PIĄTKOWSKA SZKOŁA USPOŁECZNIONA

ALDONA MENCEL

PROGRAM

EDUKACJI EKOLOGICZNEJ

POZNAŃ 2004

SPIS TREŚCI

1. WSTĘP

2. PROGRAM ŚCIEŻKI EDUKACYJNEJ

-EDUKACJA EKOLOGICZNA

3. DZIAŁANIA UCZNIÓW PSU W

REALIZACJI SZKOLNEGO PROGRAMU

EDUKACJI EKOLOGICZNEJ

4. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ UCZNIÓW PSU

W EDUKACJI EKOLOGICZNEJ

5. EWALUACJA PROGRAMU

6. HARMONOGRAM JEDNODNIOWYCH

WYCIECZEK EKOLOGICZNYCH

7. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA FESTYNÓW

EKOLOGICZNYCH

8. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA RAJDÓW

SZKOLNYCH

I. WSTĘP

Prezentowany program jest oparty na Podstawie Programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej opracowanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej - „Edukacja ekologiczna”. Adresatami programu są uczniowie II etapu edukacyjnego Piątkowskiej Szkoły Uspołecznionej oraz nauczyciele i rodzice, którzy będą wspierać mnie w jego realizacji.

W szkole naszej od wielu lat zwracaliśmy dużą uwagę na edukację ekologiczną uczniów. Świadczą o tym liczne działania o charakterze ekologicznym, że wspomnę: coroczne rajdy szkolne, wycieczki, festyny, konkursy i akcje ekologiczne oraz zielone szkoły. Tak bardzo duże zainteresowanie uczniów i rodziców problematyką ekologiczną, specyfika naszej szkoły, oraz nagląca potrzeba ochrony środowiska naszego regionu, skłoniły mnie do napisania autorskiego programu - EDUKACJA EKOLOGICZNA. Ma on na celu zainteresować dzieci stanem naszego środowiska, uwrażliwić na jego potrzeby, zwiększyć ich świadomość ekologiczną oraz wyrobić trwałe postawy proekologiczne.

Realizacja tego programu możliwa będzie dzięki: uzyskaniu dodatkowej jednej godziny lekcyjnej w klasach 4 i 5 na jego realizację, bardzo dużej pomocy i udziale rodziców w organizacji życia szkoły, długoletnich tradycjach szkoły.

Program obok zajęć w gabinecie przyrodniczym przewiduje liczne zajęcia w terenie: wycieczki ekologiczne, rajdy, akcje porządkowe. Poprzez bezpośrednie obcowanie z przyrodą, podpatrywanie jej w naturalnym środowisku, nauczyciel kształtuje wrażliwość uczniów na problemy środowiska, wzbudza szacunek do przyrody i zachwyca jej pięknem. Zajęcia terenowe kształtują zmysł obserwacji, wpływają na wyobraźnię uczniów, a także uczą praktycznych umiejętności np: dokonywania pomiarów, orientacji w terenie, rozpoznawania gatunków, badania stanu środowiska itp. Organizacja lekcji w terenie wymaga od nauczyciela solidnego do niej przygotowania: merytorycznego i organizacyjnego. Uczniom dostarcza osobistych przeżyć i emocji, będących podstawą holistycznego postrzegania przyrody oraz kształtowania odpowiednich postaw. Uważam, że umożliwienie uczniom dostępu do środowiska-zresztą gwarantowanego konstytucyjnie, jest sprawą pierwszoplanową w nauczaniu ekologii.

Współczesne życie wymaga od człowieka aktywnej postawy, kompetencji ale i inicjatywy. Taka postawa kształtowana musi być już od najmłodszych lat. Poznawanie środowiska przyrodniczego poprzez aktywne, kreatywne działanie, osobiste zaangażowanie uczniów to również najważniejsze umiejętności, które powinien pielęgnować nauczyciel ekologii.

Taką szczególną rolę w naszej szkole odgrywają festyny ekologiczne.

Głównymi bohaterami tego dnia są sami uczniowie naszej szkoły. Oni wcielając się w różne postacie tworzą przedstawienia, wykonując prace tworzą wystawy, wygłaszają prelekcje, prezentują doświadczenia, rozwiązują zagadki ekologiczne itp.

„Nauczanie poprzez działanie ” to dewiza tego programu.

Program ten jest otwarty, długofalowy i elastyczny. W najbliższych latach będzie monitoringowany i będzie ulegać ewaluacji.

lekcje przyrody rajdy szkolne

wycieczki ekologiczne

Edukacja ekologiczna

PSU

ścieżka festyn

ekologiczna ekologiczny

akcje ekologiczne koło ekologiczne

II. PROGRAM ŚCIEŻKI EDUKACYJNEJ

- EDUKACJA EKOLOGICZNA

autor: mgr Aldona Mencel

Prezentowany program jest oparty na Podstawie Programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej „Edukacja ekologiczna”. Realizowany jest na lekcjach przyrody, ścieżce

ekologicznej w kl.5-6 (1 godziny tygodniowo), uwzględniono również zajęcia dodatkowe: festyn , akcje ekologiczne, działalność koła „Laboratorium przyrodnicze”.

Ogólne cele edukacyjne:

• Dostrzeganie zmian zachodzących w otaczającym środowisku oraz ich wartościowanie;

• Rozwijanie wrażliwości na problemy środowiska.

Zadania szkoły:

• Ukazywanie zależności stanu środowiska od działalności człowieka;

• Ukazywanie mechanizmów i skutków niepożądanych zmian.

Treści nauczania:

• Wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego;

• Style życia i ich związek z wyczerpywaniem się zasobów naturalnych;

• Przykłady miejsc (w najbliższym otoczeniu), w którym obserwuje się korzystne i niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym;

• Degradacja środowiska-przyczyny, wpływ na zdrowie człowieka oraz jej związek z formami działalności ludzi;

• Obszary chronione oraz ich znaczenie w zachowaniu różnorodności biologicznej: zasady zachowania na obszarach chronionych.

