W POWIECIE KARTUSKIM
w latach 2006 - 2010 kwiecień 2006 |
Wstęp
Przedstawiony program stanowi uporządkowany zbiór celów tworzący system wspierania osób niepełnosprawnych w powiecie kartuskim.
Ustalone cele programu będą realizowane w różnym czasie przez okres 4 lat.
Powiatowy program wspierania osób niepełnosprawnych jest wyznacznikiem kierunków działań i może stanowić podstawę do tworzenia przez poszczególne gminy i organizacje pozarządowe szczegółowych programów.
Osoby zajmujące się pomocą osobom niepełnosprawnym w organizacjach pozarządowych, w Gminnych Ośrodkach Pomocy i Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Kartuzach, tworzące Zespól Opracowujący , to autorzy treści merytorycznej prezentowanego programu.
W pracach zespołu uczestniczyły następujące osoby:
Małgorzata Flis GOPS Przodkowo
Gabriela Gołata PCPR Kartuzy
Piotr Górecki Fundacja „Podaruj Trochę Słońca”
Barbara Hufnagel PCPR Kartuzy
Gabriela Jóskowska GOPS Chmielno
Marzena Korzeniewska Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym - Sierakowice
Lucyna Kwidzińska PCPR Kartuzy
Beata Ludwichowska Stowarzyszenie „Tacy Sami” - Przodkowo
Sławomir Matkowski WTZ Somonino
Grzegorz Mikiciuk PCPR Kartuzy
Sylwia Przewoźna PCPR Kartuzy
Podstawą budowanego programu było:
dokonanie analizy sytuacji z użyciem podstawowej metody analizy strategicznej - SWOT, która pozwoliła ocenić mocne i słabe strony obecnego sposobu świadczenia pomocy osobom niepełnosprawnym w powiecie kartuskim,
wiedza zespołu opracowującego program o aktualnych problemach i potrzebach osób niepełnosprawnych w lokalnej społeczności,
ocena stopnia realizacji strategii wspierania osób niepełnosprawnych z 1999 roku.
Ważnym elementem tworzenia programu były konsultacje z Barbarą Kapica - Dyrektorem Powiatowego Urzędu Pracy, oraz Jolantą Tersa - Dyrektorem Wydziału Edukacji Starostwa Powiatowego w Kartuzach, a także z jej odbiorcami - osobami niepełnosprawnymi.
Społeczny charakter programu oraz kompetencje członków zespołu sprawiły, że pozyskano również od nich zapewnienie pilotowania realizacji poszczególnych celów.
Program ten jest integralną częścią tworzonej strategii rozwiązywania problemów społecznych.
Program będzie monitorowany przez Zespół ds. Wdrażania Strategii, którego zadaniem jest obserwowanie sposobu realizacji celów, obserwowanie otoczenia i korygowanie programu stosownie do warunków i zachodzących zmian.
Skład i umocowanie Zespołu w Centrum Pomocy Rodzinie daje nadzieję na realizację zapisanych w niej celów niezależnie od zmian wynikających z kadencyjności samorządów.
Wartości i założenia Leżące u podstaw myślenia o pomocy osobom Niepełnosprawnym
Zespół tworzący program zgodny jest co do katalogu wartości, wśród których godność, równość, szczęście, spokój, rozwój osobisty, poczucie bezpieczeństwa, prawo do wpływania na własne życie i aktywne życie w społeczeństwie, są podstawowym gwarantem rozwoju jednostki.
Ogólnym założeniem programu jest traktowanie wszystkich jako pełnoprawnych obywateli oraz przestrzeganie prawa polskiego i międzynarodowego ze szczególnym wykorzystaniem możliwości, jakie dają ustalenia prawne dotyczące osób niepełnosprawnych.
CHCEMY, BY KAŻDY NIEPEŁNOSPRAWNY MIESZKANIEC POWIATU KARTUSKIEGO MIAŁ POCZUCIE, ŻE JEST PEŁNOPRAWNYM CZŁONKIEM LOKALNEJ SPOŁECZNOŚCI. |
Diagnoza
We współczesnym świecie niepełnosprawność człowieka uważana jest za istotny problem społeczny.
Według Narodowego Spisu Powszechnego w Polsce żyje 5,5mln. osób niepełnosprawnych, zaś w powiecie kartuskim - 13 691 osób (wg danych GUS - Powszechny Spis Ludności 2002 r.).
