I. Przemyśleć 4-elementową odpowiedź na każde z poniższych możliwych pytań:

1. Jakie warunki racjonalnego modelu budowania nauki spełnia pedagogika ogólna?

Przedmiot badań pedagogiki, aparatura pojęciowa pedagogiki, formy instytucjonalizacji pedagogiki.

2. Co składa się – m.in. zdaniem S. Palki i Z. Wiatrowskiego = na fundament kompleksu współczesnych nauk pedagogicznych?

Pedagogika ogólna, teoria wychowania, dydaktyka i historia myśli pedagogicznej.

3. Jakie inne nazwy stosuje się w świecie zamiennie na oznaczenie pedagogiki ogólnej?

Filozofia wychowania, filozofia edukacji, podstawy pedagogiki, pedagogika teoretyczna, pedagogika filozoficzna, wstęp do pedagogiki, prolegomena pedagogiki i propeudyka pedagogiki.

4. Na jakich podstawowych procesach pedagogicznych skupiają się badania z pozycji pedagogiki ogólnej?

Wychowanie, kształcenie, edukacja, samokształcenie człowieka, opieka (wychowawcza, wychowanie opiek)

5. Pedagogika ogólna jest nauką – jakie jeszcze inne formy poznania (myślenia) i uprawiania pedagogiki (wg B. Śliwerskiego) mają miejsce?

Pedagogika jako: refleksja filozoficzna, przedmiot kształcenia akademickiego i zawodowego, subiektywna teoria wychowania, wspólnotowa formacja intelektualna.

6. W czym tkwi (wg L. Turosa) specyfika pedagogiki ogólnej jako nauki pedagogicznej?

Bada problemy o powszechnym zasięgu, ogólne zasady badania rzeczywistości wychowawczej, poznanie najogólniejszych prawidłowości procesu wychowania, badanie związków wychowania z innymi dziedzinami sfery społecznej.

7. Kto w pedagogice podejmował po 1989 roku zagadnienie struktury tej dyscypliny?

Koncepcje struktury pedagogiki podejmowali: Stanisław Palka, Zygmunt Wiatrowski, Stanisław Kawula, Wincenty Okoń, Andrzej Tchorzewski.

8. Jakie terminy stosowane w definicjach określają naukowy i pedagogiczny charakter pedagogiki ogólnej?

1. Podstawowa nauka pedagogiczna 2. Dział pedagogiki

3. Subdyscyplina pedagogiczna 4. Metapedagogika.

9. Czym zajmuje się pedagogika w świetle jej definicji?

Zajmuje się podstawami wychowania, strukturą wychowania, celami wychowania, metodologią badań, filozoficznymi podstawami edukacji, uwarunkowaniami wychowania, związkami pedagogiki ogólnej z innymi naukami współdziałającymi, związkami pedagogiki ogólnej z pedagogikami szczegółowymi.

10. Jakie charakterystyczne cechy miała pedagogika ogólna na początku XIX wieku?

Pedagogika filozoficzna J.F. Herbarta, pedagogika ogólna oparta na filozofii stosowanej (etyce), pedagogika sięgająca po wiedzę psychologiczną, herbartyzm, system pedagogiki naukowej.

11. Kto wniósł znaczący wkład do rozwoju pedagogiki ogólnej w dwudziestoleciu międzywojennym (imię i nazwisko)?

Wkład do pedagogiki ogólnej wnieśli: Zygmunt Mysłakowski, Bogdan Nawroczyński, Sergiusz Hessan i Henryk Rowida.

12. Jakie niekorzystne zjawiska towarzyszyły w ujmowaniu pedagogiki ogólnej w okresie PRL?

Braki w uprawianiu pedagogiki ogólnej (PRL):

1. brak zespołów badawczych i naukowo-dydaktycznych (katedr, zakładów, instytutów),

2. niedostatki programowe w nauczaniu przedmiotu (jedynie elementy pedagogiki ogólnej, zastępowanie jej przez teorię wychowania),

3. brak definicji słownikowej pedagogiki ogólnej,

4. zaprzestanie sprawozdawczości i określania perspektywy rozwojowej tej nauki.

13. Kto podejmował problematykę pedagogiki ogólnej po 1989 roku (imię i nazwisko)?

Roman Schulz, Janusz Gnitecki, Teresa Hejnicka-Bezwińska, ks. Marian Nowak, Stanisław Palka, Stefan Wołoszyn, Joanna Rutkowiak, Zbigniew Kwieciński (i inni).

