Chateaubriand
Rene
WSTĘP
Rene opublikowany został po raz pierwszy w 1802r. ale w zamyśle i w prawykonaniu powstał wcześniej
Jest typowym dziełem młodości, o młodości
Chateaubriand urodził się w 1768r. w Saint-Malo
Młodość upłynęła mu w szkołach bretońskich i ojcowskim zamku
Po śmierci ojca w 1786 na wezwanie starszego brata Chateaubriand wyjechał do Paryża
W 1791 wyruszył w podróż do Ameryki
Do roku 1800 przebywał w Anglii, potem wrócił do Francji
Publikacje: 1801 Atala, 1802 Duch chrześcijaństwa, 1805 Rene, 1809 Męczennicy, 1811 Podróż z Paryża do Jerozolimy. W 1815 ogłasza zjadliwy pamflet O Bonapartem i Burbonach, torując droge powrotowi dawnej dynastii
Zagmatwane koleje polityczne, konflikty z monarchią, po Rewolucji Lipcowej wycofuje się z życia publicznego
Studia historyczne, Szkic o literaturze angielskiej (1863), Żywot Rancego (1844), Pamiętniki zza grobu
Wielka miłość łączyła go z panią Recamier
W 1847 zmarł
Chateaubriandowie byli starą rodziną, zamieszkałą w Bretanii od XIw. Ojciec jego był człowiekiem twardym, bezwzględnym, ponurym. Matka dobra, nieładna usposobienia łagodnego i żywego ale gasła u boku surowego męża.
Matka pragnęła by Franciszek Rene został księdzem, ojciec widział w nim marynarza
Siostra - Lucyla staje się osobą bardzo bliską Franciszkowi
Udręczony swą egzystencją, bez przyjaciół, bez kochanki, bez powołania i celów w życiu, mało brakowało a skończyłby swoje życie lecz strzelba zawiodła
Po śmierci ojca wraz z dwoma siostrami przenosi się do Paryża, tam pogłębia znajomość współczesnej literatury i nabiera szlifu towarzyskiego
Uwielbia Rousseau
Podróż do Ameryki trwała trzy miesiące, początkowo był rozczarowany powszedniością miast, obywateli. Nie rozczarowała go za to przyroda;)
Zakupił dwa konie, wynajął na przewodnika tęgiego Holendra i w fantazyjnym stroju ruszył na podbój puszcz
Upojenie pierwotną wolnością, zachwyt wobec przebogatej przyrody
Po niespełna półrocznym pobycie w Stanach Chateaubriand wyrusza w drogę powrotną
Ląduje w Hawrze, rodzina doradza mu emigrację ale nie ma pieniędzy, i na to jest sposób - posażna żona. Ślub z Celestą Buisson de La Vigne, niezbyt ladną ale pono zasobną ( jak się okazuje wcale nie )
Za pożyczone pieniądze pod fałszywym nazwiskiem obaj bracia udaja się do Lille
Zostaje ranny przy oblężeniu Thionville, zaraża się ospą
Miłość do Karoliny Yves, corka pastora, ładna, marzycielska, pełna wdzięku, matka dziewczyny bierze go na rozmowę w cztery oczy, obiecuje wydanie córki za niego ;) on pada na kolana, płacze, przyznaje, że jest żonaty
Nawrócenie Chateaubrianda (Duch chrześcijaństwa)
Rene należy jeszcze do poprzedniego okresu - burzy i naporu. Potem przejście od rozpaczy nad człowiekiem, od powątpiewania we wszystko do kornego poddania się prawdom objawionym.
W Anglii poznaje w oryginale dawne dziela literatury angielskiej przede wszystkim Szekspira i Miltona
Przeżyciem stało się przeczytanie dzieła rzekomego Osjana,
„Naczezi” dzieło które miało być wzorem współczesnej epopei. Podzielał poglądy Boileau na temat epopei: najwyższy gatunek literacki, akceptował całe zdobnictwo stylistyczne wraz z maszynerią nadprzyrodzonych interwencji. Ale: był zwolennikiem tematyki nowożytnej, głosił wyższość mitologii chrześcijańskiej nad starożytną, pogańską i dopuszczał możliwość mieszania kilku mitologii w ramach jednego utworu
egzotyka!
