1. Omów pojęcie organizacji oraz jej cechy.

Pojęcie organizacji można przedstawić za pomocą dwóch definicji:

1. Organizacja jest to grupa ludzi, którzy współpracują ze sobą w sposób uporządkowany i skoordynowany, aby osiągnąć pewien zestaw celów.

2. Organizacja jest to wyodrębniona względnie z otoczenia całość ludzkiego działania, posiadająca określoną strukturę i pozwalająca na osiągnięcie danego celu lub grupy celów.

Podstawowymi cechami organizacji są: - celowość, - złożoność, -odrębność celów w stosunku do otoczenia.

Wyróżniamy cztery rodzaje zasobów wykorzystywanych przez organizacje: - zasoby ludzkie, - zasoby finansowe, - zasoby rzeczowe i zasoby informacyjne.

2. Co to jest system? Jakie zastosowanie ma teoria systemów w nauce o organizacji i zarządzaniu?

System jest to wszelki skoordynowany wewnątrz i wykazujący określoną strukturę układ elementów. Układ taki rozpatrywany od zewnątrz jest całością, od wewnątrz zbiorem, do którego przynależność warunkują związki wzajemnej zależności między wszystkimi elementami.

Ogół elementów systemu nazywa się składem lub zbiorem, ogół związków miedzy jego elementami - strukturą.

Patrząc na organizacje jako na systemy, menadżerowie mogą lepiej zrozumieć znaczenie środowiska, w jakim działają i stopień współzależności miedzy podsystemami organizacji. Muszą również zrozumieć, jak ich decyzje wpływają na inne podsystemy organizacji i jak te systemy działają zwrotnie na ich decyzje.

3. Omów istotę zarządzania.

Istotą zarządzania jest dokładne poznanie tego, co się oczekuje od ludzi, a następnie dopilnowanie, aby wykonali to w sposób najsprawniejszy i najbardziej skuteczny.

Sterowanie jest to celowe oddziaływanie jednego systemu na inny w celu otrzymania takich zmian przebiegu procesu zachodzącego w przedmiocie sterowania lub stanu sterowanego systemu w danej chwili, które uważa się za pożądane.

Kierowanie jest procesem dobrowolnego lub wymuszonego ograniczenia swobody działań ludzi, realizowanym dla osiągnięcia powodzenia działania zbiorowego. Istotą tego procesu jest koordynacja zbiorowych wysiłków na pożądanym poziomie. Na kierowanie składają się:

- planowanie

- organizowanie

- przewodzenie - kontrola

4. Przywództwo

Jest to wykorzystanie niepolegającego na przymusie wpływu, motywowania zachowań na osiągnięcie celów organizacji. Zestaw cech przywódcy cechy osobowości, postawy zachowania, sytuacje i warunki.

Rodzaje przywództwa:

1. Wspieranie - podnoszenie własnej wartości u podwładnych

2. Ułatwienie współdziałania - tworzenie klimatu do pracy zespołowej

3. Wzbudzanie entuzjazmu do realizacji celu - tworzenie klimatu przy realizacji celu

4. Ułatwienie działań - zniesienie ograniczeń organizacyjnych, materialnych i technicznych.

Typy zachowań przywódczych:

1. Przywódcy transakcyjni - zespolenie celów pracowników z celami organizacji

2. Przywództwo transformacyjne - rozbudzanie poczucia ważności z jednoczesnym pobudzaniem do działania na rzecz organizacji.

5. Podaj znane ci klasyfikacje rodzajów menadżerów.

Rodzaje menedżerów:

Według szczebla:

- najniższego szczebla,

- średniego szczebla

- pierwszej linii,

Według zainteresowań:

- marketingu - finansów,

- eksploatacji - zasobów ludzkich.

- administracji itp.

Np. menedżerowie marketingu zajmują się poszukiwaniem klientów i zamówień.

6. Role i umiejętności menedżerskie.

Role menedżerskie:

- interpersonalna, jej funkcje to: reprezentant, przywódca, łącznik.

- informacyjna, jej funkcje to: obserwator, propagator, rzecznik,

- decyzyjna, jej funkcje to: przedsiębiorca, przeciwdziałania zagrożeniom, dysponenta.

7. Współczesne wyzwania zarządzania.

Obejmują globalizację działań gospodarczych, jakość i wydajność, zmniejszenia rozmiarów produkcji i redukcje personelu, problemy własności, etyki, odpowiedzialności społecznej, a także różnorodności siły roboczej.

8. Omów podejście klasyczne stosowane w teorii zarządzania.

Spojrzenie klasyczne na proces zarządzania składa się z dwóch wyodrębnionych gałęzi z naukowego zarządzania i administracyjnego zarządzania.

Naukowe zarządzanie to podejście do zarządzania zajmujące się poprawą wyników osiąganych przez poszczególnych pracowników.

Teoria Taylora, Której propagatorem był Henny Gutta.

Kroki postępowania:

Należy naukowo opracować każdy element procesu produkcji,

- naukowo dobierać pracowników (odpowiednie kompetencje),

Nadzorować pracowników tak, aby rzeczywiście pracowali.

Administracyjne zarządzanie to podejście do zarządzania koncentruje się na zarządzaniu całą organizacją. Systemowo należy oddziaływać na różne czynniki organizacji: 14 zasad Fayola:

- podział pracy - wysoki stopień specjalizacji,

- autorytet,

- dyscyplina

- jedność rozkazodawstwa,

- jedność kierownictwa.

-podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu,

- wynagrodzenie - sprawiedliwe dla robotników i całej organizacji,

- centralizacja

- hierarchia,

- ład

- sprawiedliwość,

- stabilizacja personelu - unikanie wysokiej fluktuacji kadr,

- inicjatywa,

- esprit de caps (harmonia) - poczucie jedności.