14. W czym tkwi (wg S. Wołoszyna) złożony charakter metodologiczny pedagogiki?

1. Korzystanie z dyscyplin pomocniczych, 2. Budowanie pedagogicznych teorii indukcyjnych i aksjologicznych, 3. Budowanie prakseologicznych teorii projektująco- optymalizujących.

15. Z jakimi subdyscyplinami pedagogicznymi, wyróżnionymi wg kryterium instytucjonalnego współdziała pedagogika ogólna?

1.Pedagogika rodziny, 2.Pedagogika szkolna, 3.Pedagogika przedszkolna, 4.Pedagogika szkoły wyższej, 5.Pedagogika zakładu pracy, 6.Pedagogika wojskowa (i inne).

16. Z jakimi subdyscyplinami pedagogicznymi, wyróżnionymi wg kryterium rozwojowego współdziała pedagogika ogólna?

1.Pedagogika okresu żłobkowego, 2.Pedagogika dzieci i młodzieży, 3.Pedagogika studentów, 4.Pedagogika dorosłych, 5.Pedagogika ludzi w wieku poprodukcyjnym (i inne).

17. Z jakimi subdyscyplinami pedagogicznymi, wyróżnionymi wg kryterium szczebla kształcenia, współdziała pedagogika ogólna?

1.Pedagogika przedszkolna, 2.Pedagogika wczesnoszkolna, 3.Pedagogika szkoły zawodowej, 4.Pedagogika szkoły specjalnej, 5.Pedagogika szkoły wyższej (i inne).

18. Z jakimi subdyscyplinami pedagogicznymi, wyróżnionymi wg kryterium dewiacji i defektów rozwojowych, współdziała pedagogika ogólna?

Pedagogika specjalna (oligofrenopedagogika, surdopedagogika, tyflopedagogika, pedagogika rewalidacyjna, resocjalizacyjna, penitencjarna).

19. Z jakimi subdyscyplinami pedagogicznymi, wyróżnionymi wg kryterium problemowego, współdziała pedagogika ogólna?

1.Polityka oświatowa, 2.Kształcenie ustawiczne, 3.Pedeutologia, 4.Pedagogika pracy, 5.Pedagogika zdrowia.

20. Z jakimi naukami humanistycznymi i społecznymi współpracuje pedagogika ogólna?

Filozofia, aksjologia, etyka, psychologia, socjologia, antropologia, historia (i inne).

21. Jakie działy filozofii mają znaczenie zasadnicze dla rozwoju pedagogiki ogólnej?

Ontologia, epistemologia, logika, aksjologia, antropologia filozoficzna.

22. Jak S. Palka dzieli pedagogikę w płaszczyźnie metodologicznej?

1. Pedagogika jako nauka empiryczno-analityczna. 2. Pedagogika jako nauka humanistyczna.

3. Pedagogika teoretycznie zorientowana. 4. Pedagogika praktycznie zorientowana.

23. Które spośród ,,wielkich nurtów pedagogicznych XX wieku” wymienianych przez S. Wołoszyna są obecne (żywotne) we współczesnej pedagogice?

Pedagogika psychologiczna, pedagogika socjologiczna, pedagogika kultury, pedagogika egzystencjalna.

24. Jakie rodzaje badań upowszechniły się (wg S. Palki) w pedagogice ogólnej w XX wieku?

Badania diagnostyczne, monograficzne, eksperymentalne, biograficzne, historyczne, porównawcze i badania w działaniu.

25. Jakie kompleksy tematyczne wyróżnia się we współczesnej pedagogice ogólnej?

Współczesne kierunki i ideologie pedagogiczne, filozofia edukacji, aksjologia wychowania, metodologia badań nad procesami i dyskursami edukacyjnymi, ontyczne podstawy edukacji i jej funkcje społeczne, język pedagogiki, tożsamość pedagogiki w procesie przechodzenia od ortodoksji ku heterogeniczności, metateoria pedagogiki, relacje pomiędzy wiedzą a praktyką edukacyjną, miejsce edukacji w kontekście przemian cywilizacyjnych.

II. PODAJ KRÓTKIE, SENSOWNE I ZWARTE ODPOWIEDZI.

1. Przedmiot badań pedagogiki, aparatura pojęciowa pedagogiki, formy instytucjonalizacji pedagogiki, metodologia pedagogiki

To warunki racjonalnego modelu budowania nauki, które spełnia pedagogika ogólna.

2. Pedagogika ogólna, teoria wychowania, dydaktyka i historia myśli pedagogicznej.

To pedagogiki szczegółowe, które zdaniem S. Palki i Z. Wiatrowskiego tworzą fundament kompleksu współczesnych nauk pedagogicznych. Wyznaczają podstawy pedagogiki i określają jej naukową strukturę.

