METODY NAUCZANIA SPOŁECZNIE NIEDOSTOSOWANYCH

METODA NAUCZANIA ZESPOŁOWEGO

Metoda nauczania zespołowego może być w różnych warunkach różnie stosowana, stąd trudno o jednoznaczne jej określenie.

Nauczanie zespołowe:

- zadania powinny być realizowane przez całą klasę,

- zadania ustala nauczyciel oraz czasami uczniowie; rola nauczyciela powinna polegać na aktywnym włączeniu i zainteresowaniu wszystkich uczniów, pomaganie w rozwiązywaniu problemów,

- nauczanie w grupach 3-6 osobowych,

- nauczyciel może mieć problemy z dyscypliną w klasie.

• Dążenie do organizowania grup. Wśród dzieci trudnych ujawniają się tendencje do organizowania gangów i band, tzn grup, których działanie nie jest zgodne z uznanymi normami społecznymi. Przez organizowanie zespołów toku nauczania wykorzystuje się tendencje do zrzeszania się, ale jednocześnie nadaje im kierunek działania pozytywnego, legalnego.

• Niechęć do tradycyjnych form nauczania. Uczniowie szkół przejawiają zdecydowany negatywizm szkolny. Przezwyciężyć można przez uczenie czegoś innego, a nie tych przedmiotów, do których uczeń się zniechęcił,

• Uznawanie autorytetu rówieśników. Wpływ rówieśników tym okresie rozwoju osobowości dziecka jest bardzo silny. W pracy zespołowej istnieją korzystne warunki do pełnego wykorzystania wpływu czynnika równorzędnego. W czasie zajęć grupowych często zachodzą sytuacje, które wymagają wartościowania i oceny pracy, ułatwia to kształtowanie prawidłowej opinii współrzędnej i obiektywnego wartościowania postępowania własnego i współkolegów.

• Trudności we współpracy i zaburzenia kontaktu. Dzieci z takimi problemami bawią się z innymi, bawiąc się jakby koło nich. W nauczaniu zespołowym te dzieci z konieczności muszą współpracować z innymi. W pracy wspólnej rozwijają się i kształtują uczucia społeczne, nawiązują się kontakty pozytywne, które z czasem zabarwia solidarność koleżeńska i przyjaźń. przyjaźń stosunku do tych dzieci metoda ta ma wartości psychoterapeutyczne.

• Trudności w nauce i brak zainteresowania nauka. Aktywny udział w procesie poznania ułatwia im zrozumienie i zapamiętanie materiału. Natomiast dla dzieci pedagogicznie zaniedbanych zainteresowaniami wypaczonymi (niezgodnymi z prawdą) lub dla dzieci nie zainteresowanych pracą szkolną praca staje się podnietą do kontynuowania działania, a więc staje się jakby zainteresowaniem.

• Znaczne różnice charakterologiczne. Nie ma możliwości tworzenia zespołów jednolitych punktu widzenia wieku.

Układ zespołu wpływa w sposób istotny na przebieg pracy i w niemałej mierze warunkuje osiąganie zamierzonych jej wyników. Proces tworzenia zespołów nie może ujść uwadze nauczyciela i nie powinien przebiegać bez jego świadomego udziału. Dąży się do tego, aby uczeń czuł się w zespole jak najlepiej. Dobór grup wymaga więc umiejętnej ingerencji nauczyciela. W zarodku należy likwidować sytuacje i układy mogące doprowadzić do terroru wobec słabszych.

Ingerencja nauczyciela w tworzeniu się grupy ma zawsze na celu założenie resocjalizacyjne, czyli zmierza przede wszystkim do realizacji celów wychowawczych.

W procesie nauczania metodą zespołową wyróżnić można następujące momenty:

* określenie zadania. Dostosowanie zadania do uczniów. Niechętnie zabierają się do pracy. Doświadczenie ze szkół normalnych jest takie, że zadania są trudne. Zadanie musi być przyjęte z gotowością i postanowieniem wykonania pracy.

* ustalenie metody pracy. Nauczyciel nie narzuca metody pracy, zmusza uczniów do samodzielnego wyboru metody.

* ustalenie źródeł informacji do opracowania zadania. Nauczyciel przygotowuje, ale dziecko musi być powiadomione wcześniej jakie materiały będą mu niezbędne.

* podział na zespoły,

* wykonanie pracy przez zespoły,

* sprawozdanie z wykonanej pracy i ocena pracy. Nie powinni podawać tylko rozwiązania i wyniku, ale także przedstawić tok i sposób realizacji zadania.

*ustalenie dalszego ciągu pracy.

Pozytywne aspekty nauczania zespołowego:

• tendencje młodzieży do zrzeszania się, współdziałania,

• nauczyciel schodzi na dalszy plan, inicjatywa w rękach uczniów,

• młodzież łatwiej przestrzega dyscypliny, gdy ustawiona jest przez zadania szkolne lub przez grupę rówieśniczą,

• samowychowanie - uczeń sam sobie narzuca dyscyplinę,

• indywidualizacja - lepsze poznanie ucznia, jego zainteresowań, możliwości,

• uczeń bardziej wierzy w swoje możliwości, osiągnięcie sukcesu, wzmacnia gotowość do współdziałania, samowychowania.

3

---