Mierniki ekonomiczne - PKB/1 mieszkańca - majątek narodowy – szacunkowa wartość zasobów naturalnych, ludzkich oraz majątek wytworzony przez ludzi – stopa bezrobocia – stopa inflacji – roczne tempo wzrostu PKB – udział poszczególnych działów gospodarki w tworzeniu PKB Mierniki gospodarcze - udział w światowej produkcji wyrobów elektronicznych, tworzyw sztucznych i energii elektrycznej; - intensywność produkcji rolnej mierzona wydajnością z jednego hektara; - stosunek produkcji roślinnej i zwierzęcej - struktura towarowa handlu zagranicznego. - wartość eksportu/ 1 mieszkańca Mierniki demograficzne - śmiertelność niemowląt na 1000 urodzeń żywych; - przeciętna długość trwania życia; - struktura wiekowa ludności; - struktura zawodowa ludności. - wskaźnik urbanizacji Mierniki społeczne - udział wydatków na wyżywienie w budżetach domowych;- dzienne spożycie kalorii i białka;- liczba lekarzy na 1000 mieszkańców; - liczba łóżek w szpitalach na 1000 mieszkańców; - wskaźnik analfabetyzmu – dostęp do internetu HDI *śr. dł. trwania życia *wskaźnik skolaryzacji *PKB/ 1 miesz * odsetek dorosłych potrafiących czytać i pisać KONFLIKTY Afganistan ||Talibowie, Pasztuni, Tadżycy, Uzbecy,|| Wojna domowa pomiędzy talibami (islamskimi fundamentalistami) a innymi mieszkańcami Afganistanu. Izrael ||Żydzi, Arabowie Wieloletni konflikt|| narodowościowo-religijny Strefa Gazy; Zachodni Brzeg Jordanu Rwanda || Tutsi, Hutu Sudan || pn – islam; pd – chrześciajanie || ropa, bieda... Kurdystan || Irak, Iran, Turcja, Syria Terroryści: Al-Kaida, ETA (Kraj Basków i Wolność), IRA (Irlandzka Armia Republikańska); FLANC (Korsykański Front Wyzwolenia Narodowego), Hamas, OWP (Organizacja Wyzwolenia Palestyny) Współpraca Gospodarcza Azji i Pacyfiku (APEC) EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu) Norwegia, Szwajcaria, Islandia, Lichtenstein cel:wzrost gospodarczy, wspolna polityka z UEANZUS (Pakt Bezpieczeństwa Pacyfiku)

Płaszczyzny GLOBALIZACJI a)towarowa – wzrost wymiany towarowej bez względu na granice b)finansowa – swobodny przepływ kapitału c)polityczna – wzrost znaczenia korporacji i krajów wr d)ekologiczna e)kulturowa – upowszechnienie obcych kulturowo modeli życia e)informacyjna – szybki rozwój technologii inf f)gospodarcza – dominacja korporacji // + zmniejszenie kosztów produkcji +wzrost konkurencji +poznawanie nowych kultur +transakcje bezgotówkowe + łatwiejszy dostęp do tańszych, nowocześniejszych produktów + szybki przepływ kapitału + rozwój globalnych powiązań między krajami // - osłabienie roli państwa – wzrost dysproporcji – zanik kultur – upadek lokalnych firm – łatwe przenoszenie się kryzysów- wzrost zależności krajów biednych od bogatych ------ Wal-Mart; British Petrolum; Exxon Mobile; Royal Dutch/ Shell; General Motors; Daimler Chysler; Toyota M; Ford M; General Electric; Total; Petro China ----- ZSRR Europa: Litwa, Łotwa, Estonia, Białoruś, Ukraina, Mołdawia || Azja: Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Kirgistan, Turkmenistan, Kazachstan, Tadżykistan, Uzbekistan JUGOSŁAWIA: Macedonia, Chorwacja, Serbia, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra + Europa: Czechy, Słowacja, Niemcy + Azja: Jemen, Mikronezja, Palau, Timor Wschodni + Afryka: Namibia, Erytrea UNIA EUROPEJSKA – (1951) EWWiS ( Belgię, Francję, Holandię, Luksemburg, Włochy i Niemcy) (1957) EWG (1973) Dania, Irlandia i Wielka Brytania|| Grecja (1981), Hiszpania i Portugalia (1986) oraz Austria, Finlandia i Szwecja (1995). (2004) należą również: Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Malta i Cypr. (2007): Bułgaria, Rumunia Wspólny Rynek Południa (MERCOSUR) – przez Argentynę, Brazylię, Paragwaj i Urugwaj, w celu likwidacji barier celnych oraz umożliwienia swobodnego przepływu dóbr, usług, kapitałów i siły roboczej;

TERENY ZAMORSKIE Francja: Reunion, Gujana Fr, Nowa Kaledonia, Polinezja Fr, Gwadelupa Holandia:Antyle Hol, Aruba Norwegia: Svalbard, Jan Mayen Dania: Grenlandia, Wyspy Owcze Hiszpania: Baleary Portugalia: W.Kanaryjskie Wlk. Brytania: Falklandy, Gibraltar USA: Portoryko, Guam, Mariany Pn. ORGANIZACJE Pakt Północnoatlantycki (NATO) Organizacja Jedności Afrykańskiej (OJA) (UA - aktualnie) bez Maroka: cele: pogłębienie współpracy i umacnianie jedności państw afrykańskich oraz walka z rasizmem i kolonializmem // Wspólnota Niepodległych Państw (WNP)państwa powstałe po rozpadzie ZSRR z wyjątkiem Litwy, Łotwy i Estonii; // Północnoamerykańskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (NAFTA) – strefa wolnego handlu - Kanada, USA, Meksyk Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN) Brunei, Filipiny, Indonezja, Kambodża, Laos, Malezja, Myanmar, Singapur, Tajlandia, Wietnam. Obecnie głównymi celami organizacji jest współpraca gospodarcza, kulturalna, polityczna i naukowo-techniczna między państwami członkowskim Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową (OPEC)Arabia Saudyjska, Indonezja, Irak, Iran, Katar, Kuwejt, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Algieria, Gabon, Libia, Nigeria, Wenezuela cele:koordynacja polityki w zakresie produkcji i sprzedaży ropy naftowej (m.in. ustalanie limitów wydobycia, limitów cen). Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) grupuje 30 państw członkowskich, najbardziej rozwiniętych gospodarczo. W jej skład wchodzą wszystkie państwa Europy Zachodniej oraz Czechy, Polska, Słowacja, Turcja, Stany Zjednoczone, Kanada, Meksyk, Korea Pd., Japonia, Australia i Nowa Zelandia cele to: wspieranie stałego wzrostu gospodarczego i poziomu życia w państwach członkowskich oraz rozwijanie wymiany międzynarodowejOPA (Organizacja Państw Amerykańskich) Polityczne: NATO, ONZ, ANZUS, OPA, WNP