3. Filozofia wychowania, filozofia edukacji, podstawy pedagogiki, pedagogika teoretyczna, pedagogika filozoficzna, wstęp do pedagogiki, prolegomena pedagogiki i propeudyka pedagogiki.

Są to nazwy, które stosuje się zamiennie w świecie na oznaczenie pedagogiki ogólnej wg R. Schulza.

4. Wychowanie, kształcenie, edukacja, samokształcenie człowieka, opieka (opieka wychowawcza, wychowanie opiekuńcze).

To podstawowe procesy pedagogiczne na których badaniach skupia się pedagogika ogólna.

5. Pedagogika jako: refleksja filozoficzna, przedmiot kształcenia akademickiego i zawodowego, subiektywna teoria wychowania, wspólnotowa formacja intelektualna.

To inne formy myślenia i uprawiania pedagogiki wg B. Śliwerskiego.

6. Badanie problemów o powszechnym zasięgu, ogólne zasady badania rzeczywistości wychowawczej, poznanie najogólniejszych prawidłowości procesu wychowania, badanie związków wychowania z innymi dziedzinami sfery społecznej.

To specyfika pedagogiki ogólnej jako nauki pedagogicznej wg L. Turosa.

7. Koncepcje struktury pedagogiki m.in. wg Stanisław Palka, Zygmunt Wiatrowski, Stanisław Kawula, Wincenty Okoń, Andrzej Tchorzewski.

To pedagodzy, którzy w pedagogice podejmowali po 1989 roku zagadnienie struktury tej dyscypliny.

8. Podstawowa nauka pedagogiczna, dział pedagogiki, subdyscyplina pedagogiczna, metapedagogika.

To terminy stosowane w definicjach, które określają naukowy i pedagogiczny charakter pedagogiki ogólnej.

9. Podstawy wychowania, struktura wychowania, cele wychowania, metodologia badań, filozoficzne podstawy edukacji, uwarunkowania wychowania, związki pedagogiki ogólnej z innymi naukami współdziałającymi, związki pedagogiki ogólnej z pedagogikami szczegółowymi.

Są to pojęcia, którymi zajmuje się pedagogika w świetle jej definicji.

10. Pedagogika filozoficzna J.F. Herbarta, pedagogika ogólna oparta na filozofii stosowanej (etyce), pedagogika sięgająca po wiedzę psychologiczną, herbartyzm, system pedagogiki naukowej.

To charakterystyczne cechy pedagogiki ogólnej na początku XIX wieku.

11. Wkład do pedagogiki ogólnej: Zygmunt Mysłakowski, Bogdan Nawroczyński, Sergiusz Hessan i Henryk Rowida.

Wnieśli znaczący wkład do rozwoju pedagogiki ogólnej w dwudziestoleciu międzywojennym

1. Henryk Rowid – podjął próbę określenia przedmiotu pedagogiki, problematyki badawczej, zasad i metod oraz współdziałania z innymi dyscyplinami i określania jej miejsca w systemie nauk.

2. Zygmunt Mysłakowski, Bogdan Nawroczyński i Sergiusz Hessan – wypracowali znaczące koncepcje pedagogiki ogólnej, które stanowiły punkt odniesienia dla poszukiwań (w różnym stopniu) w latach 1944–89

12. Braki w uprawianiu pedagogiki ogólnej (PRL): brak zespołów badawczych i naukowo-dydaktycznych (zakładów, instytutów), niedostatki programowe w nauczaniu przedmiotu (jedynie elementy pedagogiki ogólnej, zastępowanie jej przez teorię wychowania), brak definicji słownikowej pedagogiki ogólnej, zaprzestanie sprawozdawczości i określania perspektywy rozwojowej tej nauki.

To niekorzystne zjawiska wg Teresy Hejnickiej- Bezwińskiej, które towarzyszyły uprawianiu pedagogiki w ogólnej w okresie PRL.

13. Roman Schulz, Janusz Gnitecki, Teresa Hejnicka-Bezwińska, ks. Marian Nowak, Stanisław Palka, Stefan Wołoszyn, Joanna Rutkowiak, Zbigniew Kwieciński (i inni).

Podejmowali oni problematykę pedagogiki ogólnej po 1989 roku. Intensyfikują oni rozwój pedagogiki ogólnej. Często rozpatrują ją na szerszym tle przemian w naukach humanistycznych i społecznych oraz nauk pedagogicznych. Wprowadzają oni nowe elementy sprzyjające konstytuowaniu się tej subdyscypliny – poszerzają i pogłębiają analizy jej tworzenia, korygują kierunki myślenia o jej istocie, strukturze i roli.

