Właściciel małego zakładu
agroturystycznego/hotelarskiego /gastronomicznego

(515204)

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych

Właściciel małego zakładu
agroturystycznego/hotelarskiego

/gastronomicznego (515204)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem źródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (całość)

ISBN 978-83-7951-151-8 (151)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]

e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]

e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

Spis treści

1. Dane identyfikacyjne zawodu 4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach 4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy 4

2. Opis zawodu 6

2.1. Synteza zawodu 6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu 6

2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy) 6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu 7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie 7

2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzenia/wali-dacji kompetencji 8

2.7. Zadania zawodowe 8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych 9

2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK 9

3. Opis kompetencji zawodowych 10

3.1. Obsługiwanie klientów w zakresie świadczenia usług agroturystycznych/hotelarskich/gastronomicznych Kz1 10

3.2. Zarządzanie personelem i organizowanie usług agroturystycznych/hotelarskich/ gastronomicznych Kz2 11

3.3. Kompetencje społeczne KzS 13

4. Profil kompetencji kluczowych 14

5. Słownik 15

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010):

515204 Właściciel małego zakładu agroturystycznego/hotelar-skiego/gastronomicznego

Grupa wielka 5 - Pracownicy usług i sprzedawcy (w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 - poziom 2).

Grupa elementarna 5152 - Pracownicy usług domowych (w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 5152 Domestic housekeepers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

Sekcja I. Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, Dział 55. Zakwaterowanie, Dział 56. Działalność usługowa związana z wyżywieniem, Grupa 55.1. Hotele i podobne obiekty zakwaterowania, Grupa 55.2. Obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania, Grupa 56.1. Restauracje i pozostałe placówki gastronomiczne.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz głównie wyników badań analitycznych na 15 stanowiskach pracy, w 9 przedsiębiorstwach (mikro - 9, w tym usługowe - 6 i inne - 3), przeprowadzonych w kwietniu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

• Magdalena Porzeczkowska - Gospodarstwo rolne w Lubczynie,

• Beata Hajduk - Zespół Szkół Ekonomicznych w Olsztynie,

• Rafał Ryszelewski - Biuro turystyczne w Łodzi,

• Marcin Biskupski - ZARR S.A w Szczecinie.

Ewaluatorzy:

• Maria Kunisz - Gospodarstwo agroturystyczne w Bielinie,

• Patrycja Szelągowska - Care4nature z siedzibą w Szczecinie.

Recenzenci:

• Barbara Steblik-Wlaźlak - Dolnośląska Izba Turystyki w Jeleniej Górze,

• Małgorzata Statkiewicz - Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie.

Komisja Branżowa (zatwierdzająca):

• Zbigniew Szczerkowski (przewodniczący) - NSZZ „Solidarność”
  w Kamieniu Pomorskim,

• Małgorzata Ciszek-Lewicka - Izba Rzemieślnicza Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Szczecinie,

• Monika Jakubowska - Polska Izba Turystyki w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

• 15.10.2013 r.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Właściciel małego zakładu agroturystycznego/hotelarskiego/gastro-nomicznego świadczy usługi noclegowe i gastronomiczne klientom.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary występowania zawodu

Właściciel małego zakładu agroturystycznego/hotelarskiego/gastro-nomicznego jest zawodem o charakterze usługowym. Celem jego pracy jest obsługa turystów i innych klientów w zakresie świadczenia usług noclegowych i gastronomicznych lub/i towarzyszących. Wykonuje lub nadzoruje wykonywanie zadań, na które składają się prace w recepcji, kuchni, jadalni, pokojach gościnnych oraz przyrządzanie i serwowanie posiłków. Nadzoruje stan techniczny budynku i jego otoczenia, prowadzi lub zleca prowadzenie dokumentacji wykonywanych usług. Zarządza finansami oraz zatrudnionymi pracownikami. Przygotowuje i wdraża strategię marketingową. Organizuje stanowisko pracy swoje i zatrudnionych pracowników oraz decyduje o głównych działaniach na terenie firmy. Jego obowiązkiem jest zapewnienie gościom i pracownikom bezpieczeństwa oraz właściwego poziomu świadczonych usług.

