ZESPOŁY INTERDYSCYPLINARNE I DZIAŁANIE ZORGANIZOWANE
CZYM JEST ZESPÓŁ INTERDYSCYPLINARNY
Zespół Interdyscyplinarny, to grupa specjalistów podejmująca się współpracy w celu udzielenia pomocy podopiecznemu lub całej rodzinie.
Działania Zespołu są skierowane do rodzin w kryzysie, niewydolnych wychowawczo
i ukierunkowane są na rozwiązanie konkretnego problemu w rodzinie, a ich celem jest przeciwdziałanie następstwom zaistnienia problemu.
Zadaniem Zespołu Interdyscyplinarnego jest zintegrowane oddziaływanie na rodzinę
i budowanie dla niej sieci wsparcia oraz wspomaganie dzieci poprzez wyposażanie rodziców
w umiejętności związane z prawidłowym pełnieniem roli rodzica i członka rodziny.
CZEMU MA SŁUŻYĆ DZIAŁANIE ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO
1. Zintegrowaniu działań instytucji lokalnych
2. Zwiększeniu efektywności podejmowanych działań interwencyjnych i pomocowych
w momencie zaistniałego problemu.
ADRESACI DZIAŁAŃ ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO
Adresatami działań podejmowanych przez Zespół Interdyscyplinarny są w szczególności:
• Rodziny, w których zdarzają się przypadki stosowania przemocy wobec dziecka lub współmałżonka.
• Rodziny, w których dzieci są zaniedbywane/niedożywienie, brak im opieki lekarskiej, brak realizacji obowiązku szkolnego itp.
• Rodziny, w których nadużywa się alkohol lub inne używki.
• Rodziny, w których występują konflikty pomiędzy rodzicami a dzieckiem, zaburzenia zachowania dzieci na tle takich konfliktów, ucieczki z domów itd.
• Rodziny, w których są osoby niepełnosprawne,
• Rodziny, w których matka lub ojciec zostali osadzeni w więzieniu,
• Rodziny zastępcze i adopcyjne, które przeżywają problemy związane z wychowywaniem powierzonych dzieci,
• Rodziny, w których rodzice lub jedno z rodziców są nieletni.
ZASADY DZIAŁANIA ZESPOŁÓW INTERDYSCYPLINARNYCH
W skład Zespołu Interdyscyplinarnego mogą wchodzić przedstawiciele instytucji, które zajmują się pomocą rodzinie i mogą mieć wpływ na poprawę jej sytuacji. Skład Zespołu nie jest stały i zależy od problemu występującego w rodzinie
Podczas spotkań Zespołu planowane są następujące działania:
1. Diagnoza problemu i ustalenie strategii pomocowych.
2. Podział ról i działań.
3. Ocena i weryfikacja dotychczasowych działań.
4. Prowadzenie dokumentacji pracy Zespołu (protokół oraz sprawozdania z realizacji podjętych działań, zawierające wnioski).
Zadania koordynatora programu:
1. Powoływanie Zespołów Interdyscyplinarnych.
2. Koordynacja pracy powołanego Zespołu.
3. Gromadzenie dokumentacji (wnioski, protokoły, sprawozdania)
ZADANIA ZASPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO:
• Wypracowanie i realizacja strategii przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
• Przeprowadzenie diagnozy lokalnej skali problemu,
• Koordynacja i realizacja programów profilaktycznych wśród dzieci, młodzieży oraz rodziców (zajęcia warsztatowe, treningi umiejętności społecznych, prelekcje, wykłady, szkoły dla rodziców, inne),
• Opracowanie i realizacja programu szkoleniowego dotyczącego sposobów diagnozowania i przeciwdziałania przemocy domowej dla osób pierwszego kontaktu, np.: nauczycieli, lekarzy, pielęgniarek, policjantów, pracowników socjalnych, kuratorów sądowych, pracowników straży gminnej,
• Edukacja prawno - psychologiczna społeczności gminy Manowo w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie - poprzez współpracę z mediami, publikowanie gminnego informatora dla ofiar przemocy, otwarte prelekcje i wykłady,
• Koordynacja i realizacja programów terapeutycznych dla ofiar i sprawców przemocy domowej,
• Opracowanie i wprowadzenie metod monitorujących fakt przemocy (dotyczy to szczególnie służby zdrowia i placówek oświatowych),
• Integracja działań interwencyjnych w zakresie zatrzymania i przeciwdziałania przemocy w rodzinie
NA CZYM POLEGA DZIAŁANIE ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO
I. Uruchomienie działań
Uruchomienie pierwszego etapu pracy Zespołu Interdyscyplinarnego może nastąpić w wyniku reakcji na:
• Prośbę rodziców lub innych dorosłych członków rodziny.