14. Korzystanie z dyscyplin pomocniczych, budowanie pedagogicznych teorii indukcyjnych i aksjologicznych oraz budowanie prakseologicznych teorii projektująco- optymalizujących.

Jest to złożony charakter metodologiczny pedagogiki wg S. Wołoszyna.

15. Pedagogika rodziny, pedagogika szkolna, pedagogika przedszkolna, pedagogika szkoły wyższej, pedagogika zakładu pracy, pedagogika wojskowa (i inne).

Są to subdyscypliny pedagogiczne wyróżnione wg kryterium instytucjonalnego współdziałające z pedagogiką ogólną wg Stanisława Kawuli.

16. Pedagogika okresu żłobkowego, pedagogika dzieci i młodzieży, pedagogika studentów, pedagogika dorosłych, pedagogika ludzi w wieku poprodukcyjnym (i inne).

Są to subdyscypliny pedagogiczne wyróżnione wg kryterium rozwojowego współdziałające z pedagogiką ogólną wg Stanisława Kawuli.

17. Pedagogika przedszkolna, pedagogika wczesnoszkolna, pedagogika szkoły zawodowej, pedagogika szkoły specjalnej, pedagogika szkoły wyższej (i inne).

Są to subdyscypliny pedagogiczne wyróżnione wg kryterium szczebla kształcenia współdziałające z pedagogiką ogólną wg Stanisława Kawuli.

18. Pedagogika specjalna (oligofrenopedagogika, surdopedagogika, tyflopedagogika, pedagogika rewalidacyjna, pedagogika resocjalizacyjna, pedagogika penitencjarna).

Są to subdyscypliny pedagogiczne wyróżnione wg kryterium dewiacji i defektów rozwojowych współdziałające z pedagogiką ogólną wg Stanisława Kawuli.

19. Polityka oświatowa, kształcenie ustawiczne, pedeutologia, pedagogika pracy, pedagogika zdrowia.

Są to subdyscypliny pedagogiczne wyróżnione wg kryterium problemowego współdziałające z pedagogiką ogólną wg Stanisława Kawuli.

20. Filozofia, aksjologia, etyka, psychologia, socjologia, antropologia, historia (i inne).

To nauki humanistyczne i społeczne współpracujące z pedagogiką ogólną. Związane są one z badaniem różnych dziedzin życia. Współczesny stan pedagogiki należy powiązać z filozoficzną refleksją o człowieku , jego rozwojem, tożsamością i rolą w świecie oraz analizą sytuacji. Wymaga to współdziałania z tymi naukami. Ludzkość staje wobec coraz trudniejszych wyzwań co łączy się z lepszym funkcjonowaniem w różnych rolach społecznych. Rosną więc zadania edukacji, która musi uwzględniać aktywność życiową człowieka. Pedagogika ogólna otwiera się tu na inspiracje dyscyplin humanistycznych (społecznych) i jej ciągły rozwój wyznaczony kształtowaniem się przedmiotów badań, problematyki badawczej i metodologii.

21. Ontologia, epistemologia, logika, aksjologia, antropologia filozoficzna.

To działy filozofii, które mają zasadnicze znaczenie dla rozwoju pedagogiki.

22. Pedagogika jako nauka empiryczno- analityczna., pedagogika jako nauka humanistyczna, pedagogika teoretycznie zorientowana, pedagogika praktycznie zorientowana.

To podział pedagogiki w płaszczyźnie metodologicznej wg S. Palki.

23. Pedagogika psychologiczna, pedagogika socjologiczna, pedagogika kultury, pedagogika egzystencjalna.

To nurty, które są obecne we współczesnej pedagogice spośród ,,wielkich nurtów pedagogicznych XX wieku” S. Wołoszyna.

24. Badania diagnostyczne, monograficzne, eksperymentalne, biograficzne, historyczne, porównawcze, i badania w działaniu.

To rodzaje badań, które upowszechniły się wg S. Palki w pedagogice ogólnej w XX wieku.

25. Współczesne kierunki i ideologie pedagogiczne, filozofia edukacji, aksjologia wychowania, metodologia badań nad procesami i dyskursami edukacyjnymi, ontyczne podstawy edukacji i jej funkcje społeczne, język pedagogiki, tożsamość pedagogiki w procesie przechodzenia od ortodoksji ku heterogeniczności, metateoria pedagogiki, relacje pomiędzy wiedzą a praktyką edukacyjną, miejsce edukacji w kontekście przemian cywilizacyjnych.

