Nerwice dziecięce

Nerwice- nerwowość dziecięca, pojęcie zbiorcze dla różnego rodzaju zaburzeń psychogennych o obrazie czynnościowym. Zaburzenia regulacji psychicznej i fizjologicznej, które powstają w sytuacji trudnej, choroba społeczna, cywilizacyjna

Przyczyny nerwic- czynnościowe:

• Brak reakcji przystosowawczych i obronnych (mechanizmów adaptacyjnych)

• Powstają jako reakcje na sytuacje trudne (nerwicorodne):

• Sytuacje traumatyczne, w których na skutek silnego, jednorazowego urazu dochodzi do zaburzeń zachowania (np. pożar, wypadek, kary fizyczne, kłótnie, rozwód itp.)

• Sytuacje subtraumatyczne, które nie wywołują natychmiastowego zakłócenia czynności, lecz długotrwałe kumulowanie się negatywnych doświadczeń

• środowisko:

• znaczna zmienność wymagań

• wzajemna sprzeczność wymagań

• niedostosowanie wymagań do możliwości dziecka (nadmierne lub zbyt niskie)

• indywidualne cechy dziecka:

• właściwości biologiczne (ukł nerwowy)

• doświadczenia psychiczne

• oczekiwania i przewidywania dziecka

• mikrouszkodzenia c.d.n., powodujące osłabienie zdolności do radzenia sobie w sytuacjach trudnych

Mechanizmy zaburzeń nerwicowych:

Są 3 mechanizmy uczenia się w niesprzyjających warunkach pracy układu nerwowego uczestniczące w procesie powstawania nerwicy:

1. mechanizm odruchów bezwarunkowych - odpowiedz na szkodliwe bodźce reakcjami wegetatywnymi (płacz, mdłości, ból głowy). Początkowo są one wynikiem przeciążenia c.d.n. i zanikają samoczynnie po usunięciu przyczyn lub przeradzają się w reakcje nerwicową wskutek dłuższego działania czynników patogennych.

2. mechanizm odruchów warunkowych powoduje wyuczenie się nerwicowych zachowań przez skojarzenie bodźca szkodliwego (ból) z bodźcem obojętnym (psem). Dziecko na widok psa reaguje lękiem bo kiedyś zostało przez niego ugryzione.

3. mechanizm modelowania polega na naśladowaniu działania wykonywanego przez model (np. rodzica). Dziecko demonstruje nerwico podobne zachowania, obserwując np. zachowanie matki, które następnie utrwala się i występuje w różnych sytuacjach

Objawy:

Formy i symptomy zaburzeń nerwicowych.

Są 3 formy zaburzeń nerwicowych które mogą przechodzić z jednej formy w drugą:

1. Reakcja nerwicowa (zakłócający bodziec wywołuje pojedynczy objaw np. jąkanie)

• objawy wegetatywne (wymioty, bóle głowy, brzucha, pocenie, nudności, zaburzenia snu, mowy, mutyzm)

• lęk - główny podstawowy osiowy objaw nerwowości

• zaburzenia łaknienia

• moczenie dzienne i nocne

• wyłączenie funkcji - sprawności np. ruchu, wzroku

• powiększenie węzłów chłonnych

• samogwałt

• objawy somatyczne (nerwica narządów) - wypadanie włosów, wysypki, słaby wzrok, tiki ruchowe

• hipochondryzm

• histeria

• natręctwa ruchowe i myślowe

• koszmary senne

2. Zahamowanie nerwicowe - występują różnorodne objawy (jeden bodziec rożne reakcje- okresowe)

3. Nerwicowy rozwój osobowości - objawy o strukturze koła (objaw wywołany sytuacją wywołuje sytuacje, która oddziałuje na dziecko w podobny zakłócający sposób) i spirali (coraz więcej objawów sytuacji, gdzie już nie kojarzymy początku sytuacji)

Układy objawów:

• liniowy

• rozgałęziony

• kołowy

• spiralny

Skutki nerwic:

Nerwica prowadzi często do chorób psychicznych, zawałów, depresji maniakalnych itp.

• zaburzeń kontaktów,

• trudności adaptacyjnych,

• utrudnia - a nawet uniemożliwia - naukę i pracę.

• uczucie stałego znużenia,

• poczucie mniejszej wartości,

• nadmierna pobudliwość nerwowa,

• obniżenie nastroju,

• szybkie wyczerpywanie się,

• nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne.

• zaburzenia snu,

• subiektywne poczucie osłabienia pamięci,

• liczne objawy wegetatywne w postaci bólów i zawrotów głowy,

• dolegliwości układu krążenia, pokarmowego itp.

Typowe postacie zaburzeń nerwicowych (nerwice monosystomatyczne)

1. z zaburzeniami wegetatywno-somatycznymi (nerwice narządowe) - wymioty, otyłość, moczenie

2. z przewagą zaburzeń ruchowych - tiki

3. z zaburzeniami mowy - jąkanie, afonia histeryczna, mutyzm

Formy pomocy:

• wyłapywać pierwsze objawy i na nie reagować

• nie leczyć objawowo ale przyczynowo

• zapewnić poczucie bezpieczeństwa

• minimalizacja lęków

• współpraca środowiskowa - terapia rodzinna

• metody projekcyjne (np. rysunki) - pomocne przy niszczenie strachu, bólu, poznanie lęków, tego co brakuje dziecku

• ekspresja twórcza, zabawa gdzie odreaguje napięcie (np. woda, relaksacja, terapia)

• powtarzalność, cykliczność działań

• uspołecznianie (terapia grupowa), drama

• pomagać w rozwoju osobowości (silny trzon, samoocena) np. przy pomocy doświadczeń

• przybliżanie krok po kroku źródła zagrożenia, oswajanie

• oszczędzać zmiany życiowej dopóki nie uzyska stabilności emocjonalnej

• wspieranie, bycie z dzieckiem, nie lekceważenie przejawów lęku.

Rodzaje nerwic

1. neurastenicznej (neurastenia),

2. histerycznej,

3. psychastenicznej (psychastenia),

4. depresyjnej,

5. lękowej - Chory skarży się na uogólniony niepokój, napięcie, stałe poczucie zagrożenia, występują u niego nieuzasadnione obawy o swoją przyszłość, o los najbliższych. Lęk tym różni się od strachu, że w tym ostatnim istnieją rzeczywiste czy też możliwe zagrożenia. Jednym z objawów mogą być różnego rodzaju fobie

6. nerwicy natręctw - natręctwa ruchowe lub myśli natrętne np. przymus mycia rąk,

7. hipochondrycznej - przesadne skargi na różne dolegliwości somatyczne

---