TREŚCI NAUCZANIA	LP	TEMAT	REALIZACJA Ilość godzin	KLASA	PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA Uczeń:	UWAGI
I. Wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska.	1	Czy szanujemy środowisko w codziennym życiu?	przyroda 1 godz.	4	Podaje przykłady niszczenia przyrody przez siebie samego, kolegów, najbliższych członków rodziny, Rozumie, że stan środowiska zależy od ludzkich postaw, Rozumie, że suma drobnych działań wielu ludzi może bardzo korzystnie lub niekorzystnie wpływać na stan środowiska, podaje przykłady, Umie postępować tak, aby nie szkodzić środowisku, Rozumie, że środowisko zapewnia nam odpowiednie warunki oraz dostarcza substancji niezbędnych do życia .
		2	Poznajemy źródła energii w naszym domu.	edukacja ekologiczna 2 godz.	5	Wskazuje formy energii zużywanej w domu, Wymienia paliwa kopalne, oraz alternatywne źródła energii, Rozumie potrzebę oszczędzania energii pochodzącej ze źródeł kopalnych i potrzebę racjonalnego zużywania surowców kopalnych, Wskazuje wady i zalety wykorzystywania alternatywnych źródeł energii oraz spalania paliw kopalnych, Wiedząc, że tylko 3% energii w Polsce pochodzi ze źródeł alternatywnych, widzi konieczność zmiany tego stanu rzeczy.
		3	Jak oszczędzamy energię w naszym domu?	edukacja ekologiczna 2 godz.	5	Zna sposoby oszczędzania energii elektrycznej i cieplnej, Rozpoznaje urządzenia energooszczędne, Wymienia zasady bezpiecznego używania urządzeń elektrycznych, Potrafi monitorować zużycie energii w swoim domu, Rozumie, dlaczego oszczędzając energię chroni środowisko, Prowadzi kampanię reklamowa pod hasłem ,,Oszczędzamy energię”.
		4	W naszych domach oszczędzamy też wodę.	edukacja ekologiczna 1 godz.	5	Przypomina, jakie są zasoby wodne Polski, Rozumie konieczność racjonalnego korzystania z zasobów wodnych ziemi, Zna sposoby oszczędzania wody w domu, szkole, rolnictwie, przemyśle Potrafi monitorować zużycia wody w swoim domu, Czuje się współodpowiedzialny za zasoby środowiska w skali lokalnej.
		5	Staramy się zmniejszyć ilość ścieków.	edukacja ekologiczna 1 godz.	5	Zna substancje zanieczyszczające wody, Rozumie, jakie znaczenie dla żywności ma czysta woda, Zna sposoby zmniejszania ilości i szkodliwości ścieków, Wymienia typy oczyszczalni ścieków.
		6	Badamy wpływ zanieczyszczeń wód na życie organizmów wodnych.	koło „Laboratorium przyrodnicze” 3 godz.	4-6	Potrafi wykonać proste doświadczenia wykazujące jaki wpływ na życie organizmów wodnych mają: detergenty, oleje, ropa naftowa, sole, metale ciężkie, Rozumie, że życie organizmów wodnych zależy od codziennych zachowań ludzi.
		7	Wiemy, skąd się biorą odpady? Co to jest recykling?	edukacja ekologiczna 1 godz.	5	Wie, jakie surowce zużywa codziennie, rozumie potrzebę ich oszczędzania, Potrafi postępować tak ,aby zużywać jak najmniej surowców i wytwarzać jak najmniej śmieci, Wymienia codzienne czynności i zachowania ludzi mające wpływ na ilość produkowanych śmieci, Odróżnia surowiec wtórny od odpadu, Segreguje odpady według grup surowców wtórnych, Wie, jak można powtórnie wykorzystać posegregowane śmieci, Rozumie, jaki jest wpływ recyklingu na środowisko, Czuje się współodpowiedzialny za stan surowców (zasobów naturalnych) regionu i czystość najbliższego otoczenia.
		8	Czy śmieci zagrażają środowisku?	edukacja ekologiczna 1 godz.	5	Wymienia , jakie zagrożenia dla środowiska niosą nieroztropnie rozrzucone przez człowieka śmieci, Czuje się odpowiedzialny za stan czystości środowiska i warunki życia organizmów.
		9	Podczas odpoczynku na świeżym powietrzu chronimy środowisko.	przyroda 1 godz.	4	Zna formy wypoczynku i zasady ich stosowania, Docenia rolę wypoczynku na łonie natury, Zna zasady zachowania na łonie natury: w parku miejskim, w lesie, nad jeziorem.
		10	Określamy właściwości niektórych substancji.	koło „Laboratorium przyrodnicze” 2 godz.	6	Potrafi zbadać odczyn artykułów spożywczych używanych w kuchni, Potrafi zbadać odczyn chemicznych środków czystości stosowanych w domu, Rozumie , że mocne kwasy i zasady używane w domu zagrażają środowisku naturalnemu oraz zdrowiu człowieka, Świadomie w trosce o środowisko stosuje zasadę rozsądnej ich konsumpcji.
		11	Dzielimy świat z roślinami.	edukacja ekologiczna 1 godz.	5	Zna i docenia rolę roślin w domu , otoczeniu i życiu człowieka, Rozpoznaje pospolite gatunki roślin ozdobnych , określa ich pochodzenie , wymagania, Zna i stosuje codziennie zasady pielęgnacji roślin.
		12	Zakładamy hodowlę roślin ozdobnych.	edukacja ekologiczna 1 godz.	5	Zna zasady i potrafi założyć hodowlę roślin ozdobnych, Potrafi dbać o założoną hodowlę roślinną w szkole, Umie wykonać jej metryczkę, Rozumie, że pomnaża zasoby przyrody odnawialnej, Wykazuje się wrażliwością na piękno roślin ozdobnych.
		13	Dzielimy świat ze zwierzętami.	edukacja ekologiczna 1 godz.	5	Określa zasady prowadzenia hodowli zwierząt domowych oraz hodowli szkolnych, Czuje się odpowiedzialny za hodowane zwierzątko, Wykazuje właściwy stosunek do zwierząt.
		14	„Żyjemy wśród zwierząt, żyjemy wśród roślin”.	festyn ekologiczny 6 godz.	organizator kl. 4-6	Potrafi rozpoznać gatunki hodowlane zwierząt i roślin, Jest świadomy, że niemal wszystkie zwierzęta żyjące w naturalnym środowisku powinny być chronione, Zna formy ochrony zwierząt i roślin, Potrafi przedstawić zasady prowadzenia hodowli zwierząt domowych, Wykazuje właściwy stosunek do zwierząt, Zna zasady pielęgnacji roślin.
		15	„Śmieci mniej ,Ziemi lżej”.	festyn ekologiczny 6 godz.	organizator kl. 4-6	Zna znaczenie pojęć: odpad, surowiec wtórny, recykling, segregacja, Zna zasady funkcjonowania ekologicznego wysypiska śmieci, Zna rady na odpady, Segreguje odpady według grup surowców wtórnych, Wykazuje postawę proekologiczną, Jest świadom, że czystość i stan najbliższego otoczenia zależy od niego.
	II. Style życia i ich związek z wyczerpywaniem się zasobów naturalnych.	16	Poznajemy zasoby przyrody.	edukacja ekologiczna 1 godz.	5	Wymienia zasoby przyrody, Definiuje pojęcia: zasoby przyrody odnawialne, nieodnawialne i niewyczerpalne, rozumie czym się one różnią, Podaje przykłady artykułów powstałych z surowców odnawialnych i nieodnawialnych, Umie wskazać przejawy działalności człowieka, które powodują zużywanie się surowców.
		17	Wpływ stylu życia na wyczerpywanie się zasobów naturalnych .	edukacja ekologiczna 2 godz.	5	Dokonuje podziału surowców mineralnych, Dowodzi, że surowce energetyczne są obecnie nadmiernie eksploatowane, Wskazuje tego przyczyny (szybki rozwój przemysłu elektronicznego, informatycznego, motoryzacji itd.), Rozumie, że świat składa się z ograniczonej puli zasobów, które są do podziału między wszystkich obecnych oraz dla przyszłych pokoleń, Rozumie, że wyczerpanie zasobów przyrody nieodnawialnych , oznacza ich całkowity brak w przyszłości, Potrafi przewidzieć negatywne konsekwencje wyczerpywania się poszczególnych surowców, a zwłaszcza surowców energetycznych, Dowodzi, że konsumpcyjny styl życia: rozrzutny, bezmyślny, egoistyczny, krótkowzroczny ku temu prowadzi.
		18	Ekologiczny styl życia.	edukacja ekologiczna 1 godz.	5	Definiuje, na czym polega ekologiczny styl życia, Zna i wykazuje zachowania proekologiczne, Rozumie, że dopiero powszechność ekologicznych zachowań i nawyków uratuje Ziemię.
		19	„Żyjemy ekologicznie”.	festyn ekologiczny 6 godz.	organizator kl. 4-6	Potrafi zaprezentować zachowania proekologiczne, Potrafi zrobić wystawę artykułów proekologicznych, Jest świadom odpowiedzialności za stan środowiska, Rozumie, że ekologiczny styl życia, życie w zgodzie z naturą może uratować Ziemię.