To kompleksy tematyczne wyróżnione we współczesnej pedagogice ogólnej. Pedagogika ogólna jako podstawy dział pedagogiki wymaga zarysowania w każdym momencie rozwoju wewnętrznej struktury tematycznej. W rezultacie prowadzi to do określania jej zasadniczych obszarów. A więc chodzi tu o te tworzące się kompleksy tematyczne. Próbuje się wyszczególniać podstawowe elementy treściowe, co czyni pedagogikę ogólną nauką poszukującą swoich treści, wypracowującą nie powtarzalny charakter i strukturę dyscyplinarną, odpowiednią dla rodziny nauk humanistycznych.

III. UJĄĆ W 5 ZDANIACH KWESTIĘ NT.:

1. Podstawowe zagadnienia pedagogiki ogólnej.

Pedagogika ogólna ustala podstawy wychowania, strukturę i cele wychowania, metodologię badań oraz filozoficzną problematykę wychowania. Umożliwia poznanie i zrozumienie najogólniejszych prawidłowości rządzących procesem wychowania. Bada cele kształcenia i wychowania oraz określa czynniki, które determinują realizacje celów wychowawczych. Analizuje dziedziny, które nie są jeszcze samodzielne. Jest dyscypliną naukową rozwijaną w sposób spektakularny i kształtowaną wynikami badań naukowych pedagogiki.

2. Miejsce pedagogiki ogólnej w strukturze pedagogiki.

B. Śliwerski umieścił pedagogikę ogólną w strukturze podstawowych dyscyplin wiedzy pedagogicznej.

S. Palka i Z. Wiatrowski umieścili ją w podstawowych dyscyplinach pedagogicznych (naukach pedagog. do których też należą teoria wychowania, dydaktyka, historia wychowania).

S. Kawula umieścił ją w zespole subdyscyplin pedagogicznych w kryterium metodologicznym.

W. Okoń traktuje ją jako odrębną naukę pedagogiczną.

A. Tchorzewski umieszcza ja w teoretycznych podstawowych dyscyplinach.

3. Znaczenie pedagogiki ogólnej dla pedagogicznych nauk szczegółowych.

Dla szczegółowych nauk pedagogicznych pedagogika ogólna jest:

1. Źródłem wiedzy o najogólniejszych prawidłowościach i problemach wychowania człowieka.

2. Źródłem inspiracji do podejmowania badań w określonej dziedzinie oświaty i wychowania.

3. Teoretycznym układem odniesienia umożliwiającym naukowe wyjaśnienie wykrytych przez nauki szczegółowe faktów i zjawisk.

Pedagogiki szczegółowe wiążą się z pedagogiką ogólną oraz pozostają w związkach z takimi elementami struktury jak: historia wychowania i myśli pedagogicznej, teoria wychowania i dydaktyka.

4. Rola pedagogiki ogólnej w kształceniu pedagogów.

Jest kierunkiem studiów wyższych: zawodowych i magisterskich, organizowanych przez państwowe i niepaństwowe szkoły wyższe. Potrzebę kształcenia pedagogicznego na poziomie wyższym uwydatnił Pestalozzi. Ma za zadanie dostarczyć studiującym kompetencji i wiedzy na temat:

* kształcenia i wychowania

* zasad, metod, form, technik i środków oddziaływania formacyjnego na osoby

* procedur badawczych i formułowania pytań

* konceptualizacji własnego doświadczenia i zawodu oraz rewidowania profesjonalnej tożsamości.

5. Współczesne kierunki pedagogiczne jako przejaw pluralizmu myśli pedagogicznej.

Pluralizm to wielość, która jest kulturową wizją złożonych społeczności zróżnicowanych ideologicznie.

Dotyczy współczesnych kierunków, ich kryteriów powstania i orientacji złożoności metodologicznej.

S. Wołoszyn opisał mechanizmy powstania pluralizmu (dezintegracja, dyferencjacja i reintegracja). Natomiast Z. Wiatrowski zjawisko wielości określił jako atomizację pedagogiczną. Zdaniem Palki pedagogika ogólna ma wykorzystywać dorobek i praktykę pedagogiczną różnych nauk, a Gnitecki mówi, że pluralizm związany jest z zasadniczymi orientacjami badań empirycznych, prakseologicznych i hermeneutycznych.

6. Filozoficzne podstawy pedagogiki ogólnej.

Początek pedagogice ogólnej dała filozofia. Śliwerski mówi, że refleksja filozoficzna jest nie tyle nauką o wychowaniu co myśleniem o wychowaniu i kształceniu człowieka, jako procesie historycznym, psychicznym i społecznym, ale także jako bada proces kulturowy.

