Podstawy prawa karnego i rodzinnego.

Mgr Małgorzata Tomkiewicz

15 grudnia nie ma zajęć

2 luty egzamin pisemny-test

16 luty poprawka

KK i Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich

30 października przynieść pracę- zniesławienie i znieważenie

Wymiar sprawiedliwości:

• sądownictwo- powszechne, administracyjne (sprawy ważne, szczegółowe), wojskowe (podlega tylko wojskowym)

• prokuratura

• adwokatura

• radcowie prawni- porada prawna

• notariat

Sądownictwo

Sąd Najwyższy

↓

Sąd Apelacyjny

↓

Sąd okręgowy

↓

Sąd rejonowy

Sądy rejonowe(wydziały)

• cywilny- pani pożyczyła innej pani pieniądze

• karny- odpowiedzialność karna

• rodzinny i nieletnich- alimenty, stosunki rodzinne

• gospodarczy- firma pożycza innej firmie pieniądze

• ksiąg wieczystych- mieszkania

• grodzki- odpowiedzialność karna za wykroczenie np. jazda samochodem na czerwonym świetle

Sąd okręgowy

(wszystkie działy prócz grodzkiego i ksiąg wieczystych)

• wydział penitencjalny- zajmuje się osobami odbywającymi karę

• wydział karny- sprawy o zabójstwo

• wydział rodzinny- rozwody

Ten sąd występuje jako sąd 1 lub 2 instancji!

Środek odwoławczy od wyroku to APELACJA.

KASACJA jest od wykonywanego wyroku skierowana do Sądu Najwyższego.

Przestępstwo-czyn zabroniony pod groźbą kary jako zbrodnia albo występek przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, bezprawny, zawiniony społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy.

Kary(kodeks karny)

1. grzywna- 10 do 54 stawek w wysokości od 10 zł do 2000zł

100 stawek*10zł=1000zł – 100 dni pracy społecznej w przypadku niezapłacenia

10 stawek * 100zł= 1000 zł – 10 dni pracy społecznej w przypadku niezapłacenia

2. ograniczeie wolności- od 1 do 12 miesięcy. Obowiązek wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne, wskazanej przez sąd w wymiarze od 20 do 40 godz w stosunku miesięcznym lub potrącenie wynagrodzenia za pracę.

3. Pozbawienie wolności – od 1 miesiąca do 15 lat

4. kara 25 lat pozbawienia wolności

5. dożywotnie pozbawienie wolności

Przestępstwo

Zbrodnia-czyn zagrożony karą od lat 3 pozbawienia wolności

Występek- wszystkie inne czyny zagrożone do 3 lat pozbawienia wolności

Warunkowe zawieszenie wykonania kary

• grzywny- na okres od roku do 3 lat

• ograniczenie wolności- na okres od roku do 3 lat

• pozbawienie wolności(orzeczenie w wymiarze do 2 lat)- na okres od 2 do 5 lat, dozór kuratora

Środki karne

1. pozbawienia praw publicznych (np. głosowanie)

2. zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej

3. zakaz prowadzenia pojazdów

4. przepadek przedmiotów i korzyści

5. obowiązek naprawianie szkody

6. orzeczenie nawiązki

7. świadczenie pieniężne

8. podanie wyroku do publicznej wiadomości, pozbawienie praw publicznych oraz zakazy trwają od roku do 10 lat

Kara łączna i jej granice (art. 85 kk i art. 86 kk)

Kara łączna- znajduje zastosowanie do sprawcy, który popełnił dwa lub więcej przestępstw zanim zapadł pierwszy wyrok, choćby nieprawomocny co do któregokolwiek nich (zbieg realny przestępstw)

Łączenie kar

Łączeniu podlegają kary tego samego rodzaju jednakże wysokość orzeczonej kary łącznej nie może przekroczyć:

• w przypadku grzywny- 810 stawek dziennych

• w przypadku kary ograniczenia wolności- 2 lata

• w przypadku kary ograniczenia wolności- 5 lat

Inne przypadki:

• w przypadku gdy najsurowszą karą orzeczoną za jedno ze zbiegających przestępstw jest kara 25 lat pozbawienia wolności albo dożywotniego pozbawienia wolności, orzeka się tę karę jako karęcłączną (zasada absorpcji)

