Podstawy Prawa Karnego
02.10.2011
Bibliografia
1. Prawo karne Część ogólna szczegółowa i wojskowa T. Dukiet wyd LexisNexis Warszawaa 2008
2. Wstęp do prawoznawstwa Z. Salmonowicz
Prawo
To niezależnie od sposobu jego powstania czy tworzenia, całokształt (zbiór) regół zachowania o cechach generalności i abstrakcyjności których nieprzestrzeganie jest zagrożone karą
System źródeł prawa
Całokształt form działalności prawotwórczej zaakceptowany w danym systemie prawnym, w ich wzajemnym powiązaniu i hierarchicznym układzie.
Źródła prawa
- konstytucja
- ustawy
- ratyfikowane umowy międzynarodowe
- Rozporządzenia
- Akty prawa miejscowego
Akt prawny
Nazwa ta odnoszona jest zarówno do
- indywidualnych aktów prawnych jak i do tak zwanych:
- normatywnych aktów prawnych
Akt normatywny
To dokument ustanowiony przez kompetentny organ państwowy w określonej formie i trybie zawierający w swojej treści normy prawne.
Budowa aktu normatywnego
Tytuł
- określenie formy, w jakiej akt został ustanowiony
- dat ustanowienia danego aktu
- przedmiot aktu
Preambuła
-czasami w treści aktu znajduje się swoisty rodzaj deklaracji ustawodawcy
Przepisy części ogólnej
- znajdują się w niej elementy norm prawnych wspólnych dla przepisów części szczególnej
Przepisy części szczególnej
- zawierają w swojej treści zasadniczą materie aktu normatywnego
Przepisy końcowe
- przepisy określające wejście w życie aktu
Akty wewnętrzne
Normują stosunki wewnętrzne w obrębie aparatu administracji publicznej i nie mogą wykraczać w sferę praw jednostki.
O tym czy mamy do czynienia z aktem prawnym wewnętrznym czy zewnętrznym decyduje nie jego nazwa, ale treść
Akty wewnętrzne to zarządzenia wydawane przez Prezydenta, Prezesa Rady Ministrów, Ministrów
Oraz uchwały podejmowane przez Radę Ministrów.
Mogą być wydawane wyłącznie na podstawie ustawy i nie mogą stanowić podstawy decyzji jednostkowych wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów
Przepis Prawny
Każde odrębne zdanie gramatyczne figurujące w tekście prawnym. Najmniejsza jednostka systematyki tekstu prawnego
Norma prawna
Jest regułą zachowania, która daje odpowiedź na pytanie, kto, w jakich warunkach jak powinien się zachowywać i co się dzieje w przypadku nie wykonania nakazu czy zakazu.
Budowa normy prawnej
Hipoteza (inaczej adresat) - określa warunki oraz adresata lub okoliczności, w których temu adresatowi jest coś nakazane, zakazane, dozwolone
Dyspozycja - określa wzór pożądanego zachowania, czyli rodzaj zachowania nakazanego, zakazanego lub dozwolonego wymaganego od adresata, jeśli spełnia się warunki i okoliczności określone w hipotezie tej normy.
Sankcje - określa rodzaj dolegliwości, jaki prawodawca przewidział dla każdego, kto, mimo iż nie spełniły się warunki podane w hipotezie normy prawnej, nie zastosował się do treści dyspozycji (nie spełnił zakazu lub nakazu)
Norma Prawna 4 elementy
- adresat
- okoliczności
- nakaz, zakaz
- zachowanie się
Elementy te muszą być w jednym przepisie
Sposoby ogłaszania
- Literatura
Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (tekst jednolity)
- Dzienniki ustaw RP
VACATIO LEGIS
Czas między momentem ogłoszenia w dzienniku promulgacyjnym a wejściem w życie ustawy. Pozwala na zapoznanie się z treścią z treścią aktu.
Wykładnia prawna
Jest to proces, który zmierza do ustalenia znaczenia i zakresu wyrażeń tekstu prawnego
PRAWO= PRZEPIS + INTERPRETATOR
Wykładnia językowa
Opiera się na badaniu treści tekstu przepisu na podstawie reguł znaczeniowych odnoszących się do pojęć występujących danym przepisie
Wykładnia systemowa
Nawiązuje do usytuowania danego przepisu w danym akcie prawnym w systemie prawa a nawet całym porządku prawnym
Wykładnia funkcyjna
W tej wykładni należy się kierować przede wszystkim celem.
