Pfk 03.12.09.
Choroby obwodowe naczyń krwionośnych i chłonnych upośledzających narząd ruchu
Na dopływ krwi poszczególnych odcinków kończyn ma wpływ stan anatomiczny układu tętniczego. Wyjątkowo się zdarza że przy przetoce tętniczo - żylnej na kończynie krew może być dostarczana nadmiernie. Najczęściej dochodzi do całkowitego lub częściowego przerwania dopływu krwi. Efektem tego jest martwica(niedokrwienie tkanek). Obumieranie tych tkanek w znacznym stopniu zależy od szybkości występowania niedokrwienia. Nagłe przerwanie krwioobiegu naraża znacznie bardziej odżywianie tkanek niż powolne zwężenia światła naczynia. Znacznie szybciej martwica szerzy się w tkankach uszkodzonych mechanicznie przez zakażenie oraz w zaburzeniach przemiany materii np. cukrzyca. Krążenie krwi w naczyniach obwodowych reguluje nam OUN i zależne jest od czynności nerwów naczynio -ruchowych. Na napięcie naczyń wpływają również zmiany chorobowe które występują w samych naczyniach. Badanie drożności naczyń oraz ukrwienia tkanek ma duże znaczenie kliniczne w chorobach naczyń kończyn. Unoszenie ku górze i opuszczanie ku dołowi kończyny wskazuje na dopływ krwi do krańcowego obwodu w określonym czasie. W prawidłowych warunkach jeżeli długo trzymamy kończynę uniesioną ku górze to blednie, a ku dołowi odzyskuje swoją barwę po ok. 5 s. Jeżeli ten czas nam się przedłuża to świadczy to o zaburzeniach krążenia.
Choroby obwodowych naczyń krwionośnych upośledzające funkcję narządu ruchu:
-zwężające zapalenie tętnic
-zwężające stwardnienie tętnic
-żylaki k dolnych
-zakrzepowe zapalenie żył
Rzadziej mogą występować
-obrzęk chłonny
-zapalenie naczyń chłonnych
-przewlekły kurcz tętnicy kończyn
-urazowy skurcz tętnicy
-zator tętnicy
-przetoka tętniczo - żylna
Zwężające zapalenie tętnic
Występuje ona wyłącznie u mężczyzn. Pojawić się może miedzy 20-50 rż. Przyczyna nie jest dokładnie znana ale znane SA czynniki usposabiające do tej choroby:
-alergiczne
-nerwopochodne
-nadmierna krzepliwość krwi
-palenie papierosów ponieważ podtrzymuje zwężenie naczyń obwodowych
-stany zapalne
Na skutek zatkania światła naczynia doprowadza do niedokrwienia i martwicy tkanek kończyn.
Pierwsze objawy kliniczne niestety pojawiają nam się dopiero wtedy gdy zmiany anatomiczne są już daleko posunięte i dopływ krwi do kończyn jest zmniejszony. Pacjent może mieć uczucie chłodu i mrowienie w kończynach palce blade i sinawe. Pojawia się ból przy obciążaniu nasilenie tego bólu może być różne, początkowo ten ból może być związany z pracą i szybko ustępuje po chwilowym odpoczynku, pojawia się w łydce, pięcie , podeszwie i palcach. Często zmusza pacjenta do zatrzymania się na chwile jest to tzw. chromanie przystankowe (po przebyciu pewnej określonej liczby kroków chory odczuwa silne zmęczenie ból lub rozpieranie w łydce czasem w udzie i przerywa chodzenie na kilka minut. W czasie tego odpoczynku zmniejszone jest zapotrzebowanie krwi w mm i po jej napływie chory może przebyć tę samą odległość.) W miarę postępu choroby pogarsza się sprawność chodzenia. Objaw chromania przystankowego spotykamy również w innych zaburzeniach ukrwienia kończyny np. w stopniowo postępującym niedokrwieniu tkanek występuje ból tzw. spoczynkowy niezależny od chodzenia najbardziej dokuczliwy jest dla pacjenta w nocy i najlepiej jest gdy chory spuszcza tą chorą kończynę w dół poza krawędź łóżka albo gdy zaczyna chodzić. Najbardziej przykry dla pacjenta jest ból wywołany niedokrwieniem nerwów obwodowych obejmujący całą kończynę. Kolejnym etapem choroby jest pojawienie martwicy początkowo w okolicy palców. Charakterystyczne objawy: uczucie zimna i duża wrażliwość na oziębienie. Jeżeli istnieją jakieś zmiany w kończynie zakrzepowo zarostowe to przy zanurzeniu kończyny do wody przy temperaturze 15stopni to występują bóle, które ustępują po włożeniu kończyny do wody która ma tem ok. 40 stopni. Na przebieg tej choroby korzystnie wpływa zaprzestanie palenia, unikanie zimna i wilgoci, pielęgnacja stóp i uregulowany tryb życia.
Leczenie:
-zapobieganie bólom i kurczom naczyń
Istotą tego leczenia jest rozszerzanie naczyń tętniczych i wytwarzanie wydolnego obocznego krążenia tętniczego. Częściowe efekty uzyskujemy poprzez środki farmakologiczne i zabiegi fizjoterapeutyczne oraz chirurgiczne. Jeżeli choroba jest rozwinięta to może to nawet doprowadzić do amputacji
Zabiegi fizjoterapeutyczne:
-solux
-diatermia krótkofalowa
-terapuls
Zwężające stwardnienie tętnic
Pojawia się w tętnicach u ludzi starszych ok. 50 rż. Zmiany występują początkowo w wielkich a później w średnich tętnicach. Zwapnieniu ulega błona środkowa tętnicy, śródbłonek na wysokości zmiany ulega uszkodzeniu i wytwarza się zkrzepina. Ta zkrzepina powoduje znaczne ograniczenie lub nawet zamknięcie przepływu krwi w tętnicy.
Obajwy
-chromanie przestankowe
-ból spoczynkowy
-zmiany martwicze na stopie spowodowane nieznacznym urazem głównie w obrębie palucha
-tętno obwodowe niewyczuwalne
Leczenie i zapobieganie podobne jak przy poprzedniej chorobie
W szerszym stopniu możemy poprawić krążenie ale są to zabiegi chirurgicznie gdyż choroba dotyczy większych naczyń krwionośnych. Zmiany chorobowe są zlokalizowane na pewnym odcinku-sprzyja to operacjom.
Żylaki kończyny dolnej
Rozszerzenia żylne spowodowane zanikiem błony mm ściany naczynia i zastawek. Żylaki kończyn występują zarówno w obrębie żył powierzchownych(skórnych) jak i głębokich(mięśniowych) a także żył łączących. Najczęściej zmiany żylakowe dotyczą kończyny dolnej i dotyczą żyły odpiszczelowej i odstrzałkowej . Przebieg tych zył staje się wężykowaty na skutek ich wydłużenia. Rozszerzone żyły tworzą guzowate uwypuklenia.
Przeciwskazania:
-prady
-terapuls