• w przypadku zbiegu dwóch lub więcej kar 25 lat pozbawienia wolności sąd może orzec albo według zasady absorpcji karę 25 lat pozbawienia wolności albo karę dożywotniego pozbawienia wolności

Łączeniu ze sobą podlegają również kary różnorodzajowe

• kara pozbawienia wolności z karą ograniczenia wolności orzeka się karę łączną pozbawienia wolności przy czym jeden miesiąc ograniczenia wolności odpowiada 15 dniom pozbawienia wolności

• kara 25 lat pozbawienia wolności albo dożywotniego pozbawienia wolności z inną karą orzeka się karę łączną najsurowszego rodzaju

Nadzwyczajne złagodzenie kary (art. 60 kk)

Nadzwyczajne złagodzenie kary- polega na wymierzeniu kary poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego w sankcji za dane przestępstwo albo kary łagodniejszej rodzajowej

Powrót do przestępstwa (art. 64 kk)

1. Recydywa

• podstawowa (jednokrotna recydywa, specjalna zwykła)- zachodzi, gdy sprawca skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa za karę już był skazany; uregulowana w art. 64 kk

• wielokrotna (multirecydywa)- zachodzi gdy sprawca uprzednio skazany w warunkach recydywy prostej, który odbył łącznie co najmniej rok kary pozbawienia wolności w ciągu 5 lat po odbyciu w całości lub części ostatniej kary popełnia ponownie umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu, przestępstwo zgwałcenia rozboju kradzieży z włamaniem lub inne przestępstw przeciwko mieniu popełnione z użyciem przemocy lub groźby jej użycia; uregulowana w art. 64 § 2

Kontratypy- okoliczności uchylające bezprawność czynu (wyłączające odpowiedzialnośc karną)

1. obrona konieczna (art. 25 kk)- nie popełnia przestępstwa kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.

• Eksces

• ekstensywny- zachodzi wtedy kiedy napastnik używa zamachu a osoba napadana broni się lecz za wcześnie gdy sprawca jeszcze niezaatakował

• intensywny- zachodzi gdy środki użyte do obrony były niewspólmierne do zamachu

2. stan wyższej konieczności (art. 26 kk) – nie popełnia przestępstwa kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącemu jakiemukolwiek dobru chroninemu prawem jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć a dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego

3. błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego. Znamię – określenie zawarte w przepisie np. w zabójstwie „człowiek”. Sprawca np. na polowaniu zastrzelił człowieka myśląc że to zwierze, nie chciał zabić człowieka i nie poniesie kary za zabójstwo

4. nieświadomość bezprawności (art. 50 kk) – np. jeśli sprawca w żaden sposób nie mógł dowiedzieć się o tym że dany czyn jest zabroniony wtedy uchyla się go od odpowiedzialności

5. niepoczytalność (art. 31 kk)- np. choroba psychiczna, ktos nie wie co czyni więc nie ponosi odpowiedzialności.

Środki związane z poddanie sprawcy próbie.

Warunkowe umorzenie postępowania (art 66 kk)

• sąd może warunkowo umożyć postępowanie karne jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślnie jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy spsób życia uzasadniają przypuszczenie te pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego w szczególności nie popełni przestępstwa

• warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 3 lata pozbawienia wolności

  • w wypadku gdy pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą sprawca naprawił szkodę lub pokrzywdzony i sprawca uzgodnili sposób naprawienia szkody warunkowe umorzenie może być zastosowane do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności

• warunkowe umorzenie następuje na okres próby który wynosi od roku do 2 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia. Umarzając warunkowo postępowanie karne sąd zobowiązuje sprawcę do naprawienia szkody w całości lub w części . A może na niego nałożyć obowiązki a ponadto orzec świadczenie pieniężne

podjęcie postępowania warunkowo-umorzonego (art 68)

• sąd podejmuje postępowanie karne jeżeli sprawca w okresie próby popełnił przestępstwo umyślnie za które został prawomocnie skazany

• sąd może podjąć postępowanie karne jeżeli sprawca w okresie próby rażąco narusza porządek prawny w szczególności gdy popełnił inne niż określone w § 1 przestępstwo jeżeli uchyla się od dozoru wykonania nałożonego obowiązku lub orzeczonego środka karnego albo nie wykazuje zawartej z pokrzywdzonym ugody

warunkowo umożonego postępowania nie można podjąć później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.