Pedagogika ogólna ukazuje przesłanki filozofii, teorii i praktyki pedagogicznej. Formuje fundamentalną bazę pojęciową, pozwala podejmować wybrane zagadnienia metodologii, antropologii, etyki, estetyki i prakseologii oraz formułuje pytania o własną tożsamość pedagogiki kim jestem?, czym się zajmuję? Filozofia potrzebna jest w współczesnej pedagogice do refleksji o człowieku, jego rozwojem, tożsamością i rolą w świecie oraz analizą sytuacji w rzeczywistości.

7. Stan metodologii we współczesnej pedagogice.

Współcześnie wyłania się potrzeba rozwijania i uprawiania pedagogii globalnej. Wynika ona ze złożonego charakteru metodologicznego pedagogiki, który zakłada, że nauka ta musi:

• opierać się na dyscyplinach pomocniczych

• budować pedagogiczne teorie indukcyjne i aksjologiczne

• budować prakseologiczne teorie praktykująco-optymalizacyjne.

S. Wołoszyn myślał o zintegrowaniu nauk pedagogicznych i tworzeniu systemu nauk, które oferują badania, poznawanie i wyjaśnianie rzeczywistości w określonym aspekcie. Tworzeniu się subdyscyplin pedagog. porządkujących się wg różnych kryteriów i zasad podziału. Stąd wniosek, iż pedagogika ogólna szuka własnego, specyficznego spojrzenia na człowieka i korzysta z wyników badań innych nauk teoretycznych.

8. Pedagogika ogólna jako obszar definiowania podstawowych pojęć pedagogicznych.

Pedagogika ogólna definiuje ogólne zagadnienia pedagogiczne i podstawowe procesy pedagogiczne jak kształcenie, samokształcenie, wychowanie oraz opiekę. Pedagodzy różnie definiują i interpretują podstawowe pojęcia pedagogiczne, a przemiany społeczno kulturowe powodują modyfikację istniejących już pojęć pedagogicznych.

9. Problematyka teleologii wychowania w pedagogice ogólnej.

A. Danysz pierwszy w Polsce użył terminu teleologia pedagogiczna jako dział pedagogiki ogólnej, związany z celami wychowania. Teleologiczny punkt widzenia akceptował ideały i cele wychowania.

Ważnym obszarem namysłu były cele wychowania czyli teleologia wychowania. Również B. Nawroczyński akcentował teleologiczny punkt wychowania z uwzględnieniem, że specyfika przedmiotu badań pedagogiki tkwi w holistycznym ujmowaniu zjawisk i procesów wychowawczych. Teleologia była również ważnym obszarem namysłu w pedagogice kultury S. Hessena.

10. Co wspólnego mają ze sobą i czym się różnią: pedagogika ogólna i pedagogika resocjalizacyjna?

1.Pedagogika resocjalizacji należy do zespołu subdyscyplin pedagogicznych wg. S. Kawuli.

2.Umieszczona jest w kryterium dewiacji i defektów rozwojowych. 3.Jest szczegółową dyscypliną pedagogiczną wyznaczoną linią rozwoju człowieka wg Z. Wiatrowskiego.

4.Pedagogika ogólna jest podstawową dyscypliną naukową pedagogiczną, a pedagogika resocjalizacji jest pochodną wg. różnych kryteriów (wg. Palka). 5.Pedagogika resocjalizacyjna zajmuje się osobami z zaburzonym zachowaniem i niedostosowanych społeczny a pedagogika ogólna daje przesłanek do możliwości zajęcia się tymi osobami. 6.Przedmiotem działań tych dwóch nauk jest człowiek, jego wychowanie i kształcenie.

11. Model empiryczny uprawiania pedagogiki ogólnej.

Ma podstawy w analizie rzeczywistej i pracy wychowawczej, chodzi tu o stan nauczania i wychowania. Jego zadaniem jest opisywać i wyjaśniać zmiany w jednostce, sytuacjach i zjawiskach. Stawia diagnozy oraz opisuje zjawiska i procesy. Weryfikuje, wyjaśnia, generalizuje i prognozuje rzeczywistość wychowawczą. Model empiryczny różni się od poznania hermeneutycznego i prakseologicznego.

