Kierownik supermarketu

(142004)

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych

Kierownik supermarketu (142004)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem źródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (całość)

ISBN 978-83-7951-009-2 (9)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]

e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]

e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

Spis treści

1. Dane identyfikacyjne zawodu 4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach 4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy 4

2. Opis zawodu 6

2.1. Synteza zawodu 6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu 6

2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy) 6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu 7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie 7

2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-dacji kompetencji 7

2.7. Zadania zawodowe 8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych 8

2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK 9

3. Opis kompetencji zawodowych 10

3.1. Organizowanie właściwego funkcjonowania supermarketu Kz1 10

3.2. Realizowanie zakładanych wyników finansowych supermarketu Kz2 11

3.3. Kierowanie pracownikami supermarketu oraz ich rekrutowanie Kz3 12

3.4. Kompetencje społeczne KzS 13

4. Profil kompetencji kluczowych 14

5. Słownik 15

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010):

142004 Kierownik supermarketu

Grupa wielka 1 - Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy (w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 - poziom 6).

Grupa elementarna 1420 - Kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym (w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 1420 Retail and wholesale trade managers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

Sekcja G. Handel hurtowy i detaliczny; Naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle, Dział 47. Handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi, Grupa: 47.1. Sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz głównie wyników badań analitycznych na 15 stanowiskach pracy w 15 przedsiębiorstwach (duże - 1, średnie - 7, małe − 7, w tym, handlowe − 15), przeprowadzonych w lutym i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

• Piotr Brendel - ELEA Polska Sp. z. o.o. w Częstochowie,

• Iwona Sujka - E. Leclerc Lublindis Sp. z. o.o. w Lublinie,

• Aneta Krukowska - REAL w Radomiu,

• Katarzyna Skoczylas - Instytut Technologii Eksploatacji - PIB w Radomiu.

Ewaluatorzy:

• Krzysztof Kawecki - PPHU Rolbud Sp.J., Market Budowlany Mrówka w Ciechanowie,

• Danuta Szczepaniak - Uniwersytet Technologiczno-Humanisty-czny w Radomiu.

Recenzenci:

• Maciej Zawitkowski - Streetcom Polska w Warszawie,

• Anna Derendarz - Rossmann w Łodzi.

Komisja Branżowa (zatwierdzająca):

• Wiesława Małgorzata Mizielska (przewodnicząca) - Polska Izba Handlu w Warszawie,

• Bogdan Grzybowski - Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych w Warszawie,

• Zbigniew Sokołowski - Krajowa Izba Gospodarcza w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

• 07.10.2013 r.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Kierownik supermarketu zarządza podległym zespołem, organizuje, nadzoruje i zapewnia właściwe funkcjonowanie supermarketu.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary występowania zawodu

Kierownik supermarketu pełni funkcję zarządzającą. Zarządza podległym zespołem pracowników w celu osiągnięcia założonych wyników. Celem jego pracy jest realizacja sprzedaży zgodnie z zakładanym budżetem, tj. kontrola przychodów, kosztów, strat, zapasu, rotacji, w tym przeprowadzanie inwentaryzacji. Kierownik supermarketu prowadzi rekrutację, szkolenia, motywuje i ocenia pracowników. W zakres obowiązków kierownika supermarketu wpisane jest planowanie, nadzorowanie i rozliczanie czasu pracy podległych pracowników zgodnie ze standardami firmy oraz obowiązującymi przepisami prawa. Ponadto buduje relacje z klientami, reaguje na ich potrzeby i zapewnia sprawną obsługę. Dba o dostępność i właściwą ekspozycję towarów. Jego obowiązkiem jest nadzorowanie i przestrzeganie zasad BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska.