9. Co to jest spojrzenie behawioralne? Scharakteryzuj jego główne kierunki.

Spojrzenie behawioralne kładzie nacisk na indywidualne postaw i zachowania oraz na procesy grupowe. Jednym z kierunków spojrzenia behawioralnego jest psychologia przemysłowa (jednym z prekursorów był Fallet).

Zwolennicy idei „Przewodnictwa pracy" Lepsze oświetlenie, przerwy, motywacja do pracy. Odpowiednia liczba godzin. Ruch „Human relations" spojrzenie behawioralne. Teoria Masłowa. Teoria X,Y - Makgregora -zakłada, że nie można psychiki człowieka zbadać, przewidzieć.

Cechy dobre (X):

- praca jest naturalną potrzebą człowieka,

- ludzie są przywiązani do celów w stopniu odpowiednim do nagród),

- dążą do odpowiedzialności i ją podejmują,

- ludzie są zdolni do rozwiązywania problemów w sposób nowatorski,

- ludzie nie są głupi, ale przy złym zarządzaniu te zdolności nie są wykorzystywane w pełni.

Cechy złe (Y):

- ludzie nie lubią pracować,

- należy ich zmuszać, kontrolować i karać,

- ludzie wolą, żeby nimi kierowano, unikają odpowiedzialności,

- ambicje ludzkie są niewielkie.

Teoria Masłowa - Maslow uważa, że zachowanie człowieka jest uzależnione od potrzeb (realizacja potrzeb).

Zwolennicy zachowania organizacyjnego uważają, że zachowanie człowieka jest czymś bardziej złożonym, kierunek ten przyjmuje bardziej kompleksowe spojrzenie na zachowanie pracowników. Ma on charakter interdyscyplinarny, czerpie on z takich dziedzin jak: Psychologia, socjologia, antropologia, medycyna, ekonomia itp.

10. Omów szkołę zarządzania nazwaną spojrzeniem ilościowym.

Spojrzenie ilościowe to podejście, w którym stosuje się techniki kwantytatywne (ilościowe) dzielimy na dwie gałęzie:

- ilościowa teoria zarządzania koncentruje się na opracowaniu modeli matematycznych przedstawiających zarządzanie systemu, jakim jest organizacja

- zarządzanie operacyjne obejmuje modele mniej wyrafinowane z matematycznego punktu widzenia, zajmuje się ono wspomaganiem organizacji w efektywnym wykorzystywaniu produktów i usług.

Modele optymalizacji kosztu, czasu pracy, limitowe itp. Zalety: bardzo użyteczne w procesie planowania, zwiększania świadomości i zrozumienia złożonych sytuacji. Ograniczenia: Trudno modelować matematyczne zjawiska socjologiczne i psychologiczne, zjawisko niepewności (przyjmowanie założeń modelu).

11. Model typu Z

Integruje modele zarządzania z USA i Japonii: odpowiedzialność indywidualna, zbiorowe podejmowanie decyzji, powolne awansowanie, troska o pracownika, długookresowe zatrudnienie.

12. Omów otoczenie zewnętrzne organizacji.

Otoczenie zewnętrzne organizacji to wszystko poza organizacją co może na nią oddziaływać. Otoczenie zewnętrzne składa się z dwóch warstw otoczenia ogólnego i otoczenia celowego. Otoczenie ogólne to niesprecyzowane bliżej wymiary i siły, wśród których działa organizacja i które mogą mieć wpływ na jej działanie. Otoczenie celowe to konkretne organizacje i grupy, które mogą upływać na organizację.

Wymiary otoczenia ogólnego:

-wymiar ekonomiczny,

-wymiar techniczny,

-wymiar socjo-kulturowy,

-wymiar prawno -polityczny.

-wymiar międzynarodowy.

Organizacje i grupy otoczenia celowego:

-konkurenci.

-klienci,

-dostawcy,

-regulatorzy.

- agencje regulacyjne.

-grupy interesu.

-siła robocza, -właściciele -sojusznicy strategiczni.

13. Co to jest planowanie? Podaj schemat planowania w organizacji.

Planowanie to wytyczanie celów organizacji i określanie sposobu ich najlepszej realizacji Planowanie odbywa się w kontekście określonego otoczenia. Menedżerowie muszą to otoczenie zrozumieć. Następnie muszą ustalić, co jest ogólnym posłannictwem (misją) firmy. Z powołania firmy wypływają równoległe strumienie celów i planów. Z tego powołania bezpośrednio wynikają cele strategiczne.

Plan strategiczny - zawiera decyzje dotyczące alokacji zasobów, priorytetów i działań dla osiągnięcia celów strategicznych.

Plan taktyczny - skierowany na osiągnięcie celów taktycznych, opracowany dla realizacji elementów planu strategicznego

Plan operacyjny - nastawiony na wykonanie planów taktycznych dla osiągnięcia celów operacyjnych.

Cele te i misja wspólnie pomagają określić plany strategiczne, które są podstawowym elementem dla opracowania planów taktycznych. Plany taktyczne wraz z celami taktycznymi kształtują cele operacyjne. Te cele oraz odpowiednie plany taktyczne określają plany operacyjne. Na koniec cele i plany każdego szczebla mogą być również wykorzystywane jako podstawa przyszłej działalności na wszystkich szczeblach.

