Prawo finansowe
14.11.2013r
wykład
FORMY ORGANIZACYJNE JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH
art 8 ust 1 i 2
uregulowane w ufp uregulowane w odrębnych ust.art 9 ufp
1.jednostki budżetowe 1.samodzielne i publiczne zakłady
2.samorządowe zakłady budzetowe opieki zdrowotnej
3.agencje wykonawcze 2.instytut badawczy
4.instytucja gospodarki budżetowej 3. (...)
5.państwowe fundusze celowe.
JEDNOSTKA BUDŻETOWA
osobowość prawna → BRAK (w obrocie prawnym korzysta z osobowości prawnej SP lub JST)
organy uprawnione do tworzenia:
* państwowe jednostki budżetowe – Prezes RM, ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie, inne organy działające na podstawie odrebnych przepisów
*samorządowe jednostki budżetowe – organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego
powiązanie z budżetem → BUDŻETOWANIE BRUTTO
podstawa gospodarki finansowej → plan dochodów i wydatków(plan finansowy jedn. Budżetowej)
przykład → Publiczna Szkoła Podstawowa, urząd gminy, sąd, ministerstwo, jednostka wojskowa, jednostka policji.
SAMORZĄDOWY ZAKŁAD BUDŻETOWY
osobowość prawna → BRAK
organy uprawnione do tworzenia: organy stanowiące JST
powiązanie z budżetem → BUDŻETOWANIE NETTO
podstawa gosp. finansowej → roczny plan finansowy
przykłady → Przedszkole Publiczne, zarząd drog i zieleni , osrodek sportu i rekreacji, zakład komunikacji miejskiej.
!Warunki utworzenia:
1. Zakład budżetowy może być tworzony wyłącznie w celu realizacji zadań własnych JST, wskazanych w art 4 ufp (np. w zakresie gosp.mieszkaniowej, drog, wodociągów itd.)
2. Co najmniej częściowa zdolność do samofinansowania swojej działalności
JST nie ma obowiązku tworzenia samorządowego zakładu budżetowego – te same zadania może realizować jednostka budżetowa.
Samorządowy zakłąd budzetowy może otrzymywać dotacje z budżetu JST:
1.przedmiotowe
2.podmiotowe
3.celowe
4.na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe – jednorazowe przy tworzeniu.
Dotacje przedmiotowe + dotacje poddmiotowe ≤ 50 % kosztow działalności zakładu budżetowego
art 126 ufp
Dotacje → to podlegające szczegolnym zasadom rozliczenia środków budżetu
przedmiotowe – środki przeznaczone na dopłaty do określonych wyrobów lub usług, kalkulowane wg stawek jednostkowych
podmiotowe – środki dla podmiotu wskazanego w odrebnej ustawie lub w umowie międzynarodowej, wyłącznie na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie określonej w odrębnej ustawie lub umowie międzynarodowej.
Nadwyżka środków obrotowych do budżetu.
AGENCJA WYKONAWCZA
osobowość prawna – PAŃSTWOWA OSOBA PRAWNA utworzona w celu realizacji zadań państwa
tworzenie – na mocy odrebnej ustawy
powiązanie z budżetem → BIDŻETOWANIE NETTO
podstawa gosp. finansowej → roczny plan finansowy
przykład → Agencja Nieruchomości Rolnych, Agencja Rynku Rolnego, Agencja Mienia Wojskowego.
Nadwyżka środków obrotowych do budżetu.
INSTYTUCJA GOSPODARKI BUDŻETOWEJ
osobowość prawna – Z CHWILĄ WPISU DO KRS
tworzenie: 1.Minister lub Szef Kancelarii PRM, za zgodą RM udzieloną na jego wniosek
2. Organ lub kierownik jednostki, o której mowa w art 139 ust 2 ufp
powiązanie z budżetem → BUDŻETOWANIE NETTO
podst. gosp. finansowej → roczny plan finansowy
przykłady → Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficzny.
PAŃSTWOWY FUNDUSZ CELOWY
osobowość prawna – BRAK
tworzenie – odrebna ustawa
powiązanie z budżetem → FUNDUSZOWANIE
podstawa gosp. finansowej – roczny plan finansowy
przykłady → Fundusz ubezpieczeń Społ., Fundusz Pracy.
Jest to wyłącznie wyodrebniony rachunek bankowy, którym dysponuje minister wskazany w ustawie tworzącej fundusz, albo inny wskazany organ w tej ustawie.
FUNDUSZ UBEZPIECZEN SPOŁECZNYCH
utworzony przez ustawę z 1998 o systemie ubezpieczeń społ.
Środkami dysponuje ZUS
przychody własne – składki na ubezpieczenia społ(emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe)
wsparcie z budżetu: dotacje z budżetu państwa, refundacja składek przekazanych do OFE
koszty – wypłaty świadczen długoterminowych(emerytury, renty) oraz pozostałe świadczenia (zasiłki chorobowe, macierzyńskie, pogrzebowe)
Porownanie budżetu państwa i państwowych funduszy celowych:
CECHY |
BUDŻET |
PFC |
Przedmiot finansowania |
ogolny |
Ściśle określony |
Okres finansowania |
roczny |
nieokreślony |
Ciągłość finansowania |
brak |
zapewniona |
Bezpieczeństwo finans. zadania |
Niskie-konkurencyjnosc zadań |
Wysokie – bark konkurencyjnosci zadań |
Zasady gosp finansowej |
rygorystyczne |
elastyczne |
Zakres kontroli |
duży |
ograniczony |
Możliwość realokacji środków |
duża |
Ograniczona |
DEBUDŻETYZACJA – zjawisko polegające na przesuwaniu zadan i środków na ich realizację na rzecz jednostek organizacyjnych państwowej gosp.pozabudżetowej. Można do niej zaliczyc te formy org-prawne sektora finansów publ, które powiązane są z budżetem za pomocą metody budżetowania netto, a w szczególności państwowe fundusze celowe, agencje wykonawcze, instytucje gospodarki finansowej, samorządowy zakład budżetowy.
Art 45 ufp – ze środkow publicznych nie można tworzyć fundacji
BUDŻET I ZASADY BUDŻETOWE
Budżet to jednoscześnie:
zasob środków pienieżnych
plan finansowy
forma organizacji publ. Gospodarki finansowej
akt prawny
akt decyzji polit.