Przestępstwo
Jest to czyn człowieka zabroniony przez obowiązującą ustawę pod groźbą kary bezprawny, zawiniony i społecznie szkodliwy, w stopniu wyższym niż znikomy.
Czyn
Rozumiany jest, jako zewnętrzne zachowanie człowieka zależy od jego woli wyrażający się w działaniu i zaniechaniu.
Przymus bezwzględnego, absolutnego zachodzi w sytuacji wyłączenia woli człowieka np.. sprawcy odurzą pracownika banku w wyniku, czego wyda on wszystkie pieniądze to nie popełnia on czynu i nie ponosi odpowiedzialności za powstałe straty.
Przymus względny zachodzi wtedy, gdy co prawda osoba ma możliwość wyrażenia woli jednak wola ta jest w znacznym stopniu ograniczona. Ograniczenie to polega na wywieraniu przez sprawce nacisku w postaci tortur psychicznych lub fizycznych.
Człowiek (przedmiot przestępstwa)
- osoba poczytalna
- indywidualnie określona
- ukończone 17 lat lub odpowiadająca na podstawie art. 10 K.K.
Zgodnie z art.. 115. 1 k.k. czynem zabronionym jest zachwiane o znamionach określonych w ustawie karnej.Opis ten składa się z ustawowych znamion przestępstwa.
Kara art. 32 k.k.
- Grzywna
- Ograniczenie wolności (np.. prace społeczne
- Pozbawienie wolności (od 1 miesiąca do 15 lat
- 25 lat pozbawienia wolności
- Dożywotnie pozbawienie wolności
Zawiniony
Przestępstwem jest tylko czyn zawiniony żaden kodeks nie określa pojęcia winy
Bezprawność
To taki czyn, który jest niezgodny z obowiązującymi przepisami prawa.
Społeczna szkodliwość
Czyn wypełnia znamiona przestępstwa, ale przez swoją nietypowość merytorycznie nie zasługuje na traktowanie go, jako przestępstwo, co nie oznacza jednak czynu społecznie pozytywnego, gdyż jest to tylko kategoria (ocena)
Wykroczenie
Odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę w czasie jego popełniania pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5000 zł lub nagany art. 1k.w.
Znamiona przestępstwa - wykroczenia
- podmiot przestępstwa
- strona podmiotowa przestępstwa
- podmiot ochrony przestępstwa
- strona przedmiotowa przestępstwa
Podmiot przestępstwa
1. Osoba fizyczna
2. Która w chwili popełnienia czynu ukończyła 17 lat i jest poczytalna art. 10. 1 k.k. - wyjątek osoba, która w chwili popełnienia czynu ukończyła 15 lat i jest poczytalna?
- Jest to osoba indywidualnie oznaczona
- jest poczytalna (można przypisać jej winę w chwili popełnienia czynu)
Strona podmiotowa przestępstwa
- pobudki działania sprawcy, czyli czynniki emocjonalne np. złość, zazdrość, zemsta.
- motyw działanie sprawcy, czyli przeżycia psychiczne sprawcy o charakterze intelektualnym skłaniające sprawcę do popełnienia przestępstwa.
Wina - jest to stosunek psychiczny sprawcy do popełnionego czynu.
Forma winy
- wina umyślna - zamiar bezpośredni
- zamiar ewentualny
- wina nieumyślna - lekkomyślność (świadoma)
- niedbalstwo (nieświadoma)
Zamiar bezpośredni
Sprawca chce popełnić czyn zabroniony wie, że popełnia przestępstwo i chce go popełnić ( ma świadomość i wole)
Zamiar ewentualny
Sprawca ma świadomość, że może popełnić przestępstwo a wola występuje w postaci godzenia się.
Lekkomyślność
Sprawca możliwość popełnienia czynu przewiduje, lecz przypuszcza, że go uniknie.
Niedbalstwo
Sprawca możliwości popełnienia czynu nie przewiduje, choć mógł i powinien ją przewidzieć.
Przedmiot ochrony przestępstwa
Ogólny - są to dobra, których obrona jest zadaniem całego prawa karnego np.. w przypadku przestępstw przeciwko mieniu - prawo chroni stosunki własności podmiotów.
Rodzajowy - to dobro prawnie chronione przez grupę przepisów karnych z reguły zamieszczonych w jednym rozdziale k.k.
