Poglądy Erazma z Rotterdamu:

Najważniejsze są: wyrozumiałość, życzliwość, troskliwość, serdeczność.

Wypowiadał się przeciw karom fizycznym, podkreślał poszanowanie dziecka będącego istotą ludzką

Krytykował treści nauczania, krytykował gramatykę, dialektykę oraz metodę scholastyczną.

Nauka według niego winna opierać się na klasycznych językach (łacina, greka), historii, literaturze, geografii oraz matematyce.

Podkreślał dużą wagę wychowania w dziedzinie kultury współżycia oraz dobrych obyczajów.

Podkreślał, że zabawa oraz rozrywka pełnią ważną rolę w kwestii wychowania.

Dziewczęta uczyć się powinny pracy ręcznej.

Domagał się umysłowego wykształcenia.

Dziewczęta winny tak jak chłopcy odbywać studia klasyczne.

Tomasz Morus

Wyrazicielem postępowych idei pedagogicznych w Anglii był Tomasz Morus. Jest zwany ojcem teorii socjalizmu utopijnego. Rozwija on ideę powszechnego nauczania w języku ojczystym, jednakowego dla obu płci, ideę wychowania przez pracę: wszyscy pracują na roli, każdy ma nauczyć się rzemiosła wg zainteresowań. Harmonijny rozwój fizyczny i umysłowy, akcentowanie wykształcenia przyrodniczo-matematycznego, idea oświaty pozaszkolnej dla dorosłych. Dorośli spędzają czas wolny od pracy na zajmowaniu się naukami, sztukami, część czasu wolnego poświęcają ćwiczeniom gimnastycznym i zabawom. Od powszechnej, produkcyjnej pracy fizycznej mogą być zwolnieni uczeni, których obowiązkiem są specjalne studia nad naukami dla pożytku państwa i społeczeństwa.

• ERAZM Z ROTTERDAMU (, właściwie Gerhard Gerhard urodzony 27.10. 1466 w Rotterdamie - zmarł 12 lipca 1536 w Bazylei) holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia, propagator kultury antycznej.

Dzieła: O sposobie studiów - 1512

· Rozmówki dla dzieci - 1518

· O sposobie pisania listów - 1530

· Cyceronianin czyli najlepszy sposób mówienia - 1528

· Mowa o konieczności kształcenia chłopców zaraz od urodzenia w cnocie i naukach - 1529

· O wytworności obyczajów chłopięcych - 1530

· Podręcznik żołnierza chrystusowego - 1503

· Pochwała głupoty - 1509

· O wolnej woli - 1524

· Lamento Pacis

Poglądy pedagogiczne :

· ciepłość i serdeczność wobec dzieci i młodzieży;

· krytyka surowego traktowania uczniów przez nauczycieli, a także treści i metod nauczania;

· nauka powinna być przyjemna dla dzieci, sprawiać im radość, pociągać;

· kształcenie w oparciu o języki klasyczne (łacinę i grekę).

Zasługi: Szczególną zasługą Erazma pozostanie poruszenie sprawy kształcenia młodzieży w formach grzecznościowych. Erazm rozumiał, że grzeczność jest objawem prawdziwej kultury osobistej, dlatego uczony stworzył swoisty kodeks zasad cywilizowanego zachowania się pt.: „O wytwornośći obyczajów chłopięcych”. Obejmuje on sześć rozdziałów: ciało, ubranie, zachowanie się w kościele, przy stole, na zebraniach, zabawa, sypialnia. Wymagania Erazma nie są tu bardzo wygórowane, ale świadczy to jak bardzo należało zwrócić uwagę ludzkości na jej barbarzyńskie wychowanie.

· Uczony zajął się również kwestią wychowania dziewcząt; zalecał im naukę pracy ręcznej. Ale przede wszystkim domaga się dla kobiet wykształcenia umysłowego, zaleca im studia klasyczne.

• JUAN LUIS VIVES (ur. 6 marca 1492 w Walencji, zm. 6 maja 1540 w Brugii), hiszpański humanista, pedagog okresu odrodzenia.Vives, z pochodzenia Hiszpan osiadły na stałe w Niderlandach studiował w Paryżu. Przez pewien czas był wychowawcą córki króla Henryka VIII. Przyjaźnił się z Erazmem z Rotterdamu.

Dzieła: „Przeciwko pseudodialektykom”(1519),

„O wychowaniu szlachetnych młodzieńców i dziewcząt”(1523),

„Wychowanie kobiety chrześcijanki”(1523),

· „O naukach”(1531),

· „O duszy i życiu” (1583).

Poglądy pedagogiczne:

· system wychowania i kształcenia w oparciu o etykę: wywodzącej się z tradycji chrześcijańskiej oraz psychologii;

· nauczanie powinno być dostosowane do indywidualnych możliwości dzieci, ich wieku, zdrowia, zdolności, charakteru;

· wychowanie jest zadaniem społeczeństwa;

· każda gmina powinna posiadać swoją szkołę z nauczycielami opłacanymi z kasy państwowej;

· współpraca domu rodzinnego ze szkołą;

Zasługi: inicjatywie uczonego zawdzięczamy organizację opieki publicznej nad ubogimi i starcami;

· dużą uwagę zwrócił na indywidualne potrzeby wychowanka, jego zdolności, intelekt, stan fizyczny („O duszy i życiu”,1538);

· wielką rolę w wychowaniu dziecka przewidywał dla nauczyciela, któremu wychowanek powinien ufać, wobec czego ostro krytykował pogardliwy stosunek do tegoż zawodu, żądając należytego się im szacunku i prestiżu;

· jako pierwszy zwrócił uwagę na potrzebę kształcenia fizycznego

· aby przedstawiać właściwy poziom postępów młodzieży wymyślił konferencje nauczycielskie.

• TOMASZ MORUS - (ur. 7 lutego 1478 w Londynie, zm. 6 lipca 1535 tamże) - sir, święty Kościoła katolickiego, angielski myśliciel, pisarz i polityk, Autor „Utopii”(1516).

Poglądy pedagogiczne: Rozwija idee powszechnego nauczania w języku ojczystym, jednakowego dla obu płci,

oraz ideę wychowawczą przez pracę. Ideę tę łączy z harmonijnym rozwojem fizycznym i umysłowym. Idee pedagogiczne Morusa podkreślają związek wychowania i nauczania z życiem oraz znaczenie nauki dla życia praktycznego.

Ustrój Utopii - to socjalizm drobnych producentów, rolników i rzemieślników. Rozwój przemysłu uważał za zło. W Utopii wszyscy muszą pracować, ale tylko 6 godzin dziennie, żyć skromnie, mają takie samo jedzenie i ubiór. Cenią moralność przede wszystkim. Za cudzołóstwo karzą śmiercią. Nie znają pieniądza; ludzie są wolni (niewolnikami bywają jedynie jeńcy wojenni); Ustrój jest tu hierarchiczny i demokratyczny - na dole piramidy jest rodzina, potem 30 rodzin wybiera 1 urzędnika, nad 10 urzędnikami stoi protofilarcha, a na szczycie jest sam książę. Prawa są tu nieliczne i proste. Panuje tolerancja religijna, jest kilka religii, lecz zabroniony jest ateizm. Za fanatyzm religijny grozi wydalenie z wyspy. Kapłanami mogą być też kobiety. Kapłan jest wybierany przez wiernych, nie ma przywilejów i nie obowiązuje go celibat.

---