Edukacji nie rozumiemy że jest to tyko kształcenie. Współcześnie przyjmuje się i wyodrębnia w socjologii edukacji bardzo szerokie rozumienie edukacji. Jest to nie tylko kształcenie i to co się odnosi się do kontekstów kształcenia, ale i to wszystko co odnosi się do wychowania, procesu socjalizacji.
W rozważaniach kategorii młodzież chcemy rozważyć kontekstowość kondycji współczesnej młodzieży w tych obszarach, które w pewien sposób ją edukują, kształtują, nawet w pozycji w społeczeństwie. W pewien sposób tworzą warunki strukturalne, które określają taką a nie inną pozycję tej młodzieży we współczesnym społeczeństwie
Dla zrozumienia tej kondycji współczesnej młodzieży trzeba podjąć kwestie CARL POPER, powie że otwarte społeczeństwo to jest najlepsze jakie kiedykolwiek istniało. 20 lat później Urlich Beck powie – społeczeństwo nowoczesne to społeczeństwa ryzyka. Jeżeli mówimy społeczeństwo nowoczesne to jest społeczeństwo, w którym są bardzo wysokie standardy jakościowe życia. To ryzyko jest w tzw socjosferze. Ta socjosfera opisuje wszystkie wymiary ryzyka -RYZYKO w BIOSFERZE- zagrożenia dla biologii, człowieka dla jego życia, dla jego organizmu (rak, naświetlanie jego gdy matka jest w ciąży)
Urlich Beck mówi że w społeczeństwie wyakcentowane jest założenie racjonalności, że społeczeństwa Jest racjonalne i jednocześnie dowodzi, że w tym racjonalnym społeczeństwie jest więcej wiary w przesądy mity, (horoskopy, wierzenia, przesądy). Racjonalni ludzie którzy uważają się nowocześni i kierujący się rozumem siedzą przed specjalnymi programami z telewizji i jakaś kobieta uważa, że wie co nas czeka w życiu. Nikt z nas nie wie a oni w to wierzą.
Urlich Beck mówi, że jest nieprawdopodobna skala tego co ja zyskam wiary w jakieś nieprawdopodobne siły np. czarny kot – omijanie, iść tyłem.
cechy współczesnej kultury. Tutaj dochodzi do przewartościowania wartości, mają taka samą nazwę np. rodzina i małżeństwo, patriotyzm. Okazuję się że procesy społeczno-kulturowe powoduje nakładanie się pewnych pojęć a definicja już jest już inna.
Młodzież jako kategoria społeczna. Jakie kategorii opisują młodzież(wiek). Można powiedzieć, że MARTHAIM „potencjalność gotowa do startu”
Dotkniemy kwestii generacji, pokolenia żeby pokazać że analiza rzeczywistości społecznej w przypadku społeczeństwa nowoczesnego nie może być zbyt uproszczona.
Poruszymy kwestie konsumpcjonizmu konsumeryzmu. Są to złożone zjawiska.
Edukację odnosimy do kategorii młodzież dlatego istnieje konieczność doprecyzowania jak rozumiemy młodzież jako kategorie społeczną, a zarazem młodzież jako podmiot edukacji.
Jedną z definicji młodzieży, ta należy rozpatrywać nie jak przez wiele lat w socjologii przedmiot, ale jako PODMIOT.
Co wyróżnia młodzież spośród innych kategorii społecznych?
-wiek
-przynależność do subkultur
-specyficzne potrzeby( miłości, akceptacji, emocjonalne)
-potencjalności
Młodzież jest to kategoria która dysponuje ogromną potencjalnością: biologiczną intelektualną
emocjonalną psychiczną fizyczny
Pod każdym względem jest to kategoria społeczna która różni się od innych kategorii społecznych. KARL MANNHEIN określa młodzież jako potencjalność gotową do startu. Czasem nie jest ona gotowa – przygotowuje się. Chodzi tu o wykreowanie nowego nowego dynamizmu tego nastawienia na przyszłość, nastawienia na awans jako :postępować, rozwijać się, osiągnąć, iść ku nowemu. Jest to awans nastawiony na osiąganie, zdobywanie nowych obszarów życia społecznego ale tez swojego rozwoju.
kolejnego czynnika mianowicie SPECYFICZNE POTRZEBY. Warto tu się zastanowić czy jeśli mówimy specyficzne potrzeby to znaczy że to są te potrzeby które są inne niż inne ludzie mają? Nie są to potrzeby których inni ludzie nie odczuwają, Tylko że te potrzeby są intensywnie odczuwalne przez młodego człowieka. Można powiedzieć że zaspokojenie tych potrzeb we właściwy sposób warunkuje przyszły rozwój tego człowieka – usytułowanie się w strukturach społecznych. Jego zdolność do do pełnienia ról społecznych.
psychologiczną teorię ERIKSONA, który będzie mówił o dyfuzji tożsamości, o pewnym etapie młodego człowieka. W tym okresie przeżywania dyfuzji tożsamość człowiek odczuwa wielki nacisk samookreślenia się (wybór szkoły, studiów, zawodu). ERIKSON uważa, że ludzie którzy mają duży potencjał ale nie mają odwagi w samookreśleniu się, by zrobić ten krok samodzielnie zrobić, to są ci ludzie którzy znaleźli się na marginesie życia społecznego. W tej Teorii Eriksona chodzi o to że młoda osoba musi podjąć decyzję które mają konsekwencje dalekosiężne.
Potrzeba AKCEPTACJI jest włączona w mechanizm z nacisku grup rówieśniczych. One dysponują swoim systemem kar i nagród, bo one są przyjętymi normami postępowania. Jeśli ktoś tych norm nie spełnia jest odrzucony. Potrzeba akceptacji jest przyczyną że młodzi ludzie pod naciskiem grupy chcą być za wszelka cenę akceptowanym.
POTRZEBA POZNAWCZA – młody człowiek jest nastawiony na rozwój. To go wyróżnia, on chce poznawać.
POTRZEBA NOWYCH DOŚWIADCZEŃ- chce poznać świat, odkrywać tajemnice świata rzeczywistości życia
POTRZEBA POCZUCIA BEZBIECZEŃSTWA- nie koniecznie taka potrzebę poczucia bezpieczeństwa zapewnia pobłażliwość w stosunku do jego wymagań, lekkie traktowanie. Wręcz przeciwnie, młodzi ludzie czują się bezpiecznie tam gdzie są jasne zasady i kryteria. Chodzi tu o poczucie bezpieczeństwa w sensie głębszym w kontekście z dorosłym, może ufać tym kryteriom.
„Każdego dnia postaw kropkę i zacznij zdanie od nowa”.Potrzeba bezpieczeństwa to także bezpieczeństwo w charakterze moralnym.
Kolejnym czynnikiem wyróżniającym pokolenie młodzieży os starszych to IDEALIZM. Jest to potencjał. Młody człowiek dlatego że jest idealistą , że nosi w sobie poczucie ideału duszą, sercem chciałby zmieniać. Może trafić na trudny tego ideału. Z tym wiąże się cynizm gra, korzyści interesowności, dobro, zło. Młody człowiek widzi świat w kategoriach dobra. Często młodzi ludzi nie tylko wobec kogoś są bezbronni, nie mają możliwości wsparcia – AUTODESTRUKCJA
Wielu młodych samobójców targnęło się na swoje życie właśnie dlatego że nie mogli znieść tego, że jakieś wybory nie odpowiadały tym ideałom, które sobie stawiali. Przy okazji nie dostał wsparcia żadnego, nikt nie powiedział że można zacząć od nowa.
Idealizm w rozumieniu tym dobrym też jest jest we wszystkich programach społecznych możliwością rozwoju, ale też i buntem młodzieży (60 i 70 lata), był wywołany idealizmem tym że młodzi ludzie krytycznie patrzą na ile ta rzeczywistość przystaje do tej którą chcielibyśmy postrzegać.
SUBKULTURY powstały jako wymóg idealistycznego podejścia do tego pokolenia które wreszcie chciało wyznaczyć obecność jako podmiot życia społecznego- jako podmiot kultury
SUB KULTURA – nie którzy uważają że jest to coś poniżej kultury
Przedmiotem podjętego wykładu są warunki życia i perspektywy poszczególnych pokoleń młodzieży ( generacji młodzieży), które zostały wyznaczone przez wydarzenia historyczne, procesy społeczne, klimat kulturowy, sytuację ekonomiczną w jakich to formułowała się osobowość społeczna młodzieży w jakich konkretyzowały się ich obciążenia i cele życiowe.
Układ tych warunków miał znaczenie określaniu się doświadczeniu społecznego także ówczesnej młodzieży. I chociaż tą generację współczesnej młodzieży można nazwać na rożne sposoby to socjologowie najczęściej niestety określają tę generację jako pokolenie odrzucone przez struktury społeczne.
Podsumowując, że chociaż to zabrzmiało dramatycznie, dlatego że socjologowie mają tendencje w stosunku do poszczególnych generacji charakteryzując tendencje wartościujące pokolenia postawy, aspiracje, w oparciu o te wiedzę poszukują wspólnego określenia które dało by podstawę do dalszej interpretacji pokolenie niskich lotów pokolenie odrzucone
W definiowaniu kategorii społecznej młodzież należy koniecznie przyjąć określone kryteria jej wyodrębnienia z ogółu społeczeństwa. Przez poszczególnych badaczy socjologowie doszli że w tradycji socjologicznej były przyjmowane bardzo różne kryteria.
W tradycji socjologicznej wywodzącej się od FLORIANA ZNANIECKIEGO młodzież była definiowana „jako zbiorowość osobników którzy dopiero wchodzą w społeczne role ludzi dorosłych”.
W rozumieniu takim młodzież była traktowana jako przedmiot oddziaływań wychowawczych. Jako przedmiot edukacji socjalizacji ze strony osób starszych. Te oddziaływania były rozumiane jako proces sprzyjający REGLAMENTACJI? Ról społecznych, ale według określonych kryteriów (obiektywne, negatywne) Czynniki kwalifikujące do kategorii młodzieży:
wiek 13 do 30 r.ż. - socjologiczna analiza. Są tacy, którzy chcą do 35 r.ż. Ma to swoje uzasadnienie. Od 13 dlatego że młodzież to kategoria społeczna, obniżyła się ta granica ze względu na AKCELERACJĘ ( przyspieszony proces dojrzewania, kiedyś 18-24 młode pokolenie) , a także ze względu na dostępność doświadczeń. Poszerzyła się skala doświadczeń dostępnych młodym ludziom z doświadczeń osób dorosłych.
Przyspieszenie to dotyczy sfery biologicznej i przyspieszenie tego doświadczenie jakie było dostępne osobom dorosłym- teraz już 13 latek na różnym polu czerpie te doświadczenie ze względu na kontekst społeczny, ze względu na przewartościowania, media które stały się czynnym środowiskiem wychowującym ale o charakterze krytycznie ze strony pedagogów.
Nowoczesne społeczeństwo to społeczeństwa ryzyka, społeczeństwa otwarte. CARL POPPER powie ze najdoskonalsze społeczeństwo 20 lat po nim, ULRICH BECK: ,,to nie jest najdoskonalsze społeczeństwo, to jest społeczeństwo ryzyka. Agresja człowieka wobec człowieka nigdy tak wartość życia ludzkiego nie osiągnęła tak niskiego poziomu jak we współczesnej kulturze. Społeczeństwo nowoczesne, które ma tyle zagadnień, tym najbardziej życie ludzkie jest zagrożone. Ponoć życie w żadnej epoce nie było tak lekceważone, w takiej pogardzie jak obecnie. My się uniewrażliwiliśmy na tą wartość życia ludzkiego. Oswajamy się z wiadomością że życie nienarodzonych nie ma wartości. Dramatyczny atak na życie człowieka okazuje się że życie nie ma żadnej wartości. W subiektywnym odczuciu człowieka społecznym można mieć takie rozważania.