W grupie tej 7 011 - to osoby płci męskiej, 6 680 - osoby płci żeńskiej. Znaczący w tej grupie jest udział osób w wieku do 16 roku życia (aż 1242). W tej grupie duża liczba dzieci niepełnosprawnych nie może w pełni korzystać z równego dostępu do nauki, opieki medycznej i rehabilitacji. Wiele szkól i przedszkoli, ze względu na istotne bariery architektoniczne, nie jest w stanie zaoferować dzieciom niepełnosprawnym możliwości normalnego funkcjonowania. Większość osób niepełnosprawnych mieszka na wsi, co dodatkowo utrudnia dostęp do aktywnych form wsparcia.
Na koniec roku 2005 w Powiatowym Urzędzie Pracy zarejestrowane były 202 osoby niepełnosprawne, bez prawa do zasiłku i poszukujące pracy .
Z danych uzyskanych z gmin wynika, że na terenie powiatu w różnych formach zatrudnienia pracują 192 osoby niepełnosprawne. Liczba ta systematycznie wzrasta wraz z rosnącymi możliwościami wsparcia pracodawców w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych. Nadal jednak pozostaje duża liczba osób poza rynkiem pracy.
Spora grupa osób niepełnosprawnych osób niepełnosprawnych biernych zawodowo tkwi w marazmie ze względu na słabą motywację do pracy, brak wiary we własne siły, zbyt niskie kwalifikacje zawodowe, niechęć pracodawców do zatrudniania osób niepełnosprawnych, trudny rynek pracy. To główne przyczyny ciągle wysokiej liczby osób niepełnosprawnych, pozostających bez pracy.
Przystępując do określenia celów programu należy skoncentrować się na działaniach mających przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu. Najczęstszymi problemami z jakimi spotykają się w swojej codziennej egzystencji osoby niepełnosprawne to:
brak wczesnej diagnozy i leczenia
brak dostępności do rehabilitacji
ograniczona liczba miejsc pracy
bariery architektoniczne, komunikacyjne i psychologiczne.
Ponadto brak aktywności i motywacji samych niepełnosprawnych do zmiany swojej sytuacji skutkuje ich uzależnieniem od instytucji, a w konsekwencji wykluczeniem społecznym. Integracja społeczna osób niepełnosprawnych wymaga znacznie szerszego wsparcia w przypadkach głębokiej i trwałej niepełnosprawności, wpływających na możliwość i jakość pełnienia ról społecznych. Wsparcie tej grupy powinno umożliwić zdobycie kompetencji społecznych, sprawności funkcjonalnych i uzyskanie indywidualnej pomocy.
Niepełnosprawność jest też jedną z najczęstszych przyczyn trudnej sytuacji życiowej i korzystania ze świadczeń pomocy społecznej. Pomoc na rzecz osób niepełnosprawnych świadczona jest w formach pieniężnych, naturze, usługach a także pomocy instytucjonalnej. Pomoc instytucjonalna dla osób niepełnosprawnych w powiecie świadczona jest przez pobyt w Środowiskowych Domach Pomocy Społecznej, Ośrodkach Rewalidacyjno - Wychowawczych, Domach Pomocy Społecznej, Warsztatach Terapii Zajęciowej, Ośrodkach Szkolno - Wychowawczych i mieszkaniach chronionych. Na system pomocy osobom niepełnosprawnym w powiecie składa się wiele instytucji i źródeł finansowych. Taka sytuacja stworzy szansę na powstanie gęstej sieci wsparcia i aktywizacji. W praktyce wymaga to jednak nie tylko większych środków, ale przede wszystkim wypracowania postaw współpracy.
WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE KARTUSKIM NA LATA 2006 - 2010 |
LISTA CELÓW GŁÓWNYCH: |
Cel główny 1: Zorganizowanie systemu informacji o możliwościach pracy, edukacji, lecznictwa, rehabilitacji, transportu, turystyki i wypoczynku, ulg i uprawnień oraz pomocy prawnej. |
Cel główny 2: Zapewnienie równych szans osobom niepełnosprawnym w zakresie dostępu do edukacji, kultury, sportu, rekreacji i turystyki. |
Cel główny 3: Stworzenie warunków równego dostępu osób niepełnosprawnych do opieki medycznej i rehabilitacji. |
Cel główny 4: Stworzenie systemu wspierania aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. |
Cel główny 5: Zorganizowanie systemu działań opiekuńczych i terapeutycznych wspierających osoby niepełnosprawne i ich rodziny. |
Cel główny 6: Zniesienie barier architektonicznych w obiektach użyteczności publicznej. |
Cel główny 7: Zapobieganie społecznemu wykluczeniu osób niepełnosprawnych poprzez zapewnienie wsparcia finansowego, pomocy psychologicznej, prawnej, mieszkaniowej. |
Cel główny 8: Podniesienie standardu świadczonych usług przez instytucje, organizacje działające na rzecz osób niepełnosprawnych. |
Cel główny 1. Zorganizowanie systemu informacji o możliwościach pracy, edukacji, lecznictwa, rehabilitacji, transportu, turystyki i wypoczynku, ulg i uprawnień oraz pomocy prawnej. |
termin realizacji: |
2006 |
organizacja odpowiedzialna: |
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie |
organizacje zaangażowane: |
|
Cele szczególowe |
|
1 |
Prowadzenie Ośrodka Informacji dla Osób Niepełnosprawnych |
2 |
Prowadzenie internetowego Forum na rzecz osób niepełnosprawnych |
Cel główny 2 Zapewnienie równych szans osobom niepełnosprawnym w zakresie dostępu do edukacji, kultury, sportu, turystyki i rekreacji |
Cele szczegółowe |
|
1 |
Umożliwienie osobom niepełnosprawnym rozwijanie form aktywności sportowej, turystycznej i rekreacyjnej. |
2 |
Tworzenie warunków do kulturotwórczej aktywności osób niepełnosprawnych i uczestnictwa w kulturze. |
3 |
Zapewnienie ciągłości kształcenia od chwili wykrycia niepełnosprawności w systemie integracyjnym i specjalistycznym. |
4 |
Udostępnienie obiektów sportowych i miejsc turystyczno-rekreacyjnych dla osób niepełnosprawnych. |
5 |
Doradztwo metodyczne dla nauczycieli wszystkich poziomów edukacji i opieki zajmujących się kształceniem osób niepełnosprawnych w systemie publicznym i niepublicznym, formalnym i pozaformalnym. |
termin realizacji: |
2008 |
organizacja odpowiedzialna: |
Samorządy terytorialne, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie |
organizacje zaangażowane: |
|
Cele szczegółowe |
|
1 |
Doposażenie placówek edukacyjnych i rehabilitacyjnych w sprzęt rehabilitacyjny. |
2 |
Stworzenie warunków do powstanie sklepu ze sprzętem rehabilitacyjnym. |
3 |
Wspieranie przedsięwzięć służących promowaniu zdrowego trybu życia oraz bezpieczeństwa. |
4 |
Doradztwo metodyczne i szkolenie kadr zajmujących się rehabilitacją osób niepełnosprawnych. |
5 |
Tworzenie warunków do rozwoju różnych form rehabilitacji z uwzględnieniem „rehabilitacji przy łóżkowej”. |
Cel główny3 Stworzenie warunków równego dostępu osób niepełnosprawnych do opieki medycznej i rehabilitacji |
termin realizacji: |
2008 |
organizacja odpowiedzialna: |
Starostwo Powiatowe w Kartuzach |
organizacje zaangażowane: |
|
Cele szczegółowe |
|
1 |
Szkolenia osób niepełnosprawnych, umożliwiające podjęcie pracy zawodowej lub przysposobienie do pracy. |
2 |
Zwiększenie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w podejmowaniu własnej działalności gospodarczej. |
3 |
Tworzenie warunków i wspieranie działalności Warsztatów Terapii Zajęciowej i Zakładów Aktywności Zawodowej, Ośrodków opieki kształcenia i wychowania specjalnego. |
4 |
Wspieranie zatrudnienia osób niepełnosprawnych poprzez ustanowienie asystenta osoby niepełnosprawnej. |
6 |
Wspieranie przedsięwziąć mających na celu rozpoznanie potrzeb osób niepełnosprawnych pod kątem zdolności zawodowych, umiejętności i wykształcenia. |
7 |
