UCZENIE SIĘ

Uczenie się - jedno z podstawowych pojęć psychologii oznaczające proces zdobywania wiadomości, umiejętności i nawyków (sprawności), prowadzący do stałych zmian w zachowaniu uczącego się - ucznia.

PŁASZCZYZNY UCZENIA SIĘ

1. ŚWIADOME UCZENIE SIĘ

- występuje wtedy, kiedy zdajemy sobie sprawę z tego, że się uczymy - gdy np. chcemy nauczyć się na pamięć wiersza lub ważnej daty, albo gdy uświadamiamy sobie że opanowaliśmy nowy materiał

- typowe metody świadomej nauki:

• powtarzanie

• zapisywanie

• sprawdzanie tego, co zapamiętaliśmy

• opowiadanie komuś o tym, co wiemy

2. NIEŚWIADOME UCZENIE SIĘ

- występuje wtedy, kiedy nie wiemy, że do niej dochodzimy

- może z czasem dotrzeć do świadomości

3. RÓŻNE POZIOMY UWAGI

- zależą od:

• stanu fiz. lub psychicznego podczas uczenia się

• sposobu, w jaki są prezentowane informacje

• tego, czy dany materiał jest zupełnie nowy

4. ROŻNA SEKWENCJA ZMYSŁÓW

- każdy z nas posiada swoja ulubiona kolejność podczas uczenia się

- korzystamy z naszych zmysłów: wzroku , słuchu, mowy, pisania, dla przyswojenia sobie informacji.

5. DETALE ALBO CAŁOŚĆ OBRAZU:

- jednym nauka idzie lepiej, gdy najpierw obejrzą ogólny obraz

- inni wolą budować większą całość ze szczegółów stopniowo

6. AUTOSTRADA LUB PODZIWIANIE WIDOKÓW

- uczymy się tego czego potrzebujemy

WARUNKI SKUTECZNEGO UCZENIA SIĘ:

- zewnętrzne:

• stałe miejsce do nauki

• właściwe oświetlenie

• wietrzenie pomieszczeń

• zaopatrzenie miejsca pracy w niezbędne do nauki materiały: przybory do

pisania, bibliotekę podręczną

• spokój

• ani nadmierna sytość ani pusty żołądek

• stosowanie przerw w czasie nauki

• stosuj aktywne metody uczenia się

• zachowaj właściwą postawę podczas uczenia się

- wewnętrzne

• ciekawość świata

• chęć uczenia się

• mieć odwagę stawiać pytania sobie i innym

• poznawać metody i techniki uczenia się

• umiejętność wykorzystywania własnych doświadczeń

• koncentracja

• naturalne predyspozycje do uczenia się danego przedmiotu

• stosowanie strategii K-R-E-A-M

STRATEGIA K-R-E-A-M UCZENIA SIĘ

K-kreatywność - zdolność tworzenia czegoś nowego

K-reatywność - korzystaj ze swojej wyobraźni, wymyślaj coraz to nowe rozwiązania problemów, mniej wstydź się własnych pomysłów

R-efleksja - ważne jest to, abyśmy potrafili analizować efekty dotychczasowej pracy, wyciągali wnioski, aby zdobyta wiedza mogła pomóc w zdobywaniu nowych doświadczeń

E-fektywność - znajdują się tu warunki sprzyjające uczeniu się, wszystko to co da nam jak najlepsze efekty pracy, ważny jest tutaj plan pracy, najlepiej wyznaczyć sobie dzienną dawkę nauki, godziny, które poświęcimy na efektywną, intensywną naukę

A-ktywność - osobiste zaangażowanie się w to co robimy

M-otywacja - ważne jest, by podczas nauki wyznaczać sobie cele i je osiągać

POSTAWY UTRUDNIAJĄCE KREATYWNOŚĆ:

- „szkoda czasu”

- „to dziecinada”

- „to nielogiczne”

- „nie jestem kreatywny”

- „nie mogę”

- „jest czas pracy i jest czas zabawy”

- „jest jeden właściwy sposób postępowania”

POSTAWY SPRZYJAJĄCE KREATYWNOŚCI:

- myślenie literalne - łącz rzeczy ze sobą

- stwórz sobie dodatkową osobowość

- korzystaj z okazji do łamania rutyny

- wymyślaj alternatywy

10 SUGESTII CO DO OSZCZĘDZANIA NASZEGO CZASU PODCZAS UCZENIA SIĘ:

1. NIE PRZEPISUJ NOTATEK, SZYBCIEJ ZNAJDUJ TO, CO ZAPISAŁEŚ

- pisz na papierze przedziurkowanym, a następnie uporządkuj swoje notatki i wkładaj do segregatora

2. OSZCZĘDZAJ CZAS ROBIENIA NOTATEK:

- unikaj pełnych zdań, korzystaj ze słów kluczowych oraz nagłówków

- nie przepisuj notatek „na czysto”

- zostawiaj dużo miejsca byś potem mógł zapisywać informacje

- nie zapisuj tych samych informacji dwukrotnie

3. OSZCZĘDZAJ CZAS SZUKANIA NOTATEK:

- trzymaj wszystkie w jednym miejscu

- segreguj notatki na bieżąco

- numeruj strony, oznaczaj symbolem lub kolorem

- zapisuj źródło informacji

- prowadź przewodnik po notatkach

4. OSZCZĘDZAJ CZAS CZYTANIA:

- stosuj strategie „inteligentnego czytania”

- czytaj tylko to, co ma związek z danym wypracowaniem, czy raportem

- wypełnij fiszkę książek wartych przeczytania

5. OSZCZEDZAJ CZAS PISANIA I SPRAWDZANIA ODNOŚNIKÓW:

- na marginesach notatek zapisuj numery stron do książek źródłowych

- wypełnij fiszkę dla każdej przeczytanej książki , artykułu itp.

- możesz prowadzić dla ułatwienia naturalną kartotekę przeczytanych książek

6. OGRANICZ LICZBĘ SŁÓW, NIE ROZPRASZAJĄC W TEN SPOSÓB UWAGI:

- rozrysuj swoją pracę, aby łatwiej było się zmieścić w limicie słów

7. OSZCZEDZAJ CZAS MYŚLENIA:

- noś przy sobie notes , w którym możesz notować przychodzące ci do głowy pomysły

- stosuj „burzę mózgu”, aby pobudzić twój umysł do pracy

8. OSZCZĘDZAJ CZAS ORGANIZOWANIA INFORMACJI:

- używaj numerów i zaznaczaj markerami grupy informacji na różnych stronach, żeby później wszystkiego nie przepisywać

9. OSZCZEDZAJ CZAS PISANIA:

- pisz od razu w edytorze tekstu

10. UNIKAJ POWIELANIA PRACY:

- znajdź kogoś do wspólnej nauki, żeby dzielić się z nim zadaniami i testować pomysły

SPOSOBY UCZENIA SIĘ:

1. UCZENIE PAMIĘCIOWE

- jego celem jest zapamiętanie układów wiadomości lub czynności tak, by można je było powtarzać w sposób bezbłędny - podstawowa czynność to powtórzenia; odnoszą się do tego trzy prawa:

• postawa czynna powoduje lepsze efekty niż postawa bierna

• zapamiętanie początku i końca materiału wymaga mniej powtórzeń niż zapamiętanie środka

• czas potrzebny do wyuczenia się określonego materiału jest wprost proporcjonalny do kwadratu długości szeregu

2. UCZENIE SIĘ PRZEZ ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW

- gdy podmiot spotyka się z sytuacją nową, trudną, gdy zadanie nie może być rozwiązane przy pomocy posiadanej wiedzy

- uczeń informacje musi sam wytworzyć

3. UCZENIE SIĘ PRZEZ PRÓBY I BŁĘDY

- wtedy gdy podmiot znajduje się w jakiejś nowej sytuacji, rozpatruje nowy układ zależności, po to by lepiej przystosować się do życia

- nieekonomiczny sposób uczenia się, stosowany tam gdzie zawodzą inne

4. UCZENIE SIĘ PRZEZ WGLĄD (ZROZUMIENIE)

- odkrywanie organizacji materiału, nadawanie mu jakiejś struktury

- wniknięcie w istotę rzeczy, zobaczenie powiązań między elementami, wniknięcie w terminy wchodzące w zakres działania

5. UCZENIE SIĘ SENSORYCZNE

- wytwarzaniu odruchów warunkowych

6. UCZENIE SIĘ PRZEZ NAŚLADOWNICTWO

7. UCZENIE SIĘ UBOCZNE (MIMOWOLNE)

- następuje przy okazji wykonywania jakichś czynności

8. UCZENIE SIĘ POPRZEZ ZABAWĘ

- uczestnicząc w grach, konkursach, turniejach, ale także oglądając takie programy przyswajamy najczęściej wiedzę i umiejętności praktyczne, przydatne w codziennym życiu

MAPY MENTALNE

ZASADY KONSTRUOWANIA MAP MENTALNYCH:

I TECHNIKA

• Akcentuj

• Używaj skojarzeń

• Pisz przejrzyście

• Wypracuj własny styl

II FORMA

• Stosuj hierarchię pojęć

• Porządkuj elementy mapy za pomocą cyfr

Streszczenie zasad

I TECHNIKA

• Akcentuj - wyróżnienie i nacisk to bardzo ważne elementy wspomagające zapamiętywanie i kreatywność

• Zawsze w centrum umieszczaj rysunek

• Rysunki stosuj na przestrzeni całej mapy

• Używaj 3 lub więcej kolorów

• Wykorzystaj efekt przestrzenności w rysunkach i wokół słów

• Stosuj synestezję

• Stosuj litery, linie i obrazki różnej wielkości

• Uporządkuj odstępy między elementami mapy

• Rób właściwe odstępy między elementami mapy

• Używaj skojarzeń - pamięć najlepiej pracuje dzięki skojarzeniom, które są drugim ważnym czynnikiem wspomagającym pamięć i kreatywność

1. Skojarzenia są kluczem do zrozumienia otaczającej nas rzeczywistości

2. Dzięki nieprzerwanemu łańcuchowi skojarzeń możemy zbudowac mapę myśli na każdy temat

3. Powinniśmy starac się kojarzyc nowo zdobywaną wiedzę z czymś co już wiemy

SKOJARZENIA

- fizyczne

• np. małe dziecko uczy się, która rączka jest lewa, kojarząc to ze stroną, po której bije jego serce

- wizualne

• np. wyobrażamy sobie pewien obrazek, by lepiej zapamiętać określone nazwisko (krokodyl pod łukiem restauracji Mc Donalds, co przypomni nam, że założycielem tej sieci jest Ray Krok)

RADY DOTYCZĄCE SKOJARZEŃ

- łącz strzałkami obszary mapy, które chcesz ze sobą powiązać

- używaj kolorów

- używaj systemu umownych znaków

• symbole mogą mieć postać: ptaszków, krzyżyków, kółek, trójkątów itp., ale mogą to być także symbole wymyślone przez nas samych np. symbol kokardki, koperty, zeszytu, żarówki...

