LITERATURA NA EMIGRACJI
Po 1945 r. wielu pisarzy musi podjąć decyzję, czy pozostać na emigracji czy powrócić do kraju i żyć w stalinowskich realiach, jak np. Iwaszkiewicz, Wańkowicz.
Słonimski, Lechoń, Miłosz nie powrócili.
1947 r. Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie podejmuję kontrowersyjną uchwałę dotyczącą zaniechania publikacji w wydawnictwach PRL, co przyczyniło się do izolacji od kraju polskich literatów-wychodźców.
DWA GŁÓWNE OŚRODKI EMIGRACYJNE:
KRĄG LONDYŃSKICH WIADOMOŚCI - M. Grydzewski, który po 1945 roku znalazł się w Londynie; przed wojną związany z sanacją, pisał w Wiadomościach Literackich, pismo związane ze skamandrytami.Na emigracji był redaktorem Wiadomości polskich, politycznych i literackich. Zawieszone w 1944 r. przez aliantów, gdyż za bardzo krytykowano w nim ZSRR.
1946 r. tygodnik Wiadomości wznawia zawieszone pismo. Stała rubryka Szkiełko i oko należy do Marii Danielewiczowej. Grydzewski ma rubrykę Silva rerum.
Krąg londyńskich Wiadomości skupiał ludzi konserwatywnych, dawną sanację i w miarę upływu czasu stawał się środowiskiem hermetycznym i skłóconym wewnętrznie. Krytyczny stosunek z PRL i nie podejmowanie żadnej współpracy z władzami komunistycznymi.
KRĄG INSTYSTUTU PARYSKIEGO I KULTURY PARYSKIEJ - działa w stolicy Francji; Giedroyc pochodzący ze szlachty litewskiej, redaktor, który po zakończeniu działań wojennych założył pismo pt. Kultura miesięcznik. Pierwszy nr ukazał się w Rzymie w czerwcu 1947 r. Następne nr już w Paryżu, a siedzibą wydawnictwa była willa Meson Lafitte. Kultura ---> najwybitniejsi polscy pisarze na emigracji - Miłosz, Grudziński. Publikowano również szkice o tematyce politycznej. Giedroyc kreślił wizję polskiej polityki opartej na dobrej relacji ze sąsiadami ze wschodu. Giedroyc - spadkobierca koncepcji jagiellońskiej RP wypracowanej przez Piłsudskiego. Zostały zrealizowane po 1989 r. Sam projekt pisma tworzyły cztery osoby: Giedroyc - redaktor naczelny; jego brat Henryk Giedroyc, Zofia i Zygmunt Hertzowie. Zofia korektora, Zygmunt tam pisywał. Współpracownicy to Józef Czapski - malarz, mieszkał w willi. G. H. Grudziński - włoski korespondent mieszkał w Neapolu. Od 1953 r. ukazywała się seroa Biblioteka Kultury wydawana przez Instytut Wydawniczy w Paryżu - ponad 500 tomów - pisma zebrane Gombrowicza i Miłosza. Kolejna inicjatywa Giedroyca od 1963 r. ukazywał się kwartalnik do 2010 r. Zeszyty Literackie - drukowane w nich były materiały dotyczące dzieł powojennych, bez cenzury. W przeciwieństwie do kręgu londynskiego środowosko paryskie było bardziej otwarte na kraj rządzony przez komunistów. Giedroyc próbował wywierać wpływ na to, co się dzieje nad wisłą i wierzył, że kiedyś nastąpią zmiany. Spotkał się z Wałęsą, ale nie w Polsce. Do kraju już nigdy nie wrócił.