Wracając do wieku to ta granica 30 nawet 35 lat jest uwarunkowana kulturowo. Przedłuża się życie człowieka. Przedłuża się jego okres młodości. Niektórzy socjologowie mówią nawet że większość życia współczesnego człowieka to okres młodości. Można tu mówić o zjawisku KONWERGENCJI, że młodzież krajów rozwijających się upodabnia się ale i tworzy ZDZIECINNIENIE KULTURY. Te wzory bycia które przejmuje młodzież ( język, zachowanie, ubiór, potrzeby dążenia) zostały przeniesione na kategorię osób dorosłych. Dorośli zaczynają się ubierać jak młodzież, tak samo mówić.potrzeby wypracowane do lat 90, teorie młodzieży na gruncie socjologii ( w tym socjologii edukacji) wydawały się dość bezradne a także to znaczy, że nie były adekwatne już od analizy tej kategorii młodzieży jaka się pojawiła po przełomie społecznym. Wydaje się być bezradna w interpretacji postaw zachowań i pozycji młodzieży współczesnej. Dlatego przede wszystkim, młodzież była definiowana jako: ”produkt natury” jako pewna kategoria wiekowa będąca w fazie dojrzewania biologicznego, intelektualnego.
Charakterystyka młodzieży w takim ujęciu jako „produkt natury” ukierunkowana była jako na charakterystyce tego rozwoju jak ten rozwój przebiega. Z takiej analizy brały się tezy o interkulturalnym i jednolitym kierunku, rozwoju młodzieży ,czyli naturalnym jednolitym kierunku.
Funkcjonowały środowiskowe definicje młodzieży, które określały jak ta młodzież ma się zachowywać, żeby była akceptowana społecznie. Wtedy ta młodzież zachowywała się tak jak mówiły wypracowania środowiskowe, kulturowe, czyli młodzież poprawnie funkcjonująca. Młodzież odbiegająca od tej definicji to młodzież marginalna.
Można powiedzieć, że przyjęto DYCHOTOMIĘ charakterystyki młodzieży. Czyli kulturowe definicje młodzieży w społeczeństwie tradycyjnym pozwoliły na ustalenie dychotomii charakterystyki młodzieży. Te teorie przestały być adekwatnie użyteczne.
Ta dychotomia młodzieży, która idzie w jednolitym kierunku rozwojowym pozytywnym albo negatywnym, te teorie młodzieży ujmowały ją jako wartość ahistoryczną niezależnie od warunków społecznych – uniwersalną.
Młodzież w socjologii edukacji jest podmiotem czyli odrzuca się kategorie fazowe okresów, stopni, przyjmuje się konieczność charakterystyki młodzieży ciągle od nowa, jako przedmiot edukacji, będzie ona miała cechy swoiste niepodważalne w danym okresie, ale podmiot edukacji usytuowany w określonych warunkach zmiennych kontekstach procesu społecznego.
Wszystkie współczesne teorie młodzieży na gruncie socjologii edukacji będą mówiły o poszukiwaniu przyczyn takiej a nie innej charakterystyki młodzieży, źródeł etiologii, warunków społecznych. Nie że młodzież jest taka a nie inna, bo są takie definicje młodzieży, tylko silne akcentowanie zmiennych warunków społeczno-kulturowych które mają ogromne znaczenie w tym ostatecznym efekcie procesu edukacji, czyli w kondycji młodzieży (ona się wyrazi w różnych wymiarach ).
Na tej kondycji możemy zyskać:
sposób wartościowania młodzieży, aspiracjach młodzieży (życiowych, kulturowych, edukacyjnych, społeczno-politycznych, w sposobie postrzegania awansu społecznego czy widzi barierę czy otwartą przestrzeń, w różnych postawach wobec współczesnych zjawisk społecznych życia społecznego, w jej tożsamości czym się wyraża, jakie typy tożsamości generuje współcześnie, tło społeczno–kulturowe ( wybór szkoły, edukacji życiowych planów)
Te teorie bazujące na biologiczności, na fazowości rozwoju czyniące kryterium jednolitości nie są adekwatne do analizy współczesnej młodzieży jako podmiotu edukacji i podmiotu życia społecznego. Te teorie ignorują że coś nowego się dzieje w życiu społecznym, życiu młodzieży.
Wobec socjologii edukacji w tym ukierunkowaniu analizy na kategorię młodzieży stoi ważny postulat całościowego pełnego pojęcia kondycji młodzieży. Tutaj rozpatrywanie młodzieży jako zjawiska nie da nigdy podstaw do zbudowania dobrego paradygmatu metodologicznego dla tej kategorii młodzieży. Czyli młodzież nie tylko faza wiekowa, produkt natury ale młodzież to fenomen społeczno- kulturowy. Młodzież to wartość społeczna. Niektórzy mówią, że młodzież to instytucja społeczna. CHAŁASIŃSKI powie, że młodzież to wartość społeczna, MANNHEIM mówi: to potencjalność gotowa do startu.
Młodzież jako odrębna kategoria społeczna zawiera specyficzne cechy które sprawiają że stanowi podmiot życia społecznego i ogromny potencjał w tym życiu społecznym.
Jeśli mówimy o ujmowaniu młodzieży jako specyficznej kategorii społecznej to uwzględniamy jej podmiotowość ale procesuralnie w procesie rozwoju. Czyli jest w procesie rozwoju młodzież zakodowana w społeczeństwie rozwijającym się.
Przy takim podejściu młodzież jawi się jako kontynuator tradycji świata dorosłych. Kategoria, która przekracza niejako zastany świat, możliwości człowieka ma wprowadzić do tej kultury coś od siebie. Swoją aktywnością przekracza świat. Przekracza dotychczasowe możliwości człowieka. Podkreśla dotychczasowy wachlarz ról społecznych, wzory postępowania. Wytycza nowe systemy wartości. Do takiego podejścia nawiązuje MANNHEIM ERIKSON. To że przekracza, to nie tylko wyraża wolę jakąś abo że wykracza granicę swojej wolności, swojej przestrzeni. To prawda jest czymś odrębnym, wolnym, ale to oznacza coś więcej: to oznacza aspiracje by być twórcą, tworzyć nowe programy społeczne. Nie tylko bazować na tych które to pokolenie stworzyło. Podmiot młodzież powinna odnosić się do tego przekazu- do jego wartości np. student niech pomyśli co wiedział do życia uniwersyteckiego. Co wniosłem do swojego pokolenia. Można być podmiotem w życiu uniwersyteckim, rodzinnym, regionie, osiedlu, wspólnocie mieszkaniowej w bardzo różnych obszarach i kontekstach.
Określenie że podmiot jest świadom korzeni, ale podmiot swoich źródeł z których czerpał- mistrzowie są II określenia że:
młodzież to koło garncarskie historii THENBURG
filtr kulturowy, --ogniwo genealogii kulturowej – to określenie charakteryzuje zależność a jednocześnie że podmiot to koło zębate które zazębia się z poprzednim pokoleniem ale od którego czerpała bezpośrednio, to ona bierze tez od poprzednich pokoleń świadomie. Jan PAWEL II mówi, że jest to rezerwuar kultury czyli jest to wzorzec, skarbiec niezliczonych pokoleń.
Jest już pokolenie następne i podmiot życia społecznego ma tez świadomość tą do przodu że pracuje na to co już przekaże pokoleniom następnym które są już na tym świecie.
Młodzież nie jest tylko biologicznym i psychicznym stanem, ale jest społeczną instytucją uformowana przez społeczeństwo i zajmującą w życiu społeczno-kulturowym ważne miejsce związane z jej własną twórczością niepowtarzalną. Młodzież powinna charakteryzować specyficzne położenie społeczne. Czyli powinien być przypisany dla młodzieży zestaw ról jakie ona ma do odegrania w danym społeczeństwie wkraczając w życie dorosłych. Możemy powiedzieć że młodzież także jako podmiot życia społecznego stanowi swoisty zbiór rzeczywistych zachowań społecznych, które są realizacją zarówno jej osobistego scenariusza jak i pewnego scenariusza życia wpisanego w oczekiwania społeczne.
Zauważmy, że ten scenariusz ulega ciągłym zmianom w przypadku młodzieży jako kategorii dynamicznej ze względu ma uwarunkowania społeczno-kulturowe, dynamikę życia społecznego. Co ważne tez scenariusz może się różnić także ze względu na poszczególne kręgi kulturowe. W różnych kręgach kulturowych ten scenariusz może być specyficzny. Dla każdego społeczeństwa istnieje daleko posunięte zróżnicowanie wzoru kultury, ale to zróżnicowanie może nie wykluczać podstawowych funkcji jakie przypisuje się tej kategorii społecznej jaką jest młodzież.
I ujęcie młodzieży jest to, że ważnym elementem definiowania młodzieży jako specyficznej grupy społecznej jest EKSPONOWANIE JEJ PODMIOTOWEJ ROLI W PROCESIE ROZWOJU SPOŁECZNEGO. Bo kiedy mówimy że młodzież podmiotem to rozumiemy, że jest wolna w swojej decyzji, że ma pewną swobodę, przestrzeń, decyduje już o czymś. Trzeba pamiętać że jest tu ujęcie głębsze. Podmiotowość w procesie rozwoju społecznego czyli z tym wiąże się także pewne działanie dla dobra rozwoju społecznego i poczucia odpowiedzialności za swoje środowisko i za kontekst społeczny, ogólnie mówiąc za życie społeczne, za rozwój społeczny. Czyli oznacza to odpowiedzialność za konkretnych ludzi. Będzie tu mowa o wkładzie własnym, czyli uświadamia sobie i bierze odpowiedzialność za następne pokolenia, które a już na świecie.
Przy takim podejściu młodzież jawi się nie tylko jako kontynuator wartości dotychczas przyjętych od pokolenia dorosłych, ale też jako kategoria przekraczająca świat zastany, a nawet dotychczasowe możliwości człowieka ( zastaną kulturę dobra możliwości) przekraczający wachlarz dotychczasowych ról społecznych. Młodzież może ustalać nowe wzorce społeczne, być twórcą nowych ról społecznych, może być autorem nowych sposobów postępowania. Może być w postawie twórczej wobec zastanych wartości albo odkrywając nowe wartości nawiązując do SIMMLE SPRANGER PARSONS
Współcześnie można odwołać się do NOWAKOWSKIEGO który uwzględniając aspekt podmiotowości młodzieży definiuje następująco: „Młodzież jest nie tylko biologicznym i psychologicznym stanem ale jest instytucją społeczną uformowaną przez społeczeństwo i zajmującą ważne miejsce w jego kulturze. Owszem młodzież jest taka fazą w życiu człowieka, ale młodzież w kategoriach społecznych stanowi zestaw ról jakie jednostka na do odegrania wkraczając w społeczność osób dorosłych. Jest tez zbiorem oczywistych zachowań społecznych będących określoną realizacją scenariusza życia”
Trzeba tutaj dodać że młodzież w tych definicjach jest kategorią dynamiczną. Te scenariusze ze względu na to czy młodzież jest kategorią w rozwoju dynamiczną poszerzającą zakres swoich możliwości i ze względu na to że społeczeństwo ma swoją dynamikę. Czyli że te scenariusze mogą się zmieniać, przeobrażać, podlegać zmianom. Trzeba powiedzieć że młodzież jest jednocześnie kategorią społeczną która w sposób szczególny jest wrażliwa na odczytywanie przestrzeni społecznej jaką ma wpisać w te przyszłe role.
