Temat 17 2


Temat 17

Biblioteka Załuskich

Gromadzenie zbiorów

Historia Biblioteki Załuskich nie rozpoczyna się z dniem jej otwarcia, już w latach 20-tych XVIII wieku można zaobserwować działania dążące do jej utworzenia. Nie da się jej także zamknąć datą wywiezienia zbiorów do Petersburga. Mimo iż nieliczne, pozostałości kolekcji można odnaleźć jeszcze dziś w murach kilku bibliotek.

Upragnione księgi Józef zdobywał na różne sposoby:

Część jego nabytków pochodziło z księgozbiorów klasztornych:

Otwarcie biblioteki

Około 1745 roku bracia zaczęli przenosić swoje księgozbiory do pałacu Daniłowiczowskiego, zaś termin otwarcia biblioteki ustalili na 11 listopada 1746 r. - rzeczywiście została otwarta na krótki okres podczas sejmu, gdyż Załuscy spodziewali się licznych gości, którzy do Warszawy przybyli i przy okazji będą chcieli zwiedzić instytucję. 

Skromna uroczystość inauguracji publicznej działalności biblioteki w dniu 8 sierpnia 1747 nie została zaszczycona obecnością króla, na którą tak liczyli fundatorzy.

Od dnia otwarcia biblioteka była czynna dla wszystkich we wtorki i czwartki w godzinach od 8:00 do 12:00 i od 15:00 do 19:00 w lecie, a do 17:00 w zimie. Na podstawie doświadczeń ze zwiedzonych bibliotek Józef opracował zasady korzystania, które przybite były na drzwiach pałacu. W myśl regulaminu:

Zasady te nie zdołały uchronić księgozbioru przed kradzieżami, toteż w 1752 r. papież Benedykt XIV na prośbę Załuskiego ogłosił bullę nakładającą ekskomunikę potencjalnemu złodziejowi zbiorów.

Zbiory biblioteki

 

Księgi ułożone były według działów i formatów w ozdobnych szafach

W bibliotece panował układ według kryterium językowego (odrębne sale), później według formatu, działu i alfabetu.

Księgozbiór zajmował 29 sal znajdujących się w pałacu.

Zasadniczą częścią księgozbioru były dzieła:

Do najcenniejszych zbiorów biblioteki zaliczyć możemy :

7 egzemplarzy Kroniki Długosza

Rocznik Świętokrzyski Dawny,

Kronika Galla Anonima

statuta książąt mazowieckich z 1401 roku

Mimo wielkości kolekcji i wysiłków bibliotekarzy i samego Józefa Załuskiego, by zbiory uzupełniać, skatalogować i wszystkim udostępniać, niewielu użytkowników z nich korzystało.

Biblioteka Publiczna w 1780 roku otrzymała rangę narodowej i nazwę: Biblioteka Publiczna Rzeczypospolitej, a po 1787 r. - Biblioteka Rzeczypospolitej Załuskich zwana.

Załuski postanowił przekazać bibliotekę warszawskim jezuitom, którzy mogli uchronić ją przed chciwością rodziny. W 1761 r. uczynił uroczysty zapis, w którym przekazał im bibliotekę, w zamian za co jezuici obiecali zbiory powiększać i nadal udostępniać czytelnikom we wszystkie dni tygodnia prócz niedzieli i świąt.

Na zesłaniu Józef Andrzej czynił kolejne zakupy dla biblioteki, napisał także testament, w którym zabronił księgozbiór dzielić, rozpraszać i sprzedawać. Jednocześnie pracował nad Nomenklatorem Biblioteki Publicznej w Warszawie Załuskiej, napisanym z pamięci wierszem białym. Zawierał wykaz znanych mu osiemnastowiecznych pisarzy polskich. Napisał również encyklopedyczne dzieło pt. Cała Polska za złoty, opisujące geografię, historię, literaturę i kościół w Polsce.

Dalsze losy biblioteki

Marzenie braci Załuskich, by ocalić pamiątki polskiej kultury i nauki realizowane jest po dziś dzień. Kontynuacją ich dzieła jest Biblioteka Narodowa. Biblioteka Załuskich nie zaginęła bez śladu. Rozproszone po kraju i za granicą załusciana można odnaleźć w różnych bibliotekach, chociażby uniwersyteckiej i seminaryjnej w Warszawie. W rosyjskiej Bibliotece Narodowej w Sankt Petersburgu przechowywane są nie zwrócone Polsce zbiory. Koncepcja Załuskich stała się podwaliną do rozwoju ośrodka umysłowego w Warszawie.

Agnieszka Skibińska

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Bhp projekt 3 temat 17
TI temat 17 ROM RAM
temat 17, chemia wody-w-
Temat 17, Administracja-notatki WSPol, prawo administracyjne
k17, Klasa I Gimnazjum, Temat 17
Psychologia rozwoju człowieka, TEMAT 2 - 17.X.2005, (P
Temat 17, Konspekty
TEMAT 17
TEMAT 17 2
Temat 17
Klasa 4P, 16(17)-IVp, TEMAT: BÓG OBIETNIC
17 ?ne na temat woj pomorskiego
Temat 9 gr wtorek 17 30 alkohol i narkotyki
Teoria literatury, Temat nr 17 „ Postać literacka” Henryk Markiewicz „Wymiary dzi
Temat nr 17 Budowa stawu stae i niestae elementy budowy podzia staww ze wzgldu na ich budowx
17 DAP temat
Vol 14 Podst wiedza na temat przeg okr 1
TEMAT 9 hormony a odporność

więcej podobnych podstron