Indywidualny - to konkretne dobro chronione przez konkretny przepis i określone bezpośrednio prze konkretny przepis, niekiedy poprzez nazwanie wprost: określenie, jako ustawowe znamię.
Cudze rzeczy ruchome - przepis chroni rzeczy ruchome przed zamachami na te dobra polegające na ich zaborze
22.10.2011
Ustawowe znamiona przestępstwa i wykroczenia
Strona przedmiotowa przestępstwa (wykroczenia)
1. Zachowanie się sprawcy - polegające na działaniu i zaniechaniu np.. zabija, niszczy, zabiera w celu przywłaszczenia.
2. Przedmiot czynu (przedmiot wykonawczy) To osoba lub rzecz, na który bezpośrednio skierowane jest zachowanie się sprawcy. Przez przedmiot wykonawczy rozumie się, zatem przedmiot materialny, na który sprawca oddziałuje, dokonując danego przestępstwa np.. cudza rzecz ruchoma przy kradzieży art. 279 k. k.
3. Sposób popełnienia czynu
- np.. szczególne okrucieństwo przy zabójstwie art.. 148. 2 k. k.
4. Okoliczności modalne
- czas - dzieciobójstwo w okresie porodu 149k.k.
-miejsce - droga publiczna lub strefa zamieszkania 178 k.k.
- sytuacja - pod wpływem przebiegu porodu 149 k.k.
5. Skutek czynu
Zmiana w świecie zewnętrznym spowodowana zachowaniem się sprawcy występuje tylko przy przestępstwach i wykroczeniach materiałowych, czyli skutkowych.
Podział przestępstw i wykroczeń
1. Przestępstwa powszechne - to takie, które może popełnić każdy poczytalny człowiek, jeżeli osiągnie odpowiedni wiek. W ustawie powszechność przestępstwa wyraża się umieszczeniem w dyspozycji każdego przepisu zaimka, kto.
2. Przestępstwo indywidualne - to takie, w których podmiot dokonujący przestępstwa musi posiadać określoną w ustawie cechę.
Przestępstwa te można podzielić na
- indywidualne właściwe
- indywidualne niewłaściwe
Indywidualne właściwe - istnienie cechy decyduje o istnieniu przestępstwa np.. przestępstwo dezercji, może być popełnione przez żołnierza osoba nim niebędąca nie będzie podlegała odpowiedzialności z art. 339. 1 k.k.
Przestępstwo indywidualne niewłaściwe istnienie cechy wpływa na zakwalifikowanie określonego czynu, jako typu kwalifikowanego lub uprzywilejowanego przestępstwa
3. Z działania - zachowanie się sprawcy polega na naruszeniu zakazu określonego działania
- kradzież
- zgwałcenie
- czynna napaść na funkcjonariusza publicznego lub osobę mu przybraną do pomocy
4. Z zaniechania - zachowanie się sprawcy narusza nakaz określonego działania, czyli sprawca jest bierny w sytuacji, w której powinien podjąć działanie np.
- nieudzielenie pomocy
- uporczywe uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego
5. Z działania bądź zaniechania np..
- zabójstwo
- nieumyślne spowodowanie śmierci
- złożenie fałszywych zeznań - czyli zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy
6. Z narażenia np.. narażenie na zakażenie wirusem HIV art. 161 k. k.
7. Skutkowe (materialne) skutek jest to zmiana w świecie zewnętrznym, która jest spowodowana działaniem bądź zaniechaniem działania. Skutek jest ustawowym znamieniem przestępstwa skutkowego, wchodzącym w skład jego strony przedmiotowej
8. Bez skutkowe (formalne)
- do ich zaistnienia, czyli dokonania nie jest wymagane zaistnienie skutku, czyli jakichkolwiek zmiany zewnętrznej gdyż dla wypełnienia jego ustawowych znamion wystarcza samo zachowanie się sprawcy, czyli działanie lub zaniechanie np.. złożenie fałszywych zeznań.
Wina kombinowana - art. 9 3 k, .k. polega na połączeniu winy umyślnej i nieumyślnej
Np.. art. 154 . 2 k.k. - doprowadzenie wbrew woli kobiety ciężarnej do przerwania ciąży na skutek, czego dochodzi zarówno do bezprawnego przerwania ciąży jak też do śmierci kobiety na skutek powikłań związanych z poronieniem.