Jeśli mówimy o scenariuszach życia to nie chodzi o tożsamość społeczeństwa ponowoczesnym i o to co zagraża tożsamości tylko na tym na ile moja tożsamość jest mocna, będzie pozwalała mam wyzwolić nowe role jak umacniać wartości żeby w tym kontekście który się zmienia być stabilnym podmiotem opartym na aksjologii
POKOLENIE GENERACJA
Uproszczony sposób definiowania jest wtedy kiedy uważa się że pokolenie to są rówieśnicy, czyli osoby w tym samym wieku lub w pewnym przedziale wiekowym.
Bardziej poszerzony pokolenie jest grupa osób, czy tez zbiorowość osób, które znajdują się nie tylko w pewnym przedziale wieku ale żyją w podobnym lub w tym samym kontekście społeczno-kulturowym. Przeżywają pewne wydarzenia historyczne w okresie swojego dzieciństwa, wzrostu psychicznego i społecznego. Ta definicja tez nie oddaje pełnego zrozumienia pokolenia( np. stan wojny, wojny gangów).
Trzeba dodać, że jeśli mówimy o środowiskowych kontekstach procesów edukacyjnych w odniesieniu do nowego pokolenia to możemy się domyślać że orientacje wartościujące które stanowią pewną kategorię wyodrębnienia się kilku pokoleń w ramach jednego np. wiek. Tu może być kilka generacji. Te kryteria przypuszczalnie są wszczepione w mikrośrodowisko społeczne.
W wielu sytuacjach to zakorzenienie to wspólnota pierwotna pewnej wartości przekonań np. w rodzinie, sąsiedztwie, przyjacielskie może ulec zagrożeniu kiedy młodzież czuje się zagrożona. Bezie widziała że zmiana orientacji wartościującej będzie warunkowała jej dostęp do roli społecznej, a zagrożona będzie się źle czuć w tej roli, - nie osiągnie danej roli jeśli nie przejmie pewnych poglądów – pewnej orientacji wartościującej.
że jest to zbiorowość osób, które przyjmują identyczny, podobny system interpretacji tych wydarzeń które doświadczają w oparciu o wspólną bazę aksjologiczną. Wiemy że interpretacja wydarzeń historycznych zależy od wartości jakim sprzyjamy np. okres wojny – stan wojenny, ZOMO,
Jest hipoteza która decyduje Ze ta afiliacja i edukacja jest na poziomie wspólnot pierwotnych. To zakorzenienie będzie rzutowało ( bo z tym się wiąże przekaz wartości) na przekaz wartości. Afiliacja- przekaz wartości, ideologii, język w rodzinie.
Człowieka ostatecznie środowisko warunkuje ale nie determinuje. Człowiek jest podmiotem swoich doświadczeń i może organizować te doświadczenia, czyli działa to w dwie strony – ktoś ma przekaz poprawności politycznych ale pod wpływem przeżyć w sposób myślenia wyodrębni się.
Czynnikiem który nadaje specyficzny rys pokoleniu generacji jest obok wydarzeń historycznych obok tego samego tła społeczno-kulturowego również opinie i role tworzone w grupach rówieśniczych w których młodzież pozostaje, które w jakiś sposób cyrkulują funkcjonalnością w grupach rówieśniczych w których pozostają.
Do zespołu warunków historycznych które stają się „katalizatorem wyodrębnienia się generacji pokolenia należą nie tylko fakty ale także zjawiska które mają charakter subiektywne świadomościowy. To one właśnie – świadomościowy subiektywnie zaczynają pełnić podstawową funkcję w procesie kształtowania się określonej generacji, to one zaczynają podstawową fundamentalną w procesie kształtowania się nowego określonego pokolenia- generacji.
Pokolenie cyfrowe – jeśli zastanowimy się nad tym zagadnieniem jako czynnika pokolenia twórczego. Należy zastanowić się czy jest to pokolenie jednolite czy różnicujące.
MŁODZIEŻ W KONTEKSCIE WSPÓŁCZESNEJ KULTURY Poprzez wyodrębnienie takiego tematu można wyróżnić tu wielorakie kwestie dotyczące charakterystyki współczesnej kultury, próba jak młodzież porusza się w tym kontekście.
Pojęcie które nawiązuje do dotychczasowych wykładów to że młodzież jest kategorią dynamiczną konstrukcją społeczną. Różne konteksta historyczne różnią jakie przypisywano młodzieży role i sposoby jej definiowania. Odwołujemy się do kulturowej definicji młodzieży. Próbowano ustalić, dodać rodzaj matrycy co do zachowań, postaw wartości w których młodzież miała się zmieścić jeżeli się nie mieściła była młodzieżą marginalną.
Musimy zauważyć że jako kategoria szczególnie dynamiczna jako podmiotu życia społecznego zaznaczyła się sama młodzież a trwa okresu DEKADY PROTESTU. Tu chodzi o lata 60te i początek 70 w których poprzez zryw- bunt młodzieży, młodzież zaznaczyła swoją obecność w społeczeństwie jako odrębna kategoria. Zaczęło się to od elitarnej kategorii młodzieży studiującej ( Londyn, Stany Zjednoczone). Tamten bunt przetoczył się przez całą dekadę, dlatego mówi się DEKADA PROTESTU. Ta młodzież zaznaczyła swoją obecność ale w każdym przypadku argumenty dawała inne np. Stany Zjednoczone : młodzież buntowała się przez zakłamanie w polityce, przez maksymalizacji zysku, ilość dochodów pieniędzy. np. w POLSCE nie była w tym samym czasie, była żelazna kurtyna 1968 rok, wyszła na ulice i zaczęło się to od studentów ( Wrocław, Warszawa, Lublin). Młodzież w Polsce protestowała przeciwko totalitaryzmowi, władzy, ekspansji ideologii marksistowskiej
W Krajach Zachodnich europejskich na bazie tych butów postrzegano młodzież jako zagrożenie dla systemu. Zarzucono młodzieży, że zaznaczyła tą swoją aktywność w subkulturach – które tworzyła- zarzucono że są to subkultury agresywne. Dlatego że młodzież nie była dopuszczona do struktur, ona analizowała swój potencjał, aktywność w subkulturach, które tworzyła. Można powiedzieć o ERUPCJI Subkultur, bardzo dużo subkultur powstawało pokojowych ( rastafarianie), agresywnych.
POJAWIŁY SIĘ HASŁA: młodzież przyszłością narodu . Należy zauważyć że w Polsce komunistycznej ideologii marksistowskiej przejawy były starszych osób. Jeszcze 89 autorytarność mówiła że trzyma się schematu struktur. W 89 r kiedy była transformacja ustrojowa to najmłodszym członkiem była osoba 50 letnia.
Zarzucono młodzieży że zaznaczyła aktywność w odrębnie tych subkultur które tworzyła. Ci którzy zajmują się tylko i wyłącznie socjologią subkultur młodzieżowych nie nadążają za opisem subkultur. Tworzą się różnorodności.
Kiedyś określanie SUBKULTURA początkowo zawierała pejoratywność negatywną, coś co jest poniżej systemu kulturowego.
Przechodząc do tego jak to się dzieje we współczesnej kulturze europejskiej i w społeczeństwach rozwijających się. Można zauważyć że w odniesieniu do młodzieży wiele sprzecznych oczekiwań kierowanych wobec młodzieży. Jest trudno dokładnie opisać, wyśledzić wszystkie konteksty w których określa się sytuacja współczesnej młodzieży, a dokładnie jej tożsamość. Dzieje się tak dlatego że współczesna kultura straciła swoją „monolityczność” . Jest ona na tyle zmienna, przeobraża się, że jest trudno ustalić jakie ma stałe cechy i stała się wewnętrznie sprzeczna. Stała się zagmatwana. GROSSBERG mówi, że współczesna kultura przypomina składanie puzzli. Czyli ta współczesna kultura jest rzeczywistością tak złożoną że jej analiza wymaga wyłonienia (tych klocków) tych cech kultury które ją najmocniej charakteryzują. Analiza tak zmiennej rzeczywistości kulturowej wyłania jakie są kluczowe elementy współczesnej kultury.
Charakterystyczną cechą tej kultury jest to że ZMIENIA SIĘ DEFINICJA WARTOŚCI. W tej samej kulturze funkcjonują te same nazwy wartości określenia, ale zmienia się definicja tych wartości. Jest to zmienny proces nie obojętny dla kształtowania się wartości współczesnej młodzieży.
HABERMAS jest to socjolog, teoretyk, który zasila ideologię liberalne swoim naukowym podejściem on mówi że jest PATRIOTYZM BEZ WŁAŚCIOWŚCI. To patriotyzm, który jest wykorzeniony z korzeni narodowej, etnicznej, religijnej z etosowości narodu. On to nazywa PATRIOTYZMEM KOSMOPOLITYCZNYM ale nie zauważa ze jest sprzeczność między kosmopolityzmem a patriotyzmem. Inaczej mówiąc ten patriotyzm jest niezakorzeniony w religii etnicznych wartościach.
Ten typ patriotyzmu nie nakłada zobowiązań. On mocno akcentuje wobec kultury własnego narodu.
KONSUMPCJONIZM, KONSUMERYZM, konsumeryzm będzie rozumiany jako ideologia konsumpcji konsumpcjonizm i konsumeryzm we współczesnej kulturze stanowi pewnego rodzaju punkt odniesienia dla dążeń jednostek czyli stanowi układ odniesienia a także jakby pewnego rodzaju kryterium postępu i sukcesu jaki człowiek może odnieść. To co ja zdążę skonsumować ale nie tylko jedzenie ale i dobra, sukces, wartość i rozwój gadżety to wtedy znaczy że jestem wartościowym. Konsumpcja przejęła tą rolę jaką w przekazie wychowawczym w społeczeństwie tradycyjnym miało wychowanie do działania twórczości kreatywności. Wyznacznikiem wartości człowieka byłaby w takim ujęciu jego zdolność do kreatywności do działania do twórczości dawania czegoś z siebie.
Konsumpcja konsumeryzm mają we współczesnej kulturze oznaczać perspektywę postrzegania i ocenę zjawisk społecznych.
Jak to odnieść do młodzieży? Młodzież ma tą naturalną dążność do tego aby integrować się z systemem społecznym. Z natury swojej młodzież dąży do tego ażeby w systemie społecznym przyjąć jakąś rolę społeczną, Dlatego nie jest obojętne czy system społeczny ją przyjmie czy odrzuci to jest ważne. To może tłumaczyć ten mechanizm otwartości na te wpływy ideologii konsumpcjonizmu i konsumeryzmy.
Można powiedzieć, że współczesne pokolenie młodzieży jest socjalizowane w świat konsumpcji jest obecny w strukturach we wszystkich wydarzeniach społecznych dostępnych młodzieży i można powiedzieć że nie jako staje się obowiązującym normalne naturalne żeby przyjąć to co w systemie społecznym jest lansowane i ona ma to miejsce znaleźć i młodzież ma się upodobnić do dyskurtu do których zmierza.
Oprócz tego że młodzież dąży aby utożsamiać się do kultury społecznej tym co jeszcze mocniej ja popycha tym co jej pomaga przyjęcie wzorów konsumpcjonizmu konsumeryzmu jest fakt ze młodzież dała się przekonać mediom z tym co powiedział Popper tym co jest najdoskonalsze system społeczeństwo i kultura.
Z tym wiąże się następna cecha tego ukierunkowania młodzieży, która czerpie z ideologii konsumeryzmu, że jeżeli najdoskonalszy świat to nie jest trudny tylko świat nowoczesny świat przyjemności. Jeżeli zdarza się coś trudnego to młodzież traktuje to jako przejściowe bo lansuje się takie przesłanie w tym społeczeństwie osiągnięcia przyjemności (filmy reklamy). Sens życia jest czerpany wyłącznie z przyjemności. Życie jako przyjemność.