- pisz przejrzyście - chaos na papierze utrudnia zapamiętywanie i kojarzenie; z niewyraźnych notatek bardzo ciężko się uczy

1. Na każdej linii pisz tylko jedno słowo

2. Pisz drukowanymi literami

3. Słowa muszą biec wzdłuż linii

4. Linie muszą być tej samej długości co słowa

5. Linie muszą się ze sobą łączyc

6. Główne ramiona muszą dochodzic do centralnego rysunku

7. Centralne ramiona narysuj grubą kreską

8. Każdą główną gałąź wraz z jej wszystkimi połączeniami zakreśl dodatkową kreską

9. Postaraj się, by rysunki były jak najwyraźniejsze

10. Połóż kartkę dłuższą krawędzią poziomo

11. Postaraj się, by litery były pionowe

- wypracuj własny styl

• każdy z nas jest niepowtarzalny

• mapy myśli powinny odzwierciedlać nasz indywidualny tok myślenia i skojarzeń

NASZ STYL UCZENIA SIĘ ZALEŻY OD KOMBINACJI NASTĘPUJĄCYCH CZYNNIKÓW

- w jaki sposób najłatwiej przyswajamy informacje

- w jaki sposób porządkujemy i przetwarzamy informacje

- jakiego typu warunki są dla nas ważne dla skutecznego przyswajania i zapamiętywania informacji - emocjonalne, społeczne, fizyczne, środowiskowe

- w jaki sposób przypominamy sobie informacje

II FORMA

- stosuj hierarchię pojęć

- by ogarnąć możliwości umysłowe i kontrolować tok myśli musimy nauczyć się porządkować je za pomocą hierarchii i kategorii

• pierwszym krokiem jest wyodrębnienie podstawowych pojęć organizujących - są to kluczowe koncepcje, wokół których można utworzyć liczne inne pojęcia

(maszyny- pojazdy silnikowe- samochody- marki np. ,,ford”, ,,opel”)

- porządkuj elementy mapy za pomocą cyfr

• jeżeli nasza mapa stanowi materiał do prezentacji, wypracowania czy odpowiedzi na egzaminie, powinniśmy uporządkować część swojej wypowiedzi wg chronologii czy ważności

• możemy zaznaczyć na mapie ile czasu przeznaczamy na daną część

MAPĄ MYŚLI MOŻNA SIĘ POSŁUŻYĆ W:
- powtarzaniu wiadomości
- tworzeniu notatek z lekcji, czytanych książek
- prezentacji zagadnienia
- przygotowaniu się do sprawdzianu

PRACA Z TEKSTEM

JAK SZUKAĆ INFORMACJI W KSIĄŻCE??

- rozdziały

- podrozdziały

- spis treści

- słowa wytłuszczone

- recenzja

- informacje na marginesie

PRZYPISY

- wydzielone fragmenty tekstu w dokumencie, stanowiące uboczny nurt rozważań

- zawarte są zazwyczaj komentarze, dygresje, często informacje o innych pracach

- są oznaczane w tekście głównym

- najczęściej spotykaną formą jest tzw. przypis dolny

• pojawia się na tej samej stronie, poniżej pola tekstu, i jest oddzielony separatorem

• są numerowane za pomocą cyfr arabskich lub rzymskich, względnie liter alfabetu

• numerowanie może być ciągłe (każdy kolejny przypis zyskuje następny numer, niezależnie od tego, na której stronie się pojawia) lub numeracja jest wznawiana na każdej stronie od początku.

- przypisy końcowe są tworzone i numerowane niezależnie od przypisów dolnych i mają zazwyczaj charakter dygresji, nieco luźniej związanych z dokumentem niż przypisy dolne; są umieszczane na końcu rozdziału, sekcji lub całego dokumentu

- przypisy stosowane w artykułach można generalnie podzielić na dwa rodzaje:

• przypisy ogólne - rozmaite uwagi, których z jakichś powodów nie chcemy zamieścić wprost w tekście podstawowym

• odnośniki bibliograficzne - linki (odnośniki) do stron www zawierających źródłową informację, typowe odnośniki literaturowe do książek, gazet i czasopism; należy je podawać przede wszystkim jako podbudowę źródłową kontrowersyjnych, bądź niepopieranych powszechnie poglądów

- przypisy sporządza się na dole stron

• powinny być ponumerowane kolejno na każdej stronie albo w sposób ciągły w rozdziałach

• przypis powołujący określoną pozycję literatury powinien zawierać opis bibliograficzny oraz numer strony (stron), na której powoływana informacja jest zawarta

• w przypadku ponownego cytowania danej pozycji stosuje się skróty

• istotne jest, aby były one wykonywane jednolicie w całej pracy.

RODZAJE PRZYPISÓW:

- sposób tradycyjny

• przypis źródłowy zwykły informuje o pochodzeniu przytaczanych danych, sądów, klasyfikacji itd.

• przypis źródłowy rozszerzony oprócz źródła podaje poglądy autora, najczęściej w postaci cytatu

• przypis polemiczny jest stosowany, gdy autor podejmuje polemikę z omawianymi poglądami; przypisy te stosuje się zwłaszcza wtedy, gdy w literaturze istnieje niezgodność sądów i autor, przyjmując jeden z nich, zamieszcza go w tekście, natomiast kryteria, którymi się kierował odrzucając inne lub swoje zapatrywania na temat innych poglądów, wyłuszcza w przypisie; postępuje się w ten sposób przede wszystkim wtedy, kiedy ta polemika nie łączy się bezpośrednio z tematem opracowania.

• przypis dygresyjny służy do zamieszczenia uwag i spostrzeżeń nasuwających się piszącemu na marginesie rozważań głównych

• przypis odsyłający ma za zadanie odesłanie czytelnika do poprzednich lub następnych partii pracy

- sposób harwardzki

• przypis ma charakter odsyłacza do opisu i nie umieszcza się go na dole strony czy na końcu rozdziału, lecz w tekście pracy

• podstawowa zasada to podawanie nazwiska autora i daty wydania przywoływanej publikacji (a czasem także numeru stron) w tekście, a następnie na zamieszczeniu pełnej informacji bibliograficznej na końcu pracy

TRZY GŁÓWNE RODZAJE ODSYŁACZY:

- odsyłacz do autora i daty publikacji, który ma postać np. (Litak, 2004)

- krótki cytat, po którym następuje odsyłacz (Litak, 2004, s. 129)

- długi cytat (wyróżniony akapitem lub kursywą) i odsyłacz j.w.

Przykładowe skróty łacińskie używane w przypisach:

• ibidem (ibid.) - jak wyżej (j.w.),

• ibidem (ibid.) - tamże,

• opere citato (op.cit.) - dzieło cytowane (dz. cyt.),

• vide - patrz, zobacz.

FISZKA

- kartka w kartotece dotycząca określonego hasła i zawierająca związane z nim informacje lub notatki

- wykorzystuje się m.in. w katalogach bibliotecznych

• te tzw. fiszki bibliograficzne zawierają tytuł książki, jej autora, miejsce i rok wydania itp.

- wykorzystuje się także w innego rodzaju katalogach

• mianem tym można w znaczeniu ogólniejszym określić dowolną, zwykle niewielkich rozmiarów, kartkę zawierającą notatki

- można także wykorzystywać jako pomoc naukową służącą do systematycznego uczenia się

- to nic innego jak niewielki kartonik lub kawałek papieru z hasłem, słówkiem lub datą historyczną itp. na awersie oraz definicją, tłumaczeniem lub objaśnieniem na stronie odwrotnej (rewersie)

- przy pomocy wielu przegródek (np. w pudełku z przegródkami) lub odrębnych pudełek czy nawet stosów z fiszkami możliwa jest nauka i powtórka wszelkich danych, słówek, faktów czy dat

FISZKA BIBLIOGRAFICZNA PRACY DYPLOMOWEJ
1	Nazwisko i imię
2	Nazwisko, imię i stopień naukowy Promotora
3	Tytuł pracy dyplomowej
4	Rok obrony
5	Wydział i kierunek studiów
6	Liczba stron
7	Liczba tablic i tabel
8	Liczba map
9	Liczba wykresów
10	Liczba fotografii
11	Liczba rysunków
12	Liczba pozycji wymienionych w bibliografii
13	Zwięzła informacja o przedmiocie i metodzie pracy
14	Hasło przedmiotowe

Fiszka - wizytówka

 

Każdą lekturę opisz, tak byś przed samym egzaminem lub przygotowanym konspektem prezentacji mógł szybko powtórzyć najważniejsze dane. 

Wzór

Tytuł: .......................................

Autor: ......................................

Dane bibliograficzne zgodne z zasadami opisu bibliograficznego

Kraj: ........................................

Czas powstania/rok wydania:

.................................................

Epoka: .....................................

Geneza: ...................................

Rodzaje literackie, gatunek:

.................................................

uwagi (coś, co trzeba pamiętać):

................................................

Przykład

Tytuł: Dziady część IV

Autor: Adam Mickiewicz

Opis bibliograficzny: Adam Mickiewicz, Dziady I, II.IV, Warszawa, PWW, 1998, ISBN 83-87571-73-3

Kraj: Litwa (Wilno, Kowno) - okres zaborów

Rok napisania: tzw. okres wileńsko-kowieński w życiu poety (napisane w r. 1821, opublikowane w r. 1823)

Epoka: romantyzm

Geneza: Źródłem opisanych zdarzeń są przeżycie poety, w tym nieszczęśliwa miłość do Maryli Wereszczakówny, także polemika klasyków z romantykami.

