20. ETYKA W ORGANIZACJI I SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW
Definicja etyki:
Odpowiedzialność społeczna org. to podejmowane przez organizację działania w celu wywarcia wpływu na społeczeństwo, w którym ta organizacja istnieje.
Etyka to nauka o prawach i o tym kto odniesie lub powinien odnieść korzyści albo poniesie szkody w wyniku określonego działania.
Inaczej etyka to osobiste przekonania jednostki dotyczące tego co słuszne i niesłuszne lub dobre lub złe.
Zachowanie etyczne i nieetyczne:
zachowanie etyczne to zachowanie, które mieści się w ogólnie przyjętych normach społecznych,
zachowanie nieetyczne to zachowanie, które nie mieści się w ogólnie przyjętych normach społecznych.
Instrumenty etyki:
wartości,
prawa,
obowiązki,
normy moralne,
wzajemne stosunki miedzy ludźmi.
Etyka zarządzania:
etyka zarządzania to normy zachowania, którymi kierują się poszczególni menedżerowie w swojej pracy.
Jak organizacja traktuje swoich pracowników?
dotyczy: zatrudniania, zwalniania, warunków płacy i pracy oraz uznawania prywatnej sfery życia pracownika i okazywania mu szacunku,
wytyczne prawne i etyczne wymagają, by jedyną podstawą decyzji o zatrudnianiu i zwalnianiu była zdolność danej osoby do wykonywania danej pracy.
Nie można odrzucać i tym samym dyskryminować osób o innej narodowości
lub zatrudniać np. krewnych,
nieetyczne jest płacenie pracownikowi mniej, niż mu się należy; trzeba wszystkich traktować równo,
za nieetyczne uznaje się pogwałcenie sfery prywatności pracownika w postaci np. przekazywania plotek o chorobie pracownika lub jego romansie,
nie można też przeglądać poczty, nagrywać rozmów telefonicznych oraz przechowywać nagrań wideo.
Jak pracownicy traktują swoją organizację?
Do takich działań zalicza się m.in.:
- składanie zamówień u dostawców, od których otrzymuje się osobiste korzyści,
- wyjawianie tajemnic firmy, w szczególności konkurencji,
- zawyżanie kosztów przejazdów, wydatków na posiłki, itd.
Etyka w miejscu:
10 czynników, które mogą skłonić pracowników do działań nieetycznych lub niezgodnych
z prawem:
próby pogodzenia pracy z potrzebami zajmowania się rodziną,
słaba łączność wewnątrz organizacji,
słabe przywództwo,
godziny pracy (i) lub obciążenie pracą,
brak wsparcia ze strony kierownictwa,
potrzeba osiągania celów w dziedzinie,
sprzedaży kosztów lub zysku,
niewielkie uznanie dla osiągnięć lub jego zupełny brak,
8) polityka firmy,
9) kłopoty finansowe danej osoby,
10) niedostateczne zasoby.
Typy zachowań nieetycznych ze strony pracowników:
5 głównych typów zachowania nieetycznego lub niezgodnego z prawem ze strony pracowników:
- niedbałe przeprowadzenie kontroli jakości,
- tuszowanie wypadków,
- nadużywanie zwolnień chorobowych lub kłamstwa w sprawie stanu zdrowia,
- okłamywanie lub zwodzenie klientów,
- wywieranie niewłaściwego nacisku na innych.
Kierowanie zachowaniem etycznym:
wiele organizacji, często pod wpływem skandali lub z powodu większej świadomości tego jak ważne są zachowania etyczne kładzie nacisk na postawę etyczną pracowników,
wszelkie działania w tym zakresie powinny być podejmowane przez naczelne kierownictwo.
Kodeks etyki:
kodeks etyki to formalne, pisemne zestawienie wartości i norm etycznych, którymi kieruje się firma w swoich działaniach.
Społeczna odpowiedzialność:
Jest to zestaw zobowiązań organizacji do ochrony i umacniania społecznego kontekstu, w którym funkcjonuje.
Udziałowcy zewnętrzni (interesariusze) organizacji to osoby i organizacje, których bezpośrednio dotyczy zachowanie organizacji i które są materialnie zainteresowane jej wynikami.
Aby zachować odpowiedzialną społecznie postawę wobec inwestorów, menedżerowie powinni:
- przestrzegać właściwych procedur księgowych,
- dostarczać akcjonariuszom informacji na temat wyników finansowych firmy i zarządzać organizacją w sposób zapewniający ochronę praw i inwestycji akcjonariuszy,
- trafnie i trzeźwo oceniać przyszły wzrost i zyskowność.
- unikać pozorów nieprawidłowości we wrażliwych dziedzinach, takich
jak wykorzystywanie poufnych inf. i ukrywanie danych finans.
Ważną dziedziną jest też stosunek do środowiska naturalnego i podejście ekologiczne do otoczenia.
Istotny jest również ogólny dobrobyt społeczny. Firmy powinny wspierać otoczenie poprzez datki na cele dobroczynne, na rzecz organizacji filantropijnych oraz fundacji i stowarzyszeń niekomercyjnych.
Organizacje przestrzegające zasad społecznej odpowiedzialności w swych stosunkach
z pracownikami:
- traktują ich uczciwie,
- czynią z nich część zespołu,
- respektują ich godność i podstawowe potrzeby ludzkie.
Podstawy zarządzania, dr Agnieszka Szymankowska