OPIEKA DŁUGOTERMINOWA:

1. Definicja opieki długoterminowej:

Opieka długoterminowa polega na nieokreślonym w czasie świadczeniu usług, pomocy i wsparcia osobom przewlekle chorym, niepełnosprawnym. Obejmuje ciągłą, profesjonalną pielęgnację, rehabilitację oraz kontynuacje leczenia farmakologicznego i dietetycznego, realizowana jest instytucjonalnie (stacjonarnie lub w domu chorego) w celu podtrzymania zdrowia i zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego chorych z dużymi deficytami w samoopiece i samopielęgnacji i nie kwalifikują się do leczenia szpitalnego. Największą instytucją opieki długoterminowej jest rodzina podejmuję ona główny ciężar opieki nad chorym.

2. Omów zasady przyjęcia pacjenta do poszczególnych form opieki długoterminowej:

Podstawą skierowania pacjenta do zakładu pielęgnacyjno-opiekuńczego lub opiekuńczo-leczniczego jest:

-wniosek -zaświadczenie lekarza poz lub lekarza prowadzącego pacjenta na oddziale szpitalnym po zakończeniu leczenia w warunkach szpitalnych;

-wywiad pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej

-karta kwalifikacji pacjenta do udzielenia świadczeń ZOP/ZOL (ocena wg zmodyfikowanej skali Barthel) podpisana przez lekarza i pielęgniarkę

W niepublicznych zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych decyzję o przyjęciu do zakładu wydaje dyrektor w porozumieniu z lekarzem zakładu 

Warunki objęcia chorego opieką domową

Domowe świadczenia pielęgniarskie, najczęściej finansowane są przez NFZ i realizowane na zlecenie lekarza rodzinnego. Warunkiem objęcia opieką domową osoby obłożnie chorej jest:

1. Wniosek wystawiony przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarza prowadzącego pacjenta na oddziale.

2. Kwalifikacja pielęgniarska

- uzyskanie 40 lub mniej pkt. w ocenie możliwości w zakresie samoobsługi,

• konieczność realizacji przynajmniej jednego z wymienionych świadczeń pielęgniarskich przez okres powyżej 2 tygodni: kroplowego wlewu dożylnego, zabiegów w obrębie stomii, przetok, wykonywania opatrunków odleżyn, troficznych owrzodzeń podudzi i trudno gojących się ran, karmienia przez zgłębnik i przetokę, płukania pęcherza moczowego, pielęgnacji rurki tracheostomijnej, zakładania i usuwania pęcherza moczowego.

Podstawą do objęcia opieką pacjentów wentylowanych mechanicznie przez zespół opieki długoterminowej jest skierowanie od lekarza z oddziału szpitalnego. Do skierowania należy dołączyć:

• kartę informacyjną leczenia szpitalnego; wyniki badań; kwalifikacja do leczenia wydaną przez lekarza specjalistę anestezjologii.

Zasady i tryb przyjęcia do publicznego zakładu op dł:(dokładniej;p)

• skierowanie do zakładu opiekuńczo- leczniczego albo do zakładu pielęgnacyjno - opiekuńczego wydaje organ, który utworzył publiczny zakład, albo organ który zawarł umowę z niepublicznym zakładem na wykonanie zadań publicznych zakładu opieki zdrowotnej (powiat, gmina, wojewoda, urząd marszałkowski)

• z wnioskiem o wydanie skierowania do zakładu może wystąpić osoba ubiegająca się o skierowanie lub jej przedstawiciel ustawowy lub za zgodą tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego - inna osoba lub zakład opieki zdrowotnej.

• do wniosku dołącza się: zaświadczenie lekarskie, stwierdzające że ze względu na stan zdrowia wymaga całodobowej pielęgnacji, opieki lub rehabilitacji i nie wymaga hospitalizacji; wywiad pielęgniarski (piel. Środowiskowa, piel. Społeczna, ZOZ); dokumenty o wysokości dochodu osoby ubiegającej się albo osoby zobowiązanej do ponoszenia odpowiedzialności (decyzja o wysokości renty, emerytury, decyzji o przyznaniu zasiłku lub renty)

• wnioski i dokumenty składa się lekarzowi wyznaczonemu przez organ kierujący, który w ciągu 14 dni wydaję opinie co do skierowania do określonego zakładu.

• skierowanie do zakładu opiekuńczo - leczniczego wydaje się na pobyt stały lub określony, a do pielęgnacyjno- opiekuńczego na czas określony (do 6 m-cy) (dyrektor woj. Oddziału może przedłużyć pobyt)

• jeżeli osoba skierowana z powodu braku miejsca nie może być przyjęta w terminie 3 miesięcy od dnia wydania decyzji o skierowaniu, zostaje wpisana na listę oczekujących.

• osobie skierowanej do zakładu albo zakładowi, w którym ta osoba przebywa przekazuje się informacje o kolejności na liście oczekujących, udostępnia się na żądanie do wglądu listę oczekujących.

• kierownik zakładu pisemnie zawiadamia osobę skierowaną do zakładu albo ZOZ, w którym osoba ta przebywa, o terminie przyjęcia do zakładu.

• kierownik o przyjęci zawiadamia organ kierujący

• osoba skierowana powinna być przyjęta do zakładu nie później niż 12 miesięcy od dnia wydania skierowania.

• w przypadkach nagłych na wniosek lekarza może być wydane skierowanie do zakładu na czas określony bez zachowania określonego trybu, a przyjęcie może nastąpić poza kolejnością

• miesięczna opłata jest ustalana na okres 1 roku. Miesięczną opłatę obniża się o liczbę dni nieobecności (pod warunkiem pisemnego poinformowania kierownika o nieobecności min. 3 dni wcześniej)

1. Wymień czynniki powodujące wzrost zapotrzebowania na opiekę długoterminową:

- wydłużenie średniej długości życia i starzenie się populacji (2009- M-71,5, K-80,1 lat; od 1950 wiek wydłużył się dla M o 13.7, K 17,3);

- zmiana obciążenia demograficznego - wzrost, do 2020 odwróci się proporcja - spadek obciążenia społecznego dziećmi z 44 do 33/100os w wieku produkcyjnym i wzrost obciążenia osobami starszymi z 24 na 35/100os w wieku produkcyjnym; największy przyrost osób pow 80rż;

- wzrost zachorowalności na choroby o charakterze przewlekłym wymagające długotrwałej pielęgnacji i samopielęgnacji, edukacji, poradnictwa, u 53% Polaków występuje conajmniej 1 choroba przewlekła. Obecnie choruje 57% K, M 44%. W Polsce rozpowszechnione : ch. Ukł krążenia, nowotworowe, kręgosłupa, ch zapalne i zwyrodnieniowe stawów, schorzenia neurologiczne (o charakterze postępującym i prowadzące do pogorszenia się stanu ogólnego oraz zwiększenia się deficytu z zakresu samoobsługi.

- wzrost osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym oraz dzieci - dane z GUSu

1988 l.niepełnosprawnych ~4mln (99os/1000mieszkanców)

2002 l.niepełnosprawnych ~ 5,5 mln (143/1000 mieszkańców)

Wśród poulacji dziecięcej od 0 do 14 lat dzieci niepełnosprawne stanowią 3,4%, a wśród młodzieży 15 - 19 lat - 2,1%. Najczęstszą przyczyną niepełnosprawności dzieci są wady wrodzone (ponad 60% udziału we wszystkich przyczynach), dorośli - ch.przewlekłe

- zmiana modelu rodziny: rodzina z wielodzietnej i wielopokoleniowej zmienia się w kierunku rodzin nuklearnych; stale powiększa się l.ludzi w podeszłym wieku mieszkających samotnie(częściej są to kobiety); w ostatnich kilkudziesięciu latach wzrost aktywności zawodowej kobiet; obecnie dominującą funkcją rodziny jest f. Zarobkowo-konsumbcyjna; systematycznie malej udział rodziny w sprawowaniu opieki nad ludźmi starszymi i niepełnosprawnymi;

- ekonomizacja systemu opieki zdrowotnej zmusza do skrócenia okresu pobytu osób chorych w szpitalach do min. niezbędnego do wykonania specjalistycznych procedur. Istnieje zatem potrzeba funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej, które przejęłyby długoterminową kontynuację leczenia i rehabilitacji, a także opiekę nad osobami, którym rodziny takiej opieki zapewnić nie mogą.

3. Wskaż różnice między poszczególnymi placówkami opieki długoterminowej o charakterze stacjonarnym:

Świadczenia pielęgnacyjno-opiekuńcze w warunkach stacjonarnych są realizowane przez:

- oddziały dla przewlekle chorych,

- zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze,

- zakłady opiekuńczo-lecznicze

Oddziały dla przewlekle chorych Zapewniają całodobową opiekę i leczenie osób, które przebyły fazę leczenia szpitalnego w oddziałach opieki krótkoterminowej, mają ukończony proces diagnozowania, leczenia operacyjnego lub intensywnego leczenia zachowawczego, lecz wymagają dalszej hospitalizacji. Ponadto ze względu na stan zdrowia i stopień niepełnosprawności oraz brak możliwości samodzielnego funkcjonowania w domu wymagają stałego nadzoru lekarskiego, profesjonalnej pielęgnacji i rehabilitacji. W oddziale dla przewlekle chorych pacjent może przebywać czasowo - średnio 30 dni.

Zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze (zpo) Zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy udziela całodobowych świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem pielęgnację, opiekę i rehabilitację osób nie wymagających hospitalizacji oraz zapewnia im kontynuację leczenia farmakologicznego, pomieszczenia oraz wyżywienie odpowiednie do stanu zdrowia, a także prowadzi edukację zdrowotną tych osób i członków ich rodzin. W odróżnieniu od domu pomocy społecznej, pobyt w zakładzie ma charakter okresowy, a pacjent przebywa w nim tak długo jak to jest niezbędne by go usprawnić, przygotować do samoopieki i pomóc jemu oraz rodzinie w adaptacji do sytuacji zmienionej przez chorobę. Zpo stanowią pośrednią formę opieki stacjonarnej pomiędzy opieką szpitalną a pobytem pacjenta w środowisku domowym lub dom pomocy społecznej.

Zakłady opiekuńczo-lecznicze Świadczenia zdrowotne realizowane przez zakład opiekuńczo- leczniczy powinny być przeznaczone dla chorych pozbawionych zdolności do samoopieki, wymagających wzmożonej pielęgnacji i kontynuacji leczenia pod stałym nadzorem lekarza, których stan zdrowia wyklucza opiekę domową lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, np. chorzy z niewydolnością oddechową wentylowani mechanicznie lub pacjenci w stanie apalicznym.

4. Przedstaw cele i założenia restrukturyzacji szpitali w Polsce:

Rok 1998 - rozpoczęto restrukturyzację szpitali w Polsce.

Celem restrukturyzacji było stworzenie warunków do:

- racjonalnego wydawania środków finansowych przeznaczonych na stacjonarną opiekę medyczną,

- bardziej efektywnego wykorzystywania poszczególnych oddziałów przy jednoczesnym zachowaniu odpowiedniego poziomu świadczeń.

Docelowo potencjał opieki stacjonarnej przewiduje się w liczbie 56 łóżek na 10.000 ludności, w tym:

- 35 łóżek na 10.000 ludności dla szpitali opieki krótkoterminowej (zmniejszenie z 40 łóżek);

- 14 łóżek na 10.000 mieszkańców dla szpitali opieki długoterminowej;

- 7 łóżek na 10.000 mieszkańców dla szpitali/oddziałów psychiatrycznych.

Docelowo w Polsce ma funkcjonować 45 tys. łóżek opieki długoterminowej, jednak nadal dostępność do tej formy opieki jest na poziomie niezadowalającym:

2000 r - 12.000 łóżek opieki długoterminowej

2002 r - 16.000 łóżek opieki długoterminowej

2004 r - 24.000 łóżek opieki długoterminowej

Dotychczasowy system opieki długoterminowej w Polsce znacznie odbiega od norm przyjętych w krajach wysokorozwiniętych.

1997 r. wskaźnik łóżek opieki długoterminowej wyniósł:

w Polsce - 8 łóżek na 10.000 mieszkańców

w Belgii - 18 łóżek na 10.000 mieszkańców

w Niemczech - 51 łóżek na 10.000 mieszkańców

w Danii - 100 łóżek na 10.000 mieszkańców

6. Omów stacjonarne i niestacjonarne formy opieki długoterminowej:

W opiece długoterminowej wyodrębnia się świadczenia:

- pielęgnacyjno-opiekuńcze

- opieki paliatywno-hospicyjnej.

Świadczenia pielęgnacyjno-opiekuńcze w warunkach stacjonarnych są realizowane przez: zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze,

zakłady opiekuńczo-lecznicze.

Świadczenia pielęgnacyjno-opiekuńcze w warunkach domowych są realizowane przez:

-zespoły opieki długoterminowej (opieka domowa nad pacjentami wentylowanymi mechanicznie);

pielęgniarską opiekę domową.

Zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze (zpo) Zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy udziela całodobowych świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem pielęgnację, opiekę i rehabilitację osób nie wymagających hospitalizacji oraz zapewnia im kontynuację leczenia farmakologicznego, pomieszczenia oraz wyżywienie odpowiednie do stanu zdrowia, a także prowadzi edukację zdrowotną tych osób i członków ich rodzin.

W odróżnieniu od domu pomocy społecznej, pobyt w zakładzie ma charakter okresowy, a pacjent przebywa w nim tak długo jak to jest niezbędne by go usprawnić, przygotować do samoopieki i pomóc jemu oraz rodzinie w adaptacji do sytuacji zmienionej przez chorobę. Zpo stanowią pośrednią formę opieki stacjonarnej pomiędzy opieką szpitalną a pobytem pacjenta w środowisku domowym lub domu pomocy społecznej.

Źródła finansowania zpo:

- koszty świadczeń zdrowotnych pokrywa NFZ,

- koszty zakwaterowania i wyżywienia pokrywa podopieczny i/lub jego rodzina (lub pomoc społeczna).