Warunkowe zawieszenie wykonania kary (art 69 kk)

podstawa stosowana Instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary jest założenie że sprawca nie powróci na drogię przestępczą mimo że orzeczona kara nie zostanie wykonana jeżeli będzie w okresie próby przestrzegał wszystkich ustalonych przez sąd warunków a przede wszystkim porządku prawnego.

Zawierając wykonanie kary sąd może zobowiązać skazanego do

• informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby

• przeproszenie pokrzywdzonego

• wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby

• wykonywania pracy zarobkowej do nauki lub przygotowania się do zawodu

• powstrzymania się od nadużywania alkoholu

• poddanie się leczeniu

czas i sposób wykonania nałożonych obowiązków sąd określa po wysłuchaniu skazanego

• zarządzenie wykonania kary

  • obligatoryjne- jeżeli skazany w okresie próby popełnił podobne przestępstwo umyślnie za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności

  • fakultatywne- jeżeli sprawca rażąco narusza porządek prawny w szczególności gdy popełnił inne przestępstwa

warunkowe przedterminowe zwolnienie jest to nadzorowane zwolnienie więźnia przed ukończeniem kary

skazany na karę pozbawienia wolności sąd może warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary tylko wówczas gdy uzasadni swoje postępowanie iż skazany po zwolnieniu będzie w szczególności- nie popełni ponownie przestępstwa

przesłanki

• musi odbyć ½ kary

• recydywista 2/3 kary

• multurecydywista ¾ kary

• skazany na 25 lat po odbyciu 15 lat

• skazany na dożywocie po odbyciu 25 lat

okres próby

• w razie warunkowego zwolnienia nie krótszy niż 2 lata nie dłuższy niż 5 lat

• odnośnie skazanego multirecydywa nie krótszy niż 3 lata

• warunkowe zwolnienie z kary dożywotniego okres 19 lat

odwołanie

• obligatoryjne

• fakultatywne

przedawnienie

skazania- związane jest z czasem jaki upłynął od daty popełnienia czynu

30 lat- zabójstwo

20- zbrodnia

15-przekroczenie występku 5 lat

10 przekroczenie występku 3 lata

5 pozostałe występki

zbrodnie wojenne przeciwko ludzkości nie ulegają przedawnieniu

ustanie wykonalności kary za przestępstwo

30 lat kara przekraczająca 5 lat bądź surowsza

15 lat nie przekracza 5 lat

10 lat inna kara

zatarcie skazania- to instytucja prawa karnego która sprowadza się do uznania prawomocnego skazania danej osoby w postępowaniu karnym za niebyłe na skutek upływu odpowiednio długiego okresu czasu

zatarcie skazania następuje po upływie odpowiednio długiego okresu czasu

• w razie skazania na karę pozbawienia wolności albo karę dożywotniego pozbawienia wolności z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania, zatarcie skazania już po upływie 5 lat jeżeli wymierzona kara pozbawienia nie przekroczyła 3 lat a skazany przestrzegał zasad porządku prawnego

• w razie skazania na karę grzywny albo karę ograniczenia wolności zatarcie z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary....

• w razie odstąpenia od wymierzenia kary zatarcie skazania następuje z mocy prawa po roku od wydania prawomocnego orzeczenia

• w razie skazania na karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonanie zatarcia skazania następuje z mocy prawa po upływie 6 miesięcy od zakończenia okresu próby

• w razie orzeczenia środka karnego zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego wykonaniem darowaniem albo przedawnieniem jego wykonania

postępowanie w sprawach nieletnich

art 2 ustawy

nieletni- osoba która w chwili popełnienia czynu nieukończyła 17 lat

• osoby w wieku lat 13-17 postępowani o czyn karalny (demoralizacja też)

• osoby do 13 roku życia- postępowanie tylko o demoralizację

nieletni niepopełnia przestępstwa, wobec nieletniego nie wymierza się kary lecz środka wychowawczego lub środek poprawczy.