Rodzaj literacki: dramat, gatunek - dramat romantyczny.

Uwagi: Dziady to najważniejszy polski dramat romantyczny. Część IV nie jest samodzielna, Mickiewicz umieścił ją pomiędzy II a III częścią swojego dzieła. Wszystkie części łączy postać bohatera. Część II - IV nazywa „Dziadami wileńskimi”.      

2. Fiszka opisowa: wynotuj treści i wymowę

 

Wzór:

 
Dane bibliograficzne zgodne z zasadami opisu bibliograficznego

Temat główny ...........................

Czas i miejsce zdarzeń .............

Najważniejsi bohaterowie

Imię ..........................................

Nazwisko ..................................

Kim jest: ...................................

Z treści zapamiętać

Z problematyki: ........................

Z kompozycji: ..........................

Ocena - wypowiedź autorytetu czy badacza:

.................................................. 

Przykład:

Dziady cześć IV

Opis bibliograficzny: Adam Mickiewicz, Dziady I, II, IV, Warszawa, PWW, 1998, ISBN 83-87571-73-3

Temat główny: wszechogarniająca, nieszczęśliwa miłość. Cały utwór jest właściwie monologiem mężczyzny zrozpaczonego po utracie ukochanej.

Czas i miejsce: mieszkanie księdza greckokatolickiego, noc Święta Zmarłych.

Najważniejsi bohaterowie:

Pustelnik - Gustaw. Jest tułaczem odwiedza chatę księdza, w trakcie rozwoju akcji okazuje się znanym mu młodzieńcem - Gustawem.

Ksiądz - reprezentant racjonalizmu

Dzieci obecne w domu Księdza

Z problematyki: Część IV to przede wszystkim wielkie studium miłość przedstawionej tu jako uczucie wszechogarniające, kosmiczne i niszczące. Ważne jest też nawiązanie do dyskusji o klasycyzmie i romantyzmie (uczucie kontra rozum), negatywna ocena kobiet i świata, zarysowanie biografii bohatera romantycznego,  portret bohatera szalonego.  

Z treści: akcja rozgrywa się w ciągu trzech godzin: miłości ,rozpaczy, przestrogi. W końcu Gustaw popełnia samobójstwo, lecz żyje nadal. Chór komentuje zdarzenia kolejnym mottem.

Z kompozycji: W obrębie IV zostaje zachowana zasada trzech jedności. To jak i obecność chóru - to cechy dramatu klasycznego. Chór, który pojawia się w końcu części IV i łączy ją z częścią II - rozgrywającą się w kaplicy (noc dziadów).  

3. Fiszka do tematu prezentacji 

Dane bibliograficzne zgodne z zasadami opisu bibliograficznego

Mój temat w lekturze realizuje się poprzez:

Akcję (zdarzenia) .......................

Bohaterów ..................................

Wizję narratora ..........................

Ukształtowanie przestrzeni

....................................................

Wypowiedzi autorytetów

...................................................

Przykład

 

Opis bibliograficzny: Adam Mickiewicz, Dziady I, II, Iv, Warszawa, PWW, 1998, 83-87571-73-3

Prezentacja: Wielkie sceny nieszczęśliwej miłości w literaturze

Akcję: los Gustawa odrzuconego przez ukochaną (opowiem jego dzieje)

Ekspresję uczucia: jakie reprezentuje Gustaw (szaleństwo bohatera)

Bohater: zacytuję - jak wygląda, co mówi („Trup, trup, upiór ladaco”, „otóż ja także umarły dla świata”)

Wypowiedzi postaci: wypis najważniejszych cytatów

Wypowiedź autorytetu: Maria Piwińska w książce Miłość romantyczna tak definiuje uczucie:

To cud. Człowiek żywcem przenosi się do nieba. Życie staje się nadzwyczajne. Ale zwyczajnego życia nie ma i rozum się od tego mąci. 
 

SŁOWA KLUCZE
Nauczycielu, rodzicu! Metoda słów kluczy polega na rozbudzeniu zainteresowania uczniów przed lekturą tekstu tak, by proces czytania był aktywną formą sprawdzania ich hipotez i wiedzy. Także rodzice mogą w ten sposób wciągać dzieci w czytanie np. książek. Ta mocna metoda może przełamać niechęć klasy czy pojedynczego dziecka do czytania. Jest też  skuteczna w pracy z małymi dziećmi. 

1. Wybierz z tekstu 20 30 słów, które są kluczowe.
2. Przeczytaj powoli te słowa uczniom i poproś, aby wyobrazili sobie, o czym jest tekst. Poproś uczniów, aby (w zależności od typu tekstu, wieku itp.):
I narysowali obrazek, symbol,
II stworzyli listę pytań do tekstu (Czego chcę się dowiedzieć?)
III przewidzieli i opowiedzieli o czym tekst będzie opowiadał.
3. Chętni mogą przedstawić swoje pomysły.
4. Poleć uczniom przeczytanie tekstu i porównane ich wstępnego wyobrażenia z tym, co znaleźli w tekście.
5. Zachęć uczniów do przedstawienia tego co przeczytali w postaci wybranej techniki (wizualizacja, odpowiedzi na pytania, przedstawienie wrażeń).

Strategia aktywnego czytania - Znajdź główną myśl 

Zrozumienie i rozpoznanie głównej myśli tekstu polega na wydobyciu jej spośród wielu informacji, które ją wspierają i dopełniają, a także informacji dodatkowych, czasem zbędnych a nawet zakłócających zrozumienie tekstu. Bez tego nie będziesz w stanie podsumować lub streścić tekstu. Można to zrobić wykonując następujące kroki:
 
1. Rozpoznaj osobę, zdarzenie, zjawisko, tezę czy problem, który jest najważniejszy w danym fragmencie tekstu.
2. Wyszukaj te informacje, które go opisują, wyjaśniają lub wspierają. Wypisz je (np.: najważniejsze cechy osoby lub argumenty na rzecz jakiejś tezy).
3. Znajdź dodatkowe informacje
4. Zastanów się, jakie informacje są zbędne dla zrozumienia głównego tematu
5. Przygotuj krótką wypowiedź prezentującą główny temat fragmentu. Zrób sobie plan w punktach

ADNOTACJE W TEKŚCIE:

- rodzaje

• zakreślanie nieznanego słowa

• zaznaczanie definicji } def.

• zaznaczanie przykładów } np. (1) (2)

• numerowanie myśli, przyczyn, powodów, wydarzeń …..(1)…..(2)

• umieszczanie gwiazdek, wykrzykników, znaków zapytania obok ważnych fragmentów * ! ?

• pisanie notatek dla siebie

• zaznaczanie elementów, które mogą pojawić się na kolokwium, sprawdzianie ]

• rysowanie strzałek w celu pokazania związków między poszczególnymi fragmentami tekstu

• pisanie osobistej konkluzji

PLANOWANIE

PLANOWANIE WG E. M. GRAY

- w pracy: wspólny mianownik sukcesu pisze, że to co łączy wszystkich ludzi sukcesu oprócz ciężkiej pracy, szczęścia i umiejętności poruszania się wśród ludzi to robienie rzeczy we właściwej kolejności czyli planowanie o organizowanie pracy

PLAN WG KOTARBIŃSKIEGO

- jest to podobizna czegoś zamierzonego, okazująca bądź, jak mają być ułożone czasowe fazy tego czegoś, bądź jak mają być ułożone przestrzennie jego części współczesne, bądź jak mają być ułożone zależne przyczynowo i sprawczo jego czynniki

Tadeusz Kotarbiński zaproponował jedenaście cech dobrego planu:

1. celowy- musi wskazywać środki do celu, któremu służy

2. wykonalny - nie może stanowić zadań zbyt wygórowanych

3. elastyczny - jest giętki dlatego częściej posiłkuje się zadaniami i przedziałami czasowymi niż sztywną siatką godzin i dat. Nie może być sztywny ponieważ zamiast pomagać będzie przeszkadzał wywołując stres i frustrację. Nasze plany weryfikuje i modyfikuje codzienność. Różne sprawy życiowe zmuszają nas do nieustannej adaptacji zaplanowanych zajęć. Człowiek dobrze zorganizowany i zarazem elastyczny przesuwa pewne sprawy w czasie, nie tracąc z oczu swych priorytetów.

4. zgodność wewnętrzna - w planie nie mogą istnieć projekty zrobienia czegoś i jednocześnie zamysły poniechania tego czegoś. Jedne elementy planu nie powinny też utrudniać realizacji innych.

5. operatywny - taki plan jest bardziej operatywny od którego uświadomienia łatwiej się przychodzi do realizacji. Prostota, przejrzystość struktury, zrozumiałość wpływa pozytywnie na operatywność.

6. optymalna szczegółowość - powinien być w miarę szczegółowy

7. dalekosiężność - dobry plan sięga odpowiednio daleko w przyszłość, aczkolwiek trzyma się ściśle miary zdrowego rozsądku.

8. zamierzony termin zakończenia - finał, który powinien wieńczyć zaprojektowane dzieło

9. kompletny - obejmuje całość przygotowanego zadania

10. racjonalny - powinien cechować się racjonalnością

11. efektywny - „Dobry plan musi być” planem dobrej roboty

Zachęca się do planowania w formie pisemnej ponieważ:

- plany, które istnieją wyłącznie w głowie nie dają właściwej orientacji

- plany na piśmie odciążają pamięć

- plany na piśmie bardziej motywują do działania

- dzięki planom na piśmie nie musisz odrywać się od pracy, ażeby sprawdzać co powinieneś jeszcze wykonać

- dzięki planom na piśmie możesz kontrolować swe postępy, a to czego nie udało Ci się opanować przesuwać na następny termin

- plany na piśmie pozwalają uwzględnić rezerwę czasu na sprawy nieprzewidziane

Warianty planu:

- plan minimalny - powinien obejmować wykonywanie zadań najbardziej pilnych i terminowych, których w żadnym wypadku nie można odłożyć.

