05.11.09 Wykład Pedagogika resocjalizacyjna
Zaburzenia zachowania i niedostosowanie społeczne
Co jest lepiej robić?
Gasić coraz to „nowe” pożary np. zwiększać liczbę placówek opiekuńczo – wychowawczych, liczbę policjantów
Poszukać źródeł „pożaru” i je eliminować czyli zdefiniować zasadnicze źródło zaburzenia
Czy prawdziwą jest teza:
Rodzina patologiczna – ojciec złodziej, matka „dziwka”
A może prawdziwa jest teza:
Rodzina patologiczna
ojciec menager ( 6 dni w tygodniu poza domem )
matka dziennikarka ( wraca najczęściej po 20).
Klasyczne formy niedostosowania społecznego XX/XXI wiek – eksplozja nowych patologii i negatywnych zjawisk.
wagary
kłamstwa
palenie tytoniu
wulgaryzmy
chuligaństwo
przestępczość ( drobna )
picie alkoholu
Czytelne obszary rozwoju niedostosowania społecznego →
obszary wykluczenia społecznego i marginalizacji
rodzina patologiczna →
dostępność narzędzi diagnostycznych i naprawczych
Nowe formy niedostosowania społecznego
Wizualizacja
Bigoreksja
Digital Native
Homo sexualis
New education
Rodzina w wektorze przesuniętego czasu
Nowe uzależnienia chemiczne
Słabo poznane obszary rozwoju niedostosowania społecznego →
rodzina spełnienia materialnego
rodzina patologiczna →
brak narzędzi diagnostycznych i naprawczych
Czynniki wpływające pozytywnie na proces resocjalizacji:
trwałość rodziny
system edukacyjny
wzorce moralne
bezpieczeństwo socjalne i ekonomiczne – szanse na pracę ( rozwój )
aktywność
wsparcie środowiskowe
perspektywy
Czynniki wpływające negatywnie na proces resocjalizacji:
destabilizacja rodziny
zjawiska patologii społecznej
niedostatki edukacji
ograniczony dostęp do dóbr
brak bezpieczeństwa socjalnego i ekonomicznego
brak perspektyw ( marginalizacja )
stygmatyzacja
problemy adaptacyjne
Człowiek jako istota społeczna.
Co determinuje tożsamość i zachowanie człowieka?
Dwie koncepcje:
NATURA
działanie człowieka jest następstwem działania instynktów
WYCHOWANIE
ludzkie zachowanie jest wynikiem działania środowiska społecznego
→
Do rozwoju jednostki przyczyniają się natura i wychowanie – dziedziczność i środowisko
Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży
Czym jest niedostosowanie społeczne? Typologia definicji.
Definicje objawowe – traktujące niedostosowanie jako zbiór symptomów.
Definicje teoretyczne – symptomy + pojęcia teoretyczne ( motywacje, postawy, role społeczne )
Definicje operacyjne – symptomy + sposoby pomiaru danym narzędziem ( SNS )
Definicje utylitarne – akcentując nieprzystosowanie pod kontem słabości środowiska, w którym się znajduje jednostka.
Definicja proponowana przez MEN:
dwojakie rozumienie:
Niedostosowanie społeczne : dzieci i młodzież u których na skutek zaburzeń wewnętrznych i niekorzystnych warunków środowiskowych występują utrwalone zaburzenia w wychowaniu.
Zagrożenie niedostosowaniem społecznym:
dzieci i młodzież wychowująca się w warunkach niekorzystnych dla rozwoju. Na które niekorzystny wpływ wywierają główne środowiska wychawawcze.
Założenia niedostosowania społecznego
konflikt zachowanie a normy
konflikt jednostka a społeczeństwo
konflikt jednostka a przypisane jej role społeczne.
Zachowanie dzieci niedostosowanych społecznie
brak zaufania do ludzi, nowych rzeczy i sytuacji,
desperacja objawiająca się w łagodniejszej formie zmiennością reakcji, ( z dnia na dzień ) brakiem energii fizycznej, apatią, irytacją, wybuchami złości i wściekłości,
wycofanie się, czyli odrzucenie społecznych kontaktów,
niekonsekwentne postępowanie, czyli działanie pod wpływem bodźca, który w danej chwili jest najsilniejszy. Rodzi to podatność na wpływy obcych ludzi, w tym prawdziwych antyspołeczników, którzy demoralizują młodocianego i wciągają w działalność gangów,
zachowanie demonstracyjno – bojowe i otwarte. Polega ono na gwałtownej reakcji, bardzo agresywnej, silniejszej niż wymaga tego sytuacja.
Nieprzystosowanie społeczne symptomy:
Nieprzystosowanie społeczne jest definiowane jako zbiór symptomów czyli:
Jakie waszym zdaniem mogą być symptomy niedostosowania społecznego?
Pytka wymienia następujące przejawy niedostosowania społecznego
- notoryczne kłamstwa
- wagary
- alkoholizowanie się
- ucieczki z domów
- kradzieże
- niekonwencjonalne zachowania seksualne
- rozmaite formy agresji antyspołecznej, łącznie z autoagresją.
Przyczyny niedostosowania społecznego.
Nieprzystosowanie społeczne to pewien stan wewnętrzny jednostek, który wyraża się na zewnątrz różnymi formami. Informacji o stopniu i rodzaju nieprzystosowania dostarczają manifestacje ( inaczej syndromy ) takie jak: bunt przeciw autorytetom:, „agresywność”, „niepowodzenia w nauce”, które się powtarzają.
Przyczyny niedostosowania:
ostre konflikty między rodzicami, które powodują niepewność sytuacji,
atmosfera pełna napięć, stresów i obcości,
niski poziom intelektualny i moralny rodziców, środowisko tzw. : mętów społecznych
alkoholizm rodziców,
brak poczucia bezpieczeństwa.
Przyczyny niedostosowania:
upadek autorytetów moralnych
ustawiczne stresy pogłębiające już istniejące konflikty w dziecku,
brak wiarygodności osób dorosłych
nadmierne obciążenie pracą
brak współpracy na linii szkoła – dom
poczucie braku bezpieczeństwa
poczucie „inności” i „ niższości”
złe stosunki z kolegami i uczniami
brak zainteresowania dzieckiem i nieznajomość dziecka