Najbardziej znani bohaterowie - sieroty to:
Kopciuszek
Królewna Śnieżka
Ania z Zielonego Wzgórza
Mary z Tajemniczego Ogrodu
Jaś i Małgosia
W baśni ludowej sierota to zawsze bohater pozytywny (w przeciwieństwie do macochy, której stają się ofiarami), np. Jaś i Małgosia, O sześciu łabędziach, Jagnię i rybka braci Grimmów.
W baśniach tych następuje zmiana statusu społecznego sieroty (np. poślubia królewnę), otrzymuje on nagrodę.
Baśnie Andersena:
Dzikie łabędzie
Towarzysze podróży
Różne utwory z motywem sieroty:
Nauki moralne na każdy dzień roku (1939) - przewodnik-kalendarz Antoniny Jadwiczowej
Paulina Krakowowa, Pamiętnik młodej sieroty (1838)
o sierocie, która uczyła się i później sama została nauczycielką
opis i pochwała samodzielności
Paulina Krakowowa, Imieniny Basi (1857)
Szlachetne dzieci (1857)
Książeczka dla Stefcia (1855)
Duchy (1829)
bohaterka nadmiernie lękliwa zostaje „uleczona” przez swych kuzynów, którzy straszą ją w lesie, udając upiory
Stanisław Jachowicz, Pieśń sierot (...) (1847)
Stanisław Jachowicz, Książeczka moralna (1809)
Teresa Jadwiga, W społeczeństwie (1899)
Maria Konopnicka, O krasnoludkach i sierotce Marysi (1895)
bohaterka - bardzo zindywidualizowana (rozmawia ze zmarłymi, żyje osobno, z dala od dziecięcych zabaw
utwory Lenartowicza i Porazińskiej
Schemat: litość -------- wdzięczność
Charakterystyka bohatera - sieroty
bezbiografizm
słowo „sierota” samo w sobie jest już wizytówką, zazwyczaj bez nazwiska, czasem nawet bez imienia
wygląd zewnętrzny
twarz blada, często na niej goszczą łzy
oczy zazwyczaj modre lub fiołkowe
włosy jasne lub złociste
ubranie - stare, zniszczone, podarte, skromne, znoszone
cechy charakteru (wzorowe)
oszczędność
pracowitość
wdzięczność
skromność