2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)

Miejscem pracy kierownika supermarketu jest pomieszczenie zamknięte: biuro, hala sprzedaży (podzielona na działy). Jest to stanowisko samodzielne. W pracy użytkuje podstawowe narzędzia biurowe, np. komputer wyposażony w oprogramowanie umożliwiające wykonywanie podstawowych analiz oraz faks i telefon. Ze względu na specyfikę zawodu pracownik powinien cechować się umiejętnością pracy w stresie, powinien potrafić podejmować decyzje pod presją czasu. W niektórych działach występują zagrożenia dla zdrowia spowodowane uciążliwymi warunkami pracy np. wysoka lub niska temperatura, hałas, dlatego ważne jest planowanie i organizowanie pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami sanitarno-higienicznymi, w tym zasad HACCP (supermarkety branży spożywczej), BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska. Praca wykonywana jest w trybie zmianowym. Charakteryzują ją stałe czynności, jednak ze względu na zmienność rynku (sezonowość) trzeba odpowiednio dostosować się do trendów panujących na rynku.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Od kierownika supermarketu wymaga się zdolności organizacyjnych w kierowaniu podległym zespołem, komunikatywności, zdolności przywódczych, asertywności i odporności na stres w kontaktach z klientem i personelem. Brak jest przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania zawodu kierownika supermarketu z wyjątkiem upośledzeń uniemożliwiających wykonywanie powierzonych obowiązków. Zawód kierownika supermarketu może być wykonywany przez osoby z niepełnosprawnością ruchową, jednak nie mogą go wykonywać osoby z niepełnosprawnością intelektualną.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia
pracy w zawodzie

Kierownik supermarketu powinien posiadać wykształcenie wyższe pierwszego stopnia. Ukończony kierunek studiów w przypadku tego zawodu nie jest elementem kluczowym, jednak preferowane są kierunki, które ułatwiłyby pracę, np. finanse, rachunkowość, zarządzanie zasobami ludzkimi. Warunkiem koniecznym jest posiadanie doświadczenia w handlu i w zarządzaniu personelem. Kierownik supermarketu powinien obsługiwać komputer i urządzenia biurowe. Pożądana jest podstawowa znajomość języka obcego.

2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji

Kierownik supermarketu powinien stale rozwijać i podnosić swoje kwalifikacje. Wskazane są studia podyplomowe lub kursy w zakresie handlu, ekonomii, zarządzania zasobami ludzkimi. Kierownik supermarketu powinien uczestniczyć w szkoleniach uzupełniających (np. w zakresu obsługi klienta, technik sprzedaży, zarządzania czasem i projektami) w celu podnoszenia kwalifikacji, które umożliwią mu dalszy rozwój i ewentualny awans na stanowisko kierownika regionu lub dyrektora regionalnego. Kierownik supermarketu może także pracować w zawodach pokrewnych, takich jak: 142001 Kierownik działu w handlu detalicznym; 142002 Kierownik działu w handlu hurtowym; 142003 Kierownik hurtowni.

2.7. Zadania zawodowe

1. Stosowanie i kontrolowanie przestrzegania zasad BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska na stanowiskach pracy w supermarkecie (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz2, Kz3, KzS).

2. Ewidencjonowanie czasu pracy pracowników supermarketu (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz3 KzS).

3. Zamawianie towarów zgodnie z obowiązującymi procedurami supermarketu (niezbędne kompetencje: Kz2, KzS).

4. Analizowanie wyników ekonomicznych supermarketu (niezbędne kompetencje: Kz2, KzS).

5. Ustalanie zakresu obowiązków i odpowiedzialności na poszczególnych stanowiskach pracy (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz3, KzS).

6. Prowadzenie rekrutacji i szkoleń (niezbędne kompetencje: Kz3, KzS).

7. Kontrolowanie i aktualizowanie stanów magazynowych supermarketu (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

8. Monitorowanie cen produktów przeznaczonych do sprzedaży w celu zapewnienia ich zgodności z cenami w systemie (niezbędne kompetencje: Kz1, KzS).

9. Tworzenie i nadzorowanie procedur związanych z jakością obsługi supermarketu (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz3, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 - Organizowanie właściwego funkcjonowania supermarketu (potrzebne do wykonywania zadań: Z1, Z2, Z5, Z7, Z8, Z9).

Kz2 - Realizowanie zakładanych wyników finansowych supermarketu (potrzebne do wykonywania zadań: Z1, Z3, Z4, Z7).

Kz3 - Kierowanie pracownikami supermarketu oraz ich rekrutowanie (potrzebne do wykonywania zadań: Z1, Z2, Z5, Z6, Z9).

