Grzechy romantycznego indywidualizmu i próby











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Romantyzm >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Grzechy romantycznego
indywidualizmu i próby










kategoria:   J.polski
zakres:   Romantyzm
dodano:   1999-08-28




"Gdzie będzie
pycha, tam będzie hańba A gdzie pokora, tam mądrość"
Salomon, król izraelski Adam Mickiewicz tworząc Dziady
drezdeńskie pragnął ukazać tragizm epoki romantyzmu, w której żył i
która miała ogromny wpływ na jego psychikę. Dzieło powstało pod
wpływem wydarzeń z czasu powstania listopadowego, a opisuje fakty z
okresu młodości poety. Właśnie w Dreźnie "rozbiła się bania z
poezją" i w ciągu jednego wieczoru powstała Wielka Improwizacja. Był
to monolog Konrada - głównego bohatera dramatu przeżywającego
wewnętrzne rozterki, walczącego ze światem i buntującego się
przeciwko Bogu. Był on człowiekiem wrażliwym przy czym niezależnym i
właśnie złożoność jego psychiki stała się przyczyną popełnionych
przez niego grzechów i poniesionej klęski, zaś ksiądz Piotr ukorzył
przed Bogiem i miał możliwość zobaczenia przyszłych losów Polski.
W prologu III części Dziadów dokonała się przemiana bohatera
z IV części - Gustawa. Jego tęsknota i utracone marzenia stały się
przyczyną prowadzonego przez niego pustelniczego życia. Przeobraził
się on w roku 1823 w innego człowieka. W przeciągu zaledwie jednej
nocy w jego światopoglądzie dokonała się ogromna zmiana. Priorytetem
stał się dla niego cały naród i dobro ogółu. Nowym bohaterem był
Konrad, który kocha swoją ojczyznę i był dla niej gotów poświęcić
życie. Zyskał on zupełnie nowe cechy, obce Gustawowi. Konrad
patrzył na świat przez pryzmat uczuć. Cechowało go niezwykłe
poczucie niezależności, gdyż indywidualność była wpisana na stałe w
psychikę bohatera romantycznego. Kierował się własnymi zasadami,
które często odbiegały od ogólnie przyjętych wzorów. Był niechętny
zbiorowemu działaniu i podporządkowaniu się komukolwiek.
Konsekwencją takiej postawy stała się samotność z jaką przyszło mu
się zmierzyć w ciężkim życiu poety. Konrad przypisywał sobie bowiem
rolę narodowego wieszcza. Żył i tworzył kierując się uczuciem
miłości do ojczyzny, sensem jego istnienia stało się cierpienie,
cyt: "Ja i ojczyzna to jedno. Nazywam się Milijon - bo za
milijony Kocham i cierpię katusze. (...) czuję
cierpienia całego narodu" Tragiczny samotnik załamany
nieszczęśliwym uczuciem, buntownik przeciw ideałom miłości przybrał
teraz imię Konrada. To samo imię nosił tytułowy bohater
"Wallenroda", człowiek czynu, samotnik walczący o szczęście swojego
kraju. Przybranie nowego imienia i jego wybór oznaczało wyjście z
zaklętego kręgu osobistych cierpień. Konrad był poetą - wieszczem.
Czuł w sobie moc potrzebną przywódcy i zbawcy narodu. Główny bohater
zbuntował się przeciwko Bogu w imię racji narodowych. W wielu
sprawach nie zgadzał się z Nim, ganił go i wytykał mu
niedoskonałość. Był przeciwieństwem człowieka pokornego, dla którego
Bóg stanowił najwyższą świętością. Bezczeszczenie przez bohatera
prawd moralnych przekazywanych nam od wieków w Biblii nie działało
na jego sumienie, nie kazało mu zaprzestania tak haniebnych czynów.
Konrad przemawiał do Boga w sposób godzący w postawę prawdziwego
chrześcijanina, odzywał się do Niego bez szacunku. Rzucał
bluźnierstwa i nie bał się następstw swojego zachowania. Nie liczył
się z siłą, jaką Pan posiada, ponieważ myślał, że tylko on ją może
wykorzystać w dobrym celu i ma do niej prawo. Uważał, że Bóg patrzy
jedynie na rzeczy dziejące się na ziemi i nie ingeruje w nie, a on
sam, Konrad był lepszy, bardziej godny pochwały i uwielbienia, gdyż
nie tylko patrzył, ale czuł i próbował działać, cyt: "Kłamca,
kto Ciebie nazwał miłością, Ty byłeś tylko mądrością. Ludzie
myślą, nie sercem, Twych dróg się dowiedzą; Myślą, nie sercem,
