Fizykoterapia wykład 1 09.10.2013

Elektroterapia przeciwbólowa i przeciwzapalna – podstawy fizjologiczne

Ból – nieprzyjemne doznanie zmysłowe i emocjonalne związane z aktualnie występującym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek, albo opisywane w kategoriach takiego uszkodzenia

Ból fizjologiczny – podrażnienie zdrowego włókna bólowego (ostrzeżenie)

Ból patologiczny – podrażnienie włókna bólowego o podwyższonej pobudliwości lub poprzez uszkodzenie tkanek

Podział bólu ze względy na czas trwania:

• ostry do 3 msc

• przewlekły – pozostały po zagojeniu się tkanek (przetrwały)

Podział bóle ze względu na nasilenie: (skala 1-10)

• ostry – 7-10

• podostry – 4-6

• przewlekły – 1-3

Skale oceny bólu

• analogowa (w skali 0-10)

• wizualna (kolory, twarze dla dzieci, słupki)

Ból ze względu na miejsce powstawania:

• nocyceptywny (normalny) → fizjologiczny

• nienocyceptywny (patologiczny)

• zapalny

• neuropatyczny

• psychogenny

Ból nocyceptywny powstaje w wyniku podrażnienia zakończeń nerwowych włókien A delta i C, powstaje w wyniku działanie bodźca który powoduje doznanie bólu bez uszkodzenia tkanek

Ból patologiczny:

• powstaje w wyniku obniżenia progu pobudliwości nocyceptywnych → ból zapalny

• powstaje w wyniku uszkodzenia obwodowego lub centralnego układu nerwowego → ból neuropatyczny

• powstaje bez uszkodzenia tkanek → ból psychogenny

Zapalenie: zespół miejscowych zjawisk patologicznych w ustroju, pojawiający się w wyniku zadziałania bodźca szkodliwego (fizycznego, chemicznego, biologicznego)

Cechuje się miejscowo:

• oznakami zaburzeń w krążeniu (czynnych i biernych)

• zmianami wstecznymi (zwyrodnienie, martwica)

• zmianami postępującymi (rozrost tkanek)

5 cech zapalenia:

• ból

• zaczerwienienie

• podniesienie temperatury

• wysięk zapalny

• zaburzenie funkcji tkanek

Działanie lecznicze w pierwszej kolejności skierowane jest na objaw dominujący

jeśli utrzymują się 3 objawy to mówimy o ostrym zapaleniu

Elektroterapia ma działanie :

• przeciwbólowe

• przeciwzapalne

• przeciwobrzękowe

Działanie przeciwbólowe elektroterapii:

• bezpośrednie:

• pobudzenie segmentarnych (rdzeniowych) mechanizmów przeciwbólowych

• pobudzenie pozardzeniowych (ponadrdzeniowych) mechanizmów przeciwbólowych

• pośrednie:

• wspomaganie usuwania stanu zapalnego

Rodzaje receptorów czuciowych:

• unimodalne

  • mechanoreceptory

  • termoreceptory

• polimodalne reagują na bodźce o różnej specyfice

Neurotransmitery aktywujące nocyceptory: aminy biogenne, acetylocholina, dopamina, histamina, peptydy np. substancja P, radykinina, jony potasowe, tlenek azotu, ATP

Neurotransmitery uwrażliwiające nocyceptory: prostaglandyny, czynnik aktywujący płytki, cytokiny: interleukina 1, TNF alfa, czynnik wzrostu nerwów

Uwrażliwienie (sensytyzacja) – receptory błonowe nigdy nie przyzwyczajają się do bodźca a wręcz się na niego uwrażliwiają

neurotransmitery hamujące ból: kwas gamma-amino-masłowy, glicyna, endogenne opioidy np. betaendorfina

Włókna Abeta (czuciowe skóry) przenoszą informacje z częstotliwością 80-200Hz

Włókna Adelta (bólowe ale grube) przenoszą informacje z częstotliwością 1-30Hz

Włókna C (bólowe ale cienkie – szybkie, bardzo silne bodźce bólowe) – przenoszą informacje z częstotliwością 1-5 Hz

A delta – ból kłujący krótkotrwały

C – ból głęboki, tępy i rozlany

Substancja szara rogów tylnych rdzenia ma kilka poziomów (pięć) → doczytać

Teoria Kerr'a – blokada bólu stanowi wynik bloku postsynaptycznego wstawkowych neuronów brzeżnych (z którymi włókna bólowe mają połączenie) przez neurony istoty galaretowatej (hamowanie poprzez interneurony hamujące na drodze rdzeniowo-wzgórzowej)

Teoria Mana Chena – podobnie jak istota galaretowata dla neuronów rdzeniowych jest miejscem kontroli impulsacji bólowej, tak dla nerwów czaszkowych miejsce takie znajduje się we wzgórzu. Ta furtka wzgórzowa jest nadrzędna. Mechanizm blokady jest podobny jak w teorii bramki kontrolnej

W bólach podostrych i przewlekłych drażnimy prądem o częstotliwości zbliżonej do częstotliwości przewodzenia włókien bólowych i intensywności tuż poniżej progu bólu

Jeśli stymulujemy niską częstotliwości (<10Hz) to może być efekt ruchowy mięśni ponieważ prób pobudzenia włókien ruchowych jest poniżej progu pobudzenia włókien bólowych a częstotliwość <10Hz nie powoduje skurczów tężcowych