14. Cele organizacji i ich podział.

Cele mają kluczowe znaczenie dla skuteczności organizacji. Organizacje mogą mieć kilka różnych rodzajów celów, a ich ustalanie wymaga zaangażowania różnego rodzaju menedżerów. Ważne funkcje celów w organizacji:

-stanowią wskazówkę i nadają jednolity kierunek działaniom ludzi pracujących w organizacji,

-praktyka ustalania celów wpływa na planowanie,

-mogą być źródłem motywacji dla pracowników organizacji,

-dają skuteczny mechanizm oceny i kontroli.

Cele można podzielić na:

-cele strategiczne - ustalane na najwyższym szczeblu i dla najwyższego kierownictwa organizacji, cele taktyczne - ustalane na średnim szczeblu i dla menedżerów średniego szczebla w organizacji, cele operacyjne - ustalane na niższym szczeblu i dla menedżerów niższego szczebla organizacji

15. Wymień i zdefiniuj znane Ci rodzaje planów stosowane w organizacji.

Plan strategiczny to ogólny plan zawierający decyzje dotyczące alokacji zasobów, priorytetów i działań niezbędnych do osiągnięcia celów strategicznych.

Plan taktyczny to plan skierowany na osiągnięcie celów taktycznych, opracowany dla realizacji elementów planu strategicznego.

Plan operacyjny to plan nastawiony na wykonanie planów taktycznych dla osiągnięcia celów operacyjnych.

16. Reengineering

Jest to fundamentalne przemyślenie od nowa i radykalne przeprojektowanie procesów w firmie, prowadzące do przełomowej poprawy wyników, takich jak koszty, jakość, serwis i szybkość.

Zasady reeingeneringu:

1. Miejsce komórek funkcjonalnych przejmują komórki odpowiedzialne za proces

2. Ograniczenie kontroli na rzecz zwiększenia autonomii

3. Pełne wyszkolenie pracownika i dalsze jego dokształcanie

4. Przy opłacaniu pracownika należy opierać się na wynikach jego pracy a nie na aktywności

5. Podstawa awansowania pracownika są jego zdolności

6. Mniej menedżerów i bardziej płaska struktura

17. Co to jest prognozowanie? Podział prognoz.

Prognozowanie to proces opracowania założeń lub przesłanek dotyczących przyszłości, które mogą być wykorzystywane przez menedżerów w planowaniu lub podejmowaniu decyzji.

Podział prognoz:

-prognozowanie sprzedaży,

-prognozowanie dochodu,

-prognozowanie rozwoju techniki.

18. Wymień znane ci techniki prognozowania.

Techniki prognozowania:

1. analiza szeregów czasowych - ekstrapolacja.

2. modelowanie przyczynowe.

- model regresji -przewidywanie jednej zmiennej przy znanych innych zmiennych

- model ekonometryczny - wykorzystuje złożone techniki regresji,

- wskaźniki ekonomiczne - powiązanie wskaźników ekonomicznych (np. demograficzne) z funkcjonowaniem firmy,

3. jakościowe techniki prognostyczne - opierają się na ocenie indywidualnej lub grupowej

- metoda personelu sprzedaży - zebranie danych od personelu działu sprzedaży

- metoda delficka - opinie ekspertów, naukowców.

19. Wymień znane Ci techniki planowania.

Techniki planowania:

-prognozowanie liniowe, technika planistyczna, która wyznacza optymalną kombinacje zasobów, -analiza punktu krytycznego procedura identyfikowania punktu, w którym dochody zaczynają pokrywać koszty,

-symulacja organizacyjna - model sytuacji z prawdziwego życia, którym można manipulować, by poznać sposób jego działania.

-PERT narzędzie planistyczne wykorzystujące sieć do planowania projektów obejmujących liczne działania i ich wzajemne powiązanie.

20. Omów analizę punktu krytycznego na przykładzie progu rentowności przedsiębiorstwa.

Analiza punktu krytycznego jest procedurą opisową, opisuje relacje pomiędzy zmiennymi: dochodami i kosztami, a podjęcie decyzji pozostawia menedżerowi. Można ją zdefiniować jako procedurę identyfikacji punktu, w którym dochody zaczynają pokrywać związane z nimi koszty. Aby wyznaczyć punkt krytyczny dla zysku ze sprzedaży produktu lub usługi, menedżer musi przede i wszystkim określić zarówno koszty stałe, jak i zmienne. Następnie koszty te są łączone i dają koszt całkowity. Po wyznaczeniu i narysowaniu kosztu całkowitego menedżer wykreśla przychody łączne, które wpłyną przy różnym poziomie sprzedaży.

Obszary powstałe w wyniku przecięcia dwóch linii pokazują obszary straty i zysku. Sam punkt przecięcia wyznacza punkt krytyczny - poziom sprzedaży, przy którym zostają pokryte wszystkie koszty, ale nie ma jeszcze zysków.

. f W..'

Matematycznie punkt krytyczny znajdujemy stosują formułę

BP - punkt krytyczny,

TFC - całkowity koszt stały

P-cena

VC -jednostkowy koszt zmienny.

21. Zarządzanie strategiczne oraz poziomy strategii. Omów dominujące podejścia strategiczne na poziomie przedsiębiorstwa.

Strategia to proces określania długofalowych celów i zamierzeń organizacji oraz przyjęcia kierunków działania także alokacji zasobów niezbędnych dla zrealizowania tych celów. Obejmuje: zasięg (zespół rynków), dystrybucję zasobów (pomiędzy różne zastosowania), wyróżniającą kompetencję i synergię (uzupełnianie się i współdziałanie róznych dziedzin działalności firmy).

Zarządzanie strategiczne to kompleksowy ciągły proces zarządzania nastawiony na formułowanie i wdrażanie skutecznych strategii sprzyjających wyższemu stopniowi zgodności organizacji z jej otoczeniem i osiągnięciu celów strategicznych.