Personel zpo:

- kierownik zakładu - magister pielęgniarstwa, pielęgniarka oddziałowa, lekarz konsultant (umowa cywilnoprawna), pielęgniarki prowadzące, pielęgniarki zadaniowe, opiekunowie medyczni, logopeda, dietetyk, rehabilitant, terapeuta zajęciowy, psycholog (umowa cywilnoprawna), kapelan (umowa cywilnoprawna).

Zakłady opiekuńczo-lecznicze Świadczenia zdrowotne realizowane przez zakład opiekuńczo-leczniczy powinny być przeznaczone dla chorych pozbawionych zdolności do samoopieki, wymagających wzmożonej pielęgnacji i kontynuacji leczenia pod stałym nadzorem lekarza, których stan zdrowia wyklucza opiekę domową lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, np. chorzy z niewydolnością oddechową wentylowani mechanicznielub pacjenci w stanie apalicznym.

Rodzaje zakładów opiekuńczo-leczniczych:

- zakład opiekuńczo-leczniczych;

- zakład opiekuńczo-leczniczych dla pacjentów w stanie wegetatywnym/apalicznym;

- zakład opiekuńczo-leczniczych dla pacjentów wentylowanych mechanicznie;

- zakład opiekuńczo-leczniczych dla dzieci i młodzieży;

- zakład opiekuńczo-leczniczych dla dzieci wentylowanych mechanicznie.

Koncepcja, metoda i organizacja pracy są takie same jak w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym. Ponieważ stan pacjentów najczęściej uniemożliwia prowadzenie terapii zajęciowej, aktywnej rehabilitacji i treningu umiejętności samoobsługi, podstawą działalności są świadczenia pielęgnacyjne, lecznicze i ćwiczenia czynno-bierne.

Zakres świadczeń realizowanych w stacjonarnch zakładach opieki długoterminowych obejmuje:

1. Usługi zdrowotne :

- pielęgnacyjne (wynikające z diagnozy pielegn)

- rehabilitacyjne- aktywizacja, rehab. Psychiczna i ruchowa

- lecznicze- l.farmakologiczne, zabiegi terapeutyczne, konsultacje specjalistyczne

-diagnostyczne- monitorowanie stanu zdrowia- pomiary, obserwacja, bad,lab., rtg

- dietetyczne

- w zakresie terapii zajęciowej

- wsparcie psychologiczne

- edukacja i poradnictwo zdrowotnej

2. Usługi socjalno-opiekuńcze:

- pomoc w podst czynnościach życiowych

- pomoc w załatwieniu spraw osobistych

- zapewnienie dostępu do różnych form pomocy społecznej;

- organizacja op.domowej po zakończeniu pobytu w zakładzie

- aktywizacja np terapia pracą

3. Związane z potrzebami bytowymi- zakwaterowanie, wyżywienie,utrzymanie czystości

4. Usługi wspomagające

- zapewnienie możliwości kontaktu z bliskimi

- umożliwienie realizacji potrzeb religijnych

NIESTACJONARNE:

Pielęgniarska opieka domowa- forma świadczenia zdrowotnego nad obłożnie chorym w każdym wieku i każdą jednostką chorobową powodującą ograniczenie sprawności psychofizycznej. P.op.dom. są objęci pacjenci nie kwalifikujący się do leczenia stacjonarnego oraz pacjenci którzy z różnych względów nie chcą lub nie mogą przebywać w zakł op dł a którzy wymagają systematycznej i wzmożonej opieki pielęgn udzielanej w warunkach domowych we współpracy z lekarzem poz.

Pielęgniarka domowa - to pielęgniarka wykonująca świadczenia zdrowotne na rzecz obłożnie chorego w domu, nie rzadziej niż 4 dni w tygodniu przez 1,5 godziny dziennie.

Celem pielęgniarskiej opieki domowej jest:

• zapewnienie wzmożonej pielęgniarskiej opieki obłożnie chorym w środowisku domowym;

• przygotowanie chorego i jego rodziny do samoopieki i samopielęgnacji oraz kształtowanie umiejętności w zakresie radzenia sobie z niepełnosprawnością.

Formy prawne pielęgniarskiej opieki domowej to:

- indywidualne praktyki pielęgniarskie,

• grupowe praktyki pielęgniarskie,

• podmioty prowadzące działalność leczniczą

Pielęgniarka domowa nie powinna jednocześnie realizować zadań jako pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej.

Pielęgniarska opieka domowa powinna być sprawowana w dni powszednie tj. od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 20.00 oraz w soboty, niedziele i dni ustawowo wolne od pracy poprzez udzielanie świadczeń w medycznie uzasadnionych przypadkach. Liczba pacjentów objętych opieką przez pielęgniarkę domową niepowinna jednoczasowo przekraczać 6 obłożnie chorych pod różnymi adresami i do 12 pod jednym adresem

Warunki objęcia chorego opieką domową

Domowe świadczenia pielęgniarskie, najczęściej finansowane są przez NFZ i realizowane na zlecenie lekarza rodzinnego. Warunkiem objęcia opieką domową osoby obłożnie chorej jest:

1. Wniosek wystawiony przez lekarza podstawowej opiekizdrowotnej lub lekarza prowadzącego pacjenta na oddziale.

2. Kwalifikacja pielęgniarska

• uzyskanie 40 lub mniej pkt. w ocenie możliwości w zakresie samoobsługi,

Pielęgniarska opieka domowa nie może być udzielana chorym:

- objętym innymi formami opieki długoterminowej,

- w ostrej fazie choroby psychicznej,

- objętym opieką przez pielęgniarkę POZ w ramach pielęgniarskiej opieki środowiskowej.

Pielęgniarka domowa jest zobowiązana do współpracy z lekarzem i pielęgniarką POZ, do których pacjent złożył deklarację wyboru,

Powinna przekazać informację o rozpoczęciu i zakończeniu udzielania świadczeń z zakresu opieki długoterminowej.

Długoterminowa opieka domowa dla pacjentów wentylowanych mechanicznie Zespół długoterminowej opieki domowej realizuje opiekę nad obłożnie chorymi z niewydolnością oddechową, wymagającymi stosowania inwazyjnej za pomocą respiratora (przez rurkę tracheostomijną), bądź nieinwazyjnej (prowadzonej przez ustniki, maski) ciągłej lub okresowej terapii oddechowej, niewymagającej hospitalizacji na OIT lub w zakładach opieki całodobowej, a wymagającymi specjalistycznego nadzoru lekarza, pielęgnacji i rehabilitacji. Chory musi wyrazić świadomą, pisemną zgodę na ten typ leczenia, w przypadku dzieci zgodę wyraża opiekun prawny.

Świadczeniami zesp op dl dom moga być objęci świadczeniobiorcy którzy mają odpowiednie warunki domowe oraz przeszkoloną rodzinę w zakresie pielęgn acji i obsługi aparatury med.

Skład zespołu opieki długoterminowej dla pacjentów wentylowanych mechanicznie:

- lekarz - specjalista anestezjiologii i intensywnej terapii lub chorób wewnętrznych, chorób płuc, chirurgii, kardiologii lub pediatrii (w przypadku dzieci) - nie mniej niż 1x/tydzień przez 1,5 godz. + stała dostępność pod telefonem;

- pielęgniarka - wykształcenie wyższe pielęgniarskie: licencjackie lub magisterskie lub średnie medyczne z rocznym stażem w lecznictwie stacjonarnym oraz ukończoną specjalizacją lub kursem kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego

- nie mniej niż 2x/tydzień przez 1,5 godz. + stała dostępność pod telefonem;

• fizjoterapeuta lub technik fizjoterapii - nie mniej niż 2x/tydzień przez 1 godz.

Podstawą do objęcia opieką pacjentów wentylowanych mechanicznie przez zespół opieki długoterminowej jest skierowanie od lekarza z oddziału szpitalnego. Do skierowania należy dołączyć:

• kartę informacyjną leczenia szpitalnego; wyniki badań; kwalifikacja do leczenia wydaną przez lekarza specjalistę anestezjologii.

7. Scharakteryzuj sposób finansowania opieki długoterminowej:

Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych z 27.08.2004 świadczeniobiorca ma prawo do korzystania ze świadczeń opiekuńczo- pielęgnacyjnych wymienionych w Art. 15 np. Rehabilitację leczniczą, leczenie w domu chorego, bad diagnostyczne- Nfz płąci tylko za świadczenia zdrowotne

Zgodnie z Art. 18.:
1. Świadczeniobiorca przebywający w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej, który udziela świadczeń całodobowych, ponosi koszty wyżywienia i zakwaterowania. Miesięczną opłatę ustala się w wysokości odpowiadającej 250 % najniższej emerytury, z tym że opłata nie może być wyższa niż kwota odpowiadająca 70 % miesięcznego dochodu świadczeniobiorcy w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej.

2. Miesięczną opłatę za wyżywienie i zakwaterowanie dziecka do ukończenia 18. roku życia, a jeżeli kształci się dalej - do ukończenia 26. roku życia, przebywającego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej, który udziela świadczeń całodobowych, ustala się w wysokości odpowiadającej 200 % najniższej emerytury, z tym że opłata nie może być wyższa niż kwota odpowiadająca 70 % miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie w rozumieniu przepisów o pomocy

Gdy placówka nie ma kontraktu z NFZ pacjent ponosi wszystkie koszty za świadczenia zdrowotne, wyżywienie, zakwaterowanie

8. Scharakteryzuj odbiorców op. długoterminowej:

Odbiorcami świadczeń są przede wszystkim osoby z dużymi deficytami w zakresie samoobsługi i samoopieki, które wymagają stałej, długotrwałej opieki i pielęgnacji, oraz osoby w okresie rekonwalescencji po pobycie na oddziale opieki krótkoterminowej, w szczególności w przebiegu następujących chorób:

Dorośli:

- neurologicznych (stany po udarze, stany po uszkodzeniu rdzenia kręgowego, stwardnienie rozsiane),

- ortopedycznych i chirurgicznych (stany po urazach, złamaniach, amputacjach, stany po zabiegach operacyjnych z trudno gojącymi się ranami, rany trudno gojące się i odleżyny),

- internistycznych (ciężka niewydolność: krążeniowo-oddechowa, nerek, wątroby, powikłania długotrwałej cukrzycy, ciężkie choroby reumatyczne i reumatoidalne),

- wynikających z procesu starzenia się (brak sprawności psychofizycznej wynikającej z niedołęstwa);

Dzieci:

- ciężkie powikłania bakteryjnych zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych,

- zespoły powstałe wskutek zakażeń wewnątrzmacicznych (wrodzona toksoplazmoza, embriopatie),

- mózgowe porażenie dziecięce pod postacią ciężkich niedowładów lub porażeń);

- genetycznie uwarunkowane zaburzenia przemiany aminokwasów, puryn, lipidów, węglowodanów

- postępujące zwyrodnienie istoty szarej mózgu,

- mukowiscydoza,

- powikłane wodogłowie,

- ciężkie niewyleczalne wady serca, cewy nerwowej, inne zespoły ciężkich, złożonych wad wrodzonych i powikłania ich przebiegu,

- nabyte zespoły przebiegające z krańcową niewydolnością jednego bądź wielu narządów, bez możliwości wyleczenia.

9. Wymień zakres świadczeń realizowanych w stacjonarnych placówkach op długoterminowej:

Zakres świadczeń realizowanych w stacjonarnch zakładach opieki długoterminowych obejmuje:

1.Usługi zdrowotne :

- pielęgnacyjne (wynikające z diagnozy pielegn)

- rehabilitacyjne- aktywizacja, rehab. Psychiczna i ruchowa

- lecznicze- l.farmakologiczne, zabiegi terapeutyczne, konsultacje specjalistyczne

-diagnostyczne- monitorowanie stanu zdrowia- pomiary, obserwacja, bad,lab., rtg

- dietetyczne

- w zakresie terapii zajęciowej

- wsparcie psychologiczne

- edukacja i poradnictwo zdrowotnej

2. Usługi socjalno-opiekuńcze:

- pomoc w podst czynnościach życiowych

- pomoc w załatwieniu spraw osobistych

- zapewnienie dostępu do różnych form pomocy społecznej;

- organizacja op.domowej po zakończeniu pobytu w zakładzie

- aktywizacja np terapia pracą

3. Związane z potrzebami bytowymi- zakwaterowanie, wyżywienie,utrzymanie czystości

4. Usługi wspomagające

- zapewnienie możliwości kontaktu z bliskimi

- umożliwienie realizacji potrzeb religijnych

10. Wyjaśnij pojęcie "osoba przewlekle chora" oraz wymień cechy charakterystyczne dla choroby przewlekłej:

Komisja Chorób Przewlekłych przy Światowej Organizacji Zdrowia definiuje chorobę przewlekłą jako "wszelkie zaburzenia lub odchylenia od normy, które mają jedną lub więcej z następujących cech charakterystycznych: są trwałe, pozostawiają po sobie inwalidztwo, spowodowane są nieodwracalnymi zmianami patologicznymi, wymagają specjalnego postępowania rehabilitacyjnego albo według wszelkich oczekiwań wymagać będą długiego okresu nadzoru, obserwacji czy opieki"

Człowiek przewlekle chory - to osoba, u której w różnym okresie i czasie trwania występują objawy podmiotowe oraz przedmiotowe, ujawniają się zmiany w funkcjonowaniu narządów i układów, w konsekwencji, których prawidłowe funkcjonowanie człowieka zostaje zaburzone, obniża się jej jakość życia

Cech charakterystyczne choroby przewlekłej:

- długotrwałość,

- łagodniejszy niż w stanie ostrym przebieg;

- pogorszenie sprawności fizycznej i psychicznej;Każde kolejne zaostrzenie wiąże się z większymi ograniczeniami

- uzależnienie osoby chorej od pomocy innych;

- nieodwracalność zmian patologicznych.

Choroba najczęściej ma przebieg naprzemienny z okresami zaostrzeń i remisji.

