AKADEMIA KRAKOWSKA- renesans

Odpierając od swych murów humanizm i nie stając do otwartej walki przeciw niemu na czele wojujacego obozu katolickiego akademia krakowska straciła z rąk ster życia umysłowego w narodzie. Ze względu na nieufność wobec nowości, przejawiającej się w utrudnianiu wykładów języka greckiego i hebrajskiego spowodowała spadek atrakcyjności i frekfencji młodzieży tam uczęszczającej. Wzrost szkół jezuickich przystosowanych do prądu humanistycznego stał się bodźcem do przeprowadzenia reformy wydziału filozoficznego, mimo to nie zdołała ona postawić na nogi akademii pod względem naukowym. Szerzył się również fanatyzm wśród studentów, napadali na świątynie, pogrzeby.

Spór akademii o przywilej uprawiania studiów wyższych w Polsce, z jezuitami był następstwem powstania tzw. kolonij akademickich. Szkoły mniejsze miały mieć na czele bakałarzy a katedralne i kolegiackie magistrów uniwersyteckich. Akademia odczuła że może swe znaczenie w kraju podnieść przez zaopiekowanie się szkolnictwem prowincjalnym i tak pojawiły się związane z tym nowe formy pracy. Powstała szkoła wstępna nazwana później szkołą Nowodworskiego dla nieletniej i niedość przygotowanej młodzieży. Był to typ pośredni między szkołą parafialną a uniwersytetem, jako kolegium cztero klasowe ( gramatyka, poetyka, retoryka dialektyka z matematyką ). Od jezuickich nowa szkoła różniła się tym iż gramatyki uczono zwięźlej, krócej uwzględniając matematykę i wprowadzając naukę historii Polski. Profesorowie akademii z pośród których co trzy lata wyznaczano dyrektora, układali dla niej podreczniki i dbali o jej poziom.