O ile społeczeństwo tych przednowoczesnych lansowała wartości autoteliczne jako kierunek szczęścia jako właściwa baza fundament właściwe dla kształtowania tożsamości czy też takich wartości jak wartości prospołeczne (ojczyzna, służenie drugiemu człowiekowi, rodzina) W tym momencie lansuje się inne wartości. Współczesne badania dotyczące kierunków wartościowania młodzieży pokazują wielką podatność młodzieży na ten przekaz ponieważ w swojej deklaracji wyboru wartości hedonistycznych. Lansuje się we współczesnej kulturze nowy TYP MORALNOŚCI. Wybrzmiewa to bardzo często z tego przekazu kultury zachodnio-europejskiej czy Stany Zjednoczone. Wszystko co sankcjonuje co usprawiedliwia czerpanie przyjemności to już jest moralne. Amerykanin czuje się moralnie wtedy kiedy traci pieniądze wydając na nowe gadżety.
Moralność w tym znaczeniu że rolę coś słusznego że idę w dobrym kierunku, że realizuje się w tym życiu.
Temu zjawisku konsumpcjonizmu towarzyszy zjawisko NAKRĘCANIA SPIRALI KONSUMPCJI. Współczesna kultura w dużej mierze bazuje na osiągnięciach naukowo-technicznych-gadżety. Tym co jest możliwym osiągnięciem gdy chodzi o gadżety. Lansuje się założenie że im więcej osiągniesz tym bardziej jesteś nowoczesny. Im więcej posiadasz tym masz większą zdolność do konsumpcji. Taka pułapka polega na tym, że tylko nieliczni posiadają tę zdolność podążania za tym co jest najnowszym osiągnięciem. A jak już osiągną to dobro to są sfrustrowani, że nie daje ono tego czego oczekiwali.
Na współczesnego konsumenta czycha pułapka, która wiązana jest charakter konsumpcji materialnej.
Inna jakością kultury współczesnej, która określa się jako inscenizację różnic. Z jednej strony lansuje się przekonanie że nabywając wyróżniasz się ale z drugiej strony tworzy się pewne standardy czy kryteria, które ujednolicają zacierają to co jest naturalnie wpisane, że różnimy (potencjałem) i we współczesnej kulturze wykrywa się różnice indywidualne
Lansuje się standarty co masz mieć kim być jak się ubrać byś był akcentowany w społeczeństwie. Jaką masz mieć tożsamość jak masz żyć by być nowoczesnym.
ZJAWISKO GWAŁTOWNYCH METAMORFOZ charakterystyczne dla współczesnej kultury w której przyjęła się konsumpcja. Jesteś otwarty nowoczesny wystarczy tylko, że wyrazisz zgodę na to by się zmienić. Osobowość- zmiana wewnętrzna. Tutaj bardzo charakterystyczne jest że ten kto decyduje się na taką zmianę to tylko tyle do niego należy ta decyzja on ma się zdecydować. Natomiast te zmiany wizerunku dokonują eksperci (kosmetyczka chirurg plastyczny).
Tożsamość jest pewnym procesem budowania tożsamości zaangażowania tej osoby, która kształtuje tę tożsamość.
My możemy sami poszukiwać tych cech które są wyróżnikami współczesnej kultury w jaki sposób pozwalają nam współczesną kulturę rozpoznać.
Charakterystyka młodego pokolenia ,,y” IRELMAN on postuluje wychowanie edukacji młodzieży w kontekście makro i mikro ujmowaniu całego pola problemowego a nie tylko jego wycinka. Proponuje on interparadygmatyczne ujęcie problemów społecznych.
W pojęciu paradygmatu akcjonistycznego pokazywanie kontekstowości oznacza młodzież w tym samym wieku w obliczu tych samych wydarzeń historycznych doświadczeń wspólnych, które z tych wydarzeń wynikają może przyjąć zupełnie postawę. Ze względu na tę cechę wieku danego pokolenia wydarzeń wyodrębniają się III generacje: -23-24 latkowie -23-24 latkowie -20 latkowie- to zależy od tego jak człowiek siebie uformował.
Charakterystyka generacji pokolenia Y stanowi granicę pomiędzy młodością a dorosłością, w pewnym stopniu coraz bardziej się rozciąga. Możemy powiedzieć że z jednej strony że istnieje zjawisko akceleracji przyśpieszenia rozwoju młodego pokolenia jak gdyby wcześniejszego dojrzewania kolejnych generacji, ale obserwujemy też współcześnie wydłużania się okresu młodości i to zjawisko wydłużania się młodości do 35 r. życia jest związane z przedłużeniem się czasu pobytu młodzieży w instytucjach kształcenia. Wiążę się to z trudną sytuacją ekonomiczną młodzieży która potrzebuje coraz więcej czasu żeby osiągnąć samodzielność ekonomiczną i niezależność od rodziców
Przyjmujemy że jest to ta młodzież która urodziła się w 1980 ii po 89. Są to te osoby które także ich proces edukacji i wzrostu (obecnie 20, 22 ta i starsi to ten wiek w którym osiągamy niezależność finansową i od rodziców. Są to te osoby które urodziły się i były wychowane w okresie pokoju i urodzone w okresie względnego dobrobytu.
Światopogląd tego pokolenia i jego stosunek do świata jest budowany w warunkach kryzysu nowoczesnego społeczeństwa. Stosunek do świata kształtuje się w warunkach kryzysu nowoczesnego społeczeństwa. Z jednej strony ta młodzież doświadcza możliwości korzystania ze zdobyczy cywilizacyjnych, to pokolenie doświadcza ( statystyczne dane są także że to pokolenie wynosi 29% ludności polski ) turbulencji wynikających z reform społeczno- ekonomicznych ale które te reformy są postrzegane są przez to pokolenie jako perspektywa wydająca się otwierać przed młodzieżą nowe bardzo atrakcyjne przestrzenie o samorealizacji.
Jest to tez pokolenie które jest nie doświadcza pewnych trudności , barier które utrudniają jej dotarcie do pożądanych ról społecznych do których to pokolenie aspiruje a nawet poprzez studia jest przygotowane. I czy to co osiąga je zgodne z aspiracjami czy zgodne z jej przygotowaniem.
To pokolenie uważa że ten „świat” jest absolutnie odmienny od tego w którym żyło poprzednie pokolenie , te które nie wpisuje się już w ich pokolenie.
Jeśli chodzi o sposób postrzegania świata to to pokolenie może być określone jako produkt społeczeństwa konsumpcyjnego.
W tym Społeczeństwie cechuje się autorytet dążeń do statusu materialnego. Podkreśla wagę pieniądza w realizacji. Nie tylko konsumować jako mieć ale i konsumować wrażenia. Przywiązuje większą wagę do bogactwa nowych doświadczeń, do bycia niekonwencjonalnym – mieć coś czego inni nie osiągnęli, do jakiejś barwności życia od bycia wyjątkowym. Dążenie do indywidualizmu.
Jest to pokolenie które jest też wyrazistym produktem nowoczesności ze względu ma sprzeczności jakie można w tym pokoleniu zauważyć ambiwalencje dwubiegunowości. Z jednej strony te pokolenie deklaruje dużą wrażliwość na świat i ludzi, ale jest pesymistyczna, nic nie robi żeby to się zmieniło. Z jednej strony dostrzega pokolenie wcześniejsze.
Młodzież postrzega świat jako „mały” , na wyciągnięcie ręki dzięki środkom przekazu. W związku z tym jest to pokolenie mobilne niż poprzednie pokolenia – 60% osób jest w stanie wyprowadzić się z miejsca zamieszkania jak i w kraju ze względu na ciekawą propozycję ofertę pracy. 59% z tego nawet za granicę.
Następną cechą jest to że młodzież jest skupiona na sobie – indywidualności. Na swoich przeżyciach , planach, pragnieniach doświadczonych przez siebie przyjemności. Egocentryczne hedonistyczne nastawione pokolenie może być w małej części wynikiem edukacji w środowiskach rodzinnym np. w oparciu o edukację w oparciu o wzorce że to pokolenie doświadczyło że ich rodzice przeżywali bardzo nie atrakcyjne warianty dla swojego pokolenia. Ich rodzice ciągle pracują, którzy chcieli dzieciom wszystkiego dostarczyć.
To egocentryczne nastawienie żeby załagodzić indywidualistyczne nastawienie wynika z faktu że ta młodzież bardziej narażona jest, poddawana jest pokusie w świecie wirtualnym bardziej niż w rzeczywistym. W świecie w którym więzi nie są zobowiązujące. Te portale społecznościowe stwarzają przestrzeń do autopromocji.
Ta wirtualna przestrzeń jest niezwykle kolorowa, ona nie ukazuje życia w perspektywie jakiegoś trudu, poświęcenia się dla innych. Daje szanse na ciągle celebrowanie siebie. Z tego wynika kolejna cecha że nie jest to pokolenie pewniejsze siebie. W tym mieści się zdolność do tego, że bardziej zna swoje potrzeby, potrafi te potrzeby wyartykułować jest mniej podatna na naciski ze strony dorosłych. Bardziej wierzy w perspektywy swojej realizacji, bardziej wierzy że uda się te trudności pokonać i bardziej wierzy w przyszłość. Te pokolenie samo zaczyna zrywać ze wspólnotami. Schelski. Powiedział że wykopuje sobie grunt pod nogami dlatego, że wierzy że pewne rzeczy same osiągną. To wszystko prowadzi do narastającego osamotnienia.
Ten indywidualizm, skupienie na siebie auto jest wyrazem przejścia od uspołecznienia do indywidualizacji życia. Jest to przejście od realizmu do fikcji życia. Przejście od postrzegania swojego życia jako twórczości która ma być miernikiem otwartości od kreatywności ku konsumpcji doznawanych przyjemności.
To pokolenie jest rozpatrywane, że jest pozbawione refleksji światopoglądowej, lekkości bytu.
My rozumiemy edukacji jako kształcenia intelektu – jest on ograniczony i stosowany do tego wymiaru rozumienia.
Edukację rozumie się bardzo szeroko jako kształtowanie aksjologii na bazie której zmierza się do ukształtowania podmiotowości tożsamości osoby.
Nowoczesne społeczeństwo – formułowane w oparciu o pewne wysokie standardy jakościowe. Nowoczesne społeczeństwa są wielowymiarowe. Nie ma jednej definicji nowoczesności. Jednego stylu realizowania się tego co nazywamy formowaniem się społeczeństwa nowoczesnego.
Podstawowe pytania jakie formułuje w swej refleksji TENBRUCK Brzmią:
-jaki wpływ mają warunki społeczne na charakterystykę poszczególnych generacji młodzieży w społeczeństwie nowoczesnym?
-co w aspekcie socjologicznym dzieje się z młodzieżą?
-pod jakim wpływem procesów edukacyjnych rozwijają się formy społeczne i kulturowe młodzieży?
jak przebiegają procesy edukacyjne?
TENBRUCK swej teorii wychodzi od stwierdzenia że normalną funkcją jaką społeczeństwo nadaje młodzieży to po pierwsze przygotowanie jej do roli społecznych i oczekiwanie by młodzież miała swój wkład w kulturę.
Jego zdaniem socjologia edukacji w odniesieniu do młodzieży powinna podejmować analizę podstawowych sytuacji w jakich znajduje się młodzież ale podkreśla on że młodzież konkretnego społeczeństwa.
Sądzi też że socjologia edukacji w odniesieniu do młodzieży powinna zajmować się sposobem w jaki sposób młodzież powinna zajmować się sposobem w jaki sposób młodzież przetwarza kulturę.
