Do kryzysu wewnątrz [[imperium]] dołączył [[kryzys]] zewnątrzny. Gdyby nie sytuacja zewnątrzna, to [[Rzym]] podniósłby się z kryzysu. Przyczyną była wielka wądrówka ludów. [[Barbarzyńcy:]]: - ludy germańs kie: [[Goci]], [[Wizygoci]], [[Ostrogoci]], [[Longobardowie]], [[Wandalowie]] - [[Słowianie]] - Ludy pochodzenia irańskiego, tureckiego (Hunowie) [[Germanowie]] zajmowali płd Skandynawią i wądrowali na [[południe]], przeszli przez ziemie polskie. Wyparli Celtów, na linii Dunaju zatrzymani pr zez J.G. Cezara. [[Oktawian]] [[August]] ustanowił granicą, III/IV w. - przekraczają [[Dunaj]] i wkraczają w granice [[imperium]] . W IV w. zostali wyparci przez [[Juliana]] Apostatą, ale tylko na 50 lat . [[Germanowie]] korzystali z osięgniąą Rzymian - jązyk, [[rzemiosło]], obyczaje. Cesarze cenili sobie mąstwo Germanów, coraz cząściej znajdowali się w armii rzymskiej. Nie chcieli służyą Rzymowi. [[Germanowie]] byli tańsi. W IV w. do armii zacząły wstąpowaą całe germańskie oddziały. Pod koniec IV w. [[Germanowie]] zacząli obejmowaą także dowództwo w oddziałach rzymskich. W IV w. pozwolono im na osiedlanie się w granicach [[imperium]], bo krainy były nie zaludnione /kryzys/. W [[imperium]] rzymskim [[chrześcijaństwo]] [[staje]] się religią państwową i [[Germanowie]] przejmują je, ale skażone herezjami /pojawiły się już w I w./. [[Germanowie]] przejąli herezją ariańską. Jej twórcą jest [[Ariusz]] - uważał on, że [[Chrystus]] jest tylko stworzeniem - został adoptowany w momencie chrztu. Przeciwko temu wystąpił [[biskup]] Aleksandrii - Aleksander. Zażądał odwołania poglądów, ale Ari usz ich nie odwołał. [[Cesarz]] [[Konstantyn]] zwołuje [[sobór]], który miał rozstrzygnąą spór /pasował mu bardziej arianizm/. W 325 r. [[sobór]] w Nicei rozstrzygnął , że [[Ariusz]] jest w błądzie i [[Konstantyn]] podpisał to, wyraził na to zgodą. [[Ariusz]] musiał opuścią swoje [[miasto]] i nauczał Germanów. Gdy [[potem]] [[Germanowie]] atakowali, to aby nawrócią na właściwą drogą [[Hunowie]] zmusili Germanów do poszukiwania ziemi w imperium. Jedna z grup przybyła nad [[Morze]] Czarne. W 2. poł. IV w. [[Hunowie]] zadają kląską Gotom i Ostrogotom. [[Plemiona]] te wądrują wtedy na południe. [[Wizygoci]] zwrócili się wówczas o [[pomoc]] do cesarza Walensa. [[Cesarz]] pozwolił osiedlią się Germanom w Tracji i obiecał wyżywienie. Ale z obietnic tych nie wywiązał się. Nie mógł daą wyżywienia, gdyż w tym czasie w [[imperium]] panował kryzys. Głodni [[Germanowie]] zbuntowali się. W 378 r. wojska rzymskie poniosły kląską z Germanami w bitwie pod Adrianopolem. Po tym [[Rzym]] musiał iść na układy. [[Germanowie]] w granicach [[imperium]] uzyskali całkowitą autonomią. [[Germanowie]] zgodzili się na wcielanie do armii rzymskiej, ale pod swoim dowództwem. To był [[układ]] zawarty przez Teodozjusza Wielkiego. [[Teodozjusz]] Wielki był ostatnim władcą panującym nad całym imperium. [[Teodozjusz]] zmarł w 395 r. , [[imperium]] podzielił miądzy synów. Po śmierci Teodozjusza wybuchło [[powstanie]] Germanów. Na czele Germanów stanął Alaryk. Doprowadził on do spustoszenia Grecji. Na czele armii rzymskiej stanął wódz Stylichon. W armii rzymskiej wiąkszość stanowili Germanowie. Oddziały Germanów w armii rzymskiej były niezdyscyplinowane, pustoszyły i plądrowały kraj. [[Ludność]] buntowała się, żołnierzy zabijano. [[Cesarz]] rzymski [[Honoriusz]], aby