Podział Przestępstw ze względu na sankcje karne
Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem art.. 7&1 k.k.
1.Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od 3 lat albo karą surowszą art. 7&2k.k. Zbrodnię można popełnić tylko umyślnie.
2. Występek jest to czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc
3. Występek można popełnić także nieumyślnie, jeśli ustawa tak stanowi.
Podział przestępstw ze względu na tryb ścigania
1. Przestępstwo ścigane z urzędu - zgodne z zasadą legalizmu zdecydowana większość przestępstw ścigana jest z urzędu. Zasada ta nakłada na organ ścigania obowiązek wszczęcia i przeprowadzenia postępowania w sytuacji, jeżeli organ ten uzyska wiarygodną informację o przestępstwie ściganym z urzędu. W przypadku tego rodzaju przestępstw rodzaj ścigania nie jest ujęty w artykule. (Wola pokrzywdzonego nie ma znaczenia)
2. Przestępstwa ścigane na wniosek postępowanie zostanie wszczęte, jeżeli uprawniony podmiot najczęściej pokrzywdzony złoży wniosek o ściganie karne sprawcy, czyli ściganego w tym trybie wnioskowym. Od chwili złożenia wniosku postępowanie toczy się z urzędu. Wyróżniamy dwa rodzaje przestępstw wnioskowych
- Przestępstwa bezwzględnie wnioskowe w części szczególnej k.k. ustawodawca wskazał ten tryb ścigania używając zwrotu “ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego
- Przestępstwa względnie wnioskowe - ustawodawca dał możliwość zdecydowania pokrzywdzonemu czy chce, aby np.. najbliższa osoba była pociągnięta do odpowiedzialności.
3. Przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego w przypadku takiego przestępstwa pokrzywdzony może sam wnieść pisemną skargę bezpośrednio do sądu lub przesłać ją za pośrednictwem policji.
Typy przestępstw
1. Typ podstawowy ( zasadniczy) każde przestępstwo spenalizowane w k.k. ma swój typ podstawowy
2. Typ kwalifikowany - to takie, w którym zagrożenie sankcją karną jest wyższe niż w typie podstawowym. Typy te tworzone są poprzez dobór do typu podstawowego dodatkowych znamion np.. ( właściwości sprawcy, okoliczności czynu, rodzaje użytych narzędzi , skutek)
3. Typ uprzywilejowany - to taki, w którym zagrożenie sankcją karną jest niższe niż w typie podstawowym Dokłada znamiona: mała waga czynu, specyficzna sytuacja psychiczna sprawcy
Stopień realizacji przestępstwa
1. Przestępstwo przygotowane - przygotowanie do przestępstwa jest karalne, gdy ustawa to stanowi - np. przygotowanie do podrobienia lub przerobienia pieniędzy
2. Przestępstwo usiłowanie - np.. usiłowanie dokonania zabójstwa
3. Przestępstwo dokonane
Stadialne formy popełnienia przestępstwa i wykroczenia
Mianem form stadialnych popełnienia przestępstwa ( wykroczenia ) określa się etapy, stadia realizacji ustawowych znamion przestępstwa przez sprawce.
Do form stadialnych przestępstwa należą
- przygotowanie
- usiłowanie
- dokonanie
Dlatego zamiar stanowi etap popełnienia przestępstwa ( wykroczenia) a nie stadium.
Zamiar Moment inicjujący popełnienie przestępstwa nie jest formą stadialną, ponieważ przestępstwem może być tylko czyn, czyli zewnętrzne zachowanie zabronione przez ustawę a nie proces myślowy.
Dlatego zamiar stanowi etap.
Przygotowanie - etap mający na celu stworzenie warunków zmierzających już do dokonania przestępstwa. K.k. wymienia kilka przykładów
- wejście w porozumienie
- uzyskanie środków
- zbieranie informacji
- sporządzenie planu działania
Przygotowanie jest karalne tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi
- przygotowanie do zamachu stanu
- fałszowanie dokumentów
Przygotowanie nie jest karalne także wtedy, gdy osoba dobrowolnie od niego odstąpi a w szczególności zniszczy przygotowane środki lub zapobiegnie skorzystaniu z nich w przyszłości jest to tak zwany skuteczny czynny żal.
Usiłowanie - zgodnie z art. 13&1 k.k. art. 11 kw. zachodzi wtedy, gdy sprawca w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje.