11. Omów typy relacji opiekuńczych w rodzinie:

Relacje opiekuńcze panujące w rodzinie wg Kawczyńskiej-Butrym:

I typ - najbardziej pożądany, występuje kiedy istnieje równowaga między niezbędną opieką i pielęgnacją a faktycznym zapotrzebowaniem podopiecznego. Dotyczy to pełnego zakresu opieki i pielęgnacji jaką człowiek powinien uzyskać w sytuacji choroby, a także pomocy w odzyskiwaniu zdrowia/sprawności, kompensowaniu utraconych lub ograniczonych funkcji. Członkowie rodziny występują jako osoby wspierające w chorobie i niepełnosprawności, a nie wyręczające chorego. Istnieje pełna akceptacja osoby chorej, niesprawnej oraz troskliwe wspieranie

II typ- nadopiekuńczość, członkowie rodziny wykazują nadmiar opieki. Postawa taka wpływa demobilizująco na chorego i uzależnia od stałej pomocy innych. Ze str rodziny występuje stałą gotowość do udzielenia pomocy , jednak opiekunowie nie wspierają a wyręczają. Brak pełnej akceptacji chorego i traktowanie go jako mniej wartościowego człowieka, któremu należy kompensować niedostatki przez świadczenie pomocy

III typ- polega na manipulowaniu członkami rodziny co najczęściej przejawia się instrumentalnym traktowaniem chorego w postaci pozbawiania go renty, odbierania zasiłku pielęgnacyjnego, zwalniania się i usprawiedliwiania z niewykonywania różnego typu obowiązkówz winy i powodu chorego

IV typ- polega na znęcaniu się fizycznym i psychicznym nad osobą chorą lub niepełnosprawną (typ patologiczny)

V typ- przejawia się szkodzeniu choremu mimo dobrych intencji. Działania wykonywane w dobrej wierze szkodzą osobie pozostającej pod opieką

12. Wymień przyczyny i konsekwencje niepodejmowania opieki przez opiekunów rodzinnych:

Rodzina najczęściej nie podejmuje opieki nad osobami starszymi, chorymi lub niepełnosprawnymi głównie z dwóch powodów:

- braku akceptacji osoby chorej przez rodziną;

- braku akceptacji siebie w roli opiekuńczo-pielęgnacyjnej.

W obu przypadkach może to prowadzić do:

- oddania członka rodziny pod opiekę służby zdrowia

- przekazanie obowiązków opiece społecznej

- porzucenie osoby starszej, chorej - ucieczka od obowiązków, zrzucenie opieki na innych

Niepodejmowanie opieki może być spowodowane również niewydolnością opiekuńczą rodziny przejawiającą się:

- niesprawnością fizyczną i psychiczną członków rodziny

- trudną sytuacją bytową

- brakiem wiedzy o udzielaniu pomocy

- brakiem umiejętności w koniecznych do podjęcia działaniach

- występowaniem słabych lub patologicznych więzi emocjonalnych - brak zainteresowania członkiem rodziny.

13. Wymień najczęstrze zgłaszane problemy przez osoby chore przewlekle:

Problemy osób chorych przewlekle wynikają z:

ograniczeń fizycznych i psychicznych; pogarszającego się stanu zdrowia; konieczności prowadzenia terapii; konieczności prowadzenia usprawniania

Prowadzi to do:

koniecznych zmian w dotychczasowych zachowaniach; podjęcia nowych sposobów postępowania i wykonywania w inny sposób codziennych czynności; korzystania z pomocy osób trzecich przy wykonywaniu podstawowych czynności samoopiekuńczych ; stosowania „nowych” czynności wynikających z faktu istnienia choroby

Najczęściej ludzie chorzy skarżą się na:

-niemożność samodzielnego wykonywania czynności samoobsługowych (z zakresu odżywiania, utrzymania higieny)

-różnego rodzaju dolegliwości związane z jednostką chorobową oraz wynikające z deficytu ogólnej wydolności fizycznej, wydolności narządów wewnętznych

-trudności w utrzymaniu kontaktów z rodziną i otoczeniem

-poczucie uzależnienia od innych

-konieczność przyjmowania leków

-przestrzeganie zaleconej terapii

- konieczność zmiany nawyków żywieniowych, zachowań pacjenta

-stosowanie się do rygorów („nie wolno...”)

-samotność, brak zrozumienia

-deficyt w sferze funkcjonowania społecznego - odsunięcie na margines

- problem akceptacji sytuacji i adaptacji do życia z chorobą

14. Wymień najczęstsze problemy występujące u opiekunów osób przewlekle chorych:

Najczęściej określane są jako :

• problemy psychiczne i fizyczne:

- związane z radzeniem sobie z sytuacją stresującą

- "osobiste straty"- zmiana stylu życia, poświęcenie życia osobistego,

- przewlekłe zmęczenie

- pojawienie się różnego rodzaju objawów psychosomatycznych np bóle głowy, kręgosłupa, zaburzenia snu, zaburzenia apetytu itp

- poczucie bezsilności,

- pogorszenie się zdrowia fizycznego opiekuna

• problemy pielęgnacyjne :

-związane z karmieniem, myciem i pomocą w przemieszczaniu się chorego

- związane z pielęgnowaniem zapobiegawczym - zapobieganie odleżynom, masaże, ćwiczenia

• problemy natury społecznej:

-negatywne postawy otoczenia

- trudności w porozumieniu się z chorym, rodziną

- ograniczenie kontaktów społecznych

- uczucie pustki, osamotnienia

• problemy lecznicze:

- stosowaniem wszystkich form zaleconej terapii - podawanie leków, ćwiczenia usprawniające, oddechowe

• problemy finansowe:

- następstwo przerwania pracy zawodowej, koszty leczenia, rehabilitacji chorego

Problemy rodziny wynikają z:

braku umiejętności i doświadczenia w wykonywaniu poszczególnych czynności; braku czasu (ogólnie i w konkretnych porach); wrażliwości lub awersji do wykonywania poszczególnych działań lub czynności; braku środków finansowych

15. Wyjaśnij definicję oraz cele domowej opieki długoterminowej:

Pielęgniarska opieka długoterminowa jest to opieka nad obłożnie i przewlekle chorymi w każdym wieku i z każdą jednostką chorobową powodującą ograniczenie sprawności psychofizycznej.przebywającymi w domu. Pacjenci w pielęgniarskiej opiece długoterminowej nie wymagają hospitalizacji w oddziałach lecznictwa stacjonarnego i z różnych względów nie chcą lub nie mogą przebywać w zakładach opieki długoterminowej, a ze względu na istniejące problemy zdrowotne wymagają systematycznej i intensywnej opieki pielęgniarskiej udzielanej w warunkach domowych i realizowanej we współpracy z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej

Pielęgniarka domowa - to pielęgniarka wykonująca świadczenia zdrowotne na rzecz obłożnie chorego w domu, nie rzadziej niż 4 dni w tygodniu przez 1,5 godziny dziennie.

Celem pielęgniarskiej opieki domowej jest:

• zapewnienie wzmożonej pielęgniarskiej opieki obłożnie chorym w środowisku domowym;

• przygotowanie chorego i jego rodziny do samoopieki i samopielęgnacji oraz kształtowanie umiejętności w zakresie radzenia sobie z niepełnosprawnością.

16. Wymień wymagane kwalifikacje zawodowe pielęgniarki domowej opieki długoterminowej:

wykształcenie wyższe lub średnie medyczne oraz ukończony kurs kwalifikacyjny w jednej z dziedzin pielęgniarstwa: rodzinnego, opieki długoterminowej, zachowawczego, geriatrycznego, opieki paliatywnej lub specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego, zachowawczego, geriatrycznego, opieki długoterminowej, op paliatywnej.

17. Która z koncepcji teoretycznych współczesnego pielęgniarstwa ma najszersze zastosowanie w domowej opiece długoterminowej:

Orem - system wspierająco - uczący, określenie deficytu samoopieki; określenie rozmiaru deficytu i określenie jaki system zastosować

Peplau - identyfikacja problemów, oparta na relacjach

Roy - przygotowanie pacjenta, rodziny do radzenia sobie z sytuacja wynikającą z niepełnosprawności, ch przewlekłej

18. Która z koncepcji teoretycznych współczesnego pielęgniarstwa ma najszersze zastosowanie w stacjonarnych placówkach opiece długoterminowej:

ZOP: Orem/: system wspierająco- uczący częściowo kompensacyjny; określenie deficytu samoopieki

Roper: włączenie pacjenta w proces pielęgnowania

Roy: pomoc w adaptacji pacjentowi, rodzinie, do warunków zmienionych przez chorobę, przygotowanie i zaakceptowanie tego stanu, radzenie sobie z problemami, zidentyfikować czynniki sprzyjające adaptacji i utrudniające adaptację- radzenie sobie w życiu społecznym

ZOL: Orem: deficyt samoopieki, system pielęgnacyjny całkowicie kompensacyjny, samoopieka; diagnoza: określenie rozmiaru deficytu i jaki system zastosować

Henderson: zaspokojenie potrzeb ([potrzeby Maslowa) diagnoza: jakie potrzeby i czy jest w stanie je sam zaspokoić -deficyt potrzeb; asystowanie pacjentowi w zaspokojeniu potrzeb

19. Scharakteryzuj organizację domowej domowej opieki długoterminowej:

Organizacja pielęgniarskiej opieki domowej

1. Niezbędne jest, aby jednostka posiadała biuro z niezbędnym wyposażeniem (telefon z automatyczną sekretarką, faks, telefon komórkowy), miejsce do przechowywania dokumentacji medycznej, podręczny magazyn na niezbędny sprzęt medyczny i leki.

Każda pielęgniarka musi posiadać standardowo wyposażony neseser pielęgniarski:

- podstawowy sprzęt i materiały jednorazowego użytku w tym zestaw do wykonywania iniekcji, przetaczania płynów infuzyjnych, zestaw do wykonywania opatrunków, zestaw podst narzędzi chirurgicznych , pakiet ochronny;

- zestaw do założenia i usunięcia zgłębnika oraz do karmienia przez zgłębnik, stomię;

- zestaw do karmienia i pielęgnacji przetoki;

- zestaw do założenia, usunięcia, płukania cewnika;

- pakiet do odkażania i dezynfekcji;

- zestaw p/wstrząsowy;

- maseczka twarzowa do prowadzenia odd zastępczego;

- glukometr, termometr, sprzęt do pomiaru RR;

- zestaw do wyk zabiegów i czynności pielęgn-higienicznych

-środki ochrony osobistej: fartuchy, maseczki rękawiczki

Wskazane jest posiadanie samochodu.

2. Pielęgniarska opieka domowa powinna być sprawowana w dni powszednie tj. od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 20.00 oraz w soboty, niedziele i dni ustawowo wolne od pracy poprzez udzielanie świadczeń w medycznie uzasadnionych przypadkach.

3. Liczba pacjentów objętych opieką przez pielęgniarkę domową niepowinna jednoczasowo przekraczać 6 obłożnie chorych pod różnymi adresami i do 12 pod jednym adresem

20. Wymień zakres świadczeń realizowanych przez pielęgn domowej op. długoterminowej:

Pielęgniarki domowe realizują świadczenia:

- niezależnie (samodzielnie): zbieranie wywiadu pielęgniarskiego i ustalenie diagnozy pielęgniarskiej, wykonywanie czynności pielęgnacyjno-higienicznych, pomoc w żywieniu i nawadnianiu, prowadzenie profilaktyki p/odleżynowej, edukacja w celu przygotowania do samoopieki i samopielęgnacji, pomoc w adaptacji i nauczenia pacjentów sposobów „radzenia sobie”, włączenie systemów wsparcia społecznego, pomoc w pozyskaniu sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego;

- współzależnie w ramach zespołu terapeutycznego np. współudział w rehabilitacji;

- zależnie, na zlecenie lekarza.

Pielęgniarki domowe najczęściej pracują metodą procesu pielęgnowania.

21. Wymień elementy kształtujące wydolność opiekuńczą rodziny:

Ocenę wydolności opiekuńczo-pielęgnacyjnej rodziny można określić poprzez analizę;

- struktury rodziny - niepełność rodziny;

- funkcjonowanie emocjonalne rodziny;

- sytuacja bytowa;

- sprawność fizyczna i psychiczna poszczególnych członków rodziny;

-stan wiedzy i umiejętności członków rodziny;

- funkcjonowanie społeczne rodziny - wsparcie przyjaciół, sąsiadów itp;

- dyspozycyjność;

- poziom wykształcenia;

- poziom motywacji do sprawowania opieki;

- ewentualna dezorganizacja rodziny np alkoholizm, przemoc;

22. Omów skalę Barthel i wskaż jej zastosowanie w opiece długoterminowej:

Skala Barthel to międzynarodowa skala powszechnie stosowana w ocenie sprawności chorego, jego zapotrzebowania na opiekę.

Na skalę Barthel składa się dziesięć czynności dnia codziennego, takich jak np. spożywanie posiłków, przemieszczanie się (z łóżka i na krzesło i z powrotem), utrzymanie higieny osobistej, korzystanie z toalety, mycie, kąpiel całego ciała, poruszanie się (po powierzchniach płaskich), wchodzenie i schodzenie po schodach, ubieranie i rozbieranie się, czy kontrolowanie czynności fizjologicznych (kontrola zwieracza odbytu pęcherza moczowego). Ocenia się zdolność chorego do samodzielnego ich wykonywania. Przede wszystkim chodzi o zdiagnozowanie, jakie czynności i w jakim stopniu chory może wykonać samodzielnie, z czyjąś pomocą lub w ogóle. - W skali Barthel można uzyskać 100 pkt.

Są trzy przedziały oceny:

uzyskanie od 0 do 20 pkt oznacza całkowitą niesamodzielność,

od 20 do 80 pkt oznacza, że w jakimś stopniu pacjent potrzebuje pomocy innych,

a ocena w granicy 80 do 100 pkt oznacza, że przy niewielkiej pomocy chory może funkcjonować samodzielnie

W celu uniknięcia nakładania się świadczeń pielęgniarki środowiskowej i pielęgniarki opieki domowej przyjęto następujący podział:

• opiekę pielęgniarską nad pierwszą i drugą grupą pacjentów sprawują pielęgniarki środowiskowo - rodzinne,

• opiekę pielęgniarską nad trzecią grupą pacjentów sprawują pielęgniarki domowe utrzymując jednocześnie stały kontakt z pielęgniarką środowiskową i lekarzem POZ.