- plan optymalny - oprócz zadań planu minimalnego będzie obejmował nadrobienie ewentualnych zaległości i wykonywanie normalnych dziennych zadań, które wynikają z planu na najbliższe dni, tygodnie, miesiące

- plan maksymalny - mógłby przewidywać dodatkowo ewentualne „wyprzedzenie” realizacji planu optymalnego, wykonanie zadań „ nadprogramowych” nie objętych planem optymalnym, wykonanie zadań „nadprogramowych” nie objętych planem optymalnym.

Wyróżniamy plany:

- planowanie krótkookresowe

- planowanie średnio i długookresowe

Planowanie samodzielnego przygotowania się do egzaminu:

- godną zalecenia jest planowe utrwalenie zdobytych stopniowo wiadomości, wbrew zwyczajowi zwlekania z wykonywaniem tej czynności do momentu bezpośrednio poprzedzającego egzaminy.

- w planowaniu nauki ważne jest: sprecyzowanie celu nauki

- niezbędne jest określenie, jaki materiał jest objęty egzaminem

- precyzując cel nauki często popełniamy błąd polegający na utożsamieniu celu ze zdaniem egzaminu

- egzamin jest formalnym i niedoskonałym sprawdzianem wiedzy

- celem zasadniczym jest gruntowane poznanie danego przedmiotu, przygotowanie się do pracy w zawodzie.

Wyznaczenie okresu planu i zadań cząstkowych

- znając wymagania egzaminacyjne, a w szczególności materiał i stopień własnego zaawansowania w przedmiocie można przystąpić do próby określenia czasu potrzebnego na naukę

- termin egzaminu jest zazwyczaj określony, dlatego uczący się może decydować jedynie o momencie rozpoczęcia planowego przygotowania się

- aby prawidłowo ustalić okres planu, trzeba określić ilość czasu potrzebnego na opanowanie tego materiału

JAK SKUTECZNIE ZAPLANOWAĆ NAUKĘ?

- każde zadanie podziel na cele krótkoterminowe - minicele

- niech oznaczają one ważne etapy prac, żebyś miał poczucie że coś osiągnąłeś

- ustal realistyczny czas realizacji każdego minicelu

- ustal godzinę rozpoczęcia i jej się trzymaj

- ustal docelowy czas zakończenia - jednak jeśli nie zdążysz, pracuj dalej aż do skończenia

- chodzi nie o to, jak długo się uczysz, tylko czy wykonałeś każdy minicel

Minicele sprawdzają się najlepiej, gdy są:

- zintegrowane - jasno powiązane z szerszym planem

- realistyczne i możliwe do ogarnięcia

- konkretne - żeby było wiadomo z czym przyjdzie ci się zmierzyć

- wymierne - np. ustalona liczba stron

- elastyczne - przewiduj w swoim planie miejsce na nagłe sytuacje

MNEMOTECHNIKI

Mnemotechniki to bardzo sprytne połączenie trzech składników. Metody te, bardzo skuteczne techniki zapamiętywania, nie są niczym nowym dla ludzkości. Słowo "mnemotechniczny" pochodzi od imienia greckiej bogini Mnemozyny. Metod tych bardzo często używali starożytni Grecy w zapamiętywaniu elementów przemówień i dysput logicznych jakie między sobą toczyli.

Budowa mnemotechnik opiera się na trzech fundamentalnych zasadach:

- asocjacja

- lokalizacja

- wyobraźnia

Współpracując razem, te zasady mogą być używane do tworzenia bardzo potężnych systemów mnemotechnicznych.

ASOCJACJA

- metoda, poprzez którą łączysz elementy do zapamiętania z elementem mnemotechniki na którym to zapamiętujesz

- każda mnemotechnika ma swoje miejsca w których zapamiętujesz potrzebne elementy

- aby połączyć te dwa elementy, należy je ze sobą skojarzyć

- rzeczy mogą być asocjowane poprzez:

• umieszczenie na górze obiektu

• łączenie i przenikanie się nawzajem

• tańczenie wokół siebie

• bycie w tym samym kolorze, zapachu, formie kształcie.

- używa do połączenia rzeczy do zapamiętania z obiektem używanym do przypominania

WYOBRAŹNIA

- używa do tworzenia połączeń i asocjacji niezbędnych do zapamiętania elementów w mnemotechnice

- sposób, w jaki używasz swego umysłu do budowania połączeń, które mają dla ciebie jak największe znaczenie

- Im silniejsze wyobrażenie, tym skuteczniej pozostanie ono w twoim umyśle dla późniejszego odtworzenia

- mnemotechniczne skojarzenia mogą być tak żywe, intensywne jak tylko chcesz jeśli tylko pomagają ci one w skutecznym zapamiętywaniu

LOKALIZACJA

- oferuje dwie rzeczy:

• spójny system w którym informacja będzie przechowywana

• sposób na oddzielenie jednej mnemotechniki od innej

Mnemotechniki to innymi słowy system mentalnych miejsc w których zapamiętujesz

informację. Lokalizacja odnosi się do różnego typu miejsc w jakich możesz to robić.

Poprzez używanie tych trzech fundamentalnych zasad możesz stworzyć obrazy, skojarzenia łączące elementy do zapamiętania z elementami mnemotechniki ubranymi w system, dzięki któremu z wielką łatwością będziesz mógł przypomnieć je sobie, kiedy tylko zachcesz.

Systemy mnemoniczne powstały już w starożytnej Grecji, gdzie były z powodzeniem wykorzystywane przez członków Rady Starszych, następnie rozwinęły sią w Rzymie, pozwalając senatorom robić spore wrażenie na plebsie i innych politykach. Proste metody sprawiały, że zapamiętywali oni tysiące jednostek informacji, danych statystycznych, czy imion. Co stanowiło ich sekret? Starożytni odkryli dwa podstawowe czynniki wzmagające pamięć: wyobraźnię i skojarzenia.

Jak pomóc pamięci? -MNEMOTECHNIKI!

Mnemotechniki i zasady działania pamięci są elementem SZKOŁY UMIEJĘTNOŚCI - kursu technik uczenia się i autoprezentacji organizowanego przez ArtLOOK Public Relations.

Techniki pamięciowe, techniki zapamiętywania, techniki wspomagania pamięci - stosowane są różne rozwinięcia nazwy "mnemotechniki".

Ale nie nazwa się liczy, a to, co się pod nią kryje. A kryje się sporo ułatwień dla naszej zawalonej sprawami głowy. Przy wykorzystaniu naturalnych skłonności mózgu, wykorzystaniu znanych naukowcom procesów działania ludzkiej pamięci możemy ułatwić sobie nie tylko naukę, ale życie w ogóle.

Mnemotechnika, mnemonika (cm mneme - pamięć) - ogólna nazwa sposobów ułatwiających zapamiętanie, przechowywanie i przypominanie sobie informacji.

Do sposobów mnemonicznych należy np. kategoryzacja elementów, czyli uporządkowanie i pogrupowanie ich według pewnych zasad: podobieństwa znaczeniowego czy formalnego, skojarzenie ich z innymi elementami, ułożonymi rytmiczne lub mającymi formę logiczną, czy żartobliwą, dzięki czemu łatwo je zapamiętać, stosowanie skrótów werbalnych czy zewnętrznych analogii oraz układu wierszowego. Dzięki technikom może znacznie zwiększyć zakres i trwałość pamięci. Za twórcę mnemotechniki uchodzi Symonides z Keos.

PRACE PISEMNE

ESEJ

- tekst pisany o określonej strukturze i układzie graficznym

- z reguły pisany jest w formalnym stylu naukowym

- w każdym eseju można :

• szczegółowo zająć się tematem

• wyrazić i zorganizować swoje własne myśli dzięki pisaniu

• rozwinąć umiejętność pisania

• wyrazić swoje poglądy na dany temat

- szczególnie skomplikowana i przysparzająca trudności forma wypowiedzi pisemnej

- źródłem problemów z pisaniem esejów jest powszechnie panujące przekonanie o dowolności stanowiącej zasadę eseju - jest ona zamierzona i funkcjonalna, wykorzystywana do osiągnięcia odpowiedniego celu

- nazwa esej (fran.) - próba, próby

• miała ona potwierdzić, że ostateczne ujęcie prawdy jest niemożliwe, że można tylko próbować to uczynić

- obecnie esej określa się mianem szkicu, a więc czegoś prowizorycznego, niezbyt rozbudowanego i odznaczającego się swoimi konturami

- charakter eseju zależy od tematu

- wyróżniamy eseje filozoficzne, naukowe, publicystyczne bądź krytyczne

- esej wyróżnia estetyczna forma języka oraz podmiotowa perspektywa - autor przedstawia możliwą interpretację problemu, własny komentarz, swoje rozważania, odczucia

AKAPITY

- składają się ze zdań, zazwyczaj kilku

- każdy akapit zorganizowany jest wokół głównej idei lub wątku, najczęściej jasno przedstawionego w pierwszym zdaniu.

- w akapicie zebrane są i połączone podobne idee

- wszystkie zdania nawiązują do głównej idei akapitu

- następujące po sobie akapity występują w porządku logicznym

- dzielą one tekst na wygodne fragmenty - łatwiej bowiem patrzy się na stronę podzieloną na trzy, cztery lub pięć części

- porządkują sens tekstu

- pomagają czytelnikowi jasno myśleć o tym, co zostało napisane

Pierwsze zdanie każdego akapitu:

- najczęściej „zdanie główne” , wprowadzające w temat lub wątek akapitu

- zaczyna się od nowego wiersza

- poprzedzone jest przerwą: wcięciem w tym samym wierszu, bądź pustym wierszem powyżej

Pozostałe zdania każdego akapitu :

- rozwijają wątek „zdania głównego” akapitu

- następują po sobie w porządku logicznym: każde prowadzi do następnego

Ostatnie zdanie :

- podsumowuje akapit albo nawiązuje do akapitu następnego

Przy problemach z dzieleniem tekstu na akapity można podzielić stronę na trzy części :

Argumenty	Informacje główne	Dodatkowe szczegóły
Idee, teorie, poglądy oraz rozumowania, które zawrzesz w tekście	Najważniejsze przykłady oraz rodzaje dowodów, które wesprą twoje rozumowanie	Mniej ważne szczegóły, fakty, nazwiska, dane statystyczne, daty oraz przykłady na użytek głównej argumentacji

Każdy akapit powinien zawierać :

- jeden argument z kolumny pierwszej

- jeden, dwa lub trzy elementy z kolumny drugiej

- kilka elementów z kolumny trzeciej

Elementy wybrane do pojedynczego akapitu powinny służyć temu samemu celowi, wyjaśniać tę samą ideę.