Odpowiedzialność za usiłowanie zachodzi przy łącznym spełnieniu 3 przesłanek
- Zamiar
- Bezpośredniość
- Brak dokonania
Usiłowanie udolne - art. 13&1 k.k. art. 11& 1 k.w. Dotyczy zarówno przestępstw i wykroczeń i zachodzi wówczas, gdy w istniejącej sytuacji dokonanie przestępstwa ( wykroczenia ) było od samego początku możliwe, lecz nie nastąpiło z przyczyn niezależnych od sprawcy.
Usiłowanie nieudolne 13&2k.k. Dotyczy jedynie przestępstw i ma miejsce wtedy, gdy sprawca nie uświadamia sobie, że w istniejącej sytuacji dokonanie przestępstwa nie jest możliwe z przyczyn odniego niezależnych. Ze względu na brak przedmiotu nadającego się do dokonania przestępstwa.
Rodzaje usiłowań
- zakończone - sprawca dokonał wszystkich czynności, lecz skutek nie nastąpił
- niezakończone - sprawca nie wykonał wszystkich koniecznych czynności do zrealizowania przestępstwa
Odpowiedzialność karna za usiłowanie przestępstwa
- art.. 14& 1 k.k. - sąd wymierza karę za usiłowanie w granicach zagrożenia przewidzianych dla danego przestępstwa.
- art.. 14&2k.k. - w przypadku usiłowania nieudolnego sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
- art.. 15&1.k.k. nie podlega karze za usiłowanie, kto dobrowolnie odstąpił od dokonania lub zapobiegł skutkom tak zwany skuteczny czynny żal.
- art. 15&2 k.k. - jeżeli sprawca dobrowolnie starał się zapobiec skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego, ale mu się to nie udaje tak zwany nieskuteczny czynny żal to wówczas sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
Dokonanie - sprawca swoim zachowaniem zrealizował wszystkie ustawowe znamiona w szczególności osiągnął skutek przy przestępstwach materialnych.
Formy zjawiskowe popełnienia przestępstwa (wykroczenia) oznaczają sytuacje, w których sprawca swoim zachowaniem wyczerpuje ustawowe znamiona przestępstwa (wykroczenia)
Do form zjawiskowych zaliczamy
- sprawstwo
- podżeganie
- pomocnictwo
Sprawstwo - art18&1k.k. polega na dokonaniu czynu zabronionego przez samego sprawce, „kto wykonuje czyn zabroniony sam”(osobiście)
- Sprawstwo równoległe - różne osoby bez porozumienia miedzy sobą powodują ten sam skutek, co jest wynikiem przypadkowego zbiegu okoliczności.
- Sprawstwo kierownicze polega na kierowaniu czynem zabronionym przez inną osobę.
- Sprawstwo polecające - art. 18&1 k.k. odpowiada, kto wykorzystując uzależnienie innej osoby poleca jej wykonanie czynu przestępczego Sprawca poleca dokonanie czynu zabronionego osobie uzależnionej od siebie
- Współsprawstwo - art.. 18 &1k.k.
Sprawca dokonuje czynu zabronionego wspólnie i w porozumieniu z inną osobą (osobami), co oznacza, że w popełnieniu czynu zabronionego biorą udział, co najmniej dwie osoby. Każda z osób wnosi istotny wkład w czyn zabroniony.
Współsprawstwo (uczestnictwo konieczne) - konieczne jest współdziałanie w zdarzeniu więcej niż jednej osoby - Łapownictwo
Współsprawstwo ( wielosprawstwo) - każdy ze współsprawców wypełnia swoim zachowaniem wszystkie znamiona czynu zabronionego.
Współsprawstwo (właściwe) - istotny podział ról między współsprawcami np.. rozbój.
Współsprawstwo (sukcesywne) - ktoś bez wcześniejszego porozumienia włącza się w akcję przestępczą
W momencie, gdy część znamion czynu zabronionego została zrealizowana .
05.11.2011
Odpowiedzialność karna za sprawstwo (współsprawstwo)
- art. 20k.k. każdy z działających odpowiada w granicach swojej umyślności lub nieumyślności
- czynny żal współsprawstwo 23&1i2 k.k.
- art. 21&1 k.k. - okoliczności osobiste
Podżeganie art.. 18&2 k.k. art. 12 kw.