23. Scharakteryzuj długoterminową op dom dla pacjentów wentylowanych mechanicznie:

Zespół długoterminowej opieki domowej realizuje opiekę nad obłożnie chorymi z niewydolnością oddechową, wymagającymi stosowania inwazyjnej za pomocą respiratora (przez rurkę tracheostomijną), bądź nieinwazyjnej (prowadzonej przez ustniki, maski) ciągłej lub okresowej terapii oddechowej, niewymagającej hospitalizacji na OIT lub w zakładach opieki całodobowej, a wymagającymi specjalistycznego nadzoru lekarza, pielęgnacji i rehabilitacji.

Chory musi wyrazić świadomą, pisemną zgodę na ten typ leczenia, w przypadku dzieci zgodę wyraża opiekun prawny.

Świadczeniami zespołu długoterminowej opieki domowej mogą być objęci świadczeniobiorcy, którzy mają zapewnione:

-odpowiednie warunki domowe;

-przeszkoloną rodzinę(opiekunów prawnych) w zakresie pielęgnacji i obsługi aparatury medycznej i udzielania I pomocy tak aby podczas terapii było zapewnione bezpieczeństwo pacjentowi.

Skład zespołu opieki długoterminowej dla pacjentów wentylowanych mechanicznie:

- lekarz - specjalista anestezjiologii i intensywnej terapii lub chorób wewnętrznych, chorób płuc, chirurgii, kardiologii lub pediatrii (w przypadku dzieci) - nie mniej niż 1x/tydzień przez 1,5 godz. + stała dostępność pod telefonem;

- pielęgniarka - wykształcenie wyższe pielęgniarskie: licencjackie lub magisterskie lub średnie medyczne z rocznym stażem w lecznictwie stacjonarnym oraz ukończoną specjalizacją lub kursem kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego

- nie mniej niż 2x/tydzień przez 1,5 godz. + stała dostępność pod telefonem;

• fizjoterapeuta lub technik fizjoterapii - nie mniej niż 2x/tydzień przez 1 godz.

Podstawą do objęcia opieką pacjentów wentylowanych mechanicznie przez zespół opieki długoterminowej jest skierowanie od lekarza z oddziału szpitalnego. Do skierowania należy dołączyć:

- kartę informacyjną leczenia szpitalnego;

- wyniki badań;

• kwalifikacja do leczenia wydaną przez lekarza specjalistę anestezjologii.

Do obowiązków zespołu dł opieki dom należy:

• wyposażenie chorych w niezbędny sprzęt medyczny

• stworzenie chorym i ich najbliższym poczucia bezpieczeństwa poprzez zabezpieczenie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej przez 24h na dobe we wszystkie dni w tygodniu.

24. Wyjaśnij pojęcia wypalenia zawodowego:

Wypalenie zawodowe to zespół emocjonalnego i fizycznego wyczerpania, obejmujący negatywne nastawienie do pracy, utratę zadowolenia z wykonywanych zadań, poczucie braku osiągnięć osobistych oraz rozwój negatywnej samooceny prowadzący do depersonalizacji.

Pojęcie wypalenia zawodowego funkcjonuje w literaturze światowej od 30 lat. W Polsce termin ten pojawił się pod koniec lat osiemdziesiątych m.in. z powodu wzrastającego tempa przemian ekonomiczno-społecznych. Przemiany te wiązały się z wysokimi kosztami psychologicznymi - były one szczególnie wysokie w zawodach o charakterze służ społecznych (m.in. nauczyciele, lekarze, pielęgniarki, policjanci). Przedstawiciele tych zawodów narażeni są na narastający stres, przewlekłe przemęczenie oraz pogłębiające się brak zadowolenia z wykonywanej pracy. Na wypalenie zawodowe narażeni są przede wszystkim reprezentanci zawodów, w których niezbędna jest bliska, emocjonalna relacja z drugim człowiekiem.

25. Scharakteryzuj objawy wypalenia zawodowego:

Wyróżnia się trzy grupy symptomów składających się na syndrom wypalenia zawodowego:

1. Wyczerpanie emocjonalne - istotą tej grupy symptomów są: niechęć do pracy, brak satysfakcji z jej wykonywania oraz negatywna ocena wykonywanego zawodu. Dominuje poczucie zmęczenia fizycznego i psychicznego, rozdrażnienie i zniechęcenie. Coraz mniej czasu poświęca się na kontakty z pacjentem. Mogą pojawić się dolegliwości somatyczne: bóle głowy, zaburzenia gastryczne, bezsenność, uczucie permanentnego zmęczenia.

2. Depersonalizacja - następuje rozwój negatywnego, cynicznego nastawienia do pacjenta, który traktowany jest w sposób bezosobowy, nieczuły. Etap ten pojawia się zazwyczaj, gdy wyczerpanie emocjonalne osiąga wysoki poziom.

3. Poczucie braku osiągnięć osobistych - w tej fazie następuje duże obniżenie efektywności i jakości wykonywanego zadania. Pojawia się brak kontroli emocjonalnej, niemożność zapanowania nad sytuacją, trudności w koncentracji. Zanika dążenie do sukcesu, ulega obniżenie samooceny, a nawet utrata poczucia sensu życia.

26. Wymień przyczyny wypalenia zawodowego

- stawianie przed pielęgniarkami coraz więcej zadań i obowiązków, które wiążą się m.in. z koniecznością zdobywania nowej wiedzy oraz rozwijania nowych umiejętności celem zapewnienia pacjentowiopieki na jak najwyższym poziomie;

- brak sukcesu zawodowego;

- niskie zarobki;

- niski prestiż zawodowy i poczucie rozbieżności między wymaganiami i oczekiwaniami a statusem społecznym pielęgniarek;

- stały kontakt ze słabymi, chorymi oczekującymi ludźmi powodujący duże odciążenie psychiczne - najbardziej narażone na wypalenie zawodowe są pielęgniarki pracujące na oddziałach: psychiatrycznych, intensywnej terapii, onkologicznych, opieki długoterminowej;

- brak akceptacji siebie w roli pielęgniarki;

- fizyczne i psychiczne czynniki stresogenne występujące w pracy pielęgniarki: praca zmianowa, przeciążenie, presja czasu, duża odpowiedzialność, brak kontroli nad ostatecznym rezultatem działania, brak kryteriów kontroli osiągnięć, brak informacji zwrotnej, wsparcia społecznego, „niepewność jutra” wynikająca z ciągłych restrukturyzacji placówek służby zdrowia.

27. Przedstaw sposoby zapobiegania zjawisku wypalenia zawodowego:

Działania profilaktyczne muszą być wielokierunkowe i obejmowaćróżne sfery życia człowieka. Wśród sposobów zapobiegania wypaleniu zawodowemu można wyróżnić:

1. Zapewnienie optymalnej liczby osób pod opieką - dla zapewnieni komfortu pracy niezbędne jest przestrzeganie przez przełożonych norm zatrudnienia. Pielęgniarka musi mieć czas dla pacjenta, dysponować taką ilością czasu, który pozwoli jej na realizację wszystkich zadań. Skracanie tego czasu poprzez zwiększanie liczby podopiecznych, jest jednym z podstawowych czynników stresogennych zawodów medycznych.

2. Przerwy na wytchnienie - wśród działań profilaktycznych można wyróżnić wypoczynek bierny oraz rotacyjną zmianę personelu. Wypoczynek bierny sprowadza się do oderwania się nawet na krótką chwilę, od tego co się robi. Pozwala nabrać dystansu i zyskać nowego spojrzenia na problemy. Przerwa na kawę, rozmowę mogą być motorem ładującym akumulatory energii. Bardziej efektywną formą działań profilaktycznych będzie rotacyjna zmiana personelu. Może to być zmiana rodzaju pracy, zmiana stanowiska pracy (w obrębie tego samego zawodu) lub zmiana oddziału w ramach wyuczonej specjalizacji.

3. Skrócenie czasu pracy - dłuższy czas pracy sprzyja wypaleniu się. Należy zatem przestrzegać norm czasu pracy przewidzianych ustawą. Wszelkie wydłużanie czasu pracy może być czynnikiem wpływającym na zmęczenie, obniżenie samopoczucia, co z kolei może służyć rozwijaniu negatywnych postaw wobec pacjentów.

4. Odpowiednie przygotowanie miejsca pracy - pomieszczenia socjalne powinny chociaż w części przypominać dom rodzinny (rośliny doniczkowe, serwetki na stole, obraz na ścianie). Innym działaniem zapobiegawczym będzie ochrona przed hałasem Hałas działa na ludzką psychikę w sposób niedostrzegalny powodując brak koncentracji, zdenerwowanie, pobudzenie psychoruchowe. Urządzenia wywołujące hałas powinny być instalowane z dala od miejsc pracy personelu medycznego. Niezbędne jest również prawidłowe oświetlenie miejsce pracy - światłem naturalnym jak i sztucznym, kontrolowanie temperatury, czystość i porządek. Istotne jest, by wszelkie przedmioty miały swoje miejsce. Nieład może być dużym czynnikiem stresogennym. Odpowiednio przygotowane miejsce pracy pozwoli w sposób efektywny funkcjonować pracownikowi na stanowisku pracy.

5. Towarzysko-zawodowe grupy wsparcia - udział w formalnych i nieformalnych spotkaniach towarzysko-zawodowych lub koleżeńskich daje okazję do odreagowania. Spotkania takie dają możliwość wymiany spostrzeżeń i są oparciem w pokonywaniu sytuacji stresowych w pracy. Dodatkowo pracownik ma świadomość, że nie jest osamotniony w swoich decyzjach i postawach w pracy, i że ma zawsze oparcie w kręgu koleżeńskim. Spotkania takie powinny mieć miejsce poza zakładem pracy.

6. Spotkania problemowe - wspólne zebrania pracownicze poświęcane wyrażaniu i analizowaniu uczuć wywołanych trudnymi problemami w pracy pozwalają zrozumieć własne reakcje i stosunek do pacjenta. Wymiana poglądów, zachowań i opinii służą porównaniu zachowań innych z zachowaniami własnymi. Spotkania umożliwiają wspólne rozwiązywanie problemów jednostki, jak również opracowaniem algorytmów postępowań ograniczających bądź eliminujących czynniki stresogenne. Zebrania taki pozwalają uniknąć destruktywnego skumulowania emocji. Warunkiem podstawowym takiego działania jest zaangażowanie całej grupy w celu konstruktywnego rozwiązywania problemów.

7. Ćwiczenia umiejętności personalnych - polega na praktycznej nauce umiejętności bezpośredniego kontaktowania się z pacjentem. Profesjonalnie takie ćwiczenia prowadzone są przez psychologa.

8. Regeneracja organizmu - sposób psychofizycznej regeneracji powinien być indywidualnie dobrany do osoby i wynikać z jej upodobań, predyspozycji i zainteresowań. Efektem tych działań poza odzyskaniem sił witalnych będzie spokój wewnętrzny i poprawa samopoczucia człowieka.

Przykłady działań regeneracyjnych:

- słuchanie muzyki, a potem ponowne rozmyślanie o przeżytym dniu,

- ucieczka do przyjaciół lub wyjście do miasta,

- retrospekcja miłych wspomnień,

- długie spacery,

- pisanie dziennika, traktując to jako formę autorefleksji,

- czytanie ulubionej literatury,

- wyszukiwanie działań praktycznych np. majsterkowanie, praca w ogródku,

- rozwijanie hobby,

- uprawianie sportu.

9. Techniki relaksacyjne - przy aktualnym natężeniu stresów w codziennym życiu rozładowywanie tych napięć staje się koniecznością, bowiem w przeciwnym wypadku może dojść do spadku wydajności organizmu i zmniejszenia stopnia jego koordynacji.

Najczęściej stosowane techniki relaksacyjne:

- sen - daje on możliwość usunięcia napięć zarówno z ciała jak i umysłu,

- ćwiczenia relaksacyjne

• ćwiczenia oddechowe

• techniki relaksacyjne wynikające z określonych filozofii życia: (joga, medytacja).

28. Wymień rodzaje świadczeń uzyskiwanych w ramach pomocy społecznej:

W zależności od postaci udzielonej pomocy wyróżniamy: (książka)

1. System pomocy pieniężnej, który obejmuje:

- zasiłki stałe- przyznawane w sytuacjach całkowitej niezdolności do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności;

- zasiłki okresowe- wypłacane przez określony czas ustalony przez ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy, przysługujące w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwośc utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego;

- zasiłki celowe-przyznawane w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej, takiej jak np zakup żywności, leków, opału, odzieży, przeprowadzenie drobnych remontów itp

- specjalny zasiłek celowy

- zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,

- pomoc dla rodzin zastępczych

1. System świadczeń w naturze - polega na przyznaniu osobie będącej w potrzebie odzieży, obuwia odpowiednich do jej indywidualnych właściwości oraz pory roku, sprzętu domowego, opału, leków, przedmiotów ortopedycznych, materiałów opatrunkowych

2. System pomocy w usługach polega na zapewnieniu osobie samotnej która z powodu wieku choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, świadczeń w postaci usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokojeniu codziennych potrzeb życiowych opiekę higieniczną i pielęgnacyjną oraz w miarę możliwości zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Specjalistyczne usługi opiekuńcze polegają na świadczeniu usług dostosowanych do szczególnych potrzeb osób wymagających pomocy w formie specjalistycznych usług wynikających z rodzaju ich schorzeń.