2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)

Miejscem pracy właściciela małego zakładu agroturystycznego/hotelarskiego/gastronomicznego jest obiekt, w którym świadczone są usługi noclegowe lub/i gastronomiczne: gospodarstwo wiejskie, pensjonat, hotel, motel, restauracja, zajazd. Zawód ten wykonywany jest
w ramach własnej działalności gospodarczej lub działalności rolniczej (agroturystyka). Właściciel pracuje samodzielnie lub zatrudnia pracowników. W miejscu pracy mogą występować zagrożenia dla zdrowia związane z obsługą maszyn i urządzeń, pracami konserwacyjnymi
i kontaktem z detergentami. Istotne jest optymalne planowanie i organizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami, zasadami i przepisami BHP, ochrony ppoż., HACCP i ochrony środowiska. Właściciel ma nienormowany czas pracy, a godziny pracy personelu reguluje Kodeks pracy. Czas pracy właściciela zakładu i zatrudnionego przez niego personelu cechuje sezonowość. Pracę charakteryzują zmienne czynności i duża odpowiedzialność.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Wykonywanie zawodu właściciela małego zakładu agroturystycznego/hotelarskiego/gastronomicznego wymaga dobrego stanu zdrowia i sprawności fizycznej, odporności na stres związany z wielozadaniowością wykonywanej pracy, a także umiejętności pracy w zespole. Osoba wykonująca ten zawód powinna mieć sprawne zmysły: smaku, węchu, wzroku i słuchu. Właściciel zakładu powinien charakteryzować się rzetelnością, odpowiedzialnością oraz powinien być komunikatywny, spostrzegawczy i kreatywny. Bardzo ważna jest zdolność koncentracji i podzielność uwagi, dobra organizacja czasu pracy, a także dbałość o czystość i porządek. Niezbędnymi cechami są: wysoka kultura osobista, dyskrecja, opanowanie, chęć udzielania pomocy, życzliwość oraz asertywność w kontaktach z klientami. Wymogiem pracy w zawodzie jest posiadanie aktualnych badań w książeczce zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych. Do przeciwwskazań do wykonywania zawodu należy zaliczyć: nosicielstwo chorób zakaźnych, zaburzenia psychiczne oraz zaawansowane choroby neurologiczne.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Niezbędnym warunkiem do wykonywania zawodu właściciela małego zakładu agroturystycznego/hotelarskiego/gastronomicznego jest ukończony 18 rok życia. Wymagane jest wykształcenie gimnazjalne, jednakże preferowane jest wykształcenie zawodowe lub średnie w kierunku związanym z turystyką, hotelarstwem, turystyką wiejską, gastronomią, rolnictwem lub zarządzaniem i marketingiem. Możliwe jest również tylko ukończenie branżowych kursów kwalifikacyjnych w w/w kierunkach (np. kucharz małej gastronomii). Umiejętności potrzebne do wykonywania zawodu można uzyskać poprzez doświadczenie zdobywane w trakcie pracy. Właściciel małego zakładu agroturystycznego powinien posiadać prawo jazdy kategorii B. Wskazana jest znajomość jednego języka obcego na poziomie podstawowym.

2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/ /walidacji kompetencji

Właściciel małego zakładu agroturystycznego/hotelarskiego/gastro-nomicznego powinien stale pogłębiać swoją wiedzę i umiejętności. Doskonalenie zawodowe może się odbywać w formach szkolnych (poziom średni lub wyższy) na kierunkach: hotelarstwo, turystyka, technologia żywności i żywienia, gastronomia, zarządzanie i marketing. Rozwój zawodowy następuje poprzez udział w szkoleniach, konferencjach i kursach branżowych organizowanych przez stowarzyszenia agroturystyczne, ośrodki doradztwa rolniczego, inne organizacje branżowe lub wyspecjalizowane ośrodki, które prowadzić będą walidację kompetencji zawodowych. W dokształcaniu zawodowym ważną rolę pełnią szkolenia organizowane przez organizacje zrzeszające zakłady agroturystyczne/
/hotelarskie/gastronomiczne np. stowarzyszenia agroturystyczne, izby turystyczne. Właściciel małego zakładu agroturystycznego może poszerzać zakres działalności o dodatkowe usługi np. ofertę rekreacyjną.

2.7. Zadania zawodowe

Z1. Rekrutowanie, zatrudnianie i zwalnianie pracowników (niezbędne kompetencje: Kz2, KzS).

Z2. Organizowanie i zarządzanie pracą pracowników w zakresie przyjmowania rezerwacji, zakwaterowania i wykwaterowania klientów, przygotowywania i wydawania posiłków oraz sprzątania i utrzymania czystości (niezbędne kompetencje: Kz2, KzS).

Z3. Wykonywanie czynności związanych z przyjmowaniem rezerwacji, zakwaterowaniem i wykwaterowaniem klientów (niezbędne kompetencje: Kz1, KzS).

Z4. Przygotowywanie i wydawanie posiłków dla klientów (niezbędne kompetencje: Kz1, KzS).

Z5. Sprzątanie i utrzymywanie czystości w pokojach gościnnych, innych pomieszczeniach budynku oraz otoczenia agroturystyki/hotelu/gastronomii (niezbędne kompetencje: Kz1, KzS).

