Kto wprowadził gawędę i co to?
Henryk Rzewuski
Gawęda to utwór epicki, prozatorski lub wierszowany będący dowcipnym, lekkim, obfitującą w dygresje i epizody opowiadaniem świadka lub uczestnika wydarzeń sprawiającym wrażenie spontaniczności.
Wywodzi się z tradycyjnej kultury szlacheckiej i wyrosła z opowiadań ustnych wygłaszanych na spotkaniach towarzyskich .
Tytuł, nadtytuł, lead (lead - pierwsze rozwinięcie) itp. Umieć zaznaczyć
3 rodzaje planów TV
Ogólny- służy umiejscowieniu akcji, brak szczegółów, nazywany totalem, widz ma zaznajomić się z przestrzenią rozgrywających się wydarzeń, pojemny.
Plan amerykański - ukazuje postać od kolan wzwyż lub 10 cm przed kolanami.
Detal - bardzo sugestywny, wzmacnia dramaturgie, jest uszczegółowieniem zbliżenia(zazwyczaj po nim następuje), np. łzy, drżące dłonie .
3 rodzaje technik manipulacji
Kreacja Faktu - Autor na podstawie wybiórczych informacji tworzy nieprawdziwy fakt, często powołuje się na anonimowego informatora.
Fragmentacja, czyli selekcja faktów - dobieranie takich faktów, aby pasowały pod z góry założoną tezę. Np. w biogramach wymienia się tylko pozytywne/negatywne fakty z życia osoby.
Manipulowanie sondażami - polega na ułożeniu takich pytań w sondażu, aby odpowiedzi potwierdziły zakładaną tezę
5. Co składa się na formę
Styl językowy, sposób ujęcia tematu, rola i udział podmiotu autorskiego, ukształtowanie graficzne, układ i kompozycja..
Źródło (kawalek tekstu) - czy to wiadomość czy zajawka (wiadomość, wzmianka, wywiad , zajawka, notatka,
notko-zajawka, sprawozdanie-relacja, , biogram, komunikat, sprostowanie)
Roznice miedzy nagłówkiem grzbietowym a jakims tam
Roznica miedzy fotomontażem a montażem fotograficznym
Fotomontaż to zmistyfikowana kompozycja natomiast montaż fotograficzny (inaczej faktomontaż) to sekwencja co najmniej 3 zdjęć niezwiązanych ze sobą tematycznie.
Reformacja prasy nowoczesna
Zapoczątkowana przez Emilie de Girardin ok. roku 1831. Jego postulaty:
- Prasa jako towar podlegający grze rynkowej
- tania i atrakcyjna dla przeciętnego czytelnika
- powinna zdobywać jak najszerszy ogół odbiorców
W roku 1836 zaczyna się rywalizacja o czytelnika (E. de Girardin vs. Armand Dutaqu)
- dynamiczny układ dziennika
- krzykliwe nagłówki
- elementy graficzne
- powieści odcinkowe
Montaże telewizyjne
Motaż jest to forma wpływania na kompozycję programu.
Montaż twardy polegający na ostrych cięciach typu reporterskiego występuje coraz rzadziej (np. w montażach problemowych), dominuje miękka technika filmowa polegająca na spokojnym przechodzenia od ujęcia do ujęcia.
Montaż problemowy
Jest to materiał filmowy opatrzony tekstem, zmontowany z odpowiednio dobranych fragmentów filmu dokumentalnego, reportażu dotyczący jakiegoś problemu.
Reformator francuskiej prasy - Emil de Girardin ok. 1831
Będą obrazki które będą DEPESZA a trzeba je nazwać
Dominanta gatunkowa
-zespół cech, które przeważają, dominują w utworze synkretycznym gatunkowo, poprzez co decydują do jakiego gatunku zaliczymy dany utwór.
