3 Reformacja w Europie

podręcznik, str. 22-29

1. Przyczyny reformacji: próby reformy Kościoła katolickiego:

a. fiskalizm Kościoła- odpusty ( rozgrzeszenie za pieniądze), dziesięcina, świętopietrze

b walka o wyższość władzy świeckiej nad duchowną

d. zeświecczenie kleru ( duchowieństwa)

e. wpływ poglądów epoki odrodzenia

2. Główne nurty reformacji: wyznań reformowanych

Wyznanie	Przywódca	Ważne daty	Doktryna	Hierarchia kościelna	Dalsze losy
Luteranie	Marcin Luter	1517- Luter przybija do Kościoła w Wittenberdze 95 tez 1521- potępienie i wyklęcie Lutra przez papieża 1529- protest książąt Rzeszy Niemieckiej przeciw zwalczaniu poglądów Lutra- stąd protestantyzm 1555- pokój religijny w Augsburgu- podział Niemic wg zasady „cuius regio Pius religio” czyj kraj, tego religia)	- Biblia jako jedyne źródło wiary, interpretowane przez wiernych - potępienie odpustów, - zbawienie zapewnia wiara, nie dobre uczynki, - chrzest, ważne kazania, spowiedź grupowa - eucharystia pod dwiema postaciami - tłumaczenie Biblii na język narodowy, - brak kultu Matki Boskiej, świętych, relikwii, pielgrzymek, - odrzucenie zwierzchnictwa papieża,	- zniesienie celibatu księży, - likwidacja klasztorów, - gminy zamiast parafii, - zbór to protestancka świątynia, - superintendenci zamiast biskupów podlegli świeckim	Kościół ewangelicko- augsburski - Niemcy, Skandynawia
Kalwini	Jan Kalwin	1536- ogłoszenie doktryny przez Kalwina	- doktryna predestynacji- Bóg jednych przeznaczył do zbawienia, innych skazał na potępienie, czego człowiek nie może zmienić, - Pismo Święte jedyne źródło wiary, ale nie można jego interpretować, ważna jest wykładnia Kalwina - chrzest, ważna kazania, spowiedź grupowa - eucharystia pod dwiema postaciami, - brak kultu świętych, Matki Boskiej, - języki narodowe w liturgii, - nieuznawanie zwierzchności papieża, - nacisk na skromność, uczciwą pracę, nakazy moralne	- zniesienie celibatu księży, - likwidacja klasztorów, - duża rola ciał kolegialnych ( synod, konsystorz, świeccy i duchowni)	Kościół ewangelicko- reformowany- Szwajcaria, Niemcy, Holandia,
Anglikanizm	Król Henryk VIII	1534- akt supremacji Henryka VIII zniesienie zwierzchnictwa Rzymu i ogłoszenie się głową Kościoła anglikańskiego ( papież nie zgodził się na unieważnienie ślubu z Katarzyną Aragońską)	- dogmat zbawienia przez wiarę, - liturgia w języku angielskim, - nieuznawanie zwierzchnictwa Rzymu,	- głową kościoła władca Anglii, - episkopat ( biskupi, proboszczowie) - likwidacja klasztorów, - konfiskata majątków kościelnych	Kościół anglikański
Antytrynitarze Arianie	Faust Socyn	1565- ogłoszenie doktryny, odłam kalwinizmu 1658- wygnani z Polski	- kwestionowanie boskości Chrystusa ( stąd nazwa), - pacyfizm, anarchizm ( likwidacja urzędów), - likwidacja poddaństwa, przywilejów stanowych	- niezależne zbory, - brak duchowieństwa	Unitarianie

3. Skutki reformacji:

a. wojny religijne - Niemcy, Francja ( rzeź hugenotów ( francuscy kalwini) 23/24 VIII 1572 r. w Noc św. Bartłomieja

b. utrata 1/3 wiernych przez Kościół katolicki na rzecz kościołów reformowanych

c. rozkwit języków narodowych- Biblia, liturgia

---