3. System pomocy instytucjonalnej- realizowane przez placówki stacjonarne (DPS) lub dzienne (domy dziennego pobytu dla osob w wieku podeszłym, kluby seniora)- aktywizowanie os starszych

Art 36 ust z 12.03.2004

Świadczeniami z pomocy społecznej są:

1) świadczenia pieniężne:

a) zasiłek stały,

b) zasiłek okresowy,

c) zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,

d) zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,

e) (uchylona),

f) pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,

g) świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rze-czypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,

h) wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przy-znane przez sąd;

2) świadczenia niepieniężne:

a) praca socjalna,

b) bilet kredytowany,

c) składki na ubezpieczenie zdrowotne,

d) składki na ubezpieczenia społeczne,

e) pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,

f) sprawienie pogrzebu,

g) poradnictwo specjalistyczne,

h) interwencja kryzysowa,

i) schronienie,

j) posiłek,

k) niezbędne ubranie,

l) usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,

m) specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,

n) mieszkanie chronione,

o) pobyt i usługi w domu pomocy społecznej, ,

q) pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,

29. Przedstaw definicję oraz cele pomocy społecznej:

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej, która umożliwia przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych osobom, które nie są w stanie sami ich pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Wspiera ich w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Główne cele pomocy społecznej:

-wsparcie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej, doprowadzenie - w miarę możliwości - do ich życiowego usamodzielniania i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka,

-zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej - dla osób nie posiadających dochodu lub o niskich dochodach, w wieku poprodukcyjnym i osobom niepełnosprawnym,

-zapewnienie dochodu do wysokości poziomu interwencji socjalnej osobom i rodzinom o niskich dochodach, które wymagają okresowego wsparcia,

-zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznej, w tym przemocą w rodzinie,

-integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie,

-stworzenie sieci usług socjalnych adekwatnych do potrzeb w tym zakresie.

30. Wymień rodzaje domów opieki społecznej oraz przedstaw zakres świadczeń realizowanych w DPS:

7 typów DPS - są to placówki dla:

• osób w podeszłym wieku

• osób przewlekle somatycznie chorych

• osób przewlekle psychicznie chorych

• dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie

• osób niepełnosprawnych fizycznie

• osób uzależnionych od alkoholu.

Art 68 ust z 2004 r:

Opieka w placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnospraw-nym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku polega na świadczeniu przez całą dobę usług:

1) opiekuńczych zapewniających:

a) udzielanie pomocy w podstawowych czynnościach życiowych,

b) pielęgnację, w tym pielęgnację w czasie choroby,

c) opiekę higieniczną,

d) niezbędną pomoc w załatwianiu spraw osobistych,

e) kontakty z otoczeniem;

2) bytowych zapewniających:

a) miejsce pobytu,

b) wyżywienie,

c) utrzymanie czystości.

2. Sposób świadczenia usług powinien uwzględniać stan zdrowia, sprawność fizyczną i intelektualną oraz indywidualne potrzeby i możliwości osoby przeby-wającej w placówce, a także prawa człowieka, w tym w szczególności prawo do godności, wolności, intymności i poczucia bezpieczeństwa.

3. Usługi opiekuńcze powinny zapewniać:

1) pomoc w czynnościach życia codziennego, w miarę potrzeby pomoc w ubie-raniu się, jedzeniu, myciu i kąpaniu;

2) organizację czasu wolnego;

3) pomoc w zakupie odzieży i obuwia;

4. pielęgnację w chorobie oraz pomoc w korzystaniu ze świadczeń zdrowotnych.

31. Wymień sytuacje życiowe upoważniające do udzielenia świadczeń z zakresu pomocy społecznej:

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu: (art 7 ust o pomocy społecznej z 2004 r):

1) ubóstwa;

2) sieroctwa;

3) bezdomności;

4) bezrobocia;

5) niepełnosprawności;

6) długotrwałej lub ciężkiej choroby;

7) przemocy w rodzinie;

7a) potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;

8) potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;

9) bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia go-spodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodziet-nych;

10) (uchylony);

11) trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą;

12) trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;

13) alkoholizmu lub narkomanii;

14) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;

15. klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Prawo do świadczeń przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych ustalonych w oparciu o próg interwencji socjalnej, przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednej z w/ w okoliczności.

32. Omów dokumentację prowadzoną przez pielęgniarki domowej opieki długoterminowej:

• wywiad pielęgniarski - zawierający diagnozę pielęgniarską, i założone cele pielęgnowania

• karta czynności pielęgnacyjnych - zawierająca plan pielęgnowania i ocenę wyników podejmowanych działań;

• karta obserwacyjna - zawierająca informacje o pomiarach tętna, ciśnienia tętniczego, temperatury, wyznaczeniu profilu cukru, kontroli wydalania i wyników bilansu wodnego;

• karta oceny pacjenta wg zmodyfikowanej skali Barthel- zawiera informację dotyczącą stanu pacjenta wg skali barthel , która wykonywana jest raz w miesiącu;

• karta profilaktyki i leczenia ran przewlekłych i odleżyn - karta monitorująca ryzyko powstania odleżyn u pacjenta oraz dokumentująca leczenie ran przewlekłych i odleżyn, które pojawiają się u chorego podczxas pobytu w zakładzie;

• karta zmian pozycji ciała- zawierająca informacje dotyczące częstości zmian pozycji ciała pacjentów obłożnie chorych w ciągu doby;

• pielęgniarska karta informacyjna- wypełniana przy wypisie pacjenta (do dokumentacji opieki dlugoterminowej)

33. Zdefiniuj termin „terminalna faza choroby“ oraz scharakteryzuj jej okresy:

Terminalna faza choroby- termin oznaczający chorobę na której przyczynę nie mamy możliwości oodziaływania; przestajemy leczyć przyczynowo. Celem leczenia (objawowego) jest zapewnienie choremu jak najlepszego komfortu życia.

Podokresy terminalnej fazy choroby:

• okres preterminalny- charakteryzuje się stanem daleko zaawansowanej choroby, w którym chory znajduje się we względnie dobrym stanie ogólnym, nie ma jednak możliwości dalszego leczenia,

• właściwy stan terminalny- to okres choroby, w którym zauważa się nieodwracalne pogorszenie ogólnego stanu chorego z nasileniem dolegliwości fizycznych, połączonych z ograniczeniem sprawności ruchowej (postępująca niewydolność narządów); okres ten trwa zwykle około 4-6 tygodnii;

• okres umierania (agonii) - obejmuje kilka ostatnich dni i godzin życia chorego (2-3 doby); przejawia się stopniowo narastającą niewydolnością ważnych dla życia narządów, zaburzeniami metabolicznymi z towarzyszącymi im często zaburzeniami świadomości.

34. Przedstaw zakres informacji niezbędnych do sformułowania diagnozy pielęgniarskiej wobec pacjenta w terminalnej fazie choroby oraz jego rodziny

Rozpoznanie potrzeb pacjenta i jego rodziny poprzez :

1. Pozyskanie wiedzy na temat funkcjonowania pacjenta w sferze bio-psycho-społecznej:

a) stan fizyczny - monitorowanie natężenia bólu, określenie zmian dynamiki natężenia bólu, charakter, lokalizacja, czas trwania, obserwacja mimiki twarzy, skale; czy występuje duszność, zaleganie wydzieliny- określenie charakteru oddechu; zaparcia - przyjmowanie płynów, leków p/bólowych; brak apetytu-uczucie pełności, nudności, trudności w połykaniu- zmiany grzybicze, owrzodzenia; obserwacja stanu świadomości- sennośc, splątanie, wyczerpanie; odwodnienie, zatrzymanie moczu; obserwacja pod kątem objawów, jakie występują i wynikają z istnienia jednostki chorobowej; ocena samodzielności w zakresie życia codziennego (s. Barthel)

b) stan psychiczny- czy zna swój stan, jest świadomy swojej sytuacji i na jakim etapie akceptacji choroby się znajduje; jaki jest stosunek chorego i rodziny do umierania - ich doświadczenia; zweryfikować lęki i niepokoje chorego - obawa o najbliższych co się z nimi stanie po jego śmierci; jak będzie wyglądało umieranie; obawa przed samotnością, przed staniem się ciężarem dla rodziny

c) stan społeczny- ocenienie warunków materialnych, bytowych, relacji z rodziną; określenie jak rodzina radzi sobie ze śmiercią- czy pogodziła się z jego śmiercią; ocenienie kondycji fizycznej rodziny, jak radzi sobie z nowym podziałem ról i obowiązków

2. ocenienie potrzeb pod kątem udziału w leczeniu: monitorowanie stanu, szybkie wdrażanie leczenia łagodzącego

35. Przedstaw zakres działań edukacyjnych wobec rodziny pacjenta w terminalnej fazie choroby: Edukacja na temat:

- wyposażenia i przygotowania miejsca wydzielonego dla pacjenta, by zapewnić optymalny komfort pacjentowi,

- edukacja w zakresie gdzie i w jaki sposób można pozyskać sprzęty ułatwiające pielęgnację, przemieszczanie pacjenta,

- nauczenie rodziny obsługi sprzętu,

- nauczenie rodziny wykonywania czynności pielęgnacyjnych, opiekuńczych oraz jak te czynności będą wyglądały w czasie agonii

- wsparcie organizacyjne rodziny - jak podzielić obowiązki pomiędzy poszczególnymi członkami rodziny,

- organizacja życia rodziny w nowej sytuacji,

- zostawiamy rodzinie numer telefonu do pielęgniarki i lekarza, opiekujących się chorym,

- ustalenie z rodziną alternatywnych miejsc opieki,

- informowanie na bieżąco o stanie pacjenta -wątpliwości, pytania i obawy rodziny traktujemy poważnie, wyjaśniamy czemu ma duszność, mniej pije

- przygotowujemy rodzinę na różne sytuacje, które mogą się wydarzyć (jak będzie przebiegał dalszy proces leczenia),

- nauczenie rodziny monitorowania tętna i oddechu, podawania lekow;

- nauka okresów agonii, jak stwierdzić zgon chorego

- opracowanie z rodziną schematu postępowania w przypadku agonii i śmierci chorego,rodzina nie powinna wzywać pogotowia, kiedy pacjent jest w stanie agonalnym, nie podejmuje się wtedy także RKO, informujemy rodzinę jak postąpić w przypadku śmierci - wzywamy lekarza, który stwierdza zgon,

- uwrażliwiamy rodzinę, że w momencie agonii pacjentowi należy zapewnić spokój, bliskość - rozmawiamy, mówimy do pacjenta, trzymamy go za rękę, podkreślamy bliskość przez dotyk,

- ograniczamy pospiech, dajemy rodzinie czas na pożegnanie się z pacjentem, na dokonanie obrzędów religijnych,

- informujemy rodzinę, jakie reakcje mogą u nich wystąpić w przypadku śmierci bliskiego,

- edukujemy rodzinę, jak radzić sobie w okresie żałoby ( po śmierci pacjenta nie powinien urwać się kontakt pielęgniarki z rodziną), pielęgniarka musi wyrazić uznanie dla rodziny za opiekę, jaką sprawowali nad pacjentem,

- opieka nad osieroconymi (pielęgniarka monitoruje przebieg żałoby u osieroconych), w okresie osierocenia zwracamy szczególną uwagę na osoby z zaburzeniami psychicznymi oraz na osobę, która była silnie związana emocjonalnie z osobą zmarłą,

pielęgniarka podaje adresy grup wsparcia dla osieroconych, kontaktujemy rodzinę z psychologiem lub psychoterapeutą, jeśli zachodzi taka konieczność.

36. Przedstaw problemy emocjonalne rodziców dziecka objętego opieką długoterminową z powodu ch przewlekłej lub niepełnosprawności:

Przez cały czas rodzicom towarzyszą przeżycia o różnym nasileniu. Na poczatku są najsilniejsze. Rodzice stopniowo akceptują chorobę dziecka. Proces adaptacji przebiega fazowo:

1. okres szoku- po zyskaniu informacji. Dominującymi przeżyciami psychicznymi są: rozpacz, lęk, poczucie krzywdy, bezradność, bezsilność. Wśród objawów pojawiają się niekontrolowane reakcje emocjonalne (płacz,agresja), reakcje nerwicowe (zab. Łaknienia snu), spadek nastroju, negatywne ustosunkowanie do siebie-obwinianie, złość.

2. okres kryzysu emocjonalnego- okres rozpaczy i depresji, przeżywają silne emocje ale nie tak burzliwie- rodzice mają poczucie klęski, winy, poczucie zawodu, niespełnionych nadziei. Pojawiają się konflikty. Zjawisko odsuwania się ojca od rodziny- nie zajmują sie dzieckiem, uciekają w pracę alkohol

3. okres pozornego przystosowania się do sytuacji - nieracjonalne próby przystosowania się rodzice uruchamiają szereg mechanizmów obronnych:

- nie uznawanie faktu niepełnosprawności lub choroby- zaprzeczanie diagnozie, poszukiwanie nowej diagnozy

- nieuzasadniona wiara w wyleczenie- kosztowne leczenie, nowi specjaliści, nowe placówki, wykorzystywanie metod paramedycznych

- poszukiwanie winnych- lekarze, położne, Bóg

Faza ta trwa długo, gdy wyczerpią się możliwości popadają w pesymizm, apatię, nie prowadzą rehabilitacji tylko działania pielegn-opiekuńcze. Często rodzice przenoszą swoje nadzieję na zdrowe dzieci (wysokie wymagania), stopniowe funkcjonowanie bez dziecka chorego.

4. okres konstruktywnego przystosowania- rodzice skupiają się na tym jak pomóc dziecku, czytają, pytają specjalistów jak niepełnospr wpłynie na rozwój dziecka, funkcjonowanie rodziny. Zaczynają współpracować, organizują życie tak aby pomóc dziecku- skupienie się na rehabilitacji. Pojawiają się pierwsze pozytywne przeżycia- dostrzegają postępy u dziecka. Czasem rodzice nie osiągaja tej fazy.