	III. Przykłady miejsc w najbliższym otoczeniu , w którym obserwuje się korzystne i niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym.	20	Obserwuję zmiany zachodzące w otoczeniu mojej szkoły.	edukacja ekologiczna 2 godz.	5	Przypomina cechy krajobrazu miejskiego, Wskazuje korzystne zmiany zachodzące w otoczeniu szkoły (sadzenie roślin, palikowanie drzew, stosowanie siatek ochronnych, odchwaszczanie, koszenie, tworzenie i przestrzeganie regulaminu parku, rekultywacja hałd i nieużytków itd.) Wskazuje niekorzystne zmiany (hałdy ziemi, nieużytki, śmieci, hałas, zanieczyszczenia, itd.) Potrafi doświadczalnie określić stopień zapylenia powietrza, Potrafi, obserwując koronę drzew określić ich stan zdrowotny, Wie, że przemysł, budownictwo, handel, transport, sami uczniowie są przyczyną tych zmian, Rozumie związek działalności człowieka ze zmianami w krajobrazie.
		21	Badamy stan środowiska naturalnego w mieście.	koło ,,Laboratorium przyrodnicze” 2 godz.	6	Potrafi zbadać i określić odczyn gleby w mieście, Potrafi zbadać wpływ kwaśnych deszczy na roślinność parku, pomniki i rzeźby, Zna wpływ kwaśnych deszczy na środowisko miejskie, Potrafi doświadczalnie wykazać, jaki wpływ na proces pobierania i transportu wody (osmoza) w roślinach ma zasolenia gleb,
		22	Poznajemy gospodarstwa ekologiczne.	przyroda 1 godz.	4	Potrafi opisać strukturę i funkcjonowanie gospodarstwa ekologicznego, Rozumie, czym różni się ono od innych gospodarstw, Wie, dlaczego gospodarstwa ekologiczne nie szkodzą środowisku i produkują zdrową żywność, Rozumie, dlaczego są one samowystarczalne.
		23	Wycieczka do gospodarstwa Ekologicznego.	przyroda 4 godz.	4	Wie, co to jest gospodarstwo ekologiczne, Potrafi wykonać plan gospodarstwa ekologicznego, Zna zwierzęta hodowane w takim gospodarstwie, Zna rośliny uprawiane, Potrafi wskazać korzyści jakie płyną z prowadzenia gospodarstwa ekologicznego dla środowiska.
		24	Odwiedzamy ekologiczne wysypisko śmieci na Morasku.	edukacja ekologiczna 3 godz.	5	Wie, co to jest odpad, wysypisko śmieci, hałda, rekultywacja, Zna przykłady i lokalizację kilku legalnych i nielegalnych wysypisk, Rozumie konieczność istnienia wysypisk oraz ich wpływu na glebę i środowisko, Umie zaplanować działania, które zmniejszą ilość odpadów na wysypisku, Potrafi ocenić lokalizację wysypiska na Morasku: odległości od osiedli ludzkich, terenów chronionych, wód, ze względu na rodzaj podłoża, Zna zasady funkcjonowania tego ekologicznego wysypiska: odprowadzanie metanu, elektrownia biogazowa, odzysk surowców wtórnych, rekultywacja terenu, monitoring czystości wód i drzewostanu, oczyszczanie odcieku z wysypiska.
		25	Wycieczka do Oczyszczalni ścieków i Zakładu Uzdatniania Wody.	edukacja ekologiczna 5 godz.	6	Wie, co to jest ściek, zna źródła ścieków (przemysł, miasta, rolnictwo, środki transportu), Wie, jaki wpływ na stan czystości wód mają miejskie oczyszczalnie ścieków, Zna typy oczyszczalni ścieków, Umie wymienić kolejne etapy oczyszczania ścieków i uzdatniania wody, Wie, jak wykorzystuje się produkty powstałe w wyniku oczyszczania ścieków. Jest świadom zagrożeń dla środowiska, jakie niosą nielegalne zrzuty ścieków.
		26	Największy truciciel miasta Poznania- Elektrociepłownia Karolin.	edukacja ekologiczna 5 godz.	6	Wie, na czym polega praca elektrociepłowni, Wie, dlaczego wznosi się tutaj bardzo dużo kominów, Rozumie, dlaczego różnią się one wysokością, Umie wyjaśnić, które z nich są bardziej niebezpieczne dla środowiska, Umie określić skład chemiczny dymów z komina po ich barwie, Potrafi wyjaśnić jak odbywa się transport ciepła, Jest świadom, że elektrociepłownia wywiera niekorzystny wpływ na środowisko przyrodnicze.
		27	Udział uczniów w akcji „Sprzątanie świata”.	1 godz.	1-6	Potrafi aktywnie działać na rzecz środowiska, Charakteryzuje się świadomością, że współpraca między wszystkimi ludźmi może poprawić stan środowiska.
		28	Udział uczniów w akcji „Wiosenne porządki”.	1 godz.	1-6	Potrafi aktywnie działać na rzecz środowiska, Charakteryzuje się świadomością, że współpraca między wszystkimi ludźmi może poprawić stan środowiska.
	IV. Degradacja środowiska przyczyny , wpływ na zdrowie człowieka oraz jej związek z formami działalności ludzi.	29	Dlaczego polskie lasy są w niebezpieczeństwie? Zdrowotny wpływ lasu.	edukacja ekologiczna 2 godz.	6	Przypomina sobie, co to jest monokultura, mikoryza, kwaśne deszcze, Zna przyczyny degradacji lasu: -zagrożenia ze strony wielkich miast i ośrodków przemysłowych, -pożary (w 90% sprawcą jest człowiek), -skład gatunkowy lasu (monokultury) i masowe pojawy szkodników, -masowo stosowane w ubiegłych latach chemiczne środki ochrony roślin, -nadmierna eksploatacja zasobów lasu, -dzikie wysypiska śmieci, -zanik mikoryz, -zła polityka leśna, Rozumie na czym polegają metody walki biologicznej, Przypomina zasady zachowania w lesie, Umie wyjaśnić na czym polega zdrowotny wpływ lasu.
		30	Poznajemy degradację gleb spowodowaną działalnością człowieka.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Zna skład i proces powstawania gleby, Zna miejsca w pobliżu szkoły gdzie gleba ulega degradacji, Rozumie, jakie czynniki i formy działalności człowieka powodują niszczenie gleby, Rozumie, że zanieczyszczenia środowiska, w tym gleb są źródłem skażenia pokarmu, Tłumaczy na przykładzie łańcucha pokarmowego przepływ trujących związków w ekosystemie, Rozumie, że ostatnie ogniwa łańcucha są bardzo zagrożone, Prognozuje, wpływ skażeń środowiska na zdrowie człowieka.
		31	Poznajemy degradację gleb spowodowaną błędami w uprawie.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Wie, co to jest orka, nawożenie, opryski, ugór, melioracja, wyjałowienie gleby, erozja gleby, Rozumie, że błędy w uprawie ( nieprawidłowa orka, złe nawożenie, melioracja, środki ochrony roślin, monokultury ) mogą powodować erozję gleb, nadmiernie ją wyjaławiać, zagrażać środowisku, Świadomie projektuje działania mające na celu ochronę gleb .
		32	Poznajemy niektóre obszary rolnicze na świecie.	edukacja ekologiczna 2 godz.	6	Umie wskazać obszary na kuli ziemskiej zagrożone degradacją gleb, lub ze zniszczonymi glebami, Wskazuje kierunki rozszerzania się pustyń, Potrafi scharakteryzować regiony geograficzne świata pod względem produkcji roślin, Rozumie, że rozwój rolnictwa zależy od klimatu i ogólnego poziomu gospodarczego, Potrafi odczytać i zinterpretować dane zawarte w roczniku statystycznym dotyczące produkcji roślinnej na świecie, Wskazuje największe problemy współczesnego rolnictwa na świecie, Potrafi przewidzieć przyrodnicze i społeczne konsekwencje niszczenia gleb, Jest świadom, że ludzie są odpowiedzialni za stan gleb na ziemi.
		33	Zanieczyszczenia wód powierzchniowych i ich wpływ na zdrowie ludzi.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Wie jaki jest stan polskich wód powierzchniowych, Zna przyczyny eutrofizacji zbiorników wodnych, Rozumie, w jaki sposób różne formy działalności człowieka wpływają na jakość wód , Potrafi odszukać w roczniku statystycznym lub internecie informacje o wielkości zrzutu ścieków do polskich wód powierzchniowych, Zna sposoby przeciwdziałania temu zjawisku, Określa wpływ skażonej wody na zdrowie człowieka.
		34	Poznajemy przyczyny zanieczyszczenia Bałtyku.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Wie, jakie zanieczyszczenia znajdują się w Bałtyku, Zna źródła zanieczyszczeń, Rozumie stopień zagrożenia małego, płytkiego, śródlądowego morza, Potrafi prześledzić jaką drogę przebywają zanieczyszczenia miasta Poznania aż trafią do morza.
		35	Zwiedzamy Wyżynę Śląską.	edukacja ekologiczna 2 godz.	6	Zna pojęcia: degradacja, rekultywacja, Wie czym charakteryzuje się krajobraz przemysłowy, Porównuje pracę kopalni głębinowej i odkrywkowej, Określa ich wpływ na degradację środowiska, Zna sposoby rekultywacji terenów przemysłowych, Określa wpływ przemysłu wydobywczego na zdrowie pracujących w nim ludzi, Przedstawia problemy nękające ludzi obszarów uprzemysłowionych.
		36	Znajdujemy obszary ekologicznego zagrożenia.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Wie, co to są obszary ekologicznego zagrożenia, Wskazuje je na mapie Polski, określa swoje położenie względem nich, Potrafi odczytać z rocznika statystycznego ilości produkowanych tam zanieczyszczeń, porównać z innymi regionami kraju, Porównuje powierzchnię tych obszarów na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat.