Z6. Prowadzenie dokumentacji wykonywanych usług agroturystyki/hotelu/gastronomii (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z7. Organizowanie i realizowanie programu rekreacji ruchowej i rozrywkowej (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z8. Organizowanie działań promocyjnych agroturystyki/hotelu/gastro-nomii (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z9. Organizowanie stanowisk pracy zgodnie z zasadami BHP, ergonomii, ochrony środowiska, ochrony ppoż. i systemu HACCP (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 - Obsługiwanie klientów w zakresie świadczenia usług agroturystycznych/hotelarskich/gastronomicznych (potrzebne do wykonywania zadań: Z3, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8, Z9).

Kz2 - Zarządzanie personelem i organizowanie usług agroturystycznych/hotelarskich/gastronomicznych (potrzebne do wykonywania zadań: Z1, Z2, Z6, Z7, Z8, Z9).

KzS - Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zadań:
Z1÷Z9).

2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zadań w zawodzie sugeruje się wykorzystać do opisu kwalifikacji na poziomie 2 właściwym dla wykształcenia gimnazjalnego w Europejskiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalności (grupa wielka 5 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonująca zawód właściciela małego zakładu agroturystycznego/ hotelarskiego/ gastronomicznego:

1. w zakresie wiedzy: zna elementarne fakty, zasady, przepisy, procedury i pojęcia ogólne we własnej działalności agroturystycznej/hotel-arskiej/gastronomicznej: zna i rozumie elementarne fakty, pojęcia i zależności w zawodzie oraz elementarne uwarunkowania prowadzonej działalności w branży agroturystycznej/hotelarskiej/gastrono-micznej.

2. w zakresie umiejętności: ma umiejętności wymagane do realizacji prostych zadań związanych z obsługą klientów z branży turystycznej i rozwiązywania typowych problemów poprzez wybieranie podstawowych metod oraz informacji: potrafi wykonywać zadania według ogólnych zasad, w typowych warunkach; umie rozwiązywać typowe problemy, odbierać i formułować wypowiedzi, także najprostsze wypowiedzi w języku obcym.

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefiniowanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zadań zawodowych Z3, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8, Z9. wymaga posiadania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Obsługiwanie klientów w zakresie świadczenia usług agroturystycznych/hotelarskich/
/gastronomicznych Kz1

Wiedza - zna i rozumie elementarne fakty, zasady, procesy, pojęcia ogólne i zależności związane ze świadczeniem usług agroturystycznych/hotelarskich/gastrono-micznych, w szczególności zna: przepisy BHP, ochrony środowiska, ochrony ppoż. i HACCP i ergonomii w zakresie świadczenia usług agroturystycznych /hotelarskich/gastronomicznych; zasady prowadzenia działalności agroturystycznej/hotelarskiej /gastronomicznej: zasady obsługi klienta agroturystyki/hotelu/gastronomii ; zasady racjonalnego żywienia oraz przepisy kulinarne; zasady organizowania rekreacji ruchowej i rozrywkowej ; zasady oceny jakości produktów i półproduktów spożywczych; zasady przechowywania żywności; przeznaczenie i skład materiałów i środków czystości; instrukcje obsługi maszyn i urządzeń wykorzystywanych do sprzątania i porządkowania terenu; instrukcje obsługi maszyn i urządzeń wykorzystywanych w kuchni; podstawy dekoracji wnętrz i aranżacji przestrzeni; podstawy prowadzenia dokumentacji wykonywanych usług w agroturystyce.

Umiejętności - wykonuje proste zadania związane ze świadczeniem usług agroturystycznych/ ho-telarskich/gastronomicznych według określonej instrukcji w typowych warunkach, w szczególności potrafi: stosować przepisy BHP, ochrony środowiska, ochrony ppoż., HACCP i ergonomii w zakresie świadczenia usług agroturystnych/hotelarskich/ /gastronomicznych; przyjmować rezerwacje; zakwaterowywać i wykwaterowywać klientów; przygotowywać posiłki zgodnie z zasadami żywienia człowieka; wydawać posiłki klientom; sprzątać i utrzymywać w czystości pokoje gościnne, inne pomieszczenia budynku i otoczenie ośrodka; planować i realizować program rekreacji ruchowej i rozrywkowej; oceniać jakość produktów i półproduktów spożywczych; przechowywać żywność zgo-dnie z normami HACCP; stosować materiały i środki czystości zgodnie z ich przeznaczeniem; obsługiwać maszyny i urządzenia do sprzątania i porządkowania terenu zgodnie z ich przeznaczeniem; obsługiwać maszyny i urządzenia wykorzystywane w ku-chni zgodnie z ich przeznaczeniem; dekorować wnętrza i aranżować przestrzeń w obiektach agroturystyki/hotelu/gastronomii i wokół nich; sporządzać rachunki i faktury za usługi.

Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z2, Z6, Z7, Z8, Z9.wymaga posiadania kompetencji zawodowejKz2.

3.2. Zarządzanie personelem i organizowanie usług agroturystycznych/hotelarskich/gastronomicznych Kz2

Wiedza - zna i rozumie elementarne fakty, zasady, procesy, pojęcia ogólne i zależności związane z za-rządzaniem i organizowaniem świa-dczenia usług agroturystycznych/ hotelarskich/gastronomiczych przyj-mowaniem, w szczególności zna: przepisy BHP, ochrony środowiska, ochrony ppoż. i HACCP w zakresie usług agroturystycznych/hotelarskich/gastro-nomicznych; zasady wynagradzania pracowników; Kodeks pracy; zasady zarządzania personelem; zasady motywowania pracowników; zasady zarządzania i organizowania działalności agroturystycznej/hotelarskiej/gastrono-micznej; zasady prowadzenia dokumentacji działalności agroturystycznej/ hotelarskiej/gastrono-micznej; rachunek kosztów i przychodów; przepisy prawa budowlanego w zakresie obiektów agroturystycznych /hotelarskich/gastro-nomicznych; zasady organizowania rekreacji ruchowej i rozrywkowej; podstawy reklamy i marketingu.

Umiejętności - wykonuje proste zadania związane z zarządzaniem i organizowaniem świadczenia usług agroturystycznych/hotelar-skich/gastronomicznych według określonej instrukcji, w typowych warunkach, w szczególności potrafi: stosować przepisy BHP, ochrony środowiska, ochrony ppoż. i HACCP w zakresie świadczenia usług agroturystycznych/hotelarskich/gastro-nomicznych; rekrutować, zatrudniać i zwalniać pracowników; stosować przepisy Kodeksu pracy; zarządzać i nadzorować pracowników w zakresie przyjmowania rezerwacji, zakwaterowania i wykwaterowania klientów, przygotowania i wydawania posiłków oraz sprzątania i utrzymania czystości; motywować pracowników; prowadzić (nadzorować prowadzenie) dokumentacji księgowej agroturystyki/hotelu/ga-stronomii; sporządzać i realizować biznesplan; oceniać stan techniczny obiektów wchodzących w skład agroturystyki/hotelu/gastronomii oraz zlecać remonty i przeglądy; stosować przepisy prawa budowlanego w zakresie obiektów agroturystycznych/hotelar-skich/gastronomicznych; organizować program rekreacji ruchowej i rozrywkowej; zlecać i koordynować promocję usług zakładu agroturystycznego/hotelarskiego/gastronomicznego.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zadań zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

• ponosi odpowiedzialność za świadczenia usług agroturystycznych/hotelarskich /gastronomicznych,

• dostosowuje zachowanie do zmian w środowisku pracy,

• pracuje samodzielnie i podejmuje współpracę w zorganizowanych warunkach pracy zakładu agroturystycznego/hotelarskiego/gastro-nomicznego,

• ocenia wpływ swoich działań realizowanych w ramach współpracy zespołowej w zakładzie agroturystycznym/hotelarskim/gastrono-micznym i ponosi odpowiedzialność za ich skutki.

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocenę ważności kompetencji kluczowych dla zawodu właściciela małego zakładu agroturystycznego/hotelarskiego/gastronomicznego przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 515204 Właściciel małego zakładu agroturystycznego/hotelarskiego/gastronomicznego

5. Słownik

Zawód	zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji i kompetencji (wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych) zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów.
Specjalność	jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy) wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki.
Zadanie zawodowe	logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu, wyodrębniony ze względu na rodzaj lub sposób wykonywania czynności zawodowych powiązanych jednym celem, kończący się produktem, usługą lub decyzją.
Kompetencje zawodowe	wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykonać, odpowiednio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane są trzema zbiorami: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych.
Wiedza	zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie uczenia się, odnoszących się do dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej.
Umiejętności	zdolność wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właściwych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej.
Kompetencje społeczne	zdolność autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju, z uwzględnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje kluczowe	wiedza, umiejętności i postawy odpowiednie do sytuacji, niezbędne do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard kompetencji zawodowych	norma opisująca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu, akceptowana przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych, pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja	zestaw efektów uczenia się (zasób wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych), których osiągnięcie zostało formalnie potwierdzone przez uprawnioną instytucję.
Europejska Rama Kwalifikacji	przyjęta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji, umożliwiający porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyróżniono 8 poziomów kwalifikacji opisywanych za pomocą efektów uczenia się; stanowią one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama Kwalifikacji	opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowanego rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy System Kwalifikacji	ogół rozwiązań służących ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji (potwierdzaniu efektów uczenia się) oraz zapewnianiu ich jakości.

7

Pracownicy usług i sprzedawcy

---