Etapy formułowania strategii:

1. Analiza otoczenia

2. Analiza organizacji

3. Wzajemne dopasowanie organizacji i otoczenia

Wyróżniamy następujące poziomy i strategii:

-strategia na poziomie przedsiębiorstwa,

-strategia na poziomie autonomicznej jednostki gospodarczej - koncentracja na wybranych obszarach działania

-strategia na poziomie funkcjonalnym - dla jednego obszaru funkcjonalnego np. produkcja.

Dominujące podejścia strategiczne na poziomie przedsiębiorstwa to:

-„wielka" strategia to ogólne ramy i działań rozwijanych na poziomie firmy.

-strategia wzrostu to strategia przewidująca ogólny wzrost przedsiębiorstwa w jednym lub w kilku wymiarach,

-pokrewna dywersyfikacja to wzrost poprzez rozszerzenie działalności na ten sam rynek lub rynki pokrewne w stosunku do tego, na którym organizacja aktualnie działa,

-niezależna dywersyfikacja to wzrost poprzez rozszerzenie działalności na obszary niepowiązane z aktualną działalnością firmy.

-strategia cięć, która zakłada ograniczenie skali aktualnych i operacji, redukcję w różnych dziedzinach albo całkowicie pozbywa się nierentownych operacji.

-strategia stabilizacji zakładająca utrzymanie status quo.

-strategia niewłaściwa - zaniechanie stosowania właściwej strategii jest błędem inaczej strategia błędna.

Macierz BCG: Gwiazdy (wysoki udział w rynku z wysoką dynamiką), dojne krowy (wysoki udział w rynku z niską dynamiką), znaki zapytania ( niski udział w rynku o wysokiej dynamice), pieski (niski udział w rynku o niskiej dynamice)

22. Strategie na poziomie jednostki operacyjnej.

Pozwalają odpowiedzieć na pytanie o najlepszy sposób konkurowania na danym rynku. Wyróżniamy następujące strategie:

- model adaptacyjny - uzgodnienie strategii jednostki z warunkami otoczenia (strategia obrony, poszukiwacza,strategia analityka, strategia biernej reakcji-błędna reakcja)

- strategie konkurencyjne Portera: strategie zróżnicowania (produkt inny niż konkurencji), przywództwo pod względem kosztów, strategia koncentracji na niszy rynkowej.

-cykl życia produktu.

23. Scharakteryzuj cykl życia produktu.

Cykl życia produktu to schemat przechodzący przez następujące etapy: wprowadzenie (1) wzrost (2) dojrzałość (3) schyłek (4). Na podstawie tego schematu badamy rozmiar sprzedaży we wszystkich etapach przez czas trwania cyklu, który jest różny dla różnych typów produktu

24. Istota procesu podejmowania decyzji. Struktura procesu decyzji.

Podejmowanie decyzji jest aktem wyboru jednego wariantu spośród różnych wariantów działania Istotą procesu podejmowania decyzji jest rozpoznanie i zdefiniowanie istoty sytuacji decyzyjnej, zidentyfikowanie alternatywnych możliwości, wybór najlepszej z nich i wprowadzenie jej w życie. Struktura procesu decyzyjnego.

l. Rozpoznanie i zdefiniowanie sytuacji.

2. Identyfikacja alternatywnych możliwości.

3. Określenie kryteriów oceny wariantów, ocena wariantów.

4. Wybór najlepszego wariantu.

5. Wdrożenie wybranego wariantu

6. Obserwacja wyników i ocena.

25. Klasyczny model decyzyjny

Klasyczny model decyzyjny to normatywne podejście do podejmowania decyzji, określające sposób, w jaki menedżerowie powinni podejmować decyzje. Zakłada on logiczną i racjonalną naturę menedżerów oraz przyjmuje, że ich decyzje najlepiej służą interesom organizacji.

26. Model administracyjny podejmowania decyzji.

Model administracyjny podejmowania decyzji zakłada, że podejmujący decyzje dysponują niepełną i niedoskonałą informacją, są ograniczeni w swej racjonalności i mają skłonność do zadowalania się przy podejmowaniu decyzji pierwszym dopuszczalnym rozwiązaniem

27. Grupowe podejmowanie decyzji -jego wady i zalety.

Grupa interaktywna to grupa podejmująca decyzje, której członkowie otwarcie dyskutują, spierają się i uzasadniają najlepsze rozwiązanie.

Rozróżniamy jeszcze dwie formy grupowego podejmowania decyzji:

1. Grupa delficka to forma grup podejmowania decyzji, w której grupa jest wykorzystywana do osiągnięcia zgodnej opinii ekspertów.

2. Grupa nominalna to uporządkowana technika używana do uzyskania twórczych lub nowatorskich rozwiązań lub pomysłów.

Zalety:

-jest więcej informacji i wiedzy,

-może powstać więcej wariantów.

-prawdopodobny jest wyższy stopień akceptacji ostatecznej decyzji.

Wady:

-proces trwa dłużej, a więc jest bardziej kosztowny.

-mogą się pojawić decyzje kompromisowe wynikające z niezdecydowania.

-grupa może zostać zdominowana przez jedną osobę,

-może się pojawić myślenie grupowe.

28. Projektowanie stanowisk pracy.

Do najważniejszych elementów zarządzania zasobami osobowymi należą:

1. Planowanie

2. Rekrutacja i selekcja

3. Szkolenie i doskonalenie

4. Utrzymywanie - system wynagrodzeń i świadczeń, planowa kadry

Analiza stanowisk pracy składa się ze sporządzania opisów stanowisk pracy oraz specyfikacji zatrudnienia (wymagane kwalifikacje).