		37	Poznajemy jakość życia na obszarach ekologicznego zagrożenia.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Przedstawia zagrożenia ekologiczne związane z procesem urbanizacji i industrializacji miast na tych terenach. Tłumaczy, co to jest smog? Określa wpływ smogu na zdrowie ludzi.
		38	Poznajemy największe miasta świata.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Potrafi odczytać z rocznika statystycznego informacje dotyczące ludności miejskiej, Zna pojęcia: urbanizacja, aglomeracja, konurbacja, megalopolis, Wymienia największe miasta świata, wskazuje ich walory i zagrożenia dla zdrowia i życia ludności.
		39	Poznajemy największe okręgi przemysłowe świata.	edukacja ekologiczna 2 godz.	6	Potrafi wskazać na mapie główne okręgi przemysłowe świata, Zna i wymienia czynniki sprzyjające szybkiemu rozwojowi przemysłu na tych terenach, Potrafi wykonać diagram obrazujący wydobycie różnych surowców na świecie, Potrafi wskazać zagrożenia zdrowia ludzi tam żyjących.
		40	„Las naszym wspólnym dobrem”.	festyn ekologiczny 6 godz.	organizator kl 4-6	Potrafi -wymienić dary lasu, -podać przyczyny i skutki degradacji lasu, -przedstawić zasady zachowania w lesie, -rozpoznać pospolite gatunki roślin i zwierząt żyjących w lesie, -określić stan zdrowotny lasu obserwując korony drzew, -doświadczalnie wykazać wpływ kwaśnych deszczy na życie roślin i zwierząt , -doświadczalnie wykazać jak rozprzestrzeniają się zanieczyszczenia miast, -udowodnić jak żywica się pali, -wymienić owady szkodniki zagrażające naszym lasom, -wymienić naturalnych obrońców lasu, -określić znaczenie lasu dla zdrowia, życia człowieka, ochrony bioróżnorodności, -obliczyć wiek drzew po słojach przyrostu rocznego, grubości pnia, ilości okółków, -wyprodukować papier czerpany, -opisać wygląd lasu jesienią, latem, wiosną i zimą, -wykonać zielnik, -rozpoznać drewno egzotyczne: tekowe, mahoniowe, hebanowe, palisandrowe, -przedstawić przyczyny wymierania lasów tropikalnych, -wymienić najstarsze drzewa w Polsce i Wielkopolsce, -przedstawić błędną politykę leśną poprzednich pokoleń, -zaprojektować sposoby ochrony lasu,
		41	„Woda źródłem życia”.	festyn ekologiczny 6 godz.	organizator kl.4-6	Zna obieg wody w przyrodzie, Zna znaczenie wody dla życia, Jest świadom, że zasoby wodne Polski są małe i powinien oszczędzać wodę, Zna sposoby oszczędzania wody, Doświadczalnie ukazuje wpływ zanieczyszczeń wody na życie organizmów wodnych, Wykazuje postawę humanitarną ,włączając się w akcję zbiórki pieniędzy dla krajów ubogich w wodę, Rozumie znaczenie pojęcia: wszechocean, Rozumie, że zanieczyszczenia wody nie znają granic.
	V. Obszary chronione oraz ich znaczenie w zachowaniu różnorodności biologicznej. Zasady zachowania na terenach chronionych.	42	Dlaczego chronimy przyrodę?	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Zna elementy środowiska niezbędne i potrzebne człowiekowi do życia, Potrafi wymienić kolejne etapy rozwoju naszej cywilizacji, Rozumie, że dziś zdolności przyrody do samooczyszczenia są niewystarczające, Rozumie konieczność ochrony przyrody, Rozumie, dlaczego niszcząc przyrodę niszczymy siebie,
		43	Poznajemy działania człowieka na rzecz ochrony przyrody.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Zna działania inżynierów, leśników, rolników, ekologów, naukowców, na rzecz ochrony przyrody, Potrafi zaprojektować własne działania ochrony przyrody, Rozumie, że dopiero powszechność działań różnych zawodów poprawi stan środowiska, Potrafi zaprezentować zebrane informacje (z dodatkowych źródeł wiedzy) o najnowszych sposobach ochrony przyrody.
		44	Parki Narodowe ostoją bioróżnorodności.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Wie gdzie i kiedy powstał pierwszy park narodowy, Rozumie potrzebę wydzielania obszarów, na których chroni się wszystkie elementy środowiska, Rozumie znaczenie parków dla ochrony i ratowania ginących gatunków, Potrafi przewidzieć dalsze konsekwencje zmniejszania różnorodności gatunków na Ziemi, Ma poczucie odpowiedzialności wobec świata i przyszłości za zachowanie wszystkich gatunków na Ziemi.
		45	Poznajemy formy ochrony przyrody.	edukacja ekologiczna 2 godz.	6	Zna i wymienia formy ochrony obszarowej , Potrafi krótko scharakteryzować te formy ochrony, Rozumie, na czym polega ochrona gatunkowa, Wie, co to jest pomnik przyrody, Potrafi wymienić i wskazać na mapie Polski Parki Narodowe, Zna występujące formy ochrony przyrody w najbliższej okolicy.
		46	Poznajemy chronione gatunki roślin i zwierząt	edukacja ekologiczna 2 godz.	6	Zna gatunki wymarłe, Zna pospolite gatunki roślin i zwierząt chronionych, Zna przyczyny ich wymierania, Umie przedstawić próby ratowania zagrożonych gatunków.
		47	Jak powinienem się zachowywać na obszarach chronionych?	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Odczytuje symbole umieszczone na tablicach parku, Rozumie, że przebywając na obszarze parku musi przestrzegać jego regulaminu, Zna zasady zachowania na obszarach chronionych.
		48	Poznajemy parki narodowe pobrzeży Bałtyku.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Potrafi wskazać na mapie Woliński i Słowiński Park Narodowy, Zna przyczyny ich powstania, Prezentuje osobliwości przyrodnicze tych parków.
		49	Poznajemy parki narodowe pojezierzy.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Potrafi wymienić charakterystyczne cechy krajobrazu Polodowcowego, Wskazuje na mapie Mazurski, Biebrzański, Wielkopolski, Drawieński, Wigierski Park Narodowy oraz Park Dolnej Narwi, Zna i wymienia osobliwości przyrodnicze tych parków, Rozumie ich rolę w ochronie bioróżnorodności.
		50	Poznaje przyrodę Wielkopolskiego Parku Narodowego.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Zna rok utworzenia, Określa przyczyny dla których został utworzony, Wymienia rzadkie gatunki roślin i zwierząt występujących w parku.
		51	Poznajemy przyrodę górskich parków narodowych.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Wymienia i wskazuje na mapie parki gór, Potrafi scharakteryzować przyrodę tych parków, Umie wymienić ich osobliwości przyrodnicze, Rozumie, dlaczego w górach spotykamy pasmowy układ roślinności.
		52	Poznajemy formy ochrony przyrody w najbliższej okolicy . Wycieczka do Rezerwatu Meteorytów.	edukacja ekologiczna 5 godz.	6	Wymienia rezerwaty przyrody w najbliższej okolicy: -Rezerwat Meteorytów ( rezerwat krajobrazowy) -Rezerwat Żurawiniec (rezerwat torfowiskowy) Określa rok i cel utworzenia rezerwatu. Potrafi wskazać cenne przyrodniczo elementy rezerwatu: -grupę 7 kraterów powstałych w wyniku upadku meteorytu żelaznego -lasy liściaste (grądy, łęgi, dąbrowy) -roślinność bagienna -wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin i zwierząt, Potrafi właściwie zachować się na terenie chronionym.
		53	Dlaczego musimy chronić przyrodę całej ziemi?	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Zna przykłady skażeń chemicznych, które rozprzestrzeniają się na znaczne odległości (z wiatrem, prądem rzeki, prądami morskimi), Rozumie, dlaczego buduje się wysokie kominy, ścieki spuszcza do rzek, Jest świadom, że zanieczyszczenia nie znają granic i jedynie współpraca wszystkich ludzi na Ziemi może poprawić jej stan.
		54	Poznajemy organizacje zajmujące się ochroną przyrody.	edukacja ekologiczna 1 godz.	6	Zna organizacje krajowe i międzynarodowe zajmujące się ochroną przyrody, Przedstawia cel i zadania, które przed sobą stawiają.
		55	„ Chronimy Przyrodę”.	festyn ekologiczny 6 godz.	organizator kl.4-6	Zna formy ochrony przyrody występujące Polsce i okolicy, Wymienia i charakteryzuje niektóre gatunki roślin i zwierząt chronionych, Rozpoznaje pospolite gatunki chronione, Zna zasady zachowania na terenach chronionych.