Socjologia edukacji powinna podejmować analizę sposobu w jaki sposób młodzież zapewnia systemowi społecznemu ciągłość.
Jeżeli chodzi o analizę sytuacji młodzieży to ona powinna poprzedzać opis samego społeczeństwa i warunków jakie te społeczeństwo tworzy. On postrzega społeczeństwo jako sieć pozycji i relacji społecznych i w oparciu o taki paradygmat dokonuje podziału na społeczeństwo tradycyjne-przed nowoczesne i społeczeństwo nowoczesne
W społeczeństwie przed nowoczesnym przyswojenie sobie ról społecznych przez młodzież dokonywało się głównie w rodzinie, w związku z tym te naturalne relacje edukacyjne w rodzinie stanowiły wystarczające przygotowanie do roli społecznej. Samo przebywanie młodzieży wśród dorosłych wystarczyło żeby przyswoić sobie to do warunków zew. i wewn. form życia ważne, znaczące dla danego społeczeństwa ( społeczeństwo przed nowoczesne charakteryzują mniejsze złożone struktury społeczne.) Role społeczne są łatwiejsze do opisania co się mieści w obrębie każdej roli.
Struktura sytuacji w społeczeństwie złożonym nowoczesnym jest inna ponieważ społeczeństwa rozwinięte nowoczesne charakteryzuje wysoki poziom biurokratyzacji i złożoności instytucjonalnej i stąd proces edukacyjny musi się wydłużyć po to, żeby przygotowanie młodzieży do roli społecznej było adekwatne do wymogów tej sytuacji społecznej.
TENBRUCK Sformował zasadę „im większa liczba ról w społeczeństwie, młodzież musi się uczyć poza rodziną, czyli w procesie edukacji formalnej zorganizowanej (Edukacja sformalizowaną -zorganizowaną w 50 % jest objęta młodzież aż do 19? roku życia, czyli 90 % młodzież jest objęta formalna edukacją. Natomiast od 20 roku żucia dramatycznie spada odsetek młodzieży objętej edukacją formalną. Zatem co się dzieje z młodzieżą nie objętą edukacją?
Zdaniem TENBRUCKA współczesna młodzież jest otwarta na oddziaływania edukacyjne ze strony społeczeństwa sformalizowanego. Dlatego relatywnie wcześniej wychodzi poza orbitę wpływów rodziny. Rodzina jest traktowana poprzez młodzież jako wstępne ogniwo procesu edukacyjnego, stopniowo rodzina traci na znaczeniu.
W związku z tą sytuacją większą szansę ma społeczeństwo jeżeli chodzi o wpływ na młodzież. Jednocześnie młodzież wychodząc poza obręb wpływów rodzinnych coraz bardziej w NIEPEWNOŚĆ ZACHOWAŃ. Ponieważ młodzież w oberwaniu od rodziny gubi się w sytuacji takiej kiedy doświadcza wielu zróżnicowanych wpływów ( niejednoznacznych ) , gubi się wobec różnych orientacji ideologicznych, nie potrafi ocenić tych orientacji i od razu wybrać co może być wartościowe, a co nie. Gubi się w mnogości możliwych zachowań.
Nowoczesne społeczeństwo to społeczeństwo w sferze ideologii i w sferze wartości , to społeczeństwo pluralistyczne.
TENBRUCK dotyka tej sytuacji w sferze wartości ideologii. Każda ideologia akcentuje rodzaj nowej wartości. Młodzież w oderwaniu od rodziny gubi się wobec zróżnicowanych wpływów pluralistycznych ideologicznych , wartościujących, gubi się za pewną percepcją wartości – percepcją ideologi do zachowania.
ZJAWISKO ROZPROSZONEJ SOCJALIZACJI jest to określenie TENBRUCKA
w społeczeństwie przednowoczesnym podstawowe środowiska socjologi- rodzina, szkoła, kościół a także środowisko lokalne stanowiło mocne środowisko., sąsiedzi, wzorce zachowań, wzorce aktywności kulturowej.
Komplikuje się wspólnota rodziny z innym ośrodkiem socjalizacji, szkoła kościół czy środowisko lokalne
CO jest sprzeczne w oddziaływaniu młodzieży? Co do definiowania wartości i życia społecznego, reguł. W sprzeczności pozostaje to co mówił kościół, szkoła, rodzina. To jest doświadczenie współczesnych nauczycieli którzy mówią że nauczyciele nie chcą współpracować.
Zdaniem TENBRUCKA sytuacja ta oznacza że społeczeństwo nie ma już dla młodzieży żadnych precyzyjnych ról społecznych i zasad. Co w konsekwencji oznacza że dotychczasowe role, zasady, straciły na wyrazistości. Obszar zachowań społecznych jest bardzo rozległy, otwarty niezdefiniowany a z tym wiąże się to że bardzo znaczące zdanie wobec młodzieży nie ma jednoznacznych oczekiwań.
Z drugiej strony ta otwartość, te role są pozbawione konturów, wyraźnego zarysu, są nie jasne, podatne na różne wpływy, reklama, moda – ta otwartość pozwala młodzieży na bardziej samodzielne określanie własnych zachowań.
Ostatecznie TENBRUCK mówi że ta niepewność współczesnych pokoleń w społeczeństwie jest najbardziej dotkliwym drastycznym skutkiem zacierania się konturu ról społecznych. Niepewności młodzieży pozostaje jako ten skutek tego zacierania się konturu ról społecznych
Na podstawie badań jakie były prowadzone wśród młodzieży różnych krajów rozwiniętych TENBRUCK definiuje V faktów które pomagają scharakteryzować sytuację współczesnej młodzieży:
I.Młodzież ulega stałemu wydłużaniu. Człowiek większość swojego życia pozostaje jako młodzież.
II.We wszystkich krajach rozwiniętych młodzież charakteryzuje radykalizacja formy młodzieńczej. Oznacza to niestałość młodzieży, inność jej zachowań, impulsywność, niepewność, pragnienie roli, doznań, bezkształtność a w konsekwencji nasilenie zjawiska zaburzeń rozwoju osobowego głównie w sferze emocjonalnej.
III.Ze względu na wyizolowanie się młodzieży ze wspólnot pierwotnych rodzinnych i jej dążenia do niezależności charakterystycznego dla tej generacji jest tendencja grawitowana do własnej subkultury by ją wytworzyć. Mówi on nie jest wstanie całkowicie się usamodzielnić, określić jako podmiot ponieważ nie dysponuje jednoznacznymi kryteriami samorealizacji ani nie dysponuje własnym programem społecznym.
IV.Zjawisko zdziecinnienia kultury jako całości - chodzi tu o młodzież jest sugestywna w swoich wewnętrznych formach życia. Oddziałuje na formę wew.
V.Konwergenuje upodobanie się ze względu na uspołecznianie społeczno-kulturowe warunki życia. W tych krajach rozwijających się stają się podobne ramy życia, podobne warunki społeczno-kulturowe. Dlatego młodzież upodabnia się w rożnych obszarach funkcjonowania.
Te tezy charakteryzują młodzież w krajach rozwijających. One są dyskusyjne, że warunki społeczne kształtują młodzież. Można powiedzieć że te kraje, które dopiero mają się rozwijać gdy chodzi o rozwój gospodarczy jest specyfika przeobrażeń kulturowych. TENBRUCK szkicuje społeczno-ustrojowe ramy życia młodzieży jako te które ulegają dynamicznym przekształceniom rozwojowym. Młodzież zaś charakteryzuje jako tę kategorię społeczną której tendencje zachowań do samookreślenia się są zbieżne z równolegle przebiegającym rozwojem ogólnospołecznym czyli nie uwzględniają w swoich analizach specyfiki konstektowości poszczególnych systemów społecznych.
TEORIA SCHELSKIEGO
Odnosi się do doświadczenia. Młodzież w jego teorii jest jako określona forma zachowań o której współdecydują czynniki społeczne.
Jeśli używa pojęcia MŁODOŚĆ to przyjmuje że młodość jest pełną fazą przejściowa o względnie autonomicznej społecznej fazie dziecka do roli dorosłego uznanej w społeczeństwie za obowiązującą.
Socjologia edukacji która stawia w centrum analizę sytuacji młodzieży powinna podejmować, formułować następujące podstawowe pytanie
-co młodzież oznacza dla społeczeństwach
-co oznacza społeczeństwo dla młodzieży
-co może dać nam młodzież społeczeństwu
-czego może młodzież oczekiwać od społeczeństwach
Młodzież według SCHELSKIEGO jest relatywnym autonomicznym podmiotem życia społecznego. Istotą w nowoczesnych procesach edukacyjnych w nowoczesnym społeczeństwie to wykreowanie podmiotowości osoby. Stawia on takie pytania w jaki sposób system społeczny określa zachowania młodzieży w tym całościowym ujęciu wszystkich czynników społecznych w zadaniach edukacyjnych, szkoła rodzina.
W swojej analizie wyodrębnia kategorie tych czynników
-badania podstawowe struktury. Wyliczył tu rodzinne
-dychotomię systemu ról rodziny- wyznaczone przez czynnik płci
-system władzy w rodzinie
-system wartości w rodzinie
Jeżeli chodzi o czynniki zewnętrzne wobec rodziny to bierze pod uwagę jaki jest to system ustrojowy jaki jest typ kultury dominującej w społeczeństwie. Jakie są dominujące relacje, ideologie. Aktualne wydarzenia, czynniki wpływów edukacyjnych, aktualnie wydarzenia w społeczeństwie i ich siła, ich charakter.
Jego analiza dotyczy kondycji młodzieży w nowoczesnym społeczeństwie. Wszystkie uwagi jakie on formułował odnoszą się do tej młodzieży która jest pod wpływem nowoczesnego społeczeństwa- demokratycznego, obywatelskiego, dotyczy tej młodzieży która jest edukowana w kontekstowości nowoczesnego społeczeństwa demokratycznego.
Uwagi do tej młodzieży:
-w społeczeństwie nowoczesnym przejście z etapu dzieciństwo do dorosłości staje się o wiele bardziej problematyczne niż to ma miejsce w innego typu społeczeństwach. Jest to proces złożony.
Twierdzi że w pewnym sensie zachowania młodzieży miała miejsce w społeczeństwach przedindustrialnych ( przed nowoczesnych).
Istniała harmonia jednoznaczności przekazu edukacyjnego w społeczeństwie przed nowoczesnym. Było wyartykułowane co znaczy, określona wartość jaką ma definicja, ta wartość która w procesie edukacyjnym akcentuje jako godną do zinterpretowania i co się chce osiągnąć poprzez ten przekaz. Były jednoznaczne cele dla których ten przekaz jest.
Pokazuje jeszcze w fazie dzieciństwa-dorosły, że współczesne nowoczesne społeczeństwo weszło w drastyczny konflikt z rodziną. Stalo się to przez splot bardzo skomplikowanych układów ogólnospołecznych które już teraz nie wspierają rodziny a nawet teraz są wrogie wobec rodziny. Przyczyną jest: biurokratyzacja społeczeństwa, racjonalizacja czynu społecznego (życia).
Kiedy mówimy że racjonalizuje się życie społeczne tzn że wszystkie funkcje są pragmatycznych celów. Jest fascynacja struktur organizacyjnych, złożoność ale to się odrywa od personalizmu.
W procesie edukacyjnym w którym system społecznym też się odrywa od tego jest podział na kształtowanie inteligencji technicznej i humanistycznej. Przeakcentowana została troska ceną tej inteligencji technicznej.