Środki wychowawcze

• upomnienie

• zobowiązanie do określonego postępowania (np. przeproszenie pokrzywdzonego podjęcie nauki uczestniczenie w zajęciach terapeutycznych powstrzymywanie się od przebywania w określonym środowisku zaniechanie używania alkoholu lub innego środka odurzającego)

• dozór rodziców lub opiekuna

• dozór organizacji społecznej lub osoby godnej zaufania

• nadzór kuratora

• skierowanie do ośrodka kuratorskiego

• przypadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego

• umieszczenie w rodzinie zastępczej w młodzieżowym ośrodku wychowawczym lub ośrodku socjoterapii

• umieszczenie w zakładzie poprawczym

zakład poprawczy- tylko wobec nieletniego który ukończył 13 lat dopuścił się do czynu karalnego jeśli przemawia za wym wysoki stopień demoralizacji nieletniego praz okolicznościach i charakter czynu zwłaszcza jeśli inne środki wychowawcze okazały się nieskuteczne lub nie rokują resocjalizacji nieletniego

przestępstwo przeciwko mieniu

• kradzież art 278

• kradzież z włamaniem art 279

• rozbój art 280 (przemoc doprowadzenie do bezbronności)

• przywłaszczenie art 284

• oszustwo 286

• zniszczenie mienia 288 (świadome, celowe)

• zabór pojazduw celu krótkotrwałego użycia 289

• pasesrtwo 291,292

  • paserstwo programu komputerowego 293

przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu

• zabójstwo art 148

  • dzieciobójstwo 149

  • zabójstwo eutanatyczne 150

• nieumyślne spowodowanie śmierci 155

• ciężki uszczerbel na zdrowiu 156

• średni i lekki uszczerbel na zdrowiu 157

• udział w bójce lub pobiciu 158,159

• narażenie na niebezpieczeństwo 160

• nieudzielenie pomocy 162

• aborcja, uszkodzenie prenatalne 152,157a

ptrzestępstwa przeciwko rodzinie i opiece

• bigamia art 206

• fizyczne i psychiczne znęcanie się nad osobą najbliższą i innych 207

• rozpijanie małoletniego 208

• niealimentacja 209

• porzucenie małoletniego lub osoby nieporadnej 210

• uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego art 211

przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowowści

• gwałt 197

• współżycie płciowe z osobą w stanie ograniczonej poczytalności 198

• wymuszenie współżycia na osobie podległej 199

• pedofilia 200

• pedofilia z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej 200a

• propagowanie pedofilii 200b

• kazirodztwo 201

• rozpowszechnianie pornografii

• doprowadzenie przemocą do uprawnienia prostytucji; stręczycielstwo sutenerstwo

przestępstwa przeciwko wolności

• bezprawne pozbawienie wolności 189

• handel ludźmi 189a

• groźba karalna 190

• zmuszenie do określonego zachowania się 191a

• utrwalenie wizerunku nagiej osoby

• zabieg leczniczy bez wymaganej zgody 192

• zakłócenie porządku domowego 193

przestępstwa przeciwko czci i nietykalności

• zniesławienie 212

• znieważenie 216

• naruszenie nietykalności cielesnej 217

przestępstwo przeciwko dokumentom

• fałszerstwo materialne 270

• fałszerstwo intelektualne 271

• wyłudzenie podstępem poświadczenie nieprawdy 272

• używanie dokumentów poświadczających nieprawdę

• zbycie dokumentu posługiwanie się cudzym dokumentem niwelowanie dokumentu posługiwanie się cudzym dokumentem niwelowanie dokumentu

przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji

• spowodowanie wypadku w komunikacji 177

• prowadzenie pojazdy w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego 178a

kodeks rodzinny i opiekuńczy

formy zawarcia małżeństwa

1. małżeństwo cywilne (laickie)- zawarte przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego lub przed polskim konsulem albo osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula

2. małżeństwo zawarte przed duchownym według prawa wewnętrznego poszczególnych kościołów ze skutkami cywilnymi