12. Model hermeneutyczny uprawiania pedagogiki ogólnej.

Wiąże się z istotą rozumienia, która jest jedną z metod poznania. Jego zadaniem wyjściowym są przeżycia, które należy zinterpretować, zrozumień i opisać. Stosuje się do zagadnień poznania, postaw, motywów, intuicji przekonań, możliwości, celów i wartości indywidualnych człowieka. Przy przeprowadzaniu własnych badań ma zasadniczy warunek: należy mieć podejście, że nikt jeszcze nie badał tego co chcemy zbadać. Model ten przeciwstawia się matematyzacji badań bo prowadzi do utraty wartościowej wiedzy o jednostce.

13. Pedagogika ogólna, a prakseologia.

Dziś pedagogika ogólna uprawiana globalnie musi budować teorie prakseologiczne, praktyczne i optymalizacyjne. Model prakseologiczny jest bliski praktyce i wiąże się z istotą rozumienia. To teoria sprawnego, skutecznego, racjonalnego i efektywnego działania. Dąży do zapewnienia zwiększenia skuteczności działań pedagogicznych. Przyjmuje postawę, że wszyscy są zdolni do odrzucenia dotychczasowej wiedzy, aby odnaleźć inny sens postrzegania dotychczasowej wiedzy.

14. Możliwości rozwoju pedagogiki ogólnej po 1989 roku.

Dzięki wydarzeniom z 1989r. stał się możliwy rozwój pedagogiki ogólnej. Upadł paradygmat pedagogiki ideologicznej jako nauki praktycznej. Nastąpił dynamiczny proces zmian w dziedzinie uprawiania i rozumienia pedagogiki ogólnej. Pedagodzy rozpatrywali ją na tle nauk humanistycznych, społecznych i pedagogicznych. Wprowadzali nowe elementy sprzyjające tworzeniu się subdyscyplin oraz korygują kierunki myślenia o jej istocie, strukturze i roli.

15. Pedagogika teoretyczna (naukowa) a pedagogika ideologiczna.

Różnią się zasadniczo, choć obie cechuje pluralizm. Jako teoria jest otwarta, jako ideologia jest zamknięta. Mają dwie różne płaszczyzny dyskursu: teorie – objaśniają, ideologie –dążą do realizacji konkretnego wzorca wychowania.

1. Obejmują zbiory przekonań i założeń wyjściowych.
2. Wyjaśniają, jakie jest społeczeństwo, jak i dlaczego się zmienia
3. Proponują system pojęć, idei oraz relacje pomiędzy pojęciami, procesami i przyczynami.
4. Wskazują na powiązania systemu idei.

16. Rozbieżności w ujmowaniu przedmiotu poznania i badań pedagogiki ogólnej.

Przedmiotem badań pedagogiki ogólnej są procesy wychowania i nauczania.

Wg. Palki przedmiotem badań jest wychowanie, kształcenie i samokształcenie człowieka przez całe życie.

Wg. Bezwińskiej przedmiotem badań jest społeczna praktyka edukacyjna.

Wg. Herbarta przedmiotem badań jest wychowanie i ukształcalność.

Wg L. Turosa przedmiotem badań są problemy powszechne i ogólne, skuteczność procesu wychowania, jego rola społeczna, kulturotwórcza i jego udział w tworzeniu osobowości.

17. Pedagogika ogólna jako szansa reintegracji kompleksu nauk pedagogicznych.

Wołoszyn mówi o reintegracji pedagogiki uprawianej globalnie, o zintegrowaniu nauk pedagogicznych i tworzeniu się systemu nauk pedagogicznych, które oferują badania, poznanie i wyjaśnianie rzeczywistości w danym aspekcie. Jest to cel pedagogiki oraz wgląd w źródła i mechanizmy procesów dyferencjacji i reintegracji w naukach o wychowaniu. Pedagogika ogólna i system wyspecjalizowanych nauk pedagogicznych muszą się ze sobą łączyć, ponieważ praktyka wychowawcza, działy i funkcje wychowania, instytucje edukacji, rozwój naukowy, specjalizacji środków i narzędzi badawczych wymaga kompleksu nauk pedagogicznych. Stąd wniosek, że pedagogika ogólna szuka własnego specyficznego spojrzenia na wychowanie człowieka i korzysta z wyników badań innych nauk.

18. Wiedza o wychowaniu na gruncie pedagogiki ogólnej.

Pedagogika ogólna zrodziła się z refleksji nad problemami, celami i skutkami wychowania realizowanego w praktyce społecznej. Punktem wyjścia do powstania i rozwoju tej nauki stała się analiza tych sytuacji i problemów wychowawczych. Ich rozwiązanie miało duże znaczenie dla społeczeństwa np. wychowanie w rodzinie. Wiedza ta umożliwia poznanie i zrozumienie najogólniejszych prawidłowości rządzących procesem wychowania. Bada i uzasadnia związek wychowania innymi dziedzinami sfery społecznej, gosp. i kult.