Zdaniem SCHELSKIEGO struktura życia rodzinnego w żadnej mierze już nie odpowiada strukturze szerszego pozarodzinnego otoczenia społecznego. Dlatego że rodzina jako to środowisko pierwotne ma swój intymny charakter. Pierwsza ta cecha rodziny- jej ukierunkowanie na tą intymność, na człowieka, na jego rozumienie, na jego potrzeby rozwojowe—żadna instytucja tego nie robi.
Jeśli gasną tego typu cechy w szerszym otoczeniu społecznym rodzina znajduje się w wrogo nastawionym otoczeniu społecznym. Wchodząc w problemy rodziny, jej kondycja zmienia się znajduje się w trudnej sytuacji.
Młodzież żyjąc w tych II kontekstach znalazła się ,,w ognisku konfliktu strukturalnych społecznych konfliktów”. Przejście młodzieży z roli dziecko do roli dorosłego w nowoczesnym społeczeństwie przypomina przed skok między dwoma biegunami, w swojej charakterystyce różnią się w znacznej mierze, są antagonistyczne w stosunku do siebie.
W związku z tym, że są II systemy mikrosystem rodzinny i system społeczny antagonistyczne w stosunku do siebie, nie uwzględniają specyfiki co rodzina daje społeczeństwu. To powoduje podwyższoną dezorientacje i niepewność zachowań młodzieży. Młodzież musi się przemieścić z jednego bieguna na drugi bo to jest naturalne dążenie. Sytuacja kiedy rodzina stanowiła naturalną platformę przejścia ze środowiska społecznego do przygotowania w rodzinie. Nie było w konflikcie czego oczekiwała przestrzeń społeczna, rodzina stanowiła konieczną platformę tego przejścia dla szerszego systemu społecznego.
PEWNOŚĆI I NIEPEWNOŚĆI ZACHOWAŃ MŁODZIEŻY. Młodzież staje się bardziej zdezorientowana i traci na pewności swoich zachowań, staje przed zadanie wytworzenia samodzielnie obcości, bo skoro to co rodzina przekazała nie wystarcza to przekazała to w innym języku niż funkcjonuje przestrzeń społeczna. Młodzież stoi przed nowym zadaniem wykształtowania w sobie odmiennego specyficznego łączącego te dwie sytuacje sposobu poziomu zachowań społecznych.
Stara się stworzyć sobie nowy grunt który warunkował jej pewność zachowań. Stał by się pomocą w tym żeby jasno była określona kim mań ma być, jaką ma mieć tożsamość, czego się ode mnie oczekuje, co mam w życiu robić. Ta sytuacja może powodować oddalanie się młodzieży od rodziny!!!!!
Inna trudność młodzieży w nowoczesnym społeczeństwie polega na tym że brak jest w tych strukturach społecznych w które młodzież wchodzi instytucji pośrednich i pośredniczących czyli takich które umożliwiłyby przejście młodzieży z tych dwóch systemów makro i mikro zgodnie z jej potrzebami młodzieży rozwojowymi. Młodzież usiłuje sama stworzyć własne grupy.
W charakterystyce młodzieży w nowoczesnym społeczeństwie SCHELSKIEGO wyróżnia rożne generacje młodzieży: -pokolenie młodzieży politycznej sceptycznej(większości osób)
On nazywa pokolenie młodzieży od idealizowanej i odpolitycznionej które dąży do pewności zachowań koncentrując się na wąskich konkretnych wycinkach życia społecznego ale jest to dążenie jaki zawód wykształcenia dobra konsumpcyjne.
Cecha: młodzież zbyt szybko przystosowuje się do reguł tego życia jakie na co dzień daje jako przykład pokolenie dorosłych. Młodzież często mówi że jest trzeźwa i realistyczna.
Młodzież cynicznie odnosi się do świata, jest zorientowana na zdobycie własnej pozycji. Tu głównie ma wykształcenie i dowartościowanie wizji prywatnej.
Ten sceptycyzm jest tylko jednym biegunem charakterystyki tej młodzieży. Drugim biegunem jest niedojrzałość młodzieży a wyraża się to głównie w tym że w tym dążeniu do pewności zachowań bez krytycznie kompensuje swoją własną niepewność zatracając właściwy porządek wartości często wbrew logice życia. Dostosowuje się do reguł które żądzą światem.
Jeśli tak się dzieje to młodzież wbrew jakiejś swojej woli, chęci dystansując się od dorosłych a zwłaszcza wpływów rodziny upodabnia się do tych stylów zachowań co do których jest krytyczna (które sama podejmuje, można użyć tu określenia pseudo dorośli).
Współczesna młodzież zdaniem Schelskiego tak bardzo nauczyła się przystosowania do okoliczności społecznych że nigdy to pokolenie nie będzie rewolucyjne. Będzie ono broniło tego co udało mu się osiągnąć bo ceni sobie poczucie wartości bezpieczeństwa, będzie cichy i bierny.
Pojawia się pytanie jakie będą następne pokolenia? Jeżeli chodzi o wyrwanie tej młodzieży z tej bierności ratunkiem jest kolejna zmiana społeczna mogą one spowodować zmianę przekształcenie poczuci młodzieży. Następny POKOLENIE TO POKOLENIE EKSCENTRYCZNYCH ZACHOWAŃ. Będzie odczuwało presję, nie będzie zadowolone z ubezwłasnowolnienia zachowań. Naturalny potencjał jaki ma młodzież potrzebuje zmian społecznych może eksplodować w zachowaniu ekscentrycznym. Dopiero trzecie pokolenie może stać się pokoleniem bunt przeciwko realnemu ograniczaniu jego podmiotowości. Jeżeli bunt będzie to będzie on skierowany przeciwko strukturalnym ograniczeniom. Ono zamanifestuje w sposób prowokacyjny, styl wymagań narzuconych przez system społeczny.
PODSUMOWANIE TEORII
Nigdy nie możemy traktować młodzieży nawet w określonym kontekście społeczno-kulturowym jako jednolitej kategorii społecznej. Dlatego takie analizy dają do myślenia. Oddają rzeczywistość młodzieży ale jednak jest to pewien aspekt charakterystyki tego pokolenia.
Rozróżnienie między nowoczesnością a późną nowoczesnością nie jest istotna.
TRZY OBSZARY W KTÓRYCH DOKONUJE SIĘ CHARAKTERYSTYKA NOWOCZESNOŚCI
Procesy edukacji sytuują się w siatce zależności ze strony wielorakich czynników społeczno-kulturowych. Każdy badacz może wytypować takie obszary które jego zdaniem są najbardziej diagnostyczne w charakterystyce nowoczesności- nowoczesnego społeczeństwa. Te obszary pokażą przez co wyraża się to co nazywamy nowoczesnym społeczeństwem.
I. Wymiar wzrostu emancypacji społecznej – oznacza że osoba ludzka we współczesnym społeczeństwie uwalnia się z tradycyjnych zależności od małych wspólnot, zwłaszcza lokalnych, oraz słabną historyczne ukształtowane struktury kulturowe i ekonomiczne. Ten wymiar emancypacji oznacza że osłabiona zostaje presja, nacisk na to by identyfikować się ze wspólnotami lokalnymi, rodzinnymi. W związku z tym jednostka może autonomicznie organizować i projektować własną biografię. Jest to pewien wymiar, tego co nazywamy kształtowaniem podmiotowości. Pewien aspekt, wzrost podmiotowości społecznej.
II. Zanikanie stabilizacji społecznej – oznacza że te tradycyjne poczucie bezpieczeństwa jednostki które wyraziły się w określonych wartościach moralnych, zworach zachowań stabilnych są atakowane, osłabione. Można powiedzieć że słabnie funkcja zbiorowych instytucji kontroli co do porządku wartości norm wzorców zachowań. Ten wymiar kontroli społecznej może funkcjonować z zasięgu małych środowisk, automatycznie wyzwala się poprzez opinie społeczne sąsiadów, przyjaciół, środowisko lokalne. To rodzaj spontanicznej kontroli która powstrzymuje pewnych ludzi żeby nie wybierać wartości zachowań które są sprzeczne z tym porządkiem wartości wzorców zachowań które są w tym środowisku respektowane.
Jest to pozytywna funkcja, ma też wymiar instytucjonalny, czyli instytucje których zadaniem jest dokonywanie takiej kontroli, gwarantują poczucie bezpieczeństwa poprzez swoją akceptację, ale także utrudniają mam samorealizację. Osłabienie kontroli społecznej należy rozumieć poprzez zmiany kulturowe, słabnie siła opinii społecznej.
III Wymiar powstawania nowych zależności społecznych oznacza że powstają zupełnie inne formy kontroli i powiązań społecznych określane w socjologii jako zapośredniczone. Swoboda osób żyjących w nowoczesnym społeczeństwie jest ograniczona przez nowoczesne, instytucjonalne i ekonomiczno – polityczne struktury ponadnarodowe.
TEORIA EISENSTADA Pojęciami kluczowymi dla tej teorii są: system społeczny, rola społeczna, socjalizacja, edukacja, uczenie się, ról społecznych.
Definicja pojęcia rola społeczna – socjalizacja czerpie od PARSONSA. Analizie sytuacji młodzieży przyjmuje kryterium podziału na grupy wiekowe, używa pojęcia GRUPY HEDOGENICZNE, ale te grupy młodzieży które go szczególnie interesują to są te które przyczyniły się między dzieciństwem a dorosłością i jeśli chodzi o młodzież to szczególną uwagę EISENSTADTHA- stawia na wkład młodzieży w proces stabilizacji systemu społecznego.
Pyta jakie warunki systemu społecznego sprzyjają powstawaniu formułowaniu się młodzieżowych grup społecznych a jakie ten proces hamują.
Próbując odpowiedzieć na te pytania posłużył się schematem podziału. Z jednej strony w ten schemat wpisują się typy formacji społecznej, które on określa jako partykularystyczne. Druga strona to typ formacji uniwersalistycznej. Należy zauważyć że określenia ściśle wiąże z typem społeczeństwa które zdolne.Typ formacji partykularystycznej przypisuje się społeczeństwo przednowoczesne- tradycjonalistyczne.
Typ formacji uniwersalistycznej przypisuje nowoczesnemu społeczeństwu- uprzemysłowionej.
Te formacje w jednym i drugim społeczeństwie prze nowoczesnym i nowoczesnym jest wynikiem określonego charakteru społeczeństwa ze względu na to, że funkcjonują inne wzory zachowań, inne oczekiwania skierowane na młodzież i inne wzory zachowań.
W typie formacji partykularystycznej jest oparty na fundamencie związków rodzinnych, pokrewieństwa, przyjaźni, związane z emocjami.
Typ formacji uniwersalistycznej jest skierowany ku wartościom uniwersalnym ponad interesy jednostkowe.
Partykularyzmem jest formowanie tylko interesów jakiejś grupy społecznej a EISENSTADTH pomija to. On partykularyzmem określa to co jest w sensie więzi pokrewieństwa emocjonalność, to co zmierza w kierunku zabezpieczenia potrzeb emocjonalnych człowieka.
Społeczeństwa nowoczesne dostarczają korzystniejszych warunków do kształtowania się formacji uniwersalistycznej, pozytywnie ją ocenia. Ale jednocześnie krytycznie postrzega że dostarczają przestrzeni.
Bardziej krytycznie postrzega kwestię jednoznaczności tej formacji. Krytykę tę odnosi do rodziny która jego zdaniem nie jest w stanie w społeczeństwie nowoczesnym edukować w pełni młodzież tak, aby była zdolna pełnić role społeczne w szerszym systemie społecznym. Rodzina nie jest w stanie!
