Czynniki
warunkujące zdrowie psychiczne fizyczne i społeczne
człowieka
Według światowej organizacji zdrowia WHO
zdrowie to nie jedynie brak choroby, ale dobrostan psychiczny,
fizyczny i społeczny oraz adaptacja do warunków
zmieniającego się środowiska społecznego i naturalnego oraz
radzenie sobie z tymi zmianami w różnych warunkach. Zdrowie
to także umiejętność i zdolność pełnienia różnych ról
społecznych i nawiązywania i utrzymywania zdrowych relacji
społecznych z jednostką i grupą w celu zaspokojenia ważnych
potrzeb jednostki i grupy społecznej oraz realizowania ważnych dla
wszystkich celów, bowiem jesteśmy istotami społecznymi i wszyscy
siebie nawzajem potrzebujemy do życia i pełnego rozwoju.
1.
Czynniki warunkujące zdrowie psychiczne :
a)
Czynniki wewnętrzne warunkujące zdrowie psychiczne
człowieka :
- Czynnik genetyczny warunkujący zdrowie
psychiczne człowieka :
Niezależny od nas samych.
Dziedziczymy zapisane w kodzie DNA różne cechy np. predyspozycje i
skłonności do różnych chorób, które mogą się ujawnić pod
wpływem oddziaływania środowiska zewnętrznego zarówno
społecznego jak i naturalnego. Mogą się one nie pojawić, jeśli
nie uaktywni ich jakiś środowiskowy czynnik zewnętrzny, na który
jesteśmy podatni ze względu na daną skłonność genetyczną.
- Czynniki psychiczne warunkujące zdrowie psychiczne :
Zdolność do miłości, pozytywne i optymistyczne nastawienie, szczerość, sposób zachowania, integralność osobowościowa i społeczna (naturalne, spójne zachowanie - zgodne z naszym wnętrzem i adekwatne do sytuacji, zgodne z normą społeczno-kulturową) otwartość, styl życia, samokontrola, panowanie nad emocjami, radzenie sobie z frustracją i stresem oraz pragnieniami - równowaga emocjonalna oraz czerpanie radości z pracy i związków z innymi, umiejętność efektywnej, owocnej pracy, działalności twórczej i udzielania się społecznego, samorealizacja, spełnienie, samorozwój, kochanie siebie i innych, bezwarunkowa i bezinteresowna akceptacja, nie osądzanie innych i nieuzasadnione obwinianie siebie i innych, przebaczanie sobie i innym - udane relacje w rodzinie i innych grupach społecznych, umiejętne rozwiązywanie konfliktów, racjonalne rozwiązywanie problemów i radzenie sobie z trudami życia, unikanie negatywnych myśli i emocji - związanych z samym sobą i z reakcjami na różne sytuacje, zdarzenia i ludzi, także wiara w siebie i swoje możliwości, znajomość i świadomość swojej osobowości - jej potencjałów i deficytów oraz cech i predyspozycji, indywidualnych umiejętności i zdolności, wiedza i doświadczenie oraz świadomość przyczyn różnych skutków. Wolność od uzależnień i harmonia z sobą i grupą społeczną.
Wpływ na nasze zdrowie psychiczne ma także znaczenie, jakie nadajmy faktom, czyli atrybucja i sposób postrzegania, interpretacji faktów i rzeczywistości i reakcji na nie, które przyczyniają się znacząco do naszego samopoczucia i nastroju, a wygląda to tak:
FAKT >
ZNACZENIE > ZACHOWANIE lub inaczej AKCJA > MYŚLENIE >
UCZUCIE > REAKCJA (pozytywna lub negatywna)
Ważnym
czynnikiem wpływającym na nasze zdrowie psychiczne i
poczucie szczęścia i spełnienia w życiu jest także rozwijanie
własnych zainteresowań, praca, zabawa, nauka przez zabawę,
edukacja, kultura i kultywowanie zdrowej filozofii życiowej zgodnej
z naszym wnętrzem oraz umiejętność dopasowania się i
zharmonizowania swojego świata wewnętrznego ze światem
zewnętrznym.
b)
Czynniki zewnętrzne warunkujące zdrowie psychiczne człowieka :
-
Czynnik zewnętrzny: odpowiednia
dieta, stosowanie suplementów
diety, brak nałogów;
- Czynnik środowiskowy (wpływ
warunków zewnętrznych środowiska społecznego i
naturalnego).
Najważniejszym elementem jest tutaj środowisko
społeczne, w jakim się od dziecka wychowujemy - czyli rodzina i
grupa rówieśnicza. Zdrowe środowisku społeczne, w którym się
wychowujemy buduje w nas poczucie wartości, właściwy obraz siebie
i samoocenę, w taki sposób jak na nas reaguje. W późniejszym
życiu znaczenie ma natomiast środowisko szkolne i zawodowe, w jakim
uczymy się i pracujemy – zarówno to społeczne, jak i naturalne
warunki pracy.
Do społecznych – interpersonalnych czynników
należą tu znajomości, koleżeństwa i przyjaźnie zawierane od
dzieciństwa, aż po szkołę i pracę.
Natomiast do
naturalnych warunków pracy np. hałas w miejscu pracy,
zanieczyszczenie środowiska utrudniające oddychanie oraz
detoksykację organizmu.
Na zdrowie psychiczne składa się: zrozumienie własnych uczuć, przyjęte zasady myślenia i działania, poczucie własnej wartości, poczucie samospełnienia, samorealizacji, brak niepewności, odpowiednie reagowanie na stres, radzenie sobie ze stratami, dobre relacje ze społecznością, uczenie się na podstawie doświadczeń.
Wpływ
pracy na zdrowie psychiczne :
Kreatywne
i konstruktywne podejście do pracy zawodowej, tak aby praca
sprawiała nam przyjemność, a nie była tylko przymusem. Chodzi tu
o działanie oparte na głębokim spokoju, na harmonii z otoczeniem,
samorealizację, przyjemność i radość z pracy, która ma ogromny
wpływ na zdrowie
psychiczne
człowieka. Daje nam poczucie szczęścia i pozytywną, wydawałoby
się niespożytą i niewyczerpaną nigdy energię. Natomiast
przyczyną stresu, niechęci, apatii jest wykonywanie pracy, która
nie jest naszym powołaniem, nie daje radości, nie jest
wyzwaniem.
Ważna jest także abyśmy w swoim życiu
realizowali się poprzez dobrą sztukę i kulturę.