Promowanie idei - NIEPEŁNOSPRAWNY - SPRAWNY W PRACY. |
8 |
Zachęcanie i wspieranie pracodawców do tworzenia miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych. |
9 |
Podwyższenie standardu usług w zakresie obsługi osób niepełnosprawnych, zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy. |
10 |
Wspieranie organizacji pozarządowych w zakresie aktywizowania zawodowego osób niepełnosprawnych. |
termin realizacji: |
2010 |
Organizacja odpowiedzialna: |
Powiatowy Urząd Pracy |
Organizacje zaangażowane: |
|
Cel główny 4 Stworzenie systemów wspierania aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych |
Cel główny 5 Zorganizowanie systemu działań opiekuńczych i terapeutycznych wspierających osoby niepełnosprawne i ich rodziny |
Cele szczegółowe |
|
1 |
Umożliwienie osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom korzystanie z różnych szkoleń przygotowujących do działań opiekuńczych. |
2 |
Zabudowanie systemów wsparcia w środowisku lokalnym osób niepełnosprawnych samotnie zamieszkujących w oparciu o asystenta osobistego. |
3 |
Tworzenie warunków do organizowania systemu mieszkań chronionych. |
4 |
Zachęcanie do tworzenia rodzinnych form pomocy osobom niepełnosprawnym. |
5 |
Podniesienie standardu usług opiekuńczych, środowiskowych i instytucjonalnych. |
6 |
Tworzenie warunków do powstawania nowych form opieki specjalistycznej i instytucjonalnej. |
termin realizacji: |
2007 |
organizacja odpowiedzialna: |
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie |
organizacje zaangażowane: |
|
Cel główny 6 Zniesienie barier architektonicznych w obiektach użyteczności publicznej |
Cele szczegółowe |
|
1 |
Likwidacja barier architektonicznych w obiektach użyteczności publicznej. |
2 |
Zastosowanie różnych form oznakowania przejść i traktów drogowych, miejsc parkingowych. |
3 |
Instalowanie werbalnych systemów alarmowych i sygnalizacji dotykowej dla osób z niepełnosprawnością wzroku. |
4 |
Instalowanie wizualnych systemów alarmowych dla osób z niepełnosprawnością słuchu. |
5 |
Znakowanie budynków piktogramami i znakami graficznymi umożliwiającymi osobom z niepełnosprawnością intelektualną orientację w środowisku. |
termin realizacji: |
2010 |
organizacja odpowiedzialna: |
Starostwo Powiatowe |
organizacje zaangażowane: |
|
Cel główny 7 Zapobieganie Społecznemu wykluczeniu osób niepełnosprawnych poprzez zapewnienie wsparcia finansowego, pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej |
Cele szczegółowe |
|
1 |
Zapewnienie kompleksowej pomocy osobom niepełnosprawnym znajdującym się w trudnej sytuacji bytowej. |
2 |
Zorganizowanie poradnictwa specjalistycznego, prawnego, psychologicznego dla osób niepełnosprawnych i ich rodzin. |
3 |
Zwiększenie samodzielności i aktywności osób niepełnosprawnych. |
termin realizacji: |
2007 |
organizacja odpowiedzialna: |
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie |
organizacje zaangażowane: |
|
Cel główny 8 Podniesienie standardu świadczonych usług przez instytucje, organizacje na rzecz osób niepełnosprawnych |
Cele szczegółowe |
|
1 |
Wypracowanie współpracy jednostek działających na rzecz osób niepełnosprawnych zgodnie ze standardami w krajach Unii Europejskiej. |
2 |
Tworzenie warunków umożliwiających pracownikom placówek poznanie metod i narzędzi pracy w instytucjach pomocowych krajów Unii Europejskiej. |
3 |
Doskonalenie systemu współpracy pomiędzy samorządem i instytucjami oraz organizacjami w celu podwyższenia jakości świadczonych usług i promowania nowych rozwiązań. |
4 |
Modernizacja infrastruktury pomocowej. |
termin realizacji: |
2007 |
organizacja odpowiedzialna: |
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie |
organizacje zaangażowane: |
|
Tabela planowanych terminów realizacji celów głównych Programu wspierania osób niepełnosprawnych w powiecie kartuskim
Cele |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
Cel główny 1: Zorganizowanie systemu informacji o możliwościach pracy, edukacji, rehabilitacji, transportu, turystyki, ulg i uprawnień. |
|
|
|
|
|