W Atali i Renem objawia się jako stylista-czarodziej urzekający czytelnika magią słowa, wielki malarz nastroju
Od Chateaubrianda rozpoczyna się w literaturze zwycięska rola epitetu i metafory. Słowo staje się u niego barwą, wonią i muzyka
Był w literaturze francuskiej pierwszym wielkim poetą romantycznym, magią słowa opromienił Renego
Chateaubriand pojał w Renem autobiograficzne wyznania, nawiązując do pewnych faktów i sytuacji swojego życia
Ch. Rozszerza horyzonty geograficzne literatury francuskiej ( ale w Renem świat kreowany jest poza czasem i przestrzenią)
Kategoria losu, który prześladuje bohatera
W postaci Renego Chateaubriand zamknął swój wizerunek duchowy sprzed nawrócenia
TREŚĆ:
Akcja Renego rozgrywa się na terenie stanu Luizjana w dolnym biegu rzeki Missisipi, Rene przybywa do plemienia Naczezów i musi pojąć małżonkę wedle obyczaju Indian. Lecz nie żyje z nią dobrze, ciągnie go w głąb lasów i to tam spędza czas
Przebywa tylko ze swym przybranym ojcem Szaktasem i misjonarzem - ojcem Suel
Starcy często chcą z nim rozmawiać, dowiedzieć się co zgłoniło go do przybycia w ich strony ale on nie wyjawia swojej tajemnicy
Rene dostał list z Europy, który pogłębił jego smutek
Starcy nalegają, w końcu godzi się opowiedzieć im historię swojego życia
Na brzegu Missisipi się umawiają dnia 21, prosi aby go nie potępiali po jego opowieści
(zaczyna opowieśc) urodził się kosztem życia matki, miał brata, którego ojciec kochał, sam chował się z dala od rodzinnego domu (autobiograficzne)
miał nierówny charakter… na przemian hałaśliwy i milczący
każdej jesieni odwiedzał zamek ojcowski
ojciec go przerażał, bał się go, odzyskiwał wesołość przy siostrze Amelii
opowiada o czasach dzieciństwa z siostra, zabawach, za młodu „pielęgnował muzy”
oboje mieli podobne usposobienie, chowali trochę smutku na dnie serca;)
ojciec choruje, umiera w ramionach Renego
pogrzeb ojca, trzeba było opuścic dom ojcowski, który stał się dziedzictwem brata. Razem z Amelią udają się do starych krewnych
rozważa pójście do klasztoru lecz w końcu zmienił zamiar i postanowił wybrać się w podróż
żegna się z siostrą, amelia ściska go (Rene wyczuwa u niej radośc, rozmyśla nad niestałością ludzkich uczuc)
wspomina wizytę w pewnym mieście i pomnik (Londyn, pomnik Karola I)
słuchał barda w górach Kaledonii (Szkocji)
był w Italii, która ukazała mu tłum swoich arcydzieł
wspomina też o pomnikach natury, był na szczycie Etnym
żałuje, ze nie może cieszyć się spokojem jak Indianie (szcześliwi dzicy ! )
Szaktas mówi, że wielka dusza Renego musi zamykać więcej boleści niż mała. Przebyli niemal całą Europę teraz niech opowiada o Francji, która jest Szektasowi znana ( za młodu bawił na dworze Ludwika XIV. Nie należy zapominać, ze Rene jest fragmentem większej całości literackiej)
Siostra jego opuściła Paryż na kilka dni przed jego przybyciem
Lecz czuł się bardzo samotny w ojczyźnie
Uważany wszędzie za „Romantyczną głowę” postanawia usunąć się w jakąś odludną dzielnicę i żyć samotnie
Lecz potem samotność, widok natury, bez przyjaciół, bez rodziny wprawiają go w stan przygniecenia nadmiarem życia
Udręczony i opętany przez demona własnego serca