Taką rolę mogą przejąć obszary pośredniczące i że taką rolę obszarów jego zdaniem mogą podejmować grupy rówieśnicze, albo ogólnie mówiąc grupy młodzieżowe które jego zdaniem tworzą tak jakby przestrzeń łączącą rodzinę z instytucjami społecznymi, politycznymi i gospodarczymi, kultowymi. To ludy młodzieżowe jako ludy pośrednie są konieczne w tej roli obszarów roli pośredniczących obszarów z punktu widzenia przede wszystkim interesów systemów społecznych.
Zboczenie EISENSTADTHA w rozpatrywaniu formacji młodzieży jest ukierunkowane na to na ile formacja będzie korzystna dla systemu społecznego. Nie ma mowy na ile będzie korzystna dla młodzieży i jej losu bo ona nie wpisuje się w system społeczny.
EISENSTADTH mocno zaakcentował znaczenie grup rówieśniczych jako sfer pośredniczących przygotowaniu nowego pokolenia do przyszłej roli czyli odkrywającej w procesie edukacji w odniesieniu do roli społecznej kluczowe jego zdaniem znaczenie. Aby grupy rówieśnicze były w stanie spełnić tę rolę przejścia do niesamodzielności.
Jednak i on zastrzega, że nie wszystkie grupy wiekowe młodzieżowe pełnią przepisywaną im przez niego funkcję integracyjną. On zauważa krytycznie, że nie wszystkie grupy wiekowe pełnią oczekiwaną funkcję integracyjną. Bierze się pod uwagę, że może się taki zdarzyć, że w okresie transformacji orientacji wartościujących młodzieży. Mogą grupy młodzieżowe odrzucać to co im system społeczny przekazuje a mogą być nawet w głębokim dysonansie wobec wartości systemowych. Ale on uważa że są to grupy nonkofornistycze- grupy kontestujące, które kontestują w sposób zoorganizowany. Żadne badania nie potwierdziły tego, że wyodrębniły się grupy świadome sytuacji społecznej w Polsce i na świecie na taką skalę jak miało to miejsce w dekadach protestów młodzieży lata 60te do 70tych. Ta eskalacja zrywu młodzieży co się zaczęło w uniwersytetach w Kanadzie toronto itp. Ona chciała zaprotestować przeciwko rożnym porządkom wartości nakłamaniu osób starszych życiu polityczno-kulturowym przeciwko trendom maksymalizacji zysków erupcja subkultur młodzieżowych, które klasycznie formowały się jako odrębne subkultury systemu lansowane przez system żeby zaznaczyć, że młodzież jest zdolna być podmiotem przeobrażeń kulturowych (rastafarianie).
Idzie powoli poprzez drogę dojrzewania to pokolenie, które nie będzie nosiło w sobie zakłamania jakie ma starsze pokolenie. Dojrzewają ruchy jeszcze nie zorganizowanie środowiska młodzieży, które określa się jako wierząca to to jest spójne. Przenika przez wszystkie obszary życia i funkcjonowania (wierzę ale...zawsze jest jakieś ale). Takie warunki konsekwentnej postawy w tym będzie nadzieja dla kultury chrześcijańskiej europejskiej. W nowym typie ducha ale w sensie do pokolenia, które się sprawiło ale w duchu tradycji sprawdzonej historii Polski. Wierności wobec jakiś wartości. Jeżeli dzielą się na złe rzeczy to dzielą się dlatego, że kryzys wierności wartości tu jest cały klucz problemów (nie ma wierności kultury chrześcijańskiej). Próbuje się osłabiać tą wierność zaufanie do drugiej osoby.
Młode pokolenie które musi jeszcze doświadczyć tego odrzucenia to zaburza jego właściwe wybory nieraz polityczne potem jest odrzucane. Pokolenie przez taką traumę odrzucenia musi być zdolna do odrzucenia się duchowego, który będzie miało wymiar bardziej pogłębiony niż starsze pokolenie dotknięte przez kompronisy w swoich skutkach dotkliwe
EISENSTADTH uważa, że takie grupy są jego zdaniem pozytywną rolę mogą odegrać ruchy studenckie grupy klasowe (w obrębie jakiejś klasy społecznej) i grupy zainteresowań. Jedno stwierdzenie EISENSTADTHA odnosi się do grup marginalnych. On stwierdza, że są to grupy odchylone czyli marginalne. Takie grupy mają miejsce w społeczeństwie albo jeśli jest eskalacja tego zjawiska tworzenie się grup marginalnych to on twierdzi że są one wynikiem braku harmonii między strukturą rodziny w której wzrastają łodzi są tu socjalizowani a całym społeczeństwem, którego część rodzina stanowi.
TEORIA ERIKSONA (psychologizująca) ważny problem stanowi tożsamość osoby, kryzys, tożsamość, dyfuzja tożsamości. Należy tu zauważyć ERIKSON edukację traktuje się w mocnym powiązaniu z socjalizacją i z tożsamością. U niego nawet tożsamość zachodzi między określeniem edukacja i socjalizacja. Których ostatecznym efektem powinna być określona tożsamość młodzieży każdej jednostki. I socjalizacja i edukacja, która utożsamia II procesy, że prowadzą do ukształtowania określonych tożsamości. Rozbudowana kwestia tożsamości i to pojęcie tożsamość trudno jest przebrnąć przez definicję tożsamości. Dlatego, że nie tylko na gruncie socjologii te definicje są różne ale i psychologia ma coś do powiedzenia.
Tożsamość z jednej strony jest wyrazem stosunku osoby do siebie samej i ten stosunek do siebie jest rozumiany jako trwałe wewnętrzne poczucie bycia sobą. Z drugiej strony w ramach tożsamości mieści się ten element stosunku jednostki do społecznego środowiska element identyfikacji to jest w obszarze mojej tożsamości.
To odniesienie do bycia sobą w odniesieniu o pewną bazę aksjologiczną jestem tym kimś kto wyraża swoje wybory w odniesieniu do określonej wartości ta baza aksjologiczna to element mojej tożsamości. Jestem sobą jeśli te wartości realizuje.
ERIKSON w swojej specyfice teorii psychologizującej bazuje na teorii Freuda. Przypisuje wielką wagę do rozumienia czyjejś tożsamość jak ktoś wyraża siebie rozumienie tego wew. wyrazy bycia sobą i odniesienie do otoczenia społecznego w jakiś konkretny sposób można opisać i aby to zrozumieć twierdzi za Freudem, że trzeba brać wcześniejsze doświadczenia człowieka.
Aby zrozumieć kim jest młodzież trzeba rozumieć procesy i warunki społeczna. Natomiast on twierdzi, że aby to zrozumieć trzeba znać wczesne dziedzictwo człowieka trzeba znać jego biografię życiową, które jego zdaniem są decydujące dla ukształtowania się tożsamości.
Drugą bardzo ważną tezą tej teorii ERIKSONA, że zachowując pewną ciągłość i trwałość (ciągłość procesów określania się tożsamości i trwałość tożsamości). Zakłada jednocześnie, że ona ta tożsamość podlega przeobrażeniom na bazie tych samych wartości w decydowanym wyborze. Jest z jednej strony obiektywnym faktem, że ktoś określa się w taki sposób ale z drugiej strony, że jest subiektywny są bardzo różne doświadczenia osobiste człowieka na drodze określenia się tej tożsamości.
Czyli ten wymiar dynamiczny bierze też pod uwagę. Ważne jest tu określenie jak trwałość tożsamości, procesy tożsamości a jednocześnie ulega zmianom.
W literaturze mamy tożsamość fragmentaryczną, sezonowa czyli taką, która została pozbawiona tej trwałości może się zmienić radykalnie (tak jak w modzie, że w tym sezonie a w tamtym tamto) Możemy także mówić o tożsamości zwrotnej, czyli ktoś idzie konsekwentnie do pewnego momentu ale jeśli istnieją okoliczności, które zagrażają wartościom, które obrał to dokonuje wstecz i przystosowuje się z dotychczasowego kierunku wartościowania i obierania taki jaki mu się narzuca. Właściwością naturalnego procesu kształtowania się tożsamości jest to dynamiczny proces ale nie oznacza że nie ma zwrotu.
W tym subiektywnym aspekcie przerwania tej tożsamości u każdej jednostki występują przełomy (przynajmniej 8)Najbardziej znaczący w odniesieniu do młodzieży fazę dyfuzji tożsamości. Ona dotyczy okresu młodzieńczego czyli od okresu dzieciństwa do okresu młodości. W tym okresie zdaniem ERIKSONA wszystkie wcześniejsze doświadczenia jednostki te które miała od dzieciństwa (rodzinne zostają zakwestionowane w procesie socjalizacji) czyli na nowo stawia sobie młody człowiek pytanie ,,Czy dalej będę stanowić podstawę mojego. Zostają w nowy sposób uporządkowane i nadać jej jakościowy wymiar.
Dorastająca młodzież staje się przed problemem zrekonstruowania i ponownego zintegrowania zebranych w okresie dzieciństwa wartości związanych z moim ,,ja” jednostkowym.
Ten okres jest szczególnie ważny dlatego, że w tym okresie młodzież podlega naciskom dwojakim. Musi sama się określić tożsamościowego:
-wewnętrznego jaki człowiek odczuwa pod wpływem własnego rozwoju intelektualnego duchowego, psychicznego
-społeczny (rodziny, szkoły, środowisko, zawód)
W sytuacji presji i wahaniom ERIKSONA przypisuje dużą rolę tzw. ideologii. Młodzież jest zaskakująco nietolerancyjna. Jest to postać samoobrony przed kryzysem tożsamości.
U EISENSTADTHA młoda osoba jest o tyle elementem analizy o ile stanowi część systemu . Podstawowy problem jaki podejmuje to problem relacji młodzieży do systemu społecznego instytucjonalizowanych form systemu społecznego.
U ERIKSONA stawia się w centrum pojedynczy podmiot jego biografie i jego tożsamości.
Obydwoje te teorie mogą być przydatne w odniesieniu do analizy kondycji procesów edukacyjnych odniesień do konkretnej grupy młodzieży wtedy, kiedy chcemy ująć pole problemowe. Czyli z jednej strony rozważyć biografię osoby i uwarunkowania jej drogi dokonywania wyboru a z drugiej strony systemu emocjonalnego odniesień do otoczenia to co stanowi obiektywną charakterystykę i uwarunkowanie procesów społecznych systemu społecznego w ujęciu makro i mikro rodzina i grupy rówieśnicze.
Teoria HABERMASA głównym pojęciem komunikacja z innymi podmiotami życia społecznego i to jego zdaniem celem edukacji jest określenie kompetencji komunikacji osoby. Komunikacja jest podstawowym warunkiem rozwoju tożsamości osoby. Komunikacja jest podstawowym zadaniem edukacji. Edukacja powinna zmierzać do tego, żeby wykształcić w osobie zdolności komunikacyjne. Czyli wspomagającym stosunku do podjęcia edukacji jest kompetencji komunikacyjnych. Czyli edukacja zmierzała do określenia kompetencji komunikacyjnych tych do których się ona odnosi i zalicza
Co oznacza kompetencja komunikacyjna? Oznaczają szczytowe zdolności podmiotu do porozumiewania się z otoczeniem społecznym przy jednoczesnym zachowaniu swojej tożsamości. Jest tu ukryta aluzja, że człowiek potrafi się komunikować tylko na tej zasadzie że wszystkim przyznaje rację że jest skłonny przyjąć wszystkie aplikacje wartościujące po to żeby integrować.
HABERMAS określa te kompetencje oznaczają umiejętność pertraktowania dyskursach o roszczeniach co do ważności jakiejś kwestii. Ważność kwestii mierzy się poprzez dochodzenie do prawdy i zrozumiałości coś jest ważne jeśli jest prawdziwe przejrzyste zrozumiałe.