3 zasady konstrukcji informacji
1) odwrócona piramida
2) odpowiedz na 6 pytań
3) separowanie wiadomości od interpretacji
4 odmiany informacji
Wiadomość - multimedialna, precyzyjna, ścisła, zrozumiała, raczej nieobecny podmiot autorski
Wzmianka - odmiana informacji, dalsze miejsce w gazecie, podmiot nieobecny, własny tytuł,
Zajawka - zapowiada ciekawy artykuł wewnątrz numeru, nr stron, na pierwszej stronie, przewodnik po tematach,
Biogram - życiorys, przedstawiający fakty z życia jakiejś osoby
Komunikat - oficjalny ton, spoza redakcji
Zależności w wywiadzie miedzy osobami: wiek, wykształcenie, zawód, wyznanie, zainteresowania, narodowość,
3 interakcje w wywiadzie
1)Dziennikarz - pośrednik = dziennikarz występuje między respondentem a odbiorcą, zadaje pytania i rejestruje odpowiedzi, zazwyczaj w wywiadach informacyjnych
2)Pośrednik - pomocnik = dziennikarz „stoi po stronie” respondenta, pomaga mu poprzez pytania pomocnicze, nawet podsuwa odpowiedzi, nakierowuje go. Przyczyny mogą wynikać z sympatii lub próby ukrycia niekompetencji. Celem jest, aby respondent wypadł lepiej niż bez pomocy/
3)Partner - ekspert = dziennikarz jako równorzędny, nawet dominujący partner wykazuje się biegłą znajomością tematu, jest dobrze przygotowany, może to służyć wykazaniu niekompetencji respondenta. Interakcja na korzyść dziennikarza.
4)Autorytet - uczeń = tzw. Wywiad na kolanach, dziennikarz przyjmuje postawę podporządkowanego, wiedzącego mniej, może wyrażać zafascynowanie postacią respondenta, pytania są rzadkie i krótkie, odpowiedzi długie.
5)Dziennikarz - reprezentant opinii publicznej - dziennikarz używa liczby mnogiej, identyfikuje się się z ogółem społeczeństwa
Pierwszy przykład publicystyki wizualnej (karykatura)
2 charakterystyczne gatunki radiowe
W radio występują gatunki informacyjne, publicystyczne i niedziennikarskie.
a)info, serwis, magazyny informacyjno-publicystyczne, wszelkie transmisje, sprawozdania
b) publicystyka: formy składankowe, reportaż radiowy, złożony reportaż radiowy, montaż radiowy
c) muzyka, kabarety, teatr
Różnica miedzy fotomontażem a fotokroniką
Czym charakteryzuje się plan ogólny
Jest zazwyczaj planem otwarcia, pokazuje miejsce akcji wnętrza czy pleneru. Osoba lub osoby są ich częścią. Funkcją - zorientowanie widza co do miejsca, tła akcji lub zaznajomienie z elementami scenografii. Niekiedy- szczególnie w transmisjach - nazywa się takie ujęcia planem totalnym albo totalem.
Różnice miedzy publicystyka a informacja
Informacja to przekaz o faktach, publicystyka to ich interpretowanie. Nie ma publicystyki bez informacji. Informacja pogłębia uczestnictwo w opisywanych wydarzeniach, publicystyka pogłębia przeżywanie. Informacja to przekazywanie odbiorcy za pośrednictwem mediów aktualnych treści poznawczych, a publicystyka to subiektywne, aktualne i tendencyjne wiązanie przyczyn ze skutkami, analizowanie ciągów zdarzeniowych i refleksja intelektualna.
3 rodzaje szkiców reportażowych
Szkic problemowy - konstrukcja i treść podporządkowane są jakiemuś problemowi, opis i charakterystyka nie są ważne, teza, argumentacja i wnioskowanie.
Szkic środowiskowy- autor charakteryzuje określone środowisko, nie ma ciągu zdarzeń, tylko opisy i charakterystyka.
Szkic fabularny - ciąg zdarzeniowy układa się w fabułę. Przypomina anglosaską story, nie zawiera żadnych prób analizy czy komentarza.
Szkic portretowy - autor konstruuje go wokół jednej lub kilku osób, forma bardziej dynamiczna, zbliżona do środowiskowego
3 rodzaje relacji w reportażu
Relacje proste - akcja jednoplanowa, ważna chronologia, na pograniczu informacji i publicystyki, miejsce w gazecie decyduje, zwięzłe,
Relacje rozbudowane - jednoplanowa, prosta akcja, udział autora, ważna chronologia, nie ma wątpliwości, że to publicystyka, np.relacja z patrolu policji.
Reportaż podróżniczy i wojenny - wywodzą się z pism rzymskich, relacji wypraw geograficznych, wyrazisty ciąg zdarzeniowy z elementami akcji z udziałem autora. Wplatane statyczne ujęcia iformacyjne, anegdotyczne.