3. małżeństwo zawarte wyłącznie w formie religijnej bez skutków cywilnych

4. małżeństwo cywilne po zawarciu którego zawarto małżeństwo w formie religijnej

przesłanki zawarcia małżeństwa w świetle prawa polskiego

1. odmienność płci osób zamierzających zawrzeć związek małżeński

2. złożenie przez mężczyznę i kobietę zgodnych oświadczeń że wstępują ze sobą w związek małżeński

3. jednoczesna ich obecność w czasie składania powyższych oświadczeń

4. złożenie tych oświadczeń przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego (konslem)

5. brak tzw przeszkód małżeńskich

przeszkody małżeńskie

1. brak różnic płci nupturientów 181

2. pozostawienie w związku małżeńskim 13

3. brak odpowiedniego wieku 10

4. istnienie pokrewieństwa i powinowactwa w określonej linii 14

5. istnienie przysposobienia 15

6. istnienie choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego 12

7. ubezwłasnowolnienie całkowite

małżeńskie ustroje majątkowe

• ustawowy ustrój majątkowy

  • wspólność ustawowa

  • majątek osobisty

• umowne ustroje majątkowe

  • poprzez umowę zawartą w formie aktu notarialnego można wspólnośc ustawową rozszerzyć ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową (może ona poprzedzać małżeństwo-intercyza)

• przymusowy ustrój majątkowy

  • rozdzielność majątkowa na skutek sądowego zniesienia wspólnoty

  • rozdzielnośc majątkowa z mocy prawa na skutek ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków

Ustanie małżeństwa

• śmierć jednego z małżonków

• uznanie za zmarłego

• rozwód

Przesłanki rozwodu:

• zupełny i trwały rozkład pożycia

Rozwód nie jest dopuszczany jeśli

• wskutek niego miałoby cierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci

• albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego

• jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego

Wyrok rozwodowy zawiera

• roztrzygnięcie o władzy rodziecielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków

• określenie w jakiej wysokości każdy z małżonków obowiązany jest do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka

• rotrzygnięcie co do sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania na czas wspólnego zamieszkiwania w nim rozwiedzionych małżonków ( w wyjątkowych przypadkach sąd może orzec eksmisję, może też na zgodny wniosek stron przyznać mieszkanie jednemu z małżonków)

Separacja

przesłanki: zupełny rozkład pożycia

skutki: takie jak rozwód ale małżonkowie pozostający w separacji nie mogą zawrzeć kolejnego małżeństwa

znisienie separacji:na zgodne żądanie małżonków

pochodzenie dziecka

• domniemania

  • jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa lub przed upływem 300 dni od jego ustalenia lub unieważnienia (za wyjątkiem separacji)- pochodzi od męża matki

  • ale jeśli urodziło się przed upływem 300 dni od ustalenia lub unieważnienia małżeństwa lecz po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa- pochodzi ono od drugiego męża matki

domniemania te mogą być obalone w wyniku powództwa o zaprzeczenie ojcostwa

• mąż matki- w terminie 6 miesięcy od dnia w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka

• przedstawiciel ustawowy męża matki- jeśli ten został ubezwłasnowolniony

• matka w terminie 6 miesiećy od urodzenia dziecka

• dziecko po dojściu do pełnoletniości ale nie później niż w ciągu 3 lat od osiągnięcia pełnoletności

• prokurator

zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka.

Obowiązek alimentacyjny

1. Co to jest? - obowiązek dosarczania środków utrzymania a w miarę potrzeby także środkó wychowania.

Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie potrzeb nromalnych, bieżących uprawnionego w postaci pożywienia ubrania miszkania opału sprzętu gospodarstwa domowego leków

Dostarczanie środków wychowania to dbanie o rozwój umysłowy duchowy stworzenie możliwości wykształcenia zapewnienie dostępu do dóbr kultury

Katalog środków utrzymania i wychowania może ulegać zmianom w kolejności od sytuacji życiowych zdarzeń losowych

Dostarczenie wymienionych środków może odbywać się w pieniądzu lub w naturze.

2. Jaki jest zakres świadczeń alimentacyjnych?

• Świadczenie alimentacyjne zależy od usprawiedliwionych oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego ocenia się w zależności od tego do jakiego kręgu uprawnionych dany podmiot należy jeśli jest dzueckiem niezdolnym do samodzielnego utrzymywania się wówczas korzysta z prawa do alimentów niezależnie od tego czy znajduje się niedostatku czy nie. Jeśli jest dzieckiem zdolnym do samodzielnego utrzymywania się lub jest każdym innym krewnym wymienionym w ustawie to nabywa prawa do alimentowania jeżeli znajduje się w niedostatku.

