Krystyna Kamińska: Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym. Warszawa 1999, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Książka K. Kamińskiej „Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym” stanowi próbę przeglądu istniejących od dawna i stosunkowo nowych koncepcji nauki czytania, przedstawionych w kontekście szans jakie dają one dziecku oraz ograniczeń jakie ze sobą niosą. Pragnąc jak najpełniej przedstawić opisywany przez siebie temat, autorka rozpoczyna swe rozważania od zaprezentowania teoretycznych podstaw czytania, uwzględniając nie tylko definicje pojęcia czytanie, ale również jego modele i różne aspekty procesu czytania. Opisuje następnie biopsychiczne uwarunkowania umiejętności czytania oraz specyfikę nauki czytania w wieku przedszkolnym, by wreszcie przejść do prezentacji metod nauki czytania. Wśród tych ostatnich znajdziemy takie koncepcje nauki czytania, jak między innymi: metody syntetyczne, analityczne, analityczno-syntetyczne, globalne, naturalną naukę języka W. Pye, metodę analityczo-syntetyczną o charakterze funkcjonalnym E. I F. Przyłubskich, metodę barwno-dźwiękową H. Metery czy też metodę dobrego startu M. Bogdanowicz oraz wiele innych.
Moją szczególną uwagę zwróciła naturalna metoda czytania C. Freineta, oparta na zapisach swobodnych tekstów dzieci wyrażających ich przeżycia, obserwacje, zainteresowaniach, co zdaniem autorki powoduje „zaprzyjaźnienie” się dzieci z pismem. Metoda ta, jej zdaniem, zwielokrotnia ponadto proces nabywania i nakładania się wzajemnych zakresów - kojarzenie, porównywanie i analizowanie prowadzą do odkrycia różnych poziomów analizy językowej, angażując przy tym zarówno percepcję słuchową, jak i wzrokową dzieci. Pierwsze swobodne teksty dzieci to wypowiedzi słowne zanotowane przez nauczyciela, stanowiące swoistego rodzaju przekształcenie wypowiedzi dzieci w nieznany im jeszcze graficzny zapis, co pobudza ich zainteresowanie pismem. Następnie następuje etap wielokrotnego odtworzenia tekstu w niezmienionej postaci, co uzmysławia dzieciom, że ich przeżycia, myśli i wspomnienia można utrwalić. W ten naturalny sposób dzieci zaznajamiają się z zapisem graficznym. Kolejnym etapem jest powolne odkrywanie kodowanie i dekodowania komunikatu, czyli kojarzenie związku pomiędzy dźwiękiem, a jego graficznym zapisem. Faza ta jest punktem wyjścia do zapisu składającego się z jednego lub dwóch zdań. Nauczyciel po zapisaniu tekstu na tablicy na tablicy odczytuje go, wykorzystując metodę czytania globalnego, a dzieci przystępują do drukowania. Następuje wówczas analiza wzrokowa, poprzez rozkładanie wyrazów na poszczególne litery, wybierane z kaszty. Następnie dzieci dokonują syntezy, składając z pojedynczych liter kolejne wyrazy tekstu w całość zestawu drukarskiego. Podczas drukowania dzieci są podzielone na małe zespoły, każdy zespół składa jeden wiersz tekstu. Czynności te pozwalają dzieciom odkryć w wydrukowanych wyrazach elementy podobne w odniesieniu do dźwięku i kształtu litery lub sylaby. Dostrzeżenie różnic oraz stałe powtarzanie się wybranych elementów pozwala dzieciom dekodować i kodować nowe wyrazy. Każde dziecko ma dwa egzemplarze wydrukowanego tekstu. Jeden stanowi podstawę codziennych zajęć, drugi posłuży mu do wykonania „gazetki", którą dziecko zabiera później do domu.
Uważam, że książka K. Kamińskiej stanowić może inspirację oraz źródło wiedzy dla wszystkich nauczycieli wychowania przedszkolnego, a opisana przeze mnie metoda jest niezwykle twórcza i wysoce aktywizująca i dlatego powinna być wykorzystywana jak najczęściej.