Polega na umyślnym nakłanianiu innej osoby do dokonania czynu zabronionego. Podżeganie może być popełnione wyłącznie z winy umyślnej w zamiarze bezpośrednim.
Pomocnictwo art. 18& 3k.k. art. 13 kw.
Pomocnikiem jest ten, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego swoim zachowaniem ułatwia jej popełnienie. W szczególności dostarczając narzędzi, środka przewozu, udziela rad albo informacji. Odpowiada za pomocnictwo również ten kto wbrew prawemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem ułatwia innej osobie jego popełnienie.
Rodzaje pomocnictwa
- pomocnictwo fizyczne - czyli czynem
- pomocnictwo psychiczne - czyli słowne
- pomocnictwo przez zaniechanie prawnego obowiązku niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego.
Jeżeli pomoc została udzielona po dokonaniu przestępstwa bez uprzedniego porozumienia to mamy wówczas do czynienia z swoistymi przestępstwami
- poplecznictwa
- paserstwa
Poplecznictwo - gdy celem udzielenia pomocy sprawcy jest udaremnienie lub utrudnienie postępowania karnego już po dokonaniu przestępstwa art.. 239 k. k.
Paserstwo - gdy sprawca działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, jest to nieumyślna lub umyślna pomoc w nabyciu, zbyciu, przyjęciu i ukryciu rzeczy pochodzącej z czynu zabronionego art..291 k.k. 292 k.k. 122 kw.
Odpowiedzialność podżegacza i pomocnika przy przestępstwach .
1. Podżegacz i pomocnik odpowiada w granicach swojego zamiaru
2. Kara za podżeganie i pomocnictwo wymierzona jest w granicach zagrożenia przewidzianego za sprawstwo.
3. Wymierzając karę za pomocnictwo sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary art. 19&2 k.k.
4. Jeżeli czyn zabroniony nie usiłowano dokonać wówczas sąd w stosunku do podżegacza i pomocnika może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Odpowiedzialność podżegacza i pomocnika przy wykroczeniach
1. Odpowiedzialność za podżeganie i pomocnictwo zachodzi wtedy gdy ustawa tak stanowi i tylko w razie dokonania przez sprawcę czynu zabronionego.
2. W kw. karalność podżegacza i pomocnika dotyczy jedynie najpoważniejszych wykroczeń określonych w art. 51-52, 56-57, 119-120, 122 &1kw. 124, 133-134, 136&1 kw. art. 14 &2 kw. art. 14&3 kw.
Obrona Konieczna
Art. 25& 1k.k. Nie popełnia przestępstwa kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.
Zamch jest zachowaniem człowieka powodującym bezpośrednie zagrożenie
Bezpośredniość zamachu - występuje wtedy gdy istnieje wysoki stopień prawdopodobieństwa że zagrożone atakiem dobro zostanie zaatakowane natychmiast, w najbliższej chwili.
Bezprawność zamachu - oznacza że zamach sprawcy musi naruszać normy prawne, musi być niezgodny z obowiązującym prawem.
Zamach musi być rzeczywisty a nie urojony Nie ważne czy atakujący będzie nieletni bądź niepoczytalny, jeżeli istnieje realne zagrożenie dla dobra .
Użycie środków podczas zamachu - działającym w obronie koniecznej wolno użyć takich środków, które są niezbędne do odparcia zamachu.
Przekroczenie granic obrony koniecznej
- eksces intensywny - polega na zastosowaniu przez broniącego się sposobu obrony, który nie był konieczny ( współmierny) do odparcia zamachu .
- eksces ekstensywny - polega na stosowaniu przez broniącego się działań przedwczesnych lub spóźnionych wobec niebezpieczeństwa zamachu tzn. zamach nie był jeszcze bezpośredni lub gdy utracił już taki charakter.
Stan wyższej konieczności Art. 26 k.k.
Kontratyp (okoliczność wyłączająca bezprawność )
Ekscesy
- gdy niebezpieczeństwo nie było bezpośrednie - eksces ekstensywny
- naruszenie zasady subsydialności - eksces intensywny
Pojęcia które trzeba przeczytać z k.k. i wiedzieć co oznaczają
Niepoczytalność ART. 31 k.k.
Błąd co do faktu art. 28k.k.
Błąd co do prawa
Znikoma szkodliwość społeczna czynu Art. 115k.k.