Projektowanie stanowisk pracy to określenie zakresu i obowiązków pracownika. Projekt stanowiska pracy obejmuje określenie obszarów kompetencji decyzyjne, identyfikację celów oraz ustalenie właściwych mierników powodzenia. Naturalnym punktem wyjścia projektowania stanowiska pracy jest określenie zakresu pożądanej specjalizacji.

Zasady ustalania sytemu wynagradzania:

1. Określenie poziomu płac

2. Struktura płac

3. Określenie płacy jednostkowej

4. Określenie świadczeń

29. Alternatywne podejście do specjalizacji.

Relacja między stanowiskami pracy to alternatywa dla specjalizacji zakładająca systematyczne przechodzenie pracowników z jednego stanowiska do drugiego.

Rozszerzenie stanowiska pracy to alternatywa zakładająca przydzielenie pracownikowi większej liczby zadań do wykonania

Wzbogacenie stanowiska pracy to alternatywa i zakładająca zarówno zwiększenie liczby zadań wykonywanych przez robotnika, jak i rozszerzenie kontroli robotnika nad stanowiskiem pracy. Podejście od strony i stanowiska pracy sugeruje i potrzebę diagnozowania stanowiska pracy i jego poprawę w pięciu podstawowych wymiarach (różnorodności. kwalifikacji, identyfikowalności zadań, znaczenie zadania, autonomia sprzężenie zwrotne) uwzględniające zarówno system pracy, jak i preferencje pracownika.

Zespoły robocze to alternatywa pozwalająca grupie na zaprojektowanie systemu pracy do wykonywania wzajemnie powiązanych zadań.

30. Benchmarking

Jest to metoda porównywania własnych rozwiązań z najlepszymi oraz ich udoskonalania przez uczenie się od innych i wykorzystywanie ich doświadczeń

Rodzaje benchmarkingu:

1. wewnętrzny - porównania wewnątrzzakładowe między wydziałami, stanowiskami

2. konkurencyjny - obserwowanie konkurencji

3. funkcjonalny - porównywanie z najlepszymi w zakresie funkcji czy procedur w odniesieniu do różnych gałęzi

31. Zarządzanie projektowaniem organizacji

Projekt organizacji to ogólny wzorzec strukturalnych składowych i rozwiązań używanych do zarządzania całą organizacją. Projekt jest środkiem wdrażania strategii i realizacji planów, osiągania celów organizacji. Podstawą projektu organizacji są wczesne podejścia uniwersalne: model biurokratyczny i behawioralny. Model biurokratyczny to uniwersalny model struktury organizacji oparty na zalegalizowanym systemie władzy formalnej. Model behawioralny to uniwersalny model projektu organizacji, który pojawił się w myśleniu o zarządzaniu obok szkoły stosunków międzyludzkich. Model kładł nacisk na i rozwijanie grup roboczych i procesów interpersonalnych.

32. Podstawowe formy struktury organizacyjnej.

Struktura funkcjonalna Oparta na podejściu funkcjonalnym, nazywana również strukturą typu U. Członkowie organizacji grupowani są w wydziałach funkcjonalnych. W strukturze tej integracja i koordynacja jest najczęściej obowiązkiem dyrektora naczelnego. Niezbędna jest koordynacja między oddziałami.

Struktura konglomeratowa Wykorzystywana przez organizację składającą się z szeregu niepowiązanych ze sobą jednostek, nazwana także strukturą typu H. Każdy z kierowników działa w sposób nie zależny i samodzielny, odpowiada za zyski i straty oddzielnie. Model dobry dla dużych jednostek - koncerny.

Struktura wielobranżowa Oparta na podziale wg wyrobu, jednak jednostki są ze sobą powiązane. Oparta jest o liczne jednostki samodzielne powiązane na szczeblach i obszarach działalności w ramach szerszego kompleksu zwana także strukturą typu M.

Struktura macierzowa podział według wyrobu zostaje nałożony na istniejący układ funkcjonalny

33. Wpływ otoczenia na funkcjonowanie organizacji.

Zmienność i złożoność otoczenia ma wpływ na funkcjonowanie organizacji. Organizacja natrafia na poziom niepewności, który jest ważną siłą wynikającą ze zmienności i złożoności otoczenia, która wpływa na wiele działań organizacji. Pięć sił konkurencji to: zagrożenie ze strony nowych konkurentów, próby wymanewrowania rywali, zagrożenie substytutami, siła nabywców, siła dostawców. Pięć sił konkurencji można systematycznie badać i oceniać, mimo, że zawsze podlegają one nieoczekiwanym zmianom i zaburzeniom, można też planować sposób rozwiązywania odpowiednich problemów.

34. Motywacja pracownika do pracy.

Motywowanie to zestaw sił, które sprawiają, że ludzie zachowują się w określony sposób. U podstaw procesu leżą potrzeby.

1. Potrzeba

2) Poszukiwanie sposobów zaspokajania potrzeby

3) Wybór zachowania pozwalającego zaspokoić potrzebę

4) Ocena stopnia zaspokojenia potrzeby

5) Określenie przyszłych potrzeb i poszukiwanie sposobu ich zaspokojenia

W procesie motywowania pracowników stosuje się podejścia:

1. Motywowanie od strony treści

A. Teoria potrzeb hierarchii

- Maslowa - piramida Maslowa

- ERG - potrzeby ludzkie są ułożone w trzech nakładających się kategoriach - egzystencji (pieniądze), związku (przyjaźń) i wzrostu (nowe umiejętności). Jeśli dana potrzeba nie zostanie zaspokojona, pracownik zejdzie na niższy poziom i zacznie ponownie szukać sposobów zaspokojenia potrzeb niższego rzędu.