PRZYGOTOWANIE PREZENTACJI

CEL PREZENTACJI

- wywołują one dyskusje

- eksponują różne punkty widzenia

- umiejętność ich robienia jest konieczna w wielu zawodach

WYSTĄPIENIE POWINNO BYĆ KNKRETNE :

- wybierz kilka głównych punktów. Nie ogłuszaj słuchaczy całą swoją wiedzą

• wybierz kilka przykładów, które słuchacze mogą sobie łatwo wyobrazić

• struktura wystąpienia powinna być przejrzysta, obejmująca kilka tytułów - pamiętaj o porządku, w jakim chcesz przedstawić swoje argumenty

• powtarzaj główne punkty i podsumowuj, co już powiedziałeś - słuchającym trzeba przypominać dokąd zmierza prezentacja i jakie są związki między głównymi punktami

METODA POCZTÓWEK

- podziel wystąpienie na części

- każdej części nadaj tytuł

- na każdej pocztówce zapisz tytuł i kilka łatwych do odczytania słów kluczy

- ponumeruj kartki w kolejności, w jakiej będziesz chciał je przedstawić

- w ten sposób nabierzesz pewności, że masz coś do powiedzenia, a twoje wystąpienie będzie miało jasną strukturę

PRZEZWYCIĘŻANIE TREMY

- z nerwami można walczyć na następujące sposoby:

• starannie się przygotuj - miej pewność, co i jak będziesz chciał powiedzieć

• postaraj się odprężyć - szczególnie dwie, trzy godziny przed prezentacją

• zjaw się w sali przed innymi - znajdziesz się we własnej przestrzeni, zamiast stawać w obliczu morza twarzy, witaj przychodzących uśmiechem

• przygotuj sobie wodę do picia

PREZENTACJA

- pilnuj czasu przy użyciu zegara

- powiedz słuchaczom, czy wolałbyś odpowiadać na pytania podczas czy po prezentacji

- w miarę możliwości mów używając plakatów, widokówek, albo z pamięci, unikaj czytania - prezentacja będzie wówczas płynniejsza i lepiej będzie się słuchało

- nie zapominaj, że należy mówić wolniej i głośniej niż zwykle

- nie przepraszaj za coś, co według ciebie mogłoby wypaść lepiej - zachowuj się tak, jakbyś miał spokojne przeświadczenie, że prezentacja wypadła doskonale, dzięki temu prawie przekonasz słuchaczy

- nie spuszczaj głowy - patrz w oczy co najmniej dwóm osobom na widowni.

- zacznij od streszczenia tego, o czym będziesz mówił i w jakiej kolejności

- omawiaj po kolei swoje widokówki albo punkty - wyrażaj się jasno

- po każdym punkcie zrób małą przerwę i zaczerpnij tchu - w tym czasie słuchacze mogą przyswajać sobie twoje informacje

- na końcu podsumuj krótko to, co powiedziałeś

- przygotuj dobre zdanie na zakończenie - jeżeli nic nie przychodzi ci do głowy, po prostu uśmiechnij się i powiedz: „Dziękuję bardzo”

STAWIANIE PYTAŃ

„Dobra pytanie to esencja dobrego nauczania, stanowi bowiem pomost między nauczaniem a uczeniem się”

DLACZEGO NAUCZYCIELE STAWIAJĄ PYTANIA?
- by wywołać motywacje
- sprawdzić postępy
- wspomóc namysł, analizę i poszukiwania

FUNKCJE PYTAŃ:
- sprawić, żeby uczeń myślał

• wzbudzić ciekawość i zainteresowania- ukierunkować uwagę

• ukształtować poglądy, emocje, przeżycia- pobudzić dyskusję

- sprawdzić wiedzę

• sprawdzić rozumienie- rozpoznać trudności

• skorygować wiedzę- skierować na nowe treści

RODZAJE PYTAŃ:
- pytania bezwartościowe - nie posuwa myślenia naprzód, a nawet może je ograniczyć, pomniejszyć albo i wykluczyć

• pytania głupie - są to pytania bezmyślne; trywializują to, co pod względem emocjonalnym i intelektualnym jest złożone

• pytania nadmiernie skomplikowane - są to pytania zbyt długie lub zbyt skomplikowane, by uchwycić ich sens

• pytania zamknięte i zbyt wąskie - ten typ pytań to często pytanie o to, co myśli nauczyciel oraz łatwiutkie

- pytania udane - uczniowie będą się lepiej uczyć jeżeli:

• pytań będzie mniej, a lepszych - dobrze przemyślane dwa, trzy pytania dadzą większe korzyści od dziesięciu rzuconych pochopnie; tu chodzi o jakość pytań

• nauczyciel dążyć będzie w poszukiwaniu doskonalszych odpowiedzi - zadając mniej pytań, mamy więcej czasu żeby uzyskać więcej odpowiedzi i przedłużyć czas namysłu

• zachęci się uczniów do zadawania większej liczby pytań - pytania stawiane przez uczniów należy cenić równie, mocno jak odpowiedzi
  

Przykłady pytań otwartych, które zachęcają uczniów do myślenia:
- Co o tym myślisz?
- Skąd to wiesz?
- Dlaczego tak sądzisz?
- Masz jakiś powód? Skąd bierzesz pewność?
- Czy tak bywa zawsze?
- Czy jest jakiś inny sposób (powód, pomysł)?
- Jaki byłby na to inny przykład?

Dobre pytanie wzburza umysł. Staje się wyzwaniem dla myślenia: trzeba w nie wniknąć. Sprawia kłopoty, rzadko bywa oczywiste, wymaga nie schematycznych i przemyślanych odpowiedzi.

Pytania takie mogą zawierać:
- osądzanie (czy są sytuacje, w których usprawiedliwiona byłaby kradzież/kłamstwo/zabójstwo?)
- porównywanie (pod jakim względem są do siebie podobne dane przedmioty/teksty/obrazy? pod jakim różne?)
- ocenianie (który obraz/tekst/działanie jest lepsze? dlaczego?)

STRATEGIA STAWIANIA PYTAŃ:

- uporządkowanie ich wg narastającej złożoności myślenia koniecznego, by na nie odpowiedzieć:

• od prostych pytań pamięciowych, przez pytania wymagające rozumienia i wyjaśniania, potem posłużenia się wiedzą, dalej analizy, syntezy i oceniania.
  
  
  

CZAS NA MYŚLENIE

Badania pokazują, że z reguły nauczyciele czekają na odpowiedz górą min., następnie powtarzają zadane pytanie jeszcze raz bądź zmieniają je i zadają w innej formie. Badania dowiodły ze wydłużanie czasu na myślenie, zwanego też czasem wyczekiwania, radykalnie podnosi jakość uczniowskich odpowiedzi. Jak długi powinien być to czas? Przedłużenie czasu wyczekiwania do 3 s prowadzi do znaczących zmian:

- odpowiedzi uczniów staja się dłuższe

- więcej uczniów zgłasza się do odpowiedzi

- uczniowie pragną zadawać więcej pytań

- odpowiedzi uczniów są bardziej głębsze i bardziej twórcze

Ciężko pozbyć się starych nawyków. Nauczyciele często wracają do metody szybkich pytań i szybkich odpowiedzi. W grę wchodzi czas po zadaniu pytań (1) i czas po usłyszeniu odpowiedzi (2)

- czas na myślenie 1 - nauczyciel wyczekuje 3 s , żeby uczniowie mogli odpowiedzieć dłużej i mądrzej

- czas na myślenie 2 -nauczyciel przygotowuje przewidziana reakcję, docenia złożoność odpowiedzi

Co potęguje uczniów w pogadance czy dyskusji?

- zatrzymanie - zostawienie czasu na przemyślenia i przeformułowanie sądu „czy mógłbyś wytłumaczyć...”

- zachęcanie i zgłębianie:

• werbalne - „ dlaczego tak myślisz?” „ skąd to wiesz ?”, hmm.., aha.., i..,

• niewerbalne - kontakt wzrokowy, sygnały mimiczne, np. uśmiech, gesty

- uznanie - pochwała jest pozytywną informacją zwrotną, czymś szczególnym i osobistym np., to interesujące co mówisz? Albo dobrze , ze to powiedziałaś!

ZŁOŻONA UMIEJĘTNOŚĆ PYTAŃ:

- dostosowanie do uczniów języka i stopnia trudności

- rozdzielanie pytań między uczniów (zarówno nieśmiałych, jak i prymusów)

- stosowanie, kiedy trzeba zachęt i naprowadzania

- pozytywne wykorzystywanie nawet mylnych odpowiedzi uczniów

- rozłożenie w czasie zarówno pytań jak i pauz miedzy pytaniami

- stopniowe przechodzenie do wyższych form myślenia uczniów

- efektywne korzystanie z pytań pisemnych

ZAMIAST PYTAŃ:

- uczony pisał: „myślenie wyżej zorganizowane wymaga narzucania znaczeń i odnajdywania struktury wśród bez ładu” - tę samą myśl tak wyraziło dziecko: „myślenie to przegadanie ze sobą, kiedy masz problem”

- przegadanie może przybrać formę zwrotów, które skłaniają do bardziej przemyślanych odpowiedzi

JAK ZACHĘCAĆ UCZNIÓW DO MYŚLENIA

- korzystanie przez nauczyciela z dwóch strategii:

• myśląc na głos i zadając dobre pytania, zaprezentuje modele poszukującego umysłu

• dostarczając okazji do stawiania pytań i demonstrując uczniom, że ceni sobie ich pytania

KSZTAŁTOWANIE ATMOSFERY DOCIEKLIWOŚCI:

- pytania badawcze - z pomocą nauczyciela uczniowie odszukują w materiale najbardziej znaczące elementy, na podstawie materiałów uczniowie układają pytania sprawdzające opanowanie wyróżnionych elementów

- pytania do tekstu - poproś uczniów o pomoc przy układaniu do przeczytanego tekstu na głos lub po cichu pytań

