Przywileje szlacheckie
prawo (dokument) nadane przez monarchę określonej grupie społecznej (stanowi) obowiązujące na danej ziemi lub w całym kraju (przywilej generalny). Przywileje najczęściej miały formę zrzeczenia się przez monarchę pewnych swoich kompetencji na rzecz wymienionych adresatów przywileju.
1355 - przywilej w Budzie - Ludwik Węgierski - za uznanie za dziedzica tronu: zniesienie stacji; wynagrodzenie za wyprawy zagraniczne
1374 - przywilej Koszycki - Ludwig Węgierski - zwolnienie z utrzymywania załogi w zamkach warownych, obniżenie podatku (z łana chłopskiego z 12 do 2 groszy), urzędy starszyzny w rękach Polaków.
1388 - przywilej Piotrkowski - Władysław Jagiełło - potwierdzenie dotychczasowych przywilejów , król wykupienie szlachty z niewoli poza granicami kraju.
1422 - przywilej Czerwiński - Władysław Jagiełło - zakazał łączenia stanowiska sędziego i starosty ziem, nietykalność majątkowa bez wyroku sądowego, król musiał uzyskać zgodę rady królewskiej na bicie monet.
1423 - statut Warcki - Władysław Jagiełło - szlachta mogła wykupić majątki sołtysów krnąbrnych nieużytecznych a także sama wyceniała wartość stołecznych, ograniczenie wychodźstwa chłopów ze wsi taksy wojewodzińskiej - wojewodowie ustalali ceny max na produkty rzemieślnicze w miastach.
1425 - przywilej sformułowany w Brześciu Kujawskim nadany w 1430 r w Jedlni i potwierdzony w 1433 w Krakowie - Władysław Jagiełło - nietykalność osobista i majątkowa szlachty, tylko szlachcic mógł zostać dostojnikiem kościelnym
1454 - przywilej Cerekwicko - mieszczański - Kazimierz Jagiellończyk - potwierdzenie dotychczasowych praw dla szlachty, król nie mógł wydawać nowych praw, nakładać nowego podatku i zwoływać pospolitego ruszenia bez zgody sejmików ziemskich przywilej stał się podstawą polskiego parlamentu.
1456 - Statuty Piotrkowskie - Jan Olbracht - ograniczenie wychodźstwa chłopów ze wsi - tylko jeden chłop w roku mógł opuścić wieś, tylko jeden przedstawiciel rodziny mógł zmienić zawód i iśc d miasta ; jeśli był to jedynak nie mógł opuścić wsi zwolnienie szlachty z opłat celnych, na towary własne i sól zakaz kupowania ziem przez mieszczan, wprowadzenie taks wojewódzkich na towary miejskie.
1505 - Konstytucja Nihil novi w Radomiu - Aleksander Jagiellończyk - był podstawą parlamentaryzmu.
1518 - Toruń - Zygmunt Stary - król zrzekł się sądzenia porów miedzy panami świeckimi i duchownymi, a ich poddanymi - dóbr ziemskich obowiązywało sądownictwo patrymonialne.
1520 - sejm w Toruniu i Bydgoszczy - Zygmunt Stary - ustalono wymiar obowiązkowej pańszczyzny, wysokości min jednego dnia z tanu w tygodniu swoboda żeglugi dla szlachty po Wiśle ograniczenie praw sądów miejskich w razie gdy sprawca przestemstwa popełnionego w mieście był szlachcic.
1573 - artykuły Henrykowskie - Henry Walezy - a potem każdy władca elekcyjny musiał na nie przysięgać w 21 artykułach zagwarantowano złotą wolność szlachecką i tolerancję religijną, wolna elekcja, władza ustawodawcza do dwuizbowego sejmu, zwoływanego co 2 lata na 6 tygodni - sprawa podatków, cła, pospolitego ruszenia, kontrola senatu nad polityką zagraniczną, 16 senatów, rezydentów kontrolujących działalności króla i prawo szlachty do rokoszu (bunt szlachty przeciwko królowi), jeżeli król złamie prawo.