III. DZIAŁANIA UCZNIÓW PSU W REALIZACJI

SZKOLNEGO PROGRAMU EDUKACJI

EKOLOGICZNEJ

1.Masowy udział uczniów w akcji ,,Sprzątanie Świata”;

2.Poznawanie stanu najbliższego środowiska oraz form

ochrony przyrody podczas jesiennych i wiosennych

rajdów szkolnych;

3.Udział uczniów w wycieczkach ekologicznych;

4.Poznawanie treści ekologicznych na lekcjach przyrody

i ekologii oraz zajęciach dodatkowych;

5.Prowadzenie okresowych i całorocznych hodowli roślin

i zwierząt;

6.Udział uczniów w szkolnym festynie

ekologicznym organizowanym z okazji Dnia Wiosny;

7.Badanie stanu środowiska na zajęciach koła

„Laboratorium przyrodnicze”;

8.Udział uczniów w akcji „ Wiosenne porządki”;

9.Udział uczniów w szkolnych, międzyszkolnych,

czy ogólnopolskich konkursach ekologicznych;

10.Udział uczniów w organizowanych szkolnych

wystawach zwierząt.

IV. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ UCZNIÓW PSU

W EDUKACJI EKOLOGICZNEJ

DZIAŁANIA EKOLOGICZNE	TERMIN REALIZACJI	UDZIAŁ UCZNIÓW	OSOBA ODPOWIE- DZIALNA
Akcja ,,Sprzątanie Świata”	wrzesień	klasy 4-6*	A.Mencel
Rajdy szkolne	wiosna jesień	klasy 4-6*	wychowawcy klas
Wycieczki ekologiczne	wiosna jesień	klasy 4	dyr D.Świątek
				klasy 5	dyr E.Majewska
				klasy 6	A.Mencel
		cały rok	kasy 4-6*	wychowawcy klas
Edukacja ekologiczna	cały rok	klasy 4-6	nauczyciele przyrody
Hodowle szkolne	cały rok	klasy 4-6	A,Mencel
Festyn ekologiczny	21 marca	klasy 4-6*	A.Mencel
Koło„Laboratorium Przyrodnicze”	cały rok	klasy 4-6	A.Mencel
Akcja ”Wiosenne porządki”	kwiecień	klasy 4-6*	A.Mencel
Konkursy ekologiczne	cały rok	klasy 4-6	nauczyciele przyrody
Wystawy zwierząt	wiosna	klasy 4-6*	A.Mencel
Koło ekologiczne	cały rok	klasy 4-6	A.Mencel

* Dopuszczony udział klas 1-3

V. EWALUACJA PROGRAMU

Program w najbliższych latach będzie podlegał ewaluacji.