KzS - Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zadań: Z1÷Z9).

2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zadań w zawodzie sugeruje się wykorzystać do opisu kwalifikacji na poziomie 6 właściwym dla wykształcenia wyższego pierwszego stopnia w Europejskiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalności (grupa wielka 1 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonująca zawód kierownika supermarketu:

1. w zakresie wiedzy: w zaawansowanym stopniu zna wybrane fakty, teorie oraz metody działania w zawodzie kierownika supermarketu; zna i rozumie złożone zależności między teorią, faktami oraz metodami działania w zawodzie; zna złożone uwarunkowania prowadzenia działalności handlowej;

2. w zakresie umiejętności: posiada umiejętności wymagane do wykonywania powierzonych zadań właściwych dla obszaru działania kierownika supermarketu, ma umiejętność formułowania i rozwiązywania złożonych i nietypowych problemów w zmiennych i nie w pełni przewidywanych kontekstach. Ma umiejętność wyciągania logicznych wniosków oraz potrafi samodzielnie formułować oceny i opinie w zakresie niezbędnym do rozwiązywania problemów; ma umiejętność ustawicznego samokształcenia; potrafi komunikować się z otoczeniem zawodowym oraz jasno wyrażać i uzasadniać swoje stanowisko.

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefiniowanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z2, Z5, Z8, Z9 wymaga posiadania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Organizowanie właściwego funkcjonowania
supermarketu Kz1

Wiedza - zna i rozumie w zawansowanym stopniu fakty, teorie i metody związane z organizowaniem właściwego funkcjonowania supermarketu, w szczególności zna: zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska w zakresie zapewnienia właściwego funkcjonowania supermarketu; wymagania sanitarno-epide-miologiczne; zasady organizacji pracy; procedura postępowania reklamacyjnego; kodeks cywilny w zakresie reklamacji, rękojmi; przepisy prawa w zakresie sprzedaży konsumenckiej; metody i narzędzia badań oferty produktowej konkurentów; zasady eksponowania i przechowywania produktów; obowiązujące przepisy kodeksu pracy; zasady organizowania obiegu informacji; ustawę o ochronie danych osobowych.

Umiejętności - wykonuje złożone zadania zawodowe oraz rozwiązuje nietypowe problemy w zakresie organizowania właściwego funkcjo-nowania supermarketu, w szcze-gólności potrafi: przestrzegać zasad BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska w zakresie zapewnienia właściwego funkcjonowania supermarketu; przestrzegać wymogów sanitarno-epidemiologicznych; delegować pracowników do wykonywania powierzonych obowiązków; nadzorować wykonywanie obo-wiązków przez podległy zespół; dbać o jakość obsługi klienta; zapewniać właściwe postępowanie w przypadku reklamacji klienta; przestrzegać przepisów prawa w zakresie sprzedaży konsumenckiej; dobierać odpowiednie narzędzia i metody pozyskiwania informacji o działaniu konkurentów; zapewniać właściwe oznaczenia i odpowiednie warunki przechowywania produktów; ewidencjonować czas pracy pracowników; przygotowywać grafiki pracy, listy obecności, plany urlopów; zapewniać właściwy obieg informacji i dokumentów; przestrzegać przepisów o ochro-nie danych osobowych.

Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z3, Z4, Z7 wymaga posiadania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Realizowanie zakładanych wyników finansowych
supermarketu Kz2

Wiedza - zna i rozumie w zawansowanym stopniu fakty, teorie i metody związane z realizowaniem zakładanych wyników finansowych supermarketu, w szczególności zna: zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska w zakresie zapewnienia właściwego funkcjonowania supermarketu; zasady zamawiania towaru; wskaźniki ekonomiczne; procedury związane z przeprowadzaniem inwentaryzacji; zasady raportowania; rodzaje i zasady sporządzania analiz.

