jest drugi co do wielkości miastem województwa Świętokrzyskiego,a więc można powiedzieć,że jest duży rozwój turystyki.Lecz na ten temat można smuć wiele rozmyślań.Jak w temacie jest napisane „propozycje jej udoskonalenia”.Moim skromnym zdaniem można unowocześnić lub bardziej rozreklamować turystykę krajoznawczą jak i poznawczą.W Ostrowcu można również jak w Bałtowie rozwinąć kajakarstwo rzeką Kamienną idealnym miejscem są obrzeża Ostrowca Romanów.Rok temu udostępniono ośrodek rekreacyjny „Gutwin”,wieć urozmaicono trochę turystykę miasta,ponieważ w moim mieście przeważa turystyka wypoczynkowa ostatnim czasu otwarto wiele hoteli w dość dobrym wykonaniu.Najczęsciej Ostrowiec Świętokrzyski odwiedzają niestety biznesmeni i oni nie zaliczają się do turystów,choć HYPERLINK "http://www.um.ostrowiec.pl/index.php?zx=sport.txt&z=03naszemiasto&typ=tekst" \l "utwin" HYPERLINK "http://www.um.ostrowiec.pl/index.php?zx=sport.txt&z=03naszemiasto&typ=tekst" \l "utwin" rawa miejskie od 1613HYPERLINK "http://www.um.ostrowiec.pl/index.php?zx=sport.txt&z=03naszemiasto&typ=tekst" \l "utwin"