1. Ewaluacja całościowa po 3 latach jego realizacji.

2. Ewaluacja wybranych zadań w trakcie wdrażania programu.

Badaniu będzie podlegać:

1. stopień realizacji założonych celów

2. praktyczność i użyteczność wdrażanych treści i umiejętności

3. atrakcyjność programu dla ucznia

4. skuteczność stosowanych metod nauczania

5. wpływ na kształtowanie postaw proekologicznych

6. osiągnięcia uczniów

W tym celu zastosowane będą różnorodne formy ewaluacyjne.

Narzędziami niezbędnymi do zbierania informacji będą:

1. ankiety

2. wywiady

3. testy

4. obserwacje

5. formy graficzne

6. tabele

7. analiza wytworów dzieci

Szczegółowy harmonogram ewaluacji programu przedstawiłam w tabeli I.

TABELA I Harmonogram ewaluacji programu.

l.p	Obszar badania	Narzędzia	Karta ewaluacyjna/ Forma	Termin	Klasa
1	Realizacja harmonogramu działań uczniów PSU w edukacji ekologicznej.	dzienniki arkusze przeglądu	zał.1 tabela ewaluacyjna zał.2 tabela ewaluacyjna	czerwiec 2005 czerwiec 2006 czerwiec 2007	kl.4 kl.5 kl.6
2	Atrakcyjność programu dla ucznia	-anonimowe ankiety dla ucznia -wywiady z uczniami i rodzicami -anonimowe ankiety dla ucznia -anonimowe ankiety dla nauczyciela	-zał.8 kwestionariusz ankiety -zał.5 kwestionariusz ankiety -zał.6 kwestionariusz ankiety	I semestr 2004/05 -cały rok -marzec 2005 -marzec 2005	kl.5 kl.5 , kl.6 kl.4 -
3	Praktyczność i użyteczność programu.	-anonimowe ankiety dla ucznia -test dydaktyczny	-zał.5 kwestionariusz ankiety - wzór testu	-marzec 2005 -I semestr 2004 -II semestr 2006	kl.4 kl.5 kl.6
4	Ocena skuteczności stosowanych metod.	-test dydaktyczny -obserwacja pracy grup -obserwacja aktywności ucznia -ankiety dla uczniów dot. stosowanych metod -formy graficzne ustosunkowania się do zajęć	-zał.12 wzór testu -zał.10 karta obserwacji grup -zał.7 karta obserwacji aktywności ucznia -zał.8 kwestionariusz ankiety -zał.9 kwiat ewaluacyjny, buźki	-I semestr 2005/06 -I semestr 2005/06 - I semestr 2007 -I semestr 2005/06 cały rok	kl.6 kl.5 kl.6 kl.5 kl.4 kl.5 kl.6
5	Osiągnięcia uczniów.	-test dydaktyczny -analiza wytworów uczniów -analiza sposobu przeprowadzania doświadczeń -obserwacja zachowań proekologicznych w: domu na festynie na rajdach wycieczek analiza ilości zebranych pieniędzy na cele charytatywne, darów do schroniska dla zwierząt analiza zebranych ilości śmieci -dyplomy, wyróżnienia na konkursach	-wzór testu / wystawa prac :„Dbamy o środowisko” / wystawa art. proekologicznych / wystawa prac „Znaczenie lasu” / pokaz doświadczeń festyn -zał.3 kwestionariusz ankiety dla rodziców -zał.4 kwestionariusz ankiety dla rodziców -zał.5 kwestionariusz ankiety dla uczniów -zał.6 kwestionariusz ankiety dla nauczycieli / akcje charytatywne /„Sprzątanie Świata”,„Wiosenne porządki” / konkursy ekologiczne	-I semestr -cały rok -marzec -początek roku -koniec roku -marzec 2005,2006,2007 -marzec 2005,2006,2007 marzec 2005,2006,2007 -wrzesień, kwiecień -cały rok	kl.6 kl.5 , kl.6 kl.5 , kl.6 kl.5 kl.5 kl.4 - cała szkoła cała szkoła -
6	Całościowa analiza ewaluacji programu.	-	-	Czerwiec 2007	-

zał.1 HARMONOGRAM DZIAŁAŃ UCZNIÓW PSU W EDUKACJI EKOLOGICZNEJ

DZIAŁANIA EKOLOGICZNE	TERMIN REALIZACJI	UDZIAŁ UCZNIÓW	OSOBA ODPO- WIEDZIALNA	UWAGI O REALIZACJI
Akcja ,,Sprzątanie Świata”	wrzesień	klasy 4-6*	A.Mencel
Rajdy szkolne	wiosna jesień	klasy 4-6*	wychowawcy klas
Wycieczki ekologiczne	wiosna jesień	klasy 4	dyr D.Świątek
				klasy 5	dyr E.Majewska
				klasy 6	A.Mencel
		cały rok	kasy 4-6*	wychowawcy klas
Edukacja ekologiczna	cały rok	klasy 4-6	nauczyciele przyrody
Hodowle szkolne	cały rok	klasy 4-6	A,Mencel
Festyn ekologiczny	21 marca	klasy 4-6*	A.Mencel
Koło„Laboratorium Przyrodnicze”	cały rok	klasy 4-6	A.Mencel
Akcja ”Wiosenne porządki”	kwiecień	klasy 4-6*	A.Mencel
Konkursy ekologiczne	cały rok	klasy 4-6	nauczyciele przyrody
Wystawy zwierząt	wiosna	klasy 4-6*	A.Mencel
Koło ekologiczne	cały rok	klasy 4-6	A.Mencel

* dopuszczony udział klas 1-3

zał.3 Ankieta anonimowa dla rodziców - diagnoza wstępna - w związku z wdrażaniem programu

autorskiego edukacji ekologicznej w PSU.

W szkole naszej od wielu lat zwracaliśmy dużą uwagę na edukację ekologiczna uczniów. Świadczą o tym tak liczne działania o charakterze ekologicznym, że wspomnę: coroczne rajdy szkolne, wycieczki, festyny, konkursy i akcje ekologiczne;„Sprzątanie świata”,„Wiosenne porządki” itd. Tak bardzo duże zainteresowanie uczniów i rodziców problematyką ekologiczną, specyfika naszej szkoły, oraz nagląca potrzeba ochrony i poznania środowiska naszego regionu, skłoniły mnie do napisania tego programu autorskiego.

W bieżącym roku szkolnym przystępuję do jego realizacji. Ma on na celu zainteresować dzieci stanem naszego środowiska, uwrażliwić na jego potrzeby, zwiększyć świadomość ekologiczną oraz wyrobić trwałe postawy proekologiczne.

Przygotowana ankieta ma mi posłużyć do zbadania i oceny Państwa oczekiwań wobec szkoły dotyczących edukacji ekologicznej Naszych dzieci.

Proszę zaznaczyć krzyżykiem X.