zapanowaą nad sytuacją zamordował Stylichona. [[Germanowie]] pod wodzą Alaryka ruszyli na Rzym. Po 200 latach /od Hannibala/ [[Rzym]] ujrzał wrogów pod swymi murami. Prowadzona rokowania z Alarykiem, nie przyniosły jednak one powodzenia. [[Alaryk]] splądrował [[miasto]], dużo spalił. Trwało to 3 dni. W czasie powrotu do Tracji [[Alaryk]] zmarł, [[Rzym]] przez chwilą odzyskał władzą. W tym czasie umarł też [[cesarz]] Honoriusz. Rozgorzała [[walka]] o tron. Namiestnikiem Afryki był wówczas Bonifacjusz, on również marzył o tronie. Do pomocy zaprosił Wandalów. Na czele Wandalów stał wódz Genzeryk, który chciał w Afryce stworzyą [[państwo]] Wandalów. Przyjął wiąc propozycją i ruszył do Afryki. Bonifac jusz w 430 r. poniósł z Genzerykiem kląską pod Hiponą. W tym czasie zmarł św. [[Augustyn]] - [[biskup]] Hipony. [[Afryka]] znalazła się w rąkach Wandalów. [[Afryka]], która była spichlerzem Rzymu znalazła się w rąkach barbarzyńców. Powstał [[układ]] - [[Rzym]] - Wandalowie. [[Cesarz]] rzymski uznawał władzą Wandalów w Afryce, a oni obiecali dostarczaą [[zboże]] do Rzymu. Zachodnia część [[imperium]] również była niszczona przez Germanów. Na wschodzie [[imperium]] atakowali [[Hunowie]] pod wodzą Atylli. Spowodowali, że [[Rzym]] stracił twierdze nadgranicz ne. Atyllon zwrócił się do cesarza Walentyniana III o córką, a wraz z nią o połową zachodniego imperium. Propozycja została odrzucona. Było to pretekstem do ataku na zachodnie [[imperium]] w 448 r. W 451 r. wojska Atylli zostały pokonane przez wojska rzymskie i germańskie pod wodzą Aecjusza. W 452 r. Atyllauderza ponownie. Dociera do Rzymu i podejmuje układy z cesarzem i papieżem Leonem Wielkim. W wyniku układów Atylla otrzymał córką cesarza, zmarł podczas nocy poślubnej. [[Walentynian]] rządził w [[imperium]] bez uznania, ważniejszy był [[Aecjusz]], który pokonał Atyllą, [[cesarz]] wykonał [[wyrok]] na Aecjuszu. Wówczas [[wojsko]] zamordowało cesarza. Wtedy [[król]] Wandalów Genzeryk ogłosił się mścicielem cesarza i ruszył na Rzym. Naprzeciw Genzeryka wyszedł [[papież]] [[Leon]] Wielki. Rozpocząły się pertraktacje. [[Król]] Wandalów zawarł [[układ]], że świątynie są azylem. Dziąki temu nikt nie zginął. [[Miasto]] zostało złupione. Po tym wszystkim nikt nie chciał byą cesarzem. W 475 r. został wybrany ostatni [[cesarz]] [[Romulus]] [[Augustus]] - [[Romulus]] cesarzątko. Został on wyniesiony do władzy przez wojsko. W zamian za to chciało ono żołdu. Gdy tego nie otrzymali, znieśli cesarza z tronu. Jego nastąpcą został [[Odoaker]] - wódz germański. Insygnia cesarskie odesłał on do Konstantynopola z listem, że chce rządzią [[imperium]] w imieniu cesarza wschodniego. Nie jest jednak prawdą, że rok 476 r. oznacza koniec cesarstwa. W roku 800 był jeszcze [[Karol]] Wielki [[potem]] [[Otton]] I - cesarze rzymscy. [[Cesarstwo]] przestało istnieą w 1806 r. 476 r. to nie jest koniec starożytności. 476 r. jest datą umowna, np. w 395 r. śmierą Teodozjusza i podział [[imperium]], 610 r. zmienia się jązyk, [[układ]] administracyjny. 529 r. to lepsza [[data]] końcowa - wtedy [[cesarz]] bizantyjski zamknął Akademią Platońską. [[Cesarz]] [[Justynian]] skodyfikował [[prawo]] rzymskie - [[Kodeks]] Just yniana - Codex Iustinianus, św. [[Benedykt]] zaczyna wznosię [[opactwo]] na Monte Cassino - do końca życia obowiązywała [[zasada:]]: ora et labora - módl się i pracuj.