składy broni twej wyśledzą" Konflikt poety ze światem oraz
relacja między jednostką a społeczeństwem ukazuje, że mógł go
zrozumieć jedynie Bóg i natura, cyt: "Nieszczęsny kto dla ludzi
Głos i język trudzi", "Ty Boże, ty naturo!, dajcie
posłuchanie Godna to was muzyka i godne śpiewanie" Uważał,
że świat zbudowany przez Boga był niedoskonały i posiada wiele wad,
rządzi nim zło i nienawiść. Przykładem były losy polskiej młodzieży
brutalnie bitej w więzieniach rosyjskich, katowanej, wysyłanej na
Sybir i mordowanej za niewinność: "... Tak gardzę tą martwą
budową, Którą gmin światem zowie i przywykł ją chwalić"
Konrad chciał na swój własny sposób zmienić świat, i przeobrazić
go w twór, który był zobrazowaniem jego myśli i uczuć. Bohater był
niezadowolony z sytuacji, w jakiej znalazła się Polska po
rozbiorach, ze zniknięcia ojczyzny z map Europy. Stracił poczucie
bezpieczeństwa i oparcie. Zmiana świata miała na celu przywróceniu
Polsce jej dawnych granic, a także zaprzestania okrutnych
procederów, jakimi wsławiło się carskie wojsko. Błędem Konrada
było przypisywanie sobie nieśmiertelności, którą posiada jedynie
Bóg. Uważał on, że jeżeli tworzy wieczną poezję, to sam będzie trwał
na wieki, cyt: "Pieśń to wieka, pieśń-tworzenie. Taka pieśń
był siła, dzielność, Taka pieśń był nieśmiertelność! Ja
czuję nieśmiertelność, nieśmiertelność tworzę" Bohater myślał,
że jego dzieła są równe boskim, gdyż obydwoje są twórcami rzeczy
nieśmiertelnych. Konrad miał świadomość swojej doskonałości i
geniuszu, co było dowodem jego zarozumiałości. Panował nad słowem,
miał łatwość tworzenia. Swoje dzieła uznawał za szczyt świetności i
twierdził, że nikt nie był w stanie zrozumieć jego słów cyt: "Ja
mistrz! (...) Patrz jak te myśli dobywam sam z siebie,
Wcielam w słowa, one lecą, Rozsypują się po niebie,
Toczą się, grają, świecą (...) Depczę was wszyscy poeci!"
Dowodzą one zaślepienia bohatera i wielkiego samouwielbienia.
Gardził on słuchaczem swojej poezji, którą tworzył wyłącznie dla
siebie, cyt: "Pieśń ma, tyś był gwiazdą za granicą świata! I
wzrok ziemski, do ciebie wysłany za gońca, Choć szklanne weźmie
skrzydła, ciebie nie dolata, Tylko o twoję mleczną drogę się
uderzy" Konrad chciał górować nad innymi i nie liczył się z
nikim. Czymś nieodzownym było dla niego posiadanie tak dużej władzy
jaką posiada Bóg, Zarzuca mu się tytanizm, cyt: "Ja chcę mieć
władzę, jaką Ty posiadasz, Ja chcę duszami władać, jak Ty nimi
władasz" Konrad czuł, że tylko on się liczy pośród ludzi.
Zajmowanie się jedynie własną osobą, i kierowanie na siebie uwagi
otoczenia dowodzi jego egotyzmu. Bohatera cechowała postawa
prometejska, charakteryzuje się ona buntem przeciwko Bogu. Bunt ten
ma służyć ludziom. Uznawał on swoje postępowanie za ideał moralny, a
swoją osobę, za jednostkę, mającą na celu dobro większych grup
społecznych, jaką są Polacy. Dlatego myślał, że tylko on jest ważny,
on jest wybawicielem, więc inni muszą mu się mu podporządkować i
uwielbiać jego osobę. Bohater zdawał się robić rzeczy niezrozumiałe
dla normalnego człowieka. Groził Bogu walką, którą, jak sam był
przekonany, wygra, cyt: "Odezwij się, - bo strzelę przeciw twej
naturze; Jeśli jej w gruzy nie zburzę, To wstrząsnę całym
państw Twoich obszarem" Była to bitwa na słowa, a nie na miecze,
co Konrad uważał za rzecz stokroć trudniejszą. Bohater mimo wszystko
kochał Boga, szanował wszystkie osoby święte, jedynie jego wielka
chęć pomocy Polakom, która była powodem jego zaślepienia nie
pozwoliła mu tego uzewnętrznić, cyt: "Nie mieszam się do
wszystkich świętych z litaniji, Lecz nie dozwolę bluźnić imienia
Maryi" Konrada cechowała wielka pycha, którą zauważa się w jego
zachowaniu. Był bardzo pewny siebie, pysznił się swoją postawą i
zadaniem, jakie ma wykonać na ziemi. Nie pozwalał nikomu podważyć
swojego autorytetu i powagi. Pycha, to jak wiadomo jeden z siedmiu