Czynniki wpływające na przeżycia rodziców:

- okres rozwoju dziecka w jakim doszło do choroby lub niepełnosprawności (łatwiej się przystosować rodzicom, którzy mają dziecko chore od urodzenia, trudniej gdy dziecko zachorowało w późniejszym okresie swojego życia)

- sposób przekazania informacji o chorobie dziecka

- rodzaj i stopień niepełnosprawności, czy stopień zaawansowania choroby

- widoczność niepełnosprawności - im bardziej zdeformowane ciało tym trudniej pogodzić się rodzicom z chorobą

- zachowanie dziecka - im bardziej negatywne tym trudniej zaakceptować

- wartości i cele życiowe rodziców ( trzeba zmniejszyć aspiracje zawodowe, trzeba przewartościować system wartości w danej rodzinie)

• konieczność przekazania dziecka pod opiekę placówki stacjonarnej

37. Scharakteryzuj problemy społeczne rodziców dziecka objętego opieką długoterm z powodu ch przewlekłej lub niepełnosprawności:

- negatywne postawy otoczenia

- bariery architektoniczne i komunikacyjne

- izolacja społeczna- bariery architektoniczne, rodzice wykazujący postawę izolacyjną lub integracyjną

-trudna sytuacja materialna- rezygnacja z pracy, nowe wydatki związane z rehabilitacją , dostosowaniem mieszkania

- zmiany w relacjach między małżonkami- odsunięcie się ojca od opieki nad dzieckiem, duże obciążenie fizyczne i psychiczne matki

- zaburzona sfera życia seksualnego- obawa przed kolejną ciążą (gdy niepełnosprawność obciążona genetycznie)

38. Zdefiniuj termin wsparcie społeczne oraz zasoby wsparcia społecznego:

wsparcie społeczne- istnienie pomocnych, pozytywnych relacji między ludźmi. Istotą jest specyficzne zachowanie osoby pomagającej w stosunku do osoby potrzebującej i ta pomoc jest udzielana gdy występują trudności, problemy, pomoc musi być adekwatna do problemów - nie możnas być nadopiekuńczym.

Zasoby wsparcia społecznego - są to wszystkie osoby które tworzą sieć wsparcia:

• naturalne/pierwotne źródła wsparcia- rodzina, znajomi, sąsiedzi, przyjaciele, najbliższe osoby które nie sa przygotowane profesjonalnie do udzielenia pomocy, ale jej udzielają z racji istnienia więzi

• wtórne/sztuczne- osoby profesjonalnie przygotowane do ofiarowywania pomocy z racji wykonywania zawodu np terapeuci, ochrona zdrowia, opieka społeczna

39. Scharakteryzuj rodzaje wsparcia społecznego udzielanego przez pielęgniarkę opieki długoterminowej wobec swoich podopiecznych i ich rodzin.

Wsparcie emocjonalne:

- stworzenie atmosfery podczas rozmowy, która będzie pozwalała na otwarcie się pacjenta - życzliwa, miła atmosfera,

- w czasie rozmowy ważna jest umiejętność słuchania, budowanie zaufania

- towarzyszenie pacjentowi w trudnych momentach, wysłuchanie jego obaw i niepokojów,

- zapewnienie pacjenta o ciągłej gotowości do przyjaznej, otwartej rozmowy,

• w rozmowie przekazujemy uspokajające, podtrzymujące emocje, które będą poprawiały jego samopoczucie i samoocenę.

• Empatia, zrozumienie problemów pacjenta

Wsparcie informacyjne:

- udzielanie wskazówek dotyczących istoty choroby, niepełnosprawności, sposobów leczenia, rehabilitacji,

- informacje dotyczące ograniczeń wynikających z choroby, które trzeba będzie wprowadzić w codzienne życie - robimy to stopniowo, w spokojnej, życzliwej atmosferze, aby nie przestraszyć pacjenta,

- informacje dotyczące samo opieki, samokontroli i samo pielęgnacji,

- udzielanie informacji dotyczących choroby i funkcjonowania z chorobą,

-informacje, gdzie można uzyskać pomoc medyczną i pozamedyczną (środki finansowe, pozyskanie opieki wolontariuszy, miejsca, gdzie można nabyć sprzęt rehabilitacyjny),

- przekazywanie informacji o prawach i przywilejach wynikających z choroby, niepełnosprawności,

- udzielanie rad i wskazówek, które będą podnosiły kompetencje pacjenta w radzeniu sobie z chorobą,

• informowanie pacjenta o skuteczności jego działań (że pacjent właściwie postępuje).

Wsparcie instrumentalne:

- udzielanie usług pielęgniarskich (konkretne działania pielęgniarskie),

• dostarczanie bezpośrednio sprzętów niezbędnych do samo pielęgnacji i samo opieki.

Wsparcie motywacyjne:

-zachęcanie i motywowanie pacjenta do zmiany postaw, wprowadzania ograniczeń, przestrzegania zaleceń,

- utwierdzanie pacjenta, że podjął dobrą decyzję,

- zachęcanie do wytrwania w wysiłkach zmierzających do rozwiązania problemu,

- wsparcia motywacyjnego wymaga także rodzina, motywujemy rodzinę do pomocy w opiece nad chorym, do odwiedzin chorego,

• stopniowo wdrażamy i motywujemy rodzinę do wykonywania poszczególnych czynności przy pacjencie, w opiece nad pacjentem.

40. Przedstaw najczęstsze problemy zdrowotne osób starszych objętych opieką długoterminową:

- większe narażenie na złamania (zmniejsza się zawartość minerałów w kościach),

- podwyższone ryzyko upadków (sylwetka pochylona do przodu, środek ciężkości przesuwa się także ku przodowi; zab równowagi; ch. Neurologiczne, zab widzenia, ortostatyczne),

- zaburzenia funkcjonowania narządów zmysłów (urazy, zab komunikacji, brak apetytu - nie odczuwanie smaku, opażenia odmrożenia, zab termoregulacji-nieadekwatny ubiór do panujących warunków),

- nietrzymanie moczu i stolca w wyniku zaburzonego funkcjonowania zwieraczy cewki moczowej i odbytu,

- częste, długotrwałe zaparcia (w wyniku zmniejszonej perystaltyki jelit),

- zaburzenia łaknienia i pragnienia (brak apetytu, nie odczuwanie smaku, problemy z trawieniem, uczucie pełności, niekontrolowane przyjmowanie posiłków czy płynów, osoby starsze często zapominają o piciu i jedzeniu),

- odwodnienie organizmu (zaburzona funkcja nerek), zab wodno-elektrolitowe

- zmiany skórne - skóra sucha, mało elastyczna przez co zwiększa się ryzyko odparzeń, zmiany grzybicze, zanik owłosienia, problemy z nawykami higienicznymi, pogrubiona płytka paznokciowa

- utrata uzębienia, powodująca trudności w spożywaniu, przyjmowaniu pokarmów,

- zmniejszenie odporności (przez co zwiększa się ryzyko zakażeń , infekcji ukł oddechowego, moczowego, zak skórne),

- występowanie duszności (w wyniku spadku pojemności życiowej płuc, upośledzenia aparatu rzęskowego, obniżania się przepony, nieefektywny kaszel, zmniejszona ruchomość klatki piersiowej),

- trudności w poruszaniu sie zmniejsza się możliwość wykonywania ruchów precyzyjnych, zmniejsza się ogólna sprawność organizmu osoby starszej (zmiany w ukł kostno-stawowym)

- wielochorobowość (ch. Ukł. Krążenia, cukrzyca, choroby otępienne, osteoporoza, zwyrodnienia stawów, miażdżyca, choroby nowotworowe),

- zamazanie obrazu choroby ( trudno u osób starszych zauważyć ostre objawy choroby, objawy te w początkowej fazie są niecharakterystyczne, trudne do zdiagnozowania i uchwycenia),

- zmiana reakcji na leki ( większa możliwość pojawienia się niepożądanych skutków leczenia farmakologicznego, skutków ubocznych w wyniku zmiany leków)

41. Przedstaw najczęstrze problemy psychospołeczne osób starszych objętych opieką dł.:

- zaburzenia w zakresie wyższych funkcji psychicznych (trudności w zapamiętywaniu, szczególnie nowych wiadomości, zaburzenia pamięci krótkoterminowej, trudności w rozumieniu, zaburzenia logicznego myślenia, zaburzenia koncentracji, problemy w orientacji w czasoprzestrzeni),

- zmiany charakterologiczne ( nieufność, podejrzliwość, wyostrzają się wcześniejsze negatywne cechy, utrata pewności siebie, obniża się poczucie własnej wartości, negatywna postawa wobec osób młodych),

- trudności w adaptacji do nowych warunków,

- sztywność schematów myślowych ( trudno przekonać osoby starsze do swoich racji, poglądów, konflikty międzypokoleniowe),

- gromadzenie wszelkich rzeczy (zbieractwo),

- zmniejszona możliwość kierowania swoimi uczuciami (wahania nastroju),

-spadek umiejętności, możliwości przeżywania uczuć,

- poczucie izolacji, poczucie odrzucenia, odsunięcia na margines życia rodzinnego, społecznego,

- poczucie osamotnienia (np. w wyniku utraty bliskiej osoby - współmałżonka, izolacja na własne życzenie, najbliżsi izolują chorego),

- trudności w nawiązywaniu nowych kontaktów towarzyskich, jak również trudności w utrzymaniu dotychczasowych, starych kontaktów,

- przejście na emeryturę lub rentę ( w wyniku tego następuje utrata kontaktów towarzyskich, pozycji społecznej, utrata celowego zajęcia, strata finansowa),

- poczucie uzależnienia od innych (zjawisko odwrócenia ról),

• zmiana miejsca dotychczasowego zamieszkania przez osoby starsze (osoba starsza nie chce się przeprowadzać, nie chce zmieniać miejsca zamieszkania)

• obawa przed nowościami - nowinki techniczne, zmiany obyczajowe

42. Wyjaśnij pojęcie "grupa samopomocy":

Jest formą niespecjalistycznej pomocy psychologicznej, wsparcia społecznego, w której członkowie świadczą sobie różnego rodzaju pomoc, zazwyczaj niezawodową. Grupę samopomocy tworzą osoby które mają podobne doświadczenia życiowe, podobne problemy, np grupy wsparcia dla osób w żałobie, dla dorosłych dzieci alkoholików, dla chorych na choroby psychiczne

43. Przedstaw cel i zakres działań grup samopomocy:

Grupy samopomocy:

• działają na rzecz swoich członków,

• zapewniają wzajemne wsparcie, pomoc

• pomagają rozwiązać problemy

• redukują poczucie izolacji społecznej

• zmniejszają poczucie unikalności problemów i braku poczucia zrozumienia ze str otoczenia

• ułatwiają proces akceptacji choroby

• zapewniają wsparcie informacyjne- ukazują praktyczne informacje i sposoby radzenia sobie z problemami, np jak pozyskać sprzęt, gdzie udać się do specjalisty, jak zdobyć zasiłki itp

• zapewniają wymianę sprzętu pomiędzy poszczególnymi członkami

44. Wymień podstawowe akty prawne regulujące funkcjonowanie i organizację op dł:

- 27.08.2004- Ust o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych

- Rozp Mn Zdr w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej z dn 30.08.2009

- Ust o działalności leczniczej z dn 15.04.2011 (1.07.2011)

- Rozp. Mn Zdr w sprawie kierowania do zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych z dn 25.06.2012

- Zarządzenie Prezesa NFZ z 16.07.2011 nr 83/2011 w spr określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej

- Ust o zawodach pielęgniarki i położnej z 15.07.2011

- Ust z dn 12.03.2004 o pomocy społecznej

- Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 7 listopada 2007r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego

45. Przedstaw zasady opieki pielęgniarskiej w warunkach domowych nad pacjentem unieruchomionym w łóżku z powodu choroby przewlekłej:

46. Omów zadania pielęgniarki wobec pacjenta chorego przewlekle:

Zadania pielęgniarki:

1. diagnostyczne- ocenić funkcjonowanie pacjenta w sferze fizycznej, psychicznej i duchowej

a) wywiad- najbardziej charakterystyczne objawy dla terminalnego stadium choroby

• ocena stanu fizycznego

-ból / 75% chorych z nowotworem, 65 % inne choroby przewlekłe/

-objawy ze strony p. pokarmowego- zmiany w obrębie jamy ustnej, nudności, wymioty, zaparcia

-objawy ze strony układu oddechowego- rzężenia, głośny oddech

-osłabienie, wyczerpanie

-bjawy ze strony układu moczowego- zmniejszenie ilości wydalanego moczu, zatrzymanie moczu

-występowanie odleżyn

• ocena stanu psychicznego

-czy miał wcześniejsze doświadczenia z umieraniem, jakie, jakie lęki i obawy występują najczęściej / lęk i strach przed umieraniem, przed samotnością, obciążeniem dla rodziny, obawa o przyszłość rodziny/

• ocena sytuacji społecznej

-struktura rodziny, jakie dotychczas pacjent pełnił role, warunki mieszkaniowe, sytuacja materialna

-ocena funkcji rodziny

-ocena wydolności opiekuńczej rodziny / kondycja fizyczna, możliwości zdrowotne, stopień zmęczenia, wyczerpania, kondycja psychiczna opiekunów, występowanie problemów finansowych, nowy podział ról w rodzinie, czy nie nastąpiło rozbicie związków rodzinnych/

-monitorowanie potrzeb rodziny i pacjenta

b) udział w badaniach diagnostycznych

2.udział w leczeniu- szybkie wdrożenie leczenia w celu łagodzenia dokuczliwych objawów

-leki podawać drogą doustną- jak najdłużej

-ścisłe przestrzeganie godzin podawania leków

-nawodnienie- tylko w ostrych stanach ( biegunka, wymioty) nie stosuje się „ na siłą”, naturalne odwodnienie ułatwia okres umierania- zmniejszenie śluzu w drogach oddechowych -ułatwia oddychanie, może zmniejszyć objętość guza- mniejsze dolegliwości bólowe

-nie podaje się leków: hormonalnych, witamin, antybiotyków, leków p/ cukrzycowych ( w okresie agonalnym)

-do końca podaje się: leki p/bólowe, p/drgawkowe, leki zmniejszające wydzielanie śluzu w drogach oddechowych, leki p/lękowe

3. działania pielęgnacyjne

-zaplanowane- sprawnie, szybko

-w czasie maksymalnego działania leku p/bólowego (ewentualnie podać dodatkowo)

-szczególna pielęgnacja jamy ustnej- suchość, oddech przez usta- nawilżanie, toaleta, kostki lodu, płyny w niewielkich ilościach, smarowanie warg wazeliną

-pielęgnacja skóry- zabezpieczenie przed odleżynami

-zapobieganie zaparciom

-nauka wykonywania czynności przez rodzinę

-wsparcie psychiczne i duchowe chorego

-umiejętność słuchania, zachęcanie do wyrażania swoich obaw i leków, unikanie żargonu, skrótów

-zapoznanie z objawami agonii- charczący oddech, zimne kończyny, bladość skóry, obrzęki, trudności w nawiązaniu kontaktu, jak rozpoznać zgon

-schemat postępowania w przypadku agonii i zgonu ( opracować)- nie wzywać karetki, spokój, bliskość, mówić do chorego ( słuch jest długo), dotykać go, nie podejmuje się resuscytacji

-poinformowanie rodziny jakie reakcje mogą pojawić się po śmierci chorego, nie pozostawiać jej samej, wyrazić uznanie dla opieki w domu, monitorowanie okresu żałoby.