- na cenzurowanym - uczeń odgrywa rolę wybranej postaci z lit., historii lub gazet, pozostali zasypują go pytaniami, na które odpowiada zgodnie z rolą

- dwadzieścia pytań - uczniowie wybierają jakiś przedmiot, osobę lub miejsce, pozostali maja prawo zadać 20 pytań, żeby odgadnąć, o jaki obiekt chodzi, na odpowiedzi wolno udzielać odpowiedzi „tak” lub „nie”

- dobieranie pytań - uczniowie dobieraj pytania do danej odpowiedzi

- kwiz - wybiera się jakąś dziedzinę, następnie uczniowie szukają po encyklopediach, podręcznikach, artykułach - podstawy pytań; pytania nie mogą być zbyt łatwe ani za trudne

- czy są pytania? - uczniowie piszą dowolne pytania na kartkach, które mogą dotyczyć rzeczywistości lub hipotetyczne, mogą dotyczyć faktów albo stanów ducha

- wywiad - najpierw dokonuje się wyboru osoby, z którą przeprowadzony ma być wywiad, uczniowie wymyślają pytania do wywiadu, omawiają je, nadają im taką kolejność, żeby wybrać najlepsze

- przepytaj klasę - opracuj, napisz i przedstaw pytania, za pomocą, których wywołasz myślenie i pobudzisz dyskusję o przedmiotach, obrazach, tekstach, którymi interesuje się twoja klasa

- zbieraj pytania - gromadź wszystkie interesujące lub zaskakujące pytania, jakie padły w klasie, wygospodaruj czas, żeby w regularnych odstępach czasu omówić je z uczniami

Uczenie się

Co to jest uczenie się?

Uczenie się:

- postaw

- umiejętności

- wiedzy: deklaratywnej, proceduralnej

Rodzaje wiedzy

Uczeń - Nauczyciel (wzajemna relacja)

Uczenie się to wspólne przedsięwzięcie ucznia i nauczyciela w świetle rozwoju. Uczenie się to myślenie i poznawanie.

U-Myślenie; U-Poznawanie.

Uczenie się może sprawiać trudność.

Uczenie się używamy w wielu znaczeniach:

- szkoła (dziecko uczy się w naturalny sposób zanim pójdzie do szkoły)

- permanentne (przez całe życie, ustawiczne)

Dwie drogi w uczeniu się:

- jako proces - efektem są zmiany w układzie nerwowym

- jako czynność - „ktoś uczy się czegoś”, uczenie się w jakimś celu

Wyróżniamy uczenie się zamierzone (intencjonalne) i niezamierzone (przy okazji).

Czynniki, od których zależy uczenie się, 3 grupy:
właściwości ucznia: -cechy gatunkowe -cechy rozwojowe -cechy indywidualne -płeć -inteligencja -zdolności -specjalne -zainteresowania -nastawienie i motywy uczenia się -poziom aspiracji	sama sytuacja uczenia: -czynniki poprzedzające uczenie (czynności wpływające na aktualny stan organizmu; uczenie się innych treści) -czynniki działające w trakcie uczenia się (czynniki zewnętrzne, warunki; sposoby zapoznawania się z materiałem i jego prezentacja; sposoby zapamiętywania i utrwalania materiału, powtórzenia, wzmocnienia, nagrody, kary, informacje o wynikach) -czynniki następujące po uczeniu się (wykonywane czynności; uczenie się innych treści)	osoba nauczyciela: -cechy osobowe nauczyciela -komunikacja i porozumiewanie się -metody w nauczaniu

Behawiorystyczne podejście do uczenia się i jego konsekwencje

Podejścia do uczenia się

Behawioralne

3 sytuacje warunkowania klasycznego (Pawłow, twórca WK, Rosjanin):

-przed warunkowaniem

Bw (dz) - brak reakcji lub nieadekwatna reakcja

(bodziec warunkowy) (dzwonek)

Bbzw (p) - reakcja bezwarunkowa, ślinienie

(bodziec bezwarunkowy) (pożywienie)

-podczas warunkowania:

Bw (dz)

-reakcja bezwarunkowa (ślinienie)

Bbzw (p)

-po warunkowaniu:

Bw - reakcja warunkowa, ślinienie

(dzwonek)

Watson - XIX, XX w.; pierwszy psycholog w USA, który zastosował teorię Pawłowa do opracowania teorii uczenia się i wzmacniania właściwych zachowań.

Z teorią Watsona wiąże się pojęcie wygasanie, czyli zanikanie cech niepożądanych cech, będących wynikiem działania bodźca warunkowego.

Stosowana Analiza Zachowania (SAZ).

Thorndike (twórca), koneksjonizm, koneksje.

Uczenie się jest procesem powstawania powiązań (asocjacji, koneksji) pomiędzy bodźcami a reakcjami. /eksperyment-koty/

Związane z nagradzaniem i karaniem.

Wiążą się z tym 2 prawa:

-prawo efektu - powiązanie pomiędzy bodźcami a reakcjami jest wzmacniane przez osiągnięte zadowolenie (nagroda werbalna, niewerbalna)

-prawo ćwiczenia - powtarzanie wyuczonej reakcji wzmacnia powiązanie pomiędzy sytuacją bodźcową a reakcją.

Skinner:

-szybkie oddawanie i omawianie sprawdzianów

-regularne odpytywanie uczniów i wzmacnianie prawidłowych odpowiedzi

-stałe sprawdzanie pracy ucznia

-ogólne dążenie do wzmacniania każdego zachowania prowadzącego do rozwoju prawidłowej postawy wobec uczenia się.

Teoria Poznania Społecznego A. Bandury.

Podstawą jest modelowanie. Uczymy się obserwując.

Zastosowanie behawioryzmu.

-nauczanie programowane (maszyny uczące)

-w uczeniu sprawnościowym

-nauczanie zindywidualizowane ucznia niepełnosprawnego.

Poznawcze koncepcje uczenia się

Pojęciem kluczowym dla tej koncepcji jest strategia - jest to technika i metoda stosowana przez ucznia w celu zdobycia informacji.

Za pomocą strategii uczenia uczeń monitoruje rozumienie i podejmuje decyzję odnośnie dalszego uczenia się.

Strategie:

*Poznawcze:
-związane z uczeniem się
-z zapamiętywaniem
-z rozumieniem

*Metaloznawcze:
-odpowiedzialne za planowanie uczenia się
-odpowiedzialne za monitorowanie uczenia się
-odpowiedzialne za regulowanie uczenia się

Wiedza prosta, odtworzenie prostych faktów

Wiedza złożona, polega na wnioskowaniu, jest związana z

logicznym myśleniem

Konkretne strategie:

-adnotacje w tekście, interpretacji - związane z powtarzaniem

• rodzaje adnotacji:

*zakreślanie nieznanego słowa

*zaznaczanie definicji

*zaznaczanie przykładów

*numerowanie myśli, przyczyn, powodów, wydarzeń… (1), ....(2),...(3)

*umieszczanie znaków zapytania

*pisanie notatek do siebie

*zaznaczanie elementów, które mogą pojawić się na

kolokwium

*rysowanie strzałek w celu pokazania związków

*konkluzja

-strategia elaboracji - pomagają w przenoszeniu informacji do pamięci długotrwałej:
*metoda Loci - wyobrażenia wzrokowe określonego miejsca
*akronimy - ROY G. BIV (kolory tęczy po kolei, po polsku

CPŻZNGF)
*metoda słowa-klucze
* metoda kołka.

Graficzne formy prezentacji tekstu. Sporządzanie notatek.

Poznawcze koncepcje zakładają aktywny udział dziecka. Nauczyciel musi dobierać strategie, a także uczyć się sam.

Graficzne formy reprezentacji tekstu:

- Drzewko powiązań- używane by ujawnić związki przyczynowe, hierarchie

- Mapa pająk- używane do opisania centralnej idei:

- rzeczy (region geograficzny)

- procesu (mejoza)

- pojęcia (altruizmu)

- propozycja + dowody (eksperymentalne leki zwalczające AIDS)

- Mapka - szkielet- używane by opisywać interakcję przyczynową złożonego zdarzenia

- Schemat rozwiązywania problemu- używane by opisać i pokazać problem, podjęte rozwiązania i rezultaty

- Łańcuch serii zdarzeń- używane by opisać:

- kolejne zmiany czegoś (cykl życia)

- kroki w procedurze liniowej

- sekwencje zdarzeń

- cele, działania, rezultaty.

- Skala- używane by wyrazić zmiany w czasie + wydarzenia historyczne, wiekowe, stopień nasilenia czegoś, odcienie znaczeń, oszacowania

- Macierz porównań/kontrastów- używane, by przekazać podobieństwa i różnice między dwiema rzeczami

	Nazwa 1	Nazwa 2
Cecha 1
Cecha 2
Cecha 3

- Cykl- używane by pokazać określone rezultaty, jakie zachodzą w cyklach od nowa

- Słoneczko

- Mapy poznawcze

- Pajęczyna

- Powiązania

- Łączenie w zbiory

-Zawieranie w sobie

Jak sporządzać notatki

Odnoszą się do:

- wykładów, zajęć, własne, osobiste uwagi

- książka, artykuł (notujesz to, co ważne, np. streszczenia, komentarze).

Sposoby:

- zeszyt do każdego przedmiotu

- segregator.

Wskazówki:

- notować na jednej stronie kartki

- zostawiać margines

- pisać wyraźnie

- posiadać swój system zapisywania istotnych informacji, np.

(* zapamiętać, ! ważne, ? nie rozumiem, ?! nie zgadzam się, □ uzupełnić)

- posługiwać się kolorowym pisakiem

- pracować systematycznie.

Motywacja a uczenie się

Teorie motywacji

1)Behawiorystyczna 2)Atkinsona 3)teoria osobowości poznawcze

1)- kategoria intensywności i czasu trwania

2)- motywacja nabywana jest we wczesnym etapie życia, podlega socjalizacji, wskazuje na rolę domu rodzin

3)- oparte na medycznych procesach poznawczych, osobiste zaakcentowanie sukcesu i porażki

Czynniki wpływające na motywację:

Komponent wartości „Dlaczego wykonuję to zadanie?”