1. Na które treści ekologiczne zwrócilibyście Państwo szczególną uwagę swojemu dziecku?

• 
  Wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabaw

i pracy na stan środowiska naturalnego (oszczędzanie energii, wody, problem

śmieci, dbanie o środowisko itp.),

• 
  Przykłady miejsc (w najbliższym otoczeniu), w którym obserwuje się korzystne

i niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym,

• 
  Degradacja środowiska - przyczyny, wpływ na zdrowie człowieka oraz jej

związek z formami działalności ludzi.

• 
  Obszary chronione oraz ich związek znaczenie w zachowaniu różnorodności

biologicznej: zasady zachowania na obszarach chronionych.

2.Które z działań szkoły w edukacji ekologicznej chcielibyście Państwo aby były kontynuowane w bieżącym

roku szkolnym?

rajdy festyn akcje wycieczki konkursy wystawy inne?

szkolne ekologiczny ekologiczne ekologiczne ekologiczne zwierząt jakie...............

3.Czy macie Państwo jakieś możliwości ,lub pomysły uatrakcyjnienia powyższych działań szkoły?

.....................................................................................................................................................................................

Proszę wpisać w kratkę ocenę w skali od 1 - 6 .

1.Jak oceniacie Państwo wiedzę ekologiczną swojego dziecka?

2.W jakim stopniu wasze dziecko interesuje się ekologią?

3.Czy w życiu codziennym wykazuje postawy proekologiczne?

4.W jakim stopniu rajdy szkolne i festyny ekologiczne przyczyniają się do pogłębiania wiedzy ekologicznej

i kształtowania odpowiednich postaw wobec przyrody ?

5.Jak oceniacie Państwo zasadność wprowadzenia w V klasie regularnych zajęć z edukacji ekologicznej?

6. W jakim stopniu szkoła spełnia Państwa oczekiwania dotyczące edukacji ekologicznej?

Dziękuję Państwu za wypełnienie ankiety.

.................................................

zał.4 Ankieta anonimowa dla rodziców -w związku z wdrażaniem programu autorskiego edukacji

ekologicznej w szkole.

Przygotowana ankieta ma mi posłużyć do zbadania opinii Państwa na temat realizacji programu edukacji ekologicznej w szkole.

Proszę zaznaczyć krzyżykiem X.

1.Które z działań szkoły w realizacji programu edukacji ekologicznej spełniły Państwa szczególne oczekiwania

w bieżącym roku szkolnym?

edukacja rajdy festyn akcje wycieczki konkursy wystawy

ekologiczna szkolne ekologiczny ekologiczne ekologiczne ekologiczne zwierząt

3.Czy macie Państwo jakieś możliwości lub pomysły uatrakcyjnienia powyższych działań szkoły w przyszłym roku szkolnym?

.....................................................................................................................................................................................

Proszę wpisać w kratkę ocenę w skali od 1 - 6 .

1.Jak oceniacie Państwo wiedzę ekologiczną swojego dziecka?

2.W jakim stopniu wasze dziecko interesuje się ekologią?

3.Czy w życiu codziennym wykazuje postawy proekologiczne?

4.W jakim stopniu rajdy szkolne i festyny ekologiczne przyczyniły się do pogłębiania wiedzy ekologicznej

i kształtowania odpowiednich postaw wobec przyrody ?

5.Jak oceniacie Państwo zasadność wprowadzenia w V klasie regularnych zajęć z edukacji ekologicznej?

6. W jakim stopniu szkoła spełniła w bieżącym roku szkolnym Państwa oczekiwania dotyczące realizacji

edukacji ekologicznej?

Dziękuję Państwu za wypełnienie ankiety.

...............................................

zał.5 Ankieta anonimowa dla uczniów uczestniczących w festynie, dot. atrakcyjności dla ucznia programu festynu ekologicznego, stosowanych w nim metod oraz stopnia wykorzystania zdobytej wiedzy w praktyce.

Proszę Cię o poświęcenie czasu na wypełnienie tej ankiety. Twoje odpowiedzi pozwolą mi przemyśleć moją pracę nauczycielską i - być może - zmienić ją w przyszłym roku. Zależy mi na szczerych odpowiedziach.

Dziękuję

Proszę wstawić X. ............................................

PYTANIE	Nie	Raczej nie	Trudno powiedzieć	Raczej tak	Tak
1.Czy cieszyłeś się z nadchodzącego festynu?
2.Czy przedstawiane na festynie zagadnienia były dla Ciebie trudne?
3.Czy przedstawiane na festynie zagadnienia były dla Ciebie interesujące?
4.Czy nauczyłeś się na festynie czegoś nowego?
5.Czy zdobyte informacje będziesz mógł wykorzystać w życiu codziennym?
6.Czy na festynie panowała miła atmosfera?
7. Czy podobała Ci się organizacja festynu?
8. Czy organizatorzy starali się, aby Tobie uprzyjemnić ten dzień?
9. Czy festyn przekonał Cię, że należy dbać o środowisko?
10.Czy będziesz uczestniczył w akcjach proekologicznych? Tak czy nie? Dlaczego? .....................................................................................................................................................
11.Czy wziąłeś udział w akcji charytatywnej? Tak czy nie? Dlaczego? .....................................................................................................................................................
12.Które zajęcia na festynie były najciekawsze? Dlaczego?.................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................
13.Które zajęcia Tobie się nie podobały? Dlaczego?.................................................................. .....................................................................................................................................................

zał.6 Ankieta anonimowa dla nauczycieli, pracowników szkoły uczestniczących w festynie, dot. atrakcyjności dla ucznia programu festynu ekologicznego,

stosowanych w nim metod oraz stopnia wykorzystania zdobytej wiedzy w praktyce.

Proszę Cię o poświęcenie czasu na wypełnienie tej ankiety. Twoje odpowiedzi pozwolą mi przemyśleć moją pracę nauczycielską i - być może - zmienić ją w przyszłym roku. Zależy mi na szczerych odpowiedziach.

Dziękuję

Proszę wstawić X. ...................................

PYTANIE	Nie	Raczej nie	Trudno powiedzieć	Raczej tak	Tak
1.Czy widzisz celowość kontynuowania festynów w następnych latach?
2.Czy na festynie panowała miła atmosfera?
3.Czy przedstawiane na festynie zagadnienia były dla Ciebie interesujące?
4.Czy przedstawiane na festynie zagadnienia były dla dzieci interesujące?
5.Czy uczniowie byli zaangażowani i aktywni na zajęciach?
6.Czy dzieci chętnie brały udział w akcji charytatywnej?
7. Czy podobała Ci się organizacja festynu?
8. Czy sposób prowadzenia zajęć przez organizatorów wywoływał współpracę uczniów?
9. Czy pomoce dydaktyczne były ciekawe?
10.Jak oceniasz metody stosowane podczas festynu?................................................................ ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................
11.Czy wykorzystanie czasu zajęć i ich tempo było dobre?....................................................... .....................................................................................................................................................
12.Które zajęcia wzbudziły największe emocje u dzieci i dlaczego?........................................ ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

zał.7 Karta obserwacji aktywności ucznia.