Wysokość kwoty alimentacyjnej określona jest w odniesieniu do indywidualnych okoliczności każdego przypadku (wiek stan zdrowia)

Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego- są to zarobki i dochody jakie zobowiązany uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych zdolności umysłowych nie chodzi tu tylko o aktualne zarobki i dochody zobowiązanego.

Interes osoby uprawnionej od alimentów jest chroniony tak dalece, że jeżeli osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych która była już do tych świadczeń zobowiązana w ciągu ostatnich 3 lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych zrzeknie się bez ważnego powodu prawa majątkowego lub w inny sposób dopuści do jego utraty albo zrzeknie się zatrudnienia albo zamieni je na mniej zyskowe- nie uwzględnia się wynikłej stąd...

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci

• wobec dziecka które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Cas trwania tego obowiązku nie jest ograniczony termine i nie pozostaje w zależności od osiągnięcia przez uprawnionego określonego stopnia wykształcenia dziecko które osiągnęło pełnoletniość oraz zdobyła wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zarobkowej pozwalającej na samodzielne utrzymywanie się nie traci uprawnień do alimentów jeżeli chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje uzasadnienie w dotychczas osiąganych wynikach w nauce jednakże jedynie efektywne studiowanie pozwala uprawnionemu liczyć na alimentowanie go. Rodzice nie są obowiązani dostarczać środków utrzymania studiującemu dziecku które w studiach zaniedbuje się nie otrzymuje obowiązujących zaliczeń a zwłaszcza jeśli z własnej winy powtarza lata studiów.

Jeżeli pełnoletnie dziecko mające wyuczony zawód zamierza studiować na prywatneh uczelni wyższej z czym obok kosztów utrzymania wiąże się czesne należey uwzględnić również okoliczność czy pozwala na to stopa życiowa rodziców.

• Wobec dziecka które nie jest w prawdzie w stanie utrzymać się samodzielnie ale znajduje się w niedostatku.

Ustawa nie określa terminu niedostatek nawet jeśli pozostawanie w niedostatku spowodowane zostało zachownaiem patologicznym uprawnionego i wynika z alkoholizmu nie stanowi go do zasady przesłanki zwalniającej zobowiązanego do obowiązku świadczeń alimentacyjnych.

• 1i2 rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem ;lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymywania się

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka może mieć postać dwojaką: może wyrażać się świadczeniem materialnym w pieniądzu lub w naturze albo może polegać na osobistych staraniach rodzica o jego utrzymanie i wychowanie

obowiązek alimentacyjny pozostałych krewnych

kogo on dotyczy?

• Krewnych w linii prostej oraz rodzeństwa krewni w linii prostej to zstępni (syn wnuk) oraz wstępni (ojciec dziadek)

w jakiej kolejności obowiżaek ten obciąża krewnych?

• Obowizaek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępymi a wstępnych przed rodzeństwem jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych obciąża w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym. Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstanie dopiero wtedygdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi.

W stosunku do rodzeństwa zobowiązany może uchylić się od świadczeń alimentacyjnych jeżeli są one połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla niego lub dla jego najbliższej rodziny

• obowiązek jednego małżonka do dostarczenia środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji (art. 60 KRO) wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka

• Inne podmoty uprawnione do alimentacji

przysposobieni, pasierbowie, ojczym, macocha.

Przysposobienie

przysposobić można tylko osobę małoletnią i tylko dla jej dobra.

Kogo można przysposobić? Osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych jeżeli jej kwalifikacje osobiste uzasadniają przekonanie że będzie należycie wywiązywała się z obowiązków przysposabiającego pomiędzy przysposabiającym a przysposobionym powinna istnieć odpowiednia różnica wieku.

Wspólnie przysposobić mogą tylko małżonkowie. Jeśli chce dokonać przysposobienia tylko jedno z małżonków- drugie musi wyrazić zgodę.