4 rodzaje artykułów publicystycznych:
a. dygresyjny, a. polemiczny, a. wstępny, a. redakcyjny, a. okolicznościowy
Cechy felietonu
-synkretyczny, nieoficjalny, niesamodzielny, subiektywny, skłonny do parodii, dygresyjny, lekki, efektowny, sugestywny, zażyłość z odbiorcą, demagogia.
Podział fotografii ze względu na pochodzenie (wg źródła)
- agencyjne
- własne
- materiał wiązany (tekst i fotografia stanowią integralną całość i są autorstwa tej samej osoby)
- fotografia prywatna świadka zdarzenia.
Kto zapoczątkował esej - Michel Montaigne 1580
Będzie kawałek tekstu na którym trzeba zaznaczyć interpolacje i extrapolacje
Interpolacja - analiza w oparciu o zastępowanie niewiadomych własnymi przypuszczeniami np. wydaje mi się.
Ekstrapolacja - analiza wychodząca w przyszłość, najczęściej tryb przypuszczający.
Szkice publicystyczne = esej ??
Francuski autor który wprowadził nagłówki - Emilie de Girardin
Pasożytniczy felieton = niesamodzielność
Montaż filmowy - problemowy
Jest to materiał filmowy opatrzony tekstem, złożony z odpowiednio dobranych fragmentów reportażu, filmu dokumentalnego itd. Dotyczący jakiegoś problemu Występuje samodzielnie bądź jako wprowadzenie.
Przykład gatunku publicystycznego nielinearnego = esej
Cechy reportażu:
1)reportaż winien mówić o konkretnym wydarzeniu, być wynikiem autopsji w terenie;
2) winien być odkrywczy, podejmować temat dotąd nie poruszany w mediach;
3) mieć wyraźne piętno autorskie;
4) nie tylko opisywać rzeczywistość ale także ją zmieniać.
Cechy nagłówków:
- nagłówki porządkują materiał
- decydują o układzie gazety
- pełnią funkcję informacyjną co do treści i co do formy tekstu
- decydują o wyborze tekstu do czytania.
Geneza reportażu współczesnego - wywodzi się z prozy realistycznej i naturalistycznej.
Na formę składa się:
- układ i kompozycja
- ukształtowanie graficzne
-styl językowy
-sposób ujęcia tematu
-rola i udział podmiotu autorskiego
Na tworzywo składa się: Gatunki: Językowe, obrazowe, językowo-obrazowe
Synkretyczność gatunkowa
Zjawisko polegające na łączeniu różnych cech gatunkowych (konwencji gatunkowych w ramach jednej rodziny lub rodzin gatunków)
Ojciec felietonów - Stanisław Bohomolec
Prawda dokumentalna - to zbiór faktów zawartych w czasie i przestrzeni, które dla niego stanowiły katalizator dla wyobraźni.
Prawda esencjonalna - powstawała wtedy, kiedy fakty obrastały, rozkwitały w syntezy, porównania i analogie. Z dziesięciu bohaterów robił jednego z jednego dwóch Nie interesowały go nazwiska bohaterów. Z każdego losu brał to co jest szczególne wyjątkowe, gęste i mocne. Z tego powstawał los zbiorowy osadzony w epoce.
Fotografia samotna - opatrzona rozbudowanym opisem, wyraźnie oddzielona od pozostałych materiałów na stronie
Różnice miedzy nagłówkiem grzbietowym a rozciętym
Grzbietowy jest ułożony wzdłuż tekstu - pionowy, a rozcięty przechodzi przez wiecej niż jedną kolumnę - poziomy
technika szumu informacyjnego
Jedna z technik manipulacji, zderzenie w przekazie faktów i danych o różnym charakterze i hierarchii wartości. do odbiorcy trafia zbyt wiele informacji, jest zmuszony do własnej selekcji faktów co prowadzi do dezorientacji
Artykuł polemiczny a artykuł dyskusyjny
Są to artykuły publicystyczne, pierwszy ma wywołać społeczną dyskusje, charakteryzuje się prowokacyjną tezą, argumentacją i wnioskowaniem, skala odzewu jest miarą jakości tekstu. Drugi zazwyczaj jest odpowiedzią na artykuł dyskusyjny. Ma charakterystyczną budowę. Przypomina tezy, obala je podając własną argumentację.