Marzy o kobiecie ale niestety jest sam na ziemi
Wraca odraza do życia, którą odczuwał od dzieciństwa
Uczucie głębokiej nudy go ogarnia
Walczył z tą chorobą ale bez skutku, postanowił rozstać się z zyciem
Odepchnięty przez społeczeństwo, opuszczony przez Amelię
Postanawia przed śmiercią rozsądzić swoim majątkiem, napisał do Amelii lecz siostra wyczuła w tym liście pragnienie śmierci i przyjechała do niego
Jest bardzo uradowany, doświadcza radości i szczęścia przebywając z nią
Lecz Amelia gaśnie, przywraca mu życie ale sama chudnie. Widział ja modlącą się, z każdym dniem pogarsza się jej stan, jakaś korespondencja jest przyczyną jej łez
Udał się do jej pokoju, widzi listy, otwiera je i czyta ( jeden z nich przechowuje)
Treść listu: Do Renego: Amelia pisze, że sama trawiona nieszczęściem nie może dać bratu szcześcia, wymknęła się. Zawsze miała skłonność do życia zakonnego. Przypomina, że poprzysiągł jej iż nie targnie się na swoje życie. Radzi mu znaleźć sobie jakieś zajęcie. Może w małżeństwie znalazłby ulgę. Ona udaje się do klasztoru. Dołącza akt darowizny mienia.
On czuje jakieś tajemnice, które ukrywa przed nim Amelia
Domyśla się, że Amelia żywi jakieś uczucie, do którego nie chce się przyznać. To tłumaczyłoby jej melancholię
Napisał do niej, aby otworzyła przed nim serce lecz ona odpisała ale nie odsłoniła tajemnicy
Postanowił wrócić do domu rodzinnego, stróż mówi mu, że przed kilkoma dniami jakaś dama też była odwiedzić brata, lecz zemdlała na schodach
Zwiedza komnaty, potem każe się zaprowadzić do klasztoru, żąda rozmowy z siostrą
Ona nie przyjmuje nikogo, piekło podsuwa mu aby zasztyletował się w kościele
Jest świadkiem ceremonii składania ślubów przez Amelię
On miał służyć jej za ojca, na głos jego kroków Amelia bliska jest omdlenia
Siostra rzuca mu miażdżące spojrzenie, religia triumfuje
Obcina jej włosy
Amelia kładzie się na marmurze, przykrywają ją całunem, cztery pochodnie znaczą rogi
Rene słyszy słowa siostry, która pragnie śmierci i dobrodziejstw dla brata, którego darzy występną miłością
Rene mdleje
Dowiaduje się potem, że siostra dopełniła obowiązku ale dostała ataku gorączki
Postanawia opuścić Europę i wyjechać do ameryki
Rene przychodzi pod klasztor wznoszący się nad brzegiem morza
Wiele razy przez okno widział mniszkę
Rene wyjezdza, żegna rodzinną ziemie
Daje ojcu Suel list od przełozonej klasztoru. Zawiera on opowiesc ostatnich chwil siostry Amelii z Zakonu Miłosierdzia która zmarła jako ofiara swej żarliwości i poświęcenia
Ojciec Suel w głębi mu współczuje ale na zewnątrz jest nieugięty, widzi w nim młokosa zadurzonego w chimerach, nakazuje mu wytężyć oczy a wtedy zrozumie, że wszystko na co się żali to wielkie nic
Samotność zgubna jest temu, kto nie żyje w niej z Bogiem
Nakazują mu, by się wyrzekł życia pełnego zgryzot
Trzej przyjaciele skierowali się do swych chat, Rene szedł w milczeniu między misjonarzem a ślepym sachemem
Powiadaja, iż nagony przez obu starców wrócił do małżonki ale nie znalazł przy niej szczęścia
Zginął niedługo później wraz z Szaktasem i ojcem Suel podczas rzezi Francuzów i Neczezów w Luizjanie