• Prośbę dziecka.
• Informacje uzyskane od członków społeczności lokalnej.
• Informacje uzyskane z placówek oświatowych.
• Informacje innych służb (biura pośrednictwa pracy, pomocy społecznej, policji, Kościoła, organizacji pozarządowych).
II. Zwołanie pierwszego spotkania
W reakcji na uzyskane przez koordynatora Zespołu informacje dotyczące potrzeby podjęcia działań wobec konkretnej rodziny/podopiecznego, do członków Zespołu zostanie dostarczona informacja o miejscu i czasie zwołania Zespołu Interdyscyplinarnego.
Sposób prowadzenia pierwszego spotkania:
1. Jeśli zgłoszenie nie było anonimowe, osoba zgłaszająca do koordynatora istniejący problem omawia sytuację podopiecznego/rodziny i przedstawia swoje oczekiwania w stosunku do zaproszonych specjalistów
2. Następuje wymiana informacji o rodzinie i określenie wstępnej wielospecjalistycznej diagnozy, która w zależności od sytuacji może być opracowana w ramach jednego lub kilku spotkań. W diagnozie zwraca się szczególną uwagę na zasoby rodziny
i środowiska lokalnego, ważne dla przezwyciężenia dostrzeżonych trudności, problemów
i barier.
3. Ustalenie długofalowych planów pracy socjalnej przez określenie kierunków pracy odnoszącej się do istniejących problemów, trudności oraz przewidzianych ram czasowych ich rozwiązania
4. Podział ról i działań dla poszczególnych członków Zespołu
5. Wyznaczenie terminu następnego spotkania
Z każdego spotkania Zespołu sporządzane są protokoły. Dokument taki zawiera istotne ustalenia dotyczące wieloaspektowej diagnozy i planu pracy oraz podziału zadań i czynności do wykonania przez członków Zespołu, ponadto termin następnego spotkania.
III. Przebieg następnych spotkań:
1. Osoby wykonujące ustalone prace referują ich wykonanie i osiągnięte skutki.
2. Zbierane są informacje z różnych stron dotyczące stosunku rodziny do rozwiązywania problemów oraz do osób pomagających, sposoby realizacji zadań ukierunkowanych na rozwiązywanie trudności przez rodzinę, nowe fakty rzutujące na ocenę sytuacji rodziny itd.
3. Dokonywanie ewaluacji (oceny diagnozy) na podstawie zebranych doświadczeń, między jednym i drugim spotkaniem zespołu przez osoby zaangażowane w różne zadania na rzecz rodziny.
4. Dokonywanie ewentualnych zmian w ocenie, diagnozie i w planie pracy socjalnej.
IV. Zakończenie prac Zespołu Interdyscyplinarnego
Zakończenie następuje z usamodzielnieniem się podopiecznego, rodziny w realizacji potrzeb życiowych, a także wtedy, gdy członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego są zgoni, że osiągnięto taki etap pracy z rodziną, iż możliwe jest prowadzenie jej samodzielnie przez określonego członka Zespołu (pracownika socjalnego, pedagoga, itd.), który będzie sprawował kontrolę nad efektami pracy Zespołu.
CELE ZESPOŁOWE
:
Skuteczna pomoc dzieciom krzywdzonym i ich rodzinom.
Wspólne rozwiązywanie problemów, opracowywanie strategii działania, szukanie nowych możliwości pomocy.
Podział ról między członków Zespołu, wybór koordynatora działań na rzecz konkretnego przypadku.
Dzielenie się wiedzą i doświadczeniem zawodowym, wymiana informacji.
Ewaluacja efektów działań
TYPY PRZYPADKÓW, KTÓRE ZESPÓŁ BADA:
Przemoc wobec dzieci.
Uzależnienia dzieci i młodzieży.
Trudna sytuacja bytowa rodziny z dziećmi, przemoc w rodzinie.
Problemy wychowawcze dotyczące szkoły i domu (niezaradność wychowawcza rodziców).
MIEJSCE I CZĘSTOTLIWOŚĆ SPOTKAŃ ZESPOŁU:
Miejsce: ...................................
Częstotliwość: jeden raz w miesiącu; czas spotkania 1-2 godziny
Kontakty zespołów roboczych − w miarę potrzeb
Kontakty w razie potrzeby − telefoniczne
ZASADY PROWADZENIA ZEBRAŃ ZESPOŁOWYCH
Zebranie prowadzi jedna osoba. Jest ona odpowiedzialna za porządek zebrania, ocenę podjętych działań oraz podział zadań bieżących.