B. dwuczynnikowa - zadowolenie i niezadowolenie ludzi z pracy kształtują się pod wpływem dwóch niezależnych zestawów czynników motywacji i higieny psychicznej

2. Motywowanie od strony procesu

A. Teoria oczekiwań motywacja zależy od siły naszego pragnienia i oczekiwanego prawdopodobieństwa jego zaspokojenia - proporcja osiągnięć do wyniku

B. teoria sprawiedliwości, - jeśli nagrody maja motywować pracowników muszą być rzetelne i sprawiedliwe

3. Motywowanie oparte na koncepcji wzmocnienia - zachowanie wywołujące nagrody będzie powtarzane a wywołujące karę zmniejszane

Nowe podejście do motywowania:

-teoria ustalania celów - menedżer i podwładny wspólnie ustalają cele,

-podejście japońskie - wytworzenie partnerskich stosunków między kierownictwem i podwładnymi.

- popularne strategie motywacyjne ruchomy czas pracy, modyfikowany tydzień roboczy

35. Umiędzynarodowienie organizacji

Rodzaje

1. Import/eksport

2. Licencje

3. Wspólne przedsięwzięcie, sojusze strategiczne

4. Inwestycje bezpośrednie

Środowiskowe wyzwania dla zarządzania międzynarodowego:

1. Otoczenie ekonomiczne: system gospodarczy, zasoby naturalne, infrastruktura

2. Otoczenie polityczne: stabilność rządu, zachęty i kontrola handlu zagranicznego

3. Otoczenie kulturalne: wartości, symbole, wierzenia, język

36. Zarządzanie techniką i innowacjami

Rodzaje innowacji

- ze względu na sposób wprowadzenie: radykalne i stopniowe

- ze względu na dziedzinę działalności: techniczne, kierownicze

- ze względu na zakres oddziaływania: produktowi lub procesowe

- ze względu na skalę: strategiczne lub taktyczne

- ze względu na mechanizm pobudzania: popytowe i potażowe

Etapy życia innowacji: rozwój, zastosowanie, uruchomienie, wzrost dojrzałoś, upadek

Etapy metody zarządzania przez innowacje:

1. Doprowadzenie do przełomu w świadomości i sposobach działania

2. Analiza strategiczna organizacji

3. Opracowanie listy problemów do rozwiązania oraz programu przedsięwzięć organizacyjno-technicznych

4. Analiza opłacalności ekonomicznej projektowanych zmian

5. Zmiana nastawienia kadry kierowniczej

6. Przewidywanie i rozpoznawanie ewentualnych oporów wdrożeniowych

7. Wdrożenie programu z monitoringiem skutków i efektów

8. Kontrola efektywności wprowadzonych zmian korekta i uzupełniania przedsięwzięć

Bariery innowacyjne: zasobowe, prawne, organizacyjne, psychospołeczne

37. Zarządzanie jakością

Kompleksowe zarządzanie jakością - strategiczne zaangażowanie najwyższego kierownictwa, w uczynienie jakości najważniejszym czynnikiem we wszelkich poczynaniach organizacji.

Zarządzanie przez jakość (TQM total quality management) - metoda zarządzania organizacją skoncentrowana na jakości, poprzez zaangażowanie wszystkich komórek na rzecz stałego uzyskiwania zadowolenia klienta oraz korzyści przedsiębiorstwa.

Wymiary jakości:

1. Wyniki - główne cechy funkcjonalne produktu

2. Cechy - dodatkowe cechy produktu

3. Niezawodność

4. Zgodność - spełnianie określonych norm

5. Trwałość

6. Łatwość obsługi

7. Estetyka

8. Postrzegana jakość - subiektywna ocena przez kientów

Norma ISO 9000 - opisuje tak system zarządzania jakością, który gwarantuje jakość produktu niezależnie od pojedynczych osób i organizacji.

38. Zarządzanie Informacją

Cechy użytecznej informacji:

1. dokładna 2. aktualna 3. kompletna 4. odpowiednia

Rodzaje systemów informacyjnych:

1. Systemy przetwarzania danych transakcyjnych - jego celem jest przetwarzanie rutynowych i powtarzalnych transakcji w przedsiębiorstwie

2. Systemy informacji kierownictwa - system gromadzący syntetyczne dane

3. System wspomagania decyzji - symuluje skutki wprowadzania zmian

4. System informacji najwyższego kierownictwa - pomagają podejmować decyzje strategiczne

39. Zarządzanie przez komunikowanie się

Komunikowanie się - przekazywanie informacji

Skuteczne komunikowanie się - wiadomość odbierana jest możliwie zbliżona do wysyłanej

Rodzaje komunikacji:

1. interpersonalna

2. grupowa i organizacyjna

Zarządzanie przez komunikację polega na budowie i doskonaleniu systemu stałego informowania załogi o głównych celach, problemach i kłopotach przedsiębiorstwa, zamierzeniach kierownictwa oraz o aktualnej i docelowej pozycji na rynku.

