Życie wyrazów

Horacy w „De arte poetica” porównuje słowa do liści na drzewie: jedne opadają, rodzą się nowe, nowe kształtuje życie, które jest prawodawcą i normą. Niekiedy znaczenie normalne wyrazu staje się dość odległe od znaczenia etymologicznego, które można wydobyć rozważając budowę słowotwórczą. Znaczenie wyrazu czasem ulega zacieśnieniu, rozszerzeniu lub przesunięciu.

Pecunia, -ae (f.) - pieniądz

Pecunia non olet. - Pieniądz nie śmierdzi.

Słowo to wykazuje związek ze słowem pecus – bydło, ponieważ właśnie w starożytności ilość sztuk bydła była miernikiem wartości majątku.

Questor (quaestor), -oris (m.) - kwestor, urzędnik rzymski zarządzający skarbem państwa

pierwotnie znaczy sędzia śledczy od czasownika quaero, -rere, -sivi, -situm – szukać, śledzić; z czasem zajmował się sprawami finansowymi; kwestura – urząd skarbowy

oro, -are, -avi, -atum – modlić się, pytać

pierwotnie znaczyło mówić, z czasem nabyło znaczenia modlić się, pytać.

Ora et labora!

Cornu, -us (n.)

używano pierwotnie na oznaczenie rogu zwierząt, potem rozszerzono znaczenie na instrument muzyczny, skrzydło wojska, zakręt rzeki oraz inne przedmioty kształtem przypominające róg.