Cel - po co? Dlaczego? Teoria celu Weiner

2 rodzaje celów (ze względu na motywację):

* sprawnościowe: nastawienie na uczenie się tak dużo jak tylko jest to możliwe, aby samemu osiągnąć sprawność, doskonałość, mistrzostwo niezależnie od osiągnięć innych osób; motywacja wewnętrzna.

* wykonaniowe: ukierunkowanie na porównywanie społeczne i współzawodnictwo; uczenie się wiąże się ze zdobywaniem wyższych osiągnięć niż inni; motywacja zewnętrzna.

Formułując cele zwracamy uwagę na trzy czynniki:

- specyficzność - pozwala skoncentrować danemu uczniowi jaki wysiłek ma włożyć, aby osiągnąć sukces, daje poczucie skuteczności,

- bliskość - to te cele, które są w zasięgu ręki, w większym stopniu motywują do działania, poczucie zbliżania się do realizacji celu,

- poziom trudności - wiąże się z oceną indywidualną, czy mam tyle siły by wykonać to działanie /hierarchia celów: cele łatwiejsze i trudniejsze/.

Komponent oczekiwań „Czy jestem w stanie wykonać to zadanie?”

Przekonania dotyczące kontroli; umiejscowienie kontroli:

* zewnętrzne - osoba zewnątrz sterowna; niewielka kontrola nad swoim losem, nie dostrzega związku przyczynowo-skutkowego między własnym działaniem i jego konsekwencją.

* wewnętrzne - osoba wewnątrz sterowna; mocno trzyma w rękach swój los, taka osoba jest też przekonana, że wysiłek i nagroda są ze sobą ściśle powiązane.

Przekonanie i poczucie własnej skuteczności (teoria Bandury); jest ona indywidualną opinią;

Czy posiadam umiejętność do wykonywania zadania?

Uczniowie o wysokim poczuciu własnej skuteczności nie boją się trudnych zadań, wkładają większy wysiłek, pracują trwalej, wykazują niższy poziom lęku, wybierają adekwatne strategie rozwiązywania problemów.

Collins lata `80

uczniowie podzieleni na 3 grupy: o wysokich, średnich i niskich umiejętnościach matematycznych, w nich zidentyfikowani o wysokim i niskim stopniu skuteczności; ci o wysokim stopniu rozwiązali więcej zadań poprawnie.

-Poczucie mocy.

-Obserwacja rówieśnika, który osiąga sukcesy.

-Kategoria sądów abstrakcyjnych.

-Atrybucja - percepcja jednostki dotycząca przyczyn jej

sukcesu lub porażki.

Model Weiner'a

umiejscowienie kontroli/stabilność	atrybucje dotyczące:
		powodzenia/porażki stałe/zmienne
wewnętrzne	*dotyczy zdolności *wysiłek
zewnętrzne	*i poziomu trudności zadania *szczęście

4 atrybucje:

- 2 dotyczące stabilności

- 2 dotyczące umiejscowienia kontroli.

Atrybucje stałe: poziom trudności zadania dotyczy osobistych przekonań jednostki;

Atrybucje zmienne: dotyczy przekonania o własnej skuteczności, dowartościowywanie się.

Samoocena własnego wysiłku.

Komponent afektywny „Jakie uczucia wzbudza we mnie to zadanie?”

teoria poczucia własnej wartości Corington'a

-emocjonalność odnosi się do reakcji afektywności, jak nerwowość, napięcie; niepokój odzwierciedla poznawcze afekty lęku.

6.01.2010 r.

T: Styl uczenia się.

Mc Carthy

Style w zależności od:

-postrzegania świata i siebie

-tego, jak jednostka przetwarza informacje: aktywność, refleksyjność.

Zdroworozsądkowy abstrakcyjne myślenie	dynamiczny nastawienie na konkretne wrażenia
Analityczny Aktywność	twórczy refleksyjność

Style uczenia się:

-twórczy - uczeń odbiera informacje konkretnie i przetwarza je refleksyjnie; słucha, uczestniczy i stara się zespolić doświadczenia szkolne z własnymi doznaniami;

-analityczny - odbiera informacje abstrakcyjnie i przetwarza je refleksyjnie; docenia zarówno szczegóły jak idee, woli myśleć sekwencyjnie, a od ludzi woli koncepcje;

-zdroworozsądkowy - odbiera informacje abstrakcyjnie i przetwarza aktywnie; jest pragmatyczny: woli rozwiązywać konkretne problemy i lubi „majstrować” i eksperymentować podczas uczenia się przez odkrywanie;

-dynamiczny - odbiera informacje konkretnie i przetwarza aktywnie, doznania łączy z zastosowaniem; z zapałem uczy się tego, co nowe, chętnie uczy się przez próby i błędy, umie ryzykowa

Typ uczenia się: słuchowy, wzrokowy, kinestetyczny.

Wzrokowcy, słuchowcy, kinestycy

Osoba, która preferuje informacje wzrokowe, jest nazywana potocznie wzrokowcem. Ma ona dostęp głównie do informacji wzrokowych i będzie używać wyrażeń obrazowych: nie widzę tego, pokaż, wyobraźmy sobie, jasne itp. Wzrokowiec nie lubi dużo mówić, mówi szybko, często chaotycznie. Pisze czytelnie i schludnie, łatwo wyłapuje błędy ortograficzne, „widzi” jak powinno wyglądać słowo poprawnie napisane. Łatwo zapamiętuje to, co czytał lub widział. Bez trudu nawiązuje kontakt wzrokowy, niechętnie kontakt fizyczny. Nauczyciel pracujący z uczniem - wzrokowcem, powinien wiedzieć, że uczeniu się sprzyjają:

• środki wizualnego przekazu

• obserwacja pokazów, demonstracji

• korzystanie z wykresów, schematów, ilustracji

• robienie list, notatek, rysunków

Naukę natomiast utrudniają:

• nieporządek, ruch

• przerywanie demonstracji słowami

• długie objaśnienia

Osoba wybierająca i najlepiej odbierająca wrażenia audytywne nazywana jest słuchowcem. Mówi chętnie i dużo, często nie dopuszcza innych do słowa, używa określeń: słuchaj, mówię do ciebie, harmonijne współżycie itp. Pisze dość niestarannie, poprawna pisownia sprawia mu dość duże problemy, ponieważ brzmienie i pisownia słów nie zawsze są identyczne. Słuchowiec łatwo uczy się poprzez słuchanie i głośne powtarzanie, dlatego w czasie pracy z nim należy pamiętać o tym, że:

• uczy się łatwo z dyskusji i wykładów

• lepiej rozumie to co czyta, jeśli może czytać półgłosem

• rozwiązując problem „głośno myśli” lub rozmawia z innymi

Uczeniu się natomiast nie sprzyjają:

• hałas

• zbyt długie i szczegółowe teksty pisane

• konieczność opowiadania o tym co widzi, co czuje

• zmuszanie do kontaktu wzrokowego i fizycznego

Kinestetyk, czyli osoba, która jest uwrażliwiona na dotyk, ruch, odczucia emocjonalne, często posługuje się zwrotami: brać coś, trzymać w garści, ciężka sprawa, nie czuję tego itd. Kinestetyk gestykuluje przy mówieniu, jest w ciągłym ruchu, zmienia często pozycję. Jego pismo jest niestaranne, często ma trudności z ortografią. Najlepiej zapamiętuje to, co sam zrobił, a nie usłyszał czy zobaczył.

W uczeniu się kinestetykowi pomagają:

• konkretne działania, prace ręczne

• odgrywanie i przedstawianie tego, czego się uczy w sposób materialny

• możliwość ruszania się trakcie słuchania

• wycieczki

• korzystanie z modeli, obiektów, które można dotknąć, poczuć i zobaczyć jak to się ma do opisu

• możliwość samodzielnego eksperymentowania

W nauce kinestetykowi przeszkadza:

• konieczność słuchania długich wyjaśnień

• mówienie o tym, co widzi lub słyszy

• komentarz słowny w toku pokazu

• zmuszanie do długiego pozostawania w bezruch

EGZAMIN, PORTFOLIO

Egzamin

pisemny ustny

test zadania otwarte

Hanna Hamer, wskazówki dotyczące przygotowania się do egzaminu:

• ostatnia powtórka wieczorem

• wysypiaj się

• rano wstań godzinę, lub 2 przed egzaminem, zajrzyj do konspektu

• opanuj swój lęk

• odżywiaj się rozsądnie, dieta bogata w magnez

• ogranicz palenie

• zapomnij o istnieniu alkoholu, środków pobudzających i uspokajających

• ubierz się stosownie do okoliczności

• przebywaj w towarzystwie osób, które cię nie denerwują

• tuż przed wejściem na egzamin odetchnij głęboko 3 razy

• weź maskotkę lub cos, co stanowi dla ciebie talizman

• skup się na zadaniu, a nie na ocenie, którą chcesz uzyskać

• egzamin ustny: spróbuj się rozluźnić, nie trzymaj rąk w kieszeniach, przyjmij założenie, że egzaminator to normalny człowiek:) i nie chce cię zgnębić, patrz w oczy, potakuj jeśli ktoś do ciebie coś mówi, unikaj dygresji, poproś o czas na zastanowienie, o powtórzenie, gdy nie rozumiesz pytania, wizualizacja

• przedstaw literaturę

• na początku i na końcu udzielaj poprawnych odpowiedzi, w środku odpowiadaj na pytania, z którymi masz problem

• sam decyduj o kolejności odpowiadania na pytania, rozplanuj czas, przygotuj konspekty wypowiedzi, napisz plan wypowiedzi, nie wpadaj w panikę, jeśli nie znasz odpowiedzi, możesz wrócić do tego pytania później

• w teście zastanów się dokładnie

• oddychaj przeponą

„STUDIUM DOSKONALENIA ZDOLNOŚCI" - konspekt filmu

1. Czym jest pamięć?

2. Budowa mózgu

- półkule mózgowe (za co odpowiadają)

- półkula dominująca (lewa)

- współpraca obu półkul

3. Podział pamięci

- krótkotrwała

- długotrwała

Od 20 r.ż. zmniejsza się ilość szarych komórek; podczas pracy używa się l5 % pracy mózgu

4. Czynniki wpływające na zapamiętywanie i odtwarzanie.

5. Metody doskonalenia pamięci (3grupy).

1. TECHNIKI ZAPAMIĘTYWANIA.

HAKI- przypisywanie słów haków cyfrom, w odpowiedniej kolejności.