Elementy komunikowania się:

1. Nadawca i odbiorca

2. Wiadomość

3. Kanał informacyjny (metoda przekazu)

4. Szum

5. Sprzężenie zwrotne - reakcja na otrzymaną wiadomość

6. Kontekst sytuacyjny - warunki i czas przekazu informacji

Formy komunikacji: werbalna, pisemna, pozawerbalna - gesty. Mimika

Rodzaje komunikacji: pionowa, pozioma, sieć komunikacyjna, winorośl

Rodzaje percepcji:

1. Percepcja selektywna- odsiewanie niechcianej lub zbędnej informacji

2. Organizacja percepcji - systematyzowanie informacji

3. Stereotypizacja - podstawowym kryterium kategoryzacji jest np. płeć, kolor skóry itp.

40. Strategie funkcjonalne

Są opracowywane dla jednego obszaru funkcjonalnego

1. Strategia marketingowa

2. Strategia finansowa

3. Strategia produkcyjna

4. Strategia dotycząca zasób ludzkich

5. Strategia badawczo-rozwojowa

41. Outsorcing

Jest to powierzenie niektórych obszarów działalności firmy firmom specjalistycznym - usługodawcom, producentom części itp. Zazwyczaj korzysta się z usługodawców w obszarach nie mających istotnego znaczenia dla przedsiębiorstwa (stołówka, sprzątanie)

42. Lean Manegement

Jest to koncepcja odchudzającego zarządzania. Polega na ciągłych dywestycjach oraz unikaniu i przeciwdziałaniu marnotrawstwu. Opiera się na następujących komponentach:

1. Koncentracja na potrzebach klienta

2. Stosowanie zasady just In time

3. Nieustanne doskonalenie jakości

4. Przyspieszenie rozwoju nowych produktów i szybkie wprowadzanie ich na rynek

5. Stosowanie aktywnego marketingu i dbanie o stałych klientów

6. Zdolność do wzrostu i pozyskania inwestora strategicznego

Cechy

1. Wysoka integracja procesu produkcyjnego

2. Praca zespołowa

3. Płaska struktura organizacyjna

4. Niski stopień sformalizowania i centralizacji

5. Uznanie pracownika za najważniejszy element organizacji

6. Bezpośredni kontakt i współpraca z dostawcami

43. Lean Production

Jest stosowana na całym świecie nie tylko w Japonii

* wykorzystuje się w różnych gałęziach przemysłu

* jest skuteczną forma organizacji pracy dla wszystkich typów przedsiębiorstw

* dotyczy wszystkich obszarów działalności przedsiębiorstwa

*właściwa rewolucja polega na odchudzaniu lub spłaszczaniu hierarchii

* zwiększa zdolność konkurencyjną firmy

Dużym wyzwaniem dla odchudzanej firmy jest tworzenie klimatu zaufania i partnerskiej współpracy z klientami i dostawcami

44. Bechmarking

Metoda porównywania własnych rozwiązań z najlepszymi oraz ich udoskonalania przez uczenie się od innych i wykorzystywanie ich doświadczeń.

Cele działalności Bechmarketingu

1. Identyfikacja kluczowych mierników działania

2. Pomiar poziomu mierników działania

3. Porównanie mierników działania

4. Wdrażanie przedsięwzięć zmierzających do dorównania lepszym

Rodzaje Benchmarketingu

Wewnętrzny ZALETY Łatwy dostęp do danych, Dobre wyniki w warunkach dywersyfikacji. WADY Zawężone pole widzenia, uprzedzenia w firmie. Konkurencyjny ZALETY Istotne informacje, porównywalność wyrobów i procesów WADY Trudny dostęp do danych niebezpieczeństwo powielania wąskich praktyk branżowych. Funkcjonalny ZALETY innowacyjność rozwiązań, relatywnie łatwy dostęp do danych. WADY stosunkowo trudne wdrażanie, czasochłonna analiza. Ogólny ZALETY innowacyjność rozwiązań, relatywnie łatwy dostęp do danych. WADY stosunkowo trudne wdrażanie

ETAPY Benchmarketingu

Planowanie - zdefiniowanie przedmiotu, wybór partnera, ustalenie metody zbierania informacji.

Analiza - określenie luk konkurencyjnych, prognoza przyszłej wydajności.

Integracja - komunikowanie wyników i zapewnienie akceptacji. Wyznaczanie celów.

Realizacja - zdefiniowanie planów działania, wdrażanie działań i kontrola wyników, Zdefiniowanie nowych podmiotów benchmarkingu.

45. Controling

Porównywanie stanu zaplanowanego ze stanem faktycznym.

Powinien być tworzony tak by ułatwić podejmowanie decyzji.

Zasady metody controlingu -

Orientacja na cele - jednoznaczne sformułowanie celów, koncentracja celów, współpraca dyrekcji z pracownikami.

Orientacja na przyszłość - opracowanie i wdrażanie nowych koncepcji, opracowanie planów strategicznych.

Orientacja na rynek - określenie związków między strefa badawczą i rozwojową, wykorzystanie narzędzi w zakresie analizy wartości, zredukowanie kompleksowości procedur i produktów,

Orientacja na „wąskie gardła” - opracowywanie rozwiązań dotyczących problemów usunięcia wąskich gardeł w przedsiębiorstwie. Na Rynek, płynność finansowa, produkcja.

Orientacja na klienta - osiągnięcie optymalnego zaspokojenia klientów celem przedsiębiorstwa, analizowanie grup klientów, dbałość o interes klientów

Zakres zadań controlingu

Planowanie - ustalanie celów przedsiębiorstwa

Kontrola - porównanie stanu faktycznego z zamierzeniami, analiza danych

Kierowanie - przeprowadzanie działań korygujących.

46. Time Based Management

Jest to koncepcja zarządzania w oparciu o czas, u której podstaw leży efektywne wykorzystanie czasu w przedsiębiorstwie. Czas otrzymuje priorytet w modelowaniu procesów. W Elu wyeliminowania marnotrawstwa czasu przedsiębiorstwo powinno kierować się zasadami:

1. Pozbywać się zbędnych zapasów

2. Usuwać błędy - poprawa jakości produkcji

3. Stale ulepszać procesy

TBM opiera się na założeniach:

1. Orientacja na czynnik czasu

2. Orientacja na skok ilościowy - marginalne ulepszenia są niewystarczające

3. Orientacja na proces

4. Orientacja na wartości - likwidacja tych działań, które nie tworzą wartości

5. Orientacja na zespół - przy pomocy zespołu nastąpi rozwiązanie konfliktów w miejscach krzyżowania się procesów z funkcjami

47. Co to jest Chronometraż?

Jest to technika mierzenia powtarzalnych operacji lub jej elementów mająca na celu ustalenie czasu ich trwania w normalnym tempie pracy

48. Hierarchia dokumentacji w systemach jakości

Normy międzynarodowe, krajowe, branżowe.