Cel główny 2: Zapewnienie równych szans osobom niepełnosprawnym w zakresie dostępu do edukacji, kultury, sportu, rekreacji i turystyki. |
|
|
|
|
|
Cel główny 3: Stworzenie warunków równego dostępu osób niepełnosprawnych do opieki medycznej i rehabilitacji. |
|
|
|
|
|
Cel główny 4: Stworzenie systemu wsparcia aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. |
|
|
|
|
|
Cel główny 5: Zorganizowanie systemu działań opiekuńczych i terapeutycznych wspierających osoby niepełnosprawne i ich rodziny. |
|
|
|
|
|
Cel główny 6: Zniesienie barier architektonicznych w obiektach użyteczności publicznej. |
|
|
|
|
|
Cel główny 7: Zapobieganie społecznemu wykluczeniu osób niepełnosprawnych poprzez zapewnienie wsparcia finansowego, pomocy psychologicznej, prawnej, mieszkaniowej. |
|
|
|
|
|
Cel główny 8: Podniesienie standardu świadczonych usług przez instytucje, Organizacje na rzecz osób niepełnosprawnych. |
|
|
|
|
|
Podstawowe akty prawne umożliwiające realizację celów PROGRAMOWYCH:
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka,
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej,
Światowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych 1983,
Karta Praw Osób Niepełnosprawnych - Uchwala Sejmu RP z 1 sierpnia 1997r,
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty,
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej,
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym,
Narodowa Strategia Integracji Społecznej, MPS, Warszawa 2004,
Krajowy Plan Działania na rzecz Integracji Społecznej na lata 2004 - 2006 dla Polski, MPS, Warszawa 2004,
Zasoby:
Zasoby:
Ludzie:
pracownicy instytucji pomocy społecznej i edukacji (PCPR, GOPS, DPS, WTZ, ŚDS, SOSW, OREW, OION, organizacje pozarządowe, Wolontariat).
Infrastruktura
lokale i wyposażenie (sprzęt rehabilitacyjny, edukacyjny),
środki transportu dostosowane do przewozu osób niepełnosprawnych,
baza informacyjne dla osób niepełnosprawnych.
Aktywność lokalnej społeczności:
grupy samopomocowe,
organizacje pozarządowe,
Indywidualne osoby,
kluby wolontariatu,
Procedury działań:
Strategia wspierania osób niepełnosprawnych w powiecie kartuskim na lata 1999 - 2012,
Strategia pomocy dziecku, młodzieży i rodzinie w powiecie kartuskim na lata 2000 - 2010,
Strategia rozwoju edukacji ponadgimnazjalnej w powiecie kartuskim,
Standardy usług socjalnych - współpraca między instytucjami - Forum na rzecz rodziny,
Korzystanie z doświadczeń zagranicznego partnera w ramach współpracy z Królestwem Danii.
Zasoby finansowe:
finanse z budżetu państwa, z budżetu samorządu, środki pomocowe z UE, PFRON, dotacje i granty uzyskiwane w konkursach, sponsoring, udział własny beneficjentów.
Wykaz Organizacji pozarządowych reaLIZUJĄCYCH ZADANIA W ZAKRESIE WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH z TEREnu POWIATU KARTUSKIEGO:
Lp. |
Nazwa organizacji |
Adres |
||
1 |
Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Filia w Sierakowicach |
ul. Łosińskiego 1 83-340 Sierakowice |
||
2 |
Kaszubska Fundacja Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych ,,Podaruj Trochę Słońca” |
Starkowa Huta 35 83-312 Hopowo |
|
|
3 |
Polskie Stowarzyszenie Na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Sierakowicach |
ul. Brzozowa l 83-340 Sierakowice |
|
|
4 |
Fundacja Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym ,,UŚMIECH DZIECKA” |
Szklana 44 83-340 Sierakowice |
|
|
5 |
Stowarzyszenie ,,TACY SAMI" |
ul. Gdańska 3 83-304 Przodkowo |
|
|
6 |
Pomorskie Stowarzyszenie Charytatywne na Rzecz Pomocy Społecznej |
ul. Jana III Sobieskiego 29 83-322 Stężyca |
|
|
7 |
Polski Związek Niewidomych Koło w Kartuzach |
ul. Gdańska l 83-300 Kartuzy |
|
|
8 |
Polski Czerwony Krzyż |
ul. Hallera 1 83-300 Kartuzy |
|
|
9 |
Grupa Związkowa Polskiego Związku Głuchych |
ul. Hallera 1 83-300 Kartuzy |
|
|
10 |
Fundacja „Nasze Dzieci” w Przodkowie |
ul. Topolowa 17 83-304 Przodkowo |
|
|
11 |
Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób Chorych na Stwardnienie Rozsiane Koło w Sierakowicach |
ul. Brzozowa 1 83-340 Sierakowce |
|
|