Ze względu na pogarszanie się stanu zdrowia i jednocześnie zmniejszającą się sprawność oraz samodzielność pacjenta możemy wyróżnić 5 stopni dysfunkcji:

1. Choroba nie sprawia trudności choremu, pozwala na normalną aktywność życiową i zawodową.

2. Występują ograniczenia niektórych funkcji organizmu, np. trudności w poruszaniu się, przyjmowaniu określonych pokarmów, aktywności zawodowej - chory wymaga sporadycznej pomocy.

3. Chory wymaga stałego nadzoru opiekuna, pomocy w czynnościach życia codziennego.

4. Duże ograniczenia - chory wymaga stałej opieki lekarza i pielęgniarki.

5. Obłożnie chory, unieruchomiony, niezdolny do wykonywania czynności życia codziennego.

6. Działania podejmowane przez zespół terapeutyczny, w tym przez pielęgniarkę, będą różnić się w zależności od okresu choroby przewlekłej. Celem oceny stanu pacjenta będzie określenie: w jakim czasie i zakresie wymaga on opieki profesjonalnej (np. w szpitalu), a w jakim stopniu możliwa jest samo pielęgnacja lub opieka nieprofesjonalna świadczona przez najbliższych. W okresie remisji pacjent będzie stroną bardziej aktywną, a pielęgniarka -wspierającą. W okresie zaostrzenia choroby, gdy stan chorego ulega pogorszeniu, pielęgniarka staje się w procesie pielęgnowania pacjenta coraz bardziej aktywna, Az do całkowitego przejęcia wykonywania czynności z pacjenta.

Ogólne zadania pielęgniarki w opiece nad pacjentem z choroba przewlekłą można określić następująco:

• Rozpoznanie stanu zapotrzebowania na opiekę, jej rodzaj, zakres i charakter -s. barthel

• Świadczenie pomocy i wsparcie pacjenta w zakresie zgodnym z rozpoznanym poziomem dysfunkcji i zaburzeń chorobowych oraz ograniczeniem wydolności samoobsługowej;

• pomaganie w wykonywaniu czynności życia codziennego lub wykonywanie ich za pacjenta

• Promowanie zdrowia i podejmowanie działań zapobiegających lub ograniczających ryzyko wystąpienia powikłąń w czasie stosowania metod diagnostycznych, leczenia, rehabilitacji;

• Edukacja i wspieranie chorego, jego rodziny i opiekunów w celu akceptacji przez nich choroby przewlekłej i wynikających z niej ograniczeń, nauczenia, jak radzić sobie z choroba, jak zmienić dotychczasowe przyzwyczajenia, które w nowej sytuacji zdrowotnej przyczyniają się do lepszej jakości życia, np. astma oskrzelowa;

• Uświadomienie pacjentowi i jego najbliższym, że z chorobą przewlekłą można długo i aktywnie żyć, nie można jednak lekceważyć jej objawów, np. w przebiegu cukrzycy;

• Udział w usprawnianiu pacjenta w celu ograniczenia upośledzeń i nauczenia wykonywania czynności życiowych w zmienionej sytuacji, w przypadku ich wystąpienia, np. reumatoidalne zapalenie stawów;

• Pomoc w utrzymaniu aktywności życiowej, zawodowej pacjenta na poziomie uwarunkowanym stanem zdrowia chorego i rokowaniem w chorobie, np. stwardnienie rozsiane;

• Przygotowanie rodziny i najbliższego otoczenia chorego do sprawowania opieki nad nim w czasie jego pobytu w domu, w zakresie m. in. Obserwacji i szybkiego, właściwego reagowania w sytuacji zaostrzeń, wykonywania zleconych zabiegów i pomiarów, np. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze;

• Zapobieganie powikłaniom, które mogą być wynikiem , np. długotrwałego unieruchomienia, zapobieganie odleżynom, przykurczom i zanikom mięśniowym, zapaleniu płuc.

• Wykonywanie zadań i zabiegów w ramach I pomocy przedlekarskiej w nagłym pogorszeniu się zdrowia

• Wykonywanie zabiegów zleconych przez lekarza współudział w procesie diagnozowania

• Motywowanie do działąń rehabilitacyjnych i pracy nad sobą

• pomoc w podniesieniu poziomu samooceny

• wsparcie emocjonalne

47. Przedstaw standard opieki pielęgn w warunkach domowych nad pacjentem z cewnikiem Foleya

Oświadczenie standardowe

Opieka nad pacjentem z cewnikiem Foleya skierowana jest na przywrócenie prawidłowej funkcji oddawania moczu, a jeśli to niemożliwe, to na ułatwienie choremu przystosowania się do życia z tą dolegliwością oraz na zapobieganiu wystąpieniu powikłań.

Kryteria struktury

Pielęgniarka ma wiedzę i umiejętności z zakresu:

— anatomii i fizjologii układu moczowego,

— fizjologii mikcji,

— przyczyn nietrzymania moczu,

— możliwości terapii,

— psychoterapii wspierającej oraz motywującej pacjenta do współpracy w procesie opieki,

— pielęgnowania pacjenta z założonym cewnikiem

— zapobiegania zakażeniom układu moczowego, stanom zapalnym skóry oraz odleżynom,

— przygotowania pacjenta (i jego rodziny) do samoopieki w warunkach domowych.

— cewnikowania pęcherza moczowego ( procedura nr 1)

Pielęgniarka stara się o optymalne i dostępne dla pacjentów z cewnikiem Foleya wyposażenie zapewniające im intymność:

— materiały higieniczne i sanitarne dostosowane do stopnia nietrzymania moczu (pieluchy jednorazowe, pieluchomajtki, podkłady higieniczne),

— sprzęt urologiczny (cewniki, zbiorniki do dobowej zbiórki moczu, worki do zbiórki moczu mocowane na nodze albo do lóżka),

— przyrządy ułatwiające pacjentowi bezpieczne poruszanie się.

Kryteria procesu

Pielęgniarka

— uzyskuje z wywiadu informacje o nietrzymaniu moczu przez pacjenta i jego możliwościach radzenia sobie z tym problemem,

— zapewnia pacjentowi spokój, bezpieczeństwo, poczucie godności i warunki intymności,

— współpracuje z członkami zespołu terapeutycznego w procesie diagnozowania i leczenia,

— uwzględnia w dokumentacji pielęgniarskiej problematykę dotyczącą nietrzymania moczu.

— ocenia:

— bilans wodny (Załącznik nr 1),

— czynniki sprzyjające nietrzymaniu moczu (kaszel, kichanie, śmiech. stres, lęk, zaparcia, otyłość),

— sprawność fizyczną i stan psychiczny pacjenta,

— pomaga zdobyć potrzebne choremu wyposażenie (sanitarne, materiały higieniczne, przyrządy do bezpiecznego poruszania się),

— motywuje chorego do aktywnego udziału w procesie pielęgnowania

— przeciwdziała stanom zapalnym skóry i odleżynom,

— sprawuje kontrolę nad cewnikiem (promuje miękkie worki do zbierania moczu z odpowiednio długim drenem wykonanym z materiału zapobiegającego jego zaginaniu, z zaworem uniemożliwiającym cofanie się moczu),

— zapobiega zakażeniom dróg moczowych,

— udziela wsparcia pacjentowi i jego rodzinie, przygotowuje ich do pielęgnacji w warunkach domowych,

— inspiruje powstawanie grup wsparcia w nietrzymaniu moczu i zachęca pacjentów do aktywnego w nich udziału.

Kryteria wyniku

Pacjent:

— spotyka się ze zrozumieniem,

— uzyskuje wsparcie emocjonalne,

— otrzymuje optymalną opiekę pielęgniarską,

— unika powikłań (zakażenia dróg moczowych, stany zapalne skóry, odleżyny),

— akceptuje swój stan zdrowia,

— odczuwa poprawę jakości życia.

Rodzina (opiekun) uzyskuje wiedzę i umiejętność pielęgnacji oraz pozytywnego oddziaływania psychoterapeutycznego na chorego.

Pielęgniarka swoją postawą, wiedzą i umiejętnościami uzyskuje optymalne wyniki procesu pielęgnowania pacjenta z założonym cewnikiem Foleya .

48. Przedstaw zakres przygotowania pacjenta z przewlekłą niewydolnością krążenia do samoopieki i samokontroli:

- określenie poziomu wiedzy pacjenta (ile lat choruje, na temat choroby, ch współistniejących)

- wyposażenie pacjenta w wiedzę dotyczącą istoty choroby, jej objawów oraz powikłań,

- udzielenie informacji dotyczących stosowania leków:

• Poinformowanie o konieczności systematycznego przyjmowania leków zgodnie z zaleceniami lekarza, np. musi pamiętać o stosowaniu przerw w zażywaniu glikozydów,

• Przedstawienie działania poszczególnych leków na organizm,

• Zaznajomienie ze skutkami ubocznymi mogącymi pojawić się w trakcie leczenia farmakologicznego,

- przedstawienie zasad diety stosowanej u pacjentów z przewlekłą niewydolnością krążenia:

• Dieta małosolna, lekko strawna ,

• Posiłki spożywać w małych porcjach ,ale częściej, ok. 5-6 razy dziennie,

• Unikamy potraw smażonych, pieczonych,

• Podaż odpowiedniej ilości płynów (prowadzenie bilansu płynów)

- poinformowanie o konieczności zrezygnowania z używek: papierosów, alkoholu, mocnej kawy,

- zaznajomienie z zaleceniami dotyczącymi aktywności fizycznej. Najważniejsze, aby wysiłek fizyczny był dostosowany do aktualnej wydolności serca. U pacjentów z I i II stopniem niewydolności wg NYHA zajęcia domowe oraz ćwiczenia fizyczne musza być zaplanowane, by nie powodowały zmęczenia. Natomiast chorzy z III i IV stopniem niewydolności muszą ograniczyć wysiłek fizyczny do minimum, aby zapobiec nasileniu objawów chorobowych,

- przedstawienie korzyści z prowadzenia samokontroli,

- omówienie zasad prowadzenia samokontroli,

- nauczenie pacjenta prawidłowego pomiaru tętna, masy ciała, obrzęków, prowadzenia bilansu płynów,

- nauka samoobserwacji pod katem wystąpienia skutków ubocznych leczenia farmakologicznego

- przedstawienie sposobów łagodzenia objawów chorobowych oraz postępowania w przypadku zaostrzenia objawów

49. Omów zakres przygotowania pacjenta z cukrzycą do samoopieki i samokontroli:

Zadania edukacyjne w zakresie przekazywania wiedzy na temat cukrzycy:

• Rozmowa z pacjentem na temat cukrzycy.

• Dobór i dostarczenie literatury fachowej na właściwym dla chorego poziomie.

• Uświadomienie choremu istoty schorzenia przewlekłego i konsekwencji jego wystąpienia.

• Wyjaśnienie mechanizmu i przyczyn powstawania cukrzycy oraz jej objawów.

• Przedstawienie możliwych powikłań o określenie niebezpieczeństw z nimi związanych.

• Opis objawów powikłań i nauka rozpoznawania zwiastunów.

• Odróżnianie hiperglikemii od hipoglikemii.

• Przedstawienie pacjentowi sposobów leczenia cukrzycy.

Zadania edukacyjne w zakresie podawania insuliny:

• Zapoznanie z rodzajami insulin, sposobami i zasadami ich podawania.

• Dostarczenie plansz z zaznaczonymi prawidłowymi miejscami wkłuć, schematami ilustrującymi sposoby podawania insuliny.

• Demonstrowanie obsługi sprzętu używanego do wstrzyknięć(strzykawki , igły, peny) i wykonywanie iniekcji.

• Omówienie zasad aseptyki i antyseptyki i wdrożenie do praktycznego ich stosowania.

• Ćwiczenie umiejętnego obliczania i nabierania zleconej dawki insuliny.

• Uczenie techniki iniekcji i posługiwania się penem.

• Nadzór podczas wykonywania pierwszych zabiegów.

• Pouczenie o skutkach nieprawidłowego podania insuliny i środkach zaradczych, jakie należy bezzwłocznie podjąć.

Zadania edukacyjne w zakresie samokontroli chorego na cukrzycę:

• Uświadomienie celów i ważności samokontroli:

- samokontrola gwarantuje uzyskanie lepszych wskaźników skuteczności leczenia cukrzycy,

- zapobiega ketozie i hiperglikemii,

- pozwala ocenić wpływ różnych posiłków na cukromocz,

- pomaga lekarzowi w leczeniu cukrzycy,

- umożliwia choremu samodzielne decydowanie o zmianach dawki insuliny ( w niewielkim zakresie).

• Poinformowanie o sytuacjach mogących doprowadzić do powikłań, w których szczególnie dokładnie należy dokonywać samokontroli:

- pomyłki w dawkowaniu insuliny,

- niedostosowanie dawki insuliny do zmiany trybu życia(zwiększenie lub zaniechanie wysiłku fizycznego),

- wystąpienie innych schorzeń - choroby gorączkowe, stany zapalne,

- zmiana warunków o trybu życia - zmiana pracy, stres, wyjazdy, zmiany klimatyczne,

- zmiana lub niedostosowanie diety, przyjmowanie niedozwolonych posiłków,

- dostarczenie nieprawidłowej ilości płynów,

- przyjmowanie leków, np. syropów, środków moczopędnych, środków antykoncepcyjnych.