1-	świeca
2-	Łabędź
3-	przepołowione jabłko
4- krzesło
5-	Dźwig
6-	Ślimak
7-	Kosa
8-	bałwan
9-	balon na sznurku
10 rycerz z mieczem
11-	Jacht
12-	Duch
13-	trzepaczka
14-	czaszka
15-	pieniądz
16-	szubienica
17-	sikawka
18-	Ołtarz
19-	dziupla
20-	drabina

Do zapamiętywania można dodać WYMYŚLANIE HISTORII

- wyolbrzymianie

- kolor

- dźwięk

- uczucia, emocje

- płeć

Łączymy cyfry z przedmiotami; tworzymy historię.

Np. 9- klucze —> szukamy kluczy, widzimy jak unosi je balon (9 to balon)

Haki mają zastosowanie do zapamiętywania wyrazów w odpowiedniej kolejności.

ŁAŃCUSZEK - łączenie kolejnych elementów (ogniw) w jedną całość (łańcuszek).

Wykonujemy go do zapamiętywania długich sekwencji, niekoniecznie w odpowiedniej kolejności.

Wymyślamy historię:

- Wkradanie się nocą do banku —> przypomina o konieczności podjęcia pieniędzy z banku.

- Widok sekretarki z telefonem —> przypomina o konieczności zadzwonienia do sekretarki.

Można łączyć metodę haków z metodą łańcuszków.

System cyfrowo - literowy - służy do zapamiętywania kodów, numerów

telefonu czy adresów

1	2	3	4	5	6	7	8	9	0
D,T	N	M	R	L,Ł	W,F	G,K,H	J	B,P	c,z,s

TAM NAD MORZEM ROŚNIE LAS JAK GO WYTNĄ BĘDZIE TRZASK

Nr. Telefonu-573122

5-LJL; 7-GJLH; 3-Mi 1-DJ; 2-N

ŁĄKA MADONNY

Seria dowodu osobistego- DB3957741

3-M; 9-B,P; 5-Ł,L; 7-KAH; 4-R; 1-D,T

SŁOWA KLUCZE - metoda ta ułatwia uczenie się słów obcojęzycznych

Np. aunt (ang) - ciotka -> słowo klucz - antena

Widzimy ciocię Helę trzymającą antenę.

draw (ang)- rysować —► słowo klucz - droga

Widzimy chłopca malującego na drodze „esy floresy".

ZAPAMIĘTYWANIE IMION, NAZWISK, TWARZY:

- wyraźne uświadomienie sobie, z kim rozmawiamy/widzimy się.

- upewnienie się czy dobrze usłyszeliśmy nazwisko/imię.

- dokonanie skojarzenia tej osoby z inną, znaną nam.

- kojarzymy/zamieniamy nazwisko ze znanym nam przedmiotem.

- nazwę zawodu przypisujemy do zdarzenia kojarzącego się z danym zawodem.

SIEĆ SKOJARZEŃ

Błędne style robienia notatek:

....... Styl narracyjny- wypisywanie ważnych treści z tekstu.

…… Wypisywanie z tekstu idei w kolejności pojawiania się.

....... Styl numeryczny- punkty, podpunkty, hierarchityzacja danych.

POWTÓRZENIA

Podczas pierwszych 24h tracimy 80% zapamiętanych informacji

Zdolność zapamiętywania spada po 30 min uczenia.

1. po 30 min robimy krótkotrwałe przerwy

2. po 2h robimy dłuższą przerwę

3. po 3h robimy długą, 60cio minutową przerwę regeneracyjną

Wskazana jest wizualizacja tematu.

2007-03-27

TECHNIKI SZYBKIEGO CZYTANIA

Przeciętny człowiek jest w stanie przeczytać 140-200 słów na minutę Sposoby czytania:

1. czyt. integralne

- poszerza pole widzenia

- uczy nowego rytmu czytania (liczba zatrzymań ruchu gałek ocznych może być mniejsza)

- ćwiczenia eliminują nawyk fonetyzacji

- ćwiczenia eliminują regresję czytelniczą (powracanie wzrokiem do wcześniejszych części zdania)

Należy jak najszybciej przeczytać jak najwięcej podobnych do siebie wyrazów

2. czyt. selektywne

- wyszukiwanie w tekście konkretnych, ważnych dla nas informacji

- ważne tutaj jest nastawienie

- wymaga umiejętności koncentracji, uwagi

RADY DLA CZYTELNIKA

- nastaw się na czytanie

- czytaj w pozycji siedzącej

- linia wzroku - prostopadle do tekstu

- tekst w odległości 35-45 cm od oczu

- warunki zewnętrzne - odosobnienie

- czytaj tak, by zrozumieć, a nie zapamiętać

- czytając rób przerwy

- nie czytaj, kiedy jesteś zmęczona lub obolała

"Rewolucja w uczeniu" Gordon Dryden i Jeannette Vos

Jak myśleć, by znajdować wspaniałe pomysły

Słowa klucze:

- problem - nowa kombinacja starych elementów

- definiowanie problemu - definiowanie w sposób konkretny, ale nie ograniczający

- fakty konkretne - bezpośrednio związane z naszą pracą, branżą lub problemem

- fakty ogólne - zbierane z tysięcy różnych źródeł

- przełamanie schematu - stawianie pytań , które zmieniają kierunek naszego myślenia

- stary pomysł - kombinacja starych elementów

- Mapy Skojarzeń - łączą informacje w nowy sposób, na innych gałęziach lub w inne grupy

- techniki relaksacyjne - pomagają wprowadzić umysł w twórczy i sprzyjający przyswajaniu wiadomości stan

- podświadomość - gromadzi wiadomości wg pewnych wzorców, gdy konkretnie określamy swoją wizję i cel

- podejście wizjonerskie - metoda rozwijająca zdolność twórczego myślenia; oparte na sformułowaniu misji

- burza mózgów - metoda pomagająca tworzyć nowe idee

- „lista pluskiew” - rzeczy, które nas irytują

- kazein - ciągłe udoskonalanie

- lateralne myślenie - umiejętność szukania nowych pomysłów i podążanie w nowych kierunkach

- PMI - plus, minus, interesujące

- CAF - rozważ wszystkie czynniki

- C & S - konsekwencje i następstwa

- APC - alternatywy, możliwości, wybory

- „sześć kapeluszy” - zachęcanie uczestników do szybkich zmian sposobu myślenia, bez obrażania kogokolwiek

Plan:

- zdefiniuj problem

- zdefiniuj idealne rozwiązanie i wyobraź je sobie

* model przemysłu o zasięgu światowym - produkcja zegarków na rękę

• zdefiniowanie problemu i idealnego rozwiązania

• następnie - przebyta droga od jednego do drugiego za pomocą nowej kombinacji starych elementów

- zbierz wszystkie fakty

* fakty ogólne i konkretne

- przełam schemat

- wyjdź poza swoją dziedzinę

* odrzucenie wcześniej przyjętych poglądów na sytuację

* pamiętać o tym, żeby pytać

- baw się różnymi kombinacjami

* zapisywanie pomysłów, kiedy przyjdą one do głowy

* starać się czytać jak najwięcej książek

- używaj wszystkich zmysłów

* świadome próby wykorzystania wszystkich zmysłów

* sporządzanie Map Skojarzeń

- wyłącz się i pozwól, by wszystko się „przetrawiło”

* soki trawienne

* techniki relaksacyjne

- odpręż się, słuchając muzyki lub obcując z naturą

* zajęcia otwierające umysł

* szukanie dla siebie najbardziej skutecznej metody

- prześpij się z tym

* przed snem - pomyślenie raz jeszcze o problemie i jego idealnym rozwiązaniu

* podświadomość

- eureka! jest!

* określenie terminu znalezienia rozwiązania

- podejście wizjonerskie

* stworzenie wizji przyszłości, w której można zrealizować dosłownie każde marzenie

* Peter Ellyardm - wszyscy mamy skłonność do zbyt wąskiego określenia problemu

- kiedy szukasz nowego pomysłu, czy możesz go:

* podwoić?

* podzielić na pół?

* rozszerzyć?

* wysuszyć?

* pokroić?

* rozciągnąć?

- co możesz zastąpić?

* stalówkę

* korespondencja pocztowa

* zamrożone ryby

- jakie nowe kombinacje możesz utworzyć?

* walkman

* KFC

* rajstopy

* Disneyland

- jak możesz go przerobić?

* łyżworolki

* gra w rugby

- co możesz powiększyć lub poszerzyć?

* hamburgery

* rakieta tenisowa

- co możesz zmniejszyć, odwrócić lub wyeliminować?

* wiatr

* telewizja

- jakie nowe formy możesz stworzyć?

* zmiana oblicza społeczeństwa

- nowy pomysł z zakresu komunikacji elektronicznej dociera poprzez Internet

- od momentu przekroczenia progu szkoły większość dzieci uczy się, że odpowiedzi już istnieją

* nauczenie się ograniczonej liczby odpowiedzi od nauczyciela, następnie prawidłowe podanie ich na sprawdzianie

- skupienie się na tysiącprocentowych usprawnieniach

- kazein

* filozofia, która zachęca każdego pracownika, by codziennie wysuwał nowe propozycje poprawiania wszystkiego wokół

- wiele szkół nie uczy lateralnego myślenia

- ograniczanie swoich możliwości myślenia

* wpasowanie nowych informacji w już istniejące schematy

- połączenie humoru i zabawy

* technika de Bono

• PMI

• CAF

• C & S

• APC

- metoda „sześciu kapeluszy”

* biały kapelusz

* czerwony kapelusz

* czarny kapelusz

* żółty kapelusz

* zielony kapelusz

* niebieski”

uczenie się

dojrzewanie (gotowość rozwojowa)

zmiana rozwojowa

aktywność własna

motywacja do uczenia się

doświadczenie

deklaratywna (wiem, że)

proceduralna (wiem jak)

poznawcze

behawioralne

zastosowanie

warunkowanie klasyczne

Stosowana Analiza Zachowania

Teoria Poznania Społecznego

Pawłow

Watson

Thorndike

Skinner

---