grzechów głównych. Podstawowym grzechem Konrada, który omal nie
przesądził o ostatecznej jego klęsce było bluźnierstwo, które prawie
padło z jego ust, cyt: "Krzyknę żeś ty nie ojcem świata, ale .
carem!" Ostatnie słowa wypowiedział diabeł. Konrad padł
zemdlony. Od całkowitej klęski uratował go ksiądz Piotr. Był on
człowiekiem pokornym, nie sprzeciwiał się Bogu i nie próbował zabrać
mu władzy. Z natury pobożny, w chwilach niepewności prosił o pomoc
Boga i jedynie na jego łaskę się zdawał. Był patriotą, ale nie był
człowiekiem, który chce sam odratować ojczyznę, wyzwolić ją spod
zależności zaborców. Ukorzył się i dzięki temu mógł poznać
przyszłość narodu polskiego. Losy ojczyzny ukazują mu się w postaci
obrazów. Pierwszym z nich był zsyłka młodzieży na Syberię i jej
martyrologia. Wywóz jest porównany do rzezi niewiniątek, jaka miała
miejsce za panowania Heroda. Obraz kończy się ucieczką jednego
prześladowanego, który stanie się obrońcą i wskrzesicielem narodu.
Ma on tajemnicze imię czterdzieści i cztery. Drugim obrazem jest
męczeństwo Polski w analogii do męczeństwa Chrystusa. Polska została
pod koniec XVIII wieku zaatakowana przez koalicję trzech czarnych
orłów, w której skład wchodziły Austrowęgry, Rosja i Niemcy.
Francja, która w owym czasie miała pomóc Polakom nie zareagowała.
Był ona porównywana do Piłata, który kierował się nie swoim umysłem,
a tym, co chcieli ludzie. Francja nie stanęła po stronie Polski i
pozwoliła na zagrabienie jej ziem. W dramacie nazywana jest "Galem".
Gdy osądzono już Pana Jezusa zlinczowano go, co było symbolem walki
Polaków z zaborcami. Następnie podano Chrystusowi krzyż, bardzo
ciężki i niewygodny w noszeniu. Symbolizuje to kolejne rozbiory i
coraz większą niemoc, zaś samo ukrzyżowanie to największe męki,
zapowiadające rychłą śmierć, czyli koniec istnienia ojczyzny. Naród
polski miał pełnić taką samą rolę jak Chrystus, miał odkupić świat
poprzez cierpienie odzyskać wolność od Boga, który dla tych co
ukochał był wymagający. Takie stanowisko wobec ludzkości można
nazwać mesjanizmem. Była to idea przypisująca jednostkom lub narodom
szczególne posłannictwo wobec ludzkości. Polska miała być "mesjaszem
narodów" cierpiąc niewinnie dla odkupienia całej ludzkości. Pogląd
ten był przepojony wiarą w nadejście nowej lepszej epoki. Nie
zawiera on tendencji do potępiania walki zbrojnej i zastąpienia jej
biernym cierpieniem w oczekiwaniu na cudowne odzyskanie wolności.
Ofiary złożone w walce o wolność ojczyzny nie pójdą na marne, więc
nie wolno poddawać się nastrojom zwątpienia i rezygnacji. Trzecia
część wizji księdza Piotra ukazuje wskrzeszenie i zmartwychwstanie
narodu. W tym symbolicznym obrazie Polska odzyskuje wolność. Było to
równoznaczne z odkupieniem grzechów, popełnionych w Wielkiej
Improwizacji przez bohatera romantycznego jakim był Konrad.
Sądzę, że widzenie księdza Piotra przynosi odpowiedź na
dręczące poetę w Wielkiej Improwizacji pytania o przyszłość Polski.
Odsłania mroki przyszłości. Odpowiedź ujęta jest w formę symbolu.
Dzięki pokorze ksiądz dostąpił zaszczytu poznania mądrości Boga i
jego planów wobec Polski, Konrad zaś przez swoje zaślepienie stracił
tą szansę. Mickiewiczowi udało się stworzyć człowieka, który był
odkupicielem narodu, nie będąc jednakże wolnym od grzechu.
Przypomina to historię jego własnego życie, kiedy to w Polsce
wybuchło powstanie listopadowe, a poety nie było w kraju. Próbuje on
w ten sposób usprawiedliwić własne grzechy i wytłumaczyć swoje
postępowanie. Cała historia Konrada, jest po części autobiografią
autora dramatu, gdyż Mickiewicz przebywał w tej samej celi, co jego
bohater, a imiona współwięźniów są imionami przyjaciół Mickiewicza.
Dziady są więc kolejną próbą kreacji autolegendy.








Autor: Marcin Szembek

Ocena : 0.0 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000