• Zapoznanie ze sposobami oceny swojego stanu:

- obserwacja i kontrola diurezy, stanu skóry, pragnienia,

- pomiar stężenia glukozy we krwi,

- badanie obecności acetonu o glukozy w moczu,

• Nauka rozpoznawania i różnicowania objawów niedocukrzenia.

• Przedstawienie zasad i demonstracja prawidłowego używania gleukometrów, keto testów, glukotestów.

• Wdrażania do samodzielnego prawidłowego oceniania swojego stanu na podstawie uzyskiwanych parametrów i podejmowania właściwych działań.

• Kontrola umiejętności i ocena prawidłowości podejmowanych działań.

• Korygowanie zaobserwowanych błędów w czynnościach wykonywanych przez pacjenta.

Zadania edukacyjne zakresie diety chorego na cukrzycę:

• Przekonanie pacjenta o konieczności stosowania diety i utrzymywania odpowiedniej wagi.

• Uświadomienie skutków złych nawyków żywieniowych.

• Umożliwienie kontaktu z dietetykiem w celu wspólnego opracowania indywidualnych jadłospisów, przykładowych diet.

• Dostarczenie wiedzy na temat właściwej diety cukrzycowej (przekazanie broszur, ulotek, przeprowadzenia rozmów, pogadanek).

• Przekazanie głównych zasad dotyczących stosowania diety cukrzycowej w zakresie ilości, jakości i sposobu przyjmowania posiłków:

- liczba posiłków powinna wynosić 6-7 na dobę - trzy główne (pierwsze śniadanie, obiad i kolacja), trzy dodatkowe (drugie śniadanie, podwieczorek, druga kolacja, ewentualnie mały posiłek przed snem),

- posiłki musza być spożywane regularnie (unikanie wahań poziomów cukru),

- posiłki należy tak rozplanować w ciągu doby, by harmonizowały z nasileniem działań insuliny lub leków doustnych (posiłek zawierający najwięcej węglowodanów powinien przypadać na okres szczytu działanie insuliny),

- zapotrzebowanie energetyczne powinno wynosić od 20 -25kcl na 1 kg wago ciała (u osób leżących) i do 35kcl na 1 kg wago ciała (u osób chodzących i lekko pracujących), zapotrzebowanie zawsze należy obliczać na kilogramy należnej wagi ciała,

- z diety należy prawie zupełnie wykluczyć alkohol,

- wyeliminować należy także potrawy o dużej zawartości cukru (miód, syropy, słodkie ciasta),

- ograniczyć należy pieczywo, kasze,

- nie należy używać w diecie tłuszczów zwierzęcych, zaleca się natomiast oliwę i oleje roślinne,

- przyjmowane płyny nie powinny być słodzone,

- sztuczne środki słodzące powinny być stosowane w ograniczonym zakresie,

- posiłki powinny zawierać odpowiednie proporcje węglowodanów (50-60% ), białek (15-20% ), tłuszczów (20-30% ),

- dieta powinna być urozmaicona, bogato witaminowa.

• Pomoc w zaakceptowaniu diety, stosowaniu jej i przestrzeganiu ograniczeń.

• Ułatwienie rozwiązywania problemów i trudności dotyczących stosowania diety.

• Pomoc w obliczaniu kaloryczności posiłków, określaniu wymienników węglowodanowych oraz sporządzaniu przykładowych diet.

• Kontakt z rodziną chorego, rozpoznanie potrzeby edukowania w zakresie żywienia.

Zadania edukacyjne w zakresie przestrzegania zasad higieny przez chorego na cukrzycę:

• Wyjaśnienia znaczenia prawidłowej pielęgnacji skóry oraz stóp dla zapobiegania powikłaniom.

• Uświadomienie skutków zaniedbań higienicznych.

• Dostarczenie wiedzy na temat zasad prawidłowej pielęgnacji:

- używanie środków myjących niedrażniących, niealergizujących, dokładne ich spłukiwanie,

- dokładne osuszanie wszystkich części ciała, ze szczególnym uwzględnieniem fałdów i miejsc stykania się dwóch powierzchni skóry,

- osuszanie prze dotyk, a nie pocieranie, przy użyciu delikatnego ręcznika, w szczególności jeśli występują obrzęki,

- natłuszczanie skóry - unikanie twardej wazeliny i gęstych kremów, używanie oliwki lub innych płynnych środków natłuszczających,

- obcinanie paznokci krótko i bez ostrych krawędzi,

- likwidacja lub zmniejszenie świądu skóry (stosowanie środków przeciwświądowych, niedopuszczanie do nadmiernej potliwości, zmywanie ciała wodą o lekko kwaśnym odczynie)

Pielęgnacja stóp:

- wnikliwa obserwacja i codzienna ocena, jeszcze lepiej przed każdym myciem,

- dokładne mycie i osuszanie,

- krótki, proste obcinanie paznokci - zapobiega wrastaniu,

- ostrożne usuwanie zrogowaciałego naskórka,

- natłuszczanie pięt w celu zapobiegania pęknięciom i rozpadlinom,

- codzienna zmiana skarpet i pończoch, unikanie spania w skarpetkach (powoduje niedokrwienie), w przypadku ziębnięcia kończyn stosowanie innych sposobów ogrzewania lub używanie specjalnych , bardzo luźnych skarpet,

- stosowanie do pielęgnacji zasypek, ewentualnie preparatów przeciwgrzybicznych.

• Demonstrowanie prawidłowych sposobów pielęgnowania i czuwanie nad ich realizacją przez pacjenta.

• Nauka prawidłowej obserwacji i oceny stanu skóry.

• Udzielanie wskazówek dotyczących właściwego postępowania higienicznego:

- codziennie myć całe ciało (wskazany prysznic, unikanie długiego przebywania w wannie - powoduje macerację i stwarza możliwość szybszego jej uszkodzenia),

- nie używać do kąpieli zbyt zimnej lub zbyt gorącej wody,

- całe ciało (szczególnie stopy) trzeba zawsze dobrze spłukać i osuszyć,

- nie należy używać drażniących środków, ostrych szczotek, myjek, pumeksu,

- stopy w obuwiu powinny być zawsze ciepłe i suche,

- używane obuwie należy dokładnie dopasować, nosić tylko buty z naturalnej skóry, codziennie je oglądać i sprawdzać, czy nie pojawiły się w nim pęknięcia,

- unikać chodzenia boso,

- pończochy, skarpetki, bielizna powinny być z naturalnych materiałów, nie mogą uciskać, hamując prawidłowe krążenie, dodać należy, ze trzeba je codziennie zmieniać,

- każdego dnia należy oglądać stopy - szczególnie dokładnie okolicę podeszwowa i szczeliny między palcami,

- w przypadku zranienia należy zdezynfekować ranę i zaopatrzyć ją suchym opatrunkiem, jeśli rana nie wygoi się po 3-4 dniach, konieczne jest konsultacja lekarza.

Zadania edukacyjne w zakresie rekreacji i aktywności fizycznej chorego na cukrzycę:

• Przekonanie pacjenta o pozytywnym wpływie wysiłku na zdrowie i samopoczucie chorego.

• Wyjaśnienie mechanizmu spalania i wykorzystania glukozy podczas wysiłku.

• Uświadomienie niebezpieczeństw mogących pojawić się po nadmiernych wysiłku bez uprzedniego przygotowania.

• Przedstawienie różnych możliwości ćwiczeń gwarantujących wysiłek optymalny:

- chory na cukrzycę może wykonywać tylko ćwiczenia wymagające wysiłku dynamicznego (wysiłek zawsze połączony z ruchem), np. marsz, bieg gra w piłkę, pływanie, gimnastyka,

- eliminowanie ćwiczeń wiążących się z wysiłkiem statycznym, np. przeciąganie liny, podnoszenie ciężarów,

- dostosowanie ćwiczeń do wieku i wagi chorego, jego indywidualnych możliwości, sprawności, wydolności krążenia,

- u pacjentów z cukrzycą wysiłek fizyczny nie powinien wywoływać tętna wyższego niż 140/min,

- jeśli gimnastyka i ćwiczenia spowodują wzrost tętna powyżej 140/min należy je bezwzględnie przerwać,

- czas trwania ćwiczeń nie powinien przekraczać 10-20 min 4 do 6 razy w tyg. Dla pacjentów o siedzącym trybie życia oraz 30-6- min 3 do 5 razy w tyg. Dla osób bardzo aktywnych,

- umożliwienie kontaktu z rehabilitantem i uczestnictwa w zajecaich ćwiczeniowych,

- zachęcanie do rekreacji - pobytu na świeżym powietrzu spacerów,

utrwalanie pozytywnych nawyków.

49. Wymień części składowe standardów wykorzystywanych w codziennej praktyce pielęgn:

oświadczenie standardowe, kryteria struktury, procesu, wyniku???

51. Wskaż różnice między pojęciami: standard, procedura, algorytm.

Standardy- wzory i normy realizacji poszczególnych funkcji i zadań pielęgniarki wobec pacjenta(środowiska, grupy), adekwatnych do miejsca pracy i zajmowanego przez nią stanowiska, przyjętej teorii i metody pielęgnowania, koncepcji zdrowia i weryfikowane poziomem optymalnych założonych i uzyskanych efektów

standard to norma która okresla pewien poziom praktyki w celu wymiernego określenia doskonałości działań związanychz opieką. Powinien być osiągalny, możliwy do obserwacji, celowy, wymierny, zrozumiały.

Procedura jest uzgodnionym sposobem postępowania opartym na sprawdzonych podstawach teoretycznych zgodnym z prawem i przyjętymi normami (standardami). Zawiera nazwę cel działąnia, uporządkowane w kolejności czynności, wymagane warunki wykonania, stosowną aparaturę, materiały oraz kwalifikację wykonawcy.

Algorytm- jest schematem, formułą alternatywnego postępowania, zapewniającą rozwiązanie danego problemu w określonych sytuacjach decyzyjnych. Najczęściej są przygotowane przez ekspertów, mają postać drzewa decyzyjnego ukazującego kolejne kroki postępowania

52. Przedstaw założenia standardu opieki pielęgniarskiej w warunkach domowych nad pacjentem z cewnikiem Foleya.

- cewnik Foleya wymienia się, co 7-14 dni, ze względu na niebezpieczeństwo zakażenia

- wymiana cewnika powinna się odbywać w pełnej jałowości,

- utrzymanie higieny w okolicy intymnej (mycie kilka razy dziennie, np. w okresie miesiączki, w przypadku upławów)

- codzienne mycie zewnętrznej części cewnika, szczególnie przy ujściu cewki moczowej

- zapewnienie czystości bielizny osobistej i pościelowej

- prawidłowe ułożenie drenu odprowadzającego, tak aby cewnik nie był zgięty; należy umocować w odpowiednim miejscu przy łóżku

- worek na mocz powinien być umieszczony zawsze poniżej poziomu pęcherza moczowego (zapobiega to wstecznemu spływowi moczu i wstępującemu zakażeniu dróg moczowych

- unikać zbędnych manipulacji (zatyczki zakładamy tylko sterylne)

- zapewnienie pacjentowi podaży płynów ok..2000 ml (wydalenie płynów zmniejsza namnażanie się bakterii, utrudnia wytrącanie się soli wapnia, eliminuje inkrustrację wewnętrzną)

- podawanie w diecie dużo witaminy C (żurawiny, porzeczki, grejpfruty przeciwdziałają wytrącaniu się soli wapnia w systemie drenującym)

- jeśli wystąpi niedrożność, można przepłukać cewnik zachowując zasady jałowości,

- przy płukaniu niedrożnego cewnika nie wolno jednorazowo wpuszczać do pęcherza moczowego więcej niż 20-30 ml płynu

- zabieg płukania pęcherza wykonuje się w warunkach ścisłej jałowości przy użyciu jałowych płynów, sprzętu i na zlecenie lekarza

- stosowany płyn powinien mieś temperaturę ok. 30˚ C (chłodny płyn może wywołać skurcz pęcherza i bolesne parcie na pęcherz)

• do płukania pęcherza moczowego można zastosować płyny: 0,1% Rivanolum, 3% kwas borowy, 0,9% NaCl, 0,5% sterylną neomycynę.

53. Wymień najczęstsze problemy pacjentów z chorobą Alzheimera oraz ich rodzin wynikające z postępu choroby.

Problemy pacjenta:

- zaburzenia pamięci i uczenia się,

- zaburzenia zachowania

1. Psychotyczne (urojenia)

• Zespoły błędnego rozpoznawania, jak np. objaw lustra - pacjent patrzy w lustro i nie rozpoznaje siebie, traktuje siebie jako obcą, nieznaną osobę,

• Objaw telewizora - chory traktuje to , co ogląda w telewizji jako rzeczywistość, jako realny świat,

• Poczucie, że nie jest się we własnym domu.

1. Pozapsychotyczne

• Zaburzenia snu,

• Działanie niecelowe,

• Pobudzenia (agresja słowna lub agresja fizyczna),

• Błądzenia (w wyniku trudności w orientacji w terenie)

- zaburzenia językowe ( problemy z wypowiadaniem się, problem z odnalezieniem słów, które chciał chory wypowiedzieć, pacjent traci umiejętność rozumienia mowy, tego, co do niego mówimy)

- zaburzenia depresyjne ( apatia, bierność, lęk, przygnębienie wynikające ze świadomości choroby)

- objawy neurologiczne ( spowolnienie ruchów, sztywność mięśniowa, drżenie)

- zaburzenia chodu (narażenie na upadki)

- trudności w komunikowaniu.

Problemy rodziny i opiekunów:

- obniżony stopień odporności, większa zachorowalność,

- objawy depresyjne opiekunów (wynikające z przewlekłego stresu, poczucia braku kontroli nad zachowaniami pacjenta, niezmienności sytuacji na lepsze),

- obciążenie finansowe (zwiększone wydatki),

- straty w sferze życia społecznego ( ograniczenie kontaktów z przyjaciółmi, zanik życia towarzyskiego, rezygnacja z zainteresowań).

---