Księga jakości - definiuje cele i sposoby ich realizacji.

Procedury - definiują działania w ujęciu ogólnym

Instrukcje - definiują działania szczegółowe

Zapisy jakości - stanowią dowód realizowania celów systemu jakości.

49. Normy ISO 9000

Zarządzanie jakością i zapewnienie jakości - wytyczne wyboru i stosowanie danego modelu.

Norma ta wyjaśnia podstawowe koncepcje związane z jakością i różnice pomiędzy stosowanymi w normach pojęciami jakości.

50. Normy ISO 9001

Model zapewnia jakość podczas projektowania konstruowania, produkcji, instalowania i obsługi. Celem tej normy jest zapobieganie występowaniu wad na wszystkich etapach życia produktu.

51. Normy ISO 9002

Model zapewnia jakość podczas produkcji i instalowania. Celem tej normy jest ujawnienie wad podczas produkcji i instalowania oraz stosowanie środków zapobiegających ponownemu ich wystąpieniu.

52. Normy ISO 9003

Model zapewnienia jakości podczas kontroli i badań ostatecznych. Celem tej normy jest zapobieganie występowaniu wad produktu, ich ujawnieniu się w czasie kontroli i badań ostatecznych

53. Normy ISO 9004

Zarządzanie jakością i elementy systemu jakości. Wyjaśnia potrzebę wprowadzenia w przedsiębiorstwie systemu jakości i opisuje jego ogólny model. Określa elementy za pomocą których można zaprojektować i wdrożyć system jakości.

54. Analiza SWOT

Analiza silnych i słabych stron danej firmy oraz okazji i zagrożeń rynkowych. Obejmuję analizę zewnętrzną - zewnętrzne otoczenie wpływające na jego funkcjonowanie (konkurenci, postęp techniczny, sytuacja polityczna i gospodarcza). Analiza wewnętrzna - prowadzenie działalności i możliwości niezależnie od środowiska (konsumenci, produkty, marketing, sytuacja finansowa).

55. Metoda SWOT

Metoda analizy atutów i słabości przedsiębiorstwa w warunkach okazji i zagrożeń stwarzanych przez otoczenie. SWOT - mocne, słabe strony szanse i zagrożenia.

Etapy metody SWOT

1. Uzyskanie odpowiedzi na pytania - profil, zakres działalności

2. Identyfikacja makroekonomiczna przedsiębiorstwa

3. Sporządzenie analizy bieżącej sytuacji przedsiębiorstwa

4. Określenie słabych i mocnych stron

5. Sformułowanie wariantów strategii

6. Określenie działań i taktyk przedsiębiorstwa

7. Przygotowanie planu strategicznego

56. Fotografia dnia pracy

Celem fotografii dnia pracy jest obserwowanie i rejestrowanie w sposób ciągły wszystkich czynności i przerw na stanowisku pracy dla ustalenia stopnia wykorzystania czasu pracowników oraz wielkości rzeczywistego zużycia czasu, umożliwiającego opracowanie norm lub wybranych normatywów czasu.

W zależności od celu i przedmiotu badania wyróżnia się:

1. Indywidualną fotografię dnia pracy,

2. Zespołową fotografię dnia pracy polegającą na równoczesnym badaniu czasu pracy kilku pracowników realizujących wspólne badanie, aby uchwycić wzajemne powiązania w procesie pracy oraz opracować bilans dnia roboczego dla określonych stanowisk,

3. Fotografię na czasie obejmującą obserwację pracy kilku lub kilkunastu pracowników podczas stałej marszruty na określonej trasie,

4. samofotografię polegającą na przeprowadzeniu indywidualnej fotografii dnia przez samego wykonawcę. Jest ona szczególnie zalecana w badaniu organizacji pracy kierowniczej i biurowej

57. Fotografia migawkowa

Celem techniki obserwacji migawkowych jest badanie czasu pracy ludzi lub maszyn pozwalające ustalić strukturę wykorzystania czasu na podstawie dużej liczby losowo wybranych momentów obserwacji.

58. Fotografia migawkowa polega na

• Przeprowadzaniu 1-2 sekundowych spostrzeżeń w ściśle określonych ( w sposób losowy) momentach czasu,

• Skojarzeniu spostrzeżeń z odpowiednią frakcja czasu roboczego,

• Zarejestrowaniu wyników obserwacji systemem kreskowym w odpowiednie kolumnie oznaczającej daną frakcję czasu,

• Obliczeniu struktury zużytego czasu według przyjętej wcześniej struktury klasyfikacji czasu.

59. Styl zarządzania

Względnie trwały i powtarzalny sposób oddziaływania przełożonego na zachowanie podwładnych

Potencjalny - zbiór metod i technik oddziaływania kierownika na podwładnych, który jego zdaniem powinien być stosowany.

Rzeczywisty - system metod i technik oddziaływania kierownika na podwładnych, który jest faktycznie stosowany.

60. Techniki badania czasu pracy

Technika obserwacji ciągłej (fotografia dnia roboczego),

Technika obserwacji migawkowej (wyrywkowa, chwilowa)

Technika chronometrażu.

23

---