19. Piśmiennictwo z zakresu pedagogiki ogólnej na gruncie polskim.

Nazwa "pedagogika ogólna" ma charakter dyscyplinarnym i łączy się z nazewnictwem przedmiotu nauczania w uczelniach wyższych. Nazwy, które stosuje się zamiennie na oznaczenie pedagogiki ogólnej to:
podstawy pedagogiki, wprowadzenie do pedagogiki, wstęp do pedagogiki, filozofia wychowania, pedagogika krytyczna, sama pedagogika.

Nazwa "pedagogika ogólna" jej polskie odpowiedniki wskazują na:
• poszukiwanie wiedzy pedagogicznej;
• dokonywanie wstępnych i ogólnych problemów pedagogicznych;
• dostarczanie pedagogikom szczegółowym problemów do analiz specjalistycznych, które zwrotnie wnoszą wkład w rozwój myśli pedagogicznej o charakterze ogólnym.

20. Perspektywy rozwojowe pedagogiki ogólnej.

Rozwój pedagogiki ogólnej łączy się z procesem ewolucyjnym zmian społecznych w sferze nauki i z przeobrażeniami ustrojowymi, gospodarczymi i kulturowymi. Ma źródła w zmianach wewnętrznych i zewnętrznych. Dynamiczny proces zmian w rozwoju pedagogiki ogólnej nastąpił wraz z przełomem 1989 r. Obecnie obserwujemy rozwój kilku do odbudowy statusu pedagogiki podejść do jej rozumienia, strukturze, funkcji i zadań. Koncepcje S. Wołoszyna., Z. Wiatrowskiego, R. Schulza, S. Palki, Bezwińskiej, Gniteckiego i M. Nowaka wprowadzają nowe elementy sprzyjające tworzeniu się subdyscyplin oraz korygują kierunki myślenia o jej istocie, w strukturze i roli. Pedagogika ogólna wciąż wymaga namysłu pogłębionego rozpoznania i interpretowania.

21. Pedagogika ogólna wobec idei homo educandus.

Homo educandus to odwieczna idea pedagogiczna. Człowiek jest z natury bio psychospołeczny Istotą potrzebującą wychowania. W XX wieku totalitaryzm spowodował niemoc w realizacji wychowania

W II poł. XX w. pojawił się skrajnie radykalny nurt edukacyjny odcinający homo educandus, który w dobie kryzysu wychowania stał się alternatywą homo cooperativus (człowiek współdziałający).

22. Język pedagogiki ogólnej.

Problem języka pedagogiki związany jest z wytwarzaniem wiedzy o edukacji i jej upowszechnieniem. Pedagogika ogólna powinna poszukiwać i posługiwać się swoistą formą metajęzyka. Gnitecki uważa, że to taka odmiana języka literackiego i naukowego, która posiada zróżnicowane funkcje operacji myślowych nad człowiekiem i jego edukacją. Wołoszyn zwraca uwagę na język współczesny. Niestety nad myśleniem pedagogicznym ciąży mgławicowy ponowoczesny język wypowiedzi.

23. Pedagogika ogólna i pedagogia.

Pedagogia odnosi się do paradygmatu edukacyjnego, który może występować w postaci doktryny pedagogicznej, ideologii edukacyjnej i ukrytego programu wychowania. Pedagogia to inaczej praktyczna „sztuka wychowania”. Natomiast pedagogika jest teoretyczną i naukową refleksją nad praktyką edukacyjną. Kunowski uważa, iż pedagogika jest nauką, której przedmiot stanowią pedagogie wszelkiego rodzaju.

24. Jakie szanse tkwią w rozwoju metapedagogiki?

Metapedagogika, czyli teoria nad teoriami ( teorii najszerszego zakresu ) zależy od sposobu jej uprawiania. Teorii opisujących i wyjaśniających (empirycznych), projektujących (prakseologicznych) i interpretujących (hermeneutyczna). Jeśli teorie te wystąpią naraz mówimy o rozwoju metapedagogiki (prakseologicznej, hermeneutycznej i empirycznej). Wg A.Tchorzewskiego pedagogika ogólna na tle subdyscyplin stanowi swoistą metapedagogikę. Jej naukowy charakter daje możliwość nadawania i poszukiwania sensu rzeczywistości postrzeganej przez pryzmat wychowania.

25. Czym jest w istocie i na czym polega dyscyplinaryzacja pedagogiki?