Szczytem tych kompetencji komunikacyjnych jest dyskurs który charakteryzuje się w III celach:
-w tym dyskursie nie ma zakłóceń poprzez przymus dominacje czy lęk. Obydwie strony dyskursu powinny dbać o to żeby nie wykorzystywać argumentów siłowych
-silny argument, który dobrze uzasadniony
-są równo rozłożone szanse wymiany mówienia wyrażania swojego zdania opinii.
Taka sytuacja byłaby idealną sytuacją komunikacyjną. Umiejętności każdych ze stron tego dyskursu wyznaczają poziom. W odniesieniu do edukacji Habermas nawiązuje w pewnych aspektach ERIKSONA o wzajemnej zależności między kryzysami rozwojowymi a sensie charakterystyka tej tożsamości jednostki.
Opowiada się, że kryzys dojrzewania w okresie młodzieńczym zmusza jednostkę do weryfikacji tożsamości i samodzielnego tworzenia nowego niezależnego od rodziców otoczenia społecznego obrazu własnej osoby własnego Ja.
Habermas postrzega edukację i wszystkie towarzyszące jej procesy jako jedność uspołecznienia i indywidualizacji. Osoba potrafi być autonomiczna w swoich wyborach. Ma silną indywidualności potrafi być jednoznaczna w swoich wyborach i zarazem jest uspołeczniona potrafi funkcjonować jako istota społeczna porozumiewać z innymi.
Indywidualizacja na poziomie struktur społecznym i jednostkowym.
Struktury społeczne-indywidualizacja oznacza tu przemianę obiektywnych warunków życia m.in. ze względu na nowe układy warunków pracy zarobkowej w którym państwo już nie zapewnia w 100%. Ta zmiana systemu polega na tym, że stawia na samowystarczalność jednostek. Odejście od zmian ekonomicznych zabezpieczeń ku modelowi samowystarczalności jednostkowej. Tutaj wpisuje się w kontekst, która to indywidualizacja subkultur społecznych promuje wpisuje się zjawisko tzw. mobilności społecznej po to żeby (kiedyś musiał pracować to był nakaz)
Na poziomie jednostkowej świadomości indywidualizacji toto zjawisko przejawia się w postaci reorientacji przeobrażeń subiektywnych nastawień jednostek społeczeństwa i myśleniu poszczególnych jednostek. Liczy się tylko to co ja mam osiągnąć co jest moje. Indywidualizacja oznacza wyzbycie się tych świadomości, że ją jako istota społeczna czyli każda poszczególna jednostka, która ma naturę społeczną. A to oznacza, że żadnej swojej potrzeby nie może zaspokoić w pojedynkę egzystencjalne rozwojowe. Inne są uzależnieni od nas. Ta świadomość jest głęboko wypierana tak jak gdyby byłoby możliwe i na poziomie egzystencjalnych warunków i na poziomie rozwoju samorealizacji możliwe byłoby osiągnięcie tych celów wyłącznie to własne wysiłki.
Można powiedzieć, że system społeczny domaga się zakłamania i to o czym mówił Schelski, że sugeruje się młodzieży, że w trosce samorealizacji młodzież jest niezależna powoduje że ten przysłowiowy grunt pod nogami się
Zanika wymiar ws0pólnotowy w funkcjonowaniu społeczeństwa i sugeruje się że każda jednostka może być samowystarczalna (co nie jest prawdą)
Głównym czynnikiem indywidualizacji świadomościowej tożsamości jednostkowej buduje i utrwala staje się planowanie życia własnego czyli projektowanie co współcześnie czyni się w sposób samodzielny niż jakieś inne zaangażowania społeczne. Bo to nie wynika z kontekstowości społecznej. Na tym osoba ma zaprojektować własne życie. Ten projekt własnego życia był rozumiany jako jednostka buduje określa w odniesieniu do własnego życia. W tym też do własnego miejsca w społeczeństwie. Dotyka się tutaj krytycznego momentu. Dochodzi się tutaj do drastycznego zderzenia się między tym co oczekuje się jakie wyobrażenia się kreuje w sobie w odniesieniu do samorealizacji własnej a tym jakie są rzeczywiste możliwości realizowania własnego projektu żyć wbrew nieograniczonych perspektyw rozwojowych.
On jest drastyczny dlatego, że te wyobrażenia, które my mówimy że to jest definicja życia młodzieży każdej jednostki reprezentującej pokolenie np. które w strukturach społecznych znajduje swoją rolę żeby odnaleźć bezpośrednio tę rolę.
Te obietnice nowoczesności jako przestrzeni jako wysokiej jakości życia jest optymalna. Tymczasem ona nakręca oczekiwania rozszczeniowość i zderza się w sposób brutalny z możliwościami wpisania własnego scenariusza życia w tło społeczne, które w sposób szczególny zostało wyfundowane.
Młode pokolenie, które wyrasta w warunkach rozpowszechnionej indywidualizacji traktuje prawo do określania profilu postępu życia głównie w takich wymiarach jak :
-dobrowolne dysponowanie własnym czasem pieniędzmi mieszkaniem, ciałem.
To jest naturalne i priorytetowe czyli że to dotyka w oparciu o co ja się samorealizuję. Moja wolność i przestrzeń głównie. Wyraża się w tym, że ja dysponuje nie licząc się z opiniami innych w sposób absolutny wszystkim co mam i posiadam. Paradoks tkwi w tym, że przekonania młodzieży o tym że wywiera (styl, model życia)sposób korzystania z wolności w przekonaniu młodzieży ona wywiera w oparciu o własną refleksję. Jest to złudzenie z powodu:
-dlatego że te wyobrażenia o udanym/przegranym życiu są często narzucane przez media postaci wzorców udanego życia. Kreuje się wzorce udanego życia. Wcale się tu nie respektuje standaryzacji wzorców. Co znaczy być udanym bądź nieudanym.
-jest to złudzenie z powodu, że nie ma różnych szans awansu społecznego, ze ten awans jest dostępny dla całej młodzieży. Bo przy tym lansowaniu pewnych perspektyw lansuje się że są nieograniczone perspektywy rozwoju i awansu społecznego młodzieży. Można powiedzieć że powstały nowego rodzaju bariery awansu społecznego zwłaszcza ze one coraz bardziej zaczynają dotykać pewnych kręgów młodzieży pewnych środowisk. Możemy się domyślać że tam gdzie rodzina nie wpisuje się jakoś w możliwości
- młodzież musi określać własną tożsamość i własne orientacje aksjologiczne pożyczonych na własną odpowiedzialność rożnych płaszczyzn. Zapożycza sobie z różnych wybranych kontekstów to co może stanowić podstawę jej określania się tożsamości, uważając że to jest jej wybór.
Indywidualizacja na poziomie struktur społecznychróznicuje się:
-jednostkowej świadomości i samorealizacji
-na płaszczyźnie struktur społecznych.
Na płaszczyźnie struktur społecznych w nowoczesnym społeczeństwie może być scharakteryzowana dając pewien przykład w efekcie:
-windy w dół
-windy w górę
Ten efekt windy w górę oznacza, że społeczeństwo klasowe wjechało jak gdyby piętro wyżej a zwłaszcza Ci, którym się to powiodło w obrębie klasy średniej, które miały możliwości kształcenia osiągania dóbr konsumpcyjnych ale nawet uwzględniając że to zjawisko ma miejsce do odniesienia do pewnych sfer społecznych klas, warstw społecznych. Położenie życiowe co oznacza, że w obrębie klasy może się to ogromnie zróżnicować, że jednak udało się wywindować i dalej możliwości będą się powiększać. Ale inni w tej samej klasie będą skrajnie innej sytuacji i związku z tym Ci którzy się wybili tracą zdolność solidarnego współdziałania.
Efekt windy w dół oznacza kolektywną degradację zbiorowej niektórych warstw, grup społecznych, gwałtownie zbiorową jak gdyby degradują się pewne warstwy i klasy społeczne tracąc te możliwości. Nieodłącznymi cechami windy w dół są takie współrzędne jak:długie bezrobocie, które najczęściej dotyka tych, którzy kończyli ekonomię prawo informatykę.
Ta winda w dół pociąga za sobą masową konsumpcję edukacji na wyższym szczeblu co nie owocuje możliwością zatrudnienia czy też karierą zawodową.
Jeżeli chodzi o edukację możemy zauważyć, że obserwuje się z jednej strony zjawisko wyolbrzymienia okresu kształcenia się. Uczenie są traktowanie jako przechowalnie. Natomiast solidne studia coraz częściej są traktowane jako strata czasu. Dotknięte bezrobociem dziedziny edukacji coraz częściej przypominają widmo bez rozkład jazdy
Młodzież znajduje się w położeniu, które stanowi podstawę pokolenia odrzuconego przez struktury społeczne. Jest to pokolenie oszukane porzucone. A w efekcie rozgoryczone
Młodzież, której dotyczą te zjawiska charakteryzują ją wspólna cecha. Chciałaby pod pewnym naciskiem te swoje aspiracje, które deklaruje na wysokim poziomie aspiracje prestiżowe. Aspiracje do dojścia do takiego miejsca w strukturach społecznych, które wiąże się z prestiżem społecznymi materialnym jednocześnie. Zaczyna być widoczne to że ta młodzież jest ogromnie zasugerowana tym osiąganiem awansu społecznego wysokiej pozycji, które wiążą się z wysokimi pensjami komfortem życia. Młodzież przejawia niecierpliwość, żeby jak najszybciej to osiągnąć. To pokolenie ,,Y” ono się tym też charakteryzuje.
Urlich Beck jest autorem pojęcia społeczeństwo ryzyka, który mówi o nowoczesnym społeczeństwie. Jest to bardziej społeczeństwo ryzyka niż społeczeństwo wysokiej jakości społecznej. Mamy tu na myśli globalne już doświadczenie czyli wielu państw wielu krajów. Jego zdaniem to ryzyko cechuje się pewnymi paradoksami :
I-ludzie epoki nowoczesności doświadczają na wielką skalę wyeksponowania pragnienia sukcesu i jednocześnie współwystępuje to pragnienie osiągania sukcesu a jednocześnie jest to społeczeństwo, w którym jest ogromna ilość zagrożeń dla tych osób, które znalazły drogę by do tego sukcesu dochodzić
II-wraz z postępującą modernizacją życia rozrasta się zagrożenie w obszarze ekologi i to w różnych płaszczyznach: zatrucie środowiska naturalnego, eskalacja chorób cywilizacyjnych (chorób nieuleczalnych), zatrucie żywności,
III-demokratyzacja życia społecznego
IV-globalizacja w wymiarze militarnym współwystępuje z coraz większym zagrożeniem ostrych konfliktów społecznych czy terroryzmu
V-Urlich Beck mówi że ryzyko w pewnej mierze pada wcześniej czy później na tych którzy czerpią teraz korzyści z tego kreowania ryzyka
VI-dowartościowuje się w nowoczesnym społeczeństwie a nawet przewartościowuje konsumpcję a współwystępuje z niespotykaną dotąd umieralnością z powodu głodu
VII-wzrost udogodnień komunikacyjnych współwystępuje z patologicznym przerostem osamotnienia
VIII-wzrost dostępu do informacji do dóbr kulturowych współwystępuje na skali niespotykanym dotąd prymitywizmem kulturowym
Wzrost przerostu struktur społecznych współwystępuje ze zjawiskiem braku miejsca pracy. Racjonalizacja życia to główne założenie w społeczeństwie nowoczesnym czyli eksponowanie rozumu jako głównej podstawy życia społecznego, współwystępuje z osłabieniem poczucia sensu życia młodego pokolenia, a też z irracjonalnym dążeniem do zjawiska wróżbiarstwa, horoskopów, przesądów.