Plan zebrania:
• Ewaluacja dotychczas podjętych działań.
• Zgłoszenie nowych przypadków, ustalenie strategii rozwiązywania problemu.
• Podział zadań między członków zespołu, wyznaczenie osoby koordynatora.
• Informacje bieżące.
• Podsumowanie.
PROCEDURY DZIAŁANIA ZESPOŁU
1. Członkowie Zespołu posiadają pełną listę instytucji działających na rzecz dziecka i rodziny i w sytuacji potrzeby korzystają z ich oferty.
2. Zespół nie zajmuje się leczeniem uzależnień, ale wskazuje miejsca leczenia lub pomaga w proceduralnym załatwianiu formalności.
3. W zależności od typu sprawy:
• Rozeznanie sytuacji rodziny.
• Pomoc w wypełnieniu odpowiednich pism lub wniosków do instytucji.
• W razie potrzeb- skierowanie strony do konkretnej osoby z Zespołu Interdyscyplinarnego , w której kompetencji jest dane działanie.
• Stały kontakt Zespołu w rozwiązywaniu danego problemu, pomoc wzajemna jego członków.
TRUDNOŚCI, KTÓRE MOGĄ SIĘ POJAWIĆ W PRACY ZESPOŁOWEJ
Wewnętrzne:
• Brak zaufania w grupie/ brak dyskrecji.
• Antypatie osobiste, niewyjaśnione sytuacje z przeszłości, które będą ciążyć na pracy zespołowej.
• Szybkie zniechęcanie się członków zespołu.
• Nie wywiązywanie się z przyjętego na siebie działania przez członka Zespołu.
• Zgłaszanie problemów nie wymagających pracy zespołowej.
• Kreowanie siebie na tle grupy.
• Podawanie zniekształconych, subiektywnych, niesprawdzonych informacji.
• Brak czasu, brak działań, przytłaczająca ilość spraw.
• Brak dyscypliny zespołowej (spóźnianie, lekceważenie terminów zebrań itp.).
• Zinstytucjonalizowanie zespołu.
Zewnętrzne:
• Opór środowiska lub osób, którym chcemy pomóc.
• Brak zrozumienia ze strony instytucji, do której zwrócimy się po pomoc.
• Ograniczenia prawne.
• Brak hosteli, specjalistów, środków technicznych.
PRZYKŁADOWY ZESPÓŁ INTERDYSCYPLINARNY
MISJA ZESPOŁU:
Interweniować, zapobiegać, pomagać skutecznie, szybko i profesjonalnie dziecku i rodzinie w sytuacji krzywdzenia
Ośrodek Interwencji Kryzysowej poprzez tworzenie zespołów interdyscyplinarnych podnosi efektywność swych działań:
• zwiększając społeczne zaangażowanie w sprawy przeciwdziałania przemocy
• usprawniając system pomocy rodzinom dotkniętym przemocą
• podejmując trafniejsze decyzje instytucji włączanych w interwencję, związane z dokładniejszą diagnozą i skuteczniejszymi interwencjami
• bardziej efektywnie wykorzystując ograniczone środki, jakimi dysponują instytucje
• poszerzając kompetencje i doświadczenia profesjonalistów
• spowalniając proces wypalania się specjalistów, zajmujących się ofiarami przemocy
• podnosząc prestiż profesjonalistów w lokalnej społeczności
• rozwijając umiejętności tworzenia lokalnych koalicji (integracja osób i instytucji udzielających pomocy osobom krzywdzonym, zmniejszenie rozmiaru zjawiska przemocy - zarówno urazów psychicznych, jak i fizycznych, wynikających często z interwencji instytucjonalnych).
W dniu 1 sierpnia 2010 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie powołała tzw. zespoły interdyscyplinarne.
Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie ma za zadanie diagnozować problem przemocy w rodzinach.
Zespół interdyscyplinarny tworzy wójt, burmistrz albo prezydent miasta, powołując do niego przedstawicieli: jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia i organizacji pozarządowych.
W skład zespołu interdyscyplinarnego wchodzą także kuratorzy sądowi jak również prokuratorzy oraz przedstawiciele instytucji działających na rzecz przeciwdziałania przemocy.
Obsługę organizacyjno-techniczną zespołu zapewnia ośrodek pomocy społecznej.
Posiedzenia zespołu interdyscyplinarnego odbywają się w zależności od potrzeb, jednak nie rzadziej niż raz na trzy miesiące.
1