Umiejętności - wykonuje złożone zadania zawodowe oraz rozwiązuje nietypowe problemy w zakresie realizowania zakładanych wyników finansowych supermarketu, w szczególności potrafi: przestrzegać zasad BHP, ppoż., ochrony środowiska, ergonomii w zakresie zapewnienia właściwego funkcjonowania supermarketu; określać i dobierać asortyment; określać częstotliwość zamówień; kontrolować stany magazynowe; dostosowywać ofertę do potrzeb rynku (sezonowość); kontrolować bieżące wyniki, tj.: obrót, straty, koszty; organizować inwentaryzację; nadzorować inwentaryzację; sporządzać protokół inwentaryzacyjny; raportować wyniki finansowe supermarketu; sporządzać analizy jakościowe i ilościowe.

Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z2, Z5, Z6, Z9 wymaga posiadania kompetencji zawodowej Kz3.

3.3. Kierowanie pracownikami supermarketu
oraz ich rekrutowanie Kz3

Wiedza - zna i rozumie w zawansowanym stopniu fakty, teorie i metody związane z kierowaniem pracownikami supermarketu oraz ich doborem, w szczególności zna: przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska, sanitarno-epidemiologicz-ne, ergonomii w zakresie kierowania pracownikami supermarketu oraz ich doboru; zasady kontroli przestrzegania przepisów BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska oraz sanitarno-epidemio-logicznych; zasady dokonywania rekrutacji pracowników; zasady oceny pracowników; zasady prowadzenia dokumentacji. osobowej; techniki motywacji pracowników; ustawę o ochronie danych osobowych.

Umiejętności - wykonuje złożone zadania zawodowe oraz rozwiązuje nietypowe problemy w zakresie kierowania pracownikami supermarketu oraz ich doboru, w szczególności potrafi: instruować pracowników w za-kresie BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska w zakresie kierowania pracownikami supermarketu oraz ich doboru; przestrzegać i nadzorować przestrzeganie przez pracowników przepisów BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska, sanitarno-epidemiolo-gicznych; dokonywać selekcji ofert pracy; prowadzić rekrutację pracowników; zatrudniać i zwalniać pracowników zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa; oceniać pracowników; rozpoznawać predyspozycje podwładnych do pełnienia różnych ról w zespole i wykonywania zadań; prowadzić dokumentację pracowniczą; przestrzegać przepisów o ochro-nie danych osobowych.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zadań zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.4. Kompetencje społeczne KzS:

• ponosi odpowiedzialność za działanie grupy w ramach prowadzenia działalności handlowej,

• potrafi myśleć i działać przedsiębiorczo w zakresie kierowania supermarketem,

• kultywuje i upowszechnia wzorce właściwego postępowania w zakresie kierowania supermarketem,

• pracuje samodzielnie i organizuje pracę innym pracownikom supermarketu.

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocenę ważności kompetencji kluczowych dla zawodu kierownika supermarketu przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 142004 Kierownik
supermarketu

5. Słownik

Zawód	zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji i kompetencji (wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych) zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów.
Specjalność	jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy) wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki.
Zadanie zawodowe	logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu, wyodrębniony ze względu na rodzaj lub sposób wykonywania czynności zawodowych powiązanych jednym celem, kończący się produktem, usługą lub decyzją.
Kompetencje zawodowe	wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykonać, odpowiednio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane są trzema zbiorami: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych.
Wiedza	zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie uczenia się, odnoszących się do dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej.
Umiejętności	zdolność wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właściwych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej.
Kompetencje społeczne	zdolność autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju, z uwzględnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje kluczowe	wiedza, umiejętności i postawy odpowiednie do sytuacji, niezbędne do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard kompetencji zawodowych	norma opisująca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu, akceptowana przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych, pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja	zestaw efektów uczenia się (zasób wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych), których osiągnięcie zostało formalnie potwierdzone przez uprawnioną instytucję.
Europejska Rama Kwalifikacji	przyjęta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji, umożliwiający porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyróżniono 8 poziomów kwalifikacji opisywanych za pomocą efektów uczenia się; stanowią one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama Kwalifikacji	opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowanego rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy System Kwalifikacji	ogół rozwiązań służących ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji (potwierdzaniu efektów uczenia się) oraz zapewnianiu ich jakości.

6

Przedstawiciele władz publicznych,
wyżsi urzędnicy i kierownicy

---