A - bardzo często B - często C - rzadko

Obserwacja pracy ucznia ........................................................

dostarczyła informacji o tym, że:

A	B	C	Bada samodzielnie interesujące go dziedziny.
A	B	C	......W pracy jest systematyczny, staranny, dobrze zorganizowany.
A	B	C	Potrafi pracować samodzielnie.
A	B	C	Przejawia zainteresowanie pracą.
A	B	C	Uogólnia otrzymane rozwiązania i stawia nowe pytania.
A	B	C	W przypadku trudności poszukuje pomocy. Jest wytrwały pomimo trudności.
A	B	C	Jest otwarty na uwagi, sugestie i krytykę.

zał.8 Ankieta anonimowa dla uczniów - dot. atrakcyjności i metod prowadzenia zajęć.

Proszę Cię o poświęcenie czasu na wypełnienie tej ankiety. Twoje odpowiedzi pozwolą mi przemyśleć moją pracę nauczycielską i - być może - zmienić ją w przyszłym roku. Zależy mi na szczerych odpowiedziach.

Dziękuję

Aldona Mencel

Zaznacz w kratkach krzyżykiem X swoją odpowiedź!!

PYTANIE	Nie	Raczej nie	Trudno powiedzieć	Raczej tak	Tak
1.Czy na dzisiejszej lekcji zdobyłeś nową wiedzę ekologiczną?
2.Czy sposób prowadzenia lekcji wywołał Twoje zaciekawienie?
3.Czy sposób prowadzenia lekcji wywołał Twoją aktywność?
4.Czy sposób prowadzenia lekcji wywołał współpracę między Wami?
5.Czy na zajęciach panowała dobra atmosfera?
6.Na lekcji szczególnie zainteresowały mnie zagadnienia: ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................
7.Czy wykorzystanie czasu zajęć i ich tempo było: dobre, za wolne, czy za szybkie ? .....................................................................................................................................................
8.Które z 5 ostatnich lekcji były dla Ciebie najciekawsze? (Wpisz temat) Dlaczego? .............................................................ponieważ .......................................................... ..............................................................ponieważ............................................................

zał.9 Zaznacz strzałką, pod wybranym rysunkiem, jak podobały się Tobie dzisiejsze zajęcia?.

Zał.10 Karta obserwacji grupy Klasa ........................

Data ........................

K O M U N I K A C J A

P R A C A G R U P Y

EFEKTY PRACY

SAMOOCENA

OCENA

N U M E R G R U P Y

T O L E R A N C J A

A T M O S F E R A

W S P Ó Ł P R A C A

P O D Z I A Ł R Ó L

A K T Y W N O Ś Ć

J Ę Z Y K

A R G U M E N T A C J A

W Y K O N A N I E

P R E Z E N T A C J A

.......

OBSERWATOR

NAUCZYCIEL

VI. HARMONOGRAM JEDNODNIOWYCH WYCIECZEK EKOLOGICZNYCH

na lata 2004/07

KLASA	TRASA WYCIECZKI	TERMIN	OPIEKUN WYCIECZKI
4	WIELKOPOLSKI PARK NARODOWY Jeziory	jesień	D.Świątek
4	GOSPODARSTWO EKOLOGICZNE Wieś Sarbia gm.Duszniki	wiosna	D.Świątek
5	REZERWAT KRAJOBRAZOWY Rezerwat Meteorytów-Morasko	jesień	E.Majewska
5	KOMUNALNE WYSYPISKO ODPADÓW Morasko	jesień	E.Majewska
6	OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW I ZAKŁAD UZDATNIANIA WODY Dębina	Jesień	A.Mencel
6	ELEKTROCIEPŁOWNIA KAROLIN Poznań	Jesień	A.Mencel

VII. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA FESTYNU

EKOLOGICZNEGO

1.Festyn ekologiczny organizowany jest z okazji Dnia Wiosny

tj.21marca.

2.Udział biorą wszystkie klasy, rodzice, zaproszeni goście.

3.Festyn co roku odbywa się pod innym hasłem( cykl 6-letni):

I. „Las naszym wspólnym dobrem”

II. „Woda źródłem życia ”

III. „Żyjemy ekologicznie”

IV. „Śmieci mniej, Ziemi lżej”

V. „Żyjemy wśród zwierząt, żyjemy wśród roślin”

VI. „Chronimy przyrodę”

4.Cele festynu:

-poznanie stanu najbliższego środowiska,

-uświadomienie zagrożeń środowiska przyrodniczego,

-dostrzeganie zmian zachodzących w środowisku,

-wyrabianie poczucia odpowiedzialności za stan środowiska,

-kształtowanie postawy proekologicznej i prozdrowotnej,

-uczenia miłości do zwierząt,

-budzenie szacunku do przyrody,

-rozwijanie zainteresowań ekologicznych.

5.Program festynu:

-konkursy fotograficzne ilustrujące stan środowiska,

-przedstawienia ekologiczne,

-prelekcje na temat stanu środowiska i potrzeby jego ochrony,

-propagowanie postaw i zachowań proekologicznych,

-wystawy plastyczne oraz wystawy prac dzieci o tematyce ekologicznej,

-wystawy okazów naturalnych obrazujących stan środowiska,

-filmy ekologiczne,

-praktyczne zajęcia w terenie,

-prelekcje na temat przeciwdziałania patologiom,

-zbiórki darów, pieniędzy na cele charytatywne,

-pokazy doświadczeń ukazujących zagrożenia cywilizacyjne,

-zbiórki surowców wtórnych,

-audycje przekazywane przez radiowęzeł,

-konkursy ekologiczne np. mody, kącików zieleni.

VIII. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA RAJDÓW SZKOLNYCH

1.Rajdy organizowane są dwa razy w roku: wiosną i jesienią.

2.Organizatorami są klasy szóste ( rodzice, wychowawca i uczniowie).

3.W rajdach uczestniczą uczniowie wszystkich klas, wychowawcy, rodzice z

rodzinami, przyjaciele, zaproszeni goście.

4.Organizatorzy wyznaczają trasy:

-piesze (najczęściej trzy, różnej długości)

-rowerowe

5.Ucznowie trasę rajdu pokonują pod opieką opiekunów grup (rodzice,

wychowawca).

6.Trasy radu, mapki, zadania dla grup, konkurencje sportowe i część artystyczną

na mecie, ciepły posiłek, dowóz grup, znaczki raju, foldery informacyjne o

rajdzie organizują organizatorzy. Nagrody sponsoruje Rada

Rodziców Szkoły.

7.Każdy rajd przebiega pod innym hasłem, ustala je organizator.

8.Cele rajdów szkolnych:

-poznanie najbliższego regionu,

-poznanie stanu środowiska najbliższej okolicy,

-poznanie form ochrony przyrody najbliższej okolicy,

-budzenie szacunku do przyrody,

-kształtowanie właściwych zachowań na łonie natury, obszarach

chronionych,

-integracja całej społeczności szkolnej, zespołów klasowych,

-rozwijanie tężyzny fizycznej,

-propagowanie aktywnych form wypoczynku,

-wyrabianie poczucia odpowiedzialności za stan środowiska,

-doskonalenie praktycznych umiejętności: orientacji w terenie,

posługiwania się mapą,

9.Rajdy odbywają się bez względu na pogodę, dobry humor na nich

obowiązkowy.

koło „Laboratorium Przyrodnicze”

---