Jak następuje przysposobienie? Na skutek orzeczenie sądu opiekuńczego na żądanie przysposabiającego.

Czy przysposobienie wymaga zgody? Tak.

• Jeśli przysposabiany ukończył 13 lat potrzebna jest jego zgoda i należy go wysłuchać chyba że zachodzą szczególne okoliczności

• potrzebna jest zgoda rodziców przysposabianego chyba, że zostali oni pozbawieni władzy rodzicielskiej lub są nieznani albo porozumienie z nimi napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody

Zgoda na przysposobienie dziecka nie może być wyrażona wcześniej niż po upływie 6 tygodni od urodzenia dziecka

Rodzaje przysposobień:

• całkowite- gdy rodzice wyrażają przed sądem opiekuńczym zgodę na przysposobienie swego dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającej (w przypadku również gdy rodzice nie żyją lub są nieznani)

• pełne- przez przysposobienie powstaje pomiędzy przysposabiającym a przysposbionym taki stosunek jak pomiędzy rodzicami i dziećmi. Przysposabiany nabywa prawa i obowiązki wynikające z pokrewieństwa w stosunku do krewnych przysposabiającego a ustają jego prawa i obowiązki wynikające z pokrewieństwa względem jego bilogicznych krewnych oraz obowiązki tych krewnych wobec niego

• niepełne-skutki przysposobienia będą polegać wyłącznie na powstaniu stosunku między przysposabiającym a przysposabianym (skutki przysposobienia rociągają się jednak onodopuszczalne gdy rodzice wyrazi zgodę na przysposobienie bez wskazania osoby przysposabiającego

• zagraniczne- takie, które powoduje zmianę dotychczasowego miejsce zamieszkania przysposabianego w RP na miejsce zamieszkania w innym państwie. Dopuszczalne jest tylko wówczas gdy tylko w ten sposób można zapewnić przysposabianemu odpowiednie zastępcze środowisko.

Czy przysposobienie można rozwiązać? Tak, ale za wyjatkiem przysposobienia całkowitego.

Może wytoczyć także prokurator.

Władza rodzicielska

winna być ona wykonywana tak jak wymagha yego dobro dziecka i interes społeczny. Dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską do pełnoletniości

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności

• prawo i obowiązek rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka

• prawo i obowiązek do wychowywania dziecka

Przygotowanie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień

• reprezentowanie dziecka- każde z rodziców któremu przysługuje władza rodzicielska jest przedstawicielem ustawowym dziecka, wobec dziecka może być : pełna, ograniczona, zawieszona, rodzice mogą zostać jej pozbawieni

Opieka i kuratela

Kuratela

chodzi tu o kuratelę w rozumieniu prawa rodzinnego cywilnego i administracyjnego nie mylić z kuratorem

kuratora wyznacza się w przypadku

• dla dziecka poczetego

• jeśli jest to potrzebne do stworzenia przyszłych praw dziecka np. w przypadku spadkobrania przez dziecko poczęte lecz jeszcze nieurodzone darowizny

• dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo

• dla osoby ułomnej

• dla osoby nieobecnej

• w celu zastępstwa przedstawiciela ustawowego

  • gdy istnieje sprzeczność interesów między przedstawicielem ustawowym a osobą przez niego reprezentowaną lub gdy przedstawiciel nie ma możliwości działania

• w celu zarządu majątkiem

  • gdy np. w umowie darwizny lub w testamencie darczyńca lub spadkobierca zastrzegli iż majątkiem nie mogą zarządzać rodzice małoletniego na rzecz którego dokonano darowizny lub spadkobrania

• w sprawach o prawo stanu

• w celach procesowych

• dla osoby prawnej

• w sprawach spadkowych

Kto ustanawia kuratele?

• sąd opiekuńczy sąd orzekający w konkretnej sprawie a nawet i inny organ np. notariusz lub organ administracyjny

Kiedy ustaje?

• Gdy ustanie jej cel. jeśli kuratela została ustanowiona dla załatwienia konkretnej sprawy to ustaje ona z chwilą ukończenia sprawy w przypadku ubezwłasnowolnienia z chwilą jego uchylenia w przypadku dziecka w brzuchu z chwilą urodzenia w przypadku osoby ułomnej na jej żądanie.