Termokatoda jest to katoda emitująca elektrony pod wpływem energii cieplnej. Dostarczenie energii cieplnej powoduje wzrost energii kinetycznej elektronów w nagrzanym materiale i część z nich może wydostać się na zewnątrz. Zależność gęstości prądu emisyjnego od temperatury i rodzaju materiału, z którego jest wykonana termokatoda przedstawia równanie Richardsona
Podstawowymi wielkościami opisującymi własności termokatod są: prąd emisyjny, moc żarzenia, wydajność i trwałość. Prąd emisyjny odpowiada całkowitemu strumieniowi elektronów emitowanych z katody, a więc jest iloczynem gęstości prądu emisyjnego je i skutecznej powierzchni katody Ak. Moc żarzenia katody zostaje w większości zużyta na pokrycie strat spowodowanych promieniowaniem cieplnym, może więc być w przybliżeniu wyrażona wzorem
Wydajność teoretyczna katody to wielkość charakteryzująca ją pod względem ekonomicznym i będąca stosunkiem prądu emisyjnego do mocy żarzenia. Trwałość katody jest to średni czas pracy, w ciągu którego zachowuje ona zdolność użytkową.
W pierwszym zakresie charakterystyki statycznej dla napięć ujemnych, część elektronów emitowanych z katody dostaje się do anody, ponieważ ich energia jest większa od energii pola hamującego anody. Katoda jest otoczona ładunkiem przestrzennym elektronów. W drugim zakresie, już dla dodatnich napięć na anodzie, coraz większa część elektronów z ładunku przestrzennego osiąga anodę, a w zakresie trzecim następuje nasycenie prądu, tzn. wszystkie elektrony opuszczające katodę dochodzą do anody. Zakres ten jest wyraźnie widoczny w diodach z katodami z metali jednorodnych, ponieważ wzrostowi napięcia na anodzie nie towarzyszy wzrost prądu anody.
Podstawowym parametrem diody jest rezystancja wewnętrzna dla małych zmian napięcia na anodzie, mierzona od wybranego poziomu napięcia Ua=Uo.
Oprócz rezystancji wewnętrznych i mocy do ważnych parametrów diody należą: napięcie max przykładane do diody w kierunku przewodzenia Uamax, napięcie maksymalne Urmax przykładane do diody w kierunku wstecznym, prąd średni wyprostowany Ia0, pojemność między anodą i katodą Cak, napięcie i prąd żarzenia.
1. Schemat blokowy aparatury pomiarowej.
2. Tabela pomiarowa.
|
|
|
||
Lp. |
|
|
||
|
UA[V] |
IA[μA] |
UA[V] |
IA[μA] |
80 |
80 |
80 |
65 |
|
105 |
140 |
90 |
85 |
|
120 |
220 |
100 |
160 |
|
140 |
310 |
120 |
260 |
|
150 |
420 |
140 |
366 |
|
170 |
520 |
150 |
500 |
|
185 |
570 |
170 |
650 |
|
200 |
580 |
185 |
750 |
|
220 |
585 |
200 |
800 |
|
230 |
590 |
215 |
800 |
|
240 |
595 |
230 |
800 |
|
260 |
595 |
245 |
825 |
|
275 |
600 |
260 |
825 |
|
290 |
600 |
270 |
850 |
|
310 |
605 |
290 |
850 |
|
325 |
610 |
300 |
850 |
|
340 |
610 |
315 |
850 |
|
360 |
615 |
340 |
850 |
|
375 |
615 |
355 |
850 |
|
385 |
620 |
370 |
850 |
|
395 |
620 |
380 |
850 |
|
410 |
620 |
395 |
860 |
|
425 |
625 |
420 |
860 |
|
440 |
625 |
430 |
865 |
|
460 |
630 |
440 |
875 |
|
|
|
460 |
875 |
Opracowanie wyników pomiarowych
Wykres IA=f(UA) dla Uż1=4.2 [V] i Uż2=4.4 [V]
Prądy nasycenia
IAn1=580 [mA]
IAn2=825 [mA]
Opór katody RT
RT=1,787Ω
RT=1,833Ω
4.Wykres RT/Ro=f(T)
Temperatura katody dla odpowiadającemu jej napięciu żarzenia wynosi:
dla UŻ1=4.2 V T1= 1095 K
a dla UŻ2=4.4 V T2= 1110 K
5. Obliczona praca wyjścia wynosi:
Φ = k*T1*T2* [2ln(T1/T2) - ln(IAn1/IAn2)]*1/(T2-T1)= 4.171 J = 2.603 eV
6. Błąd pomiaru prądu żarzenia
Błąd pomiaru napięcia żarzenia
Błąd pomiaru prądu anodowego
μA
Błąd pomiaru napięcia anodowego
Błąd pomiaru oporu katody
Błąd obliczeń pracy wyjścia wynosi:
ΔΦ = 0.464 eV
Praca wyjścia wraz z błędem wynosi:
Φ = 2.603 ± 0.464 eV
Wnioski:
Celem ćwiczenia było wyznaczenie pracy wyjścia elektronów z katody lampy próżniowej. Ćwiczenie wykonane zostało przy dwóch napięciach żarzenia 4.2V i 4.4V dla których prąd żarzenia wynosił odpowiednio 2.35A oraz 2.4A. Otrzymane charakterystyki IA=f(UA) odpowiadają przebiegom diody próżniowej tzn. początkowo prąd anodowy rośnie ze wzrostem napięcia a następnie przyjmuje wartość stałą tzw. prąd nasycenia mimo wzrostu napięcia. Obliczona praca wyjścia wynosi Φ = 2.603 ± 0.464 eV i obciążona jest niewielkim błędem spowodowanym niedokładnościami aparatury i błędami odczytu z mierników ( błąd paralaksy ).
UŻ1= 4.2 V IŻ1= 2.35 A UŻ2= 4.4 V IŻ2= 2.4 A